1. Trong khi thế giới tưởng nhớ Đức Giáo Hoàng Phanxicô, Trung Quốc hầu như im lặng về sự qua đi của ngài
Trong khi phản ứng từ các nhà lãnh đạo chính trị và tôn giáo trên toàn cầu lan truyền trên mạng xã hội chỉ vài giờ sau khi Đức Giáo Hoàng qua đời vào sáng thứ Hai, cho đến nay, các nhà lãnh đạo cao cấp và các giám mục Công Giáo ở Trung Quốc vẫn giữ im lặng sau khi Đức Thánh Cha Phanxicô qua đời,
AsiaNews đưa tin rằng các quan chức Trung Quốc không được phép công khai bày tỏ quan điểm về cái chết của Đức Thánh Cha Phanxicô.
Chính phủ Trung Quốc đã đưa ra một tuyên bố ngắn gọn gần 24 giờ sau khi Đức Thánh Cha qua đời, chỉ sau khi các phóng viên hỏi phát ngôn nhân Bộ ngoại giao Lâm Kiến về vấn đề này vào hôm thứ Ba.
“Trung Quốc bày tỏ lời chia buồn về sự ra đi của Đức Giáo Hoàng Phanxicô”, ông nói, đồng thời nói thêm rằng “trong những năm gần đây, Trung Quốc và Vatican đã duy trì các mối liên hệ mang tính xây dựng và tham gia vào các cuộc trao đổi hữu ích. Trung Quốc sẵn sàng hợp tác với Vatican để thúc đẩy sự cải thiện liên tục của quan hệ Trung Quốc-Vatican”.
Đáng chú ý, Đảng Cộng sản Trung Quốc đã đăng tải lời chia buồn trước cái chết của Đức Giáo Hoàng Bênêđíctô 16 sau khi ngài qua đời cách đây hai năm, trong đó nêu rõ: “Chúng tôi phó thác Đức Bênêđíctô XVI cho lòng thương xót của Chúa và cầu xin Người ban cho ngài sự an nghỉ vĩnh hằng trên thiên đàng.” Nhưng lần này, đã nhiều ngày trôi qua kể từ khi Đức Thánh Cha Phanxicô qua đời mà Đảng Cộng sản Trung Quốc vẫn chưa đưa ra tuyên bố tương tự nào.
“Ý tôi là, điều đó thực sự đáng kinh ngạc vì họ có một thỏa thuận với Vatican,” Nina Shea, thành viên của Viện Hudson, nói với CNA vào hôm Thứ Tư, 23 Tháng Tư. “Đó là sự phản ánh của việc họ từ chối thừa nhận thẩm quyền tối cao của Đức Thánh Cha đối với Giáo Hội Công Giáo và rằng họ chỉ coi Đức Thánh Cha theo nghĩa thế tục là nguyên thủ quốc gia.”
Thỏa thuận giữa Vatican và Trung Quốc cho phép các giám mục do Trung Quốc bổ nhiệm trong Giáo Hội Công Giáo đã được gia hạn vào năm ngoái và sẽ vẫn còn hiệu lực cho đến tháng 10 năm 2028, bất chấp nhiều báo cáo về việc Trung Quốc vi phạm thỏa thuận và tiếp tục đàn áp các giám mục Công Giáo.
Shea cho biết: “Việc không có lời chia buồn là dấu hiệu cho thấy họ không coi Đức Thánh Cha là nhà lãnh đạo tôn giáo của Giáo Hội Công Giáo và họ không muốn người dân của mình nhớ đến Đức Thánh Cha, sứ vụ Giáo Hoàng, và Giáo Hội Công Giáo ở Trung Quốc”.
Bà nói thêm: “Điều này cho thấy đường lối của Vatican trong những năm qua là vô ích”.
Bà giải thích rằng các linh mục và giám mục Công Giáo ở Trung Quốc được yêu cầu phải tham gia Hiệp hội Công Giáo Yêu nước Trung Quốc, điều này đòi hỏi phải cam kết độc lập khỏi ảnh hưởng của nước ngoài - bao gồm cả Đức Giáo Hoàng.
Shea mô tả thêm quyết định giữ im lặng về cái chết của Đức Thánh Cha Phanxicô của Hiệp hội Công Giáo Yêu nước là “một động thái thắt chặt thông điệp”, mà bà cho biết “là một quá trình liên tục ở Trung Quốc cộng sản”.
Thật vậy, sự thay đổi này diễn ra khi các quy định mới về hoạt động tôn giáo ở Trung Quốc chuẩn bị có hiệu lực trên toàn quốc vào ngày 1 tháng 5.
Theo quy định mới, “hoạt động tôn giáo tập thể do người nước ngoài tổ chức tại Trung Quốc chỉ giới hạn cho người nước ngoài tham gia” với một số ít trường hợp ngoại lệ. Ngoài ra, giáo sĩ nước ngoài bị cấm chủ trì các hoạt động tôn giáo cho người Trung Quốc nếu không có lời mời của chính phủ Trung Quốc, hạn chế nghiêm trọng hoạt động truyền giáo của nước ngoài tại quốc gia này.
Shea chỉ ra rằng với các quy định chặt chẽ hơn này, rủi ro sẽ tăng cao đối với các giám mục hoặc giáo phận nào thể hiện lòng trung thành với Vatican.
Quan hệ Vatican-Trung Quốc sau Cơ Mật Viện
Với việc Trung Quốc dường như rút lui khỏi mối quan hệ ngoại giao căng thẳng với Vatican sau cái chết của Đức Thánh Cha Phanxicô, tương lai của thỏa thuận Vatican-Trung Quốc vẫn chưa rõ ràng. “Có rất nhiều sự lừa dối từ phía Trung Quốc về những gì họ định làm đối với Vatican”, Shea nói.
Bà giải thích rằng Trung Quốc vẫn giữ được thế thượng phong vì “đòn bẩy duy nhất mà Vatican có được là thẩm quyền đạo đức của mình”. Không giống như chế độ Maoist, Trung Quốc của Tập Cận Bình sẽ không tiến hành cuộc đàn áp đẫm máu đối với các Kitô hữu, điều sẽ gây ra sự phẫn nộ của quốc tế và phải chịu các lệnh trừng phạt kinh tế cùng những hậu quả khác cho chế độ.
“Người Trung Quốc sợ việc thực sự công khai đàn áp Giáo hội, vì vậy họ muốn ngụy trang và che đậy bằng những cử chỉ ngoại giao,” bà nói, “Họ đã từ bỏ các hoạt động đẫm máu hơn của thời kỳ Mao vì họ muốn thương mại và đầu tư của phương Tây. Và đó là điều quyết định sự khác biệt giữa cách họ đối xử với người Duy Ngô Nhĩ và cách họ đối xử với các giám mục Công Giáo.”
“Cuộc đàn áp Giáo hội ở Trung Quốc là phẫu thuật”, Shea nói, lưu ý rằng mặc dù đổ máu công khai không phải là trò chơi của Đảng Cộng sản Trung Quốc, đảng này đã giam giữ 10 giám mục — một số vị bị giam cầm trong hơn một thập niên — và ngăn chặn một cách có hệ thống việc bổ nhiệm các giám mục mới hợp tác với Rôma, vì các giám mục còn lại của đất nước này tiếp tục chết vì tuổi già theo thời gian. Nó cũng đã bãi bỏ các giáo phận trên khắp đất nước.
Shea nhấn mạnh rằng “Họ truy đuổi các giám mục và linh mục. Họ biết rằng đó là một giáo hội có phẩm trật, vì vậy họ không giam giữ hàng loạt hoặc bắt giữ hàng loạt như họ đã làm với người Duy Ngô Nhĩ, vì đó là một giáo hội có phẩm trật. Họ không cần phải làm vậy. Họ có thể chặt đầu Giáo hội bằng cách bắt giữ các giám mục không hợp tác mà họ biết.”
“Đó là lý do tại sao tôi nghĩ các nên hoạt động thầm lặng”, bà nói.
Theo tình hình hiện tại, các giám mục Công Giáo có nguy cơ bị chế độ “trừng phạt tàn bạo” mà không có quy trình tố tụng hợp lệ, bị “giam giữ biệt lập trong nhiều thập niên liên tục, hoặc nhiều năm liên tục, hoặc bị gián đoạn cuộc sống hai tháng một lần với lệnh giam giữ, mà bạn không bao giờ biết trước sẽ đến và không xác định thời hạn”. Họ bị đàn áp, nhưng theo cách “không làm mất đi đầu tư và thương mại quốc tế bằng cách thu hút sự chú ý của phương Tây”.
Khi Cơ Mật Viện đang đến gần, Shea bày tỏ hy vọng rằng Đức Giáo Hoàng tiếp theo sẽ thay đổi mối quan hệ giữa Vatican với Trung Quốc và cuối cùng là từ bỏ thỏa thuận căng thẳng với Bắc Kinh.
“Thỏa thuận này khiến mọi thứ trở nên tồi tệ hơn nhiều vì Vatican hiện đang thực sự bao che cho Đảng Cộng sản Trung Quốc và đang che đậy cuộc đàn áp Giáo hội. Chính sách của Vatican là không bao giờ chỉ trích Trung Quốc theo bất kỳ cách nào, liên quan đến Giáo hội hoặc các hành vi tàn bạo khác như phá thai cưỡng bức hoặc chính sách một con”.
Shea nói thêm: “Tôi khuyến khích đại sứ Hoa Kỳ tại Vatican Brian Burch hãy cố gắng mở mắt ra để nhìn rõ những gì đang bị che đậy.”
Source:Catholic News Agency
2. Khoảng 250,000 người dự thánh lễ an táng Đức Giáo Hoàng Phanxicô
Văn phòng Báo chí Tòa thánh đã cập nhật ước tính về số người tham dự, báo cáo rằng có khoảng 250,000 người đưa tang đã tụ tập để tỏ lòng thành kính với Đức Đức Cố Giáo Hoàng.
Đức Hồng Y Giovanni Battista Re, Niên Trưởng Hồng Y đoàn, người chủ trì Thánh lễ, đã ca ngợi “tầm nhìn truyền giáo, sự ấm áp của con người, sự tự phát, chứng tá cho lòng thương xót và sức thu hút của sự chào đón và lắng nghe” của Đức Phanxicô.
Vatican đưa ra con số ước lượng khoảng 200,000 người đã xếp hàng dài trên các con phố bên ngoài Vatican vào ngày 26 tháng 4 năm 2025 khi di chuyển quan tài Đức Cố Giáo Hoàng Phanxicô từ Vatican đến Đền Thờ Đức Bà Cả. Cảnh sát Rôma cho rằng có đến 400.000 người xếp hàng dọc theo tuyến đường này.
Tổng thống Trump đến cùng với các nhà lãnh đạo thế giới tụ tập tham dự lễ tang của Đức Phanxicô.
Đòan xe của Tổng thống Trump đến Thành phố Vatican, tham gia vào đoàn rước của các nhà lãnh đạo toàn cầu đến để bày tỏ lòng thành kính cuối cùng với Đức Giáo Hoàng Phanxicô. Chiếc xe limousine của tổng thống, cùng với các xe của Mật vụ và lực lượng an ninh Ý, đã đi qua các tuyến đường được dọn sạch đặc biệt đến Quảng trường Thánh Phêrô trước Thánh lễ tang dự kiến bắt đầu lúc 10 giờ sáng giờ địa phương.
Tổng thống Trump và Đệ nhất phu nhân Melania Tổng thống Trump nằm trong số hơn 100 nguyên thủ quốc gia và lãnh đạo chính phủ tham dự tang lễ, bao gồm Tổng thống Á Căn Đình Javier Milei đại diện cho quê hương của Đức Giáo Hoàng và nhiều nhà lãnh đạo Âu Châu như Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Ý Giorgia Meloni. Cựu Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden và cựu Đệ nhất phu nhân Jill Tổng thống Biden cũng tham dự.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy được nhìn thấy trong trang phục màu đen thay cho trang phục khaki bình thường ông vẫn mặc.
Các Thượng phụ và giám mục từ nhiều tín phái và giáo hội cũng như đại diện tôn giáo từ khắp nơi trên thế giới cũng tham dự.
Cuộc tụ họp này đại diện cho một trong những cuộc họp lớn nhất của các nhà lãnh đạo thế giới trong những năm gần đây, chứng minh ảnh hưởng hoàn cầu của Đức Giáo Hoàng Phanxicô trong suốt 12 năm trị vì của ngài. Các biện pháp an ninh trên khắp Rôma được thắt chặt một cách phi thường, với quân đội và cảnh sát Ý bảo vệ một chu vi rộng xung quanh Thành phố Vatican, bao gồm cả Sông Tiber.
Khi Quảng trường Thánh Phêrô tiếp tục chật kín người dưới bầu trời trong xanh vào buổi sáng, bầu không khí trang nghiêm được tô điểm bằng lời cầu nguyện chung. Vào khoảng 8:45 sáng theo giờ địa phương, hàng ngàn người hành hương đã cùng nhau cầu nguyện Kinh cầu các thánh, giọng nói của họ vang lên đồng thanh trên khắp khuôn viên Vatican.
Kinh cầu cổ xưa, cầu xin sự chuyển cầu của các thánh hiệp thông, tạo nên bối cảnh cầu nguyện khi các tín hữu tụ họp để tạm biệt Đức Giáo Hoàng Phanxicô.
3. Phiên họp chung thứ hai quy tụ 103 Hồng Y
Hồng Y Đoàn đã chứng kiến sự gia tăng đáng kể về số lượng người tham dự phiên họp chung hôm thứ Tư, với 103 Hồng Y hiện có mặt tại Rôma — gần gấp đôi so với khoảng 60 người tham dự phiên họp đầu tiên hôm thứ Ba.
Các Hồng Y bắt đầu cuộc họp thứ hai bằng lời cầu nguyện cho Đức Giáo Hoàng Phanxicô trước khi đưa ra một số quyết định quan trọng liên quan đến thời kỳ trống tòa, bao gồm việc hoàn thiện lịch trình cho Novendiales — tức là thời gian để tang kéo dài chín ngày bắt đầu bằng Thánh lễ cầu hồn vào thứ Bảy.
Theo Văn phòng Nghi lễ Phụng vụ Đức Giáo Hoàng, Đức Hồng Y Giovanni Battista Re, Niên trưởng Hồng Y đoàn, sẽ chủ trì Thánh lễ an táng Đức Giáo Hoàng Phanxicô vào thứ Bảy, ngày 26 tháng 4, lúc 10 giờ sáng theo giờ Rôma.
Thánh bộ cũng quyết định vị Hồng Y nào sẽ cử hành mỗi Thánh lễ Novendiales tiếp theo cho đến ngày 4 tháng 5. Đức Hồng Y Pietro Parolin, nguyên Quốc Vụ Khanh Tòa Thánh, sẽ chủ trì Thánh lễ Chúa Nhật, bắt đầu lúc 10:30 sáng, trong khi các Thánh lễ còn lại sẽ được cử hành lúc 5 giờ chiều mỗi ngày.
Trong khi tất cả 252 Hồng Y có thể tham gia vào các phiên họp chung bất kể tuổi tác, chỉ có 135 Hồng Y dưới 80 tuổi mới đủ điều kiện bỏ phiếu trong Cơ Mật Viện sắp tới. Con số này vượt quá giới hạn truyền thống là 120 Hồng Y cử tri — một hạn chế mà Đức Thánh Cha Phanxicô đã thường xuyên vượt qua trong tất cả các công nghị tấn phong Hồng Y.
Phiên họp chung lần thứ ba đã diễn ra vào thứ năm lúc 9 giờ sáng theo giờ Rôma khi nhiều Hồng Y tiếp tục đến Thành phố vĩnh cửu.
Trong khi đó, các tín hữu vẫn tiếp tục tuôn đến Đền Thờ Thánh Phêrô để tỏ lòng thành kính cuối cùng với Đức Thánh Cha Phanxicô. Các viên chức Vatican báo cáo rằng có khoảng 20.000 người đã vào Vương cung thánh đường tính đến 7:30 tối thứ Tư, mặc dù con số này có vẻ khiêm tốn khi xét đến thời gian chờ đợi lên đến năm giờ và sự di chuyển liên tục của hàng đợi.
Văn phòng Báo chí Tòa thánh cũng thông báo rằng 4.000 nhà báo đã được Vatican cấp phép đưa tin về tang lễ của Đức Thánh Cha Phanxicô và Cơ Mật Viện bầu Giáo Hoàng sau đó.
Source:Catholic News Agency
4. Linh cữu của Đức Giáo Hoàng Phanxicô đến đền thờ Đức Bà Cả. 400,000 người xếp hàng dọc tuyến đường
Quan tài gỗ của Đức Giáo Hoàng Phanxicô đến đền thờ Đức Bà Cả ngay sau 1 giờ chiều theo giờ địa phương vào hôm Thứ Bẩy, 26 Tháng Tư, hoàn thành cuộc rước long trọng từ Quảng trường Thánh Phêrô qua các đường phố của Rôma. Đám đông tín hữu xếp hàng dọc tuyến đường khi Đức Cố Giáo Hoàng thực hiện chuyến hành trình cuối cùng đến đền thờ Đức Mẹ mà ngài đã đến thăm hơn 100 lần trong suốt thời gian làm Giáo Hoàng.
Ngôi đền thờ lịch sử này sẽ là nơi an nghỉ cuối cùng của Vị Giáo Hoàng, nơi ngài sẽ được chôn cất trong một ngôi mộ đơn giản chỉ được đánh dấu bằng chữ “Franciscus”.
Đức Giáo Hoàng Phanxicô đặc biệt yêu cầu được chôn cất tại đền thờ Đức Bà Cả, nơi có bảy Đức Giáo Hoàng khác được chôn cất.
Các quan chức Ý ước tính rằng có khoảng 400,000 người xếp hàng dọc tuyến đường rước từ Thành phố Vatican đến đền thờ, theo một tuyên bố do cảnh sát Rôma đưa ra.
Những quả bóng bay đầy màu sắc mang hình ảnh của Đức Giáo Hoàng Phanxicô bay lơ lửng trên mái đền thờ Đức Bà Cả như một lời tri ân cuối cùng của các tín hữu dành cho Vị Giáo Hoàng quá cố nổi tiếng với sự giản dị và vui vẻ,
5. Phiên họp chung thứ ba quy tụ 113 Hồng Y, bắt đầu thảo luận về Giáo hội
113 Hồng Y có mặt tại Rôma đã họp phiên họp chung thứ ba vào sáng Thứ Năm, 24 Tháng Tư, và công bố những vị sẽ chủ trì hai bài suy niệm trước Cơ Mật Viện.
Giám đốc Văn phòng Báo chí Tòa thánh, Matteo Bruni, đã thông báo cho các nhà báo vào thứ năm về phiên họp chung lần thứ ba.
Ông cho biết 113 Hồng Y đã có mặt tại Hội trường Thượng Hội Đồng Giám Mục, bắt đầu lúc 9:00 sáng với một lời cầu nguyện và kết thúc lúc 12:00 trưa, bao gồm cả nửa giờ nghỉ giải lao.
Những Hồng Y chưa tuyên thệ đã tuyên thệ, theo tông hiến Universi Dominici Gregis, và đã có 34 bài phát biểu sau đó.
Các Hồng Y đã quyết định rằng Hồng Y Víctor Manuel Fernández, nguyên Tổng trưởng Bộ Giáo Lý Đức Tin, sẽ cử hành Thánh lễ vào ngày thứ sáu của Novendiales, thay vì Hồng Y Kevin Farrell.
Họ cũng đồng ý rằng Cha. Donato Ogliari, O.S.B., Viện phụ của Đền Thờ Thánh Phaolô Ngoại Thành, sẽ trình bày bài suy niệm đầu tiên vào thứ Hai, và Hồng Y Raniero Cantalamessa, Giảng viên danh dự của Phủ Đức Giáo Hoàng, sẽ trình bày bài suy niệm thứ hai vào đầu Cơ Mật Viện, ngày bắt đầu vẫn chưa được quyết định.
Các Hồng Y đã đọc các đoạn 1-23 của Universi Dominici Gregis, sau đó bắt đầu thảo luận về Giáo hội và thế giới.
Ông Bruni thông báo rằng phiên họp chung tiếp theo sẽ diễn ra vào sáng thứ Sáu lúc 9:00 sáng.
Ông lưu ý rằng 61.000 người đã đến viếng cố Đức Thánh Cha Phanxicô tính đến 1:00 chiều thứ Năm, đồng thời cho biết thêm rằng Đền Thờ Thánh Phêrô sẽ đóng cửa vào thứ Năm lúc nửa đêm, trừ khi vẫn còn nhiều người xếp hàng để vào.
Sau Thánh lễ an táng Đức Thánh Cha Phanxicô vào thứ Bảy, một số người nhận các hoạt động bác ái của Giáo hội sẽ đứng trên các bậc thềm của Đền Thờ Đức Bà Cả để chào đón linh cữu của ngài và bày tỏ lòng thành kính.
Theo một tuyên bố từ Tòa thánh, sáng kiến này nhắc lại rằng “Người nghèo có một vị trí đặc quyền trong trái tim của Chúa” và tìm cách gợi lại giáo huấn của Đức Cố Giáo Hoàng, người đã chọn danh hiệu Phanxicô “để không bao giờ quên người nghèo”.
Ông Bruni cho biết vào thứ Bảy, ngày 26 tháng 4, một buổi lần hạt Mân Côi sẽ được tổ chức trước Đền Thờ Đức Bà Cả lúc 9:00 tối, đồng thời cho biết thêm rằng lễ hạ huyệt Đức Giáo Hoàng Phanxicô sẽ diễn ra riêng tư.
Bắt đầu từ sáng Chúa Nhật, ngày 27 tháng 4, các tín hữu có thể bắt đầu viếng thăm mộ của Đức Giáo Hoàng Phanxicô tại Đền Thờ Đức Bà Cả.
Source:Vatican News
6. Một trong những giám mục cuối cùng được Đức Giáo Hoàng Phanxicô bổ nhiệm cho biết ngài đã chỉ cho chúng ta 'cách truyền giáo'
Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã qua đời vào ngày 21 tháng 4, để lại điều được Đức Cha Bruce Lewandowski, Giám mục tân cử của Providence, Rhode Island — một trong những giám mục cuối cùng trên thế giới được Đức Giáo Hoàng Phanxicô bổ nhiệm — cho biết là di sản của “sự gần gũi” và truyền giáo.
Đức Cha Lewandowski nói với CNA rằng Đức Thánh Cha đã sống Tin mừng “bằng cách gần gũi với người nghèo, gần gũi với những người cảm thấy xa cách với người khác, xa cách với Giáo hội và xa cách với Chúa Giêsu. Ngài đã cho thấy họ có thể trải nghiệm sự gần gũi của Chúa thông qua ngài”.
“Chúng ta đã nói rất nhiều về truyền giáo và tân Phúc Âm hóa trong nhiều thập niên. Ngài đã chỉ cho chúng ta cách thực hiện điều đó”.
7. Tổng thống Trump, Tổng thống Zelenskiy họp tại Đền Thờ Thánh Phêrô trước lễ tang của Đức Giáo Hoàng
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy đã tổ chức một cuộc họp ngắn tại Vatican vào thứ Bảy trước lễ tang của Đức Giáo Hoàng Phanxicô, trong đó hai nhà lãnh đạo thế giới đã thảo luận về cuộc xâm lược Ukraine của Nga đang diễn ra.
Tổng thống Zelenskiy đã chia sẻ một bức ảnh trên X về hai nguyên thủ quốc gia đang hội đàm bên trong Đền Thờ Thánh Phêrô. Các nhà lãnh đạo ngồi trên những chiếc ghế trang trí công phu trong khi thảo luận về những nỗ lực nhằm “ngăn chặn một cuộc chiến tranh khác nổ ra”, nhà lãnh đạo Ukraine cho biết.
Tổng thống Trump và Tổng thống Zelenskiy nằm trong số hàng chục nhà lãnh đạo thế giới tham dự lễ tang của Đức Giáo Hoàng vào thứ Bảy.
Trong một diễn biến được coi là bước ngoặt, trong một bài đăng trên Truth Social được công bố ngay sau cuộc gặp với Tổng thống Volodymyr Zelenskiy tại Vatican, Tổng thống Trump cho biết “Putin chỉ đang dụ dỗ tôi”. Ông giải thích rằng “không có lý do gì để Putin bắn hỏa tiễn vào các khu vực dân sự, thành phố và thị trấn trong vài ngày qua”.
Nga đã tăng cường các cuộc không kích vào khu vực dân sự ở Ukraine khi Tổng thống Trump thúc đẩy một thỏa thuận hòa bình, với cuộc tấn công của Nga khiến ít nhất 12 thường dân thiệt mạng và khoảng 90 người bị thương tại Kyiv vào ngày 24 tháng 4.
“Điều đó khiến tôi nghĩ rằng có lẽ ông ấy không muốn dừng chiến tranh, ông ấy chỉ đang lợi dụng tôi và phải giải quyết theo cách khác, thông qua ngân hàng hoặc các lệnh trừng phạt thứ cấp?” Tổng thống Trump nói.