Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo thánh Lu-ca.

16 Khi ấy, Đức Giê-su nói với đám đông dân chúng rằng : “Chẳng có ai đốt đèn, rồi lấy hũ che đi hoặc đặt dưới gầm giường, nhưng đặt trên đế, để những ai đi vào thì nhìn thấy ánh sáng. 17 Vì chẳng có gì bí ẩn mà lại không trở nên hiển hiện, chẳng có gì che giấu mà người ta lại không biết và không bị đưa ra ánh sáng. 18 Vậy hãy để ý tới cách thức anh em nghe. Vì ai đã có, thì được cho thêm; còn ai không có, thì ngay cái họ tưởng là có, cũng sẽ bị lấy mất.”

Đó là Lời Chúa

 

Hannah Brockhaus của hãng tin CNA, ngày 21 tháng 9 năm 2025, tường trình từ Vatican rằng:

Theo lời em gái của Đức Hồng Y, án phong chân phước cho Đấng Đáng Kính Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận đang nhận được sự quan tâm trở lại từ Vatican sau 50 năm kể từ khi ngài bị chính quyền cộng sản Việt Nam bắt giam lần đầu tiên.

Elisabeth Nguyễn Thị Thu Hồng, em gái út và cũng là người chị em ruột còn sống cuối cùng của Đức Hồng Y Văn Thuận, chia sẻ với CNA rằng Bộ Phong Thánh đang khuyến khích người Công Giáo tiếp tục nỗ lực hướng tới mục tiêu này khi ra mắt trang web mới dành riêng cho vị Hồng Y người Việt Nam, người có những suy tư về hy vọng và lòng tha thứ đã truyền cảm hứng cho người Công Giáo trong nhiều thập niên.

Chị Hồng phát biểu trong chuyến thăm Rome tuần này: Giai đoạn tiếp theo trong tiến trình phong thánh “là tùy thuộc vào các tín hữu… cầu nguyện với Chúa qua lời chuyển cầu của Đức Hồng Y để xin một phép lạ được chấp thuận”.

Một viên chức tại Bộ Phong Thánh đã xác nhận với CNA rằng bộ này đang xem xét hồ sơ phong thánh của Đức Hồng Y Văn Thuận và nhấn mạnh tầm quan trọng của một phép lạ được xác minh để tiến trình được tiến hành.

Đức Hồng Y Văn Thuận — được tuyên phong là bậc đáng kính, bước trước khi được phong chân phước, vào năm 2017 — đã là tù nhân của chính quyền cộng sản Việt Nam trong 13 năm, trong đó có 9 năm bị biệt giam. Những thông điệp linh đạocủa ngài, được lén lút đưa ra ngoài trong thời gian bị giam cầm, đã được thu thập và xuất bản trong cuốn sách “Con Đường Hy Vọng: Tin Mừng từ Nhà Tù”.

Sau khi được trả tự do, Đức Hồng Y Văn Thuận buộc phải rời khỏi quê hương, sống những năm cuối đời tại Rome, nơi ngài phục vụ tại Hội đồng Giáo hoàng về Công lý và Hòa bình của Vatican. Năm 2001, Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II đã phong Hồng Y cho ngài.

Đức Hồng Y Nguyễn Văn Thuận được chẩn đoán mắc bệnh ung thư dạ dày giai đoạn cuối ngay sau đó, nhưng bốn tháng trước khi qua đời vào ngày 16 tháng 9 năm 2002, ngài đã có chuyến thăm cuối cùng đến Úc để thăm gia đình nhân dịp sinh nhật lần thứ 100 của mẹ ngài.

Chứng nhân hy vọng nơi Chúa

Chị Hồng, con út trong chín anh chị em của Đức Hồng Y Văn Thuận, đã viết về chứng nhân của anh trai mình trong cuốn sách “Đức Hồng Y Nguyễn Văn Thuận: Con Người của Niềm Vui và Hy Vọng”, đồng tác giả với Cha Stefaan Lecleir và được Nhà xuất bản Ignatius xuất bản vào tháng Tư.

Sau khi viết cuốn sách, Chị Hồng chia sẻ rằng chị rất vui khi được góp phần tôn vinh Chúa bằng cách chia sẻ cuộc đời của anh trai mình: “Đặc biệt là trong thời điểm gần đây trong xã hội chúng ta, khi có quá nhiều sự tức giận và không chấp nhận tha thứ… Tôi quyết định viết thư cùng Cha Lecleir về việc thông điệp [của Đức Hồng Y Văn Thuận] thực sự là hãy tha thứ và hy vọng nơi Chúa qua tình yêu của Chúa.”

Chị Hồng đã tham dự Thánh lễ tại mộ của anh trai mình tại Vương cung thánh đường Santa Maria della Scala ở Rome vào ngày 16 tháng 9, đúng ngày giỗ của ngài. Thánh lễ cũng đánh dấu 50 năm ngày ngài bị bắt và việc ngài biên soạn những thông điệp linh đạo sau này trở thành “Con Đường Hy Vọng” — được lưu danh trong một bức ảnh mới được tìm thấy của vị Hồng Y người Việt Nam từ năm 1975.

Bức ảnh đã bị một người đàn ông phục vụ tại ngôi nhà nơi vị giám mục bị quản thúc tại gia ở Việt Nam cộng sản lấy đi. Một người bạn của Chị Hồng đã tìm thấy bức tranh treo trên tường bếp của một gia đình ở Việt Nam.

'Một người cha nhỏ'

Chị Hồng, người còn là một đứa trẻ khi Văn Thuận được thụ phong linh mục, nói rằng đối với chị, ngài "còn hơn cả một người anh trai; ngài giống như một người cha nhỏ".

Chị chia sẻ một số kỷ niệm về anh trai mình, bao gồm cả ảnh hưởng của những lá thư bí mật của anh đối với cuộc đời và hành trình đức tin của chị.

Chị Hồng nói: “Trong một thời gian dài, tôi không bao giờ muốn viết [về Văn Thuận] vì nó gợi lại những thời kỳ đen tối”.

Chị mô tả Văn Thuận là một người con trai và người anh rất chu đáo, luôn dành thời gian thăm gia đình hoặc viết thư trong suốt thời gian dài bị giam cầm và lưu đày sau đó.

Sau Chiến tranh Việt Nam và cuộc xâm lược của Quân đội Bắc Việt vào miền Nam Việt Nam, cha mẹ và hầu hết anh chị em của Văn Thuận đã chạy trốn sang Úc, Canada và Hoa Kỳ.

Trong một tấm bưu thiếp gửi cho cha mẹ ở Úc vào năm 1982, Văn Thuận đã viết thư báo tin về cái chết gần đây của hai người thân ở Việt Nam. Ngài viết thêm: “Con vẫn khỏe. Con cầu nguyện cho cha và mẹ mỗi ngày. Năm nay, làng Phú Cam của chúng ta kỷ niệm 300 năm trở thành làng Công Giáo. Chúng ta hãy cầu nguyện thật nhiều cho nhau.”

Khi còn nhỏ, Văn Thuận thường giúp cha mẹ trông nom em gái Elisabeth. Khi lớn lên, cô bé chăm sóc những chú chuột lang và chim cảnh của cha. Chị Hồng nhớ lại sự dìu dắt đầy yêu thương của người anh trai linh mục trong những năm tháng đi học.

“Em có hạnh phúc không?”

Chị Hồng cho biết: Lớn lên trong Chiến tranh Việt Nam khiến Chị hoài nghi về lòng nhân từ của Chúa, và khi trưởng thành, chị “đã quay lưng lại với Giáo hội vì tôi nói, ‘Chúa là tình yêu, nhưng hãy nhìn tất cả những tội ác và cái chết trong gia đình này, và cả đất nước thực sự tan nát.’”

Chị giải thích: Nhưng anh trai chị, hơn chị hơn hai mươi tuổi, đã đóng vai trò quan trọng trong việc giúp chị trở lại với đức tin Công Giáo— bắt đầu từ khi chị hoàn thành bằng thạc sĩ triết học tại Đại học Sydney ở Úc vào năm 1974.

Luận văn thạc sĩ của cô viết về các triết gia hiện sinh, chẳng hạn như Jean-Paul Sartre và Albert Camus. Văn Thuận đã đọc luận văn để phản hồi cho chị, theo yêu cầu của chị. Vì ngài đến Úc để gặp gỡ các giám mục, nên họ đã có cơ hội gặp nhau để thảo luận về vấn đề này.

Chị Hồng nhớ lại: “Ngài nói, ‘Vậy là bây giờ em đã tìm thấy con đường cho cuộc sống rồi chứ? Em có hạnh phúc không? Và tôi đã bật khóc, bởi vì tôi đã nói, ‘Không, tôi không tin. Tôi vẫn đang tìm kiếm, nhưng bây giờ tôi biết làm gì? Tôi đã hoàn thành luận án, tôi không thể quay lại bây giờ.’ Ngài nói, ‘Không, các giáo sư chấp nhận tự do tư tưởng. Em có thể đến và nói với họ, ‘Tôi nghĩ tôi thực sự tin vào điều này, nhưng giờ tôi đã viết nó, đã nghiên cứu tất cả, tôi không hài lòng.’”

Chị nhận định: “Ngài không bao giờ lên án tôi hay phán xét tôi”.

Năm sau, Vatican bổ nhiệm Đức Hồng Y Văn Thuận, người đã làm giám mục Nha Trang trong tám năm, làm tổng giám mục phó của nơi lúc bấy giờ được gọi là Sài Gòn. Ngay sau đó, Sài Gòn rơi vào tay quân đội Bắc Việt và vào tháng Tám, Đức Hồng Y Văn Thuận bị chính quyền cộng sản bắt giữ.

Chị Hồng nói với CNA: Năm 1979, ngài bị chuyển từ trại cải tạo sang quản thúc tại gia, và đó là lúc ngài bắt đầu viết những lời nhắn ở mặt sau của những tờ lịch mỗi ngày và lén lút đưa chúng ra ngoài thông qua một cậu bé địa phương

Chị Hồng bị cuốn hút bởi sức mạnh đức tin mà chị thấy trong những lá thư của anh trai mình. Chị cho biết: Ngài “đã viết một bài suy gẫm về luận lý học của thập giá, và điều đó thực sự, thực sự [làm] tôi xúc động”.

Chị rất ấn tượng khi thấy ngài dường như đã gặp Chúa Giêsu một cách sâu sắc đến vậy. Chị nghĩ: “Mình cần tìm hiểu xem điều đó như thế nào, để có thể gặp Chúa như ngài. Đó là người đã thay tã cho mình, đó là người đã đưa mình đến cửa hàng kẹo.”

 

John L. Allen Jr., chủ bút Crux, ngày 21 tháng 9, 2025, nhận định về Đức Leo XIV:

Trong bộ phim kinh điển năm 1996 "Jerry Maguire", ngay từ đầu, người hùng của chúng ta, một người đại diện rất thành công cho các vận động viên, đã trải qua một cuộc khủng hoảng lương tâm. Trong sự giác ngộ, anh nhận ra rằng công việc kinh doanh của mình đã bị chi phối quá nhiều bởi tiền bạc và doanh số, đánh mất sự quan tâm bản thân dành cho khách hàng, vốn được cho là trọng tâm của công việc.

Anh thức trắng đêm để soạn thảo một tài liệu – anh gọi một cách rõ ràng là "tuyên bố sứ mệnh" – mà anh đặt tên là "Những điều chúng ta suy nghĩ và không nói".

Đương nhiên, ngay khi tài liệu được lưu hành, người đại diện bị sa thải, và phần còn lại của bộ phim nói về cuộc đấu tranh của anh để sống đúng với những lý tưởng mà anh theo đuổi.

Tuy nhiên, tiêu đề của tuyên bố sứ mệnh đó có phạm vi ứng dụng rộng hơn nhiều so với việc chỉ quan tâm tới quản lý thể thao. Trong hầu hết mọi lĩnh vực của cuộc sống, trong bất cứ ngành nghề hay nghề nghiệp hay sở thích, có những chủ đề bị coi là cấm kỵ khi thảo luận công khai – không phải vì chúng sai trái hay xúc phạm, mà vì tính chính trị của một tình huống nhất định khiến chúng trở thành điều cấm kỵ.

Việc nói ra những điều đó – những điều chúng ta nghĩ nhưng không nói – do đó đòi hỏi một chút can đảm, tự tin, hoặc bình tĩnh trước những phản ứng tiêu cực có thể xảy ra, và có lẽ là cả ba.

Tất cả những điều này đưa chúng ta đến cuộc phỏng vấn dài gần đây mà Đức Giáo Hoàng Leo XIV đã dành cho Elise Ann Allen của Crux, được đăng tải thành nhiều kỳ trên trang Crux và là một phần trong cuốn tiểu sử mới của bà về Đức Giáo Hoàng, León XIV: ciudadano del mundo, misionero del siglo XXI, hay “Leo XIV: Công dân của Thế giới, Nhà truyền giáo của Thế kỷ XXI”, được Penguin Peru xuất bản bằng tiếng Tây Ban Nha và sẽ sớm ra mắt bằng các ngôn ngữ khác.

Trong số rất nhiều yếu tố hấp dẫn là những bình luận của Đức Giáo Hoàng về cuộc khủng hoảng lạm dụng tình dục, điều này sẽ gây ấn tượng với bất cứ ai lắng nghe những lời lẽ công khai thông thường về chủ đề này như một sự khác biệt.

Đến nay, các nhà lãnh đạo giáo hội đã biết một vài sự thật phũ phàng về việc bàn luận về các vụ tai tiếng. Ví dụ, không ai muốn nghe họ bào chữa hay đổ lỗi, và nếu họ có vẻ đang làm vậy, dư luận sẽ đổ dồn về phía họ như một tấn gạch đá. Tương tự, nếu một lãnh đạo giáo hội tỏ ra vô cảm trước nỗi đau khổ của các nạn nhân, phản ứng dữ dội sẽ diễn ra nhanh chóng và nghiêm trọng.

Do đó, các viên chức giáo hội đã xây dựng một kịch bản cơ sở để thảo luận về các vụ tai tiếng trước công chúng: Bắt đầu bằng sự quan tâm đến các nạn nhân, thừa nhận những thất bại của giáo hội, đề cập đến quá trình cải cách đang diễn ra mà không khẳng định vấn đề đã được giải quyết, và tránh bất cứ điều gì có thể bị hiểu là phủ nhận hoặc giảm nhẹ thực tại những đau khổ đã gây ra.

Mặc dù tất cả những điều đó hoàn toàn đúng đắn, nhưng điều đó thường có nghĩa là có một vài điều mà nhiều người Công Giáo có thể cảm thấy về cuộc khủng hoảng mà không được lớn tiếng nói ra.

Tức là, những điều này cho đến bây giờ mới được nói ra.

Trong cuộc phỏng vấn với Elise, Đức Leo XIV đã nói tất cả những điều đúng đắn về cuộc khủng hoảng lạm dụng, kêu gọi "sự nhạy cảm và lòng trắc ẩn chân thành, sâu sắc" đối với các nạn nhân, đồng thời bày tỏ sự thất vọng về sự chậm trễ trong quá trình điều tra và truy tố các vụ lạm dụng, và nhấn mạnh rằng nạn nhân phải được "đồng hành" bởi các mục tử và các nhà lãnh đạo giáo hội khác.

Tuy nhiên, điều đáng chú ý là đó không phải là tất cả những gì ngài nói. Ngài bổ sung thêm hai điểm khác, mà thẳng thắn mà nói, nhiều người Công Giáo có lẽ đã từng nghĩ đến vào lúc này hay lúc khác, nhưng hầu hết chúng ta đã quá e ngại, không muốn nói ra.

Đầu tiên, Đức Giáo Hoàng nói rằng ngoài việc bảo vệ quyền của nạn nhân, Giáo hội cũng phải bảo vệ quyền được xét xử công bằng của các linh mục và các bên bị cáo buộc khác, bởi vì mặc dù phần lớn các báo cáo về lạm dụng hóa ra là có căn cứ, nhưng vẫn có những trường hợp cáo buộc sai sự thật.

Ngài nói: "Mọi người đang bắt đầu lên tiếng ngày càng nhiều: Những người bị cáo buộc cũng có quyền, và nhiều người tin rằng những quyền đó đã không được tôn trọng. Đã có những trường hợp được chứng minh là bị cáo buộc sai sự thật. Đã có những linh mục bị hủy hoại cuộc đời."

Ngài nói rằng sự thật này có những hậu quả quan trọng đối với việc thực thi công lý.

Ngài nói: "Việc nạn nhân đứng ra tố cáo, và cáo buộc được cho là chính xác, không làm mất đi giả định về ‘’Sự vô tội’. Các linh mục cũng cần được bảo vệ, hoặc người bị cáo buộc phải được bảo vệ, quyền của họ phải được tôn trọng.”

Bất cứ ai quan tâm đến diễn biến của cuộc khủng hoảng lạm dụng đều phải biết rằng có hai điều đúng: Mọi cáo buộc lạm dụng đều phải được xem xét nghiêm túc, nhưng những cáo buộc sai trái vẫn có thể xảy ra.

Trường hợp tiêu biểu là cố Hồng Y George Pell, người đã phải ngồi tù hơn 400 ngày tại Úc vì những cáo buộc lạm dụng tình dục rõ ràng là vô lý trước khi được Tòa án Tối cao nước này tuyên bố trắng án. Ở các bình diện thấp hơn và theo cách ít gây chú ý hơn, các linh mục khác đã phải đối diện với cùng một công lý của Tòa án Sao (Star Cahmber [*]), từ các tòa án tôn giáo hoặc tòa án dân sự.

Tất cả chúng ta đều biết điều này là đúng, nhưng thật khó để nói ra vì nó có thể mang tính chất bảo vệ các linh mục bằng cách gây tổn hại cho các nạn nhân.

Thứ hai, Đức Leo XIV nói rằng mặc dù việc phục hồi sau cuộc khủng hoảng lạm dụng là vô cùng quan trọng, nhưng Giáo hội không thể quên đi phần còn lại của sứ mệnh của mình.

Đức Giáo Hoàng nói: “Chúng ta không thể bắt toàn thể Giáo hội chỉ tập trung vào vấn đề này, bởi vì đó sẽ không phải là phản ứng đích thực đối với những gì thế giới đang tìm kiếm về nhu cầu sứ mệnh của Giáo hội”.

Đó cũng là điều mà nhiều người Công Giáo có lẽ đã từng nghĩ đến nhưng đã học cách im lặng, vì sợ rằng điều này sẽ làm giảm tầm quan trọng của cải cách.

Cuối cùng, có lẽ sự thẳng thắn của Đức Giáo Hoàng, một phần, phản ánh thời đại. Chúng ta đã sống với những vụ ttai tiếng lạm dụng tình dục đủ lâu rồi, đến mức có lẽ đã đến lúc cần có một thước đo trưởng thành trong diễn ngôn công khai, khi một số điều có thể được nói ra mà không tự động bị cáo buộc phủ nhận hay che đậy.

Tuy nhiên, rất có thể những bình luận của Đức Leo cũng nói lên điều gì đó về con người ngài. Dường như đây là một vị giáo hoàng sẵn sàng mô tả thực tại theo cách ngài nhìn nó, dù điều đó có vẻ bất tiện hay không chính xác về mặt chính trị... có lẽ ngài tin rằng cuối cùng, sự thật chính là chiến lược quan hệ nhân sự tốt nhất của nó.
__________________________________________

[*] Tòa Án Sao (Star Chamber) là một tòa án của nước Anh, được thiết lập để bảo đảm việc chấp pháp một cách công bằng đối với những người nổi tiếng trong xã hội và chính trị đủ quyền thế để những tòa thông thường do dư không dám kết án. Nó là một loại tòa kháng án.

 

Kathleen N. Hattrup của tạp chí Aleteia, ngày 21/09/25, cho hay: Đức Giáo Hoàng Leo đã đưa ra lời mời gọi hãy chăm sóc những của cải mà Thiên Chúa đã giao phó cho chúng ta, khi ngài suy gẫm về bài Tin Mừng hôm nay, ngày 21 tháng 9.

Trước khi đọc Kinh Truyền Tin vào buổi trưa, Đức Thánh Cha lưu ý rằng dụ ngôn này "khiến chúng ta suy gẫm về cách sử dụng của cải vật chất và nói chung, về cách chúng ta quản lý điều quý giá nhất, chính là mạng sống của chúng ta."

Kết thúc lời cầu nguyện với Đức Mẹ, ngài nhắc lại lời kêu gọi cho Gaza:

Tôi xin nhắc lại: không có tương lai nào dựa trên bạo lực, lưu đày cưỡng bức, hay trả thù. Dân chúng cần hòa bình; những ai thực sự yêu thương họ sẽ làm việc cho hòa bình.

Dưới đây là nguyên văn thông điệp của ngài trước và sau khi đọc kinh Truyền Tin, theo bản tiếng Anh của Tòa Thánh:

~

Anh chị em thân mến, chúc anh chị em Chúa Nhật vui vẻ!

Dụ ngôn mà chúng ta nghe trong Tin Mừng hôm nay (Lc 16:1-13) khiến chúng ta suy gẫm về cách sử dụng của cải vật chất và nói chung, về cách chúng ta quản lý điều quý giá nhất, chính là mạng sống của chúng ta.

Trong câu chuyện, chúng ta thấy một người quản lý được người giàu triệu đến để “giải trình” về việc quản lý của mình. Ở đây, chúng ta thấy một hình ảnh truyền tải một điều quan trọng: Chúng ta không phải là chủ nhân của cuộc sống hay của cải mà chúng ta đang hưởng thụ; mọi sự đều được Chúa ban cho chúng ta như một món quà, Người đã giao phó tất cả cho chúng ta chăm sóc, tự do và trách nhiệm. Một ngày nào đó, chúng ta sẽ được gọi để giải trình về cách chúng ta đã quản lý bản thân, của cải và tài nguyên trái đất - trước mặt Thiên Chúa và nhân loại, trước xã hội, và đặc biệt là trước mặt những người sẽ đến sau chúng ta.

Người quản lý trong dụ ngôn này, cho đến lúc đó, chỉ tìm kiếm lợi nhuận cho riêng mình. Khi đến ngày phải trả lẽ và bị tước mất chức vụ, ông phải cân nhắc xem nên làm gì để đảm bảo tương lai. Trong hoàn cảnh khó khăn này, ông nhận ra rằng việc tích lũy của cải vật chất không phải là giá trị cao nhất, bởi vì của cải thế gian này đang qua đi. Rồi ông nảy ra một ý tưởng tuyệt vời: Ông gọi những người mắc nợ đến và “cắt” nợ cho họ, từ bỏ phần lẽ ra thuộc về ông. Bằng cách này, ông mất đi của cải vật chất nhưng lại có được những người bạn sẵn sàng giúp đỡ và hỗ trợ ông.

Dựa trên câu chuyện, Chúa Giê-su khuyên chúng ta: “Hãy dùng của cải bất chính mà kết bạn, để khi hết tiền, họ sẽ đón tiếp các con vào nhà vĩnh cửu” (câu 9).

Thật vậy, người quản lý trong dụ ngôn, ngay cả khi quản lý của cải bất chính của thế gian này, vẫn thành công trong việc tìm ra cách kết bạn, bỏ lại sau lưng sự cô độc của lòng ích kỷ của chính mình. Vậy thì, là những môn đệ sống trong ánh sáng Tin Mừng, chúng ta càng phải sử dụng của cải thế gian và chính cuộc sống của mình để hướng đến sự giàu có đích thực, đó là tình bạn với Chúa và với anh chị em mình.

Các bạn thân mến, dụ ngôn này mời gọi chúng ta tự hỏi: Chúng ta đang quản lý của cải vật chất, tài nguyên trái đất và chính cuộc sống mà Thiên Chúa đã giao phó cho chúng ta như thế nào? Chúng ta có thể sống theo con đường ích kỷ, đặt của cải lên trên hết và chỉ nghĩ đến bản thân mình. Nhưng điều này lại cô lập chúng ta khỏi người khác và gieo rắc mầm mống cạnh tranh, thường gây ra xung đột. Thay vào đó, chúng ta có thể nhận ra mọi thứ mình có là một món quà từ Thiên Chúa, cần được quản lý và sử dụng như một công cụ để chia sẻ - để tạo ra mạng lưới tình bạn và liên đới, để hoạt động vì lợi ích chung, và để xây dựng một thế giới công bằng, bình đẳng và huynh đệ hơn.

Chúng ta hãy cầu xin Đức Trinh Nữ Maria, xin Mẹ chuyển cầu cho chúng ta và giúp chúng ta quản lý tốt, với công lý và trách nhiệm, những gì Chúa đã giao phó cho chúng ta.

__________________

Sau Kinh Truyền Tin

Tôi nồng nhiệt chào đón tất cả anh chị em hiện diện tại Quảng trường Thánh Phêrô và những người đã kết nối qua các phương tiện truyền thông.

Trước hết, tôi xin gửi lời chào đến đại diện của các hiệp hội Công Giáo đang tham gia vào các hoạt động liên đới với người dân Dải Gaza. Anh chị em thân mến, tôi trân trọng sáng kiến của anh chị em và nhiều sáng kiến khác trong toàn Giáo hội, bày tỏ sự gần gũi với anh chị em chúng ta đang đau khổ tại vùng đất đầy đau khổ này. Cùng với anh chị em và các Linh mục của các Giáo hội tại Đất Thánh, tôi xin nhắc lại: không có tương lai nào dựa trên bạo lực, cưỡng bức lưu vong, hay trả thù. Người dân cần hòa bình; những người thực sự yêu thương họ đang đấu tranh cho hòa bình.

Tôi xin chào các tín hữu hành hương đến từ Giáo phận Mindelo, Cape Verde, và Giáo phận Como; cũng như các đoàn hành hương đến từ Angola, Ba Lan – đặc biệt là từ Bliżyn –, Ciudad Real ở Tây Ban Nha, Porto ở Bồ Đào Nha, và Mwanza ở Tanzania.

Tôi chào các linh mục của Dòng Tên đang bắt đầu khóa học tại Rome; Dòng Thánh Vincent de Paul; các tín hữu từ Sora, Pescara, Macerata, San Giovanni in Marignano, Venice, Bassano del Grappa, Santa Caterina Villarmosa, Taranto, Somma Vesuviana, Ponzano Romano và nhiều nhóm khác từ Giáo phận Padua.

Tôi rất vui mừng được chào đón Dàn hợp xướng của Hiệp hội Luật sư Verona; Dàn hợp xướng Nữ Malo ở Vicenza; Quỹ Oasi Nazareth ở Corato; và Hiệp hội H-Earth Mani e Cuore. Tôi cũng xin gửi lời tưởng nhớ đặc biệt đến những người mắc bệnh Alzheimer và chứng mất điều hòa.

Xin cảm ơn tất cả mọi người, và tôi chúc mọi người một Chúa nhật an lành!

 

1. Người đàn ông có vũ trang bị bắt giữ tại địa điểm tưởng niệm Charlie Kirk

Theo Cơ quan Mật vụ Hoa Kỳ, một người đàn ông có vũ trang đã bị bắt giữ tại Sân vận động State Farm ở Arizona vào thứ sáu, nơi lễ tưởng niệm Charlie Kirk dự kiến diễn ra vào Chúa Nhật, sau khi khai man là thành viên của lực lượng thực thi pháp luật.

Newsweek đã liên lạc với Cơ quan Mật vụ để xin bình luận vào thứ Bảy qua email và điện thoại ngoài giờ làm việc thông thường.

Kirk, người đồng sáng lập 31 tuổi của nhóm vận động bảo thủ Turning Point USA, đã bị bắn chết vào ngày 10 tháng 9 khi đang phát biểu trước sinh viên tại khuôn viên trường Đại học Utah Valley ở Orem.

Vụ giết người làm dấy lên nỗi lo sợ mới về bạo lực chính trị ở Hoa Kỳ sau khi Tổng thống Trump, khi đó là ứng cử viên tổng thống của đảng Cộng hòa, may mắn sống sót sau một vụ ám sát vào tháng 7 năm 2024.

Theo các công tố viên, Tổng thống Trump đã sống sót sau nỗ lực thứ hai hai tháng sau đó, vào tháng 9 năm 2024, và Ryan Routh, 59 tuổi, đã bị buộc tội về vụ việc. Ông này đã không nhận tội đối với các cáo buộc chống lại mình.

Cơ quan Mật vụ cho biết một người đàn ông có vũ trang đã bị bắt sau khi “có hành vi đáng ngờ” tại Sân vận động State Farm ở Glendale. Địa điểm này dự kiến sẽ tổ chức lễ tưởng niệm Kirk vào Chúa Nhật, với sự tham dự của Tổng thống Trump và Phó Tổng thống JD Vance cùng các quan chức cao cấp khác.

Theo tờ New York Times, trích dẫn “một quan chức thực thi pháp luật quen thuộc với vụ việc”, người đàn ông đã bị bắt giữ với ít nhất một khẩu súng và một con dao và đã xuất trình “giấy tờ tùy thân không còn hiệu lực” cho chính quyền. Tờ báo đưa tin người đàn ông này nói rằng anh ta có mặt tại sân vận động với tư cách là nhân viên bảo vệ tư nhân, mặc dù không có giấy phép nào được cấp cho việc này.

Bộ An ninh Nội địa đã xếp hạng sự kiện đặc biệt cấp độ 1, gọi tắt là SEAR cho buổi lễ ngày Chúa Nhật, một xếp hạng cao nhất trao cho chính quyền liên bang quyền lực toàn diện trong việc thực thi an ninh xung quanh địa điểm tổ chức.

Cảnh sát đã buộc tội Tyler Robinson, 22 tuổi, về tội giết người nghiêm trọng và các tội danh khác liên quan đến vụ ám sát Kirk và các công tố viên đã tuyên bố họ sẽ đề nghị mức án tử hình.

Theo Tổng thống Trump, Erika Kirk, góa phụ của Charlie Kirk, đã cho biết bà có kế hoạch tiếp tục điều hành Turning Point USA.

[Newsweek: Armed Man Detained At Charlie Kirk Memorial Service Site: Report]

2. BÍ ẨN CẨM LINH Một ông trùm Nga khác được tìm thấy nằm bên vệ đường với vết thương do đạn bắn

Một doanh nhân người Nga khác đã chết một cách bí ẩn khi được phát hiện nằm trên mặt đất với vết thương do đạn bắn và một khẩu súng trường ở gần đó.

Alexander Tyunin, 50 tuổi, nhà lãnh đạo một nhà máy hóa chất cung cấp thiết bị quân sự, được tường trình đã được phát hiện bên cạnh một “bức thư tuyệt mệnh”.

Một người lái xe đi ngang qua thị trấn Kokoshkino ở vùng Mạc Tư Khoa được tường trình đã phát hiện ra thi thể bất động của ông.

Đây chỉ là bí ẩn mới nhất trong danh sách ngày càng dài những cái chết đột ngột của Điện Cẩm Linh, bao gồm nhiều trường hợp rơi từ cửa sổ xuống.

Truyền thông nhà nước Nga đưa tin giám đốc điều hành của Khimprominzhiniring - một phần của tập đoàn nhà nước khổng lồ Rosatom - đã chết do tự tử.

Theo báo cáo, người ta phát hiện một bức thư tuyệt mệnh gần thi thể ông và cho biết ông đã bị trầm cảm.

Tờ giấy ghi số điện thoại của vợ ông Tyunin được tường trình có nội dung: “Chính tôi đã làm điều đó — tôi đã mệt mỏi vì phải chống chọi với chứng trầm cảm suốt năm năm. Tình trạng ngày càng tệ hơn. Tôi không còn chút sức lực nào nữa.”

Nhưng những nghi ngờ hiện đã xuất hiện sau khi người ta phát hiện ra rằng bức thư tuyệt mệnh này đến tay các phương tiện truyền thông Nga quá sớm khi nạn nhân được tường trình vẫn đang hào hứng chủ trì một buổi họp công ty.

Một nguồn tin giấu tên cho biết: “Rõ ràng là cần phải đưa ra thông tin rằng đây là vụ tự tử trước khi bắt đầu bất kỳ cuộc điều tra nào”.

Đây là vụ việc mới nhất trong hàng chục cái chết bí ẩn của những nhân vật hàng đầu ở Nga kể từ trước khi cuộc xâm lược Ukraine bắt đầu.

Những nhân vật quan trọng - từ những nhà tài phiệt hàng đầu cho đến cả các bộ trưởng trong chính phủ Nga - đều đã bí mật qua đời.

Nhiều người được tìm thấy trên đường phố và được xác định là tử vong do “rơi ra khỏi cửa sổ”.

Những vụ việc này thường được ghi nhận là tự tử - nhưng nhiều trường hợp đã dấy lên nghi ngờ có hành vi phạm tội.

Vào tháng 7, Bộ trưởng Giao thông Roman Starovoit đã chết một cách bí ẩn vì vết thương do súng bắn.

Các kênh Telegram có liên kết với lực lượng an ninh Nga đưa tin nguyên nhân cái chết là tự tử, tuyên bố rằng bộ trưởng được phát hiện đã chết với vết thương do súng bắn.

Các nguồn tin cho biết ông đã rời khỏi văn phòng sau các cuộc họp buổi sáng như thể không có chuyện gì xảy ra.

Nhưng vài giờ sau, anh đã được hai nhân viên y tế khiêng ra khỏi bãi cỏ dài, phủ kín bằng một chiếc túi đen.

Trước đó, phó chủ tịch Transneft Andrey Badalov, 62 tuổi, đã tử vong do ngã từ tòa nhà chung cư cao cấp nơi ông sống trên xa lộ Rublevskoye của Mạc Tư Khoa.

Vào tháng 3, cựu nghị sĩ Buvaysar Saitiev, 49 tuổi, được phát hiện trong “tình trạng nguy kịch” sau khi rơi từ cửa sổ ở Mạc Tư Khoa và sau đó tử vong.

Năm 2023, quan chức chiến tranh hàng đầu Marina Yankina, 58 tuổi, một quan chức tài chính tại Bộ Quốc phòng Nga, được phát hiện đã tử vong sau khi rơi từ độ cao 49 m từ cửa sổ tầng 16 ở St. Petersburg.

Cựu phó chủ tịch công ty dầu mỏ Mikhail Rogachev, 64 tuổi, đã tử vong sau khi rơi từ căn nhà tầng 10 của mình ở Mạc Tư Khoa vào tháng 10 năm 2024.

Ông từng là giám đốc điều hành cao cấp tại Yukos, một công ty dầu mỏ bị Putin và bè lũ của ông ta chia rẽ.

Năm 2022, Ravil Maganov, chủ tịch Lukoil, công ty dầu mỏ lớn thứ hai của Nga, đã tử vong khi rơi từ cửa sổ tầng sáu tại Bệnh viện lâm sàng trung ương danh tiếng ở Mạc Tư Khoa - còn được gọi là Phòng khám Cẩm Linh.

Cùng sáng hôm đó, Putin - người trước đó đã trao tặng Maganov, 67 tuổi, bằng danh hiệu cao quý nhất - đã đến bệnh viện để bày tỏ lòng thành kính cuối cùng với Mikhail Gorbachev, nhà lãnh đạo Liên Xô cuối cùng, người đã qua đời cùng tuần đó.

[The Sun: KREMLIN MYSTERY Another Russian tycoon found dead as chemicals boss found lying on pavement with bullet wound]

3. Hỏa tiễn Iskander của Nga ở Kaliningrad — NATO có nên lo lắng không?

Chỉ vài ngày sau vụ máy bay điều khiển từ xa của Nga xâm phạm không phận Ba Lan “chưa từng có tiền lệ”, Điện Cẩm Linh đã có hành động khiêu khích ngay cạnh biên giới NATO bằng cách điều động hỏa tiễn đạn đạo Iskander-M chỉ cách Ba Lan 40 km.

Trong khi là một phần của cuộc tập trận quân sự Zapad được lên kế hoạch từ lâu tiến hành với Belarus, các chuyên gia nói với tờ Kyiv Independent rằng việc phô trương hỏa tiễn ở vùng lãnh thổ Kaliningrad của Nga nhằm mục đích gửi đi một thông điệp rất có chủ đích.

John Foreman của Viện Nghiên Cứu Chiến Tranh Hoa Kỳ, gọi tắt là ISW, nhận định rằng “Đây là cơ hội để Nga đe dọa các đối tượng ở Âu Châu thông qua các hoạt động thông tin và gây ảnh hưởng, đồng thời trực tiếp báo hiệu năng lực và sự sẵn sàng của mình tới các chính phủ NATO”.

Động thái này diễn ra trong bối cảnh căng thẳng giữa Nga và NATO đạt đến mức độ chưa từng thấy kể từ khi Chiến tranh Lạnh kết thúc, khi liên minh quân sự phương Tây tuyên bố tăng cường sự hiện diện quân sự dọc theo sườn phía đông để đáp trả việc Nga phóng ít nhất 21 máy bay điều khiển từ xa vào không phận Ba Lan vào đêm 10 tháng 9.

Sau các vụ vi phạm không phận liên quan đến máy bay điều khiển từ xa trên Ba Lan và Rumani, Nga đã phối hợp với Belarus tiến hành các cuộc tập trận tại Tỉnh Kaliningrad, một vùng đất tách biệt được quân sự hóa mạnh mẽ trên Biển Baltic, giáp với các thành viên NATO là Ba Lan và Lithuania.

Trong khuôn khổ màn phô trương sức mạnh rộng lớn hơn này, bằng chứng về việc tái điều động hỏa tiễn gần biên giới NATO cũng xuất hiện. Một video bắt đầu lan truyền trực tuyến vào ngày 13 tháng 9, dường như cho thấy một hệ thống hỏa tiễn Iskander của Nga di chuyển trên xa lộ E28 gần làng Kudryavtsevo, cách lãnh thổ NATO ở Ba Lan chưa đầy 40 km, theo nhóm tình báo mạng Cyberboroshno.

Hỏa tiễn Iskander là gì và nó có thể làm gì?

Quân đội Nga đã vận hành hệ thống hỏa tiễn Iskander từ đầu những năm 2000. Tại tỉnh Kaliningrad, nơi đóng quân của Lữ đoàn Hỏa tiễn 152, biến thể 9K720 Iskander-M, còn được NATO gọi là SS-26 Stone, đã được bố trí.

Nga đã sử dụng rộng rãi Iskander-M ở Ukraine trong nhiều cuộc tấn công tàn khốc. Hỏa tiễn này lao xuống mục tiêu gần như theo phương thẳng đứng, tấn công ở góc gần 90 độ, và thường để lại một hố tròn lớn khi va chạm.

Iskander-M là hỏa tiễn đạn đạo có thể bay với tốc độ Mach từ 6 đến 7 hay từ 7400 đến 8600 km một giờ. Nó dài 7,3 mét, đường kính 0,9 mét, nặng tới 3.800 kg và mang đầu đạn nặng 480 kg.

Mỗi hỏa tiễn có giá ước tính khoảng 3 triệu đô la.

Phát ngôn nhân Không quân Ukraine Yurii Ihnat cho biết vào ngày 24 tháng 5, sau một cuộc tấn công lớn vào Kyiv, Nga đã nâng cấp hỏa tiễn đạn đạo của mình bằng radar mồi bẫy và các động tác né tránh, khiến chúng khó bị đánh chặn hơn ngay cả bởi hệ thống phòng không Patriot.

Iskander-M có thể được trang bị đầu đạn chùm, nhưng điều đáng lo ngại hơn là khả năng mang đầu đạn hạt nhân của nó.

Với tầm hoạt động lên tới 500 km, Iskander-M có thể vươn tới sáu quốc gia NATO từ Kaliningrad: Ba Lan, Đức, Thụy Điển, Latvia, Lithuania và Estonia, đưa cơ sở hạ tầng quân sự và dân sự quan trọng vào phạm vi tấn công của nó.

Thêm vào những lo ngại, hình ảnh vệ tinh gần đây từ Planet Labs, được Business Insider công bố vào tháng 7, cho thấy Nga đã bắt đầu mở rộng một cơ sở ở Kaliningrad được tường trình nơi chứa một phần kho vũ khí hạt nhân của nước này, một động thái làm dấy lên thêm lo ngại về tầm quan trọng chiến lược ngày càng tăng của khu vực này.

Ngoại trưởng Ba Lan Radoslaw Sikorski cho biết vào tháng 6 năm 2024 rằng có tới 100 đầu đạn hạt nhân chiến thuật có thể được lưu giữ tại một cơ sở lưu trữ vũ khí hạt nhân bị nghi ngờ ở vùng đất tách biệt này.

[Kyiv Independent: Russian Iskanders in Kaliningrad — should NATO be worried?]

4. Quân đội xác nhận Ukraine tấn công các nhà máy lọc dầu ở tỉnh Saratov và Samara của Nga

Bộ Tổng tham mưu Ukraine cho biết họ đã tấn công hai nhà máy lọc dầu vào đêm 20 tháng 9 tại tỉnh Saratov và Samara của Nga, xác nhận các báo cáo trước đó trên mạng xã hội của người dân Nga.

Bộ Tổng tham mưu cũng cho biết thêm trong thông báo rằng họ đã phá hủy cơ sở hạ tầng giao thông chính ở Samara. Họ cho biết đã ghi nhận các vụ nổ và hỏa hoạn, trong khi kết quả cuối cùng của các cuộc không kích này vẫn đang được xác định.

Bộ Tổng tham mưu viết: “Tất cả các cơ sở bị ảnh hưởng đều tham gia cung cấp cho Quân đội Nga”.

“Lực lượng Phòng vệ Ukraine đang thực hiện một cách có hệ thống các biện pháp nhằm làm suy yếu tiềm lực kinh tế-quân sự của quốc gia xâm lược. Cụ thể, đây là việc làm suy yếu năng lực hậu cần của Liên bang Nga trong lĩnh vực lọc dầu và phá vỡ hệ thống cung cấp nhiên liệu và dầu bôi trơn cho quân đội Liên bang Nga.”

Tin tức này xuất hiện khi Kyiv tiếp tục leo thang chiến dịch chống lại cơ sở hạ tầng dầu khí của Nga, nguồn thu chính của Mạc Tư Khoa giúp thúc đẩy cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine.

Tại thành phố Saratov của Nga, máy bay điều khiển từ xa đã tấn công một nhà máy lọc dầu ở ngoại ô thành phố.

Các video do người dân đăng tải trên mạng xã hội dường như cho thấy một máy bay điều khiển từ xa đã tấn công nhà máy lọc dầu, gây ra một vụ nổ lớn. Các kênh Telegram của Nga đã đăng tải hình ảnh và video về đám cháy lớn nhìn từ thành phố.

Thống đốc tỉnh Saratov Roman Busargin, không đề cập đến vụ tấn công vào nhà máy lọc dầu, đã tuyên bố rằng một tòa nhà dân cư ở Saratov đã bị hư hại trong thành phố trong một cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa của Ukraine, khiến một người bị thương.

Các cuộc tấn công được báo cáo xảy ra chỉ vài ngày sau khi lực lượng Ukraine tấn công nhà máy lọc dầu Saratov vào đêm 16 tháng 9, gây ra vụ nổ và hỏa hoạn tại cơ sở này.

Nhà máy lọc dầu Saratov sản xuất hơn 20 loại sản phẩm dầu mỏ, bao gồm xăng, dầu diesel, dầu nhiên liệu, bitum, v.v. Nhà máy này, với sản lượng chế biến đạt 4,8 triệu tấn vào năm 2023, giúp cung cấp cho quân đội Nga, theo Bộ Tổng tham mưu Ukraine.

Hiện vẫn chưa rõ liệu nhà máy lọc dầu này có bị tấn công trong vụ tấn công đêm qua hay không. Khu vực này đã từng bị lực lượng Ukraine tấn công trước đây, bao gồm cả vụ việc ngày 10 tháng 8 khi nhà máy lọc dầu do Rosneft điều hành được tường trình đã buộc phải ngừng hoạt động.

Saratov nằm cách biên giới với Kazakhstan khoảng 150 km và cách tiền tuyến ở Ukraine gần 600 km về phía đông.

Ở nơi khác tại Nga, máy bay điều khiển từ xa của Ukraine cũng báo cáo đã tấn công một nhà máy lọc dầu ở thành phố Novokuybyshevsk thuộc tỉnh Samara trong một cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa vào khu vực này.

Novokuybyshevsk nằm cách biên giới Nga-Ukraine hơn 900 km.

Hiện vẫn chưa rõ thiệt hại gây ra ở Novokuybyshevsk, mặc dù người dân trong thành phố đã báo cáo về một vụ cháy lớn gần thành phố.

Kênh truyền thông Telegram của Ukraine là Exilenova Plus được tường trình đã xác định vị trí đoạn phim tại đơn vị giải quyết dầu chính tại nhà máy lọc dầu Novokuybyshevsk ở Samara.

Rosaviatsia, cơ quan quản lý hàng không của Nga, đã đưa tin vào đêm muộn rằng một lệnh dừng hoạt động tạm thời đã được áp dụng tại Sân bay Samara sau vụ tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa.

Vụ tấn công vào nhà máy lọc dầu diễn ra trong bối cảnh Nga đang phải đối mặt với tình trạng thiếu xăng ngày càng trầm trọng, càng trầm trọng hơn do các cuộc tấn công của Ukraine vào cơ sở hạ tầng dầu mỏ.

[Kyiv Independent: Ukraine strikes oil refineries in Russia's Saratov and Samara oblasts, military confirms]

5. Phản ứng từ vụ máy bay chiến đấu Nga vi phạm không phận NATO trong ‘hành động khiêu khích nguy hiểm’ trên bầu trời Estonia

Ba máy bay chiến đấu của Nga đã bay vào không phận Estonia vào hôm Thứ Sáu, 19 Tháng Chín, trong nỗ lực thứ ba của Điện Cẩm Linh trong tháng này nhằm thử nghiệm biên giới phía đông của NATO.

Máy bay MiG-31 — là máy bay đánh chặn hạng nặng có khả năng mang hỏa tiễn siêu thanh Kinzhal của Nga — đã xâm nhập qua Vịnh Phần Lan. Các máy bay phản lực bay vòng quanh trong khoảng 12 phút và NATO đã điều động các máy bay F-35 của Ý để đẩy lùi chúng.

Cuộc xâm nhập diễn ra sau khi Nga tuần trước cũng đã gửi máy bay điều khiển từ xa vào Ba Lan và Rumani, hai thành viên tiền tuyến khác của NATO.

“Người Nga đã bay đến 3 chiếc máy bay qua không phận này. Thật khó để hiểu tại sao điều này lại không phải là cố ý”, một quan chức Mỹ nói với tờ POLITICO.

Estonia đáp trả bằng cách viện dẫn Điều 4 của NATO, yêu cầu các thành viên liên minh phải triệu tập các cuộc đàm phán khẩn cấp, Ngoại trưởng Margus Tsahkna xác nhận với POLITICO.

Phát ngôn nhân NATO Allison Hart cho biết: “Đây là một ví dụ nữa về hành vi liều lĩnh của Nga và khả năng phản ứng của NATO”.

Nhà lãnh đạo chính sách đối ngoại của Liên Hiệp Âu Châu, Kaja Kallas, mô tả cuộc xâm nhập này là “một hành động khiêu khích cực kỳ nguy hiểm”, đồng thời nói thêm rằng Liên Hiệp Âu Châu “sẽ tiếp tục hỗ trợ các quốc gia thành viên tăng cường khả năng phòng thủ bằng các nguồn lực của Âu Châu”.

Estonia cho biết họ cũng đã triệu tập đại biện lâm thời của Nga tại Tallinn.

“Nga đã vi phạm không phận Estonia bốn lần trong năm nay, điều này tự nó đã không thể chấp nhận được, nhưng vụ vi phạm hôm nay, khi ba máy bay chiến đấu xâm phạm không phận của chúng tôi, là hành động tàn bạo chưa từng có”, Tsahkna nói. “Việc Nga ngày càng gia tăng các hoạt động kiểm soát biên giới và gây hấn cần phải được đáp trả bằng cách gia tăng áp lực chính trị và kinh tế nhanh chóng.”

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy cho biết các cuộc tấn công của Mạc Tư Khoa đang mở rộng sang các quốc gia và hướng đi mới. “Họ sử dụng mọi công cụ: từ can thiệp vào các tiến trình chính trị, như ở Rumani và Moldova, đến vi phạm không phận, như ở Ba Lan, Rumani, và giờ là Estonia”.

“Đây là một chiến dịch có hệ thống của Nga nhắm vào Âu Châu, NATO và phương Tây. Và nó đòi hỏi một phản ứng có hệ thống”, Tổng thống Zelenskiy nói.

Đầu tháng này, Ba Lan báo cáo hơn một chục máy bay điều khiển từ xa đã vượt qua biên giới nước này qua đêm, một số hướng đến trung tâm chiến lược Rzeszów. Lực lượng Ba Lan, được các đồng minh NATO hậu thuẫn, đã bắn hạ một số máy bay điều khiển từ xa và sau đó cũng viện dẫn Điều 4 của NATO. Warsaw gọi vụ việc là một hành động khiêu khích có chủ đích của Nga.

Vào ngày 12 tháng 9, Tổng thư ký NATO Mark Rutte đã tuyên bố khởi động sứ mệnh “Eastern Sentry” nhằm tăng cường phòng thủ ở sườn phía đông của liên minh để ứng phó với cuộc xâm nhập bằng máy bay điều khiển từ xa của Nga.

Rumani cũng liên tục phải đối mặt với các vụ vi phạm, bao gồm cả việc một máy bay điều khiển từ xa bị theo dõi gần 50 phút trong không phận nước này vào giữa tháng 9. Các mảnh vỡ từ các cuộc tấn công trước đó của Nga vào Ukraine đã nhiều lần rơi xuống lãnh thổ Rumani.

Khi công bố vòng trừng phạt mới của Liên Hiệp Âu Châu đối với các giao dịch tài chính và năng lượng của Nga vào thứ sáu, Chủ tịch Ủy ban Âu Châu Ursula von der Leyen đã lên án rằng trong những ngày gần đây, “máy bay điều khiển từ xa của Nga đã vi phạm không phận của liên minh chúng tôi, cả ở Ba Lan và Rumani.”

“Putin liên tục leo thang căng thẳng và để đáp trả, Âu Châu đang gia tăng áp lực”, bà nói. “Chúng tôi biết rằng các biện pháp trừng phạt của mình là một công cụ gây áp lực kinh tế hiệu quả, và chúng tôi sẽ tiếp tục sử dụng chúng cho đến khi Nga ngồi vào bàn đàm phán.”

Các đồng minh NATO từ trước đến nay luôn kiềm chế trong những tình huống như vậy. Lần gần nhất một quốc gia thành viên bắn hạ máy bay chiến đấu của Nga là vào năm 2015, khi Thổ Nhĩ Kỳ bắn hạ một chiếc Su-24 gần biên giới Syria-Thổ Nhĩ Kỳ, gây ra một cuộc đối đầu ngoại giao gay gắt với Mạc Tư Khoa nhưng không dẫn đến xung đột rộng hơn.

Kể từ đó, mặc dù liên tục vi phạm không phận trên vùng Baltic, Ba Lan và Rumani, liên minh vẫn kiềm chế không đi xa đến mức bắn hạ máy bay Nga.

[Politico: Russian warplanes breach NATO airspace in ‘dangerous provocation’ over Estonia]

6. Vị trí căn cứ máy bay điều khiển từ xa bí mật của Nga được tiết lộ trong các video tuyên truyền bị kiểm duyệt kém

Hôm Thứ Sáu, 19 Tháng Chín, trang tin tức độc lập Radio Liberty, gọi tắt là RL đã xuất bản một bài viết chuyên sâu phân tích sự phát triển năng lực tác chiến máy bay điều khiển từ xa của Nga kể từ khi cuộc xâm lược toàn diện bắt đầu.

Một phần của báo cáo cho thấy sau khi xem xét kỹ lưỡng ba video kiểm duyệt kém về căn cứ máy bay điều khiển từ xa “Rubicon” chính của Mạc Tư Khoa được đăng trực tuyến, họ đã xác định được vị trí của nó tại Trung tâm triển lãm Moscow và tại hội nghị Yêu Nước nằm cách Mạc Tư Khoa 50 km về phía tây nam.

Cơ quan truyền thông này cho biết trước khi họ phát hiện ra Cục Tình Báo Bộ Quốc Phòng Ukraine cũng đã phát hiện sơ hở này của Nga và vào tháng 5, máy bay điều khiển từ xa của Ukraine đã liên tục tấn công vào 2 địa điểm này.

Video đầu tiên là video của Bộ Quốc phòng được đăng trên Telegram vào tháng 10 năm 2024; video thứ hai là bản tin truyền hình vào tháng 2 của chuyên gia tuyên truyền Vladimir Solovyov của Mạc Tư Khoa; video thứ ba được đăng trên kênh Telegram của Rubicon vào tháng 8 để kỷ niệm một năm thành lập vào tháng 7 năm ngoái.

Mỗi video đều cố gắng che giấu các chi tiết bí mật bằng cách làm mờ các khu vực cụ thể của cơ sở có thể nhìn thấy ở hậu cảnh. Tuy nhiên, việc kiểm duyệt video của Solovyov, nói riêng, đã không che giấu được mọi thứ.

Trong một cảnh quay, một biển báo nhà vệ sinh đặc biệt được chiếu sáng, thỉnh thoảng chuyển đổi giữa tiếng Nga và tiếng Anh. Người ta nhận ra ngay đó là trung tâm Yêu Nước vì chỉ ở đó mới có như thế. Trong một cảnh quay khác, Solovyov và những người dẫn chương trình đi ngang qua một cột ốp gỗ, loa phóng thanh và các thiết bị khác rất đặc trưng của Trung tâm triển lãm Moscow.

RL cũng có quyền truy cập vào các cảnh quay chưa được phát sóng, bao gồm các gian hàng treo bích chương “yêu nước” và các chướng ngại vật được sử dụng để đào tạo người điều khiển máy bay điều khiển từ xa góc nhìn thứ nhất, và các phương tiện thường liên quan đến hoạt động máy bay điều khiển từ xa tiền tuyến của Nga.

RL đã có thể định vị một số phần của video, xác định rằng các phương tiện được đặt tại một bãi đậu xe gần khu phức hợp triển lãm chính và chỉ ra rằng Trung tâm Rubicon nằm ở Sảnh C và D, nằm ở phía nam của Trung tâm Triển lãm Yêu Nước.

Rubicon được thành lập để phát triển và mua sắm các hệ thống điều khiển từ xa, thiết kế chiến thuật máy bay điều khiển từ xa trên chiến trường, đào tạo người vận hành UAV và điều động nhân sự ra tiền tuyến. Rubicon bao gồm bảy đơn vị riêng biệt, với tối đa 150 nhân sự, được tường trình đã hỗ trợ ngày càng nhiều cho lực lượng Nga, bao gồm các hoạt động năm nay tại Kursk và vùng Donetsk của Ukraine.

Vào tháng 5, máy bay điều khiển từ xa của Ukraine đã tấn công vào Trung tâm Triển lãm và một hệ thống phòng không Pantsir trong hai cuộc tấn công riêng biệt vào địa điểm này. Theo RL, các cuộc tấn công này nhắm vào Rubicon dựa trên thông tin thu thập được từ chính các chương trình phát sóng tuyên truyền của Solovyov.

[Kyiv Post: Russian Secret Drone Base Location Revealed in Poorly Censored Propaganda Videos]

7. Pháp xem xét quân dịch tùy chọn khi Putin rình rập

Hôm Thứ Bẩy, 20 Tháng Chín, Thủ tướng Pháp, Sébastien Lecornu, cho biết chế độ quân dịch tùy chọn được cải tiến sẽ sớm được áp dụng.

Mặc dù kế hoạch không đề cập đến chế độ quân dịch, nhưng chương trình tình nguyện có thể sẽ bao gồm huấn luyện quân sự nghiêm chỉnh và được thiết kế để mở đường cho việc tuyển dụng vào quân đội đang hoạt động hoặc lực lượng dự bị.

Sự việc xảy ra khi các nước Âu Châu, bao gồm Đức và Ba Lan, đang phải vật lộn với các vấn đề tuyển dụng trong khi lục địa này chuẩn bị cho một cuộc chiến tranh tiềm tàng với nước Nga của Vladimir Putin.

Vào tháng 7, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho biết Pháp sẽ đưa ra “một khuôn khổ mới để cho phép những người trẻ tuổi phục vụ”. Mặc dù vẫn đang ở giai đoạn sơ bộ, thông báo hôm thứ Sáu cho thấy công việc để hiện thực hóa điều này đang được tiến hành.

Trong bối cảnh các tổ chức nhà nước đang có sự cải tổ rộng rãi, Thủ tướng Sébastien Lecornu đã thông báo rằng một đơn vị phụ trách chế độ quân dịch phổ thông gây tranh cãi sẽ bị bãi bỏ, “trong bối cảnh chế độ quân dịch tự nguyện sắp được thành lập”.

Pháp đã tạo ra dịch vụ quốc gia phổ cập vào năm 2019 — một dịch vụ tùy chọn kéo dài một tháng dành cho các tình nguyện viên từ 15 đến 17 tuổi nhằm mục đích truyền tải các giá trị của Pháp.

Chương trình dân sự, trong đó các tình nguyện viên mặc đồng phục kiểu quân đội, được coi là bước đầu tiên hướng tới quân dịch — nhưng những người tham gia lại được đào tạo quân sự thực tế rất ít.

Việc thiếu sự tham gia vào chương trình, cũng như nhu cầu tuyển thêm người cho quân đội để thực hiện nghĩa vụ của NATO và tăng cường răn đe chống lại Nga, đã dẫn đến các cuộc đàm phán về việc khôi phục quân dịch tự nguyện.

Hiện tại, không có cuộc thảo luận nào về việc khôi phục chế độ quân dịch ở Pháp, vốn đã bị cựu Tổng thống Jacques Chirac chấm dứt vào năm 1997.

Hiện nay có một quân dịch tự nguyện khác, nhưng mục đích của nó là cung cấp cho thanh niên các kỹ năng để làm việc dân sự, chẳng hạn như lấy bằng lái xe.

Bản Đánh giá Chiến lược Quốc gia cập nhật của Pháp, được công bố vào tháng 7, kêu gọi cải tổ chương trình đó để tập trung nhiều hơn vào quốc phòng và tăng cường tuyển quân.

[Politico: France eyes optional military service as Putin lurks]

8. Nga lại phát động một cuộc tấn công lớn khác vào Ukraine

Các quan chức Ukraine cho biết Nga đã tiến hành một cuộc tấn công bằng hỏa tiễn và máy bay điều khiển từ xa quy mô lớn vào Ukraine vào đêm Thứ Bẩy, 20 Tháng Chín,, nhắm vào nhiều khu vực trên khắp đất nước.

“Suốt đêm qua, Ukraine đã bị Nga tấn công dữ dội”, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy nói. “Đối phương nhắm vào cơ sở hạ tầng, khu dân cư và các doanh nghiệp dân sự của chúng tôi”, ông nói.

Theo Không quân Ukraine, Mạc Tư Khoa đã phóng 619 máy bay điều khiển từ xa và hỏa tiễn vào Ukraine, bao gồm 579 máy bay điều khiển từ xa tấn công, 8 hỏa tiễn đạn đạo và 32 hỏa tiễn hành trình. Lực lượng phòng không Ukraine cũng cho biết thêm rằng họ đã bắn hạ 583 mục tiêu trên không.

Tổng thống Zelenskiy cho biết cuộc không kích đã tấn công nhiều khu vực ở Ukraine, bao gồm Dnipro, Mykolaiv, Chernihiv, Zaporizhzhia, Poltava, Kyiv, Odessa, Sumy và Kharkiv. Ba người đã thiệt mạng và hàng chục người khác bị thương trong các cuộc không kích.

“Mỗi cuộc tấn công như vậy không phải là một nhu cầu quân sự cần thiết mà là một chiến lược có chủ đích của Nga nhằm khủng bố dân thường và phá hủy cơ sở hạ tầng của chúng ta”, Tổng thống Ukraine phát biểu. “Đó là lý do tại sao cần có một phản ứng quốc tế mạnh mẽ.”

Vụ tấn công xảy ra một ngày sau khi ba máy bay chiến đấu của Nga xâm phạm không phận Estonia, một hành động xâm phạm bị Estonia và các quan chức Liên Hiệp Âu Châu lên án. Mạc Tư Khoa phủ nhận việc máy bay của họ xâm phạm không phận Estonia.

Ba Lan cho biết đã điều động máy bay trên không phận do Nga đang tiến hành các cuộc không kích vào Ukraine gần biên giới Ba Lan. “Các biện pháp được thực hiện nhằm bảo đảm an toàn cho các khu vực giáp ranh với các vùng bị đe dọa”, quân đội Ba Lan cho biết. Sau đó, Ba Lan xác nhận đã chấm dứt hoạt động này.

Tổng thống Zelenskiy cho biết ông dự kiến sẽ gặp Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump bên lề Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc tại New York vào tuần tới. Ông cũng cho biết các đệ nhất phu nhân Ukraine và Hoa Kỳ có thể sẽ có các cuộc hội đàm riêng tập trung vào các vấn đề nhân đạo liên quan đến trẻ em.

Nhà lãnh đạo Ukraine cho biết Kyiv và các đối tác đã đặt nền móng cho các bảo đảm an ninh lâu dài và ông hy vọng có thể đánh giá mức độ tiến gần của họ trong việc hoàn thiện các cam kết như vậy trong các cuộc họp vào tuần tới tại New York.

Ông cho biết các quốc gia Âu Châu sẵn sàng tiến tới một khuôn khổ nếu Washington vẫn tiếp tục hợp tác chặt chẽ. Ông lưu ý rằng các cuộc thảo luận đã diễn ra ở nhiều cấp độ, bao gồm cả giữa giới lãnh đạo quân sự và bộ tham mưu của cả Âu Châu và Hoa Kỳ.

“ Tôi muốn tự mình nhận được tín hiệu về việc chúng ta đã gần đạt được sự hiểu biết rằng các bảo đảm an ninh từ tất cả các đối tác sẽ là loại bảo đảm mà chúng ta cần”.

[Politico: Russia launches another massive attack on Ukraine]

9. Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine cho biết nước này có thể sớm điều động 1.000 máy bay điều khiển từ xa đánh chặn mỗi ngày

Hôm Thứ Bẩy, 20 Tháng Chín, Bộ trưởng Quốc phòng Denys Shmyhal cho biết Ukraine sẽ sớm có thể điều động ít nhất 1.000 máy bay điều khiển từ xa đánh chặn mỗi ngày để đẩy lùi các cuộc tấn công của Nga.

“Mức độ này sẽ đạt được. Tôi không thể nói mức độ hiện tại là bao nhiêu, nhưng trong tương lai gần, mức độ này sẽ được hiện thực hóa”, Shmyhal phát biểu tại một cuộc họp báo với Bộ trưởng Quốc phòng Ba Lan Wladyslaw Kosiniak-Kamysz.

Công nghệ này rất quan trọng đối với hệ thống phòng không của Ukraine, khi các cuộc tấn công trên không của Nga đã leo thang đáng kể trong vài tháng qua. Vào tháng 7, Nga đã phóng 6.129 máy bay điều khiển từ xa loại Shahed vào Ukraine, một con số kỷ lục. Các cuộc tấn công hàng loạt tiếp tục diễn ra vào mùa thu, với kỷ lục 810 máy bay điều khiển từ xa được phóng chỉ trong một đêm, ngày 7 tháng 9.

Bộ trưởng cho biết mục tiêu là chặn mọi máy bay điều khiển từ xa của Nga trên lãnh thổ Ukraine.

Theo Shmyhal, việc sản xuất số lượng máy bay điều khiển từ xa đó không phải là vấn đề đối với Ukraine. Thách thức nằm ở số lượng hệ thống điều khiển mặt đất, radar và các thành phần liên quan, một số trong đó sử dụng trí tuệ nhân tạo để tấn công chính xác.

Shmyhal cho biết thêm: “Có cả một hệ sinh thái đánh chặn, không chỉ bao gồm máy bay điều khiển từ xa đánh chặn mà chúng chỉ là phần nổi của tảng băng chìm trong hệ thống phối hợp rộng lớn này, cần phải hoạt động hiệu quả”.

Ukraine đã nhanh chóng phát triển năng lực máy bay điều khiển từ xa của mình kể từ năm 2022, chuyển từ việc sửa đổi máy bay thương mại sang sản xuất máy bay điều khiển từ xa tấn công và hệ thống trinh sát ở quy mô lớn.

Trong khi đó, Cơ quan Tình báo nước ngoài của Ukraine, gọi tắt là SZRU cho biết vào tháng 6 rằng Nga có kế hoạch sản xuất 2 triệu máy bay điều khiển từ xa góc nhìn thứ nhất, gọi tắt là FPV và 30.000 máy bay điều khiển từ xa tầm xa và máy bay điều khiển từ xa mồi bẫy vào năm 2025 để phục vụ cho cuộc xâm lược Ukraine.

[Kyiv Independent: Ukraine could soon deploy 1,000 interceptor drones per day, defense minister says]

 

1. NATO lại điều động máy bay chiến đấu sau các cuộc tấn công lớn của Nga

Máy bay của Ba Lan và NATO đã phải cất cánh khẩn cấp trong cuộc không kích của Nga vào miền Tây Ukraine, một ngày sau khi Estonia, thành viên liên minh, cáo buộc Mạc Tư Khoa vi phạm không phận của mình.

Newsweek đã liên hệ với Bộ Quốc phòng Nga và Ba Lan qua email để xin bình luận.

Hành động của Ba Lan diễn ra sau khi căng thẳng giữa Mạc Tư Khoa và NATO leo thang mạnh mẽ sau khi Estonia cho biết ba máy bay MiG của Nga đã xâm phạm không phận nước này vào ngày hôm trước trong một hành động mà nước này mô tả là “trơ tráo”.

Điều 4 trong hiến chương NATO đã được viện dẫn hai lần trong tháng này và động thái điều động máy bay mới nhất của Ba Lan sẽ làm gia tăng mối lo ngại về mối đe dọa mà Mạc Tư Khoa gây ra cho sườn phía đông của liên minh.

Quân đội Ba Lan cho biết máy bay chiến đấu đã được điều động trong khi hệ thống phòng không mặt đất và radar của họ được đặt ở trạng thái “sẵn sàng tối đa” từ đêm đến sáng thứ Bảy.

NATO đang trong tình trạng báo động cao sau khi Estonia viện dẫn Điều 4 trong hiến chương để đàm phán với các thành viên sau hành động của Nga mà một chuyên gia nói với Newsweek là “bài kiểm tra căng thẳng” của Mạc Tư Khoa đối với liên minh.

Quân đội Warsaw cho biết trong một tuyên bố lúc 3 giờ 30 sáng giờ địa phương vào thứ Bảy rằng trong các cuộc tấn công tầm xa của Nga vào Ukraine vào đêm qua, máy bay Ba Lan và đồng minh đã được điều động trên không phận Ba Lan.

Không quân Ukraine báo cáo đã bắn hạ 552 máy bay điều khiển từ xa, hai hỏa tiễn đạn đạo và 29 hỏa tiễn hành trình trên khắp đất nước.

Quân đội cho biết các biện pháp này nhằm bảo đảm an toàn tại các khu vực giáp ranh với vùng bị đe dọa và đang theo dõi tình hình hiện tại với lực lượng sẵn sàng ứng phó ngay lập tức.

Trong bài đăng sau đó trên X lúc 5 giờ sáng, quân đội cho biết các hoạt động của họ đã kết thúc và các hệ thống phòng không mặt đất và trinh sát radar đã trở lại hoạt động bình thường.

Động thái này diễn ra sau khi Estonia yêu cầu tham khảo ý kiến với các thành viên NATO khác theo Điều 4 sau khi ba máy bay chiến đấu MiG-31 của Nga xâm phạm bầu trời quốc gia Baltic này trên Vịnh Phần Lan trong 12 phút.

Bộ Quốc phòng Nga cho biết máy bay của họ chưa bao giờ xâm phạm không phận Estonia và ba máy bay chiến đấu MiG-31 của Nga đã hoàn thành chuyến bay theo lịch trình từ Karelia đến một phi trường ở Vùng Kaliningrad “tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về không phận quốc tế”.

Ba Lan đã viện dẫn Điều 4 sau khi cho biết hơn 20 máy bay điều khiển từ xa của Nga đã xâm phạm không phận của nước này vào ngày 10 tháng 9 và sau đó Rumani đã điều động máy bay phản lực để đáp trả một máy bay điều khiển từ xa của Nga xâm phạm lãnh thổ của mình.

Sau khi Estonia cáo buộc Mạc Tư Khoa, Tổng thống Trump hôm thứ Sáu cho biết, “Tôi không thích khi điều đó xảy ra” và rằng “có thể sẽ có rắc rối lớn” mà không nói rõ hơn.

Chuyên gia về lệnh trừng phạt Brett Erickson nói với Newsweek rằng trừ khi phương Tây áp đặt chế độ trừng phạt phối hợp cứng rắn, nếu không các hành vi xâm phạm không phận NATO của Mạc Tư Khoa sẽ gia tăng.

Erickson cho biết thêm rằng phản ứng này đòi hỏi Tổng thống Trump phải đưa ra “lằn ranh cứng rắn” vì nhà độc tài Vladimir Putin đã tuyên bố rõ ràng rằng ông sẽ không đàm phán chấm dứt chiến tranh ở Ukraine cho đến khi áp lực trở nên không thể chịu đựng được.

[Newsweek: NATO Scrambles Fighter Jets Again After Major Russian Attacks]

2. ĐẾM NGƯỢC ĐẾN CHIẾN TRANH Việc mất điện ở Lithuania có thể dẫn đến Thế chiến thứ 3 chỉ trong VÀI GIỜ: Nga xâm lược, Đài Loan bị chiếm giữ và NATO chao đảo… từng phút một

Một cựu chỉ huy NATO cảnh báo rằng việc mất điện LỚN ở Lithuania có thể là khởi đầu của một cuộc Chiến tranh thế giới thứ ba thảm khốc khiến phương Tây phải choáng váng.

Tướng Sir Richard Shirreff đã dự đoán chi tiết từng phút của các sự kiện có thể “làm thay đổi hoàn toàn” cán cân quyền lực toàn cầu chỉ trong vài giờ.

Cựu sĩ quan quân đội, từng giữ chức Phó Tư lệnh tối cao của NATO tại Âu Châu, đã dự đoán rằng Thế chiến thứ ba sẽ bắt đầu bằng một cuộc tấn công phá hoại ở các nước vùng Baltic.

Ngài Richard đã phác thảo rằng mọi chuyện sẽ bắt đầu bằng sự việc mất điện trên quy mô lớn ở Vilnius, thủ đô của Lithuania, khiến thành phố rơi vào hỗn loạn.

Ông nói: “Các dịch vụ thiết yếu của thành phố sẽ ngừng hoạt động. Khi các bệnh viện chuyển sang sử dụng máy phát điện dự phòng và các ngân hàng ngừng giao dịch, sự hỗn loạn sẽ lan rộng.

“Một làn sóng cướp bóc và bất ổn dân sự bùng nổ, hoàn toàn bất ngờ tại đất nước Lithuania tuân thủ luật pháp.”

Cựu chỉ huy quân đội dự đoán tình trạng mất điện cũng sẽ xảy ra trên khắp Latvia và Estonia.

Và chỉ trong vòng vài giờ, Tổng thống Lithuania Gitanas Nauseda sẽ tuyên bố thiết quân luật đã được áp dụng tại thủ đô sau các cuộc bạo loạn và cướp bóc.

Ngay ngày hôm sau, sau sự hỗn loạn ngày càng gia tăng, Vladimir Putin tuyên bố rằng quân đội ở vùng lãnh thổ Kaliningrad của Nga đang được đặt trong tình trạng báo động toàn diện và được điều động đến biên giới với Lithuania.

Dưới vỏ bọc là lời đe dọa can thiệp vào quốc gia vùng Baltic, Điện Cẩm Linh sẽ tìm cách tấn công.

Theo Sir Richard, Putin từng nói rằng “cư dân nói tiếng Nga ở Vilnius đang bị các nhóm dân tộc chủ nghĩa nhắm tới và Mạc Tư Khoa sẽ không bỏ rơi họ”.

Và trong vòng hai giờ, ông sẽ tuyên bố rằng lực lượng Nga ở Kaliningrad đã bị “quân nổi dậy hiếu chiến Lithuania” tấn công - buộc ông phải kiểm soát Suwalki Gap.

Đây là một dải đất khó phòng thủ, rộng chưa đến 97 km, nối liền các nước NATO còn lại với các quốc gia Baltic.

Richard nói: “Một phi đội máy bay chiến đấu SU-27 gầm rú trên biên giới, theo sau là hai chiếc MiG-31 trang bị hỏa tiễn Kinzhal. Những máy bay này thuộc Phi đội hỗn hợp 132.

Sư đoàn Không quân thuộc Hạm đội Baltic của Nga, do Trung đoàn Tiêm kích Cận vệ 689 quản lý, hoạt động tại căn cứ không quân Chkalovsk. Thông điệp rõ ràng là: Nga đang khẳng định vị thế thống trị trên không.”

Kết quả là, một NATO lo ngại sẽ buộc phải viện dẫn điều khoản phòng thủ tập thể theo Điều 5.

Ngài Richard cho biết: “Tại nhà riêng của mình ở Mar-a-Lago, Florida, lúc đó là 8 giờ sáng, Tổng thống Trump dường như vẫn chưa bị các phụ tá đánh thức.

Tổng thư ký NATO Mark Rutte đã có cuộc trao đổi ngắn với Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Pete Hegseth, và câu trả lời dành cho Mark Rutte là: 'Điều 5 à? Về lý thuyết thì đúng, nhưng trên thực tế thì điều đó có nghĩa là gì?

“Ông thực sự đang yêu cầu Tổng thống Hoa Kỳ tuyên chiến với Nga vì một số máy bay đang bay thấp hay sao? Ông thiệt tình!”

Chuyên gia quân sự dự đoán rằng Ba Lan sẽ cảnh báo Nga tránh xa không phận của mình, nhưng sẽ không có hành động trả đũa trực tiếp nào.

Và chẳng bao lâu nữa, quân đội Lithuania đóng tại biên giới sẽ phải hứng chịu hỏa lực từ quân đội Nga trước khi xe tăng Nga tiến vào Vilnius.

Và vì Nga hiện kiểm soát hành lang Suwalki, NATO sẽ không thể gửi hỗ trợ hậu cần tới các nước Baltic để giúp phòng thủ trước Nga.

Khi Âu Châu đang bận rộn với cuộc xâm lược tiếp theo của Putin, Ngài Richard đã dự đoán rằng Trung Quốc ở phương Đông sẽ phát động một cuộc tấn công vào Đài Loan.

Ông nói: “Các khẩu đội hỏa tiễn của Trung Quốc đã mở ra một loạt đòn tấn công chưa từng có trong lịch sử chiến tranh vào Đài Loan, hòn đảo đông dân cư cách bờ biển đất liền 100 dặm.

“Hàng ngàn hỏa tiễn gào thét trên bầu trời đêm, nhắm vào lực lượng không quân và cảng hải quân, bệ phóng hỏa tiễn và trung tâm chỉ huy quân sự, trạm radar và các cơ sở điện tử chống máy bay điều khiển từ xa của Đài Loan.”

Chuyên gia quân sự cho biết mặc dù Tổng thống Trump sẽ đe dọa sẽ giáng “hàng loạt lệnh trừng phạt” vào Trung Quốc, ông vẫn sẽ không hỗ trợ hòn đảo này bằng viện trợ quân sự cần thiết.

Ngài Richard nói tiếp: “Chỉ trong năm ngày, cán cân quyền lực toàn cầu đã thay đổi hoàn toàn.

“Trung Quốc đã giành được chiến thắng mà họ hằng mong ước. Nga đã bảo đảm việc chinh phục Ukraine và bắt đầu giành lại các quốc gia Baltic. NATO đã tan rã.

“Âu Châu đang chuẩn bị một liên minh mới với Viễn Đông. Và Anh bị phơi bày là một hòn đảo nhỏ bé không thể tự vệ tốt hơn Đài Loan.”

Trong khi cuộc chiến của Putin ở Ukraine vẫn đang tiếp diễn và chưa có hồi kết, tờ The Sun đã điều tra những dấu hiệu ẩn giấu cho thấy Putin đang có kế hoạch xâm chiếm Suwalki Gap.

Việc nắm bắt được khoảng cách này về cơ bản sẽ cắt đứt các quốc gia vùng Baltic là Lithuania, Latvia và Estonia khỏi các đồng minh NATO của họ.

Ngài Richard cảnh báo: “Chúng ta đang chứng kiến sự gia tăng hiện diện quân sự của Nga ở Kaliningrad và Belarus, chúng ta đang chứng kiến các cuộc tập trận quân sự bất ngờ và các cuộc di chuyển quân đội bất thường.

“Chúng ta có chiến tranh hỗn hợp với việc gây nhiễu GPS, phá hoại cáp ngầm và những người đàn ông xanh nhỏ bé... gây ra tình trạng bất ổn trong cộng đồng thiểu số nói tiếng Nga.”

Vị Tướng Anh cũng giải thích rằng bất kỳ mối đe dọa tiềm tàng nào đối với các quốc gia vùng Baltic là Estonia, Latvia và Lithuania đều cần phải được so sánh với những thời điểm dẫn đến cuộc xâm lược Ukraine.

Và ông xem xét chiến tranh hỗn hợp, nêu chi tiết các chiến lược đe dọa mà Mạc Tư Khoa đã sử dụng trong lịch sử gần đây.

Ông giải thích rằng bất cứ điều gì giống với việc tăng cường quân sự ồ ạt ở biên giới Ukraine ngay trước chiến tranh vào năm 2022 đều cần được hiểu là một dấu hiệu cảnh báo nghiêm trọng.

[The Sun: COUNTDOWN TO WAR How Lithuania power cut could spin out into WW3 in HOURS: Russians invade, Taiwan seized & Nato reeling…minute by minute]

3. Tổng thống Tiệp cho biết NATO ‘phải đáp trả tương ứng, bao gồm cả quân sự’ trước các hành động khiêu khích của Nga

Tổng thống Tiệp Petr Pavel cho biết NATO phải duy trì đoàn kết và phản ứng quyết liệt trước các hành động khiêu khích của Nga vào ngày 20 tháng 9 trong bối cảnh Nga ngày càng gia tăng các vụ vi phạm không phận NATO.

“Trong thời điểm này, chúng ta phải hành động kiên quyết, và nếu vi phạm xảy ra, chúng ta phải đáp trả tương ứng, kể cả bằng quân sự. Nga sẽ rất nhanh chóng nhận ra mình đã phạm sai lầm và vượt quá giới hạn. Thật không may, đây là tình thế bên bờ vực xung đột, nhưng đầu hàng trước cái ác là điều không thể”, Tổng thống Pavel đưa ra lập trường trên trong cuộc gặp gỡ với Hội đồng An ninh Quốc gia hôm Thứ Bẩy, 20 Tháng Chín.

Ông nói thêm: “Những gì đã xảy ra trong những ngày gần đây ở Ba Lan và Estonia, và những gì đã xảy ra ở Ukraine trong bốn năm qua, khiến tất cả chúng ta lo ngại, bởi vì nếu chúng ta không đoàn kết, sớm hay muộn điều đó cũng sẽ xảy ra với chúng ta”.

Mạc Tư Khoa đã xâm phạm không phận Ba Lan vào ngày 10 tháng 9, khiến Warsaw phải bắn hạ máy bay điều khiển từ xa của Nga trên lãnh thổ của mình, đây là hành động đầu tiên của một thành viên NATO trong hơn ba năm diễn ra cuộc chiến toàn diện của Nga với Ukraine.

Trong khi Tổng thống Trump coi vụ 19 máy bay điều khiển từ xa xâm nhập vào lãnh thổ Ba Lan chỉ là một vụ bay lạc không cố ý bất kể đàn máy bay điều khiển từ xa này lên đến 19 chiếc và có những chiếc bay sâu đến 300 km trong lãnh thổ Ba Lan, Tổng thống Tiệp cho rằng đây là một hành động cố ý và là một toan tính nhằm tấn công vào phi trường Rzeszow, nơi vận chuyển vũ khí cho Ukraine.

Máy bay điều khiển từ xa của Nga một lần nữa xâm phạm không phận Liên Hiệp Âu Châu và NATO, bay qua lãnh thổ Rumani vào ngày 13 tháng 9 trong bối cảnh diễn ra một cuộc không kích quy mô lớn vào Ukraine. Gần đây nhất, ba máy bay phản lực của Nga đã xâm phạm không phận Estonia vào ngày 19 tháng 9 khi Mạc Tư Khoa tiếp tục các hành động khiêu khích.

“Đây là một sự leo thang đáng kể đối với an ninh Âu Châu, mà Nga rõ ràng phải chịu trách nhiệm. Tôi phải nói rằng đây chỉ là ví dụ mới nhất về những hành động của Nga, vốn đã hành xử theo cách này từ lâu”, ông Pavel nói.

Tổng thống Pavel lưu ý rằng trong quá khứ, Thổ Nhĩ Kỳ đã bắn hạ một máy bay phản lực của Nga để đáp trả việc Mạc Tư Khoa liên tục vi phạm không phận nước này.

Ông cho biết: “Chúng ta hiện đang chứng kiến điều tương tự: Nga không chỉ tiến hành một cuộc chiến tranh xâm lược chống lại một quốc gia có chủ quyền mà còn khiêu khích các nước NATO theo cách chưa từng có, không chỉ tìm cách khơi mào một phản ứng để sau đó có thể sử dụng cho lợi ích riêng của mình mà còn để thử thách quyết tâm và khả năng tự vệ của chúng ta”.

Tổng thống Pavel lên án hành vi vi phạm không phận của Nga và kêu gọi hành động quyết liệt để Putin và Điện Cẩm Linh “sẽ hành xử theo cách chúng ta cho phép”, đồng thời nói thêm rằng nếu Âu Châu chỉ phản ứng “bằng lời nói”, các hành động khiêu khích sẽ tiếp tục.

“Đây là hành vi hoàn toàn vô trách nhiệm, bởi vi phạm không phận chỉ là cái cớ để kích hoạt các cơ chế phòng thủ, cụ thể là bắn hạ một máy bay như vậy. Và tất nhiên, không ai ở phía chúng tôi hay phía Nga mong muốn điều đó”, ông nói.

Các nhà lãnh đạo trên khắp Âu Châu đã lên án một số hành vi vi phạm không phận của NATO và Liên Hiệp Âu Châu của Nga vào tháng 9.

Chủ tịch Ủy ban Âu Châu Ursula von der Leyen phát biểu ngày 19 tháng 9: “Chúng tôi sẽ đáp trả mọi hành động khiêu khích bằng quyết tâm, đồng thời đầu tư vào một sườn phía Đông vững mạnh hơn. Khi các mối đe dọa leo thang, áp lực của chúng tôi cũng sẽ tăng theo. Tôi kêu gọi các nhà lãnh đạo Liên Hiệp Âu Châu nhanh chóng phê duyệt gói trừng phạt thứ 19 của chúng tôi.”

Vụ vi phạm ngày 19 tháng 9 xảy ra trên Vịnh Phần Lan, nơi máy bay phản lực của Nga đã xâm phạm lãnh thổ Estonia mà không được phép trước khi rời đi, Lực lượng Phòng vệ Estonia xác nhận.

Để đối phó với sự leo thang căng thẳng của Nga, quốc gia Baltic này đã yêu cầu NATO tham khảo ý kiến theo Điều 4. Biện pháp này cho phép các quốc gia thành viên thảo luận với các đồng minh nếu an ninh của họ bị đe dọa.

Tưởng cũng nên biết thêm: Một cuộc tấn công mạng đã làm gián đoạn hoạt động tại một số phi trường lớn ở Âu Châu vào thứ Bảy, bao gồm Sân bay Brussels và Sân bay Heathrow của Luân Đôn, gây ra tình trạng chậm trễ và hủy chuyến bay. Cho đến nay, Cục Tình Báo Đối Ngoại Vương Quốc Anh, gọi tắt là MI6 cáo buộc Nga là tác nhân chính gây ra vụ này.

[Kyiv Independent: NATO 'must respond accordingly, including militarily' to Russian provocations, Czech president says]

4. Tấn công mạng gây ra sự chậm trễ, gián đoạn tại các phi trường Âu Châu

Một cuộc tấn công mạng đã làm gián đoạn hoạt động tại một số phi trường lớn ở Âu Châu vào thứ Bảy, bao gồm Sân bay Brussels và Sân bay Heathrow của Luân Đôn, gây ra tình trạng chậm trễ và hủy chuyến bay.

Sân bay Brussels cho biết vụ tấn công nhắm vào nhà cung cấp dịch vụ hệ thống làm thủ tục và lên máy bay vào tối thứ Sáu. Sân bay cho biết do vụ tấn công, chỉ có thể làm thủ tục và lên máy bay thủ công.

Sân bay cho biết: “Điều này ảnh hưởng lớn đến lịch trình chuyến bay và không may sẽ gây ra tình trạng chậm trễ và hủy chuyến bay”.

Ariane Goossens, phát ngôn viên của phi trường cho biết, tính đến 10:30 sáng thứ Bảy, 10 chuyến bay khởi hành từ Sân bay Brussels đã bị hủy và 17 chuyến bị hoãn hơn một giờ.

Sân bay Heathrow cho biết trên trang web của mình rằng Collins Aerospace, đơn vị cung cấp hệ thống làm thủ tục và lên máy bay cho các hãng hàng không tại nhiều phi trường, đang “gặp sự việc kỹ thuật có thể gây ra sự chậm trễ cho hành khách khởi hành”.

Phát ngôn nhân của Collins Aerospace cho biết công ty đã nhận thấy “sự gián đoạn liên quan đến mạng” đối với nhu liệu MUSE của họ tại một số phi trường và đang “tích cực giải quyết sự việc và khôi phục đầy đủ chức năng cho khách hàng nhanh nhất có thể”.

Họ cho biết thêm: “Tác động chỉ giới hạn ở việc làm thủ tục điện tử cho khách hàng và gửi hành lý và có thể được giảm thiểu bằng các thao tác làm thủ tục thủ công”.

Sân bay Berlin Brandenburg cũng báo cáo thời gian chờ đợi lâu hơn khi làm thủ tục ghi danh “do sự việc kỹ thuật tại nhà cung cấp hệ thống hoạt động trên khắp Âu Châu”.

Các phi trường khuyến cáo hành khách kiểm tra tình trạng chuyến bay của mình trước khi đến phi trường.

[Politico: Cyberattack causes delays, disruptions at European airports]

5. Tổng thống Zelenskiy xác nhận cuộc gặp sắp tới với Tổng thống Trump tại Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc

Tổng thống Volodymyr Zelenskiy dự kiến sẽ gặp Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump trong chuyến thăm Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc vào tuần tới, Tổng thống Zelenskiy nói với các nhà báo vào ngày 19 tháng 9.

Tổng thống Zelenskiy sẽ dẫn đầu phái đoàn Ukraine tham dự cuộc họp ở New York, dự kiến sẽ quy tụ các nhà lãnh đạo từ gần 150 quốc gia từ ngày 23 đến 29 tháng 9.

“Sẽ có rất nhiều cuộc gặp song phương. Về kinh doanh, công nghệ, quốc phòng, thỏa thuận khoáng sản. Cuộc gặp này sẽ được kết hợp với một cuộc họp kinh tế lớn. Và một cuộc gặp với Tổng thống Hoa Kỳ”, Tổng thống nói, theo Interfax Ukraine đưa tin.

“Ngoài ra, rất có thể sẽ có cuộc gặp giữa các đệ nhất phu nhân của Ukraine và Hoa Kỳ về vấn đề nhân đạo liên quan đến trẻ em.”

Đại hội đồng này diễn ra trong bối cảnh những nỗ lực do Hoa Kỳ dẫn đầu nhằm thúc đẩy các cuộc đàm phán hòa bình giữa Nga và Ukraine đang bị đình trệ, với việc Mạc Tư Khoa từ chối các đề xuất nghiêm chỉnh về việc sắp xếp một cuộc gặp giữa Tổng thống Zelenskiy và Putin.

Mặc dù ban đầu đe dọa trừng phạt Nga nếu nước này không chấm dứt chiến tranh, Tổng thống Trump dường như đã từ bỏ ý định gây áp lực trực tiếp lên Mạc Tư Khoa.

Theo hãng thông tấn Ukrinform của Ukraine, Tổng thống Zelenskiy cho biết ông hy vọng Tổng thống Trump sẽ cung cấp cho ông các bảo đảm an ninh để bảo vệ Ukraine khỏi các cuộc tấn công trong tương lai trong trường hợp đạt được thỏa thuận hòa bình.

Tổng thống Trump đã tỏ ý sẵn sàng cung cấp cho Ukraine các bảo đảm an ninh nhưng không nêu rõ đó là những bảo đảm gì.

Tuy nhiên, ông đã loại trừ khả năng cử quân đội Hoa Kỳ tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình. Ông cũng tuyên bố rằng Âu Châu nên đóng vai trò chủ đạo trong việc cung cấp những bảo đảm này.

Lần cuối cùng Tổng thống Zelenskiy và Tổng thống Trump gặp nhau trực tiếp là vào ngày 18 tháng 8 trong một cuộc họp của các quan chức Âu Châu tại Tòa Bạch Ốc, hai ngày sau khi Tổng thống Trump và Putin gặp nhau ở Alaska.

Trong cuộc gặp ở Alaska, Đệ nhất phu nhân Melania Tổng thống Trump đã gửi cho Putin một bức thư nêu vấn đề Nga bắt cóc trẻ em Ukraine.

[Kyiv Independent: Zelensky confirms upcoming meeting with Trump at UN General Assembly]

6. Nhận định của Ngài Richard Moore, Giám đốc Cục Tình Báo Đối Ngoại Vương Quốc Anh, ngày 19 tháng 9 năm 2025

Kính thưa quý vị và anh chị em,

Ngài Richard Peter Moore KCMG (sinh ngày 9 tháng 5 năm 1963) là một công chức Anh, hiện là giám đốc Cơ quan Tình báo Đối Ngoại, gọi tắt là MI6, và trước đây là Tổng giám đốc phụ trách các vấn đề chính trị tại Văn phòng Đối ngoại, Khối thịnh vượng chung và Phát triển, và trước đó nữa là đại sứ Anh tại Thổ Nhĩ Kỳ.

Ngài Richard Moore, Giám đốc Cơ quan Tình báo Bí mật, đã có bài phát biểu về việc ra mắt một cổng thông tin web đen mới để tuyển dụng điệp viên cho Vương quốc Anh.

Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Kim Thúy

Niềm tin, sự thật, sự lừa dối và gián điệp là những thành phần then chốt của thách thức lớn nhất mà Cơ quan và đất nước chúng ta phải đối mặt trong năm năm tôi làm giám đốc Cơ quan Tình báo Đối Ngoại, đặc biệt là trong bối cảnh cuộc xâm lược Ukraine vô cớ và bất hợp pháp của Nga. Chúng ta đã đi đầu trong những nỗ lực hỗ trợ người dân Ukraine tự vệ và bảo vệ những nguyên tắc mà tất cả chúng ta đều dựa vào để bảo đảm hòa bình và an ninh.

Sự lãnh đạo của Tổng thống Zelenskiy rất quan trọng. Tôi nhớ người đàn ông mà tôi đã mời ăn trưa trong tuần đầu tiên tôi làm Giám đốc; ông ấy vẫn còn khá mới mẻ trong chính trường, một nhà lãnh đạo chưa được tôi luyện và thử thách. Nhưng ngay cả khi đó, bạn vẫn có thể cảm nhận được sự kiên cường và quyết tâm. Được chứng kiến ông ấy trở thành một nhà lãnh đạo như ngày hôm nay là một đặc ân đáng trân trọng. Sự ngưỡng mộ của tôi dành cho ông ấy là vô bờ bến. Tôi tự hào nói rằng sự ủng hộ dành cho Ukraine của công chúng Anh vẫn vững vàng, củng cố quyết tâm của các Thủ tướng kế tiếp trong việc trở thành những người ủng hộ và đồng minh trung thành nhất của Kyiv.

Nỗi đau khổ của người dân Ukraine là vô biên. Cuộc chiến đã chứng kiến mức độ thương vong và tàn phá chưa từng thấy ở Âu Châu kể từ Thế chiến II, và dân thường đã bị tấn công một cách tàn bạo và lạnh lùng. Trong những tuần gần đây, Nga đã tăng cường các cuộc tấn công vào các mục tiêu dân sự hơn nữa.

Không thể có sự tương đương giữa nỗi đau của kẻ xâm lược và nạn nhân, nhưng rõ ràng là sự thiếu quan tâm đến mạng sống con người của Putin cũng ảnh hưởng đến chính người dân của ông ta. Nga đã phải gánh chịu hơn một triệu thương vong, một phần tư trong số đó đã thiệt mạng, khi quân đội được huấn luyện kém từ những vùng nghèo nhất của Nga bị đưa vào “máy xay thịt”.

Mọi người sáng suốt đều mong muốn việc giết chóc chấm dứt. Tôi hoan nghênh những nỗ lực của Tổng thống Trump trong việc giải quyết xung đột, của Tổng thống Zelenskiy vì đã sẵn sàng chấp nhận những thỏa hiệp khó khăn, và của các nhà lãnh đạo Âu Châu trong việc nỗ lực đạt được một nền hòa bình công bằng và lâu dài.

Tuy nhiên, tôi hoàn toàn không thấy bằng chứng nào cho thấy nhà độc tài Putin quan tâm đến một nền hòa bình được đàm phán. Ông ta chỉ quan tâm đến việc buộc Ukraine phải đầu hàng. Ông ta đang lừa chúng ta. Bởi vì vấn đề đã và luôn là vấn đề chủ quyền: Putin phủ nhận chủ quyền của Ukraine và sự tồn tại của Ukraine như một quốc gia và một dân tộc.

Ông ta tìm cách áp đặt ý chí đế quốc của mình bằng mọi cách có thể. Nhưng ông ta không thể thành công: Nga đơn giản là không có đủ khả năng để khuất phục hoàn toàn Ukraine bằng vũ lực. Đúng vậy, họ đang tiến lên trên chiến trường, nhưng với tốc độ chậm như sên và cái giá phải trả khủng khiếp, và quân đội của Putin vẫn còn kém xa mục tiêu xâm lược ban đầu.

Nói một cách dân dã như người Anh chúng ta thường nói, Putin đã “đớp vào miệng” quá nhiều đến mức nuốt không trôi. Ông ta nghĩ mình sẽ giành được một chiến thắng dễ dàng. Nhưng ông ta - và nhiều người khác - đã đánh giá thấp người Ukraine. Thực tế, hành động của Putin đã củng cố bản sắc dân tộc Ukraine và đẩy nhanh quá trình hướng Tây của đất nước, cũng như thuyết phục Thụy Điển và Phần Lan gia nhập NATO.

Putin đã cố gắng thuyết phục thế giới rằng chiến thắng của Nga là điều tất yếu. Nhưng ông ta nói dối. Ông ta nói dối thế giới. Ông ta nói dối người dân. Thậm chí, có lẽ, ông ta còn nói dối chính mình. Tiếng chuông điện thoại reo từ Tổng thống cũng giống như tiếng chuông leng keng của Pavlov bên trong Điện Cẩm Linh, khơi gợi những hành vi được học hỏi để nói với Putin bất cứ điều gì mà hệ thống muốn ông ta nghe. Nhưng chúng ta không nên tin ông ta, hay gán cho ông ta sức mạnh mà ông ta không có.

Trước thềm cuộc xâm lược năm 2022, dựa trên thông tin tình báo xuất sắc, chính phủ Hoa Kỳ và Anh đã thực hiện một bước đi phi thường: đó là giải mật thông tin tình báo vạch trần những lời dối trá của Putin và tiết lộ kế hoạch tăng cường quân sự cũng như tấn công của Nga. Đó là một quyết định được cân nhắc kỹ lưỡng: việc này phải được thực hiện theo cách không gây nguy hiểm cho các nguồn tin, nhưng lại mang lại tác động to lớn. Nó làm suy yếu thông tin sai lệch của Nga, ngăn chặn bước tiến ban đầu của Nga và củng cố liên minh đã hỗ trợ Ukraine.

Bức tranh toàn cảnh vẫn là Putin đang thế chấp tương lai đất nước cho di sản cá nhân và một phiên bản lịch sử bị bóp méo. Do đó, nền kinh tế và nhân khẩu học của Nga, cùng các phương tiện thể hiện quyền lực đế quốc, đang suy thoái về lâu dài - và chiến tranh của Putin đang đẩy nhanh sự suy thoái này. Ông ta không đầu tư vào cơ sở hạ tầng, trường học và bệnh viện mà là vào hỏa tiễn, đạn dược và nhà xác.

Lịch sử cảnh báo chúng ta đừng bao giờ đánh giá thấp một quốc gia đang đấu tranh giành độc lập và sự tồn vong của chính mình. Các cường quốc lớn hơn Nga đã thất bại trong việc khuất phục các cường quốc yếu hơn Ukraine. Cuối cùng, nếu chúng ta giữ vững tinh thần, Putin sẽ cần phải chấp nhận sự thật rằng ông ta có một lựa chọn: chấp nhận rủi ro khủng hoảng kinh tế và chính trị đe dọa đến quyền lực của chính mình, hoặc thực hiện một thỏa thuận hợp lý.

Đây là một lựa chọn mà ông ấy đã phải đối mặt sớm hơn, nếu không nhờ sự giúp đỡ từ bên ngoài: đúng vậy, máy bay điều khiển từ xa từ Iran, cùng với nhân lực và vật lực từ Bắc Hàn, nhưng chính sự hỗ trợ mà Trung Quốc liên tục dành cho Nga, cả về mặt ngoại giao lẫn về “hàng hóa lưỡng dụng” - và hóa chất “Made in China” được sử dụng trong vỏ máy bay; phụ tùng điện tử được sử dụng trong hỏa tiễn - đã ngăn cản Putin đi đến kết luận rằng hòa bình là lựa chọn tốt nhất của hắn. Và rõ ràng, hòa bình là vì lợi ích của người dân Nga.

Tôi phải nói rõ rằng Chính phủ, Cơ quan của tôi và bản thân tôi không hề thù địch với Nga, mà chỉ thù địch với hành động của Điện Cẩm Linh. Trong khi Putin lừa dối và che giấu sự thật, nhiệm vụ của chúng ta là làm sáng tỏ sự thật.

Putin không phải là nước Nga. Và không phải tất cả người Nga đều theo chủ trương ngu xuẩn của Putin. Một số người vẫn giữ im lặng và cố gắng sống tốt nhất có thể. Một số khác, như Alexei Navalny, công khai phản kháng và hy sinh vì lý tưởng của mình. Nhưng những người khác lại âm thầm làm điều gì đó, bằng cách hợp tác với MI6.

Các sĩ quan tình báo luôn tìm hiểu sâu sắc về văn hóa của người đối thoại. Nga, xét trên nhiều phương diện, đóng một vai trò quan trọng trong lịch sử của MI6. Đất nước này giữ một vị trí đặc biệt trong ngành. MI6 quy tụ những con người am hiểu và yêu mến nhiều thành tựu của văn hóa Nga, đồng thời thấu hiểu và trân trọng những hy sinh của nhân dân Nga trong cuộc đấu tranh chung chống lại Đức Quốc xã.

Gửi đến những người đàn ông và phụ nữ ở Nga có sự thật để chia sẻ và lòng can đảm để chia sẻ những điều ấy, tôi mời bạn liên hệ với MI6. Bạn sẽ làm việc để mang lại hòa bình cho lục địa của chúng ta; để bảo vệ lợi ích lâu dài - và khôi phục danh dự - cho đất nước bạn. Bạn sẽ làm việc với một tổ chức đẳng cấp thế giới. Chúng tôi sẽ làm mọi thứ trong khả năng của mình để giữ an toàn cho bạn. Nhu cầu và nguyện vọng của bạn sẽ là tối quan trọng. Chúng tôi có thể giúp bạn tạo nên sự khác biệt.

Gián điệp là một nghề cổ xưa, nhưng thế giới chưa bao giờ thay đổi nhanh đến thế - và chúng tôi cũng đang thay đổi theo. Nhiều điệp viên giỏi nhất và nhiệt huyết nhất của chúng tôi là những người tình nguyện đã cống hiến cho MI6. Cánh cửa của chúng tôi luôn rộng mở.

Và, kể từ hôm nay, bạn có thể liên hệ với chúng tôi trực tuyến một cách an toàn thông qua cổng thông tin web đen mới của chúng tôi, Silent Courier. Cổng thông tin ảo của chúng tôi tận dụng tính ẩn danh của web đen để bất kỳ ai, ở bất kỳ đâu trên thế giới cũng có thể liên hệ an toàn với MI6. Vì vậy, hãy liên hệ với chúng tôi ngay hôm nay qua Silent Courier và lựa chọn một tương lai khác cho chính bạn, gia đình và đất nước bạn.

Nhưng lời kêu gọi của chúng tôi hôm nay không chỉ dành riêng cho người Nga. Bất kỳ ai, ở bất kỳ đâu trên thế giới, có quyền truy cập vào thông tin nhạy cảm liên quan đến khủng bố hoặc hoạt động tình báo thù địch, đều có thể sử dụng cổng thông tin mới này để liên hệ với MI6.

Trong khi Nga vẫn là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của MI6, ba ưu tiên còn lại, Trung Quốc, Iran và chống khủng bố, cũng đang chứng tỏ là những thách thức dai dẳng. Đó là lý do tại sao Vương quốc Anh vào năm 2025 cần một MI6 có thể hoạt động linh hoạt và quy mô lớn. Để đạt được mục tiêu đó, tôi rất biết ơn các Thủ tướng kế nhiệm đã nhận thức được nhu cầu tài trợ phù hợp cho cộng đồng tình báo của chúng ta, bất chấp thời kỳ kinh tế khó khăn.

Trung Quốc, xét trên nhiều phương diện, đang đứng giữa ranh giới giữa cơ hội và đe dọa. Nga suy yếu, Trung Quốc trỗi dậy. Thế kỷ 21 chắc chắn sẽ được định hình bởi sự trỗi dậy của Trung Hoa hay “Vương quốc Trung tâm”. Là một nhân tố quan trọng trong hệ thống toàn cầu, một thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc, và một quốc gia đang tìm cách củng cố các liên minh khu vực, Trung Quốc có những trách nhiệm đặc biệt đi kèm với quy mô và tham vọng của mình. Trong nhiều lĩnh vực chung toàn cầu: biến đổi khí hậu, an ninh AI và thương mại thế giới, Trung Quốc có một vai trò to lớn và đáng hoan nghênh. Chúng tôi, tại Vương quốc Anh, mong muốn có một mối quan hệ tôn trọng và mang tính xây dựng với Trung Quốc.

Nhưng Trung Quốc cần tuân thủ các quy tắc đã được thiết lập về giao tiếp và không can thiệp mà họ công khai thúc đẩy. Tôi lắng nghe những lo ngại của đồng nghiệp, Giám đốc MI5, Ngài Ken McCallum, về sự can thiệp của Trung Quốc vào Vương quốc Anh; và chúng tôi, tại Vương quốc Anh, sẽ mạnh mẽ bảo vệ các quyền tự do, lối sống và an ninh kinh tế của mình.

Iran đã đóng vai trò quan trọng trong suốt nhiệm kỳ của tôi. Một Iran phi hạt nhân phải luôn là ưu tiên hàng đầu, và tôi hy vọng chính phủ Iran có thể nhận ra rằng một tương lai thịnh vượng và an toàn nằm ở sự hợp tác và thỏa hiệp, chứ không phải mù quáng theo đuổi một chiến lược gây bất ổn cho khu vực lân cận và khiến họ bất đồng quan điểm với phần lớn thế giới.

Những kẻ ủy nhiệm của họ, trong khi mang lại đau khổ, bạo lực và chết chóc cho khu vực, chẳng mang lại lợi ích gì cho Iran, và chúng ta phải hy vọng việc họ bị Israel hạ bệ có thể mang lại cơ hội để thiết lập lại trật tự. Điều đó đòi hỏi một sự thay đổi về mặt tư duy ở Tehran, điều mà tình báo vẫn chưa phát hiện ra.

Xin kính chào quý vị và các bạn

[MI6: Speech by Sir Richard Moore, Chief of SIS, 19 September 2025]

7. Nhiều trận động đất tấn công bờ biển Nga

Các trận động đất nhỏ tiếp tục làm rung chuyển khu vực Kamchatka của Nga sau trận động đất mạnh 7,8 độ richter xảy ra ở khu vực này vào thứ năm, cùng với các dư chấn từ 4,5 đến 5,5 độ richter trong suốt thứ sáu.

Ba trận động đất vừa xảy ra ngoài khơi bán đảo Kamchatka của Nga vào sáng sớm thứ Hai, làm rung chuyển một trong những khu vực địa chất bất ổn nhất thế giới. Kamchatka nằm trên Vành đai Lửa Thái Bình Dương, và khu vực này đã hứng chịu một số trận động đất gần đây chỉ hai tháng sau khi hứng chịu một trận động đất mạnh 8,8 độ richter.

Hoạt động này lên đến đỉnh điểm trong trận động đất hôm thứ Năm, gây ra cảnh báo sóng thần trong thời gian ngắn, mặc dù không có sự kiện nào như vậy xảy ra. Tuy nhiên, Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia, gọi tắt là NOAA cho biết Hawaii không có nguy cơ sóng thần mặc dù đã có cảnh báo trên toàn Thái Bình Dương.

Trận động đất hôm thứ Năm xảy ra cách bờ biển Nga khoảng 80 dặm, ở độ sâu 6 dặm. Các quan chức khác báo cáo sóng thần cao khoảng 1 đến 2 feet tại nhiều điểm dọc theo rìa bán đảo.

Các cơn dư chấn tiếp tục gây gián đoạn cho khu vực Kamchatka, với một cơn dư chấn mới xảy ra hầu như mỗi giờ trong suốt thứ Sáu.

Cơ quan Khảo sát Địa chất Hoa Kỳ, gọi tắt là USGS đã ghi nhận 14 hoạt động địa chấn trong 12 giờ qua. Cơ quan này đã xem xét và xác nhận tất cả, không có báo cáo nào về thiệt hại hoặc thương tích ngay lập tức.

Tính đến tối thứ sáu theo giờ miền Đông, đã nhiều giờ trôi qua mà không có thêm trận động đất nào và cảnh báo sóng thần cũng không được đưa ra.

Thời điểm tập trung và khoảng cách gần của các trận động đất cho thấy khả năng có một chuỗi nhiễu động địa chấn liên quan. Các chuyên gia vẫn chưa xác nhận liệu chúng là một mô hình hay là các đứt gãy độc lập dọc theo cùng một đới đứt gãy.

Kamchatka, nằm dọc theo Vành đai lửa Thái Bình Dương bất ổn, là một trong những khu vực có hoạt động địa chấn mạnh nhất của Nga.

Nằm trên rìa vịnh Avacha ở Viễn Đông Nga, Petropavlovsk-Kamchatsky là thủ phủ của vùng Kamchatka và là một trong những thành phố lớn biệt lập nhất thế giới, chỉ có thể tiếp cận bằng đường hàng không hoặc đường biển.

Thành phố cảng này được bao quanh bởi những ngọn núi lửa phủ tuyết và địa hình hiểm trở, càng làm tăng thêm tính dễ bị tổn thương do động đất trong một vùng kiến tạo đang hoạt động. Tuy nhiên, bất chấp sự cô lập, Petropavlovsk-Kamchatsky vẫn là một trung tâm thu hút các nhà khoa học và khách du lịch.

Các nhà địa chấn học sẽ tiếp tục theo dõi khu vực để phát hiện dư chấn và phân tích chuỗi dư chấn để tìm ra các mô hình có thể chỉ ra nguy cơ gia tăng. Bất kỳ trận động đất nào tiếp theo đều có thể gây ra mối đe dọa cho Hoa Kỳ với sóng thần có thể tấn công Alaska hoặc Hawaii.

[Newsweek: Multiple Earthquakes Slam Russian Coastline]

8. Cuộc điện đàm giữa Tổng thống Trump và Tập Cận Bình

Tổng thống Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình dường như đang bất đồng quan điểm về việc liệu thỏa thuận đề xuất nhằm loại bỏ TikTok khỏi sự kiểm soát của Trung Quốc có được chấp thuận hay không sau cuộc điện đàm giữa hai nhà lãnh đạo vào thứ Sáu.

Tổng thống Trump cho biết ông đã có “một cuộc gọi rất hiệu quả” với Tập Cận Bình về nhiều vấn đề và “đánh giá cao việc chấp thuận TikTok” - dường như đang ám chỉ đến một thỏa thuận với Trung Quốc về ứng dụng mạng xã hội này.

Tuy nhiên, thông tin chính thức đầu tiên về cuộc gọi này đến từ một cơ quan chính phủ Trung Quốc — và không đề cập đến thỏa thuận, thay vào đó, họ nhắc lại lập trường lâu nay của Trung Quốc về việc cho phép các cuộc đàm phán với TikTok tiếp tục.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết trong một tuyên bố: “Lập trường của Trung Quốc về vấn đề TikTok rất rõ ràng: Chính phủ Trung Quốc tôn trọng mong muốn của các doanh nghiệp và hoan nghênh họ tiến hành đàm phán kinh doanh theo đúng quy tắc thị trường, đạt được các giải pháp tuân thủ luật pháp và quy định của Trung Quốc và cân bằng lợi ích”.

Tình trạng mơ hồ của TikTok, sau khi Tòa Bạch Ốc nhiều lần thông báo về thỏa thuận sắp tới để bán ứng dụng này cho một nhóm chủ sở hữu người Mỹ, làm nổi bật thách thức mà Tổng thống Trump phải đối mặt khi thể hiện sức mạnh trong các thỏa thuận thương mại với các quốc gia có ít động lực để tham gia.

Sau đó vào thứ Sáu, tại Phòng Bầu dục, Tổng thống Trump một lần nữa khẳng định rằng Chủ tịch Tập đã chấp thuận thỏa thuận TikTok - nhưng khi được hỏi liệu thỏa thuận đã thực sự được giải quyết hay chưa, ông nói “chúng tôi mong muốn hoàn tất thỏa thuận đó”.

Khi được hỏi về quyền kiểm soát cuối cùng đối với thuật toán của ứng dụng - một câu hỏi trung tâm về tính hợp pháp của bất kỳ thỏa thuận nào - ông cho biết điều đó “đang được giải quyết” và các nhà đầu tư Mỹ “sẽ kiểm soát được nó”.

Theo một quan chức Tòa Bạch Ốc, Tổng thống Trump và Tập bắt đầu cuộc gọi lúc 8 giờ sáng và kéo dài chưa đầy một giờ. Một trong những chủ đề được thảo luận là dàn xếp một thỏa thuận để một công ty Mỹ vận hành ứng dụng tại Hoa Kỳ nhằm bảo đảm dữ liệu không bị chuyển ngược về Trung Quốc.

Một người hiểu rõ quan điểm của Tòa Bạch Ốc về TikTok cho biết, Tòa Bạch Ốc đã gọi điện cho ông Tập với niềm tin rằng không có vấn đề gì nổi bật nào với thỏa thuận TikTok.

Công ty, Tòa Bạch Ốc và Đại sứ quán Trung Quốc đều không trả lời yêu cầu cung cấp thêm thông tin chi tiết về tình hình đàm phán. Oracle, công ty nhu liệu được tường trình trọng tâm trong khuôn khổ thỏa thuận của Tòa Bạch Ốc, cũng vậy.

Việc không thể hoàn tất thỏa thuận với TikTok sẽ là một bước thụt lùi đối với Tòa Bạch Ốc của Tổng thống Trump, nơi gần như đã khẳng định rằng đã có thỏa thuận vào thứ Hai khi Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent công bố “khuôn khổ”.

Bessent tỏ ra tự tin rằng vấn đề này sẽ được Tập Cận Bình và Tổng thống Trump giải quyết trong lần xuất hiện trên CNBC vào thứ Ba: “Tôi dự đoán vào thứ Sáu, khi Tổng thống Trump có cuộc điện đàm với Chủ tịch Đảng Tập Cận Bình, hai người sẽ thống nhất về một thỏa thuận cuối cùng.”

Tổng thống Trump thậm chí còn nói cụ thể hơn vào thứ năm tại một sự kiện ở Anh rằng công ty sẽ “thuộc sở hữu của tất cả các nhà đầu tư Mỹ” - với việc Mỹ sẽ thu một khoản “phí cộng thêm” không xác định - nhưng “kết hợp” với Trung Quốc.

Tuần này, Tổng thống Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp gia hạn thời hạn bán cho đến ngày 16 tháng 12, đây là lần gia hạn thứ tư mà ông ký để thực thi luật năm 2024 kêu gọi bán hoặc cấm ứng dụng này.

Trong bài đăng hôm thứ Sáu, Tổng thống Trump cho biết ông mong muốn được gặp ông Tập tại hội nghị thượng đỉnh Hợp tác Kinh tế Á Châu - Thái Bình Dương, dự kiến diễn ra từ ngày 31 tháng 10 đến ngày 1 tháng 11 tại Nam Hàn - một thời điểm tiềm năng khác để các nhà lãnh đạo chính thức hóa các điều khoản của bất kỳ thỏa thuận nào về TikTok.

Những người theo chủ nghĩa cứng rắn với Trung Quốc ở cả hai đảng đều tuyên bố sẽ xem xét kỹ lưỡng mọi thỏa thuận để bảo đảm thỏa thuận đó tuân thủ các điều khoản của luật lưỡng đảng mà họ đã thông qua vào năm ngoái - và được Tòa án Tối cao đồng ý duy trì - yêu cầu Trung Quốc không được kiểm soát thuật toán của TikTok hoặc dữ liệu người dùng Hoa Kỳ.

“Tôi không có bất kỳ chi tiết hay hiểu biết nào về thỏa thuận này,” Chủ tịch Ủy ban Năng lượng và Thương mại Hạ viện Brett Guthrie Đảng Cộng hòa đơn vị Kentucky phát biểu tại một sự kiện hôm thứ Năm. “Chúng tôi hoàn toàn không được tham gia vào thỏa thuận đó. Từ phía Quốc hội, chúng tôi muốn tuân thủ luật pháp… Nếu Đảng Cộng sản phải phê duyệt thỏa thuận, điều đó đi ngược lại tất cả những gì chúng tôi đã nói. “

Tuần này, đảng Dân chủ cũng nhắc lại rằng bất kỳ động thái nào không phải là thoái vốn hoàn toàn khỏi ByteDance có trụ sở tại Bắc Kinh đều không đủ và vi phạm các điều khoản trong luật lưỡng đảng của họ.

“Luật pháp yêu cầu TikTok mới của Mỹ không được có bất kỳ mối quan hệ hoạt động nào với ByteDance do ĐCSTQ kiểm soát”, Dân biểu Raja Krishnamoorthi (Dân chủ - Illinois), thành viên Đảng Dân chủ hàng đầu tại Ủy ban Trung Quốc của Hạ viện, cho biết trong một tuyên bố hôm thứ Năm. “Khi các chi tiết tiếp theo của thỏa thuận được công bố, đây sẽ là tiêu chuẩn mà Tổng thống Trump sẽ bị đánh giá.”

Đầu tuần này, Quỹ Di sản bảo thủ - đơn vị xây dựng chương trình nghị sự Dự án 2025 - đã thúc giục Tổng thống Trump từ chối bất kỳ điều gì ngoài việc thoái vốn hoàn toàn khỏi sự kiểm soát của Trung Quốc.

“Một thỏa thuận nửa vời, để ngỏ cánh cửa cho Bắc Kinh, chẳng hạn như cấp phép thuật toán, cũng mang lại những mối đe dọa tương tự và nên bị bác bỏ”, Wes Hodges, quyền giám đốc Trung tâm Công nghệ của Heritage, cho biết trong một tuyên bố. “Nếu Trung Quốc từ chối thoái vốn thực sự, Tổng thống Trump nên thẳng tay trừng trị họ và cấm TikTok.”

[Politico: No clarity on TikTok sale after Trump-Xi phone call]

9. Yermak, Rubio thảo luận về bảo đảm an ninh, hợp tác quân sự trước cuộc gặp Tổng thống Zelenskiy-Tổng thống Trump

Nhà lãnh đạo Văn phòng Tổng thống Andriy Yermak đã có cuộc điện đàm với Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio vào ngày 20 tháng 9, trước cuộc gặp dự kiến giữa Tổng thống Volodymyr Zelenskiy và Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump vào tuần tới.

Yermak cho biết như trên hôm Chúa Nhật, 21 Tháng Chín, và cho biết thêm ông đã “thảo luận về việc chuẩn bị bảo đảm an ninh cho Ukraine, cũng như mở rộng hợp tác trong các lĩnh vực quân sự, quốc phòng và kinh tế” với Rubio.

Cuộc gọi điện thoại diễn ra khi Tổng thống Zelenskiy đang dẫn đầu phái đoàn Ukraine tham dự Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc, sự kiện dự kiến sẽ quy tụ các nhà lãnh đạo từ gần 150 quốc gia từ ngày 23 đến 29 tháng 9.

Tổng thống Trump đã tỏ ý sẵn sàng cung cấp cho Ukraine các bảo đảm an ninh nhưng không nêu rõ đó là những bảo đảm gì.

Tuy nhiên, ông đã loại trừ khả năng cử quân đội Hoa Kỳ tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình. Ông cũng tuyên bố rằng Âu Châu nên đóng vai trò chủ đạo trong việc cung cấp những bảo đảm này.

Chính quyền Tổng thống Trump cũng đã phê duyệt các gói viện trợ vũ khí đầu tiên của Hoa Kỳ cho Ukraine do các đồng minh NATO tài trợ theo một thỏa thuận tài chính mới vào ngày 16 tháng 9, với lô thiết bị quân sự đầu tiên theo chương trình Danh sách yêu cầu ưu tiên của Ukraine, gọi tắt là PURL đến sau đó vài ngày.

Tổng thống Zelenskiy xác nhận vào ngày 17 tháng 9 rằng Ukraine sẽ nhận được hỏa tiễn Patriot và Hệ thống hỏa tiễn pháo binh cơ động cao, gọi tắt là HIMARS như một phần của gói viện trợ vũ khí của Hoa Kỳ do các đồng minh NATO tài trợ, mặc dù ông không nói rõ thời điểm vũ khí sẽ được chuyển đến.

Không có thông tin bổ sung nào được cung cấp trong cuộc gọi và không rõ liệu các quan chức cao cấp có thảo luận về việc cung cấp thêm vũ khí cho Ukraine hay không.

Trước cuộc gặp, Tổng thống Zelenskiy đã xác nhận cuộc gặp với Tổng thống Trump vào ngày 20 tháng 9, đồng thời cho biết thêm rằng “Sẽ có rất nhiều cuộc gặp song phương. Về kinh doanh, công nghệ, quốc phòng, thỏa thuận khoáng sản. Cuộc gặp này sẽ được kết hợp với một cuộc họp kinh tế lớn. Và một cuộc gặp với Tổng thống Hoa Kỳ”, Tổng thống nói.

Cuộc gặp sẽ đánh dấu cuộc trò chuyện trực tiếp đầu tiên của họ kể từ khi Tổng thống Zelenskiy đến thăm Tòa Bạch Ốc cùng các nhà lãnh đạo Âu Châu vào ngày 18 tháng 8, hai ngày sau khi Tổng thống Trump và Putin gặp nhau tại Alaska.

[Kyiv Independent: Yermak, Rubio discuss security guarantees, military cooperation ahead of Zelensky-Trump meeting]