Gina Christian của tạp chí Our Sunday Visitor, ngày 24 tháng 5, 2025 cho biết: Nga đã bác bỏ lời đề nghị của Vatican về việc tổ chức các cuộc đàm phán chấm dứt chiến tranh ở Ukraine, bất chấp sự ủng hộ của quốc tế đối với ý tưởng này.
Quốc vụ khanh Vatican, Hồng Y Pietro Parolin đã đề nghị "cuối cùng sẽ để Vatican... có thể tổ chức một cuộc họp trực tiếp" giữa Ukraine và Nga, vì các cuộc đàm phán ngày 16 tháng 5 giữa hai quốc gia này tại Istanbul đã kết thúc chỉ sau hai giờ, với rất ít kết quả ngoại trừ một cuộc trao đổi tù binh của nhau.
Động thái này đã được Thủ tướng Ý Giorgia Meloni và Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tán thành, với Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio xác nhận Vatican có thể là địa điểm họp cho các cuộc đàm phán hòa bình Nga-Ukraine trước cuộc họp ngày 17 tháng 5 với Hồng Y Matteo Zuppi. Tổng giám mục Bologna, Ý, Hồng Y Zuppi đã phục vụ với tư cách là phái viên hòa bình của Đức Giáo Hoàng Phanxicô giữa Ukraine và Nga kể từ năm 2023.
"Tôi nghĩ đây là nơi mà cả hai bên đều cảm thấy thoải mái khi đến", Rubio nói với các phóng viên tại Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Rome.
Tổng thống Ukraine Voldymyr Zelenskyy — người đã có cuộc gặp riêng với Đức Giáo Hoàng Leo XIV sau Thánh lễ nhậm chức của ngài vào ngày 18 tháng 5 tại Quảng trường Thánh Phêrô — cho biết trong các cuộc trò chuyện ngày 19 tháng 5 với Trump rằng ông đã "nhắc lại rằng Ukraine sẵn sàng đàm phán trực tiếp với Nga theo bất cứ hình thức nào mang lại kết quả. Thổ Nhĩ Kỳ, Vatican, Thụy Sĩ — chúng tôi đang cân nhắc mọi địa điểm có thể".
Tuy nhiên, Bộ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Lavrov đã bác bỏ viễn cảnh này, nói rằng quốc gia của ông "không có kế hoạch" về thời gian hoặc địa điểm diễn ra cuộc gặp tiếp theo giữa hai quốc gia.
Lavrov đưa ra nhận xét này khi phát biểu tại hội nghị ngày 23 tháng 5 tại Moscow về "Vùng đất Nam Nga lịch sử: Bản sắc dân tộc và quyền tự quyết của các dân tộc".
Ông mô tả những nỗ lực phối hợp các cuộc đàm phán tại Vatican là "không thực tế".
"Hãy tưởng tượng Vatican là nơi diễn ra các cuộc đàm phán. Nó hơi tầm thường", Lavrov nói, theo hãng truyền thông Ukrainska Pravda, trích dẫn hãng truyền thông Nga RBC. Lựa chọn từ ngữ của Lavrov cũng được diễn giải là "hơi thiếu thanh lịch".
Người phát ngôn của Điện Kremlin Dmitry Peskov nói với giới truyền thông vào ngày 22 tháng 5 rằng "không có thỏa thuận nào" để tổ chức các cuộc đàm phán tại Vatican.
Lavrov trích dẫn tôn giáo là một trở ngại, nói rằng một cuộc gặp giữa Nga và Ukraine, "hai quốc gia Chính thống giáo", tại một "diễn đàn Công Giáo" sẽ "hơi khó chịu" đối với Vatican.
Hầu hết các Ki-tô hữu ở Ukraine tự nhận mình là Chính thống giáo, tiếp theo là người Hy Lạp Ukraine và Công Giáo Rôma. Xã hội đa tôn giáo của quốc gia này cũng là nơi sinh sống của các cộng đồng Do Thái, Hồi giáo và Tin lành lâu đời.
Khoảng 71% người Nga tự nhận mình là Chính thống giáo, với 15% tuyên bố không có đức tin tôn giáo và 5% tự nhận mình là người Hồi giáo. Các đức tin khác, bao gồm Công Giáo, mỗi tôn giáo chỉ chiếm 1% hoặc ít hơn dân số còn lại.
Đức Thượng phụ Chính thống giáo Nga Kirill là người ủng hộ nhiệt thành cuộc chiến của Nga chống lại Ukraine, được phát động vào năm 2022 và các cuộc tấn công liên tục bắt đầu vào năm 2014. Trong một bài giảng vào tháng 9 năm 2022, Đức Thượng phụ đã rao giảng rằng bất cứ người lính Nga nào tử trận ở Ukraine đều phải dâng lễ vật "đã rửa sạch mọi tội lỗi mà một người đã phạm phải".
Sergei Markov, một cố vấn chính trị có quan hệ chặt chẽ với Điện Kremlin, nói với Bloomberg rằng những lo ngại về an ninh ngăn cản Tổng thống Nga Vladimir Putin đến Vatican, nằm trong quốc gia thành viên NATO là Ý.
Putin là đối tượng của một trong sáu lệnh bắt giữ do Tòa án Hình sự Quốc tế ban hành vì tội ác chiến tranh của các quan chức Nga tại Ukraine. Là một bên ký kết Quy chế Rome, nơi thành lập ICC, về nguyên tắc, Ý sẽ có nghĩa vụ bắt giữ Putin nếu ông nhập cảnh vào nước này.
Bloomberg, trích dẫn lời các quan chức châu Âu giấu tên, cho biết các cuộc thảo luận vẫn đang diễn ra để tạo ra một vai trò cho Vatican trong các cuộc đàm phán Ukraine-Nga.