Daniel Esparza, trên Aleteia xuất bản ngày 28/05/25, tường thuật: Một món quà ngọt ngào dành cho Đức Giáo Hoàng Leo XIV gợi nhớ đến một cuộc đối thoại sâu sắc, triết lý, thời kỳ đầu của Thánh Augustinô.

Một chiếc bánh lấy cảm hứng từ một bản văn triết học 1,600 năm tuổi có vẻ như là một món quà bất thường đối với một vị giáo hoàng. Nhưng đối với Đức Giáo Hoàng Leo XIV, sự xuất hiện của điều gọi là “Bánh hạnh phúc” mang theo sự pha trộn phong phú giữa lịch sử, thần học và biểu tượng — một sự pha trộn có nguồn gốc từ những ngày đầu của triết học Ki-tô giáo và các tác phẩm của Thánh Augustinô.

Món tráng miệng, được làm từ bột lúa mì, hạnh nhân và mật ong, được một người bạn thân gửi đến Đức Giáo Hoàng để tôn vinh Lễ Thánh Rita, một nữ tu dòng Augustinô và là vị thánh bảo trợ của những mục đích bất khả thi, COPE cho biết. Đức Giáo Hoàng được cho là đã chia sẻ nó với các anh em và thư ký riêng của mình trong một khoảnh khắc cầu nguyện và tĩnh tâm.

Nhưng đây không chỉ là một thú vui ẩm thực. Chiếc bánh được mô phỏng theo De Beata Vita (“Về cuộc sống hạnh phúc”), một trong những cuộc đối thoại triết học đầu tiên của Thánh Augustinô, được viết vào năm 386 tại nơi hiện là Cassago Brianza, Ý.

Tại đó, Thánh Augustinô, người mới trở lại đạo và chưa rửa tội, đã kỷ niệm sinh nhật lần thứ 32 của ngài. Sự kiện này đã trở thành bối cảnh cho một cuộc trò chuyện kéo dài cả ngày với mẹ của ngài, Thánh nữ Monica, và một nhóm nhỏ bạn bè và học sinh — một cuộc tụ họp đã truyền cảm hứng cho việc tái tạo biểu tượng của món ăn ngày nay.

Theo phong cách của các cuộc đối thoại triết học cổ điển, De Beata Vita lấy cảm hứng rất nhiều từ truyền thống Platông. Thánh Augustinô, người đã nghiên cứu các tác phẩm của “những người theo chủ nghĩa Platông (rất có thể là Plotinus) và Cicero, đã áp dụng hình thức đối thoại không chỉ để tôn vinh người xưa mà còn là một phương pháp dẫn dắt người đọc đến với chân lý bên trong. Cuộc trò chuyện diễn ra như một cuộc điều tra triết học nhẹ nhàng: Hạnh phúc là gì? Và ai có thể thực sự tuyên bố sở hữu nó?

Câu trả lời của Thánh Augustinô rất đơn giản nhưng sâu sắc: hạnh phúc đích thực không thể tách rời khỏi sự khôn ngoan, và sự khôn ngoan chỉ đến từ việc biết và yêu Thiên Chúa. Ngài viết: "Không ai khôn ngoan trừ khi họ hạnh phúc". Cuộc đối thoại bác bỏ ý tưởng cho rằng chỉ có thú vui vật chất hoặc thành tựu trí tuệ mới có thể thỏa mãn tâm hồn con người. Theo quan điểm của Thánh Augustinô, hạnh phúc nằm ở sự kết hợp cuộc sống của người ta với chân lý vĩnh cửu.

Sự điều độ và niềm vui

Theo quan điểm đó, các thành phần của "Bánh hạnh phúc" — khiêm tốn, bổ dưỡng và ngọt ngào — không phải là ngẫu nhiên. Chúng không đại diện cho sự nuông chiều, mà là một loại sự điều độ và niềm vui bắt nguồn từ sự sáng suốt về mặt tâm linh. Việc chiếc bánh được phục vụ lạnh đã không bị bỏ qua: một số người giải thích nó như một biểu tượng của sự tiết độ, đức tính tự chủ cổ điển — một lý tưởng mà Đức Giáo Hoàng Leo XIV đã lặng lẽ nhấn mạnh kể từ khi được bầu vào ngày 8 tháng 5.

Bối cảnh của cuộc đối thoại ban đầu cũng vang vọng trong Giáo hội ngày nay. Cũng giống như Thánh Augustinô đã tập hợp cộng đồng của ngài để cùng nhau tổ chức một bữa tiệc trí thức và tâm linh, bữa ăn thân mật của Đức Giáo Hoàng Leo với gia đình và nhân viên được đánh dấu bằng sự giản dị, lòng biết ơn và sự suy ngẫm. COPE cho biết một phát ngôn viên của Vatican đã lưu ý rằng cử chỉ này là "biểu tượng của mong muốn Đức Giáo Hoàng thực hiện sứ mệnh của mình với niềm vui, sự thanh thản và sự khôn ngoan đến từ trên cao".

Xem lại De Beata Vita trong một dịp như vậy không chỉ là một tài liệu tham khảo lịch sử kỳ lạ. Nó nhắc nhở chúng ta rằng việc theo đuổi hạnh phúc của người theo đạo Thiên chúa không bao giờ là để trốn thoát, mà là về sự biến đổi — về việc định hình mong muốn của một người hướng tới chân lý và sự hiệp thông với Chúa. Trong một thế giới vẫn đang tìm kiếm ý nghĩa, cuộc trò chuyện sinh nhật cổ xưa của Thánh Augustinô vẫn tiếp tục nuôi dưỡng tâm trí và linh hồn — đôi khi thậm chí dưới dạng bánh ngọt.

Công thức làm bánh Monica

3 quả trứng

120 g mật ong

125 g sữa chua

70 g dầu ô liu

160 g bột mì lúa mạch đen

80 g bột làm từ hạnh nhân xay

1 gói bột nở

Trong một cái tô, đánh trứng với một ít mật ong cho đến khi hỗn hợp sủi bọt.

Thêm sữa chua, phần mật ong còn lại và dầu, trộn đều.

Thêm bột lúa mạch đen đã rây và khi đã trộn đều, thêm bột hạnh nhân.

Trộn đều trong vài phút, sau đó thêm bột nở đã rây mịn.

Nướng ở nhiệt độ 350°F trong 50 phút.