Cuối đời vua Salomon có cuộc sống bê tha, ham vui tửu sắc, lơ là, bỏ bê thờ phượng Đức Chúa. Nghe theo lời ngon ngọt, xúi bẩy, mê hoặc của các bà vợ trẻ thờ ngẫu tượng, tà thần. Nhà vua tăng thuế, và bắt nghĩa vụ xây cất đền đài thờ ngẫu tượng. Coi nhẹ phúc lợi công cộng. Con buôn đầu cơ, tích trữ nhu yếu phẩm. Cuộc sống khó khăn, thiếu ăn, thiếu mặc. Jeroboam là cận thần lên tiếng. Vua không nghe, còn hãm hại, ông phải trốn, tị nạn bên Ai Cập. Khi vua qua đời, con là Rehoboam lên kế vị. Trở về từ Ai Cập, ông yêu cầu tân vương thay đổi, giảm thuế, bỏ nghĩa vụ. Đại đa số tán thành, hỗ trợ, trong khi tân vương phản đối, quyết trung thành với đường lối vua cha. Mười chi tộc nhận Jeroboan làm vua, lập Bắc Quốc lấy tên là Israel và thủ đô là Samaria. Hai chi tộc còn lại, Judah và Benjamin, trung thành với tân vương cai trị phương Nam; nơi có đền thánh Giêrusalem và thủ đô là Zion. (1 V. 12:16).

Hàng năm đông đảo dân chúng Bắc Quốc viếng đền Thánh Giêrusalem ở Nam Quốc. Điều này khiến vua Jeroboam lo sợ ngày nào đó dân chúng sẽ trở mặt. Nhà vua loan tin việc viếng Đền Thánh Giêrusalem là tự nguyện, không bắt buộc. Thay vào đó vua khuyến khích thờ bò vàng, cổ võ lối sống xa hoa, trụy lạc. Nam quốc do Rehoboam trị vì cũng không hơn gì, ông cố gắng bảo vệ, cổ võ theo đường lối vua cha. Tiếp tục xây dựng đền đài trên cao thờ tà thần. 9 1V14:21tt).

Tiên tri Amos sống khoảng 760 năm trước công nguyên. Tiên tri phàn nàn về việc hai vua thờ ngẫu tượng. Tiên tri cảnh báo thời gian thanh bình ở Zion và Samaria sẽ biến mất, bởi tội bất trung gắn liền với tai ương, chiến tranh, giặc giã. Bỏ Đức Chúa, thờ tà thần, sống bất chính sẽ gặp nạn. Đây không phải do Đức Chúa trả thù nhưng gieo gió sẽ gặt bão. Con đường chiều theo thú vui, xác thịt dẫn đến khổ đau. Đau khổ giúp mở mắt nhận ra sai trái thống hối, trở về đường con đường công chính, đường lành.

Có nhiều điểm tương đồng trong bài đọc một và dụ ngôn người giầu có và anh nghèo lazarô. Thứ nhất, thay vì nghe theo lời Đức Chúa để được sống hạnh phúc, người ta chọn nghe theo lời loài người tìm vui thú qua cuộc sống xa hoa, trụy lạc. Thứ hai, toàn dụ ngôn không hề nhắc đến việc thờ ngẫu tượng, tà thần. Nhưng cách sống ăn chơi trác táng cho biết họ giầu vật chất, nghèo tâm linh, nghèo tình thương, không có lòng xót thương tha nhân. Làm ngơ kẻ đói ăn ngoài ngõ; ai khổ, ai bất hạnh, mặc họ; nghèo khổ ráng chịu. Thứ ba, không nơi nào nhắc đến việc người giầu tạ ơn Chúa về may lành nhận được, như thế anh không tôn thờ Chúa. Thứ tư, không thể biện hộ, anh không biết người nghèo bởi sau khi qua đời, từ đàng xa anh nhận ra Lazarô trong lòng tổ phụ Abraham. Như thế anh biết rõ cuộc sống đói khổ của Lazarô, sống ngoài ngõ nhà anh, nhưng anh làm ngơ, không chạnh lòng thương, không hề quan tâm giúp đỡ. Thứ năm, anh vẫn sống kiểu người chủ quyền thế, và nô lệ nghèo chịu sai bảo. Giờ đây, anh sai bảo Lazarô, không phải một lần mà tới hai lần. Lần đầu phục vụ chính anh, mang cho anh chút nước. Lần hai phục vụ cho năm người anh em anh. Cả hai yêu cầu đều bị từ chối. Suốt đời anh không giúp ai, giờ anh mong có người giúp anh. Suốt đời anh từ chối lời kêu van xin ăn của Lazarô. Giờ đây tổ phụ Abraham từ chối lời anh xin.

Dụ ngôn cho biết, thứ nhất, may lành, giầu có trong cuộc sống mà không biết dâng lời cảm tạ Chúa, không học cách xử dụng chúng khôn ngoan sẽ là bất hạnh đời sau. Thứ hai, bất hạnh nhất là cuộc sống thiếu tình thương, cô đơn, không nơi nương tựa, không bạn bè, thân hữu. Thứ ba, của cải, vật chất, bố thí cho đi, trong đời sẽ là nguồn hạnh phúc trong cuộc sống trường sinh. Thứ tư, may lành trong xã hội rất khác với may lành trong nước Chúa; bất hạnh trong xã hội lại là may lành trong nước hằng sống. Cuối cùng, khi còn sống không thương ai, khi chết đừng mong ai thương.

TiengChuong.org

 

6. Có đức mà không khiêm tốn thì không thành thánh nhân.

(Thánh Gregory)

Lm. Giuse Maria Nhân Tài, csjb.

(Trích dịch từ tiếng Hoa trong "Cách ngôn thần học tu đức")

---------

http://www.vietcatholic.net

https://www.facebook.com/jmtaiby

http://www.nhantai.info

 

51. THẠCH BỐI NHIỀU THÌ TỐT LẮM

Trái vải là đặc sản của đất Mân Trung (1), dưới ngọn lá cây vải thường có loại sâu độc gọi là “thạch bối”. Khi cây vải trổ hoa thì “thạch bối” sinh sôi nảy nở nơi ngọn lá rất nhiều, đến nỗi trơ cả cuống lá, nguy hại rất lớn.

Năm nọ, trái vải trước nhà Niết Tư Đường sắp chín, ông quan nọ muốn đãi khách nhưng sợ chim sẻ và lũ chuột ăn mất trái vải, bèn ra lệnh cho sai dịch ngày đêm canh giữ.

Sai dịch nói:

- “Năm nay có nhiều thạch bối”.

Ông quan nọ hiểu lầm “thạch bối” là “gấp mười” (2) nên rất phấn khởi, nói:

- “Nhiều gấp mười, tốt lắm !”

Sai dịch giải thích nhiều lần nhưng ông quan nọ không hiểu rõ, đến nỗi các sai dịch cười chảy cả nước mắt.

(Tiếu tiếu lục)

Suy tư 51:

Người làm quan, làm lớn thì thường chú ý đến những việc lớn mà không để ý đến những việc nhỏ, mà việc nhỏ có khi phá hoại đến việc lớn. Việc lớn của ông quan nọ là đãi khách quý ăn trái vải, việc nhỏ của ông quan là không biết loại sâu độc nơi lá của cây vải, không giết sâu độc thì làm gì có trái vải để đãi khách?

Có những người Ki-tô hữu chỉ chú trọng đến việc giữ lễ ngày chúa nhật mà không để ý đến việc làm bác ái trong ngày chúa nhật, họ dự thánh lễ xong thì coi như đã làm xong bổn phận, người hàng xóm bên cạnh thiếu ăn họ không biết, người bà con bệnh nặng họ cũng chẳng hay, bạn bè mắc nạn họ cũng chẳng thèm ngó đến, những người Ki-tô hữu này dù có nghe đến cả trăm ngàn bài giảng Phúc Âm thì cũng chẳng hiểu, và do đó họ dễ làm trò cười cho người ngoại đạo...

Càng đi tham dự thánh lễ nhiều thì càng tốt và có ích lợi cho phần hồn cũng như phần xác, nhưng đi lễ nhiều mà không chú trọng hoặc không thèm làm những việc bác ái nhỏ thì ma quỷ sẽ cười đến chảy nước mắt vì cái ngu của chúng ta vậy...

(1) Nay là miền trung thuộc tỉnh Phúc Kiến-Trung Quốc.

(2) 石 背 phát âm tiếng Hoa là “shi bei”, nghĩa Hán Việt là thạch bối; 十 倍 cũng phát âm là “shi bei”, nghĩa là “gấp mười”. “Thạch bối” và “gấp mười” đồng âm nhưng khác nghĩa.

Lm. Giuse Maria Nhân Tài, csjb.

(Dịch từ tiếng Hoa và viết suy tư)

--------

http://www.vietcatholic.net

https://www.facebook.com/jmtaiby

http://www.nhantai.info

 

Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo thánh Luca.

Khi ấy, tiểu vương Hêrôđê nghe biết tất cả những gì đã xảy ra, thì phân vân lắm. Thật vậy, có kẻ nói: “Đó là ông Gioan từ cõi chết trỗi dậy.” Kẻ khác nói: “Ông Êlia xuất hiện đấy!” Kẻ khác nữa lại nói: “Đó là một ngôn sứ thời xưa sống lại.” Còn vua Hêrôđê thì nói: “Ông Gioan, chính ta đã chém đầu rồi ! Vậy thì ông này là ai mà ta nghe đồn những chuyện như thế?” Rồi vua tìm cách gặp Đức Giêsu.

 

SUY NIỆM CHÚA NHẬT XXVI THƯỜNG NIÊN – C
(Lc 16, 19-31)
Vô cảm, căn bệnh thời đại cần chữa trị

Chúng ta đang sống trong một thế giới với các phương tiện hiện đại tân kỳ, công nghệ AI. Một trong số đó chính là sự sáng chế ra rô-bốt. Người ta đang cố gắng tạo ra rô-bốt thật giống người hơn để giúp con người trong các việc nặng nhọc, bộn bề của cuộc sống, tự động hóa công việc, tăng hiệu quả và tiết kiệm thời gian, hỗ trợ đưa ra quyết định chính xác nhờ khả năng phân tích dữ liệu nhanh và sâu, cải thiện chăm sóc sức khỏe (chẩn đoán, điều trị cá nhân hóa), giáo dục thông minh và dịch vụ khách. Chỉ lạ một điều, trong khi các nhà khoa học đang “vò đầu bứt tóc” không biết làm sao có thể tạo ra một con chíp “tình cảm” để khiến “những cỗ máy vô tình” biết yêu, biết ghét, biết thương, biết giận thì dường như con người lại đi ngược lại, càng ngày càng vô tình, thờ ơ với mọi sự xung quanh.

Nhìn thấy cái xấu, cái ác không bất bình. Thấy Chân, Thiện, Mỹ mà không ngưỡng mộ. Gặp cảnh bi thương lại thờ ơ, không động lòng thương xót, không rung động tâm can. Giá trị đạo đức bị xói mòn bởi chủ nghĩa thực dụng, duy vật và cá nhân chủ nghĩa, dẫn đến “bệnh vô cảm“. Bệnh này thể hiện ở chỗ, không động lòng trắc ẩn trước những nỗi đau của người khác, cũng như không hề phẫn nộ trước những tệ nạn xã hội đang xảy ra. Con người hầu như trở nên vô tình trước cuộc sống của người khác. Vậy đó còn là con người không, hay chỉ là xác khô của một cỗ máy?

Bệnh vô cảm thời tiên tri A-mốt

“Khốn cho các ngươi là những kẻ phú quý ở Xi-on…” (Am 6,1a) là lời cảnh cáo trực tiếp từ Thiên Chúa qua tiên tri A-mốt dành cho giới lãnh đạo, quý tộc tại Xi-on và Sa-ma-ri-a, đang suy thoái đạo đức, đời sống xa hoa, ích kỷ và thờ ơ với người nghèo. Họ: “Nằm giường ngà“, ăn “chiên con“, “bê béo” (Am 6, 4), uống “rượu ngon” và xức “dầu hảo hạng” (Am 6, 6) tất cả là hình ảnh của lối sống hưởng thụ quá mức.

Tuy nhiên, tội lớn nhất không chỉ là sống xa hoa, nhưng là vô cảm: “Chẳng thương hại gì đến nỗi băn khoăn của Giu-se” (Am 6, 6). “Giu-se” ở đây là biểu tượng của cả dân tộc, đặc biệt là những người nghèo khổ, bị áp bức. Trong khi xã hội đầy dẫy bất công, người giàu chỉ biết lo cho bản thân, sống ích kỷ, thờ ơ trước nỗi đau của đồng loại. Hậu quả là “Họ sẽ bị lưu đày và đi đầu các kẻ lưu đày, hết tiệc tùng” (Am 6, 7). A-mốt muốn nói rằng: sự bất công và vô cảm không chỉ là tội riêng tư, mà sẽ kéo theo hậu quả xã hội và thiêng liêng to lớn. Nên, nếu ai sống ích kỷ, vô cảm với tha nhân, sẽ không thể đứng vững trước mặt Thiên Chúa, và chắc chắn phải trả giá cho lối sống đó.

Nhà phú hộ và La-da-rô

Dụ ngôn người phú hộ và anh hành khất La-da-rô là một trong những dụ ngôn nổi bật của Tin Mừng Lu-ca, không chỉ vì ý nghĩa thần học sâu sắc mà còn vì tính thời sự của nó xuyên suốt mọi thời đại.

Người phú hộ mặc “gấm vóc, lụa là” và “yến tiệc linh đình mỗi ngày” là hình ảnh của một người sống trong nhung lụa, hưởng thụ, tự mãn (x. Lc 16,19) chứng tỏ đây là người không có nhân đức chừng mực; nhưng không nói ông đã làm giàu cách bất lương, hoặc từ chối lời xin của La-da-rô, vì La-da-rô không có xin, ông dùng của cải ông có. Tương phản với “anh La-da-rô nghèo, nằm bên cổng nhà ông đó, mình đầy ghẻ chốc” (Lc 16,20), gợi lên những chỉ trích phê bình.

Người phú hộ có điều kiện, ông chè chén, đó là việc làm của ông; nhưng ông không động lòng trắc ẩn trước kẻ khó nghèo nằm ở cổng nhà mình là một điều không thể chấp nhận được. Khi loại trừ La-da-rô, ông đã không để ý gì đến Chúa.

Ngay nơi cổng nhà ông là La-da-rô, một người nghèo đói, bệnh tật, đến mức chỉ ước được những mẩu vụn rơi từ bàn ăn để cầm cự sự sống, nhưng “không ai thèm cho“. Chính sự thờ ơ và thiếu lòng thương xót là điều bị Chúa Giê-su lên án. Người phú hộ không bị kết án vì ông giàu, nhưng vì ông phớt lờ nỗi đau ngay trước mắt mình, điều đó chứng tỏ một đời sống thiếu bác ái và khép kín trước Thiên Chúa.

Bài học cho mỗi người chúng ta

Nhà phú hộ không bị kết án vì của cải của mình, ông bị kết án vì bênh vô cảm, không có khả năng cảm thương đồng loại là La-da-rô, đại diện cho tiếng kêu thầm lặng của người nghèo thuộc mọi thời đại và sự mâu thuẫn của một thế giới, trong đó các của cải và tài nguyên mênh mông nằm trong tay một ít người.

Đây là một bài học đắt giá cho mỗi người chúng ta. Vậy, hãy mở tâm hồn đối với những người đang sống trong tình trạng bấp bênh, đau khổ; những anh chị em bị tước đoạt phẩm giá. Hãy phá vỡ hàng rào của sự dửng dưng lãnh đạm là thái độ đang lan tràn, che đậy sự giả hình và ích kỷ.

Chúng ta có thể không sống xa hoa như người phú hộ, nhưng có thể rất giống ông khi sống thờ ơ với nỗi khổ của người khác, làm ngơ trước người nghèo, hoặc lãng quên trách nhiệm liên đới với anh em trong xã hội.

Dụ ngôn này cho thấy rõ: thiên đàng không dành cho người giàu hay nghèo, mà dành cho người biết sống yêu thương. “Vực thẳm” ở đây là khoảng cách do lối sống ích kỷ tạo ra, đến mức khi đã chết, không gì có thể nối lại được. Người phú hộ đã sống như thể người nghèo không hiện hữu. Giờ đây, khoảng cách ấy trở nên vĩnh viễn. Điều này kêu gọi hoán cải cấp bách trong hiện tại. Nếu ta không thay đổi bây giờ, biết yêu thương, chia sẻ, liên đới thì sau này có hối tiếc cũng không còn kịp nữa.

Dụ ngôn này là một tiếng chuông cảnh tỉnh sâu sắc cho mỗi Ki-tô hữu: Hãy sống yêu thương và bác ái ngay hôm nay, vì chúng ta sẽ được phán xét dựa trên tình yêu (x. Mt 25,31-46). Thiên Chúa giàu lòng thương xót, nhưng Ngài cũng là Đấng Công Chính. Hãy thay đổi đời sống mình để không phải hối tiếc trong cõi đời đời. Amen.

 

ĐỀN TÂM HỒN
“Hãy lên núi, đưa gỗ về tái thiết Đền Thờ cho Ta!”.

Đền Taj Mahal, Ấn Độ, một kiệt tác được UNESCO công nhận; tuy nhiên, khá ‘mỉa mai’ với khởi đầu của nó. Năm 1629, người vợ yêu quý của Shah Jahan qua đời, vua xây một ngôi đền tráng lệ để tưởng nhớ nàng. Vua đặt quan tài bà ở giữa và việc xây dựng ngôi đền bắt đầu chung quanh nó. Ngày nọ, đi khảo sát, vua tình cờ gặp một ‘thùng gỗ’ - người ta đã ném nó ra từ lâu - đó là chiếc quan tài! “Tưởng nhớ nhường chỗ cho nghệ thuật!”.

Kính thưa Anh Chị em,

Lời Chúa hôm nay cũng nói đến một đền thờ mà Thiên Chúa hằng mong toạ lạc giữa dân; để nhờ nó, Ngài có thể thiết lập những ‘đền tâm hồn’. Qua Khacgai, Ngài nói với dân, “Hãy lên núi, đưa gỗ về tái thiết Đền Thờ cho Ta!”.

Thánh Vịnh đáp ca tiết lộ, “Chúa mến chuộng dân Người”. Vì mến chuộng dân, Thiên Chúa không ngần ngại tỏ lộ ước muốn ở giữa họ, đền thờ sẽ nhắc nhở họ về sự hiện diện của Ngài; nhờ đó, Ngài có thể chiếm cứ các tâm hồn. “Đền thánh chí thánh nhất là tâm hồn để Thiên Chúa làm Vua!” - Henri Nouwen. Cũng thế, trên bước đường rao giảng, Chúa Giêsu không xây một nhà thờ hay một đền thờ nào; điều Ngài trăn trở là những ‘đền tâm hồn’. Và một điều chắc chắn, Ngài khát khao cả tâm hồn Hêrôđê, nhân vật mà Tin Mừng hôm nay gợi lại.

Hêrôđê phân vân về Chúa Giêsu, Ngài là ai? “Vua tìm cách gặp Ngài”. Hêrôđê có thể đến với Chúa Giêsu bất cứ lúc nào; nhưng điều đó đã không xảy ra. Gặp Ngài, thực sự lắng nghe Ngài, hẳn Hêrôđê đã nhận được một quà tặng lớn, quà tặng đức tin, quà tặng hoán cải; bấy giờ, tâm hồn ông hẳn đã được Chúa Giêsu chiếm ngự. “Một trái tim xao động có thể đứng trước Sự Thật mà vẫn quay lưng!” - C.S. Lewis. Cũng thế, với chúng ta, nói rằng, tôi tin nhận Chúa Kitô là Chúa, là Đấng Cứu Rỗi và tôi đã được “sinh lại” trong Ngài là chưa đủ! Chúng ta phải bắt đầu sống cuộc sống “sinh lại” đó, đổi mới những lựa chọn của mình mỗi ngày hầu trái tim, cung lòng chúng ta trở nên một ‘đền tâm hồn’ cho Chúa Kitô ngự trị. Hãy nói với Ngài, “Hôm nay, con muốn hoán cải từ những yếu đuối, lầm lỗi. Con muốn đến gần Ngài hơn!”.

Anh Chị em,

“Con muốn đến gần Ngài hơn!”. Việc lặp đi lặp lại lời nguyện tắt này sẽ nhen lên trong chúng ta một khát khao mãnh liệt muốn được gần Chúa Giêsu. Nhưng như Hêrôđê, bạn và tôi dễ dàng gạt bỏ những lời mời lúc này lúc khác của Ngài; bởi lẽ, tự thâm tâm, chúng ta không muốn thay đổi, chúng ta sợ thay đổi! Vậy mà Chúa Giêsu vẫn đang kiên trì ngỏ lời mỗi ngày; Ngài không ngừng gõ cửa, gửi đến những thông điệp rõ ràng rằng, Ngài muốn xây bên trong mỗi người một ‘đền tâm hồn’ dành riêng cho Ngài. Vậy, để có thể nghe được điều Ngài muốn, hôm nay, chúng ta hãy mở cửa cho Ngài, chào đón Ngài, lắng nghe Ngài và thay đổi hoàn toàn theo cách Ngài muốn chúng ta trở thành! “Mỗi lời thì thầm khát khao gần Ngài đã là một bước tiến về phía Ngài rồi!” - Ann Voskamp.

Chúng ta có thể cầu nguyện,

“Lạy Chúa Giêsu, xin biến trái tim con thành một “Taj Mahal” sống động, không vì nghệ thuật, nhưng vì tình yêu con dành cho Chúa!”, Amen.

(Tgp. Huế)

 

Kathleen N. Hattrup, trên Aleteia ngày 24/09/2025, tường trình rằng: Tiếp tục chu kỳ các bài giáo lý Thứ Tư về Cuộc Khổ Nạn của Chúa Giêsu và niềm hy vọng mà nó mang lại cho chúng ta, Đức Giáo Hoàng Leo một lần nữa suy ngẫm về Thứ Bảy Tuần Thánh, đặc biệt là nơi Chúa Kitô hiện diện vào ngày hôm đó.

Như Kinh Tin Kính các Tông Đồ giải thích, “Người đã bị đóng đinh, chịu chết và được mai táng. Người đã xuống cõi chết. Ngày thứ ba, Người đã sống lại.”

Đức Giáo Hoàng suy gẫm về ý nghĩa của hành trình “về cõi chết” này:

Âm phủ, theo quan niệm Kinh Thánh, không hẳn là một nơi chốn mà là một trạng thái hiện sinh: trạng thái trong đó, sự sống cạn kiệt, và nỗi đau, sự cô đơn, tội lỗi và sự xa cách Thiên Chúa và tha nhân ngự trị. Chúa Kitô đến với chúng ta ngay cả trong vực thẳm này.

Sau đây là nguyên văn Bài Giáo lý của ngài, dựa vào bản tiếng Anh o Tòa Thánh cung cấp:

Chu kỳ Giáo lý: Năm thánh 2025. Chúa GIêsu Kitô Hy vọng của Chúng ta. III. Cuộc Khổ nạn của Chúa Giêsu. 8. Xuống ngục tổ tông. Trong Chúa Thánh Thần “Người cũng xuống rao giảng cho các linh hồn bị cầm tù” (1Pr 3:19)

~

Anh chị em thân mến, chào anh chị em buổi sáng!

Hôm nay, một lần nữa, chúng ta sẽ cùng suy gẫm về mầu nhiệm Thứ Bảy Tuần Thánh. Đó là ngày của Mầu nhiệm Vượt Qua, trong đó mọi sự dường như bất động và im lặng, nhưng thực ra, một hành động cứu độ vô hình đang được hoàn tất: Chúa Kitô xuống thế gian để mang tin mừng Phục Sinh đến cho tất cả những ai đang sống trong bóng tối và bóng sự chết.

Biến cố này, mà phụng vụ và truyền thống đã truyền lại cho chúng ta, diễn tả cử chỉ sâu sắc và triệt để nhất của tình yêu Thiên Chúa dành cho nhân loại. Thật vậy, nói hay tin rằng Chúa Giêsu đã chết vì chúng ta thôi thì chưa đủ: cần phải nhận ra rằng lòng trung thành của tình yêu Người đã tìm đến chúng ta nơi chính chúng ta đã lạc lối, nơi chỉ có sức mạnh của một ánh sáng có khả năng xuyên thấu cõi tối tăm mới có thể vươn tới.

Âm phủ, theo quan niệm Kinh Thánh, không hẳn là một nơi chốn, mà là một trạng thái hiện sinh: trạng thái trong đó sự sống cạn kiệt, và nỗi đau, sự cô đơn, tội lỗi và sự xa cách với Thiên Chúa và tha nhân ngự trị. Chúa Kitô đến với chúng ta ngay cả trong vực thẳm này, đi qua những cánh cổng của cõi tối tăm này. Có thể nói, Người bước vào chính ngôi nhà của sự chết, để làm trống rỗng nó, để giải thoát những cư dân của nó, nắm tay họ từng người một. Đó là sự khiêm nhường của một Thiên Chúa, Đấng không dừng lại trước tội lỗi của chúng ta, Đấng không sợ hãi trước sự từ chối tột cùng của con người.

Trong đoạn văn ngắn gọn từ Thư thứ nhất mà chúng ta vừa nghe, thánh tông đồ Phêrô kể lại rằng Chúa Giêsu, được Chúa Thánh Thần làm cho sống động, đã đến để mang tin mừng cứu độ đến cả “những linh hồn bị giam cầm” (1Pr 3:19). Đây là một trong những hình ảnh cảm động nhất, được diễn tả không phải trong các sách Tin Mừng chính thức, mà trong một văn bản ngụy thư có tựa đề là Tin Mừng của Nicôđêmô. Theo truyền thống này, Con Thiên Chúa đã bước vào bóng tối sâu thẳm nhất để đến với cả những người anh chị em cuối cùng của Người, để mang ánh sáng của Người xuống đó. Trong cử chỉ này, tất cả sức mạnh và sự dịu dàng của sứ điệp Vượt Qua: cái chết không bao giờ là lời cuối cùng.

Các bạn thân mến, cuộc giáng lâm này của Chúa Kitô không chỉ liên quan đến quá khứ, mà còn chạm đến cuộc sống của mỗi người chúng ta. Âm phủ không chỉ là tình trạng của người chết, mà còn là của những người sống cái chết do tội lỗi và sự dữ gây ra. Đó cũng là địa ngục hằng ngày của sự cô đơn, tủi hổ, bị bỏ rơi và cuộc đấu tranh của cuộc sống. Chúa Kitô bước vào tất cả những thực tại đen tối này để làm chứng cho tình yêu của Chúa Cha. Không phải để phán xét, mà là để giải thoát. Không phải để đổ lỗi, mà là để cứu rỗi. Người làm điều đó một cách lặng lẽ, rón rén, giống như một người bước vào phòng bệnh viện để an ủi và giúp đỡ.

Các Giáo Phụ, trong những trang viết tuyệt đẹp phi thường, đã mô tả khoảnh khắc này như một cuộc gặp gỡ: cuộc gặp gỡ giữa Chúa Kitô và Ađam. Một cuộc gặp gỡ là biểu tượng của tất cả những cuộc gặp gỡ có thể có giữa Thiên Chúa và con người. Chúa ngự xuống nơi con người ẩn núp vì sợ hãi, và gọi tên họ, nắm tay họ, nâng họ lên và đưa họ trở về với ánh sáng. Người làm như vậy một cách toàn năng, nhưng cũng một cách dịu dàng vô biên, như một người cha với đứa con trai sợ rằng mình không còn được yêu thương nữa.

Trong các biểu tượng Phục Sinh của phương Đông, Chúa Kitô được mô tả đang phá vỡ các cánh cửa địa ngục, dang rộng cánh tay và nắm lấy cổ tay Ađam và Evà. Người không chỉ cứu rỗi chính mình; Người không trở lại cuộc sống một mình, mà mang theo toàn thể nhân loại. Đây chính là vinh quang đích thực của Đấng Phục Sinh: đó là sức mạnh của tình yêu, đó là sự liên kết với một Thiên Chúa không muốn tự cứu mình mà không có chúng ta, nhưng chỉ với chúng ta. Một Thiên Chúa không sống lại trừ khi Người ôm lấy những đau khổ của chúng ta và nâng chúng ta lên một cuộc sống mới.

Vậy thì, Thứ Bảy Tuần Thánh là ngày mà thiên đàng viếng thăm trần gian một cách sâu sắc nhất. Đó là thời điểm mà mọi ngóc ngách của lịch sử nhân loại đều được ánh sáng Phục Sinh chạm đến. Và nếu Chúa Kitô đã có thể xuống tận đó, thì không gì có thể bị loại trừ khỏi ơn cứu chuộc của Người. Ngay cả những đêm dài của chúng ta, ngay cả những lỗi lầm lớn nhất của chúng ta, ngay cả những mối ràng buộc đã đứt gãy. Không có quá khứ nào bị hủy hoại, không có lịch sử nào bị tổn thương đến mức không thể chạm đến bằng lòng thương xót.

Anh chị em thân mến, việc xuống thế, vì Chúa, không phải là một thất bại, nhưng là sự viên mãn tình yêu của Người. Đó không phải là một thất bại, mà là cách Người chứng tỏ rằng không nơi nào quá xa vời, không trái tim nào quá khép kín, không ngôi mộ nào quá kín mít đối với tình yêu của Người. Điều này an ủi chúng ta, nâng đỡ chúng ta. Và nếu đôi khi chúng ta dường như đã chạm đáy, hãy nhớ rằng: đó chính là nơi Thiên Chúa có thể bắt đầu một công trình sáng tạo mới. Một công trình được tạo nên bởi những con người được nâng lên, những trái tim được tha thứ, những giọt nước mắt được lau khô. Thứ Bảy Tuần Thánh là cái ôm thinh lặng mà Chúa Kitô dâng lên Chúa Cha toàn thể công trình sáng tạo để phục hồi công trình cứu độ của Người.

 

Tạp chí Alteia, số ngày 24/09/2025, tường trình rằng: Khi Đức Giáo Hoàng rời Castel Gandoflo vào tối thứ Ba, ngài đã dừng lại vài phút để phát biểu với báo chí.

Đức Giáo Hoàng Leo XIV phát biểu vào ngày 23 tháng 9 năm 2025: "Nếu châu Âu thực sự đoàn kết, tôi tin rằng điều đó có thể tạo ra sự khác biệt". Đức Giáo Hoàng đang trả lời các câu hỏi của một số cơ quan truyền thông Ý bên ngoài dinh thự của ngài tại Castel Gandolfo, khi ngài chuẩn bị trở về Vatican.

Những cuộc họp báo ngắn này đang trở thành một phần trong thói quen hàng ngày của Đức Giáo Hoàng vào thứ Ba, vì tuần này là tuần thứ ba liên tiếp ngài dành "ngày nghỉ" tại Castel Gandolfo. Khi rời khỏi khuôn viên để trở về Vatican, Đức Giáo Hoàng đã bị báo chí chặn lại và trả lời ngắn gọn các câu hỏi của họ.

Ngày 23 tháng 9, họ đã hỏi về nguy cơ chiến tranh ở châu Âu sau các vụ vi phạm không phận của Nga.

Đức Thánh Cha cũng bình luận ngắn gọn về việc một số quốc gia công nhận Nhà nước Palestine và tình hình ở Gaza.

Có người đang cố gắng khiêu khích

"Có người đang cố gắng khiêu khích leo thang, và tình hình đang ngày càng trở nên nguy hiểm", Đức Giáo Hoàng nói như thế khi được hỏi về các cuộc xâm nhập của Nga vào không phận châu Âu.

Đức Leo XIV nói, nhưng không nhắc đến tên Nga: "Tôi nhấn mạnh một lần nữa: Chúng ta phải từ bỏ vũ khí, từ bỏ lợi ích quân sự và ngồi vào bàn đàm phán".

Khi được hỏi về việc tăng chi tiêu quân sự, Đức Leo XIV trả lời rằng đây là "những vấn đề chính trị, thường do áp lực từ bên ngoài châu Âu".

Điều này có thể ám chỉ đến yêu cầu của Tổng thống Mỹ Donald Trump, người muốn thúc đẩy tất cả các nước NATO tăng ngân sách quân sự lên ít nhất 5% GDP.

Giải pháp hai nhà nước

Về việc công nhận Nhà nước Palestine, Đức Giáo Hoàng thừa nhận rằng cách tiếp cận này "có thể hữu ích, nhưng hiện tại, phía bên kia không sẵn lòng lắng nghe, nên đối thoại đã đổ vỡ."

Kêu gọi "một cách thức tôn trọng tất cả các dân tộc", Đức Leo XIV nhắc lại rằng "Tòa Thánh đã thúc đẩy giải pháp hai nhà nước trong nhiều năm."

Tòa Thánh đã chính thức công nhận Nhà nước Palestine vào năm 2015.

Tuy nhiên, Đức Giáo Hoàng cho rằng việc Washington công nhận Nhà nước Palestine là rất khó xảy ra trong ngắn hạn, và nói rằng "Hoa Kỳ sẽ là nước cuối cùng" thay đổi lập trường.

Khi được hỏi về cuộc tấn công quân sự của Israel vào Dải Gaza và hậu quả của nó đối với cộng đồng Kitô giáo địa phương nhỏ bé, Đức Giáo Hoàng trả lời rằng "tạ ơn Chúa, giáo xứ đang hoạt động tốt, nhưng việc truyền đạt với họ ngày càng khó khăn."

Đối thoại liên tục

Trong bối cảnh quốc tế đầy biến động, Đức Leo XIV khẳng định rằng Tòa Thánh vẫn duy trì "đối thoại liên tục với các đại sứ" và cũng đang cố gắng "tìm kiếm giải pháp" với các nhà lãnh đạo mà ngài gặp tại Vatican.

Ngài cũng giải thích rằng gần đây ngài đã liên lạc với một số nguyên thủ quốc gia về những căng thẳng địa chính trị hiện nay.

 

Victoria Cardiel thuộc ACI Prensa, một đối tác tiếng Tây Ban Nha của CNA, ngày 23 tháng 9 năm 2025, tường trình rằng: Hôm thứ Ba, Bộ trưởng Ngoại giao Tòa Thánh, Đức Tổng Giám Mục Paul Gallagher, đã tái khẳng định trước Liên Hợp Quốc cam kết của Tòa Thánh trong việc thúc đẩy phẩm giá và bình đẳng của phụ nữ, nhưng cảnh báo rằng những mục tiêu này không thể đạt được nếu không tôn trọng phẩm giá “từ trẻ sơ sinh đến người cao tuổi”.

Đức Tổng Giám Mục, người gốc Liverpool, Anh, phát biểu ngày 23 tháng 9: “Bình đẳng phụ nữ không thể đạt được nếu phẩm giá của tất cả mọi người không được tôn trọng, đặc biệt là những người yếu đuối và dễ bị tổn thương nhất, từ trẻ sơ sinh đến người cao tuổi”.

Đức Tổng Giám Mục Gallagher đã có bài phát biểu nhân kỷ niệm 30 năm Hội nghị Thế giới lần thứ tư về Phụ nữ tại Bắc Kinh, và bản văn này đã được Phái đoàn Quan sát viên Thường trực của Tòa thánh tại Liên Hợp Quốc ở New York công bố.

Đức Tổng Giám Mục nhấn mạnh rằng việc bảo vệ quyền sống “là thiết yếu, vì nó là nền tảng cho tất cả các quyền cơ bản khác”.

Đức Tổng Giám Mục Gallagher cũng kêu gọi chăm sóc sức khỏe toàn diện và chất lượng cho phụ nữ mang thai, lưu ý: “Mặc dù tỷ lệ tử vong ở bà mẹ đã giảm đáng kể kể từ năm 1990, nhưng tiến độ đã bị đình trệ trong những năm gần đây. Việc tiếp cận dịch vụ chăm sóc trước khi sinh và nhân viên đỡ đẻ lành nghề cũng như hệ thống và cơ sở hạ tầng chăm sóc sức khỏe cần phải được tăng cường, trong khi các giải pháp sai lầm như phá thai bị bác bỏ.”

Đừng tập chú vào những 'vấn đề gây chia rẽ'.

Do đó, vị giáo phẩm tuyên bố: Tòa Thánh hy vọng rằng, "thay vì tập chú vào những vấn đề gây chia rẽ không nhất thiết có lợi cho phụ nữ, các quốc gia thực hiện cam kết đảm bảo bình đẳng cho phụ nữ và tôn trọng phẩm giá mà Chúa ban cho họ."

Đức Tổng Giám Mục Gallagher nhắc lại rằng Tuyên bố Bắc Kinh - cam kết được 189 quốc gia thông qua tại Hội nghị Thế giới lần thứ tư về Phụ nữ, do Liên Hợp Quốc tổ chức vào tháng 9 năm 1995 tại Trung Quốc - là một cột mốc quyết định trong việc thúc đẩy quyền của phụ nữ.

Tuy nhiên, ngài chỉ ra rằng vẫn còn những vấn đề "chưa được giải quyết".

Cụ thể, ngài đề cập đến "tỷ lệ nghèo cùng cực cao ở phụ nữ", "những trở ngại" trong việc tiếp cận giáo dục chất lượng - và thậm chí là "bị loại trừ khỏi giáo dục" - và "mức lương thấp hơn trong lực lượng lao động".

Đức Tổng Giám Mục Gallagher nói rõ rằng những điều kiện này "cản trở việc đạt được đầy đủ phẩm giá bình đẳng của phụ nữ và khả năng phát huy tiềm năng của họ trong mọi lĩnh vực của cuộc sống."

Mức độ bạo lực đáng báo động đối với trẻ em gái và phụ nữ

Đức Tổng Giám Mục tập chú vào tình trạng phổ biến liên tục của “bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em gái”, điều mà ngài cho là “hết sức đáng báo động”.

Ngài nhấn mạnh: “Bất cứ nơi nào nó xảy ra, tại nhà, trong quá trình buôn bán, hoặc trong các bối cảnh xung đột và nhân đạo, nó đều là sự xúc phạm đến nhân phẩm của họ và là một sự bất công nghiêm trọng”.

Ngài cũng lưu ý rằng kỹ thuật cũng đang được sử dụng để “làm trầm trọng thêm một số hình thức lạm dụng và bạo lực”.

Đức Tổng Giám Mục Gallagher chỉ ra rằng bạo lực không chỉ giới hạn ở “bóc lột và buôn bán tình dục” mà còn bao gồm “các hành vi lựa chọn giới tính trước khi sinh và giết trẻ sơ sinh gái”.

Ngài tuyên bố: “Những hành vi này, bị lên án trong Tuyên bố và Cương lĩnh Hành động Bắc Kinh, tiếp tục dẫn đến cái chết của hàng triệu ‘trẻ em gái mất tích’ mỗi năm”.

Đức Tổng Giám Mục nhấn mạnh rằng bất cứ hình thức bạo lực nào đối với phụ nữ và trẻ em gái đều “không thể chấp nhận được và phải bị chống lại”.

 

1. Rút lui khỏi Nga, Tổng thống Trump nói rằng Ukraine nên giành lại đất đai của mình và các đồng minh NATO nên bắn hạ các cuộc xâm lược

Tổng thống Trump hôm thứ Ba cho biết các đồng minh NATO nên bắn hạ máy bay Nga xâm phạm không phận của họ và rút lại lời ủng hộ trước đó dành cho Nga có thể giữ lại lãnh thổ Ukraine mà nước này đã giành được.

“Tôi nghĩ rằng Ukraine, với sự hỗ trợ của Liên minh Âu Châu, có đủ khả năng chiến đấu và giành lại toàn bộ Ukraine về hình thái ban đầu”, ông viết trên mạng xã hội ngay sau cuộc gặp với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy bên lề Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc.

Trong nhiều tháng khi cố gắng thuyết phục Putin tham gia các cuộc đàm phán hòa bình, Tổng thống Trump đã chỉ ra rằng Ukraine cần phải thực tế về triển vọng dài hạn và bất lợi về quân sự của mình. Trong cuộc gặp gỡ tai tiếng ngày 28 Tháng Hai, tại Phòng Bầu Dục của Tòa Bạch Ốc, Tổng thống Trump cho rằng Ukraine không có quân bài và như thế nước này sẽ phải từ bỏ vùng đất đã mất để chấm dứt chiến tranh.

Mặc dù Tổng thống Trump vẫn miễn cưỡng tăng cường lệnh trừng phạt đối với Mạc Tư Khoa bất chấp sự thúc giục của các đồng minh NATO và nhiều đảng viên Cộng hòa tại Washington, nhưng sự thay đổi trong giọng điệu của ông - và đánh giá chiến lược về cuộc chiến - cho thấy tổng thống đang chấp nhận thực tế rằng những nỗ lực ngoại giao của ông với Putin đã không thành công, và có một thực tế khác là Ukraine thực sự có quân bài trong tay và anh dũng chặn đứng kế hoạch xâm lược của trùm mafia Vladimir Putin.

Ngay sau bài đăng trên mạng xã hội, Tổng thống Trump lại đề cập đến vấn đề này trong những bình luận ngắn gọn khi bắt đầu cuộc gặp với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, dường như muốn xem xét lại quan điểm lâu nay của ông rằng Nga chiếm ưu thế trên chiến trường, đặc biệt là về lâu dài.

Ukraine “cũng có thể chiến đấu, và họ đã chứng minh rằng có lẽ Nga chỉ là hổ giấy”, Tổng thống Trump nói. “Tôi không biết họ là gì, nhưng ba năm rưỡi chiến đấu và giết chóc, giết 7.000 người mỗi tuần mà chẳng được gì, chẳng được gì, chẳng được gì. Vậy nên, đây là một tình huống rất đáng buồn đối với người Nga.”

Các quan sát viên cho rằng Tổng thống Trump đã thay đổi giọng điệu của mình sau khi được Trung Tướng hồi hưu Keith Kellogg, đặc phái viên Hoa Kỳ về Ukraine và Nga, tường trình rằng Nga không thể nào thắng nổi Ukraine. Chính mắt Tướng Kellogg thấy một phụ nữ Ukraine dùng máy bay điều khiển từ xa góc nhìn thứ nhất bắn cháy một xe tăng Nga. “Cô ta đi lấy một lon Coca và quay lại, bắn cháy thêm một xe tăng nữa. Trong khoảng khắc của một lon Coca Cola, người phụ nữ này đã bắn cháy 2 xe tăng Nga,” ông kể với mọi người trong một cuộc họp nội các.

Nhưng những thông điệp của Tổng thống Trump về Ukraine trong những ngày gần đây đôi khi lại không nhất quán, đôi khi lại mơ hồ.

Sau cuộc tranh cãi nảy lửa với Tổng thống Zelenskiy tại Phòng Bầu dục hồi tháng Hai, Tổng thống Trump ngày càng tỏ ra hòa giải và đôi khi đồng cảm khi bày tỏ sự ủng hộ đối với sự nghiệp của Ukraine, đồng thời cũng ngày càng thất vọng trước việc Putin từ chối tham gia các cuộc đàm phán hòa bình. Nhưng điều đó dường như đã thay đổi cách đây năm tuần khi nhà lãnh đạo Nga đề nghị một cuộc gặp thượng đỉnh với Tổng thống Trump tại Alaska, nơi tổng thống bước ra khỏi cuộc hội đàm kéo dài ba giờ đồng hồ và tuyên bố rằng đã có một thỏa thuận chung về các cuộc đàm phán trực tiếp giữa Putin và Tổng thống Zelenskiy. Tất nhiên, điều đó đã không bao giờ xảy ra, vì Nga chỉ gia tăng các cuộc tấn công.

Vào tháng 7, vài tuần sau hội nghị thượng đỉnh NATO thành công, nơi các đồng minh cam kết tăng đáng kể chi tiêu quốc phòng trong thập niên tới theo yêu cầu của Tổng thống Trump, Hoa Kỳ đã đồng ý gửi thêm vũ khí và hệ thống phòng thủ hỏa tiễn cho Ukraine, bất chấp chi phí của Âu Châu. Và bài đăng của Tổng thống Trump hôm thứ Ba cho thấy rõ rằng, ngay cả khi lòng trung thành và đánh giá của ông về cuộc chiến có thể đang thay đổi, ông vẫn coi cuộc chiến ở Ukraine là mối đe dọa hiện hữu đối với Âu Châu, chứ không phải Mỹ - gánh nặng của họ, chứ không phải của ông.

Các quan chức Ba Lan tỏ ra hài lòng với tuyên bố ủng hộ việc bắn hạ máy bay điều khiển từ xa của Nga của Tổng thống Trump. “Rõ rồi”, Ngoại trưởng Ba Lan Radoslaw Sikorski đăng trên mạng xã hội kèm theo đường dẫn đến bài phát biểu của Tổng thống Trump.

Hôm thứ Ba, Tổng thống Trump đã tỏ ra ngần ngại về việc liệu Hoa Kỳ có ủng hộ các đồng minh NATO trong trường hợp căng thẳng với Nga leo thang hay không, dường như muốn rút lại những bình luận trước đó khi ông nói rõ hơn rằng ông sẽ làm như vậy.

Phản ứng tiềm tàng của Hoa Kỳ “phụ thuộc vào hoàn cảnh, nhưng chúng tôi rất cứng rắn đối với NATO”, Tổng thống Trump phát biểu trong cuộc gặp với Tổng thống Zelenskiy.

Tổng thống Trump không giải thích thêm và cho biết ông vẫn chưa chắc chắn về những gì đã xảy ra ở Đan Mạch, nơi các quan chức chính phủ tin rằng máy bay điều khiển từ xa của Nga có thể đã xâm phạm không phận của nước này vào đêm thứ Hai và dẫn đến việc tạm thời đóng cửa Sân bay Kastrup ở Copenhagen.

Tổng thống Hoa Kỳ nhấn mạnh hơn vào Chúa Nhật khi được hỏi liệu Hoa Kỳ có ủng hộ Ba Lan hay các nước Baltic nếu Nga tiếp tục vi phạm không phận của họ hay không.

“Vâng, tôi sẽ làm vậy,” Tổng thống Trump lúc đó nói. “Tôi sẽ làm vậy.”

Trong phần công khai của cuộc gặp giữa Tổng thống Trump và Tổng thống Zelenskiy, một trong số nhiều cuộc gặp sau bài phát biểu gay gắt trước đại hội đồng Liên Hiệp Quốc, Tổng thống Trump đã bày tỏ sự đoàn kết với Ukraine và khen ngợi quân đội nước này vì đã tiếp tục chống trả hành động xâm lược của Nga.

Tổng thống Trump một lần nữa ngần ngại khi được hỏi liệu ông có tiếp tục tin tưởng Putin hay không, người đã nói với Tổng thống Trump trong cuộc họp tháng trước rằng ông muốn chấm dứt chiến tranh nhưng sau đó lại đẩy nhanh chiến dịch ném bom vào các thành phố của Ukraine và thậm chí còn tiến xa hơn trong việc thử nghiệm ranh giới của NATO bằng các cuộc xâm nhập bằng máy bay điều khiển từ xa và máy bay chiến đấu.

“Tôi sẽ cho các bạn biết sau khoảng một tháng nữa”, Tổng thống Trump nói.

[Politico: Backing away from Russia, Trump says Ukraine should win back its land and NATO allies should shoot down incursions]

2. Tổng thống Zelenskiy cho biết Ukraine sẽ bắt đầu xuất khẩu thuyền điều khiển từ xa và các loại vũ khí khác

Tổng thống Volodymyr Zelenskiy cho biết trong bài phát biểu tối ngày 22 tháng 9 rằng Kyiv đã đưa ra các đề xuất sơ bộ về “xuất khẩu có kiểm soát” vũ khí của Ukraine, đặc biệt là thuyền điều khiển từ xa trên biển.

Thông báo này được đưa ra trước thềm Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc tại thành phố New York từ ngày 23 đến 29 tháng 9, trong đó Tổng thống Zelenskiy dự kiến sẽ gặp Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và các nhà lãnh đạo thế giới khác.

Tổng thống Zelenskiy cho biết Ukraine có kế hoạch mở rộng việc mua vũ khí từ Hoa Kỳ theo chương trình PURL của NATO vào tháng 10 và cũng đang tìm cách xuất khẩu vũ khí sản xuất trong nước.

“Chúng tôi cũng có những đề xuất ban đầu cho các đối tác về việc xuất khẩu vũ khí Ukraine — vũ khí hiện đại. Đây sẽ là hoạt động xuất khẩu vũ khí có kiểm soát, đặc biệt là thuyền điều khiển từ xa”, tổng thống nói.

“An ninh các tuyến đường biển là một phần không thể thiếu của an ninh tổng thể, và nhiều quốc gia phụ thuộc vào nó. Ukraine cung cấp cho tất cả các đối tác đáng tin cậy của mình những phát triển đã giúp ích cho chúng tôi ở Hắc Hải. Chúng tôi đang trông cậy vào những hợp đồng vững chắc.”

Tổng thống Zelenskiy sẽ thảo luận những đề xuất này với các đồng minh tại Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc, mà ông mô tả là một “tuần lễ ngoại giao” căng thẳng, bao gồm gần hai chục cuộc họp với các nhà lãnh đạo thế giới.

Ngành quốc phòng của Ukraine — và đặc biệt là ngành công nghiệp máy bay điều khiển từ xa — đã bùng nổ kể từ khi Nga bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện vào năm 2022. Hơn 200 công ty sản xuất máy bay điều khiển từ xa đã xuất hiện, nhiều công ty sản xuất các hệ thống giá rẻ, dễ thích ứng đã định hình lại chiến tranh hiện đại.

Giữa sự bùng nổ công nghệ quốc phòng này, Ukraine đã liên tục mở rộng hạm đội thuyền điều khiển từ xa, tích hợp các hệ thống hàng hải điều khiển từ xa vào các hoạt động chiến đấu. Kyiv đã nhiều lần sử dụng máy bay điều khiển từ xa hàng hải để gây tổn thất nặng nề cho các tài sản của Nga ở Hắc Hải.

Ukraine có máy bay điều khiển từ xa biển mới khổng lồ, có thể đe dọa Cầu Crimea của Nga

Ukraine gần đây đã công bố hệ thống máy bay điều khiển từ xa dưới nước TOLOKA, bao gồm TLK-1000 khổng lồ, có kích thước lên tới 12 mét, mang theo 5.000 kg và có thể tiếp cận mục tiêu cách xa tới 2.000 km.

Việc xuất khẩu vũ khí nội địa của Ukraine bị hạn chế nghiêm ngặt, đòi hỏi phải có giấy phép khó xin từ Cục Xuất khẩu Nhà nước. Vào tháng 5, các nhà sản xuất quốc phòng Ukraine đã gửi một lá thư công khai tới Tổng thống Zelenskiy, kêu gọi ông dỡ bỏ các hạn chế xuất khẩu đối với thiết bị quân sự sản xuất trong nước, đặc biệt là máy bay điều khiển từ xa.

Ngày 21 tháng 6, Tổng thống Zelenskiy tuyên bố rằng Kyiv sẽ sớm bắt đầu xuất khẩu công nghệ quốc phòng và mở các dây chuyền sản xuất vũ khí tại các quốc gia đối tác như một phần trong nỗ lực rộng lớn hơn nhằm quốc tế hóa hoạt động sản xuất vũ khí của nước này, vì năng lực sản xuất máy bay điều khiển từ xa của Ukraine vượt quá khả năng tài chính của nước này.

Vào tháng 7, Tổng thống Zelenskiy tuyên bố rằng ông đã đạt được thỏa thuận với Tổng thống Trump về việc bán máy bay điều khiển từ xa của Ukraine cho Hoa Kỳ. Tổng thống Zelenskiy ước tính hợp đồng tiềm năng này sẽ có giá trị từ 10 đến 30 tỷ đô la.

Kyiv cũng đã ký một thỏa thuận lớn với công ty Swift Beat của Hoa Kỳ để cùng sản xuất hàng trăm ngàn máy bay điều khiển từ xa trong năm nay.

Sau đó, Tổng thống Zelenskiy đã đề xuất một chương trình chung để tài trợ và sản xuất máy bay điều khiển từ xa đánh chặn cùng với các đối tác Âu Châu sau khi cuộc xâm nhập bằng máy bay điều khiển từ xa của Nga vào Ba Lan vào ngày 10 tháng 9 làm dấy lên lo ngại về khả năng phòng không của Âu Châu.

[Kyiv Independent: Ukraine to begin exporting naval drones, other weapons, Zelensky says]

3. Sự thay đổi đột ngột của Tổng thống Trump về Ukraine khiến người Âu Châu phấn khởi trong bối cảnh ngày càng hoài nghi về chính sách của Hoa Kỳ

Có phải Ông Donald Trump đột nhiên chuyển sang ủng hộ nhiệt thành Ukraine không?

Câu hỏi này nhanh chóng trở thành chủ đề bàn tán sôi nổi vào thứ Ba bên lề Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc tại New York sau khi Tổng thống Trump khiến các quan chức bất ngờ với tuyên bố ủng hộ Ukraine nhất từ trước đến nay - một lời khẳng định táo bạo rằng Kyiv không chỉ có thể giành chiến thắng trong cuộc chiến chống lại Nga mà còn có thể lấy lại mọi tấc lãnh thổ đã mất.

Bài đăng trên tờ Truth Social, được đăng tải ngay sau cuộc gặp giữa Tổng thống Mỹ và người đồng cấp Ukraine, Tổng thống Volodymyr Zelenskiy, gây chú ý vì hai lý do: Thứ nhất, nó trái ngược với những khẳng định trước đây của ông rằng Ukraine không bao giờ có thể hy vọng chiến thắng trước đối phương lớn hơn. Thứ hai, nó đi ngược lại quan điểm trước đây của chính quyền ông về cách thức kết thúc chiến tranh Ukraine, tức là bằng một thỏa thuận thương lượng, trong đó Kyiv nhượng lại lãnh thổ cho Nga.

Các quan chức Liên Hiệp Âu Châu đang cố gắng hiểu sự thay đổi rõ ràng này đã bị mắc kẹt giữa sự phấn khích và hoài nghi, chỉ ra rằng Tổng thống Trump thường xuyên thay đổi lập trường của mình - và rất có thể sẽ làm như vậy một lần nữa sau cuộc gọi thuyết phục với một nhà lãnh đạo khác, một thực tế khiến các nhà lãnh đạo càng khó đưa ra phản ứng đối với cuộc chiến đang diễn ra và những hành động khiêu khích gần đây từ Mạc Tư Khoa trên không phận Âu Châu, rất xa Ukraine.

Tuy nhiên, phản ứng tức thời của phái đoàn là sự vui mừng vừa phải trước giọng điệu sắc bén mới của tổng thống Hoa Kỳ.

“Đây là điều khó khăn nhất từ trước đến nay”, một quan chức Liên Hiệp Âu Châu tại New York châm biếm, ám chỉ đến tính chất ủng hộ Ukraine trong bài đăng của Tổng thống Trump. “Nhưng ông ấy chỉ cần một cuộc gọi từ Putin là có thể làm điều gì đó không hay ho.”

Tổng thống Trump đã chia sẻ đôi nét về sự thay đổi trong tư duy của mình trong cuộc gặp với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, nơi ông bày tỏ sự thất vọng với Putin. “Tôi nghĩ rằng đó sẽ là điều dễ dàng nhất [để chấm dứt chiến tranh] vì mối quan hệ của tôi với Putin, nhưng tiếc là mối quan hệ đó chẳng có ý nghĩa gì cả”, Tổng thống Mỹ nói.

Tổng thống Trump cũng nhấn mạnh điều tương tự trong bài phát biểu chính thức trước Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc vào đầu ngày thứ Ba, nói rằng việc Putin không giành chiến thắng trong cuộc xâm lược Ukraine “không làm cho hình ảnh của Nga trở nên tốt đẹp”. Và sau đó trong ngày, ông đã nhấn mạnh thêm bằng cách trả lời “có” khi được hỏi liệu các nước NATO có nên bắn hạ máy bay Nga vi phạm không phận của họ hay không, điều này ngày càng trở nên thường xuyên hơn.

“Tôi hoan nghênh những bình luận vài giờ trước của Tổng thống Hoa Kỳ, nhấn mạnh sự suy yếu dần dần của nền kinh tế Nga,” Macron nói. “Và tôi hoan nghênh việc Tổng thống Mỹ tin tưởng vào khả năng của Ukraine không chỉ duy trì mà còn áp đặt sự tôn trọng các quyền của họ.”

Đối với người Âu Châu, những người đã dành nhiều tháng cố gắng thuyết phục Tổng thống Trump rằng Putin phải chịu hoàn toàn trách nhiệm về cuộc chiến, sự thay đổi rõ ràng này cũng giống như một sự minh chứng cho những nỗ lực của chính họ.

Mối quan hệ giữa Ursula von der Leyen và Tổng thống Trump cũng đã có những bước tiến đáng kể kể từ khi ông nhậm chức, một quan chức Liên Hiệp Âu Châu giấu tên cho biết khi nói về mối quan hệ Liên Hiệp Âu Châu-Washington.

Phát biểu với các phóng viên bên ngoài tòa nhà Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc, nhà ngoại giao hàng đầu Âu Châu Kaja Kallas dường như hoan nghênh bài đăng của Tổng thống Trump vì cho thấy sự thay đổi quan điểm. “Ông ấy đã đưa ra một tuyên bố rất mạnh mẽ mà chúng ta chưa từng nghe trước đây, điều đó thực sự cho thấy chúng ta có cùng quan điểm”, bà nói.

Bài đăng này cũng có thể khiến Chủ tịch Ủy ban Âu Châu Ursula von der Leyen, người đã bị chỉ trích trong những tháng gần đây vì quá chiều chuộng Tổng thống Trump, cụ thể là vì đã đồng ý với một thỏa thuận thương mại giữa Hoa Kỳ và Liên Hiệp Âu Châu bị chỉ trích rộng rãi là một “sự sỉ nhục” đối với Brussels, cảm thấy vui mừng.

Giờ đây, đường lối của bà dường như có cơ hội thành công, ít nhất là đối với Ukraine. Gặp Tổng thống Trump vài giờ trước bài đăng trên Truth Social, bà von der Leyen vẫn giữ nguyên công thức của mình, nói rằng “Tổng thống Trump hoàn toàn đúng” về việc Âu Châu cần thoái vốn khỏi năng lượng Nga. “Chúng tôi đang thực hiện điều đó”, bà cam kết.

Mối quan hệ giữa bà Von der Leyen và Tổng thống Trump cũng đã phát triển đáng kể kể từ khi ông nhậm chức, một quan chức Liên Hiệp Âu Châu giấu tên cho biết. Chủ tịch Ủy ban Âu Châu hiện thường xuyên liên lạc qua điện thoại với Tổng thống Mỹ, sử dụng các cuộc gọi để cảnh báo Tổng thống Trump về, trong số những vấn đề khác, vụ tấn công của Nga vào phái bộ Liên Hiệp Âu Châu tại Ukraine cũng như vấn đề trẻ em Ukraine bị Nga bắt cóc.

Tổng thống Trump đã có cuộc trò chuyện “rất sâu sắc” với von der Leyen về vòng trừng phạt mới nhất của Liên Hiệp Âu Châu đối với Nga vào thứ Ba, trong đó tổng thống Hoa Kỳ thể hiện sự quan tâm đặc biệt đến các biện pháp nhắm vào tài sản của Trung Quốc.

Một quan chức Liên Hiệp Âu Châu cho biết: “Chúng ta chỉ thấy kết quả của việc Âu Châu liên tục nói rằng họ sẽ làm X và họ sẽ làm X, trong khi Nga nói rằng họ sẽ làm A và họ sẽ làm Z”.

Tuy nhiên, giữa sự ngạc nhiên và vui mừng ban đầu, một số quan chức và nhà ngoại giao Liên Hiệp Âu Châu đã bày tỏ sự hoài nghi sâu sắc rằng bài đăng của Tổng thống Trump có thể chỉ là một nỗ lực nhằm khiêu khích Putin - một nỗ lực sẽ không mang lại bất kỳ thay đổi thực sự nào trong chính sách của Hoa Kỳ.

Thật vậy, sau nhiều tháng cố gắng thuyết phục Tổng thống Trump áp thuế hoặc trừng phạt lên nền kinh tế Nga, hy vọng về sự ủng hộ của Mỹ đang dần tan biến ở Âu Châu. Và niềm tin vào lời nói của Tổng thống Trump - dù có khích lệ đến đâu - cũng đang cạn kiệt dần.

“Thật may mắn nhưng cũng thật không may cho chúng ta, những gì Tổng thống Trump nói vào thứ Hai không giống với những gì ông ấy nói vào thứ Ba”, một đồng minh của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho biết.

[Politico: Trump’s apparent U-turn on Ukraine cheers Europeans amid deeper skepticism about US policy]

4. Kim Chính Ân hé lộ ‘vũ khí bí mật’ để đạt bước nhảy vọt về quân sự

Nhà lãnh đạo Bắc Hàn Kim Chính Ân đã ám chỉ đến “vũ khí bí mật” và ca ngợi năng lực quân sự đang tiến bộ của đất nước trong bài phát biểu trước quốc hội.

Nhà cầm quyền độc tài đã đưa ra phát biểu của mình trong phiên họp hiếm hoi của Hội đồng Nhân dân Tối cao Bắc Hàn - một sự kiện được theo dõi chặt chẽ để tìm kiếm những tín hiệu chính sách mới, những thay đổi về mặt lập pháp và hiểu biết sâu sắc về ý định chiến lược của chế độ Kim.

Căng thẳng vẫn ở mức cao trên Bán đảo Triều Tiên trong bối cảnh Bình Nhưỡng tiếp tục phát triển các chương trình hạt nhân và hỏa tiễn đạn đạo bị Liên Hiệp Quốc cấm. Chính quyền Kim Chính Ân tuyên bố các vũ khí này là để tự vệ, đổ lỗi cho sự hợp tác quân sự “khiêu khích” giữa Hoa Kỳ và các đồng minh hiệp ước là Nam Hàn và Nhật Bản.

Newsweek đã liên hệ với đại sứ quán Bắc Hàn tại Bắc Kinh, Trung Quốc và Tòa Bạch Ốc qua email để yêu cầu bình luận.

Ông Kim nói với các nhà lập pháp Bắc Hàn rằng quốc gia này đang “có những bước tiến vượt bậc không ngừng trong việc tăng cường năng lực phòng thủ của đất nước”.

Theo bản ghi chép được Hãng thông tấn trung ương Bắc Hàn công bố hôm thứ Hai, ông cho biết: “Chúng tôi đã có được vũ khí bí mật mới và đạt được những kết quả đáng kể trong khoa học và nghiên cứu quốc phòng, những kết quả này sẽ đóng góp rất lớn vào bước tiến vượt bậc hơn nữa trong năng lực quân sự của chúng tôi”.

Ông Kim không cung cấp chi tiết về những vũ khí mới này. Ông cũng ca ngợi những tiến bộ trong việc hiện đại hóa lực lượng hải quân khiêm tốn của Bắc Hàn, gọi việc hạ thủy hai tàu khu trục trong năm nay là một “bước tiến lớn” hướng tới việc trở thành một cường quốc hàng hải.

Kim cáo buộc Hoa Kỳ và các đồng minh có hành động quân sự “mạo hiểm” làm gia tăng nguy cơ đối đầu hạt nhân, đồng thời gọi tình hình an ninh “nghiêm trọng hơn bao giờ hết”.

Ông đã tận dụng cơ hội này để tăng cường phát triển hạt nhân và hỏa tiễn và bác bỏ các nỗ lực phi hạt nhân hóa, tuyên bố rằng chúng sẽ không thành công “ngay cả sau 100 năm”.

Tuy nhiên, Kim cho biết Bắc Hàn đã sẵn sàng theo đuổi “sự chung sống hòa bình” với Hoa Kỳ nếu nước này từ bỏ cái mà ông gọi là “nỗi ám ảnh vô lý về phi hạt nhân hóa”.

Trong khi Bình Nhưỡng tiếp tục mở rộng cả kho vũ khí hạt nhân và thông thường, các quan chức Hoa Kỳ và đồng minh tin rằng Bắc Hàn đã có được công nghệ quân sự tiên tiến của Nga để đổi lấy việc cung cấp đạn dược và quân đội cho cuộc chiến của Nga ở Ukraine.

Các quan chức Nam Hàn đã trích dẫn thông tin tình báo rằng Nga, nước đã ký một thỏa thuận quân sự mới với Bắc Hàn vào năm ngoái, đã đồng ý cung cấp cho Bình Nhưỡng máy bay chiến đấu và công nghệ tàu ngầm hạt nhân.

Bình luận của Kim được đưa ra khi Tổng thống Nam Hàn Lee Jae Myung bày tỏ sự sẵn lòng chấp nhận một thỏa thuận cho phép Bắc Hàn tạm thời đóng băng chương trình hạt nhân thay vì bắt đầu ngay quá trình phi hạt nhân hóa.

[Newsweek: North Korea's Kim Teases 'Secret Weapons' to Achieve Military Leap]

5. Iran đe dọa Mỹ bằng phản ứng ‘nghiêm trọng’

Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran, gọi tắt là IRGC cảnh báo rằng bất kỳ tính toán sai lầm hoặc hành động xâm lược nào của Hoa Kỳ hoặc Israel đều có thể dẫn đến phản ứng “chết người”. Tuyên bố được đưa ra hôm Chúa Nhật, đúng dịp kỷ niệm Chiến tranh Iran-Iraq, nhấn mạnh rằng Tehran sẽ hành động quyết đoán và giành thế chủ động trên chiến trường nếu bị đe dọa.

IRGC đưa ra cảnh báo trong bối cảnh các cuộc xung đột trong quá khứ, bao gồm cuộc chiến 12 ngày hồi tháng 6, nhấn mạnh sự sẵn sàng về mặt quân sự của nước này đồng thời nhấn mạnh những rủi ro rộng hơn về leo thang trong khu vực.

Lời cảnh báo này nhấn mạnh sự bất ổn của khu vực sau các cuộc đụng độ gần đây giữa Iran, Israel và Hoa Kỳ, phản ánh quyết tâm của Tehran trong việc bảo vệ các lợi ích chiến lược của mình. Lập trường này gắn liền chặt chẽ với những căng thẳng liên quan đến chương trình hạt nhân của Iran, mà Hoa Kỳ và các đồng minh cho rằng đang tiến gần đến khả năng chế tạo vũ khí, ngay cả khi Tehran khẳng định hoạt động của mình là hòa bình. Kết hợp với các lệnh trừng phạt đang diễn ra gây áp lực lên nền kinh tế, những tuyên bố của IRGC vừa là một điểm tập hợp trong nước vừa là một tín hiệu gửi đến các cường quốc bên ngoài.

IRGC cho biết chiến lược quốc phòng của Iran bắt nguồn từ sự sẵn sàng chiến đấu liên tục, đổi mới chiến lược và chiến thuật, cùng với sự tiến bộ không ngừng của công nghệ quân sự. IRGC cũng cho biết thêm rằng quân đội nước này đang tăng cường các hệ thống tấn công và phòng thủ, đồng thời sẽ đáp trả mạnh mẽ bất kỳ hành động thù địch nào của đối phương.

Tuyên bố này chỉ đích danh cả Israel và Hoa Kỳ, ám chỉ đến những gì Tehran gọi là “cuộc xâm lược bất hợp pháp” vào đầu năm nay.

Vào ngày 13 tháng 6, Israel đã phát động một cuộc không kích vào Iran, châm ngòi cho gần hai tuần giao tranh, mà Tehran gọi là vô cớ và lên án vì đã gây ra thương vong nặng nề, bao gồm cả các nhà lãnh đạo quân sự và dân thường. Sau đó, Hoa Kỳ đã thực hiện các cuộc không kích vào ba địa điểm hạt nhân của Iran, hành động mà Iran lên án là vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế.

Hôm thứ Bảy, Tổng thống Trump tuyên bố chiến dịch đã phá hủy kho dự trữ uranium làm giàu của Iran. Phát biểu tại một bữa tối do Viện Cornerstone bảo thủ của Mỹ tổ chức tại Washington, ông ca ngợi các phi công máy bay ném bom tàng hình B-2 đã thực hiện nhiệm vụ kéo dài 37 giờ, gọi cuộc tấn công là một thành công đã “xóa sổ hy vọng hạt nhân của Iran”.

Nhân kỷ niệm Chiến tranh Iran-Iraq, IRGC đã liên hệ các cuộc không kích hồi tháng 6 với kinh nghiệm lâu đời của Iran trong việc bảo vệ lãnh thổ trước các cuộc tấn công của nước ngoài. Cuộc xung đột kéo dài tám năm, bắt đầu vào ngày 22 tháng 9 năm 1980, khi Iraq của Saddam Hussein bất ngờ phát động một cuộc xâm lược, đã khiến khoảng một triệu người thiệt mạng và tàn phá phần lớn cơ sở hạ tầng của Iran.

Theo truyền thông nhà nước, Iran và ba nước Âu Châu là Pháp, Anh và Đức (E3) sẽ tổ chức các cuộc đàm phán về chương trình hạt nhân của Tehran tại New York vào đầu tuần này, bên lề Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc. Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi đã rời Tehran vào Chúa Nhật để dẫn đầu phái đoàn, với các cuộc thảo luận sau khi Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc hôm thứ Sáu không thông qua được nghị quyết gia hạn việc nới lỏng trừng phạt theo thỏa thuận hạt nhân năm 2015.

[Newsweek: Iran Threatens US With 'Deadly' Response]

6. FBI đang điều tra ‘khả năng có đồng phạm’ trong vụ nổ súng bắn Kirk

Sau vụ ám sát nhà hoạt động bảo thủ Charlie Kirk hồi đầu tháng này, Giám đốc FBI Kash Patel cho biết các nhà chức trách đang tiếp tục theo đuổi mọi manh mối—bao gồm cả “khả năng có đồng phạm”.

Bản cập nhật được đưa ra cùng ngày với lễ tưởng niệm Kirk tại Glendale, Arizona, thu hút hàng ngàn người đến Sân vận động State Farm.

Cuộc điều tra gây chú ý - diễn ra trong bối cảnh cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vào năm tới và diễn biến căng thẳng đảng phái gia tăng - đã khiến FBI và Bộ Tư pháp, gọi tắt là DOJ phải chịu sự giám sát chặt chẽ.

Kirk, người đồng sáng lập Turning Point USA, người đã bị bắn chết khi đang phát biểu tại Đại học Utah Valley, gọi tắt là UVU vào ngày 10 tháng 9, đã làm rung chuyển bối cảnh chính trị Hoa Kỳ và làm gia tăng các cuộc thảo luận trên toàn quốc về bạo lực chính trị và sự an toàn của những nhân vật công chúng nổi tiếng.

Các quan chức, bao gồm cả Tổng thống Trump, đã kêu gọi trừng phạt nhanh chóng và nghiêm khắc những người chịu trách nhiệm, và kết quả của cuộc điều tra có thể có tác động rộng rãi đến các tiêu chuẩn pháp lý liên quan đến các vụ ám sát chính trị và quyền tài phán của liên bang trong những trường hợp như vậy.

Tyler Robinson, nghi phạm 22 tuổi trong vụ giết Kirk, vẫn đang bị giam giữ và bị buộc tội nhiều trọng tội, bao gồm cả tội giết người nghiêm trọng.

Hôm Chúa Nhật, Patel nói rằng các đặc vụ đang điều tra “địa điểm xảy ra vụ nổ súng, khả năng có đồng phạm, lời thú tội qua tin nhắn văn bản và các cuộc trò chuyện liên quan, trò chuyện trên Discord, góc bắn và lực tác động của viên đạn, cách vận chuyển vũ khí, cử chỉ tay được quan sát là 'tín hiệu' tiềm ẩn gần Charlie vào thời điểm anh bị ám sát và những người đến thăm nhà của kẻ được tường trình tay súng” dẫn đến vụ giết Kirk.

Cuộc điều tra đang diễn ra của FBI bao gồm việc phân tích nhật ký trò chuyện trên internet và các cuộc trao đổi có thể có giữa Robinson và hơn 20 cá nhân khác trong kênh Discord. Các nhà điều tra vẫn chưa xác nhận liệu có bất kỳ người nào tham gia hỗ trợ hoặc thông đồng trong vụ ám sát Kirk hay không.

Một loạt tin nhắn Discord được công bố được tường trình của Robinson bao gồm một tin nhắn thú nhận tội giết người.

Các tin nhắn do nhà báo Ken Klippenstein đăng trên Substack cũng bao gồm các cuộc thảo luận về cuộc bầu cử tổng thống năm 2020 và cuộc điều tra luận tội Tổng thống Trump năm 2019.

Patel cũng nhắc đến tin đồn liên quan đến thiết bị đáp ứng của máy bay được tường trình đã bị tắt sau khi cất cánh gần hiện trường vụ tử vong của Kirk, làm rõ rằng “dữ liệu chuyến bay không đầy đủ ở các khu vực nông thôn đã gây ra khoảng trống rõ ràng” và rằng cơ quan thực thi pháp luật không tìm thấy bằng chứng về việc thiết bị đáp ứng bị tắt cố ý sau khi phỏng vấn phi công và tham khảo ý kiến của Cục Hàng không Liên bang, gọi tắt là FAA.

[Newsweek: FBI Investigating 'Possibility of Accomplices' in Kirk's Shooting—Patel]

7. Hoa Kỳ gửi tàu khu trục hỏa tiễn mới đến vùng Caribe: Bản đồ, hình ảnh và những gì chúng ta biết

USS Stockdale, tàu khu trục hỏa tiễn dẫn đường lớp Arleigh Burke của Hải quân Hoa Kỳ, đã tiến vào Biển Caribe sau chuyến đi qua Kênh đào Panama, củng cố sự hiện diện của hải quân Hoa Kỳ trong khu vực.

Việc điều động này là một phần trong nỗ lực của chính quyền Tổng thống Trump nhằm phá vỡ các mạng lưới buôn bán ma túy có liên hệ với Venezuela. Tại Caracas, Bộ trưởng Nội vụ Diosdado Cabello đã cảnh báo về một “cuộc phản công tàn khốc”, một dấu hiệu cho thấy sự lo ngại ngày càng gia tăng tại đây.

Việc điều động tàu Stockdale là một phần trong chiến dịch tăng cường quân sự quy mô lớn của Hoa Kỳ tại khu vực Caribe, hiện bao gồm không dưới bốn tàu khu trục hỏa tiễn dẫn đường. Các tàu này được bố trí để phá vỡ các mạng lưới ma túy, đồng thời gia tăng áp lực lên Tổng thống Venezuela Nicolás Maduro.

Sự gia tăng này bao gồm các cuộc tấn công có mục tiêu vào các tàu bị cáo buộc có liên quan đến các băng đảng ma túy Venezuela, báo hiệu rằng Washington sẵn sàng sử dụng vũ lực gây chết người để thực thi chiến lược chống ma túy của mình.

Đối với Venezuela, sự tập trung phần cứng này và các cuộc tấn công đang diễn ra là mối đe dọa ngày càng tăng đối với chính quyền Maduro và là minh chứng rõ ràng cho thấy Hoa Kỳ đang tiếp cận gần biên giới nước này, làm gia tăng căng thẳng trong khu vực.

Hình ảnh từ webcam do Cơ quan quản lý kênh đào Panama công bố cho thấy tàu Stockdale đi qua âu tàu Miraflores vào cuối ngày Chúa Nhật, sau đó tàu báo cáo vị trí của mình tại Vịnh Limon của Panama ở phía Đại Tây Dương, theo dữ liệu theo dõi tàu công khai được Newsweek xem xét.

Hoạt động vận chuyển nổi bật này một lần nữa nhấn mạnh tầm quan trọng chiến lược của kênh đào đối với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đối với các hoạt động trong khu vực, khi Hải quân có thể nhanh chóng di chuyển tài sản giữa các chiến trường Thái Bình Dương và Đại Tây Dương.

Stockdale là tàu chiến thứ ba của Hoa Kỳ tiến vào vùng biển Panama trong vòng chưa đầy một tháng, sau tàu khu trục USS Sampson hồi đầu tháng và tàu tuần dương USS Lake Erie hồi tháng Tám. Mỗi đợt điều động này đều nằm trong khuôn khổ hợp tác chung với Panama nhằm tăng cường an ninh, chống tội phạm có tổ chức và chống lại ảnh hưởng của nước ngoài.

Sự tăng cường quân sự của Hoa Kỳ tại vùng Caribe hiện bao gồm nhiều tàu chiến, một nhóm đổ bộ sẵn sàng do USS Iwo Jima dẫn đầu và chở theo hàng ngàn Thủy Quân Lục Chiến - máy bay chiến đấu tàng hình F-35 và máy bay điều khiển từ xa giám sát trong hoặc xung quanh Puerto Rico.

Các nền tảng này hỗ trợ các hoạt động chống ma túy của chính quyền Tổng thống Trump nhưng cũng công khai thể hiện sức mạnh cứng rắn trên khắp khu vực, thể hiện sức mạnh của Hoa Kỳ đối với Maduro và các đối thủ khác.

Hôm thứ Bảy, Tổng thống Trump đã leo thang chỉ trích Venezuela, yêu cầu nước này ngay lập tức hồi hương những cá nhân mà ông mô tả là “tù nhân” và “người từ các viện tâm thần”. Trên mạng xã hội, ông cảnh báo rằng nếu không hành động, hậu quả sẽ “không thể lường trước”, đồng thời cáo buộc - mà không có bằng chứng - rằng những cá nhân này đã gây ra thiệt hại ở Hoa Kỳ.

Lời đe dọa mới nhất của Tổng thống Trump được đưa ra một ngày sau khi ông tuyên bố tấn công một tàu chở ma túy bị cáo buộc có liên quan đến Venezuela ở vùng Caribe, khiến ba người đàn ông bị ông gọi là “khủng bố ma túy nam” thiệt mạng. Các cuộc tấn công tương tự cũng nhắm vào các tàu khác có liên hệ với các băng đảng ma túy Venezuela trong những tuần gần đây.

Cabello, quan chức Venezuela, người đang đối mặt với cáo buộc buôn bán ma túy của Hoa Kỳ và khoản tiền thưởng 25 triệu đô la, đã cảnh báo vào cuối tuần rằng Venezuela sẽ tự vệ nếu cần thiết. “Chúng tôi không muốn chiến tranh với bất kỳ ai. Chúng tôi chưa bao giờ tuyên chiến với bất kỳ ai”, ông nói.

[Newsweek: US Sends New Missile Destroyer to Caribbean: Map, Photos and What We Know]

8. Tòa Bạch Ốc: Việc công nhận nhà nước Palestine là ‘phần thưởng cho Hamas’

Tổng thống Trump “không đồng tình” với các đồng minh của Hoa Kỳ khi họ tuyên bố tuần này sẽ công nhận một nhà nước Palestine. Tổng thống Trump “tin rằng đó là phần thưởng cho Hamas”, thư ký báo chí Tòa Bạch Ốc Karoline Leavitt cho biết hôm thứ Hai.

Bình luận của Leavitt được đưa ra một ngày trước khi Tổng thống Trump có bài phát biểu tại Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc, khi tổng thống đang tranh luận về tuyên bố có sự phối hợp của Vương quốc Anh, Canada, Úc và Bồ Đào Nha vào Chúa Nhật rằng họ sẽ công nhận một nhà nước Palestine.

Hầu hết các quốc gia thành viên Liên Hiệp Quốc đã công nhận nhà nước Palestine.

Leavitt cho biết Tổng thống Trump coi động thái này “chỉ là lời nói suông chứ không phải hành động đủ mạnh từ một số bạn bè và đồng minh của chúng ta”. Tổng thống Trump “cảm thấy điều này không giúp ích gì cho việc thả con tin, vốn là mục tiêu chính hiện nay ở Gaza “, Leavitt nói. “Nó không giúp chấm dứt xung đột và khép lại cuộc chiến này.”

Bà cho biết Tổng thống Trump sẽ thảo luận thêm về vấn đề này khi ông phát biểu tại Liên Hiệp Quốc vào thứ Ba.

[Newsweek: White House: Recognizing Palestinian statehood is ‘a reward to Hamas’]

9. Hoa Kỳ lên cơn sốt: Người phụ nữ Virginia trúng số sau khi nhận được số từ ChatGPT

Một phụ nữ ở Virginia đã trúng số sau khi nhờ đến sự trợ giúp của ChatGPT để chọn số.

Carrie Edwards, một góa phụ và bà ngoại đến từ Midlothian, Virginia, đã trúng bốn trong năm số đầu tiên cộng với Powerball trong kỳ quay số Powerball Virginia ngày 8 tháng 9 để giành được giải thưởng 150.000 đô la.

Sau khi quyết định thử vận may bằng cách chơi trực tuyến lần đầu tiên, Edwards đã nhờ ChatGPT giúp chọn số, chi thêm một đô la cho tùy chọn Power Play, giúp bà tăng gấp ba giải thưởng.

Giải thích về cách bà tuyển dụng trợ lý AI để giành được giải thưởng bất ngờ này, người trúng số cho biết bà đang tự hỏi làm thế nào để chọn số vì bà chưa bao giờ chơi trực tuyến trước đây thì một ý tưởng đột nhiên xuất hiện.

“Vì vậy, tôi đã nói “Này Chat... ChatGPT, hãy nói chuyện với tôi, hãy nói chuyện với tôi về số tiền 1,7 tỷ đô la này và bạn có số liệu nào cho tôi không?”, bà kể lại tại một cuộc họp báo sau khi nhận giải thưởng.

ChatGPT hỏi lại: “Carrie, bạn biết là mọi chuyện đều phụ thuộc vào may mắn mà, phải không?”

Bất chấp phản ứng ban đầu không mấy khả quan, Edwards giải thích rằng chatbot do AI điều khiển sau đó đã gợi ý một số con số để bà sử dụng.

Hai ngày sau, Edwards đang ngồi trong một cuộc họp thì nhận được thông báo mà bà cho là lừa đảo cho bà biết về chiến thắng của mình.

“ Tôi nhìn vào điện thoại và thấy dòng chữ 'vui lòng nhận tiền trúng số', và tôi nghĩ đó là lừa đảo, tôi biết mình không trúng số,” bà nói. “Vậy là tôi về nhà, đăng nhập vào tài khoản, và thấy thông báo là tôi đã trúng giải 50.000 đô la trong kỳ quay số hôm thứ Hai, ngày 8 tháng 9, và tôi lại có hệ số nhân 3, tức là sẽ nhận được 150.000.”

Edwards đã nhận giải thưởng từ Giám đốc điều hành Xổ số Virginia Khalid Jones vào thứ Ba và ngay lập tức trao tặng toàn bộ số tiền trúng thưởng.

“Ngay khi vận may bất ngờ ấy đến và rơi xuống vai tôi, tôi đã biết chính xác mình cần phải làm gì với nó,” bà chia sẻ sau đó. “Tôi biết mình cần phải cho đi tất cả, bởi vì tôi đã được ban phước rất nhiều, và tôi muốn đây là một ví dụ về việc khi được ban phước, người khác cũng có thể ban phước cho người khác.”

Tiền thưởng được cam kết cho ba mục đích: Hiệp hội Thoái hóa Trán thái dương, gọi tắt là AFTD hỗ trợ nghiên cứu về căn bệnh đã cướp đi sinh mạng của người chồng lính cứu hỏa của bà; Shalom Farms, để chống lại tình trạng mất an ninh lương thực; và Hội Cứu trợ Hải quân-Thủy quân lục chiến, để hỗ trợ các quân nhân và gia đình của họ.

“Ba tổ chức này đại diện cho sự chữa lành, phục vụ và cộng đồng,” Edwards nói. “Shalom Farms chữa lành bằng thực phẩm và đất đai, AFTD mang đến hy vọng thông qua nghiên cứu, và Hội Cứu trợ Hải quân-Thủy quân Lục chiến tiếp nối truyền thống hỗ trợ các gia đình quân nhân trong lúc khó khăn.”

Google ghi nhận một sự gia tăng đột biến các tìm kiếm liên quan đến ChatGPT như ChatGPT là gì? Vào ChatGPT ở đâu? Làm sao dùng ChatGPT để trúng số?

[Newsweek: Virginia Woman Wins Lottery After Getting Numbers From ChatGPT]

10. Nga và Iran sắp ký thỏa thuận hạt nhân mới

Theo Mohammad Eslami, nhà lãnh đạo Tổ chức Năng lượng Nguyên tử Iran, gọi tắt là AEOI, Tehran và Mạc Tư Khoa sẽ ký một thỏa thuận trong những ngày tới để Nga xây dựng các nhà máy điện hạt nhân mới tại Iran.

Ông Eslami đã xác nhận thỏa thuận sắp tới với Hãng thông tấn Cộng hòa Hồi giáo Iran, gọi tắt là IRNA. Nga và Iran từ lâu đã hợp tác về năng lượng hạt nhân.

Thỏa thuận này nhấn mạnh mối quan hệ đối tác chiến lược ngày càng sâu sắc giữa Iran và Nga, hai quốc gia đang chịu các lệnh trừng phạt quốc tế nặng nề. Việc mở rộng năng lực năng lượng hạt nhân vẫn là ưu tiên hàng đầu của Tehran, trong khi sự tham gia của Mạc Tư Khoa củng cố vai trò của Tehran trong cơ sở hạ tầng năng lượng và các dự án công nghiệp rộng lớn hơn của Iran.

Thỏa thuận này được đưa ra trong bối cảnh căng thẳng khu vực leo thang. Trong cuộc chiến 12 ngày với Israel hồi đầu năm nay, Hoa Kỳ đã ném bom ba cơ sở hạt nhân của Iran, cho thấy sự yếu kém của cơ sở hạ tầng hạt nhân Iran và những lợi ích chiến lược mà tất cả các bên liên quan phải gánh chịu.

Trong bối cảnh này, sự hợp tác giữa Tehran và Mạc Tư Khoa được các bên liên quan quốc tế theo dõi chặt chẽ, vì nó có tác động đến sản xuất năng lượng, an ninh khu vực và sự liên kết địa chính trị rộng hơn ở Trung Đông.

Ông Eslami đã đến Mạc Tư Khoa hôm thứ Hai để dẫn đầu phái đoàn tham dự Tuần lễ Nguyên tử Thế giới, cho biết chuyến đi của ông sẽ bao gồm các chuyến thăm các nhà máy và gặp gỡ các viện khoa học và nghiên cứu nhằm tăng cường hợp tác. Ông nhấn mạnh kế hoạch của Iran nhằm sản xuất 20.000 megawatt điện thông qua năng lượng hạt nhân, với Nga được giao vai trò chủ chốt trong việc phát triển các nhà máy mới. Việc xây dựng tổ máy thứ hai và thứ ba của nhà máy điện hạt nhân Bushehr hiện đang được tiến hành.

Bushehr, nằm trên bờ biển Vịnh Iran, ban đầu được khởi công với sự hỗ trợ của Đức vào những năm 1970 nhưng đã được hoàn thành với sự hỗ trợ của Nga, trở thành cơ sở hạt nhân đầu tiên và duy nhất đang hoạt động của Iran. Eslami nhấn mạnh rằng các dự án này là ưu tiên của cả Tehran và Mạc Tư Khoa, với các cuộc đàm phán đang diễn ra dự kiến sẽ đẩy nhanh tiến độ.

Đầu năm nay, Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian và Putin đã ký một hiệp ước đối tác chiến lược rộng lớn. Theo các quan chức của cả hai nước, thỏa thuận này bao gồm thương mại, hợp tác quân sự, khoa học, văn hóa và giáo dục. Hiệp ước này nhấn mạnh tầm quan trọng mà cả hai chính phủ đều coi trọng trong việc củng cố mối quan hệ song phương tổng thể.

Trong khi hợp tác với Nga, Iran cũng đang chuẩn bị cho các cuộc thảo luận hạt nhân với Pháp, Anh và Đức (E3) tại New York bên lề Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc.

Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi đã rời Tehran vào Chúa Nhật để dẫn đầu phái đoàn. Cuộc đàm phán diễn ra sau khi Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc không thông qua nghị quyết gia hạn nới lỏng trừng phạt theo thỏa thuận hạt nhân năm 2015, làm nổi bật những thách thức đang tiếp diễn trong các cuộc đàm phán quốc tế về chương trình hạt nhân của Iran.

Diễn đàn Tuần lễ nguyên tử thế giới sẽ được tổ chức tại Mạc Tư Khoa từ ngày 25 đến ngày 28 tháng 9, quy tụ đại diện từ các quốc gia đang phát triển chương trình hạt nhân, các nhà lãnh đạo ngành và nhà lãnh đạo các công ty lớn.

Sự kiện này được thiết lập nhằm tạo nền tảng cho Tehran và Mạc Tư Khoa thúc đẩy các dự án hạt nhân đang điều động, tăng cường hợp tác khoa học và phối hợp các nỗ lực kỹ thuật. Kết quả của diễn đàn dự kiến sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển hạt nhân của Iran, xác định vai trò của Nga trong lĩnh vực này và định hình hoạt động giám sát quốc tế rộng rãi hơn đối với các hoạt động hạt nhân ở Trung Đông.

[Newsweek: Russia and Iran Set to Sign New Nuclear Deal]