5. Bình an là ở trong tay người lương thiện khiêm tốn.

(sách Gương Chúa Giê-su)

Lm. Giuse Maria Nhân Tài, csjb.

(Trích dịch từ tiếng Hoa trong "Cách ngôn thần học tu đức")

--------

http://www.vietcatholic.net

https://www.facebook.com/jmtaiby

http://www.nhantai.info

 

50. CON ĐỒ TỂ LÀM VĂN

Có một con trai của người đồ tể học thơ văn và muốn làm quan.

Một hôm, hắn ta đến với vị thái sử (1) nọ để xin chỉ giáo văn chương, thái sử bình luận văn chương của hắn ta như sau:

- “Có cốt lực, có cân lượng, bỏ trên đầu án, nhai lui nhai tới cũng không chán”.

Rõ ràng là tán dương, nhưng thực ra thì châm biếm, nhưng con trai của đồ tể thì rất là phấn khởi, đem bài văn về nhà khoe khắp xóm khắp làng.

Có một người chịu không nổi bèn chỉ cho hắn ta những ẩn ý của thái sử viết, nhưng con trai của người đồ tể lại không chịu nghe, lại còn giận dữ chỉ trích người nói lời thật ấy.

(Tiếu Tiếu lục)

Suy tư 50:

Quan niệm của xã hội phong kiến thì “con vua thì lại làm vua, con sãi ở chùa lại quét lá đa”, và con của đồ tể thì cũng nên...đi giết lợn là vừa, chứ học hành cho lắm thì cũng chẳng được gì...

Nhưng thời nay có những công tử con quan không làm quan mà đi làm du đảng trộm cướp có hại cho xã hội, và có những con cái nhà nghèo không quét lá đa, lượm rác nhưng lại làm quan có ích cho mọi người. Thế mới biết làm quan hay quét lá đa không phải là...di truyền, nhưng là do cái tâm cái ý chí vươn lên của người tự trọng.

Con của người đồ tể muốn trở thành nhà văn và làm quan dù văn chương của mình chẳng giống ai. Có một vài người Ki-tô hữu thay vì trở nên giống Đức Chúa Giê-su là dòng dõi hoàng tộc, tư tế và tiên tri, thì lại muốn mình trở nên những đồ tể cho ma quỷ đi “sát thủ” anh em chị em bằng những ghét ghen, vu khống, ngạo mạn...

(1) Quan chép sử của triều đình.

Lm. Giuse Maria Nhân Tài, csjb.

(Dịch từ tiếng Hoa và viết suy tư)

---------

http://www.vietcatholic.net

https://www.facebook.com/jmtaiby

http://www.nhantai.info

 

CHÚA NHẬT 26 THƯỜNG NIÊN NĂM C : LC 16,19-31

19Khi ấy, Đức Giê-su nói với người Pha-ri-sêu dụ ngôn sau đây : “Có một ông nhà giàu kia, mặc toàn lụa là gấm vóc, ngày ngày yến tiệc linh đình. 20Lại có một người nghèo khó tên là La-da-rô, mụn nhọt đầy mình, nằm trước cổng ông nhà giàu, 21thèm được những thứ trên bàn ăn của ông ấy rớt xuống mà ăn cho no. Lại thêm mấy con chó cứ đến liếm ghẻ chốc anh ta. 22Thế rồi người nghèo này chết, và được thiên thần đem vào lòng ông Áp-ra-ham. Ông nhà giàu cũng chết, và người ta đem chôn.

23“Dưới âm phủ, đang khi chịu cực hình, ông ta ngước mắt lên, thấy tổ phụ Áp-ra-ham ở tận đằng xa, và thấy anh La-da-rô trong lòng tổ phụ. 24Bấy giờ ông ta kêu lên : ‘Lạy tổ phụ Áp-ra-ham, xin thương xót con, và sai anh La-da-rô nhúng đầu ngón tay vào nước, nhỏ trên lưỡi con cho mát; vì ở đây con bị lửa thiêu đốt khổ lắm !’ 25Ông Áp-ra-ham đáp : ‘Con ơi, hãy nhớ lại : suốt đời con, con đã nhận phần phước của con rồi; còn La-da-rô suốt một đời chịu toàn những bất hạnh. Bây giờ, La-da-rô được an ủi nơi đây, còn con thì phải chịu khốn khổ. 26Hơn nữa, giữa chúng ta đây và các con đã có một vực thẳm lớn, đến nỗi bên này muốn qua bên các con cũng không được, mà bên đó có qua bên chúng ta đây cũng không được’.

27“Ông nhà giàu nói : ‘Lạy tổ phụ, vậy thì con xin tổ phụ sai anh La-da-rô đến nhà cha con, 28vì con hiện còn năm người anh em nữa. Xin sai anh đến cảnh cáo họ, kẻo họ lại cũng sa vào chốn cực hình này !’ 29Ông Áp-ra-ham đáp : ‘Chúng đã có Mô-sê và các Ngôn Sứ, thì chúng cứ nghe lời các vị đó.’ 30Ông nhà giàu nói : ‘Thưa tổ phụ Áp-ra-ham, họ không chịu nghe đâu, nhưng nếu có người từ cõi chết đến với họ, thì họ sẽ ăn năn sám hối.’ 31Ông Áp-ra-ham đáp : ‘Mô-sê và các Ngôn Sứ mà họ còn chẳng chịu nghe, thì người chết có sống lại, họ cũng chẳng chịu tin.’”


SỐNG – CHẾT ĐỜI ĐỜI

Thánh Giáo hoàng Gioan-Phaolô II, khi còn tại chức, từng có một chuyến công du đặc biệt đến Braxin (Nam Mỹ) từ 1-11/7/1980. Ngày 3/7, tại São Paulo, một trong những thành phố lớn nhất Braxin, ngài đã có bài phát biểu quan trọng trước một đám đông hơn 100.000 công nhân. Diễn văn tập trung vào việc kêu gọi giải phóng xã hội khỏi mọi hình thức áp bức bất công từ chính trị đến kinh tế, từ văn hóa đến giáo dục... Đặc biệt, thánh Giáo hoàng đã áp dụng dụ ngôn ta nghe hôm nay cho thế giới hiện đại, cách tập thể. Ngài nói : “Bên cạnh những nước giàu, nơi người ta sống với tất cả tiện nghi hiện đại, lại có nhiều nước khác thiếu những cái cơ bản nhất… Lắm phen, sự phát triển là một phiên bản vĩ đại của dụ ngôn ông nhà giàu và anh La-da-rô nghèo khổ. Việc xa hoa và khốn khổ cận kề nhau nêu bật cảm thức bị tước đoạt nơi những con người xấu số.”

Sở dĩ vị Giáo hoàng từng viết thông điệp Sollicitudo rei socialis (Bận tâm về vấn đề xã hội) quý chuộng dụ ngôn ấy vì đây là một trong những trang đáng sợ nhất của toàn bộ sách Tin Mừng. Nếu Thiên Chúa không hiện hữu… nếu sự sống đời đời chẳng hề có… thì Đức Giê-su sai hung, chớ nghe Người. Nhưng nếu Thiên Chúa hiện hữu… nếu vĩnh cửu có thật… thì điều Đức Giê-su nói với ta rất… rất nghiêm túc. Thật trầm trọng nếu hỏng mất cuộc sống đời đời của mình vì chỉ lo giành giật cuộc sống tạm bợ trần gian với con tim vô cảm.

1- Hai thế giới tách biệt nhau bởi một “cái cổng”

Đức Giê-su dựng ra một tình huống bi thảm : bên trong một ngôi nhà, người ta chè chén trong sự xa hoa… bên ngoài, sát cạnh, là cảnh khốn khổ… giữa hai bên có một “cái cổng.” Cổng này phân cách kẻ giàu với người nghèo. Hai vũ trụ song đối. Người giàu sống trong thế giới khép kín trên chính mình, chẳng khi nào bước ra.

Một trong những điểm đáng lưu ý nhất của dụ ngôn, đó là người ta không bảo anh nghèo đạo đức và ông giàu xấu xa. Một bên chỉ đơn giản nghèo khổ và một bên chỉ đơn giản giàu có. Tay phú hộ chẳng bị kết án đã ăn trộm của La-da-rô, hoặc đã tước đoạt anh này thông qua một hoạt động thương mại khôn khéo nào đó, hoặc không trả lương xứng đáng, hoặc đã ngược đãi, bóc lột anh ta… Thậm chí người ta không bảo ông ta đã từ chối bố thí cho anh nghèo ! Đơn giản là ông đã chẳng thấy anh ! Mẹ Tê-rê-xa Calcutta từng nói : “Đối nghịch với yêu mến không phải là thù ghét nhưng là dửng dưng !” Ông nhà giàu đã để hình thành một “cái cổng” đáng sợ giữa ông với người lân cận.

Đối với Đức Giê-su, đó là nguy cơ lớn từ của cải. Sự sang giàu bao hàm hai hiểm họa. Một là nó có thể khép lòng trước Thiên Chúa : ta thỏa mãn với những lạc thú và tài sản trần gian, quên đi sự sống đời đời là điều chủ yếu. Hai là của cải cũng có thể khép lòng trước tha nhân : ta chẳng còn thấy kẻ nghèo nằm trước “cổng” nhà mình. Tấm gương trong giúp nhìn thấy mọi vật, nhưng một tấm gương tráng “bạc” chỉ cho thấy mình !

Thực tế, dụ ngôn của Đức Giê-su đan xen một loạt ý nghĩa mà ta cần làm nổi bật và chuyển thành những lời kêu gọi cho lương tâm Ki-tô giáo. Trước hết, có sự đồng cảm rõ ràng với người nghèo : một đặc điểm thường trực trong sứ điệp của Lu-ca, cùng với lòng khinh miệt thói dung tục, xa hoa và ngạo mạn của người giàu. Đây là một chủ đề quen thuộc với nhiều sứ ngôn Kinh Thánh, và vì thế phụng vụ, trong bài đọc thứ nhất, đã trích một trang đầy nhiệt huyết của vị ngôn sứ nông dân sống vào thế kỷ thứ 8 trước Công nguyên là A-mốt (6,1a.4-7), người từng thẳng thắn lên án "những cuộc chè chén say sưa của bè lũ quân phè phỡn" ở Sa-ma-ri-a, thủ đô vương quốc Ít-ra-en phía bắc. Cũng vang vọng ở đây các “mối họa” đi kèm với các "mối phúc" Đức Giê-su từng phán trong Lu-ca thánh sử : "Khốn cho các ngươi là những kẻ giàu có, vì các ngươi được phần an ủi của mình rồi ! Khốn cho các ngươi, hỡi những kẻ bây giờ đang được no nê, vì các ngươi sẽ phải đói" (6,24-25)

2- Hai thế giới tách biệt nhau bởi một “cái vực”

Cùng với chủ đề nêu trên, vốn đánh vào thói chuộng sung túc và chủ nghĩa tiêu thụ trắng trợn của thế giới hiện đại mà chúng ta đang chìm vào trước cảnh khốn cùng của vô số người nghèo khổ, Đức Giê-su ngay lập tức làm nổi lên một chủ đề khác : sự đảo ngược số phận khi thần chết tông cửa. Một sự đối lập được đưa ra giữa hiện tại đầy tai tiếng của lịch sử, trong đó, như A-mốt từng nói ở một trang khác, "đầu kẻ yếu thế bị đạp xuống bùn đen" (2,7), với tương lai của Vương quốc Thiên Chúa, nơi những người nghèo cuối cùng sẽ được tôn vinh và những kẻ giàu sẽ nếm mật đắng của đói khát và đau khổ. Tiêu biểu cho điều này là câu 25, được Lu-ca soạn thảo với nét tinh tế tột độ, sử dụng một loạt từ ngữ phù hợp và gần như điển hình của ông : "Con ơi, hãy nhớ lại : suốt đời con, con đã nhận phần phước của con rồi; còn La-da-rô suốt một đời chịu toàn những bất hạnh. Bây giờ, La-da-rô được an ủi nơi đây, còn con thì phải chịu khốn khổ."

Nhưng còn một giáo huấn khác mà Đức Giê-su muốn chúng ta lưu ý trong phần thứ hai của dụ ngôn. Nó được minh họa bằng lời Ap-ra-ham nói : "Mô-sê và các Ngôn Sứ mà họ còn chẳng chịu nghe, thì người chết có sống lại, họ cũng chẳng chịu tin." Một mặt, có lòng sùng mộ phép lạ dễ dàng, hiện thân nơi tay phú hộ ăn nhậu : để cứu thân thuộc khỏi nỗi bất hạnh cuối cùng giáng xuống trên mình, ông ta muốn Thiên Chúa dùng đến phép lạ kỳ diệu là làm cho một kẻ chết sống lại trở về cảnh bảo. Câu đốp rất rõ ràng và mặt khác, mở ra lòng sùng mộ dựa trên Lời Chúa. Chỉ có Lời Chúa mới cần thiết và cứu rỗi chúng ta. Nhưng ai có lương tâm bị ích kỷ che mờ, con tim bị lạc thú quyến rũ, cõi lòng bị của cải trần gian đè nặng, đôi tai bị tiếng ồn của giải trí gây điếc, thì khó có thể được lôi cuốn bởi lời kêu mời hoán cải có trong sách Mô-sê và các Ngôn Sứ, nghĩa là trong Thánh Kinh. Ai quen với một cuộc sống hào nhoáng rộn ràng không thể nghe được tiếng của vị Thầy thần linh nói trong thâm tâm và thinh lặng. Như Áp-ra-ham, Đức Giê-su từng khiển trách hai thành phố miền Ga-li-lê : "Khốn cho ngươi, hỡi Kho-ra-din ! Khốn cho ngươi, hỡi Bết-xai-đa ! Vì nếu các phép lạ đã làm nơi các ngươi mà được làm tại Tia và Xi-đôn, thì họ đã mặc áo vải thô, ngồi trên tro tỏ long hối cải từ lâu rồi" (10,13). Các phép lạ thường khơi dậy sự tò mò nhưng lại vô hiệu khi lòng người ra nặng nề đần độn..

Trở lại với dụ ngôn, hiện nay, ngày càng xảy ra chuyện thiên hạ tự hỏi hỏa ngục có không. Dĩ nhiên, nếu vội trả lời đâu có hỏa ngục… mà chẳng lưu ý rằng không ai có thể chứng minh sự phủ định xem ra nhẹ nhàng ấy. Dầu sao Đức Giê-su đã không nghĩ như vậy. Hãy thấy rằng đối với Người, hỏa ngục chỉ là sự nối dài cuộc sống trần gian : vẫn mãi xa cách Thiên Chúa, như người ta đã xa cách dưới thế này… vẫn mãi xa cách tha nhân, như người ta đã xa cách dưới thế này… Thành ra con người tự kết án chính mình. Xác nhận duy nhất, đó là khoảng cách mà người giàu đã đặt giữa mình với Thiên Chúa, giữa mình với tha nhân… trở nên dứt khoát, vĩnh viễn, quyết định. Vì Nước Thiên Chúa, cõi Thiên đàng là hiệp thông tình yêu ! Ông nhà giàu đã tự kết án chính mình : “cánh cổng” của ông, phân cách hai thế giới, nay đã trở nên cho ông một “vực thẳm.”

Tôi có xác tín rằng mình đang tạo nên thiên đàng hay hỏa ngục cho mình chăng, mỗi khi tôi mở lòng cho Thiên Chúa và tha nhân… hay mỗi khi tôi khép chính lòng mình lại? Ai ở dưới thế không yêu thương, thì tự đặt mình ra khỏi bữa tiệc ấy của Thiên Chúa, nơi chỉ những ai thươnyêu g đi vào. (Xin nhớ lại hình ảnh hai cánh cổng tự chọn khi con người vừa bước vào cõi vĩnh cửu. Chúa nhật 21 Thường niên mới rồi).

Nếu trang Tin Mừng này quá mạnh mẽ, quá dữ dội, đó là vì hẳn cần một tiếng kèn trompét lớn lao để đánh thức kẻ sống trong sự mất cảm giác nặng nề. Thế mà nhiều người, đặc biệt hôm nay, vẫn sống trong một loại mất cảm giác thiêng liêng. Các giá trị đời đời đều vắng bóng nơi cuộc sống họ. “Người chết có sống lại, họ cũng chẳng chịu tin…”. Quả thực là như vậy. Người ta tiếp tục không tin Đức Giê-su, kẻ đã sống lại từ cõi chết, đến đánh thức chúng ta. Nhưng đó là một tin mừng đấy ! Tôi có chấp nhận tin mừng này chăng : vì có trách nhiệm, có tự do… ngay từ hôm nay tôi đang tạo hỏa ngục vốn nhốt tôi trong chính mình hay tạo thiên đàng vốn là thông hiệp và yêu thương…

Kết : Vậy qua phụng vụ hôm nay, chúng ta hãy trở về với tình yêu thương dành cho người nghèo, với mối hy vọng vào công lý của Thiên Chúa, với niềm tin tưởng ở Lời Người. Nhưng trên hết, chúng ta hãy tái khám phá ơn gọi Ki-tô hữu là sống từ bỏ, sống khó nghèo, sống quảng đại, sống hiến thân, một đòi hỏi mà thánh Lu-ca không ngớt lặp lại suốt Tin Mừng của ông. Nghĩa là đừng tạo ra một “cánh cổng” giữa ta với tha nhân ở đời này, kẻo nó trở thành một “vực thằm” giữa ta với Thiên Chúa, với Thiên đàng đời sau.

 

Bài trích sách Ét-ra.

5 Tôi là Ét-ra. Vào giờ dâng lễ phẩm ban chiều, tôi mới trỗi dậy sau khi thoát khỏi cơn sầu khổ; tôi xé rách áo dài trong, áo choàng ngoài, rồi quỳ gối, giơ tay lên Đức Chúa, Thiên Chúa của tôi 6 và thưa với Người :

“Lạy Thiên Chúa của con, con thật xấu hổ thẹn thùng khi ngẩng mặt lên Ngài, lạy Thiên Chúa của con, vì tội chúng con quá nhiều, đến nỗi ngập đầu ngập cổ, lỗi chúng con cứ chồng chất lên mãi tới trời. 7 Từ thời tổ tiên chúng con cho đến ngày nay, vì chúng con đã mắc lỗi nặng và phạm tội, nên các vua và các tư tế của chúng con đã bị nộp vào tay vua chúa các nước ngoại bang; chúng con đã bị nộp cho gươm giáo, phải đi đày, bị cướp bóc và bẽ mặt hổ ngươi như ngày hôm nay. 8 Và bây giờ, chỉ mới đây, Đức Chúa, Thiên Chúa chúng con, ban cho chúng con ân huệ này là để lại cho chúng con một số người sống sót, và cho chúng con được một chỗ ở vững chắc trong nơi thánh của Ngài; như thế, Thiên Chúa chúng con đã toả ánh sáng làm cho đôi mắt chúng con được rạng ngời, và ban cho chúng con một chút sinh lực giữa cảnh đời nô lệ lầm than. 9 Tuy chúng con là những kẻ nô lệ, Thiên Chúa chúng con đã không bỏ rơi chúng con trong cảnh nô lệ đó. Ngài đã làm cho các vua Ba-tư tỏ lòng thương yêu chúng con, khiến chúng con được hồi sinh mà dựng lại Nhà Thiên Chúa chúng con, tái thiết ngôi Nhà đã hoang tàn, và xây lại tường thành tại Giê-ru-sa-lem ở Giu-đa.”

Đó là Lời Chúa

 

CHỈ MÌNH CHÚA
“Người ban cho các ông năng lực và quyền phép!”.

Một buổi chiều năm 1865, Lincoln vùi mặt vào tay, nói với nội các, “Thưa các ngài, chẳng bao lâu nữa, sẽ có tin quan trọng! Đêm qua, tôi mơ thấy mình đơn độc trên một chiếc thuyền, không chèo, không lái… bất lực trong một đại dương vô tận!”. Im lặng vần vũ! “Nhiều lần, tôi đã mơ như thế; mỗi lần, là một trận chiến lớn. Vâng, có lẽ ngày mai hay vài giờ nữa!”. Năm tiếng sau, ông bị ám sát. Vậy mà vị tổng thống luôn cảm nhận sự bất lực đó lại trở nên một ‘huyền thoại can trường’ nhờ niềm tin vào Chúa của mình!

Kính thưa Anh Chị em,

Như người dân Hoa Kỳ đã nhìn thấy sự bất lực nhưng can trường nơi vị tổng thống huyền thoại, trong Tin Mừng hôm nay, chúng ta khám phá điều tương tự nơi các môn đệ. Chúa Giêsu sai họ đi trong ‘yếu hèn và mạnh mẽ’, ‘bất lực và quyền năng’; và ‘chỉ mình Chúa’ là hành trang duy nhất của họ.

Sai các môn đệ đi, Chúa Giêsu thông chia cho họ những gì Ngài có, “năng lực và quyền phép”; nhưng cùng lúc, Ngài buộc họ ra đi trong yếu đuối và khó nghèo, “Đừng mang gì đi đường!”. Ngài muốn những gì họ mang theo là chỉ một mình Ngài. Ngài hạn chế tối đa hành trang để họ biết rằng, khiên thuẫn của họ nằm ở tình yêu họ dành cho Ngài. Thiên Chúa thường hoạt động mạnh mẽ qua những trải nghiệm bất lực của con người. Chính trong tình trạng dễ bị tổn thương này, bạn và tôi sẽ chỉ cậy trông vào Đấng Sai Đi thay vì cậy mình hay cậy người! “Thiên Chúa sai kẻ mỏng manh để tỏ cho thế giới thấy sức mạnh của Ngài!” - Henri Nouwen.

Esdra, một con người lấy Thiên Chúa làm lá chắn, “Tôi quỳ gối, giơ tay lên Chúa là Thiên Chúa của tôi” - bài đọc một. Trong bất lực, ông van xin, “Tội chúng con quá nhiều!”; và Esdra nhận biết quyền năng Chúa khi Ngài đổi lòng vua Ba Tư để vua xót thương dân, cho dân định cư và xây đền thờ. Nhờ đó, họ hát mừng “Chúc tụng Thiên Chúa, Đấng muôn đời hằng sống!” - Thánh Vịnh đáp ca. Esdra trải nghiệm thế nào là sự cậy trông vào ‘chỉ mình Chúa’.

Anh Chị em,

‘Yếu hèn và mạnh mẽ’, ‘bất lực và quyền năng’ cũng như ‘chỉ mình Chúa’ là những trải nghiệm Chúa Giêsu đã sống. Ngài sinh ra trong hẩm hiu; chết đi trong tủi nhục; vậy mà chính trong sự bất lực tột cùng đó, sức mạnh và quyền năng của Chúa Cha được tỏ hiện. Như đã sai các môn đệ, Chúa Giêsu đang sai chúng ta đi, thông chia sức mạnh và quyền năng của Ngài cho mỗi người. Bao lâu không còn bám víu vào bất cứ điều gì khác ngoài Ngài, bạn và tôi luôn đủ sức để chiến đấu. Ngài đang nâng đỡ chúng ta ‘từ một khoảng kín đáo’; Ngài đang đợi mỗi người từng giây trong các nhà chầu để bổ sức và tạo niềm cảm hứng hầu bạn và tôi can trường ra khơi, nhất là những khi thuyền đời chúng ta gặp dông tố, khi “không chèo, không lái, bất lực trong một đại dương vô tận!”. “Trong sự phó thác, chúng ta tìm thấy can đảm để ra khơi giữa bão!” - Henri Nouwen.

Chúng ta có thể cầu nguyện,

“Lạy Chúa, con tạ ơn Chúa, vì con xác tín, ‘chỉ mình Chúa’ luôn bang trợ con ‘từ một khoảng kín đáo!’. Lạy Chúa là dũng lực con, con yêu mến Ngài!”, Amen.

(Tgp. Huế)

 

Edgar Beltrán của tạp chí The Pillar, ngày 20 tháng 9, 2025, cho biết: Nhiều nguồn tin truyền thông cho biết Đức Giáo Hoàng Leo đang chuẩn bị tông huấn và thông điệp đầu tiên của mình, sẽ được công bố trong những tháng tới.

Theo Reuters, Đức Giáo Hoàng Leo đang viết một tông huấn có tên là Dilexit te (Ngài yêu thương bạn), trong khi các nguồn tin khác đưa tin rằng ngài cũng đang chuẩn bị một thông điệp tập trung vào trí khôn nhân tạo và các vấn đề xã hội khác.

Nhưng chúng ta thực sự biết gì về các tài liệu được công bố đầu tiên của Đức Giáo Hoàng Leo? Tạp chí Pillar xin xem xét như sau:

Chủ đề của tông huấn đầu tiên của Đức Giáo Hoàng sẽ là gì?

Theo nhiều nguồn tin truyền thông, Đức Giáo Hoàng sẽ công bố tông huấn đầu tiên của mình vào đầu tháng Mười.

Nhiều nguồn tin cho biết Đức Giáo Hoàng Lêô đã chọn một tông huấn về nhu cầu của người nghèo, được Đức Giáo Hoàng Phanxicô khởi xướng vào đầu năm 2025 với tên gọi Dilexit te, gợi nhớ đến tên thông điệp cuối cùng của Đức Phanxicô, Dilexit nos (Người đã yêu thương chúng ta).

Điều đó có nghĩa là Đức Giáo Hoàng Lêô đang tiếp bước Đức Phanxicô.

Trong những tháng đầu của triều đại giáo hoàng, Đức Phanxicô đã công bố Lumen fidei, một thông điệp về nhân đức đức tin mà Đức Giáo Hoàng Bênêđictô XVI gần như đã hoàn thành trước khi từ nhiệm vào tháng 2 năm 2013.

Vài tháng trước khi qua đời, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã nói rằng ngài đang chuẩn bị một tông huấn dành riêng cho trẻ em. Và từ lâu đã có tin đồn rằng bản thảo đầu tiên của tông huấn về người nghèo, một trong những chủ đề chính của Đức Phanxicô, đã sẵn sàng.

Không rõ liệu Đức Lêô có thể thống nhất cả hai chủ đề thành một tông huấn duy nhất, để lại tông huấn về trẻ em cho sau này, hay đơn giản là gác lại.

Ngoài báo cáo của Reuters và những tin đồn từ lâu, không có nhiều thông tin về bản thân văn kiện này.

Liệu nó sẽ chủ yếu là một văn kiện của Đức Lêô hay của Đức Phanxicô?

Khi Đức Phanxicô công bố Lumen fidei ba tháng sau khi nhậm chức giáo hoàng, ngài đã thẳng thắn thừa nhận rằng phần lớn công việc thực sự do người tiền nhiệm của ngài đảm nhiệm, thậm chí còn nói rằng nó được viết "bởi bốn bàn tay".

Đức Phanxicô nói trong thông điệp: "[Đức Bênêđictô] đã gần hoàn thành bản thảo đầu tiên của một thông điệp về đức tin. Vì điều này, tôi vô cùng biết ơn ngài, và là anh em của ngài trong Chúa Kitô, tôi đã tiếp nối công trình tuyệt vời của ngài và bổ sung một vài đóng góp của riêng tôi".

Do đó, nhiều người tin rằng một tình huống tương tự có thể xảy ra với Dilexit te. Mặc dù nó sẽ mang tên Đức Lêô, nhưng nhiều người tin rằng phần lớn sẽ là do chính Đức Phanxicô thực hiện.

Các vị giáo hoàng mới thường tiếp tục hoặc xuất bản một tác phẩm của người tiền nhiệm trực tiếp của các vị. Bản thân Đức Lêô đã tiếp nối chu kỳ giáo lý của Đức Phanxicô về chủ đề “Chúa Giêsu Kitô, niềm hy vọng của chúng ta”, chủ yếu dựa trên việc mô tả các tác phẩm nghệ thuật như Đức Phanxicô đã làm.

Sau khi Đức Gioan Phaolô II qua đời vào năm 2005, Đức Bênêđictô XVI tiếp tục các bài suy niệm của Đức Gioan Phaolô II về Thánh Vịnh và Kinh Chiều, trong khi chính Đức Gioan Phaolô II cũng tiếp nối chu kỳ về các nhân đức Kitô giáo của Đức Gioan Phaolô I.

Tuy nhiên, Đức Lêô đã không ngần ngại dừng lại hoặc chỉnh sửa các bản thảo hoặc tài liệu đã được soạn thảo trong triều giáo hoàng của Đức Phanxicô hoặc được ngài ủy nhiệm.

Ví dụ rõ ràng nhất về điều này là một tài liệu về Thánh Mẫu học do Bộ Giáo lý Đức tin biên soạn. Vào tháng 1, Đức Hồng Y Víctor Manuel Fernández, Tổng trưởng Bộ Giáo lý Đức tin, cho biết Bộ đang chuẩn bị một số tài liệu, bao gồm một tài liệu về “một số vấn đề Thánh Mẫu học”, như một phần tiếp nối của “Các Quy tắc tiến hành trong việc phân định các hiện tượng siêu nhiên” năm 2024.

Theo nhiều nguồn tin truyền thông, Đức Giáo Hoàng đã không chấp thuận bản thảo của Bộ Giáo lý Đức tin về tài liệu liên quan đến các vấn đề Thánh Mẫu học, thay vào đó, ngài yêu cầu những thay đổi đáng kể. Tài liệu này được đồn đại là sẽ đề cập đến cả các cuộc hiện ra của Đức Mẹ Maria và, theo các nguồn tin của Vatican, các vấn đề thần học khác như học thuyết đồng công cứu chuộc.

Việc Dilexit te ban đầu được đồn đoán sẽ được công bố vào tháng 9, trong khi hiện tại hầu hết các báo cáo đều cho rằng nó sẽ được phát hành vào tháng 10, có thể có nghĩa là những thay đổi trong tài liệu không chỉ mang tính thẩm mỹ, hoặc Đức Phanxicô đã không hoàn thành bản thảo đầy đủ đầu tiên của tài liệu.

Trong cả hai trường hợp, tài liệu cuối cùng có thể có những đóng góp đáng kể của Đức Giáo Hoàng Leo chứ không chỉ đơn thuần là việc trau chuốt công trình của Đức Phanxicô.

Đức Giáo Hoàng còn đang thực hiện những dự án nào khác?

Ngay từ những ngày đầu nhậm chức giáo hoàng, Đức Leo đã nói rõ rằng một trong những ưu tiên của ngài sẽ là đưa ra phản ứng của Giáo hội đối với những thách thức về đạo đức, xã hội và tâm linh của trí tuệ nhân tạo.

Trong một trong những lần xuất hiện trước công chúng đầu tiên với tư cách là Giáo hoàng, Đức Leo XIV đã giải thích rằng ngài chọn danh hiệu này để vinh danh Đức Leo XIII, người đã phát triển giáo lý xã hội Công Giáo trong thời kỳ Cách mạng Kỹ nghệ, đồng thời cho biết ngài sẽ tìm cách đưa ra giải pháp cho những thách thức của trí khôn nhân tạo.

Kể từ đó, nhiều người kỳ vọng rằng một trong những văn kiện quan trọng đầu tiên của ngài sẽ là về trí khôn nhân tạo.

Theo báo cáo truyền thông, Đức Giáo Hoàng đang nhắm đến việc xuất bản một thông điệp về nhiều vấn đề khác nhau, bao gồm trí khôn nhân tạo, hòa bình và sự hiệp nhất của Giáo hội, vào đầu năm 2026.

Vatican đã tổ chức một số sự kiện về trí khôn nhân tạo, bao gồm một hội nghị sắp tới về nó và y học sẽ được tổ chức tại Học viện Giáo hoàng về Sự sống vào tháng 11, các nguồn tin thân cận với Học viện cho tờ The Pillar biết.

Điều này phù hợp với giai đoạn động não về tài liệu đầu tiên về trí khôn nhân tạo do một giáo hoàng chấp bút, sau "Ghi chú về Mối quan hệ giữa Trí tuệ Nhân tạo và Trí tuệ Con người" của Bộ Giáo lý Đức tin và Bộ Giáo dục Công Giáo năm ngoái.

 

Michelle La Rosa, trên tờ The Pillar, ngày 23 tháng 9, 2025, cho biết: Sau những lời chỉ trích từ một giám mục Illinois, hôm thứ Hai, Đức Hồng Y Blase Cupich của Chicago đã nhấn mạnh lại quyết định của Tổng giáo phận vinh danh Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ Dick Durbin, một người ủng hộ lâu năm cho việc bảo vệ pháp lý việc phá thai.

Trong một tuyên bố ngày 22 tháng 9, Đức Hồng Y cho biết quyết định trao giải thưởng cho Durbin của ngài phù hợp với hướng dẫn của Vatican về sự cần thiết phải đối thoại với các chính trị gia phản đối giáo huấn của Giáo hội về phá thai.

Cupich thừa nhận những lời chỉ trích về thông báo gần đây rằng Durbin sẽ được Văn phòng Nhân phẩm và Đoàn kết của Tổng giáo phận Chicago trao tặng giải thưởng Thành tựu trọn đời vào tháng 11. Đặc biệt, ngài dường như đã phản hồi lại những bình luận hôm thứ Sáu của Đức Giám Mục Thomas Paprocki thuộc Springfield, Illinois.

Đức Hồng Y đã bảo vệ quyết định trao giải thưởng của Tổng giáo phận, sẽ được trao tại buổi gây quỹ cho Bộ Di trú của Tổng giáo phận vào ngày 3 tháng 11.

Đức Hồng Y Cupich nói: “Thượng nghị sĩ Durbin đã thông báo với tôi vài năm trước rằng ông đã đến cư trú tại Chicago, đăng ký tại một giáo xứ của Tổng giáo phận và coi tôi là giám mục của ông”.

“Theo đó, tôi vẫn trung thành với hướng dẫn tháng 5 năm 2021 của Bộ Giáo lý Đức tin lúc bấy giờ, khuyến cáo các giám mục ‘tiếp cận và tham gia đối thoại với các chính trị gia Công Giáo trong phạm vi quyền hạn của họ... như một cách để hiểu bản chất lập trường của họ và sự hiểu biết của họ về giáo lý Công Giáo’.”

Hôm thứ Sáu, Đức Giám Mục Paprocki đã bày tỏ “sự sốc” trước tin tức về giải thưởng, giải thích rằng Durbin bị cấm rước lễ tại giáo phận Springfield, nơi ông cư trú, vì ông ủng hộ việc bảo vệ pháp lý cho việc phá thai.

Đức cha Paprocki nói: “Với thành tích lâu dài và nhất quán của Thượng nghị sĩ Durbin trong việc ủng hộ phá thai hợp pháp — bao gồm cả việc phản đối luật bảo vệ trẻ em sống sót sau những ca phá thai thất bại — quyết định này có nguy cơ gây ra ttai tiếng nghiêm trọng, khiến các tín hữu hiểu sai về giáo huấn rõ ràng của Giáo hội về tính thánh thiêng của sự sống con người”.

“Việc vinh danh một nhân vật của công chúng, người đã tích cực hoạt động để mở rộng và củng cố quyền chấm dứt sự sống con người vô tội trong bụng mẹ, làm suy yếu chính khái niệm về nhân phẩm và tình liên đới mà giải thưởng này muốn bảo vệ.”

ĐC Paprocki bày tỏ lo ngại rằng quyết định vinh danh Durbin đi ngược lại với tuyên bố tháng 6 năm 2004 của Hội đồng Giám mục Công Giáo Hoa Kỳ, trong đó nêu rõ rằng “Các tổ chức Công Giáo không nên vinh danh những người hành động bất chấp các nguyên tắc đạo đức cơ bản của chúng ta. Họ không nên được trao tặng các giải thưởng, danh hiệu hoặc diễn đàn gợi ý ủng hộ hành động của họ.”

Ngài nói thêm rằng giải thưởng này dường như vi phạm chính sách của Tổng giáo phận Chicago, vốn cấm “trao giải thưởng hoặc vinh danh” cho “những cá nhân hoặc tổ chức có lập trường công khai trái ngược với các nguyên tắc đạo đức cơ bản của Giáo Hội Công Giáo”.

Để giải thích chính sách này, cẩm nang chính sách của Tổng giáo phận lưu ý rằng “Nhiều tổ chức và người thuyết trình làm ‘việc tốt’ trong một số lĩnh vực lại đi chệch hướng trong những lĩnh vực khác, đặc biệt là trong các lĩnh vực về sự sống con người và tình dục. Trước đây, một số người được vinh danh, diễn giả hoặc tổ chức thuyết trình tại các buổi họp mặt của các tổ chức Công Giáo đã công khai ủng hộ những quan điểm trái ngược với đức tin, gây ra sự nhầm lẫn và chia rẽ trong Giáo hội”.

ĐC Paprocki cho biết giải thưởng dự kiến dành cho Durbin “gây hoang mang về mức độ nghiêm trọng của việc phá thai và tính chính trực của chứng tá Công Giáo trong đời sống công cộng”. Ngài kêu gọi ĐHY Cupich xem xét lại việc trao giải thưởng.

Durbin, 80 tuổi, là Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ từ năm 1997 và trước đó là thành viên của Hạ viện Hoa Kỳ.

Mặc dù ban đầu ông ủng hộ việc hạn chế phá thai, nhưng sau đó, tại Thượng viện Hoa Kỳ, ông đã trở thành người ủng hộ việc tài trợ Medicaid cho phá thai, và phản đối viễn cảnh hạn chế pháp lý đối với hoạt động này.

Năm 2007, vị thượng nghị sĩ này cho biết cá nhân ông phản đối việc phá thai, nhưng tin rằng quyết định về hoạt động này phải do phụ nữ và bác sĩ của họ đưa ra.

Trong tuyên bố bảo vệ giải thưởng, Cupich đã đề cập đến luận điệu về công lý xã hội của cựu Hồng Y Chicago Joseph Bernardin, bằng cách lập luận rằng “cốt lõi của đạo đức nhất quán về sự sống là sự thừa nhận rằng giáo huấn Công Giáo về sự sống và phẩm giá không thể bị giản lược thành một vấn đề duy nhất, ngay cả một vấn đề quan trọng như phá thai.”

Cupich cho biết giải thưởng này nhằm tôn vinh những nỗ lực của Durbin “trong việc thúc đẩy giáo huấn xã hội Công Giáo trong các lĩnh vực nhập cư, chăm sóc người nghèo, Laudato Si', và hòa bình thế giới.”

Ngài nói: “Việc ông công nhận sự bảo vệ của mình đối với những người nhập cư vào thời điểm này, khi họ đang phải chịu đựng nỗi kinh hoàng và nguy hiểm, không phải là điều đáng tiếc, mà là sự phản ảnh việc Chúa luôn đồng hành sâu sắc với cả những người nhập cư đang gặp nguy hiểm và những người đang nỗ lực bảo vệ họ”.

Nhưng trong một cuộc phỏng vấn ngày 22 tháng 9 với tờ The Pillar, ĐC Paprocki cũng trích dẫn ĐHY Bernardin, người đã phổ biến thuật ngữ "đạo đức sự sống nhất quán" vào những năm 1980.

Vị giám mục lập luận rằng phương thức của ĐHY Cupich là một cách hiểu sai lệch về ý tưởng "đạo đức sự sống nhất quán", vốn đã hạ thấp tầm quan trọng của việc phá thai.

ĐC Paprocki đã trích dẫn ĐHY Bernardin rất dài, nhắc lại lời than thở của vị Hồng Y năm 1988, trong một cuộc phỏng vấn, rằng "một số người cánh tả... đã lợi dụng đạo đức nhất quán để tạo ấn tượng rằng vấn đề phá thai không còn quan trọng nữa, rằng bạn chỉ nên phản đối phá thai nói chung, nhưng có những vấn đề quan trọng hơn, vì vậy đừng gây áp lực lên bất cứ ai chỉ vì vấn đề phá thai. Đó là một sự lạm dụng đạo đức nhất quán, và tôi rất lấy làm tiếc về điều đó."

ĐC Paprocki cũng lưu ý rằng mặc dù Durbin có nơi cư trú tại Chicago, nhưng ông lại có hộ khẩu tại Springfield, trao cho Paprocki thẩm quyền đối với các vấn đề giáo luật liên quan.

Trang web Thượng viện của Durbin nêu rõ ông sống ở Springfield và không đề cập đến Chicago.

Hiếm khi các giám mục công khai chỉ trích lẫn nhau. Khi được hỏi liệu việc làm đó có gây tổn hại đến sự hiệp nhất của các giám mục hay không, ĐC Paprocki trả lời: "Điều vi phạm sự hiệp nhất không phải là việc lên tiếng, mà là việc có điều gì đó đã được thực hiện trái với giáo huấn của Giáo hội."

Ngài nói: "Tôi không nghĩ mình đang vi phạm sự hiệp nhất khi chỉ ra sự vi phạm tuyên bố và chính sách của Hội đồng Giám mục Hoa Kỳ (USCCB). Chính việc vi phạm tuyên bố của Hội đồng Giám mục Hoa Kỳ mới là hành động trái với sự hiệp nhất của chúng ta".

"Tôi nghĩ điều chúng ta phải làm là nói lên sự thật, và khi chúng ta thấy điều gì đó sai trái xảy ra, tôi không nghĩ rằng chúng ta nên im lặng hoặc nói, 'Chà, tôi không muốn nói gì cả vì điều đó sẽ vi phạm sự hiệp nhất.'"

 

Daniel Esparza, trên Aleteia, ngày 23/09/2025, cho biết: Ủy ban Chính Thống giáo-Công Giáo hoan nghênh hy vọng về một cuộc gặp giữa Đức Giáo Hoàng Leo XIV và Đức Thượng phụ Đại kết Bartholomew trong dịp kỷ niệm 1,700 năm Công đồng Nicaea.

Một nhóm các nhà thần học đang nghiên cứu về đối thoại giữa Chính Thống giáo và Công Giáo đã báo cáo những tiến triển trong việc hiểu biết về một trong những vấn đề gai góc chính giữa hai bên: tính bất khả ngộ của Giáo hoàng.

Ban Điều phối của Ủy ban Quốc tế Chung về Đối thoại Thần học giữa Công Giáo Rôma và Chính thống giáo đã họp từ ngày 8 đến ngày 12 tháng 9 tại Rethymno, báo cáo "tiến triển" trong bản dự thảo văn bản về tính bất khả ngộ của Giáo hoàng và thành lập một nhóm mới để hoàn thiện các bản sửa đổi để xem xét vào năm tới (2026).

Phiên họp do Đức Hồng Y Kurt Koch và Đức Tổng Giám Mục Job của Pisidia đồng chủ trì, được Đức Tổng Giám Mục Prodromos của Rethymno và Avlopotamos đón tiếp, tiếp nối truyền thống hiếu khách đã giúp ích cho công việc của ủy ban kể từ năm 2022.

Các thành viên đã xem xét hai bản dự thảo — một về filioque [và bởi Đức Chúa Con] và một về ơn bất khả ngộ — và quyết định giải quyết vấn đề thứ hai trước.

Theo một thông cáo, nhóm soạn thảo lại sẽ đệ trình các thay đổi lên toàn thể ủy ban vào năm tới nhằm chuẩn bị một văn bản cho phiên họp toàn thể trong tương lai.

Ngoài phòng họp, các đại biểu đã cầu nguyện và gặp gỡ các tín hữu địa phương, thăm giáo xứ Gerani và các tu viện Thánh Irene và Thánh Gioan Tiền Hô — những cử chỉ của tình huynh đệ thường đi kèm với công việc thần học ổn định, dù lặng lẽ.

Những người tham dự cũng ghi nhận những chuyển biến quan trọng trong Giáo Hội Công Giáo kể từ cuộc họp gần đây nhất của họ: Đức Giáo Hoàng Phanxicô qua đời vào ngày 21 tháng 4 và Đức Giáo Hoàng Lêô XIV được bầu vào ngày 8 tháng 5. Thông cáo bày tỏ lòng biết ơn chân thành đối với Đức Phanxicô và tin tưởng vào sự ủng hộ của Đức Lêô XIV đối với đối thoại.

Nhìn về tương lai, ủy ban hoan nghênh hy vọng về một cuộc gặp gỡ giữa Đức Giáo Hoàng Lêô XIV và Đức Thượng phụ Đại kết Bartholomew trong dịp kỷ niệm 1,700 năm Công đồng Nicaea. Họ cho rằng một cuộc gặp gỡ như vậy sẽ làm chứng cho sự hiệp nhất Kitô giáo trong một thế giới đầy rạn nứt.

Tại sao một cuộc đối thoại giữa Chính Thống giáo và Công Giáo về ơn bất khả ngộ của Đức Giáo Hoàng lại quan trọng?

Trong giáo huấn Công Giáo, ơn bất khả ngộ được định nghĩa hẹp: Đức Giáo Hoàng được bảo vệ khỏi sai lầm khi, với tư cách là mục tử tối cao, ngài công bố dứt khoát một giáo lý về đức tin hoặc luân lý; các giám mục hiệp nhất với ngài chia sẻ đặc sủng này khi họ cùng nhau giảng dạy trong một công đồng đại kết (xem Sách Giáo lý Hội Thánh Công Giáo, 891).

Việc làm rõ cách hiểu này về mặt lịch sử và thần học là điều cần thiết cho bất cứ bước tiến nào trong tương lai hướng tới sự hiệp thông trọn vẹn.

Ngôn ngữ thận trọng về “tiến bộ” sẽ không gây chú ý, nhưng trong công tác đại kết, nó báo hiệu sự tin tưởng, nền học giả chung và sự sẵn sàng tiếp tục tiến lên. Việc ủy ban ưu tiên tính bất khả ngộ - trong khi vẫn tiếp tục nghiên cứu vấn đề filioque, một điểm bế tắc khác đã tồn tại hàng thế kỷ - gợi ý một con đường thực tế: bắt đầu từ nơi nghiên cứu chung có vẻ chín muồi nhất, hướng đến những bản văn được cả hai bên đều có thể sở hữu, và đặt nền tảng mọi thứ trong cầu nguyện và các mối quan hệ thực sự.

Đối với cả người Công Giáo lẫn Chính thống giáo - và đối với bất cứ ai quan tâm đến việc bắc cầu vượt qua những chia rẽ cũ - tuần lễ ở Crete đã mang đến một dấu hiệu khiêm tốn nhưng đầy ý nghĩa: Sự hiệp nhất phát triển thông qua những cuộc trò chuyện kiên nhẫn, cầu nguyện chung và lòng can đảm để cùng nhau xem xét lại những vấn đề khó khăn.

 

Tổng giám mục Paul Coakley của Oklahoma City đang kêu gọi các tín hữu cầu nguyện sau khi một linh mục của tổng giáo phận tử vong trong một tai nạn thương tâm. Cha Phaolô Bùi Ngọc Linh, nổi tiếng với hương thơm thánh thiện, đã qua đời hôm Thứ Sáu, 19 Tháng Chín. Khoảng 5 giờ chiều Thứ Tư, 17 Tháng Chín, ngài đang dọn dẹp trong một gác lửng của nhà thờ Thánh Ann ở Elgin, Oklahoma, thì bị trượt té. Ngôi nhà thờ đang trong tiến trình sửa chữa nên cú trượt té đã làm ngài rớt xuống từ trần nhà của phòng thánh giáo xứ.

Ngài được đưa khẩn cấp vào khu phẫu thuật của OU Trauma Center. Tuy nhiên, ngài đã qua đời vì bị chấn thương sọ não nghiêm trọng do cú ngã, theo thông báo ngày 19 tháng 9 của Đức Tổng Giám Mục. Cha Bùi Ngọc Linh hưởng thọ 56 tuổi.

“Tôi vô cùng đau buồn khi phải thông báo rằng Cha Bùi Ngọc Linh đã qua đời sáng nay vì vết thương của mình”, Đức Tổng Giám Mục Coakley viết.

Trước khi qua đời, vị linh mục Việt Nam đã lãnh nhận bí tích xức dầu bệnh nhân và ơn Toàn Xá của Tòa thánh, ban ơn xá giải để xóa bỏ hình phạt tạm thời cho một người chết trong tình trạng ân sủng.

Theo Đức Tổng Giám Mục, Cha Bùi Ngọc Linh “được gia đình hết mực yêu thương vây quanh” khi ngài qua đời vì vết thương.

“Xin hãy cầu nguyện cho linh hồn ngài được siêu thoát”, Đức Cha Coakley viết. “Việc tang lễ sẽ được chuẩn bị trong tương lai gần”.

Đức Tổng Giám Mục cầu nguyện rằng “Xin cho linh hồn ngài và linh hồn tất cả các tín hữu đã qua đời, nhờ lòng thương xót của Chúa, được an nghỉ. Amen”

Theo một bài đăng trên Facebook của giáo xứ, Cha Bùi Ngọc Linh đã được MedFlight đưa đến trung tâm chấn thương của Đại học Oklahoma sau cú ngã và được phẫu thuật ngay lập tức. Mặc dù “các đội ngũ y tế đã làm mọi cách có thể”, giáo xứ tuyên bố “mức độ nghiêm trọng của chấn thương não do cú ngã của ngài quá lớn và không thể can thiệp thần kinh được”.

Ngoài chấn thương sọ não, Cha Bùi Ngọc Linh còn bị chấn thương ngực, xẹp phổi và xuất huyết động mạch. Các bác sĩ đã ổn định tình trạng của ngài để gia đình có thể đến tiễn biệt và sau đó dừng các can thiệp y tế.

Một giáo dân đã đăng lên Facebook rằng Cha Bùi Ngọc Linh là “một trong những người thánh thiện nhất mà chúng tôi may mắn được biết”, và nói thêm: “Chúng tôi đã được gặp gỡ trực tiếp ngài và ngài là vị linh mục tốt bụng, khiêm nhường và nhân hậu nhất. Cầu mong linh hồn cha được yên nghỉ.”

Một giáo dân khác viết: “Một trong những lời nhắn cuối cùng của ngài gửi cho tôi là mời mọi người đến thờ phượng, vì ngài không chỉ muốn chúng ta dành thời gian cho Chúa mà còn muốn đưa những người khác đến với Chúa”.

“Đó chính xác là cách ngài sống và những gì ngài dạy,” bà viết. “Cha Bùi Ngọc Linh có ý nghĩa rất lớn đối với vợ chồng tôi, và chúng tôi sẽ mãi mang cha ấy trong tim và trên con đường chúng tôi bước đi cùng Chúa Giêsu.”

---

Source:Catholic News Agency

Archbishop Coakley urges prayers after Oklahoma priest dies from fall through ceiling

 

Cha Bùi Ngọc Linh, là cha sở của Nhà thờ Công Giáo Saint Ann ở Elgin và hai cứ điểm truyền giáo Sterling và Apache, đã qua đời vào ngày 19 tháng 9 tại Trung tâm Y tế OU ở Oklahoma City sau khi bị thương do ngã tại nhà thờ Saint Ann.

Lễ cầu nguyện sẽ được cử hành lúc 7 giờ tối ngày 25 tháng 9 tại Nhà thờ Chính tòa Đức Mẹ Hằng Cứu Giúp ở Thành phố Oklahoma. Thánh lễ An táng sẽ được cử hành lúc 10 giờ sáng ngày 26 tháng 9 tại Nhà thờ Chính tòa Đức Mẹ Hằng Cứu Giúp.

Cha Bùi Ngọc Linh được biết đến với sự dịu dàng và nhân hậu trong vai trò linh mục, đặc biệt là trong tòa giải tội. Trong các buổi lễ sám hối của Giáo xứ, trẻ em thường xếp hàng dài đến tận cuối nhà thờ để được xưng tội cùng Cha.

Ngài rất yêu thương cha mẹ mình và luôn cố gắng dành nhiều thời gian cho họ nhất có thể. Ngài và gia đình rời Việt Nam theo diện tị nạn, và sau này, với tư cách là một linh mục, ngài đã chào đón và phiên dịch cho những người nhập cư Việt Nam.

Trong số những chủng sinh lớn tuổi ở chủng viện, ngài là một trong những người khỏe mạnh nhất. Ngài thích chơi thể thao, đặc biệt là bóng chuyền và túc cầu, và bơi lội thường xuyên.

Cha Bùi Ngọc Linh cũng là một người đam mê câu cá, và dành nhiều thời gian với người bạn câu cá yêu thích chính là cha mình, ông cố Bùi Đồng. Họ thường cùng nhau câu cá ở Hồ Overholser. Ông bà cố vẫn còn sống.

Là một linh mục, Cha Bùi được mọi người yêu mến ở bất cứ nơi nào cha được giao nhiệm vụ tại giáo xứ, và cha được các giáo sĩ trên khắp tổng giáo phận ngưỡng mộ và kính trọng vì sự thánh thiện và khiêm nhường của mình.

Cha Bùi Ngọc Linh sinh ngày 16 tháng 5 năm 1969 tại Lâm Đồng, Việt Nam.

Năm 1995, ngài theo học tại Đại học Sư phạm Sàigòn trong ba năm trước khi đến Hoa Kỳ và từ năm 2000 đến năm 2003 theo học tại Đại Học Santa Ana ở California, nơi ngài lấy bằng cao đẳng nghệ thuật, sau đó theo học tại Đại học tiểu bang California Long Beach từ năm 2003 đến năm 2005, lấy bằng cử nhân khoa học.

Ngài đã vào học tại Chủng viện Conception ở Missouri năm 2008 và lấy bằng cử nhân triết học và thần học. Năm 2014, ngài lấy bằng thạc sĩ thần học tại Chủng viện và Trường Thần học Saint Meinrad.

Ngày 28 tháng 6 năm 2014, Thầy Bùi Ngọc Linh được Đức Tổng Giám Mục Paul S. Coakley truyền chức linh mục tại Nhà thờ chính tòa Đức Mẹ Hằng Cứu Giúp ở Thành phố Oklahoma.

Cha Bùi Ngọc Linh từng là phó xứ tại Nhà thờ Công Giáo Thánh Gioan Tẩy Giả ở Edmond, Nhà thờ Công Giáo Thánh Matthew ở Elk City, Nhà thờ Công Giáo Thánh Phanxicô Assisi ở Oklahoma City, đồng thời là tuyên úy cho Trường Trung học Công Giáo Cristo Rey OKC. Ngài trở thành cha sở tại Nhà thờ Saint Ann và các cơ sở truyền giáo của nhà thờ vào năm 2023.

 

Cha Benedict Kiely, trên tạp chí The Catholic Thing, ngày 23 tháng 9 năm 2025, chia sẻ: Năm 1984, khi còn là một chàng trai mười chín tuổi, tôi trở về sau một năm thử thách ơn gọi tu trì của mình. Chúng tôi đã bị tước đoạt, hay đúng hơn là được giải phóng, khỏi truyền hình trong suốt thời gian đó. Trong kỳ nghỉ ngắn ngủi sau đó, tôi đã đến Blockbuster và thuê một băng VHS của một bộ phim mới nổi tiếng có tên "Kẻ Hủy Diệt".

Phim cho thấy một thế giới tương lai, nơi máy móc chiến đấu với con người, và máy móc, hay như chúng ta gọi ngày nay là "máy bay không người lái", đã bị tiêu diệt. Đó là một bộ phim khoa học viễn tưởng. Bốn mươi mốt năm sau, điều từng là tưởng tượng giờ đã thành hiện thực: máy bay không người lái, thậm chí chỉ to bằng con ruồi, là phương tiện chiến tranh chính trên nhiều chiến trường, một số rất tinh vi, một số khác, như trường hợp những chiếc máy bay được ISIS sử dụng trong trận chiến Mosul, lại rất thô sơ.

Bốn năm trước khi bộ phim đó ra mắt, Đức Hồng Y Joseph Ratzinger, lúc bấy giờ là Tổng Trưởng Bộ Giáo Lý Đức Tin, người sau này trở thành Đức Giáo Hoàng Benedict XVI, một trong những nhà thần học lỗi lạc nhất của Giáo hội trong vài trăm năm qua, đã có bài phát biểu tại một hội nghị ở Palermo, Sicily. (Khi tìm kiếm trên Internet các bài viết về bài phát biểu này, tôi chỉ tìm thấy một bài ngắn trên Aleteia, do Giáo sư Daniel Esparza viết năm 2018.)

Trong số những vấn đề khác được cơ quan giám sát giáo lý của Giáo hội thảo luận, Đức Hồng Y Ratzinger đã đề cập đến ý nghĩa dường như bí truyền của mô tả về "Con Thú" trong Sách Khải Huyền (13:18), đặc biệt là tên của Con Thú, hay đúng hơn là con số "666".

Chủ đề này, thường bị gạt ra bên lề của tôn giáo, hoặc những luận văn chưa được công bố của những người bất ổn về mặt tinh thần, trong bài diễn văn ít được biết đến này của Đức Hồng Y Ratzinger có thể là một trong những bài diễn văn quan trọng nhất – và mang tính tiên tri – trong bối cảnh thế giới đang diễn ra với tốc độ chóng mặt vào giữa thế kỷ 21.

Khá giống như bộ phim “Kẻ Hủy Diệt”, thế giới Trí khôn Nhân tạo vào năm 1980 hoàn toàn là tưởng tượng, và những cảnh báo về mối nguy hiểm của “cỗ máy” dường như nằm cạnh những lời lảm nhảm từ trại tâm thần.

Tuy nhiên, rút ra từ kinh nghiệm của các trại tập trung Đức Quốc xã, Ratzinger nói rằng chúng “đã xóa bỏ khuôn mặt và lịch sử, biến con người thành một con số, thu gọn con người thành một bánh răng trong một cỗ máy khổng lồ.”

Ngài tiếp tục, cảnh cáo về những nguy hiểm trong tương lai:

con người phải được máy tính diễn giải, và điều này chỉ có thể thực hiện được nếu được chuyển đổi thành những con số. Quái thú là một con số và biến thành những con số. Tuy nhiên, Chúa có một cái tên và gọi tên. Người là một con người và tìm kiếm con người.

Nhiều năm trước, Linh mục Romano Guardini, một nhà thần học có ảnh hưởng lớn đối với tư tưởng của Joseph Ratzinger, đã nói về những nguy cơ do thời đại hậu hạt nhân gây ra, nhưng cũng áp dụng tương tự, nếu không muốn nói là hơn, cho thời đại ttri1 khôn nhân tạo:

Vấn đề quyền lực sẽ là trọng tâm trong những nỗ lực của nền văn hóa tương lai. Giải pháp cho vấn đề này sẽ vẫn là yếu tố then chốt. Mọi quyết định mà thời đại tương lai phải đối diện – những quyết định quyết định phúc lợi hay đau khổ của nhân loại và những quyết định quyết định sự sống chết của chính nhân loại – sẽ là những quyết định xoay quanh vấn đề quyền lực. Mặc dù quyền lực sẽ tự động gia tăng theo thời gian, nhưng mối quan tâm sẽ không phải là sự gia tăng của nó mà trước tiên là việc kiềm chế và sau đó là việc sử dụng quyền lực một cách hợp lý.

Ngay từ thuở ban đầu, trong Vườn Địa Đàng, khi nhân loại được Cha của Sự Dối Trá đảm bảo, kẻ mà, như Chúa đã phán, không hề có chân lý, rằng chúng ta có thể trở nên “giống như Chúa”, con người sa ngã dường như không có khả năng vừa thận trọng vừa kiềm chế.

Đây không phải là phiên bản tương đương của thế kỷ 21 với những kẻ theo đuổi sự hủy diệt máy móc của ông Ned Ludd, mặc dù đó sẽ là lời buộc tội của những kẻ quyết tâm tiến tới tương lai “không thể tránh khỏi” của trí khôn thông minh. Con Quái Thú, con số, không chỉ tồn tại mà còn có trí thông minh vượt trội hơn chúng ta vô cùng. Hắn biết tất cả về việc sử dụng quyền lực một cách vô độ và không đúng cách.

Nếu có một phẩm chất cần thiết vào lúc này, có lẽ hơn bất cứ phẩm chất nào khác, thì đó chính là ơn phân định.

Trong Sách Châm Ngôn, chúng ta được dạy rằng: “Phước cho người nào khám phá ra sự khôn ngoan, người nào đạt được sự phân định.” Về mặt từ nguyên, sự phân định không chỉ là phán đoán đúng đắn; nó bao gồm ý nghĩa “sàng lọc”, giống như người tìm vàng sàng lọc qua lớp đất dày trước khi tìm thấy hạt vàng. Thánh Phaolô khuyến khích chúng ta, trong thư gửi tín hữu Êphêsô, “hãy cố gắng phân định điều gì đẹp lòng Chúa”.

Cái nhìn sâu sắc mang tính tiên tri và phi thường của Ratzinger về ý nghĩa của con số Quái Thú, và khả năng hủy diệt của cỗ máy, gợi lại những lời trước đó rất nhiều của một nhà tiên tri khác, G.K. Chesterton. Ông nói rằng “con người càng gần với một thực thể được sắp xếp và phân loại, thì càng gần với một cỗ máy tự động. Càng gần với một cỗ máy tự động, thì càng gần với một con thú”.

Chúng ta thậm chí có thể nói thêm – con người càng gần với Quái Thú.

Đối với các Kitô hữu, sự xuất hiện và sự phát triển nhanh chóng của trí khôn nhân tạo đã đưa chúng ta đến một thời điểm đòi hỏi phải sàng lọc rất nhiều. Nó có thể khiến chúng ta bất đồng quan điểm với nhiều người, kể cả một số người trong chúng ta, những người sẽ nghĩ rằng chúng ta không chỉ điên rồ mà còn xấu xa. Nếu có sự kết hợp giữa thế lực tà ác và kỹ thuật, thì một lời tiên tri, như lời của Đức Hồng Y Ratzinger, sẽ rất cần thiết.

Kiềm chế và sử dụng quyền lực đúng cách không phù hợp với điều được Solzhenitsyn gọi là "những cảm xúc thời kỳ hang động của lòng tham, sự đố kỵ và thiếu kiểm soát". Những cảm xúc đó không chỉ giới hạn trong hang động; chúng khá phổ biến ở Thung lũng Silicon hay Phố Wall.

Sự phân định không phải là điều hiển nhiên hay dễ dàng đạt được; nó phải được nỗ lực đạt tới và đạt được. Điều đó sẽ đòi hỏi nỗ lực và cuối cùng, có lẽ chỉ có Giáo hội mới cung cấp những phương tiện cần thiết.

Một dấu hiệu khích lệ và hy vọng trong thời đại này: cả với việc lựa chọn danh xưng của mình và với một số tuyên bố đã đưa ra, Đức Giáo Hoàng Leo đã xác định trí khôn nhân tạo (được đồn đại là chủ đề trong Thông điệp đầu tiên của ngài) là một thách thức đối với Giáo hội và là mối nguy hiểm đối với “phẩm giá con người, công lý và lao động”.

 

Kính gởi quý Đức Cha, quý Cha và mọi thành viên Liên Đoàn,

Thay mặt Ban Thường Vụ, chúng con báo tin Cha Phaolô Bùi Ngọc Linh, là Chánh Xứ St. Ann và hai Gx nhỏ khác tại Tổng Giáo Phận Oklahoma vừa đột ngột qua đời.
Liên Đoàn xin phân ưu với gia đình Ông Bà Cố Bùi Bằng Đồng và năm Anh Chị Em. Cha Linh là người con thứ hai trong Gia đình.

Xin quý Cha dâng một lễ cầu nguyện cho người anh em linh mục chúng ta.

Thay Mặt BTV
Linh mục Tổng Thư Ký
Gioan Nguyễn Vũ Việt


LIÊN ĐOÀN Công Giáo VIỆT NAM TẠI HOA KỲ

THE FEDERATION OF VIETNAMESE CATHOLICS IN THE USA
P. O. Box 142545, Fayetteville, GA 30214
Phone: (404) 819-8434 ● Email: bantinliendoan@gmail.com
Website: ldcgvnhk.org

 

Kính gởi quý Đức Cha, quý Cha và mọi thành viên Liên Đoàn,

Thay mặt Ban Thường Vụ, chúng con báo tin Cha Phaolô Bùi Ngọc Linh, là Chánh Xứ St. Ann và hai Gx nhỏ khác tại Tổng Giáo Phận Oklahoma vừa đột ngột qua đời.
Liên Đoàn xin phân ưu với gia đình Ông Bà Cố Bùi Bằng Đồng và năm Anh Chị Em. Cha Linh là người con thứ hai trong Gia đình.

Xin quý Cha dâng một lễ cầu nguyện cho người anh em linh mục chúng ta.

Thay Mặt BTV
Linh mục Tổng Thư Ký
Gioan Nguyễn Vũ Việt


LIÊN ĐOÀN Công Giáo VIỆT NAM TẠI HOA KỲ

THE FEDERATION OF VIETNAMESE CATHOLICS IN THE USA
P. O. Box 142545, Fayetteville, GA 30214
Phone: (404) 819-8434 ● Email: bantinliendoan@gmail.com
Website: ldcgvnhk.org

 

1. Đánh giá của Tướng Keith Kellogg sau chuyến thăm Kyiv

Tướng Keith Kellogg, đặc phái viên của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump về Ukraine, cho biết Nga không thể nào giành chiến thắng trong cuộc xâm lược Ukraine, bất chấp những tuyên bố của Điện Cẩm Linh. Ông đưa ra lập trường trên sau khi tham dự Hội nghị thường niên Chiến lược Âu Châu Yalta, gọi tắt là YES lần thứ 21 tại Kyiv, ông cho biết:

“Nếu Putin thắng, ông ấy đã ở Odessa rồi. Nếu ông ấy thắng, ông ấy đã ở phía tây sông Dnipro. Nếu ông ấy thắng, ông ấy đã có thể thay đổi chính phủ. Thực tế là Nga đang thua trong cuộc chiến này.”

Kellogg bác bỏ những bước tiến của Nga ở Donbas là vô nghĩa. “Nếu coi việc tiến quân tính bằng mét chứ không phải dặm, thì được thôi, đó là thành công. Nhưng với cái giá họ phải trả, thì nó rất to lớn”, ông nói.

Ông nhớ lại cuộc trò chuyện tại Phòng Bầu dục với Tổng thống Trump khoảng sáu tuần trước, khi ông được tổng thống hỏi liệu Nga có đang thắng thế hay không. “Thưa Tổng thống, đừng chỉ nghe tôi nói,” Kellogg nói. “Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân của ngài, Dan Kaine, đang ở ngoài. Hãy hỏi ông ấy câu hỏi đó.” Kellogg nói rằng câu trả lời của Kaine cũng tương tự: “Người Nga không thắng.”

Kellogg cho biết ông đã chứng kiến người Âu Châu “đứng lên” và nhấn mạnh rằng cuộc xung đột về cơ bản là cuộc chiến của Âu Châu vì nó diễn ra ngay tại sân sau của Âu Châu.

Trong một cuộc thảo luận gần đây tại Phòng Bầu dục về khả năng của quân đội Nga, ông phát biểu: “Tôi đã nói với những người trong phòng, 'Chúng ta sẽ đá đít chúng.' Ý tôi là đừng vội tin vào những lời tuyên bố của họ. Chúng không tốt như Putin nói. Và tôi đánh giá cao quân đội Ukraine vì họ đã hạ bệ người Nga xuống vài bậc.”

“Tôi không nghĩ có ai nên sợ quân đội Nga... Tôi không tin họ có đủ khả năng tiến về Berlin hay bất kỳ nơi nào khác”, ông nói thêm.

Ông cũng cho rằng sự phụ thuộc của Nga vào các đối tác như Trung Quốc và Bắc Hàn càng làm nổi bật điểm yếu thực sự của nước này. Kellogg lập luận rằng trong quan hệ đối tác Trung-Nga, Mạc Tư Khoa rõ ràng là đối tác yếu thế, trong khi Bắc Kinh nắm giữ sức mạnh kinh tế và quân sự thực sự, cũng như tầm ảnh hưởng và vị thế lãnh đạo lịch sử.

“Tôi nghĩ rằng nếu Trung Quốc cắt đứt viện trợ cho Nga hôm nay, chiến tranh sẽ kết thúc vào ngày mai. Tôi nghĩ họ không thể tồn tại nếu không có sự hỗ trợ của Bắc Kinh”, ông nói.

Hôm Thứ Hai, 22 Tháng Chín, lần thứ ba trong vài ngày qua, phát ngôn nhân Bộ Ngoại Giao Trung Quốc Mao Ninh, đã lên tiếng bác bỏ nhận xét của Tướng Keith Kellogg. Mao Ninh nói: “Chúng tôi không bình luận về một vấn đề mang tính giả định. Trung Quốc luôn duy trì lập trường công bằng về vấn đề khủng hoảng Ukraine và chúng tôi đã nêu rõ điều này nhiều lần”. Đáp lại, phát ngôn nhân Bộ Ngoại Giao Ukraine, Heorhii Tykhyi, cho biết việc Trung Quốc viện trợ cho Nga để duy trì cuộc xâm lược hiện nay không phải là một giả định. Đó là một thực tế. Tykhyi cho biết quân Ukraine còn bắt được cả lính Tầu tham chiến ở Ukraine.

Kellogg nói thêm rằng nếu Nga thực sự làm tốt, họ sẽ không cần phải đưa 10.000 quân Bắc Hàn đến chiến đấu ở Kursk và những nơi khác.

“Ukraine sẽ không thua cuộc chiến này”, ông khẳng định.

Kellogg cảnh báo rằng Hoa Kỳ và các đồng minh đang tụt hậu rất xa. “Giờ đây, chiến tranh là chiến tranh máy bay điều khiển từ xa, và công nghệ máy bay điều khiển từ xa đã thay đổi đáng kể”, ông nói, đồng thời cho biết thêm rằng xe thiết giáp không còn an toàn nữa vì “máy bay điều khiển từ xa đã thay đổi điều đó”.

Ông mô tả những tiến bộ nhanh chóng của cả hệ thống máy bay điều khiển từ xa và những thứ chống máy bay điều khiển từ xa là bước ngoặt cho chiến tranh hiện đại: “Gần như – bạn ghét phải nói điều này – giống như một trò chơi điện tử. Họ vừa hạ gục một chiếc xe tăng. Được rồi, đi lấy một lon Coca, quay lại và hạ gục một chiếc khác.”

Theo Kellogg, cuộc cách mạng công nghệ này không chỉ làm thay đổi chiến thuật trên chiến trường mà còn cả kinh tế chiến tranh. “Nó đã thay đổi đáng kể chiến tranh cả về mặt phân tích chi phí lẫn cách thức tiến hành chiến tranh”, ông nói, đồng thời ghi nhận Ukraine đã sớm nhận ra sự thay đổi và thích nghi nhanh hơn hầu hết các quốc gia khác.

Kellogg đã đến Kyiv vào thứ Năm tuần trước, ngay sau khi hàng chục máy bay điều khiển từ xa của Nga xâm phạm không phận Ba Lan vào đêm hôm trước. Ban đầu, ông dự định dừng chân tại Ba Lan trước khi tiếp tục hành trình đến Ukraine.

Đây là chuyến thăm thứ ba của Kellogg trong những tháng gần đây. Ông đã tham dự các sự kiện mừng Ngày Độc lập tại Kyiv vào ngày 24 tháng 8, tham gia bữa sáng cầu nguyện và gặp gỡ các nhà lãnh đạo Ukraine, và ông cũng đã đến thăm vào tháng 7. Trong chuyến đi đó, ông bày tỏ hy vọng Ukraine sẽ kỷ niệm Ngày Độc lập tiếp theo “dưới bầu trời yên bình”.

Tổng thống Volodymyr Zelenskiy đã nói đùa rằng ông sẵn sàng cấp quốc tịch Ukraine cho Kellogg, vì Nga dường như không tấn công Kyiv mỗi khi ông đến thăm.

“Khi Keith Kellogg đến Kyiv, người dân Kyiv có thể ngủ ngon. Cảm ơn ông. Tôi muốn ông đến thăm tất cả các thành phố ở Ukraine”, Tổng thống Zelenskiy nói, ví von ông Kellogg như hệ thống phòng không Patriot của Mỹ.

“Tôi sẵn sàng cấp quốc tịch cho Tướng Kellogg. Chúng tôi có thể cấp cho ông ấy một căn nhà - bất cứ thứ gì ông ấy cần, nếu điều đó thúc đẩy Nga ngừng bắn”, tổng thống nói thêm.

[Kyiv Post: Kellogg’s Assessment While in Kyiv: ‘We’d Kick Their A**’]

2. Máy bay điều khiển từ xa của Ukraine tấn công khu nghỉ dưỡng ở Crimea bị tạm chiếm gần các biệt thự của nhà nước Nga, người đại diện của Điện Cẩm Linh cho biết

Theo Sergey Aksyonov, nhà lãnh đạo chính quyền xâm lược bất hợp pháp, máy bay điều khiển từ xa của Ukraine đã tấn công khu nghỉ dưỡng Foros ở Crimea bị Nga tạm chiếm vào tối ngày 21 tháng 9, gây ra thiệt hại và thương vong.

Foros là một thị trấn nghỉ dưỡng nằm ở bờ biển cực nam của bán đảo Crimea. Mục tiêu bị cáo buộc, Viện điều dưỡng Foros, là một khu nghỉ dưỡng sang trọng nằm gần bốn biệt thự nhà nước của Nga - những ngôi nhà nông thôn của giới tinh hoa chính trị Nga.

Aksyonov tuyên bố rằng “một số cơ sở” tại khu nghỉ dưỡng đã bị hư hại trong vụ tấn công và một trường học gần đó cũng bị hư hại. Các mảnh vỡ từ máy bay điều khiển từ xa bị bắn hạ đã gây ra một vụ cháy cỏ gần thành phố Yalta.

Aksyonov tuyên bố cuộc tấn công đã giết chết ba người và làm bị thương 16 người.

Bộ Quốc phòng Nga cho biết vụ tấn công được thực hiện lúc 7:30 tối giờ Mạc Tư Khoa “bằng máy bay điều khiển từ xa được trang bị đầu đạn nổ mạnh”.

Một nguồn tin được tường trình đã nói với kênh Crimea Wind Telegram rằng “những vị khách rất quan trọng” đang lưu trú tại khu nghỉ dưỡng. Theo trang web của khu nghỉ dưỡng Foros, nhà hàng của khu nghỉ dưỡng đã đóng cửa để phục vụ đặc biệt vào ngày 21 tháng 9.

Khu nghỉ dưỡng Foros được Liên đoàn Công đoàn Tatarstan mua lại vào năm 2016 với sự hỗ trợ tài chính từ các doanh nghiệp Nga, bao gồm cả công ty dầu khí Tatneft. Liên đoàn có thể đóng vai trò trung gian bảo vệ các chủ sở hữu thực sự khỏi các lệnh trừng phạt quốc tế.

Putin được tường trình đã nhiều lần nghỉ dưỡng tại khu nghỉ dưỡng Foros, nơi được tường trình có liên quan đến Cơ quan An ninh Liên bang Nga, gọi tắt là FSB.

Nga đã xâm lược Crimea bất hợp pháp kể từ năm 2014, biến bán đảo này thành một thành trì quân sự hóa mạnh mẽ để hỗ trợ cho cuộc xâm lược Ukraine.

Lực lượng Ukraine đã nhiều lần tấn công vào bán đảo bằng hỏa tiễn và máy bay điều khiển từ xa kể từ khi cuộc chiến toàn diện nổ ra vào năm 2022. Gần đây nhất, tình báo quân sự Ukraine, gọi tắt là HUR đã phá hủy ba trực thăng Mi-8 của Nga và một trạm radar ở Crimea bị tạm chiếm.

[Kyiv Independent: Ukrainian drones strike resort in occupied Crimea near Russian state dachas, Kremlin proxy says]

3. Ba Lan rất cần chuyên môn về máy bay điều khiển từ xa của Ukraine

Tổng thống Volodymyr Zelenskiy gần đây cho biết Ba Lan sẽ không thể chống chọi được với đợt tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa quy mô lớn của Nga và Ba Lan sẽ mất nhiều người.

Bộ trưởng Quốc phòng Ba Lan, Władysław Kosiniak-Kamysz, ban đầu tỏ ra hào hứng tuyên bố Ba Lan đã bắn hạ được 4 chiếc, sau đó cho biết tổng cộng là 7 chiếc. Các quan chức Ukraine ngạc nhiên khi việc ngăn chặn 19 máy bay điều khiển từ xa xâm nhập lãnh thổ NATO, trong đó có bốn chiếc bị bắn hạ, lại là một lý do để ăn mừng. Ukraine bắn hạ hàng trăm máy bay điều khiển từ xa gần như mỗi ngày. Thật vậy, người Ukraine có cảm giác như Ukraine và NATO đang sống trong những vũ trụ song song. NATO, bất chấp việc quân sự hóa trên quy mô lớn, bao gồm cả dân thường, vẫn đang sống trong ảo tưởng hòa bình và xoa dịu Nga.

Trong khi đó, Ukraine đang phải đối mặt với những thực tế khắc nghiệt của cuộc sống. Việc đối mặt với nạn diệt chủng nếu quân đội ngừng bảo vệ đất nước và ngừng phản công. Ukraine cũng sở hữu chuyên môn về máy bay điều khiển từ xa mà Ba Lan và Tây Âu đang rất cần. Đó là một lý do quan trọng khác khiến Ukraine không thể sụp đổ. Điều gì sẽ xảy ra nếu Nga nắm quyền lực chính trị ở Kyiv và sử dụng chuyên môn về máy bay điều khiển từ xa của Ukraine để chống lại Âu Châu? Điều đó có thể sẽ báo hiệu sự kết thúc của Liên Hiệp Âu Châu. Nếu có một lập luận nào mà các quan chức Mỹ và Âu Châu cần hiểu, thì đó chính là điều này.

Trong chuyến viếng thăm Kyiv vào tuần qua, Bộ trưởng Quốc phòng Ba Lan, Władysław Kosiniak-Kamysz, như bừng tỉnh khi lên tiếng lo ngại về chiến tranh máy bay điều khiển từ xa.

Nga đang mở rộng sản xuất máy bay điều khiển từ xa. Mạc Tư Khoa đang chuẩn bị có khả năng phóng 2.000 máy bay điều khiển từ xa vào Ukraine chỉ trong một đêm vào tháng 11 năm 2025. Điều gì sẽ xảy ra nếu Ba Lan bị tấn công dữ dội bởi 2.000 máy bay điều khiển từ xa?

Cuộc tấn công tiềm tàng của 2.000 máy bay điều khiển từ xa nhắm vào Ba Lan thậm chí có thể dẫn đến sự sụp đổ của nhà nước Ba Lan. NATO có thể sẽ đưa ra một tuyên bố mạnh mẽ và chỉ có vậy.

Người dân Ba Lan chưa sẵn sàng cho các cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa

Ở Ba Lan, hầm trú ẩn rất khan hiếm, và người dân hiếm khi quan tâm đến tiếng còi báo động hay ý nghĩa của tín hiệu. Hàng triệu người Ba Lan đã bị tuyên truyền của Nga tẩy não và thực sự tin rằng chính người Ukraine đang cố gắng lôi kéo Ba Lan vào cuộc chiến bằng cách dàn dựng các cuộc xâm nhập bằng máy bay điều khiển từ xa vào không phận Ba Lan.

Điều quan trọng nữa là phải nhớ rằng Ba Lan không phải là Phần Lan hay Israel khi nói đến nhận thức về dân số và cơ sở hạ tầng hầm trú ẩn. Người Phần Lan biết chính xác cách ứng xử khi có cảnh báo, dù là máy bay điều khiển từ xa hay hỏa tiễn tấn công. Nhưng điều đó không đúng ở Ba Lan.

Chiến tranh thực sự đã thay đổi rất sâu xa. Trong giai đoạn đầu của cuộc xâm lược, chiến tranh có thể được đặc trưng bởi các cuộc đấu pháo. Chính vì thế, người ta nghe nhiều đến các chiến dịch một triệu quả đạn pháo cho Ukraine của Liên Hiệp Âu Châu và sau đó là một chiến dịch tương tự của Tiệp. Tuy nhiên, tốc độ sản xuất đạn pháo của Âu Châu quá chậm. Nga có thể sản xuất lượng đạn pháo trong một tháng bằng số lượng Âu Châu sản xuất trong một năm. Sản lượng của Mỹ khá hơn nhưng lại có những người sẵn sàng cắt nguồn cung cấp vào đúng lúc chiến trường đang cần nhất. Chính vì thế, Ukraine đã nỗ lực cải tiến máy bay điều khiển từ xa để có thể lao thẳng vào các khẩu pháo cách xa 25km, rồi 40km, bắt chúng phải im tiếng.

Chiến tranh thực sự đã thay đổi rất sâu xa. Không còn là các cuộc đấu pháo nhưng là các cuộc tấn công bằng từng đàn máy bay điều khiển từ xa.

[Kyiv Post: Poland Desperately Needs Ukrainian Drone Expertise]

4. Ba Lan sẽ bắn hạ máy bay Nga xâm phạm, Thủ tướng Tusk cảnh báo

Hôm Thứ Hai, 22 Tháng Chín, Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk cho biết Ba Lan sẽ bắn hạ máy bay đối phương nếu chúng xâm phạm lãnh thổ nước này.

“Tôi muốn nói rõ ràng. Chúng tôi sẽ quyết định bắn hạ các đối tượng bay mà không cần thảo luận khi chúng xâm phạm lãnh thổ của chúng tôi và bay qua Ba Lan. Không có chỗ cho tranh luận ở đây”, Tusk phát biểu tại một cuộc họp báo.

Thủ tướng Tusk đưa ra bình luận này sau một loạt sự việc trong đó máy bay điều khiển từ xa hoặc máy bay chiến đấu của Nga xâm phạm không phận của Ba Lan, Rumani và thứ Sáu tuần trước là Estonia, khi ba máy bay phản lực MiG-31 của Nga vẫn ở trong không phận của quốc gia thành viên NATO này gần 12 phút trước khi liên minh này điều máy bay phản lực đến ứng phó.

Nhà lãnh đạo Ba Lan cho biết thêm rằng ông muốn có “100 phần trăm chắc chắn” rằng các đồng minh NATO của Ba Lan sẽ xem bất kỳ cuộc xâm lược nào theo cùng một cách, để “nếu cuộc xung đột bước vào giai đoạn rất nghiêm trọng, chúng ta sẽ không đơn độc”.

Các sự việc này làm gia tăng mối lo ngại về an ninh dọc sườn phía đông của NATO, dẫn đến lời kêu gọi tăng cường cảnh giác trước các hành động khiêu khích của Nga.

Sau vụ 21 máy bay điều khiển từ xa của Nga xâm nhập Ba Lan vào đầu tháng này, Tổng thư ký NATO Mark Rutte đã tuyên bố điều động sứ mệnh Eastern Sentry nhằm tăng cường phòng không.

Ba Lan cũng đang cân nhắc những cách hiệu quả hơn để vô hiệu hóa các cuộc xâm nhập tiềm tàng của Nga thay vì điều động máy bay chiến đấu và sử dụng hỏa tiễn đắt tiền để nhắm vào máy bay điều khiển từ xa giá rẻ.

Thủ tướng Tusk cho biết trong những tình huống mơ hồ hơn - chẳng hạn như các chuyến bay gần đây của máy bay chiến đấu Nga phía trên giàn khoan Petrobaltic của Ba Lan ở Biển Baltic bên ngoài vùng biển lãnh thổ của Ba Lan - bất kỳ quyết định phản ứng nào cũng cần phải được đưa ra rất cẩn thận.

Ông cho biết: “Bạn cần phải suy nghĩ kỹ trước khi quyết định hành động có thể gây ra giai đoạn xung đột rất nghiêm trọng”.

[Politico: Poland will shoot down encroaching Russian aircraft, warns PM Tusk]

5. Truyền thông tiết lộ âm mưu của Nga nhằm tác động đến cuộc bầu cử quốc hội Moldova

Bloomberg đưa tin vào ngày 22 tháng 9, trích dẫn các tài liệu mà họ đã xem, rằng Mạc Tư Khoa đã vạch ra một kế hoạch can thiệp vào cuộc bầu cử quốc hội Moldova và phá hoại con đường gia nhập Liên Hiệp Âu Châu của nước này.

Riêng cuộc điều tra của BBC công bố ngày 21 tháng 9 đã phát hiện ra rằng một mạng lưới bí mật do Nga tài trợ đang cố gắng tác động đến kết quả của cuộc bỏ phiếu sắp tới.

Tin tức này xuất hiện trước cuộc bầu cử ngày 28 tháng 9, trong đó một nhóm các đảng thân Nga sẽ thách thức Đảng Hành động và Đoàn kết, gọi tắt là PAS cầm quyền ủng hộ Âu Châu, có khả năng gây ra những hậu quả lớn đối với nỗ lực gia nhập Liên Hiệp Âu Châu của Moldova.

Các tài liệu mà Bloomberg tiết lộ đã vạch ra một chiến lược nhiều lớp được tường trình do Điện Cẩm Linh trực tiếp điều phối.

Mục đích là làm suy yếu cơ hội của đảng PAS của Tổng thống Moldova Maia Sandu và cuối cùng là loại bà khỏi quyền lực, hãng tin đưa tin.

Theo các tài liệu, chiến thuật của Điện Cẩm Linh bao gồm tuyển dụng công dân Moldova sống ở nước ngoài, bao gồm cả ở Nga, để bỏ phiếu tại các điểm bỏ phiếu ở Liên Hiệp Âu Châu và các quốc gia khác, tổ chức các cuộc biểu tình gây rối và tiến hành một chiến dịch thông tin sai lệch rộng rãi trên mạng xã hội.

Các phóng viên BBC đưa tin bí mật cũng phát hiện ra rằng một mạng lưới do Nga tài trợ đã trả tiền cho những cá nhân sẵn sàng phát tán tuyên truyền ủng hộ Nga và tin tức giả mạo nhằm mục đích làm mất uy tín đảng của Sandu.

BBC phát hiện những người tham gia được trả tiền để bí mật tuyển dụng những người ủng hộ các đảng đối lập thân Nga và tiến hành cuộc thăm dò thay mặt cho một tổ chức không tồn tại.

Cuộc điều tra của BBC cũng tiết lộ mối liên hệ giữa kênh truyền hình này và nhà tài phiệt thân Điện Cẩm Linh đang chạy trốn Ilan Shor và tổ chức phi lợi nhuận Evrazia có liên quan đến ông ta.

Vào tháng 7, Shor tuyên bố rằng Khối Chiến thắng của ông đang có kế hoạch tham gia cuộc bầu cử quốc hội của Moldova.

Đảng PAS của Sandu đang phải đối mặt với thách thức từ nhiều nhóm, bao gồm cả Khối Thay thế ủng hộ Liên Hiệp Âu Châu và một đảng thân Nga do cựu Tổng thống Moldova Igor Dodon lãnh đạo.

Theo các tài liệu riêng biệt mà Bloomberg xem xét, Dodon bị cáo buộc đã yêu cầu các cơ quan an ninh theo dõi các đối thủ chính trị khi còn đương chức. Dodon phủ nhận mọi hành vi sai trái.

Trong một bức thư ngỏ đăng trên mạng xã hội, cựu tổng thống cũng cáo buộc chính phủ hiện tại gây áp lực bất hợp pháp lên các đảng đối lập.

Các cơ quan thực thi pháp luật của Moldova đã tiến hành hơn 250 cuộc khám xét trên khắp cả nước vào ngày 22 tháng 9 như một phần của cuộc điều tra về các kế hoạch kích động bất ổn và bất ổn hàng loạt, hãng tin NewsMaker của Moldova đưa tin.

Chisianu từ lâu đã cảnh báo về nỗ lực gây bất ổn của Mạc Tư Khoa đối với Moldova. Năm ngoái, Sandu, người ủng hộ Liên Hiệp Âu Châu, đã tái đắc cử với tỷ lệ sít sao trước Alexandr Stoianoglo, cựu công tố viên hàng đầu được Dodon hậu thuẫn. Tổng thống cáo buộc Nga đã cố gắng can thiệp vào cuộc bỏ phiếu.

Sandu đã lên án cuộc xâm lược Ukraine của Nga và thúc đẩy Moldova gia nhập Liên Hiệp Âu Châu. Ngược lại, Nga tuyên bố nhiều người Moldova muốn duy trì quan hệ với Mạc Tư Khoa và cáo buộc Sandu nuôi dưỡng “chủ nghĩa bài Nga”.

Chủ tịch Ủy ban Âu Châu Ursula von der Leyen cam kết vào ngày 4 tháng 7 rằng Liên minh Âu Châu sẽ giúp Moldova tự bảo vệ mình trước các mối đe dọa hỗn hợp từ “các tác nhân của chế độ độc tài” khi cuộc bầu cử đang đến gần.

6. Pháp công nhận nhà nước Palestine

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã công nhận nhà nước Palestine trong bài phát biểu lịch sử tại Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc ở New York vào thứ Hai, khiến Hoa Kỳ và Israel tức giận.

“Hôm nay, Pháp công nhận nhà nước Palestine”, ông phát biểu trước hàng trăm đại biểu Liên Hiệp Quốc, “vì hòa bình giữa người dân Israel và Palestine”.

Trong bài phát biểu của mình, Macron đã đưa ra lời kêu gọi đầy nhiệt huyết về việc chấm dứt ngay lập tức cuộc chiến hiện tại của Israel ở Gaza, trả tự do cho các con tin bị nhóm chiến binh Hamas bắt giữ và khôi phục ý tưởng về giải pháp hai nhà nước cho nhiều thập niên xung đột giữa Israel và Palestine.

“Thời điểm đã đến vì tình trạng khẩn cấp đang diễn ra khắp nơi,” ông nói. “Thời điểm cho hòa bình là ngay bây giờ, vì sẽ sớm quá muộn để nắm bắt thời cơ.”

Trong những tháng gần đây, Macron đã dẫn đầu một nỗ lực ngoại giao nhằm thuyết phục các nước công nhận nhà nước Palestine tại cuộc họp thường niên của Liên Hiệp Quốc nhằm tăng cường áp lực hòa bình trong bối cảnh Israel đẩy mạnh chiến dịch tấn công trên bộ ở Gaza. Hôm Chúa Nhật, Vương quốc Anh, Canada và Úc đều đã công nhận nhà nước Palestine. Các nước Âu Châu khác bao gồm Bỉ, Bồ Đào Nha, Luxembourg, Malta, San Marino và Monaco dự kiến cũng sẽ làm theo.

Macron cho biết các quốc gia cần khẩn trương “mở ra con đường hướng tới hòa bình” và nói thêm: “Đã đến lúc vì điều tồi tệ nhất có thể đang ở phía trước, cho dù đó là sự hy sinh của nhiều thường dân hơn nữa, việc trục xuất người dân Gaza sang Ai Cập, việc sáp nhập Bờ Tây, hay cái chết của những con tin bị Hamas bắt giữ.”

Tổng thống Pháp cũng phản pháo lại những lời chỉ trích từ Israel và Hoa Kỳ rằng động thái của ông là tiếp tay và củng cố Hamas ở Dải Gaza. Ông nói rằng Hamas đã “suy yếu” và giờ cần phải bị đánh bại về mặt chính trị.

Macron cũng cho biết việc công nhận một nhà nước Palestine sẽ là một quá trình theo từng giai đoạn và Pháp sẽ “lưu ý” đến các cam kết và bước đi hướng tới một nhà nước Palestine hoàn chỉnh. “Tôi sẽ quyết định mở đại sứ quán tại Palestine sau khi tất cả các con tin ở Gaza được trả tự do và lệnh ngừng bắn được thực thi”, ông nói.

Cả Hoa Kỳ và Israel đều chỉ trích sự gia tăng ủng hộ giải pháp hai nhà nước. Phát ngôn nhân của Ông Donald Trump, Karoline Leavitt, cho biết tổng thống Hoa Kỳ “không đồng tình” với quyết định công nhận nhà nước Palestine.

“ Ông ấy cảm thấy điều này không giúp giải thoát các con tin, vốn là mục tiêu chính ở Gaza, không giúp chấm dứt xung đột này và khép lại cuộc chiến này — và, thẳng thắn mà nói, ông ấy tin rằng đây là phần thưởng dành cho Hamas,” Leavitt phát biểu hôm thứ Hai.

[Politico: France recognizes Palestinian statehood]

7. Tổng thống Pháp Macron bảo vệ quyết định công nhận nhà nước Palestine

Tổng thống Pháp Emanuel Macron hôm Chúa Nhật đã bảo vệ quyết định công nhận nhà nước Palestine của nước này trong bối cảnh cuộc chiến đang diễn ra giữa Hamas và Israel.

Trong cuộc phỏng vấn với chương trình “Face the Nation” của CBS vào Chúa Nhật, Macron nói với người dẫn chương trình Margaret Brennan rằng Pháp muốn “hòa bình và an ninh” cho khu vực.

“Nếu chúng ta muốn hòa bình và an ninh cho tất cả mọi người trong khu vực, chúng ta phải duy trì điều kiện về một quan điểm chính trị cho tất cả mọi người,” Macron nói. “Việc công nhận nhà nước Palestine ngày hôm nay là cách duy nhất để đưa ra một giải pháp chính trị cho một tình hình cần phải chấm dứt.”

Trong khi 147/193 quốc gia thành viên Liên Hiệp Quốc công nhận nhà nước Palestine, Pháp đã dẫn đầu các quốc gia khác trong Liên minh Phương Tây về việc công nhận. Cuối tuần qua, Canada, Anh và Úc cũng đã gia nhập danh sách này.

Hoa Kỳ vẫn duy trì sự ủng hộ đối với Israel ngay cả khi nước này kêu gọi một giải pháp hòa bình cho cuộc chiến ở Gaza. Tổng thống Trump đã nhiều lần kêu gọi trả tự do cho tất cả các con tin đang bị Hamas giam giữ.

Ngoại trưởng Marco Rubio cho biết tuyên bố của Pháp là một “quyết định liều lĩnh”. Macron gọi những lời chỉ trích này là “quá mức”.

“Hamas chỉ bị ám ảnh bởi việc hủy diệt Israel, nhưng tôi công nhận tính chính danh của rất nhiều người Palestine, những người mong muốn một nhà nước, một dân tộc,” Macron nói. “Họ muốn một quốc gia, họ muốn một nhà nước, và chúng ta không nên thúc đẩy họ hướng về Hamas. Nếu chúng ta không mang đến cho họ một quan điểm chính trị và sự công nhận như vậy, câu trả lời duy nhất sẽ là an ninh, và họ sẽ hoàn toàn bị Hamas mắc kẹt.”

Macron cho biết ông không nghĩ quyết định của Pháp gây tổn hại đến mối quan hệ của quốc gia này với Hoa Kỳ, đồng thời nói thêm rằng mục tiêu của ông là hợp tác với chính quyền về những gì Pháp đang cân nhắc cho một “kế hoạch hòa bình và an ninh toàn diện cho tất cả mọi người”.

Nhưng việc chỉ tiêu diệt càng nhiều thành viên Hamas càng tốt không thể là giải pháp duy nhất, Macron nói. “Vào đầu cuộc chiến này, các anh có khoảng 25.000 chiến binh Hamas”, Macron nói với Brennan. “Quân đội Israel có lẽ đã tiêu diệt một nửa số đó, nhưng Hamas đã tuyển mộ được số lượng tương đương. Các anh có bao nhiêu chiến binh cũng được.”

Việc Pháp công nhận là một phần của kế hoạch ba mũi nhọn. Giai đoạn thứ hai là ngừng bắn với việc trả tự do cho tất cả các con tin. Giai đoạn thứ ba, theo ông, là quan điểm của hai nhà nước Palestine và Israel.

Macron cho biết: “Việc công nhận quyền thành lập một nhà nước Palestine thông qua kênh ngoại giao chỉ mở thêm một kênh khác, đưa ra một giải pháp chính trị và cô lập Hamas”.

[Politico: France's Macron defends decision to recognize Palestinian statehood]

8. Putin đề xuất thỏa thuận kiểm soát vũ khí hạt nhân tạm thời giữa Mỹ và Nga nhưng tuyên bố sẽ đáp trả ‘mọi mối đe dọa’

Putin phát biểu vào ngày 22 tháng 9 rằng Nga sẵn sàng đáp trả mọi mối đe dọa khi ông cáo buộc phương Tây tìm kiếm ưu thế trong lĩnh vực hạt nhân.

Những bình luận này được đưa ra trong bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa NATO và Nga, sau vụ bắn hạ máy bay điều khiển từ xa của Nga trên không phận Ba Lan và vi phạm không phận ở Estonia.

Phát biểu tại cuộc họp của Hội đồng An ninh Nga, Putin cho biết việc Hiệp ước START mới hết hạn vào tháng 2 năm 2026 sẽ đánh dấu sự kết thúc của thỏa thuận cuối cùng hạn chế kho vũ khí hạt nhân của Hoa Kỳ và Nga.

Hiệp ước New START, được Nga và Hoa Kỳ ký kết vào năm 2010 và dự kiến hết hạn vào ngày 5 tháng 2 năm 2026, đặt ra các giới hạn chung về đầu đạn hạt nhân chiến lược và bệ phóng.

Putin tuyên bố rằng Nga sẵn sàng duy trì các giới hạn về số lượng của hiệp ước trong một năm nữa và sẽ quyết định bất kỳ hạn chế nào trong tương lai theo đánh giá của riêng mình.

Putin cho biết: “Chúng tôi tin rằng bước đi này chỉ có thể thực hiện được nếu Hoa Kỳ cũng làm như vậy”.

Các quan sát viên cho rằng Putin đang tung củ cà rốt Hiệp ước New START trước mặt Tổng thống Trump để đổi lấy các nhượng bộ liên quan đến Ukraine.

Nga đã đình chỉ việc tham gia hiệp ước vào tháng 2 năm 2023 nhưng không rút lui hoàn toàn, tuyên bố sẽ tiếp tục duy trì các giới hạn về số lượng.

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, người đã gặp Putin tại Alaska vào ngày 15 tháng 8, đã nói rằng ông muốn duy trì các giới hạn được đặt ra bởi thỏa thuận New START.

Nhà lãnh đạo Điện Cẩm Linh cảnh báo thêm rằng Nga “sẵn sàng ứng phó với mọi mối đe dọa hiện hữu hoặc mới nổi” bằng “các biện pháp quân sự-kỹ thuật” thay vì chỉ bằng lời nói.

Kể từ khi phát động cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine vào năm 2022, Nga đã nhiều lần đưa ra các lời đe dọa hạt nhân ngầm hoặc công khai đối với quốc gia bị tạm chiếm và các đối tác phương Tây của nước này.

Trong bài phát biểu của mình, Putin tiếp tục cáo buộc phương Tây có “những bước đi phá hoại” gây nguy hiểm cho cuộc đối thoại giữa các cường quốc sở hữu vũ khí hạt nhân và cho biết Nga tin tưởng vào lực lượng răn đe của mình.

Nga sở hữu kho vũ khí hạt nhân lớn nhất thế giới. Theo ước tính của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm, gọi tắt là SIPRI vào năm 2024, Hoa Kỳ có 3.708 đầu đạn hạt nhân, trong khi Nga có 4.380 đầu đạn, chưa kể vũ khí đã ngừng sử dụng.

Hình ảnh vệ tinh công bố đầu năm nay cho thấy Nga đã mở rộng và hiện đại hóa ít nhất năm cơ sở liên quan đến hạt nhân gần biên giới Âu Châu trong những năm gần đây.

[Kyiv Independent: Putin proposes temporary US-Russia nuclear arms control deal but vows response to 'any threats']

9. Sân bay Copenhagen của Đan Mạch đóng cửa sau khi phát hiện máy bay điều khiển từ xa

Tất cả các chuyến bay tại Sân bay Copenhagen của Đan Mạch - phi trường lớn nhất cả nước - đã bị dừng lại vào hôm Thứ Hai, 22 Tháng Chín, sau khi cảnh sát báo cáo phát hiện máy bay điều khiển từ xa trong khu vực.

Cảnh sát cho biết trong một tuyên bố vào khoảng 8 giờ 46 tối giờ địa phương rằng: “Sân bay CPH hiện đang đóng cửa cho các chuyến bay cất cánh và hạ cánh vì có 2-3 máy bay điều khiển từ xa lớn hơn được phát hiện đang bay trong khu vực”.

Chính quyền Đan Mạch cho biết vẫn chưa rõ việc đóng cửa sẽ kéo dài bao lâu.

Phát ngôn nhân xác nhận với Reuters rằng mọi hoạt động giao thông đã bị đình chỉ nhưng từ chối cung cấp thêm thông tin chi tiết.

Theo trang theo dõi chuyến bay FlightRadar24, ít nhất 15 chuyến bay đã phải chuyển hướng đến các phi trường khác.

Hãng thông tấn Thụy Điển Sydsvenskeren đưa tin rằng một số chuyến bay đã phải chuyển hướng đến Malmo — một thành phố ở miền nam Thụy Điển, nằm ở phía đông Copenhagen, bên kia eo biển Oresund ngăn cách hai quốc gia.

Ở những nơi khác tại Bắc Âu, hai công dân nước ngoài đã bị bắt tại Oslo, thủ đô của Na Uy, vì điều khiển máy bay điều khiển từ xa gần một địa điểm quân sự: “Hai công dân nước ngoài đã bị bắt vì điều khiển máy bay điều khiển từ xa trong khu vực cấm”, cảnh sát Oslo đưa tin lúc 9:10 tối giờ địa phương.

Trong khi cảnh sát vẫn đang điều tra hoạt động máy bay điều khiển từ xa ở Đan Mạch và Na Uy, nhiều nước Âu Châu, đặc biệt là các thành viên NATO, đã ở trong tình trạng cảnh giác sau vụ vi phạm không phận gần đây của máy bay điều khiển từ xa ở Ba Lan và máy bay chiến đấu ở Estonia - cả hai đều có nguồn gốc từ Nga.

Đan Mạch, Na Uy và Thụy Điển đều là thành viên NATO và là đồng minh trung thành của Ukraine kể từ khi Nga bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện vào tháng 2 năm 2022.

[Politico: Denmark's Copenhagen airport shuts down after drone sightings]

10. Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc họp về vụ máy bay chiến đấu Nga xâm phạm không phận Estonia

Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc đã họp vào ngày 22 tháng 9 để thảo luận về vụ vi phạm không phận Estonia gần đây của Nga trên Biển Baltic, Bộ Ngoại giao Estonia thông báo vào ngày 21 tháng 9.

Ba máy bay chiến đấu MiG-31 của Nga đã xâm phạm không phận Estonia trên Vịnh Phần Lan vào ngày 19 tháng 9, ở lại đó 12 phút trước khi rời đi. Tallinn cho biết các máy bay này đã xâm phạm mà không được phép, trong khi Mạc Tư Khoa phủ nhận mọi hành vi vi phạm.

Bộ Ngoại giao Estonia gọi vụ việc này là “hành vi vi phạm trắng trợn, liều lĩnh và vô trách nhiệm” trong bài đăng trên mạng xã hội thông báo về cuộc họp của Hội đồng Bảo an.

Bộ này viết: “Hành động xâm phạm không phận Estonia là một hành động nguy hiểm khác nhằm leo thang căng thẳng trong khu vực và toàn cầu, khi Nga - thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc - tiếp tục cuộc chiến xâm lược chống lại Ukraine”.

“Những hành động liều lĩnh và hung hăng của Nga, cùng những vi phạm liên tục luật pháp quốc tế và các nguyên tắc của Hiến chương Liên Hiệp Quốc, đòi hỏi một phản ứng mạnh mẽ và thống nhất từ cộng đồng quốc tế.”

Đây là lần đầu tiên sau hơn 30 năm Estonia yêu cầu Hội đồng Bảo an họp khẩn cấp.

Ngoại trưởng Andrii Sybiha cho biết Ukraine đã gửi yêu cầu tới Nam Hàn, quốc gia hiện đang giữ chức chủ tịch Hội đồng Bảo an, để tham dự cuộc họp và trình bày quan điểm của mình về vấn đề này.

Ông cho biết: “Chúng tôi ủng hộ Estonia thân thiện trong việc kêu gọi phản ứng mạnh mẽ và thống nhất trước hành động liên tục gây bất ổn cho hòa bình và an ninh quốc tế của Nga”.

Hội đồng Bảo an đã tổ chức một cuộc họp khẩn cấp vào đầu tháng này sau khi một đàn máy bay điều khiển từ xa của Nga xâm phạm không phận Ba Lan trong một cuộc tấn công hàng loạt vào Ukraine vào ngày 10 tháng 9. Ba Lan đã bắn hạ ba máy bay điều khiển từ xa của Nga, đây là lần đầu tiên NATO trực tiếp giao chiến với các phương tiện quân sự của Nga kể từ khi cuộc chiến toàn diện bắt đầu.

Sự việc này đã khiến NATO phải điều động chiến dịch Eastern Sentry để tăng cường phòng thủ dọc theo sườn phía đông của Liên minh.

Cuộc xâm nhập bằng máy bay điều khiển từ xa ở Ba Lan diễn ra sau một loạt các hành động khiêu khích khác trên không phận NATO.

Rumani đã báo cáo một vụ vi phạm tương tự vào ngày 13 tháng 9, khi hai chiếc F-16 được điều động sau khi phát hiện một máy bay điều khiển từ xa của Nga xâm phạm không phận nước này trong một cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng biên giới Ukraine. Cùng ngày máy bay phản lực Nga xâm phạm không phận Estonia, Ba Lan báo cáo rằng máy bay chiến đấu Nga đã xâm nhập vào khu vực an ninh xung quanh một giàn khoan trên Biển Baltic.

NATO đã điều động hai máy bay phản lực Eurofighter bay trên Biển Baltic vào ngày 21 tháng 9 sau khi phát hiện một máy bay trinh sát Il-20M của Nga bay mà không có kế hoạch bay đã nộp, Phái đoàn Đức tại NATO đưa tin.

Cả Warsaw và Tallinn đều viện dẫn Điều 4 của NATO sau các vụ vi phạm không phận, yêu cầu tham khảo ý kiến với các quốc gia thành viên về mối đe dọa an ninh.

[Kyiv Independent: UN Security Council to meet over Russian fighter jets violating Estonian airspace]

 

1. Kim Chính Ân cho biết số lượng thanh niên Bắc Hàn xin nhập ngũ sau khi được điều động ở Nga tăng vọt chưa từng có

Nhà độc tài Bắc Hàn Kim Chính Ân cho biết đất nước đã chứng kiến sự gia tăng mạnh mẽ số lượng thanh niên muốn gia nhập quân đội sau khi Bình Nhưỡng cử hàng ngàn quân đến chiến đấu cùng lực lượng Nga ở khu vực Kursk.

Các báo cáo về việc quân đội Bắc Hàn tham gia cuộc chiến của Nga ở Ukraine bắt đầu xuất hiện vào tháng 10 năm 2024.

Theo tờ The Moscow Times, ông Kim đưa ra tuyên bố này tại kỳ họp thứ 13 của Hội đồng Nhân dân Tối cao.

“Sau những báo cáo về chiến công anh hùng của các đơn vị chúng tôi tham gia chiến dịch giải phóng vùng Kursk, chủ nghĩa anh hùng dân tộc đã lan tỏa khắp xã hội. Trong giới trẻ, nhiệt huyết phục vụ quân đội đã đạt đến đỉnh cao chưa từng có”, ông Kim được tường trình đã phát biểu hôm Thứ Hai, 22 Tháng Chín.

Báo chí Nam Hàn cho rằng chẳng có chủ nghĩa anh hùng dân tộc nào cả. Vấn đề đơn giản hơn Kim nói rất nhiều. Các binh sĩ Bắc Hàn sống sót được người Nga trả cho ít tiền xương máu. Gia đình họ trở nên khá giả hơn. Chỉ có thế thôi.

Kim nói thêm rằng người dân Bắc Hàn đã tích cực quyên góp tiền để hỗ trợ các cựu chiến binh trong những hoạt động mà ông gọi là “chiến dịch ở nước ngoài”.

Ông Kim cho biết: “Hàng chục ngàn binh lính, công nhân và người dân đã đóng góp số tiền lớn để giúp xây dựng đài tưởng niệm chiến tranh, dựng tượng đài tưởng nhớ các anh hùng đã hy sinh, xây dựng đường phố mới và hỗ trợ gia đình những người đã hy sinh” kể từ ngày 22 tháng 8.

Kim cũng tuyên bố rằng đất nước gần đây đã có được “vũ khí bí mật” và đạt được những tiến bộ trong công nghệ quốc phòng giúp “tăng cường đáng kể năng lực quân sự của chúng ta”.

Vào ngày 3 tháng 9, sau cuộc duyệt binh ở Bắc Kinh, Kim đã có cuộc hội đàm song phương với Putin kéo dài hơn hai tiếng rưỡi.

Putin cho biết quân đội Bắc Hàn đã tham gia giao tranh ở tỉnh Kursk của Nga và nói thêm rằng hành động này diễn ra “theo sáng kiến của Kim Chính Ân và theo hiệp ước mới giữa hai nước”.

Putin nói thêm: “Tôi muốn lưu ý rằng chúng tôi sẽ không bao giờ quên những hy sinh của quân đội và gia đình các quân nhân của các bạn”, đồng thời yêu cầu chuyển lời biết ơn của mình tới toàn thể người dân Bắc Hàn.

Đổi lại, Kim Chính Ân gọi sự tham gia của binh lính vào chiến đấu là “nghĩa vụ anh em của Cộng Hòa Dân Chủ Nhân Dân Triều Tiên”.

Ông cũng cảm ơn Putin vì “đánh giá cao vai trò” của quân đội Bắc Hàn.

Kim cho biết ông đã từng cung cấp quân đội trước đây và rất vui khi được tiếp tục làm như vậy.

Cơ quan Tình báo Quốc gia Hán Thành, gọi tắt là NIS ước tính số thương vong của Bắc Hàn tại Nga lên tới hàng ngàn người.

“ Số người chết trong chiến tranh ít nhất là 600. Nhưng dựa trên các đánh giá cập nhật, hiện tại ước tính con số này vào khoảng 2.000”, nhà lập pháp Lý Thành Quân hay Lee Seong-kweun phát biểu với các phóng viên sau cuộc họp báo của NIS.

Các cơ quan tình báo phương Tây và Nam Hàn ước tính rằng Bình Nhưỡng đã gửi hơn 10.000 binh sĩ tới Nga vào năm 2024 - chủ yếu là tới Tỉnh Kursk - cùng với đạn pháo, hỏa tiễn và hệ thống hỏa tiễn tầm xa.

Ông Lý cho biết NIS tin rằng Bình Nhưỡng có kế hoạch điều động thêm 6.000 binh lính và kỹ sư tới Nga, và 1.000 người đã đến.

Năm ngoái, Nga và Bắc Hàn đã ký một hiệp ước quân sự bao gồm điều khoản phòng thủ chung trong chuyến thăm hiếm hoi của Putin tới Bắc Hàn.

[Newsweek: ‘Unprecedented’ Surge in N. Korean Youth Seeking Military Service After Russia Deployment, Kim Says]

2. Hỏa hoạn bùng phát tại trạm biến áp điện ở vùng Krasnodar Krai của Nga sau khi có báo cáo về vụ tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa

Chính quyền khu vực cho biết đã xảy ra hỏa hoạn tại một trạm biến áp điện ở thị trấn Staroderevyankovskaya thuộc vùng Krasnodar Krai của Nga trong một cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa vào đêm 22 tháng 9.

Chính quyền địa phương cho biết các mảnh vỡ máy bay điều khiển từ xa rơi xuống đã gây ra hỏa hoạn tại trạm biến áp, nằm ở quận Kanevskoy của khu vực. Các lực lượng cấp cứu đã được điều động đến hiện trường và không có thương vong nào được báo cáo.

Các quan chức Nga chưa tiết lộ mức độ thiệt hại tại cơ sở này.

Kênh truyền thông Telegram của Ukraine Exilenova Plus đưa tin rằng trạm biến áp đã bị máy bay điều khiển từ xa tấn công ít nhất năm lần.

Các kênh Telegram của Nga đưa tin về một số vụ nổ trong khu vực đêm qua. Sân bay Sochi tạm thời ngừng hoạt động, làm gián đoạn hơn 20 chuyến bay.

Vùng Krasnodar, nằm ngay phía đông Crimea bị tạm chiếm và bị ngăn cách bởi eo biển Kerch, đã trở thành mục tiêu ngày càng thường xuyên của các cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa của Ukraine. Cơ sở hạ tầng quân sự của khu vực này rất quan trọng đối với các hoạt động không quân của Nga ở phía nam và trên Hắc Hải.

Theo các báo cáo địa phương, máy bay điều khiển từ xa gần đây đã gây ra vụ cháy tại một nhà máy điện trong khu vực trong một cuộc tấn công vào đêm 1 tháng 9.

Ukraine đã nhiều lần tấn công vào cơ sở hạ tầng của Nga kể từ khi cuộc xâm lược toàn diện bắt đầu vào tháng 2 năm 2022, nhắm vào cơ sở hạ tầng nhiên liệu hóa thạch của Nga như một phần trong chiến lược làm suy yếu nguồn tài trợ cho ngân quỹ chiến tranh của Điện Cẩm Linh.

[Kyiv Independent: Fire erupts at electrical substation in Russia's Krasnodar Krai after reported drone attack]

3. Chính quyền Tổng thống Trump cam kết ‘bảo vệ từng tấc đất của NATO’ sau những vi phạm của Nga

Mike Waltz, tân đại sứ Hoa Kỳ tại Liên Hiệp Quốc của Tổng thống Trump, đã có bài phát biểu đầu tiên trước Hội đồng Bảo an vào thứ Hai sau nhiều tháng trì hoãn và những trở ngại về thủ tục đã làm chậm đáng kể việc phê chuẩn ông. Ông đã được phê chuẩn vào cuối tuần trước.

Waltz, cựu Dân biểu đảng Cộng hòa, cho biết: “Như chúng tôi đã nói cách đây chín ngày, Hoa Kỳ sẽ sát cánh cùng các đồng minh NATO trước những hành vi vi phạm không phận này”.

“Tôi muốn nhân cơ hội đầu tiên này để nhắc lại và nhấn mạnh: Hoa Kỳ và các đồng minh sẽ bảo vệ từng tấc đất lãnh thổ của NATO.”

Tổng thống Trump sẽ đến Thành phố New York vào cuối ngày thứ Hai trước khi có bài phát biểu mà thư ký báo chí Tòa Bạch Ốc Karoline Leavitt mô tả là “bài phát biểu quan trọng” vào thứ Ba tại Liên Hiệp Quốc về “sự tái thiết sức mạnh của nước Mỹ trên toàn thế giới” dưới sự lãnh đạo của ông.

Leavitt cho biết Tổng thống Trump cũng sẽ gặp riêng Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres, cùng với các nhà lãnh đạo Ukraine, Á Căn Đình và Liên minh Âu Châu. Ông dự kiến sẽ có phiên họp nhóm với các quan chức từ Qatar, Ả Rập Xê Út, Indonesia, Thổ Nhĩ Kỳ, Pakistan, Ai Cập, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất và Jordan.

Tổng thống sẽ trở về Washington sau khi tổ chức tiệc chiêu đãi vào tối thứ Ba dành cho hơn 100 nhà lãnh đạo thế giới.

Tòa Bạch Ốc hôm thứ Hai cho biết đề xuất của Nga về việc gia hạn hiệp ước kiểm soát vũ khí hạt nhân thêm một năm “nghe có vẻ khá tốt”.

Leavitt nói với các phóng viên rằng Tổng thống Trump đã biết về lời đề nghị của nhà độc tài Vladimir Putin về việc gia hạn hiệp ước, vốn hạn chế kho vũ khí hạt nhân của cả hai quốc gia.

Bà nói thêm rằng mặc dù tổng thống có cái nhìn tích cực về ý tưởng này, nhưng ông dự định sẽ tự mình giải quyết vấn đề này trong lần xuất hiện tại Phòng Bầu dục vào thứ Hai tới liên quan đến một thông báo không liên quan về chứng tự kỷ.

[Newsweek: Trump Admin Vows to 'Defend Every Inch of NATO' After Russian Violations]

4. Tổng thống Maia Sandu cảnh báo Nga chi hàng trăm triệu đô la để mua bầu cử ở Moldova

Hôm Thứ Ba, 23 Tháng Chín, Tổng thống Moldova Maia Sandu đã cáo buộc Nga chi “hàng trăm triệu euro” để phá hoại cuộc bầu cử quốc hội của nước bà vào cuối tuần này.

“Điện Cẩm Linh đang đổ hàng trăm triệu euro để mua hàng trăm ngàn phiếu bầu ở cả hai bờ sông Nistru và nước ngoài”, bà nói. “Người dân say sưa với những lời dối trá hàng ngày. Hàng trăm cá nhân được trả tiền để kích động bất ổn, bạo lực và gieo rắc nỗi sợ hãi.

“Nếu Nga giành quyền kiểm soát Moldova, hậu quả sẽ ngay lập tức và nguy hiểm cho đất nước chúng ta và toàn bộ khu vực. Mọi người dân Moldova đều sẽ phải chịu thiệt hại, bất kể họ bỏ phiếu cho ai”, bà nói thêm, đồng thời chỉ ra những rủi ro đối với sự ổn định khu vực, nguồn tài trợ của Âu Châu và quyền tự do đi lại.

Trước đó vào thứ Hai, cảnh sát Moldova đã tiến hành các cuộc đột kích quy mô lớn trên khắp đất nước, nhắm vào những người bị nghi ngờ chuẩn bị các cuộc nổi loạn do Nga hậu thuẫn. Cuộc bầu cử quốc hội Moldova sẽ được tổ chức vào Chúa Nhật, ngày 28 tháng 9.

Sandu, lãnh đạo Đảng Hành động và Đoàn kết, gọi tắt là PAS liên minh với Liên Hiệp Âu Châu, trước đó đã cảnh báo vào tháng 7 về những nỗ lực “chưa từng có” của Mạc Tư Khoa nhằm can thiệp vào cuộc bầu cử quốc hội vào tháng 9.

Vào tháng 8, Cố vấn An ninh Quốc gia Moldova Stanislav Secrieru nói với tờ POLITICO rằng Nga đã tăng cường nỗ lực gây ảnh hưởng đến người Moldova sống ở nước ngoài trên khắp Âu Châu nhằm thao túng cuộc bầu cử. Ông giải thích, các chiến thuật này bao gồm việc tạo ra các kênh truyền thông giả mạo và sử dụng chúng để phát tán các báo cáo sai sự thật.

“Việc Nga can thiệp bầu cử ở Moldova không chỉ là thông tin sai lệch, tấn công mạng hay mua phiếu bầu. Mạc Tư Khoa còn đang huấn luyện và chỉ đạo bạo lực”, ông Secrieru phát biểu hôm thứ Hai.

[Politico: Russia spending hundreds of millions to buy Moldova’s election, president warns]

5. Ba Lan nói với Nga: ‘Các bạn đã được cảnh báo’ nên đừng ‘than vãn’ nếu máy bay phản lực của các bạn bị bắn hạ trên không phận NATO

Hôm Thứ Hai, 22 Tháng Chín, Ngoại trưởng Ba Lan Radosław Sikorski cảnh báo Mạc Tư Khoa rằng Nga không nên phàn nàn tại Liên Hiệp Quốc nếu hỏa tiễn hoặc máy bay của nước này bị bắn hạ sau khi xâm nhập không phận NATO.

Sikorski phát biểu tại phiên họp khẩn cấp của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc tại New York. Hội nghị thượng đỉnh được triệu tập sau khi ba máy bay phản lực quân sự Nga xâm phạm không phận Estonia trong 12 phút vào ngày 19 tháng 9 trước khi bị các máy bay F-35 của Ý đại diện cho NATO xua đuổi.

“Tôi chỉ có một yêu cầu với chính phủ Nga: Nếu một hỏa tiễn hoặc máy bay khác xâm nhập không phận của chúng tôi mà không được phép, dù cố ý hay vô tình, và bị bắn hạ, mảnh vỡ rơi xuống lãnh thổ NATO, xin đừng đến đây than vãn về điều đó,” Sikorski nói. “Các vị đã được cảnh báo rồi.”

Cuộc xâm nhập vào Estonia diễn ra sau khi Nga gửi máy bay điều khiển từ xa vào cả Ba Lan và Rumani vào đầu tháng này, khiến NATO phải báo động cao trên khắp Âu Châu.

Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk cho biết Warsaw sẽ bắn hạ máy bay địch xâm phạm không phận Ba Lan.

“Tôi muốn nói rõ ràng. Chúng tôi đã quyết định bắn hạ các đối tượng bay mà không cần thảo luận khi chúng xâm phạm lãnh thổ của chúng tôi và bay qua Ba Lan. Không có chỗ cho tranh luận ở đây”, Thủ tướng Tusk phát biểu tại một cuộc họp báo.

Sikorski còn gửi thêm một lời chỉ trích nhắm vào Mạc Tư Khoa tại New York: “Chúng tôi biết các ông không quan tâm đến luật pháp quốc tế, và các ông không có khả năng chung sống hòa bình với láng giềng. Chủ nghĩa dân tộc điên rồ của các ông chứa đựng một ham muốn thống trị sẽ không chấm dứt cho đến khi các ông nhận ra rằng thời đại đế chế đã qua và đế chế của các ông sẽ không được xây dựng lại.”

Nhiều cuộc xâm nhập vào lãnh thổ NATO đã khiến Liên Hiệp Âu Châu phải khởi động các cuộc đàm phán về việc xây dựng “bức tường máy bay điều khiển từ xa” để bảo vệ biên giới phía đông Âu Châu trước Mạc Tư Khoa. Bảy quốc gia thành viên Liên Hiệp Âu Châu sẽ thảo luận về biện pháp phòng thủ này trong một cuộc họp trực tuyến với Ủy ban Âu Châu và Ukraine vào thứ Sáu.

[Politico: Poland to Russia: ‘You have been warned’ so don’t ‘whine’ if your jets are shot down in NATO airspace]

6. Kyiv cho biết toàn bộ quân đội Nga đã rời Belarus sau cuộc tập trận quân sự mà không có hành động khiêu khích nào

Hôm Thứ Ba, 23 Tháng Chín, phát ngôn nhân của Cơ quan Biên phòng Nhà nước, Đại Tá Andrii Demchenko cho biết Nga đã rút quân khỏi Belarus sau cuộc tập trận quân sự Zapad-2025.

Các cuộc tập trận diễn ra từ ngày 12 đến ngày 16 tháng 9 tại 41 bãi tập ở Belarus và miền tây nước Nga.

Cuộc tập trận Zapad, mà Điện Cẩm Linh cho biết có sự tham gia của khoảng 100.000 quân nhân, vẫn là nguồn căng thẳng cho sườn phía đông của NATO.

Phát biểu trên truyền hình, Đại Tá Demchenko cho biết không có hoạt động thù địch nào được quan sát thấy gần biên giới Ukraine trong hoặc sau cuộc tập trận. Tất cả các địa điểm huấn luyện đều nằm sâu trong lãnh thổ Belarus.

Đại Tá Demchenko cho biết thêm: “Các nhóm biên phòng Ukraine, các đơn vị tình báo, Bộ Quốc phòng và Cục Biên phòng Nhà nước đã tích cực theo dõi tình hình ở Belarus để hiểu rõ diễn biến tình hình”.

“Chúng tôi muốn bảo đảm rằng họ sẽ không cố gắng thực hiện bất kỳ hành động khiêu khích nào gần biên giới của chúng tôi.”

Cuộc tập trận Zapad, được tổ chức bốn năm một lần, về mặt chính thức tập trung vào các hoạt động phòng thủ nhưng từ lâu đã gây lo ngại ở Âu Châu. Khi cuộc tập trận bắt đầu, Ba Lan đã đóng cửa tất cả các cửa khẩu biên giới với Belarus cho đến khi có thông báo mới.

Putin ngày 16 tháng 9 đã đến thăm thao trường Mulino ở tỉnh Nizhny Novgorod của Nga để thị sát các cuộc tập trận và xem xét hơn 400 mẫu thiết bị quân sự.

Sau cuộc tập trận Zapad-2021, Nga và Belarus đã tiến hành cuộc tập trận “Giải pháp Liên minh-2022”, diễn ra ngay trước cuộc xâm lược toàn diện của Mạc Tư Khoa vào Ukraine.

Lực lượng Nga đóng quân tại Belarus sau cuộc tập trận này đã tham gia cuộc xâm lược vào ngày 24 tháng 2 năm 2022.

Bộ Quốc phòng Belarus cho biết vào ngày 15 tháng 9 rằng các quan sát viên từ ba thành viên NATO - Hoa Kỳ, Thổ Nhĩ Kỳ và Hung Gia Lợi - đã tham dự một phần của Zapad-2025 tại một thao trường huấn luyện.

Các quan chức phương Tây cảnh báo rằng bất chấp sự bảo đảm của Minsk, các cuộc tập trận vẫn là phương tiện gây áp lực lên sườn phía đông của NATO.

[Kyiv Independent: All Russian troops leave Belarus after military exercises without provocations, Kyiv says]

7. Cảnh sát Moldova đột kích những kẻ tình nghi được Nga hậu thuẫn trước cuộc bầu cử

Cảnh sát Moldova đã tiến hành các cuộc đột kích lớn trên khắp cả nước vào hôm Thứ Hai, 22 Tháng Chín, nhằm vào những người bị tình nghi chuẩn bị cho cuộc bạo loạn do Nga hậu thuẫn.

Chiến dịch này diễn ra sáu ngày trước cuộc bầu cử quốc hội quan trọng, trong đó Tổng thống Moldova Maia Sandu thuộc đảng PAS liên minh với Liên Hiệp Âu Châu lo ngại sự can thiệp của Nga khi Mạc Tư Khoa cố gắng đưa đất nước này ra khỏi con đường ủng hộ Âu Châu.

Theo báo cáo của hãng thông tấn Moldpres của Moldova, chính quyền Moldova đã tiến hành hơn 250 cuộc tìm kiếm và bắt giữ hơn 100 nghi phạm.

Nhà lãnh đạo văn phòng công tố Victor Furtună phát biểu tại một cuộc họp báo, cơ quan này sau đó đưa tin rằng đã có 74 vụ bắt giữ và vũ khí đã bị tịch thu.

Điện Cẩm Linh trước đây đã phủ nhận việc cố gắng gây bất ổn cho Moldova và can thiệp vào các cuộc bầu cử của nước này, nhưng Mạc Tư Khoa đã bị cáo buộc rộng rãi là can thiệp vào nhiều cuộc bỏ phiếu vào mùa thu năm ngoái tại nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ này.

Moldova đã bầu lại chính trị gia ủng hộ Liên Hiệp Âu Châu Sandu trong cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 11 năm ngoái, bất chấp cáo buộc về chiến dịch gây ảnh hưởng của Nga nhằm lật đổ bà.

Trong một cuộc bỏ phiếu riêng vào tháng 10 năm ngoái, người dân Moldova đã bỏ phiếu với tỷ lệ sít sao nhất để ủng hộ việc gia nhập Liên Hiệp Âu Châu, sau cuộc trưng cầu dân ý mà trong đó Mạc Tư Khoa bị cáo buộc đã phát động một chiến dịch mua phiếu bầu quy mô lớn cũng như sử dụng mạng xã hội để gieo rắc nỗi sợ hãi về triển vọng gia nhập Liên Hiệp Âu Châu dẫn đến xung đột trực tiếp với Nga.

Cựu tổng thống Moldova và lãnh đạo đảng Xã hội chủ nghĩa chống Liên Hiệp Âu Châu Igor Dodon đã vô cùng phẫn nộ trước các cuộc khám xét của cảnh sát. “Chế độ PAS tội phạm đang cố gắng đe dọa chúng tôi, làm thế giới sợ hãi, bịt miệng chúng tôi”, ông viết trên Facebook.

“Maia Sandu và PAS hiện đang tìm lý do để hủy bỏ cuộc bầu cử, vì họ biết họ sẽ nhận được kết quả tồi tệ vào ngày 28 tháng 9”, ông nói thêm.

[Kyiv Independent: Moldovan cops raid suspected Russian-backed meddlers before election]

8. Nga đáp trả cáo buộc vi phạm không phận của NATO

Nga đã phủ nhận cáo buộc của Estonia rằng máy bay chiến đấu của Mạc Tư Khoa đã xâm phạm không phận của quốc gia Baltic này.

Phát ngôn nhân Điện Cẩm Linh Dmitry Peskov cho biết Mạc Tư Khoa chưa nhận được bất kỳ thông tin đáng tin cậy nào về tuyên bố của Estonia rằng máy bay MiG-31 của Nga đã xâm phạm lãnh thổ của nước thành viên NATO này vào thứ sáu.

Theo hãng thông tấn nhà nước Nga TASS, Peskov cho biết hôm thứ Hai rằng: “Những lời lẽ như vậy chỉ làm gia tăng sự thù địch”.

Khi được liên hệ để phản hồi, Bộ Ngoại giao Estonia cho biết việc Nga vi phạm không phận của một thành viên NATO là một chuyện nghiêm trọng nhưng cũng nghiêm trọng không kém là việc nước này “công khai nói dối về điều đó với toàn thế giới”.

Estonia đã viện dẫn Điều 4 của hiến chương NATO sau khi cáo buộc Nga vi phạm không phận của nước này vào thứ sáu bằng ba máy bay chiến đấu MiG-31, chỉ vài ngày sau khi Ba Lan làm điều tương tự sau khi Warsaw tuyên bố bắn hạ máy bay điều khiển từ xa của Nga trên lãnh thổ của mình.

Bình luận của Peskov sẽ làm gia tăng căng thẳng giữa NATO và Mạc Tư Khoa do hành động xâm lược của Vladimir Putin ở Ukraine và tiếp tục được thúc đẩy bởi những cáo buộc sau đó rằng Nga đang thử thách khả năng phục hồi của liên minh bằng các biện pháp chiến tranh hỗn hợp.

Phát biểu vào thứ Hai, Peskov đã bác bỏ cáo buộc của Estonia rằng máy bay chiến đấu MiG-31 của Nga đã vi phạm không phận nước này và cho biết không có dữ liệu đáng tin cậy nào từ Tallinn chứng minh cho tuyên bố của nước này.

Ông cho biết những tuyên bố của Estonia là vô căn cứ và cho thấy đường lối liều lĩnh nhằm leo thang căng thẳng.

Ông cũng cho biết những cáo buộc như vậy là một phần trong chính sách đối ngoại của Estonia và các quốc gia Baltic “nhưng thật không may, tình hình hiện đã leo thang hơn nữa, dẫn đến gia tăng căng thẳng trong khu vực”, hãng thông tấn TASS đưa tin.

Mạc Tư Khoa cho biết ba chiếc MiG-31 đang thực hiện chuyến bay thường lệ từ vùng Karelia của Nga đến vùng lãnh thổ Kaliningrad trong một chuyến bay tuân thủ nghiêm ngặt quy định không phận quốc tế và không vi phạm chủ quyền của Estonia.

Bộ Ngoại giao Estonia đã đề cập đến bình luận của Tổng thư ký Bộ Ngoại giao Estonia Jonatan Vseviov với giới truyền thông rằng tuyên bố của Mạc Tư Khoa cho rằng máy bay của họ đang bay qua vùng biển quốc tế là lời nói dối và Tallinn cùng các đồng minh có “bằng chứng không thể chối cãi” về hành vi vi phạm.

Thủ tướng Estonia Kristen Michal đã tuyên bố rằng Tallinn đã viện dẫn Điều 4 của NATO sau vụ máy bay chiến đấu của Nga xâm nhập không phận Estonia vào ngày 19 tháng 9.

Michael Butler, một chuyên gia chính trị tại Đại học Clark, nói với Newsweek rằng giống như các ví dụ trước đó ở Ba Lan và Rumani, Nga đã tiến hành thăm dò chiến lược về bộ máy an ninh của Estonia cũng như khả năng phản ứng của NATO do Mạc Tư Khoa thực hiện, tạo nên một “thời điểm then chốt” cho liên minh.

[Newsweek: Russia Responds to NATO Airspace Violation]

9. Thủ tướng Tusk cho biết máy bay điều khiển từ xa xâm nhập Ba Lan vào ngày 10 tháng 9 không mang theo đầu đạn

Hôm Thứ Hai, 22 Tháng Chín, Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk cho biết không có máy bay điều khiển từ xa nào xâm phạm không phận Ba Lan vào đêm 10 tháng 9 có đầu đạn, theo Hãng thông tấn Ba Lan, gọi tắt là PAP.

Mạc Tư Khoa đã xâm phạm không phận Ba Lan vào ngày 10 tháng 9, khiến Warsaw phải bắn hạ máy bay điều khiển từ xa của Nga trên lãnh thổ của mình.

“ Hiện tại không có bằng chứng nào cho thấy bất kỳ máy bay điều khiển từ xa nào trong số này gây ra mối đe dọa trực tiếp. Cho đến nay, chưa có máy bay điều khiển từ xa chiến đấu nào được xác định có khả năng phát nổ hoặc gây hại”, Thủ tướng Tusk nói.

Theo Thủ tướng Tusk, quá trình tìm kiếm và nhận dạng vẫn đang được tiến hành và số lượng máy bay điều khiển từ xa tham gia chính xác vẫn chưa được xác nhận.

Thủ tướng Tusk nói thêm: “Chúng tôi sẵn sàng thực hiện mọi hành động cần thiết để vô hiệu hóa các đối tượng có thể gây ra mối đe dọa”.

Chính quyền Ba Lan báo cáo có ít nhất 21 vụ vi phạm không phận của họ vào ngày 10 tháng 9.

Để đáp lại, NATO đã viện dẫn Điều 4 của Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương, trong đó kêu gọi tham khảo ý kiến khi toàn vẹn lãnh thổ, độc lập chính trị hoặc an ninh của một quốc gia thành viên bị đe dọa.

Sau khi xâm phạm không phận Ba Lan, máy bay điều khiển từ xa của Nga cũng được phát hiện trên lãnh thổ Rumani, một thành viên khác của NATO, mặc dù Rumani không bắn hạ chúng.

Liên Hiệp Âu Châu có kế hoạch đàm phán với bảy quốc gia thành viên và Ukraine về việc thiết lập “bức tường máy bay điều khiển từ xa” để chặn các mối đe dọa trên không tiềm tàng của Nga.

Vào ngày 19 tháng 9, ba máy bay chiến đấu MiG-31 của Nga đã xâm phạm không phận Estonia trên Vịnh Phần Lan trong thời gian ngắn, ở lại đó 12 phút trước khi rời đi. Sự việc này được nhiều người coi là một hành động khiêu khích có chủ đích khác của Nga đối với NATO.

[Kyiv Independent: Drones that entered Poland on Sept. 10 carried no warheads, Tusk says]

10. Slovakia, Hung Gia Lợi bị loại khỏi các cuộc đàm phán ban đầu về ‘bức tường máy bay điều khiển từ xa’ của Liên Hiệp Âu Châu

Hôm Thứ Ba, 23 Tháng Chín, phát ngôn nhân của Ủy ban Âu Châu cho biết Hung Gia Lợi và Slovakia không được mời tham dự hội nghị truyền hình cao cấp về “bức tường máy bay điều khiển từ xa” được đề xuất dọc biên giới phía đông của Liên Hiệp Âu Châu.

Cuộc họp ngày 26 tháng 9, do Ủy viên Quốc phòng Liên Hiệp Âu Châu Andrius Kubilius triệu tập, sẽ có sự tham gia của đại diện từ bảy quốc gia Liên Hiệp Âu Châu — Estonia, Latvia, Lithuania, Phần Lan, Ba Lan, Rumani và Bulgaria — cùng với Ukraine.

Hung Gia Lợi và Slovakia, hai nước láng giềng duy nhất của Ukraine trong Liên Hiệp Âu Châu bị loại khỏi các cuộc đàm phán, vẫn duy trì mối quan hệ chặt chẽ với Nga kể từ khi nước này bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện và thường xuyên phản đối hành động mạnh mẽ hơn của Liên Hiệp Âu Châu chống lại Mạc Tư Khoa.

Cuộc họp sẽ tập trung vào việc đánh giá năng lực và nhu cầu của các quốc gia tham gia, với mục tiêu xác định các bước tiếp theo “trong sự hợp tác chặt chẽ với Ukraine và các quốc gia thành viên khác”.

Phát ngôn nhân cho biết thêm rằng định dạng này có thể được mở rộng trong tương lai.

Các cuộc đàm phán diễn ra sau một số sự việc liên quan đến máy bay điều khiển từ xa của Nga, bao gồm các vụ vi phạm không phận Rumani và máy bay điều khiển từ xa bị bắn hạ trên bầu trời Ba Lan, làm gia tăng lo ngại về an ninh dọc theo sườn phía đông của Liên Hiệp Âu Châu.

Để đáp trả cuộc xâm nhập, Ba Lan đã kích hoạt Điều 4 của NATO và NATO điều động nhiệm vụ Eastern Sentry nhằm hạn chế khả năng can thiệp của Nga vào không phận của các thành viên liên minh.

Trong khuôn khổ nhiệm vụ này, Cộng hòa Tiệp sẽ cung cấp trực thăng Mi-171S, Vương quốc Anh sẽ cung cấp máy bay chiến đấu Typhoon, Đan Mạch sẽ đóng góp hai máy bay F-16 và một khinh hạm phòng không, Pháp sẽ đóng góp ba máy bay phản lực Rafale và Đức sẽ đóng góp bốn máy bay Eurofighter.

[Politico: Slovakia, Hungary excluded from initial EU 'drone wall' talks]

11. Nga viện dẫn an toàn hàng không để hô hào dỡ bỏ lệnh trừng phạt hàng không quốc tế

Thứ Ba, 23 Tháng Chín, Reuters đưa tin, trích dẫn nguồn tin giấu tên và các tài liệu làm việc, rằng Nga đang gây áp lực với cơ quan hàng không dân dụng của Liên Hiệp Quốc dỡ bỏ lệnh trừng phạt liên quan đến việc vận chuyển các bộ phận máy bay và các chuyến bay qua không phận, cảnh báo rằng những hành động này bị cáo buộc là đe dọa đến an toàn hàng không.

Tin tức này được đưa ra trong bối cảnh Đại hội lần thứ 42 của Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế, gọi tắt là ICAO, cơ quan của Liên Hiệp Quốc chịu trách nhiệm thiết lập các tiêu chuẩn an toàn hàng không toàn cầu, sẽ họp vào tuần này tại Montreal, từ ngày 23 tháng 9 đến ngày 3 tháng 10.

ICAO trước đây đã lên án Nga vì vi phạm không phận Ukraine và ghi danh máy bay kép, những hành vi vi phạm các chuẩn mực quốc tế.

Kể từ khi Nga bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine vào năm 2022, các lệnh trừng phạt quốc tế đã hạn chế các hãng hàng không Nga tiếp cận các phụ tùng thay thế do phương Tây sản xuất, cản trở khả năng bảo trì và sửa chữa đội bay thương mại của nước này.

Nguồn tin nói với Reuters rằng Mạc Tư Khoa hiện đang tìm cách đàm phán để nới lỏng những hạn chế đó, với lý do chúng gây nguy hiểm cho an toàn bay.

Nga đã gửi yêu cầu tới ICAO sau khi Hoa Kỳ dỡ bỏ lệnh trừng phạt đối với hãng hàng không nhà nước Belavia của Belarus, các biện pháp này cũng được áp dụng để đáp trả cuộc chiến của Nga với Ukraine.

Theo các tài liệu làm việc mà Reuters có được, Nga tuyên bố các lệnh trừng phạt vi phạm các quy tắc hàng không quốc tế. Các tài liệu này cũng cho thấy Mạc Tư Khoa một lần nữa đang tìm kiếm một ghế trong hội đồng quản trị gồm 36 thành viên của ICAO, sau nỗ lực thất bại vào năm 2022.

Trong các tài liệu làm việc, Nga chỉ trích một loạt các hạn chế về hàng không, bao gồm việc đóng cửa không phận của 37 quốc gia, đình chỉ giấy chứng nhận đủ điều kiện bay đối với máy bay do Nga vận hành và lệnh cấm các dịch vụ bảo trì và bảo hiểm.

Nguồn tin này cho biết thêm rằng phần lớn đội bay Boeing và Airbus của Nga đang cũ đi và một số bộ phận thay thế hiện chỉ có sẵn thông qua các kênh thị trường “xám” không chính thức.

“Nếu trong tương lai gần, một chiếc Boeing hoặc Airbus của Nga gặp nạn và có người thiệt mạng thì sao? Dù sao thì, lệnh trừng phạt cũng sẽ bị đổ lỗi”, nguồn tin cho biết.

Ngành hàng không của Nga cũng bị gián đoạn do các cuộc tấn công thường xuyên của Ukraine, buộc các phi trường ở những khu vực nằm trong phạm vi hoạt động của máy bay điều khiển từ xa Ukraine phải hoãn hoặc hủy các chuyến bay.

Tuy nhiên, Nga gần đây đã mở lại Sân bay quốc tế Krasnodar, một trong những phi trường lớn gần biên giới Ukraine nhất, sau khi phi trường này vẫn đóng cửa kể từ khi cuộc xâm lược toàn diện bắt đầu.

[Politico: Russia cites air safety in bid to lift international aviation sanctions]

12. Thổ Nhĩ Kỳ rung chuyển bởi hai trận động đất trong 24 giờ: Bản đồ hiển thị tâm chấn

Một bản đồ của Newsweek cho thấy tâm chấn của hai trận động đất nông xảy ra ở Thổ Nhĩ Kỳ gần thị trấn Sindirgi trong vòng 24 giờ.

Theo Cơ quan Khảo sát Địa chất Hoa Kỳ, hai trận động đất có cường độ lần lượt là 4,6 và 5,1 độ richter. Cả hai trận động đất đều xảy ra ở độ sâu 10 km, tương đương khoảng 6 dặm. Hiện chưa có thông tin về thiệt hại hoặc thương vong do động đất.

Sindirgi cách Istanbul hơn 200 dặm về phía tây nam và cách thủ đô Ankara khoảng 370 dặm về phía tây nam.

Các trận động đất mới nhất xảy ra trong bối cảnh có nhiều cảnh báo về hoạt động địa chấn sau một loạt trận động đất mạnh ở Nga vào mùa hè khiến phải đưa ra cảnh báo sóng thần trên khắp bờ biển phía tây Hoa Kỳ.

Trận động đất đầu tiên xảy ra vào Chúa Nhật, ngay sau 5 giờ chiều giờ địa phương, theo USGS. Nó được ghi nhận là một trận động đất mạnh 5,1 độ richter, được coi là có cường độ trung bình.

Những trận động đất có cường độ như vậy thường được cảm nhận rộng rãi và có thể gây ra thiệt hại nhỏ, nhưng không được coi là có tính hủy diệt lớn.

Chỉ hơn 12 giờ sau, một trận động đất thứ hai xảy ra. Theo USGS, trận động đất này có cường độ 4,6 độ Richter, yếu hơn một chút so với trận đầu tiên.

Thổ Nhĩ Kỳ nằm dọc theo hai đường đứt gãy: Đông Anatolian và Bắc Anatolian. Đây là khu vực mà ba mảng kiến tạo lớn, riêng biệt - Ả Rập, Á-Âu và Phi Châu - gặp nhau trong khối kiến tạo Anatolian nhỏ hơn.

Điều này dẫn đến sự gia tăng hoạt động địa chấn, bao gồm cả trận động đất mạnh 7,8 và 7,5 độ richter tàn phá Thổ Nhĩ Kỳ vào tháng 2 năm 2023.

Thời gian cảm nhận được động đất phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm cường độ, độ sâu và khoảng cách từ tâm chấn của hoạt động địa chấn.

Những trận động đất yếu hơn có thể chỉ kéo dài vài giây, trong khi những trận động đất mạnh hơn có thể kéo dài từ 10 đến 30 giây. Những trận động đất cực kỳ kéo dài có thể kéo dài hơn một phút, tùy thuộc vào vị trí và độ sâu.

Động đất xảy ra khi các mảng kiến tạo trượt lên nhau trên một đường đứt gãy. Khi các mảng trượt qua nhau, năng lượng tích tụ được giải phóng dưới dạng địa chấn làm rung chuyển mặt đất.

Mặc dù các mảng kiến tạo luôn dịch chuyển, ma sát có thể khiến chúng bị kẹt. Theo thời gian, năng lượng tích tụ từ việc bị kẹt sẽ được giải phóng trong một trận động đất, theo Cục Khảo sát Địa chất Hoa Kỳ, gọi tắt là USGS.

[Newsweek: Turkey Rocked by Two Earthquakes in 24 Hours: Map Shows Epicenters]

 

1. Cuộc phỏng vấn của Giáo hoàng đề cập đến vấn đề đồng tính luyến ái, Gaza, Thánh lễ Latinh Truyền thống, Trung Quốc và nhiều vấn đề khác

Ngày 18 tháng 9, hãng thông tấn Crux đã công bố năm đoạn trích từ các cuộc phỏng vấn hồi tháng 7 giữa phóng viên kỳ cựu Elise Ann Allen và Đức Giáo Hoàng Lêô XIV. Các cuộc phỏng vấn này đã cung cấp tư liệu cho cuốn sách của bà, Lêô XIV: Citizen of the World, được xuất bản bằng tiếng Tây Ban Nha trong tuần này, và phiên bản tiếng Anh dự kiến ra mắt vào đầu năm sau.

Các cuộc phỏng vấn đề cập đến một số chủ đề gây tranh cãi, bao gồm đồng tính luyến ái, chiến tranh ở Gaza, tính đồng nghị, Thánh lễ Latinh truyền thống, mối quan hệ giữa Tòa thánh với Trung Quốc, khó khăn tài chính của Vatican và lạm dụng tình dục. Tuy nhiên, Đức Giáo Hoàng đã tránh tạo ra tranh cãi mới bằng những câu trả lời của mình.

• Về vấn đề đồng tính luyến ái, Đức Giáo Hoàng nói: “Điều tôi muốn nói chính là điều Đức Phanxicô đã nói rất rõ ràng khi ngài nói, “todos, todos, todos.” Mọi người đều được mời vào, nhưng tôi không mời một người vì họ có hay không có bất kỳ bản sắc cụ thể nào. Tôi mời một người vì họ là con trai hay con gái của Chúa.” Trong khi nhấn mạnh sự cần thiết phải tôn trọng tất cả mọi người, ngài cho rằng “rất khó có khả năng” Giáo hội sẽ thay đổi giáo huấn của mình về tình dục và hôn nhân.

• Về vấn đề Gaza, Đức Giáo Hoàng than thở rằng ngay cả sau “những tuyên bố rất rõ ràng” của Tổng thống Trump, vẫn không có tiến triển nào nhằm “giảm bớt đau khổ cho người dân, những người dân vô tội ở Gaza”. Ngài từ chối trả lời câu hỏi liệu chiến dịch của Israel có thể được coi là diệt chủng hay không, nhưng lưu ý rằng “ngày càng có nhiều người nêu vấn đề này”.

• Về tính đồng nghị, Đức Giáo Hoàng đã trả lời một câu hỏi về ý nghĩa của thuật ngữ này bằng cách nói rằng: “Tôi nghĩ rằng tính đồng nghị là một thái độ, một sự cởi mở, một sự sẵn lòng hiểu biết, sẵn lòng để nói về Giáo hội hiện nay, rằng mỗi thành viên của Giáo hội đều có tiếng nói và một vai trò để đóng góp.”

• Về Thánh lễ La tinh Truyền thống, Đức Giáo Hoàng nói: “Tôi không chắc điều đó sẽ đi đến đâu. Rõ ràng là rất phức tạp.” Ngài cho biết ngài vẫn chưa có cơ hội gặp gỡ những người Công Giáo đang tìm kiếm sự tiếp cận rộng rãi hơn với phụng vụ cổ xưa, nhưng hy vọng sẽ sớm gặp mặt.

• Về mối quan hệ với Trung Quốc, Đức Giáo Hoàng cũng cho biết ngài vẫn chưa quyết định đường lối của mình và tạm thời vẫn theo đuổi các chính sách giống như vị tiền nhiệm trong khi tìm cách hiểu rõ hơn về tình hình.

• Về cải cách Giáo triều và tài chính Vatican, Đức Giáo Hoàng Phanxicô cho biết việc tái tổ chức Giáo triều Rôma của ngài là đúng đắn để nhấn mạnh rằng các cơ quan của Vatican tồn tại để phục vụ Đức Giáo Hoàng và các giám mục giáo phận. Về tình trạng thiếu hụt tài chính của Vatican, ngài nói: “Tôi không nghĩ cuộc khủng hoảng đã kết thúc... nhưng tôi không mất ngủ vì nó.” Ngài nói rằng những cảnh báo đã bị phóng đại. “Tôi chưa biết mình sẽ giải quyết nó như thế nào, nhưng tôi đang có một số ý tưởng rõ ràng.”

• Về vấn đề lạm dụng tình dục, Đức Giáo Hoàng nói: “Trước hết và trên hết”, Giáo hội phải có “một sự nhạy cảm và lòng trắc ẩn chân thành và sâu sắc đối với nỗi đau” của các nạn nhân. Tuy nhiên, ngài nói thêm: “Những người bị cáo buộc cũng có quyền, và nhiều người tin rằng những quyền này đã không được tôn trọng.”

• Về Tổng thống Trump, Đức Giáo Hoàng cho biết vị thế của ngài, với tư cách là Giáo hoàng Hoa Kỳ đầu tiên, không nên thay đổi các chính sách của Giáo hội. “Tôi nghĩ sẽ phù hợp hơn nhiều nếu ban lãnh đạo Giáo hội tại Hoa Kỳ tiếp xúc với Tổng thống Trump.”

• Về vai trò của mình, Đức Giáo Hoàng nói: “Tôi không thấy vai trò chính của mình là cố gắng giải quyết các vấn đề của thế giới. Thực sự, tôi không thấy vai trò đó chút nào, mặc dù tôi nghĩ rằng Giáo hội có tiếng nói, có thông điệp cần tiếp tục được rao giảng, cần được nói ra và nói to.”

---

Source:Catholic World News

Papal interview touches on homosexuality, Gaza, TLM, China, and more

2. Các tay súng hạ sát 22 người đang cử hành lễ rửa tội ở Niger

Các báo cáo cho biết hôm Chúa Nhật những tay súng đi xe máy đã bắn chết 22 người, hầu hết đang tham dự lễ rửa tội, trong một vụ tấn công vào một thị trấn ở phía tây Niger.

Một người dân nói với hãng thông tấn Pháp AFP rằng 15 người đã thiệt mạng tại buổi lễ ở vùng Tillabéri, giáp ranh với Mali và Burkina Faso, trước khi các tay súng di chuyển đến nơi khác và giết chết thêm 7 người nữa.

“Trong khi mọi người đang cử hành lễ rửa tội, những tay súng đã nổ súng, gieo rắc cái chết và nỗi kinh hoàng”, nhà hoạt động dân quyền địa phương Maikoul Zodi cho biết trên mạng xã hội.

Chính quyền quân sự Niger đang phải vật lộn để ngăn chặn bạo lực thánh chiến trong khu vực do các nhóm có liên hệ với al-Qaeda và Nhà nước Hồi giáo thực hiện.

Hãng thông tấn AFP cũng trích dẫn kênh truyền hình địa phương Elmaestro TV đưa tin về “số người chết khủng khiếp là 22 người vô tội bị giết một cách hèn nhát mà không có lý do hay sự biện minh nào”.

Chính quyền Niger đã xác nhận có một cuộc tấn công ở khu vực này nhưng không đưa ra số liệu thương vong.

Niger là khu vực có nhiều “cái chết vì khủng bố” hơn phần còn lại của thế giới cộng lại

Tuần trước, Tổ chức Theo dõi Nhân quyền cho biết các nhóm thánh chiến đã gia tăng các cuộc tấn công trong nước kể từ tháng 3, giết chết hơn 127 dân làng và tín hữu Hồi giáo.

Báo cáo cho biết hàng chục ngôi nhà đã bị cướp bóc và đốt cháy trong cùng thời kỳ.

Nhóm này đổ lỗi cho chính quyền vì không phản ứng đầy đủ trước các cảnh báo về các cuộc tấn công và phớt lờ lời kêu cứu của dân làng.

Thứ Tư tuần trước, 14 binh sĩ Niger đã thiệt mạng trong một cuộc phục kích ở khu vực Tillabéri, con số này được quân đội công bố trong bản tin hàng tuần vào thứ Bảy.

Quân đội cho biết một trong những đơn vị của họ đã được điều động sau khi có báo cáo về vụ trộm gia súc do những người đàn ông có vũ trang thực hiện, nhưng hoạt động này thực chất là “một cuộc phục kích”.

Thường rất khó để xác minh độc lập số thương vong thực sự trong các cuộc tấn công như vậy do hạn chế tiếp cận và nỗi sợ bị trả thù của các nhân chứng và phương tiện truyền thông địa phương.

Vào thứ Ba, ông Zodi đặt câu hỏi tại sao người dân vẫn phải chịu tình trạng bất an như vậy và kêu gọi chính phủ ưu tiên sự an toàn và phẩm giá của người dân.

“Đã đến lúc cần có câu trả lời cụ thể, tăng cường sự hiện diện của nhà nước tại các khu vực dễ bị tổn thương và chứng minh rằng mọi sinh mạng của người dân Niger đều quan trọng”, ông đăng trên Facebook.

Niger đã nằm dưới sự kiểm soát của quân đội kể từ năm 2023 khi Tướng Abdourahmane Tchiani phế truất Tổng thống được bầu của nước này, Mohamed Bazoum.

Các nước láng giềng Burkina Faso và Mali, cũng đang phải chiến đấu với cuộc nổi dậy thánh chiến tương tự, cũng do các nhà lãnh đạo quân sự cai trị nhưng cũng phải vật lộn để kiểm soát vấn đề.

Ba nước này đã trục xuất lực lượng Pháp và Hoa Kỳ vốn trước đây tham gia sâu vào cuộc chiến chống lại các chiến binh thánh chiến hoạt động trên khắp khu vực Sahel.

Bên cạnh việc thu hẹp quan hệ với phương Tây, họ còn thành lập một liên minh để chống lại mối đe dọa thánh chiến, chuyển sang Nga và Thổ Nhĩ Kỳ để bảo đảm an ninh. Tuy nhiên, bạo lực vẫn tiếp diễn.

---

Source:BBC

Gunmen kill 22 after shooting at baptism ceremony in Niger – reports

3. Cha tôi cũng bị sát hại. Tôi cầu nguyện cho gia đình Charlie Kirk sẽ tìm thấy ân sủng mà tôi đã tìm thấy

Đức Tổng Giám Mục Joseph Fred Naumann của Kansas City có bài chia sẻ sau đây. Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Kim Thúy.

Sự kiện gây sốc về vụ ám sát Charlie Kirk vào tuần trước đã khiến cả đất nước bàng hoàng và hai đứa trẻ nhỏ mất cha.

Tôi không thể tưởng tượng được nỗi đau của Erika, góa phụ của Charlie, nhưng tôi cảm thấy một sự gần gũi đặc biệt với bà và gia đình bà. Cha tôi, Fred, đã bị sát hại trước khi tôi chào đời. Tôi chưa bao giờ gặp ông nhưng tôi đã biết đến ông qua mẹ tôi, qua bạn bè của ông, và tôi tin là có sự hiện diện siêu nhiên của ông trong cuộc đời tôi. Các con của Charlie giờ đây, thật bi thảm, cũng đang đi trên con đường tương tự.

Sự vắng mặt của cha có lẽ không thể nào được cảm nhận trọn vẹn trong cuộc đời này. Biết bao kỷ niệm và trải nghiệm đã bị phủ nhận bởi cái chết của ông, vậy mà tôi vẫn biết ơn khi biết rằng cha tôi là một người đàn ông đức hạnh, giàu đức tin và giàu tình yêu thương. Tôi không trực tiếp trải nghiệm những điều này, nhưng tôi đã trải nghiệm tất cả chúng thông qua những mối quan hệ mà cha tôi để lại.

Nỗi đau khổ và hoàn cảnh của mỗi gia đình mất đi người thân yêu vì tội ác bạo lực đều khác nhau, và tôi không dám chắc mình hiểu được những gì Erika và các con sẽ phải trải qua trong những ngày, tuần, tháng và năm sắp tới. Tuy nhiên, điều hiển nhiên là Charlie là một người đàn ông có đức tin, yêu thương và được yêu thương. Theo thời gian, đây sẽ là một di sản mà chúng tôi hy vọng và cầu nguyện sẽ nâng đỡ họ vượt qua nỗi mất mát đau thương về người chồng và người cha của họ.

Văn hóa chia rẽ, thậm chí đến mức chết chóc, đang dần trở thành một điều bình thường mới ở đất nước chúng ta, gây ra những hậu quả sâu sắc. Tôi may mắn được lớn lên vào thời mà cộng đồng chung tay giúp đỡ những gia đình gặp khó khăn. Trẻ em biết nhau qua vô số giờ chơi đùa trên đường phố hoặc công viên.

Niềm tin vào Chúa là một phần hiển hiện của cộng đồng. Và chính trị không quyết định giá trị hay địa vị đạo đức của bạn.

Mọi thứ ngày nay đã khác. Cộng đồng xung quanh gia đình Kirks có lẽ đang bị cuốn vào những cuộc chiến văn hóa lớn hơn, nơi gia đình cảm thấy bị đe dọa, thậm chí bị ghét bỏ. Vợ và các con của Charlie có lẽ sẽ luôn cần sự an toàn cá nhân. Tuy nhiên, họ có một cộng đồng toàn cầu tôn trọng Charlie và đã cầu nguyện cho họ. Tôi biết có rất nhiều thánh lễ và kinh Mân Côi được dâng cho gia đình.

Đối với tôi, lời cầu nguyện của những người yêu thương cha mẹ tôi chính là phương tiện mang lại ân sủng lớn lao cho tôi và anh trai tôi. Tôi cầu xin ân sủng tương tự cũng sẽ đến với Erika và các con của cô ấy.

Chúng ta biết cái chết của Chúa Giêsu là con đường dẫn đến sự phục sinh của Người. Chúng ta cũng biết rằng tình yêu thương mà chúng ta chia sẻ trong cuộc sống này có một chiều kích vĩnh cửu. Vụ sát hại cha tôi là một sự kiện kinh hoàng trong cuộc đời gia đình tôi, nhưng tôi tin chắc rằng tình yêu thương của cha dành cho mẹ tôi, tôi và anh trai tôi vẫn tồn tại sau cái chết của ông. Chính nhận thức về tình yêu thương đó đã củng cố tôi trong những thời điểm khó khăn, chuẩn bị cho tôi trở thành một linh mục, và sau đó, là một giám mục. Cách Chúa sử dụng bi kịch, thậm chí là điều ác, cho điều tốt đẹp là một mầu nhiệm lớn lao trong đức tin của chúng ta, nhưng đó là điều chúng ta tin.

Mẹ tôi là một người phụ nữ có đức tin mạnh mẽ. Bà không bao giờ tin rằng Chúa muốn cha tôi phải chết theo cách đó. Bà tin rằng việc ông bị giết là hậu quả của tội lỗi và sự dữ. Bà cũng biết rằng Chúa Giêsu không hứa với các môn đệ rằng họ sẽ không bao giờ phải chịu đau đớn và thống khổ. Thực ra, Ngài bảo họ phải sẵn sàng đón nhận thập tự giá.

Đồng thời, mẹ tin tưởng vào lời hứa của Chúa với các tông đồ rằng họ sẽ không bao giờ cô đơn - rằng Người sẽ ở bên họ trong mọi sự. Mẹ cũng tin rằng Chúa có thể biến điều thiện thành điều ác, biến sự sống thành sự chết. Nhìn lại 75 năm đã qua, tôi vô cùng trân trọng việc mẹ tôi trở thành giáo viên và hiệu trưởng trường Công Giáo. Bà đã ảnh hưởng đến đức tin của hàng trăm trẻ em. Các linh mục trong giáo xứ chúng tôi rất gần gũi với gia đình, một phần là nhờ cái chết của cha tôi. Theo một cách nào đó, việc tôi nhận định ơn gọi linh mục là kết quả của bi kịch cha tôi bị sát hại.

Tôi cầu nguyện cho Erika, các con của cô ấy và cho Charlie. Tôi cầu nguyện rằng nỗi đau của sự kiện này sẽ là một ân sủng cho đất nước này, vốn đang rất cần được chữa lành. Tôi cầu nguyện cho tất cả những ai được Charlie Kirk truyền cảm hứng để họ có thể tiếp nối di sản của ông, đó là khát vọng truyền đạt Chân lý, làm chứng cho đức tin nơi Chúa Giêsu Kitô, trân trọng vẻ đẹp của hôn nhân và gia đình, và cuối cùng, là tình yêu dành cho đất nước chúng ta bất chấp những tổn thương hiện tại.

---

Source:National Catholic Register

My Father Was Murdered Too. I Pray Charlie Kirk’s Family Finds the Grace I Found