1. Hoa Kỳ được cho là đang cân nhắc tấn công Iran khi Tổng thống Trump yêu cầu ‘đầu hàng vô điều kiện’
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đang cân nhắc hành động quân sự trực tiếp chống lại Iran, bao gồm cả các cuộc tấn công tiềm tàng vào các cơ sở hạt nhân của nước này, Axios đưa tin vào ngày 17 tháng 6, trích dẫn lời các quan chức Hoa Kỳ giấu tên.
Theo báo cáo của truyền thông Hoa Kỳ, Tổng thống Hoa Kỳ Tổng thống Trump đã họp nhóm an ninh quốc gia tại Phòng Tình hình Tòa Bạch Ốc vào chiều nay.
Cuộc gặp diễn ra trong bối cảnh Tổng thống Trump đang cân nhắc liệu Hoa Kỳ có nên can dự sâu hơn vào cuộc xung đột đang leo thang giữa Iran và Israel hay không.
Ông đã trở về Washington ngày hôm qua, rút ngắn thời gian tham dự hội nghị thượng đỉnh G7 ở Canada một ngày.
Sớm hơn hôm nay, Tổng thống Trump đã đưa ra một loạt tuyên bố bao gồm một thông điệp nhắm vào giới lãnh đạo Iran, tuyên bố Hoa Kỳ biết “chính xác” nơi nhà lãnh đạo tối cao của Iran đang “ẩn náu”, và kêu gọi Ayatollah Ali Khamenei đầu hàng vô điều kiện.
Cảnh tượng phổ biến ngày nay tại Tehran là cảnh bỏ chạy về phía Tây của đất nước. Binh lính Iran được tường trình đã đào ngũ hàng loạt để đưa gia đình chạy trốn trước các đợt không kích ngày càng dữ dội của không quân Israel.
Trong khi Tổng thống Trump và Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu kêu gọi người dân Tehran di tản, việc rời khỏi thành phố có thể sẽ khó khăn.
Là thủ đô của Iran trong hơn 200 năm, thành phố này là nơi sinh sống của khoảng 9,5 triệu trong tổng số 90 triệu dân của đất nước.
Nằm dưới chân núi Damavand, đây cũng là nơi có trung tâm kinh tế lớn nhất cả nước và là cơ sở cho các ngành công nghiệp cơ bản, bao gồm tự động hóa, dệt may và hóa chất.
Nhiều trường học, trường đại học, bảo tàng và nhà hát cũng nằm trong thành phố. Các con đường thoát ra khỏi thành phố hiện nay đều bị kẹt cứng.
Tổng thống Trump đã yêu cầu Iran “đầu hàng vô điều kiện” và đe dọa Lãnh tụ tối cao Ayatollah Ali Khamenei, khoe khoang về ưu thế trên không của Hoa Kỳ.
Theo Axios, tổng thống Hoa Kỳ đã họp với nhóm an ninh quốc gia của mình để xác định phạm vi tham gia vào cuộc xung đột leo thang giữa Israel và Iran.
Tổng thống Hoa Kỳ ngày càng nghiêng về việc sử dụng vũ lực quân sự để nhắm vào các cơ sở hạt nhân của Iran, tránh xa giải pháp ngoại giao, CNN đưa tin, trích dẫn lời của hai quan chức Hoa Kỳ giấu tên.
Mặc dù Tổng thống Trump vẫn tiếp tục kêu gọi đàm phán, nhưng các nguồn tin của CNN cho biết bất kỳ thỏa thuận nào cũng sẽ đòi hỏi những nhượng bộ đáng kể từ Tehran.
Thủ tướng Đức Friedrich Merz cho biết vào ngày 17 tháng 6 rằng sự tham gia của Hoa Kỳ vào chiến dịch quân sự của Israel đang được xem xét nghiêm chỉnh và một quyết định có thể được “đưa ra trong tương lai gần”, Politico đưa tin.
Merz cho biết quyết định phụ thuộc vào việc liệu chế độ Iran có “sẵn sàng quay lại” bàn đàm phán hay không.
Israel đã tiến hành một loạt các cuộc không kích lớn vào Iran bắt đầu từ ngày 13 tháng 6, nhắm vào các cơ sở hạt nhân và các nhân vật quân sự cao cấp. Chính phủ Israel tuyên bố Tehran đang tiến gần đến khả năng sở hữu vũ khí hạt nhân.
Iran đáp trả bằng các cuộc tấn công bằng hỏa tiễn vào Tel Aviv và các thành phố khác của Israel, khiến dân thường thương vong, bao gồm năm công dân Ukraine vào ngày 14 tháng 6.
Các quan chức Iran tuyên bố rằng cho đến nay đã có 224 người thiệt mạng trong các cuộc tấn công của Israel, hầu hết là dân thường. Các số liệu chưa được xác minh độc lập.
Khi căng thẳng gia tăng, Tổng thống Trump đã đưa ra ý tưởng về việc Putin làm trung gian hòa giải giữa Israel và Iran. Putin đã nói chuyện với cả Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian và Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu vào ngày 13 tháng 6, đề nghị làm trung gian hòa giải và lên án các cuộc không kích của Israel.
Israel chưa công khai phản hồi đề xuất của Nga, nhưng phát ngôn nhân Điện Cẩm Linh Dmitry Peskov cho biết vào ngày 17 tháng 6 rằng Tel Aviv dường như không muốn chấp nhận sự làm trung gian của Nga.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã bác bỏ hoàn toàn đề xuất này, nói vào ngày 15 tháng 6 rằng Mạc Tư Khoa, với cuộc chiến ở Ukraine và sự coi thường Hiến chương Liên Hiệp Quốc, “không thể làm trung gian hòa giải”.
Tehran đã trở thành một trong những đối tác quân sự thân cận nhất của Nga trong cuộc chiến chống lại Ukraine, cung cấp hàng ngàn máy bay điều khiển từ xa Shahed và hỏa tiễn đạn đạo được sử dụng trong các cuộc không kích hàng ngày vào các thành phố của Ukraine.
Israel, quốc gia có truyền thống duy trì mối quan hệ thận trọng với Nga và là nơi có đông đảo người nói tiếng Nga sinh sống, đã không tham gia vào các lệnh trừng phạt của phương Tây đối với Mạc Tư Khoa.
Vào ngày 13 tháng 6, Kyiv bày tỏ sự ủng hộ đối với Israel, mô tả Iran là “nguồn gây bất ổn trong khu vực và hơn thế nữa”, trích dẫn sự hợp tác quân sự sâu rộng của Tehran với Nga.
[Kyiv Independent: US reportedly considers strikes on Iran as Trump demands 'unconditional surrender'.]
2. Iran tuyên bố chiến thuật hỏa tiễn đạn đạo mới cho phép vượt qua hệ thống phòng không của Israel
Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran cho biết họ đã sử dụng một phương pháp mới để vượt qua hệ thống phòng không của Israel trong một cuộc tấn công bằng hỏa tiễn vào sáng sớm ngày 16 tháng 6, khiến ít nhất tám người thiệt mạng, Reuters đưa tin.
Theo Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran, hỏa tiễn của Iran được dẫn đường theo cách khiến hỏa tiễn đánh chặn của Israel nhắm vào nhau, gây nhầm lẫn cho hệ thống phòng thủ tích hợp của Israel, bao gồm Iron Dome, David's Sling và Arrow.
Hỏa tiễn đạn đạo được đẩy bằng hỏa tiễn và được phóng lên cao vào bầu khí quyển trước khi quay trở lại mục tiêu.
Chúng chỉ được dẫn đường trong giai đoạn đầu phóng nên có thể kém chính xác hơn hỏa tiễn hành trình, nhưng có lợi thế là đạt tốc độ cực cao - đôi khi lên tới hơn 3.200 km/giờ - khi tiếp cận mục tiêu.
Trong một trường hợp khá bi hài, một hỏa tiễn Iran như quý vị và anh chị em đang xem thấy đây sau khi được phóng lên, thay vì tấn công Israel, nó quay ngược lại tấn công lực lượng xạ thủ Iran khiến 12 người chết.
Lực lượng Phòng vệ Israel, gọi tắt là IDF lần đầu tiên báo cáo rằng hệ thống của họ đạt tỷ lệ thành công 80-90% trong việc đánh chặn hỏa tiễn đạn đạo của Iran, trong khi chỉ có khoảng 5-10% xuyên qua được lá chắn và tấn công vào các khu vực đông dân cư, theo Giêrusalem Post.
Cuộc tấn công diễn ra ba ngày sau khi Israel tiến hành chiến dịch trên không nhằm vào các cơ sở hạt nhân và quân sự của Iran, giết chết một số quan chức cao cấp, bao gồm cả chỉ huy hàng không vũ trụ IRGC Amir Ali Hajizadeh.
Kyiv đã bày tỏ sự ủng hộ đối với Israel, mô tả Iran là “nguồn gây bất ổn trong khu vực và hơn thế nữa”, trích dẫn sự hợp tác quân sự sâu rộng của Tehran với Nga.
Từ năm 2022, Iran đã cung cấp cho Mạc Tư Khoa hàng ngàn máy bay điều khiển từ xa Shahed kamikaze và hỏa tiễn đạn đạo tầm ngắn để sử dụng chống lại Ukraine. Về phần mình, Nga đã lên án các cuộc không kích của Israel vào Iran là “hành động xâm lược vô cớ” và ủng hộ lời kêu gọi kiềm chế.
Israel là nơi có một trong những cộng đồng nói tiếng Nga lớn nhất bên ngoài Liên Xô cũ, với khoảng 1 triệu người — hay 15% tổng dân số — tự nhận mình là người nói tiếng Nga. Israel trong lịch sử vẫn duy trì mối quan hệ tương đối thân thiện với Nga.
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump cho biết vào ngày 15 tháng 6 rằng ông đang xem xét Putin như một người có thể làm trung gian hòa giải giữa Israel và Iran.
Tính đến ngày 16 tháng 6, Bộ Y tế Iran tuyên bố 224 người đã thiệt mạng kể từ khi chiến dịch không kích của Israel bắt đầu vào ngày 13 tháng 6 — 90% trong số đó là dân thường, theo Tehran. Israel chưa xác nhận con số thương vong của dân thường và việc xác minh độc lập vẫn còn khó khăn.
[Kyiv Independent: Iran claims new ballistic missile tactic allowed breach of Israeli air defenses]
3. Ukraine HIMARS phá hủy đoàn xe của Nga gần trạm xăng: Báo cáo
Theo báo cáo, một lực lượng lớn quân Nga đã thiệt mạng trong một cuộc tấn công của lực lượng Ukraine vào đoàn xe bên cạnh một trạm xăng bỏ hoang bằng Hệ thống hỏa tiễn pháo binh cơ động cao, gọi tắt là HIMARS do Hoa Kỳ cung cấp.
Kênh Telegram ASTRA cho biết vụ tấn công diễn ra tại Makiivka, thuộc vùng Donetsk bị tạm chiếm vào tuần trước và đăng tải đoạn video được cho là cho thấy hậu quả của việc xe cộ bốc cháy bên lề đường.
Các phương tiện truyền thông Ukraine đưa tin về cuộc tấn công, cho thấy vũ khí do Hoa Kỳ cung cấp vẫn tiếp tục đóng vai trò trên chiến trường. Theo Viện Nghiên cứu Chiến tranh, gọi tắt là ISW có trụ sở tại Hoa Kỳ, cuộc tấn công diễn ra khi lực lượng Kyiv giành được lợi thế gần Makiivka.
ASTRA đưa tin HIMARS của Ukraine đã tấn công đoàn xe của Nga trong một cuộc tấn công ở Makiivka vào ngày 13 tháng 6, cách tiền tuyến khoảng 20 dặm ở miền đông Ukraine bị Nga tạm chiếm. Cuộc tấn công cũng phá hủy một xe buýt của Bộ Quốc phòng Nga và các phương tiện quân sự.
Theo đoạn clip ghi lại hậu quả của vụ việc do tài khoản X WarTranslated đăng tải, hệ thống HIMARS bánh lốp đã bắn nhiều quả hỏa tiễn và bắn trúng đoàn xe bằng hàng trăm ngàn mảnh vonfram.
Các phương tiện truyền thông Ukraine đưa tin tám quân nhân Nga đã thiệt mạng và 12 người khác bị thương. Hầu hết đều thuộc đơn vị quân đội 71443.
ASTRA cho biết thêm, bên cạnh đoạn phim quay từ một chiếc xe chạy qua hiện trường, cũng có hai thường dân thiệt mạng, cho thấy một đoàn xe, một đám cháy lớn và một hố trên đường.
Trong bản cập nhật vào Chúa Nhật, ISW cho biết đoạn phim định vị địa lý được công bố cho thấy lực lượng Ukraine gần đây đã tiến về phía tây bắc Makiivka.
Ukraine tiếp tục sử dụng HIMARS trên chiến trường. Vào tháng 2 năm nay, vũ khí này được báo cáo là đã gây ra một cuộc tấn công vào một sở chỉ huy quân sự của Nga tại Selydove ở vùng Donetsk, khiến một số lượng lớn chỉ huy thiệt mạng.
Đêm thứ Hai, một cuộc tấn công của Nga vào Kyiv đã giết chết ít nhất 15 người và làm bị thương 124 người khác trong một loạt cuộc tấn công kéo dài chín giờ bằng máy bay điều khiển từ xa cảm tử, cũng như hỏa tiễn hành trình và hỏa tiễn đạn đạo.
[Newsweek: Ukraine HIMARS Destroys Russian Convoy Near Gas Station: Report]
4. Iran cảnh báo Hoa Kỳ về “phản ứng đau đớn” đối với các cuộc tấn công của Israel
Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian đã cảnh báo rằng Cộng hòa Hồi giáo “sẽ phải có những phản ứng đau đớn hơn” nếu Hoa Kỳ không kiềm chế các cuộc tấn công của Israel và cáo buộc Washington tiếp tay cho các cuộc không kích này.
Quân đội Iran trước đó đã đe dọa sẽ có phản ứng toàn diện trong khu vực nếu Israel tấn công các cơ sở hạt nhân của nước này, bao gồm cả các mục tiêu của Hoa Kỳ trong khu vực.
Bình luận của Pezeshkian được đưa ra sau khi Iran đổ lỗi cho Washington về cuộc tấn công kéo dài năm ngày của Israel, cáo buộc Washington đồng lõa và hỗ trợ. Những lời lẽ leo thang báo hiệu sự rạn nứt sâu sắc giữa Tehran và Washington, làm dấy lên lo ngại về một cuộc đối đầu khu vực rộng lớn hơn có thể thu hút lực lượng Hoa Kỳ và làm mất ổn định hơn nữa Trung Đông.
Điều này càng làm dấy lên nghi ngờ liệu Iran có đạt được thỏa thuận với Hoa Kỳ về chương trình hạt nhân của nước này như Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã nói hay không.
“Nếu chính phủ Hoa Kỳ không ngăn chặn sự lây lan của tình trạng bất ổn trong khu vực bằng cách kiềm chế chế độ tàn bạo Israel, Iran sẽ buộc phải đưa ra những phản ứng nặng nề và đau đớn hơn những gì đã xảy ra cho đến nay”, Pezeshkian cảnh báo trong một cuộc điện đàm với quốc vương Oman, Hãng thông tấn bán chính thức Tasnim của Iran đưa tin.
Pezeshkian cho biết Iran cho rằng Hoa Kỳ chịu trách nhiệm cho việc cho phép những gì họ gọi là hành động xâm lược của Israel, nói rằng những cuộc tấn công như vậy sẽ không thể xảy ra nếu không có sự hậu thuẫn của Washington. Ông ám chỉ đến “đối phương” đã “tính toán sai lầm”, nói rằng họ sẽ phải chịu “phản ứng khắc nghiệt”.
Israel đã tấn công các địa điểm hạt nhân, hỏa tiễn và quân sự trên khắp Iran trong những ngày gần đây, giết chết các chỉ huy cao cấp và các nhà khoa học hạt nhân. Các quan chức Iran báo cáo hàng chục thường dân thiệt mạng do các cuộc tấn công vào khu dân cư. Để đáp trả, Iran đã phóng hỏa tiễn tấn công Israel, mà chính quyền Israel cho biết cũng gây ra thương vong cho thường dân.
[Newsweek: Iran Warns U.S. of “Painful Responses” Over Israel's Attacks]
5. Thị trưởng Kyiv cho biết bom chùm được sử dụng trong cuộc tấn công đêm qua của Nga vào Ukraine
Các dịch vụ khẩn cấp tại Kyiv đã thu hồi được các mảnh bom chùm sau cuộc tấn công bằng hỏa tiễn và máy bay điều khiển từ xa của Nga vào đêm ngày 17 tháng 6, Thị trưởng Vitali Klitschko đưa tin, gọi đây là bằng chứng nữa về “tội diệt chủng” của Nga đối với người Ukraine.
“Tại khu phố Nyvky của thủ đô, các nhân viên cấp cứu hiện đang tìm thấy những mảnh bom chùm như thế này,” Klitschko cho biết trong một tuyên bố được chia sẻ trên mạng xã hội. “Một dấu hiệu rõ ràng khác về tội diệt chủng mà Nga đang gây ra đối với người dân Ukraine.”
Hơn 100 quốc gia đã cấm sử dụng bom chùm theo luật pháp quốc tế do tính chất không phân biệt đối tượng và mối đe dọa lâu dài mà chúng gây ra cho dân thường, đặc biệt là khi các loại bom con chưa nổ vẫn được giấu trong các khu dân cư.
Trong khi Nga và Ukraine không phải là bên ký kết Công ước về Bom chùm, các tổ chức nhân đạo quốc tế đã nhiều lần lên án việc sử dụng các loại vũ khí như vậy ở các khu vực đông dân cư. Ukraine sử dụng bom chùm trên chiến trường chống lại lực lượng Nga.
Bình luận của thị trưởng được đưa ra vài giờ sau một trong những cuộc tấn công lớn nhất và chết chóc nhất vào thủ đô Ukraine trong nhiều tháng, trong đó ít nhất 15 người đã thiệt mạng và gần 100 người bị thương. Cuộc tấn công của Nga, kéo dài gần chín giờ, bao gồm các đợt máy bay điều khiển từ xa kamikaze, hỏa tiễn đạn đạo và những gì mà chính quyền hiện xác nhận là các bộ phận nổ bị cấm.
Tổng thống Volodymyr Zelenskiy gọi vụ tấn công này là “một trong những vụ tấn công kinh hoàng nhất nhằm vào Kyiv”, cho biết hơn 440 máy bay điều khiển từ xa và 32 hỏa tiễn đã được phóng đi khắp Ukraine chỉ sau một đêm.
“Những cuộc tấn công như vậy là chủ nghĩa khủng bố thuần túy”, ông nói trong một tuyên bố trên phương tiện truyền thông xã hội. “Và toàn thế giới, Hoa Kỳ và Âu Châu cuối cùng phải phản ứng như các xã hội văn minh phản ứng với những kẻ khủng bố”.
Tổng thống Zelenskiy xác nhận thiệt hại đã được báo cáo tại tám quận của Kyiv, và lực lượng cấp cứu vẫn đang tìm kiếm những người sống sót dưới đống đổ nát của một khu chung cư bị phá hủy.
Ông nói thêm rằng các cuộc không kích cũng tấn công vào các khu vực Odessa, Zaporizhzhia, Chernihiv, Zhytomyr, Kirovohrad, Mykolaiv và Kyiv. “Mười lăm người được xác nhận đã chết. Tôi xin chia buồn với gia đình và những người thân yêu của họ”, Tổng thống Zelenskiy nói.
Ngoại trưởng Andrii Sybiha cũng lên án vụ tấn công, gọi đây là “cuộc tấn công lớn và tàn bạo” được cố tình thực hiện trùng với hội nghị thượng đỉnh G7, diễn ra tại Canada vào ngày 16-17 tháng 6.
[Kyiv Independent: Cluster munitions used in overnight Russian strike on Ukraine, Kyiv mayor says]
6. Lãnh đạo Iran Khamenei thấy vòng tròn thân cận của mình bị Israel làm rỗng ruột
Lãnh tụ tối cao 86 tuổi của Iran, Đại giáo chủ Ali Khamenei, ngày càng trở nên cô đơn.
Theo năm người nắm rõ quá trình ra quyết định của ông, Khamenei đã chứng kiến các cố vấn quân sự và an ninh chủ chốt của mình thiệt mạng trong các cuộc không kích của Israel, để lại những lỗ hổng lớn trong vòng tròn thân cận của ông và làm tăng nguy cơ xảy ra sai lầm chiến lược.
Một trong những nguồn tin này, người thường xuyên tham dự các cuộc họp với Khamenei, đã mô tả nguy cơ tính toán sai lầm của Iran về các vấn đề quốc phòng và ổn định nội bộ là “cực kỳ nguy hiểm”.
Một số chỉ huy quân sự cao cấp đã bị giết kể từ thứ sáu, bao gồm các cố vấn chính của Khamenei thuộc Lực lượng Vệ binh Cách mạng, là lực lượng quân sự tinh nhuệ của Iran: tổng tư lệnh Vệ binh Hossein Salami, giám đốc hàng không vũ trụ Amir Ali Hajizadeh, nhà lãnh đạo chương trình hỏa tiễn đạn đạo của Iran và điệp viên Mohammad Kazemi.
Theo các nguồn tin, những người đàn ông này là một phần trong nhóm cố vấn thân cận của nhà lãnh đạo tối cao gồm khoảng 15-20 người bao gồm các chỉ huy lực lượng Vệ binh, giáo sĩ và chính trị gia, trong đó có ba người tham dự hoặc đã tham dự các cuộc họp với nhà lãnh đạo về các vấn đề quan trọng và hai quan chức thân cận thường xuyên tham dự.
Nhóm lỏng lẻo này họp theo cơ sở tạm thời, khi văn phòng của Khamenei liên hệ với các cố vấn có liên quan để tập trung tại khu nhà của ông ở Tehran để thảo luận về một quyết định quan trọng, tất cả mọi người đều nói. Các thành viên được đặc trưng bởi lòng trung thành không lay chuyển đối với ông và ý thức hệ của Cộng hòa Hồi giáo, họ nói thêm.
Khamenei, người đã bị cầm tù trước cuộc cách mạng năm 1979 và bị thương trong một vụ đánh bom trước khi trở thành nhà lãnh đạo vào năm 1989, có cam kết sâu sắc trong việc duy trì hệ thống chính phủ Hồi giáo của Iran và vô cùng ngờ vực phương Tây.
Theo hệ thống chính phủ của Iran, ông có quyền chỉ huy tối cao quân đội, quyền tuyên chiến và có thể bổ nhiệm hoặc cách chức các nhân vật cao cấp bao gồm cả chỉ huy quân đội và thẩm phán.
Theo một nguồn tin tham dự các cuộc họp, Khamenei là người đưa ra quyết định cuối cùng về các vấn đề quan trọng, mặc dù ông coi trọng lời khuyên, lắng nghe chăm chú các quan điểm khác nhau và thường tìm kiếm thêm thông tin từ các cố vấn của mình.
“Có hai điều bạn có thể nói về Khamenei: ông ấy cực kỳ bướng bỉnh nhưng cũng cực kỳ thận trọng. Ông ấy rất thận trọng. Đó là lý do tại sao ông ấy nắm quyền lâu như vậy,” Alex Vatanka, giám đốc Chương trình Iran tại Viện nghiên cứu Trung Đông ở Washington cho biết.
“Khamenei có vị thế khá tốt để thực hiện phân tích chi phí-lợi ích cơ bản, về cơ bản sẽ giải quyết được một vấn đề quan trọng hơn bất kỳ vấn đề nào khác: sự tồn tại của chế độ.”
Sự tập trung vào sự sống còn đã nhiều lần bị thử thách. Khamenei đã điều động Lực lượng Vệ binh Cách mạng và lực lượng dân quân Basij trực thuộc để dập tắt các cuộc biểu tình toàn quốc vào các năm 1999, 2009 và 2022.
Trong khi lực lượng an ninh luôn có khả năng chống lại người biểu tình và khôi phục lại quyền cai trị của nhà nước, nhiều năm trừng phạt của phương Tây đã gây ra tình trạng khốn khổ về kinh tế trên quy mô lớn mà các nhà phân tích cho rằng cuối cùng có thể đe dọa đến tình trạng bất ổn nội bộ.
Mức độ nguy hiểm có thể cao hơn đối với Khamenei, người đang phải đối mặt với cuộc chiến leo thang với Israel, quốc gia đã nhắm vào các cơ sở hạt nhân và quân sự cũng như nhân sự bằng các cuộc không kích, dẫn đến các cuộc tấn công trả đũa bằng hỏa tiễn của Iran.
Năm người hiểu rõ quá trình ra quyết định của Khamenei nhấn mạnh rằng những người trong cuộc khác không bị Israel tấn công vẫn đóng vai trò quan trọng và có ảnh hưởng, bao gồm các cố vấn hàng đầu về các vấn đề chính trị, kinh tế và ngoại giao.
Hai nguồn tin cho biết Khamenei chỉ định những cố vấn như vậy để giải quyết các vấn đề phát sinh, mở rộng phạm vi hoạt động của mình trực tiếp vào nhiều tổ chức trải dài trên các lĩnh vực quân sự, an ninh, văn hóa, chính trị và kinh tế.
Theo những người hiểu biết, hoạt động theo cách này, bao gồm cả trong các cơ quan trực thuộc tổng thống được bầu, có nghĩa là văn phòng của Khamenei thường không chỉ tham gia vào các vấn đề lớn nhất của nhà nước mà còn thực hiện cả những sáng kiến nhỏ.
Các nguồn tin cho biết con trai ông là Mojtaba ngày càng đóng vai trò trung tâm trong tiến trình này trong 20 năm qua, đóng vai trò kết nối các cá nhân, phe phái và tổ chức liên quan để phối hợp giải quyết các vấn đề cụ thể.
Một giáo sĩ cấp trung được một số người trong cuộc coi là người kế nhiệm tiềm năng cho người cha đã lớn tuổi của mình, Mojtaba đã xây dựng mối quan hệ chặt chẽ với Lực lượng Vệ binh, giúp ông có thêm đòn bẩy trong bộ máy chính trị và an ninh của Iran, những người này cho biết thêm.
Theo các nguồn tin, Ali Asghar Hejazi, phó giám đốc an ninh chính trị tại văn phòng Khamenei, đã tham gia vào các quyết định an ninh nhạy cảm và thường được mô tả là quan chức tình báo quyền lực nhất ở Iran.
Trong khi đó, nhà lãnh đạo văn phòng của Khamenei, Mohammad Golpayegani, cũng như các cựu ngoại trưởng Ali Akbar Velayati và Kamal Kharazi, và cựu chủ tịch quốc hội Ali Larijani, vẫn là những người đáng tin cậy về các vấn đề chính sách đối ngoại và trong nước như tranh chấp hạt nhân, những người này cho biết.
Tuy nhiên, việc mất đi các chỉ huy của Lực lượng Vệ binh Cách mạng đã làm suy yếu hàng ngũ lãnh đạo cao cấp của một tổ chức quân sự mà Khamenei đã đưa vào vị trí trung tâm quyền lực kể từ khi trở thành lãnh tụ tối cao vào năm 1989, dựa vào nó để bảo đảm an ninh nội bộ và chiến lược khu vực.
Trong khi chuỗi chỉ huy quân đội chính quy chạy qua Bộ Quốc phòng dưới quyền của tổng thống được bầu, Lực lượng Vệ binh Quốc gia chịu trách nhiệm trực tiếp trước Khamenei, bảo đảm trang thiết bị quân sự tốt nhất cho lực lượng trên bộ, trên không và trên biển của họ và trao cho các chỉ huy của họ một vai trò quan trọng trong nhà nước.
Khi phải đối mặt với một trong những thời khắc nguy hiểm nhất trong lịch sử Cộng hòa Hồi giáo, Khamenei thấy mình càng bị cô lập hơn nữa do những mất mát gần đây của các cố vấn chủ chốt khác trong khu vực khi liên minh “Trục kháng chiến” của Iran bị Israel tấn công dữ dội.
Thủ lĩnh Hezbollah Hassan Nasrallah, người thân cận với nhà lãnh đạo Iran, đã thiệt mạng trong một cuộc không kích của Israel vào tháng 9 năm ngoái và Tổng thống Syria Bashar al-Assad đã bị quân nổi dậy lật đổ vào tháng 12.
[Reuters: Iran leader Khamenei sees his inner circle hollowed out by Israel]
7. Ngũ Giác Đài báo hiệu Hoa Kỳ sẽ không tấn công Iran khi Tổng thống Trump triệu tập Hội đồng An ninh Quốc gia
Ngũ Giác Đài và Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth đã ra tín hiệu vào thứ Hai rằng Hoa Kỳ không có kế hoạch tấn công Iran khi Tổng thống Trump chuẩn bị họp với Hội đồng An ninh Quốc gia, gọi tắt là NSC tại Tòa Bạch Ốc.
Cuộc họp của NSC diễn ra trong bối cảnh Hoa Kỳ đã điều động cả tàu chiến và máy bay quân sự trong khu vực để ứng phó nếu xung đột giữa Israel và Iran tiếp tục leo thang.
“Lực lượng Hoa Kỳ đang duy trì thế phòng thủ của họ và điều đó không thay đổi”, Sean Parnell, phát ngôn viên chính của Ngũ Giác Đài, nói. “Chúng tôi sẽ bảo vệ quân đội Hoa Kỳ và lợi ích của chúng tôi”.
Tuần trước, Israel đã tiến hành một số cuộc không kích vào Iran, gây ra sự leo thang nghiêm trọng nhất từ trước đến nay trong cuộc xung đột kéo dài giữa hai nước.
Cả hai nước đã bắn hỏa tiễn vào nhau kể từ khi Israel lần đầu tấn công Iran vào sáng thứ Sáu theo giờ địa phương, trong đó Iran phải chịu phần lớn chi phí kể từ đó.
Các cuộc không kích của Israel đã chặt đầu giới lãnh đạo quân sự và tình báo của Iran và nhắm vào các địa điểm hạt nhân quan trọng và các nhà khoa học, giết chết hơn 224 người kể từ thứ sáu. Các quan chức Israel cho biết 24 người ở Israel đã thiệt mạng và ít nhất 500 người bị thương do các cuộc tấn công trả đũa của Iran.
Hegseth nhấn mạnh lập trường phòng thủ của Mỹ đối với Iran, nói với Fox News rằng ưu tiên của Tổng thống Trump vẫn là đạt được một thỏa thuận hạt nhân mới với Iran.
“Chúng tôi tin rằng Iran... không nên có vũ khí hạt nhân,” ông nói với Jesse Watters của Fox. “Quan điểm đó không thay đổi.”
“Hiện tại, chúng tôi có tài sản trong khu vực và chúng tôi sẽ bảo vệ chúng”, ông nói và nói thêm: “Chúng tôi mạnh mẽ, chúng tôi đã chuẩn bị, chúng tôi đang phòng thủ... Tổng thống Trump hy vọng có thể đạt được hòa bình”.
Chính quyền Tổng thống Trump đã nỗ lực đàm phán một thỏa thuận hạt nhân mới với Iran kể từ khi ông nhậm chức vào tháng Giêng. Tổng thống Trump đã hủy bỏ thỏa thuận hạt nhân năm 2015 của chính quyền Obama với Iran vào năm 2018, trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình.
Vào tối thứ Hai, tổng thống đã đưa ra cảnh báo tới người dân Tehran, yêu cầu họ “ngay lập tức” di tản khỏi thủ đô.
“Iran nên ký ‘thỏa thuận’ mà tôi bảo họ ký,” ông viết. “Thật đáng xấu hổ và lãng phí mạng sống con người. Nói một cách đơn giản, IRAN KHÔNG THỂ CÓ VŨ KHÍ HẠT NHÂN. Tôi đã nói đi nói lại điều đó! Mọi người nên di tản ngay lập tức khỏi Tehran!”
Tổng thống Trump ban đầu có kế hoạch tham dự hội nghị thượng đỉnh nhóm bẩy cường quốc trên thế giới, thường được gọi là G7, tại Canada cho đến khi hội nghị kết thúc, nhưng thư ký báo chí Tòa Bạch Ốc Karoline Leavitt hôm thứ Hai cho biết tổng thống sẽ rời đi sớm để giải quyết cuộc khủng hoảng Israel-Iran.
“Tổng thống Trump đã có một ngày tuyệt vời tại G7, thậm chí còn ký một thỏa thuận thương mại lớn với Vương quốc Anh và Thủ tướng Keir Starmer,” Leavitt nói. “Nhiều điều đã đạt được, nhưng vì những gì đang diễn ra ở Trung Đông, Tổng thống Trump sẽ rời đi tối nay sau bữa tối với các nguyên thủ quốc gia.”
Một phóng viên đã hỏi Tổng thống Trump vào thứ Hai tại sao ông rời G7 sớm hơn dự định, và ông trả lời: “Vâng, tôi phải quay lại, việc này rất quan trọng”.
“Tôi phải quay lại sớm nhất có thể… Tôi phải quay lại sớm, vì những lý do hiển nhiên,” ông nói thêm.
“ Tôi ước mình có thể ở lại đến ngày mai, nhưng họ hiểu mà,” Tổng thống Trump nói, ám chỉ đến các nhà lãnh đạo thế giới khác đang có mặt tại hội nghị thượng đỉnh. “Đây là chuyện lớn.”
[Newsweek: Pentagon Signals US Won't Strike Iran as Trump Summons National Security Council]
8. Canada được tường trình sẽ công bố khoản viện trợ quân sự mới cho Ukraine tại G7
Thủ tướng Canada Mark Carney dự kiến sẽ công bố hỗ trợ bổ sung cho Ukraine trong hội nghị thượng đỉnh G7, CBC News đưa tin vào ngày 16 tháng 6, trích dẫn nguồn tin chính phủ.
Canada, quốc gia giữ chức chủ tịch G7 năm 2025, đã mời Tổng thống Volodymyr Zelenskiy tham dự Hội nghị thượng đỉnh các nhà lãnh đạo G7 lần thứ tư - và có thể nói là mong manh nhất - kể từ khi cuộc xâm lược toàn diện nổ ra vào năm 2022. Carney cũng dự kiến sẽ có cuộc gặp riêng với tổng thống Ukraine.
Là một phần trong cam kết của Carney nhằm tăng chi tiêu quốc phòng trong năm nay, Ottawa đã phân bổ hai tỷ đô la Canada, hay 1,46 tỷ đô la Mỹ, cho viện trợ quân sự cho Ukraine và mở rộng quan hệ đối tác quốc phòng rộng hơn. Theo một nguồn tin, chính phủ sẽ tiết lộ vào ngày 20 tháng 6 rằng bao nhiêu trong số tiền tài trợ đó sẽ được chuyển trực tiếp cho Ukraine và sẽ hỗ trợ những gì.
Canada là đồng minh mạnh mẽ của Ukraine khi cung cấp 19,5 tỷ đô la Canada, hay 13,5 tỷ đô la, bao gồm 4,5 tỷ đô la Canada, hay 3,1 tỷ đô la, viện trợ quân sự.
Sau các cuộc hội đàm song phương, các nhà lãnh đạo G7 sẽ tham gia cùng các nước tiếp cận để thảo luận về cuộc chiến đang diễn ra của Ukraine chống lại Nga.
Trong khi đó, Chủ tịch Ủy ban Âu Châu Ursula von der Leyen và Chủ tịch Hội đồng Âu Châu Antonio Costa đã thúc giục các nước G7 tăng cường áp lực lên Mạc Tư Khoa thông qua các lệnh trừng phạt cứng rắn hơn, với lý do rằng điều này đóng vai trò quan trọng trong việc bảo đảm lệnh ngừng bắn trong cuộc chiến giữa Nga và Ukraine.
“Để đạt được sức mạnh hòa bình, chúng ta phải gây thêm áp lực lên Nga để bảo đảm lệnh ngừng bắn thực sự, đưa Nga vào bàn đàm phán và chấm dứt cuộc chiến này. Các biện pháp trừng phạt rất quan trọng cho mục đích đó”, von der Leyen phát biểu tại cuộc họp báo ngày 15 tháng 6, có sự tham dự của một nhà báo Kyiv Independent.
Von der Leyen nhấn mạnh rằng các lệnh trừng phạt kinh tế đã có hiệu lực kể từ khi Nga bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện. Bà chỉ ra rằng các biện pháp chung của G7 và Liên minh Âu Châu đã làm giảm doanh thu dầu khí của Nga gần 80% kể từ tháng 2 năm 2022.
“Các lệnh trừng phạt đang có hiệu quả và chúng tôi sẽ làm nhiều hơn nữa”, bà nói.
[Kyiv Independent: Canada reportedly set to announce new military aid for Ukraine at G7]
9. Nga trao trả thi thể binh lính Nga cho Ukraine trong cuộc trao đổi gần đây
Bộ trưởng Nội vụ Ihor Klymenko cho biết vào ngày 16 tháng 6, Nga đã trao trả cho Kyiv thi thể của những người lính Nga lẫn với thi thể của những người lính Ukraine trong quá trình hồi hương những người đã hy sinh gần đây.
Tuyên bố của Klymenko được đưa ra sau khi Ukraine và Nga hoàn tất việc trao đổi hài cốt của những người lính thiệt mạng trong chiến đấu vào đầu ngày hôm đó, theo các thỏa thuận đạt được trong các cuộc đàm phán hòa bình gần đây tại Istanbul.
Kyiv đã trao trả tổng cộng 6.057 thi thể. Vladimir Medinsky, trợ lý của Putin và là thành viên của phái đoàn Nga tại các cuộc đàm phán ở Istanbul, tuyên bố rằng Nga đã nhận được thi thể của 78 quân nhân đã tử trận.
Theo ông Klymenko, quá trình nhận dạng đã trở nên phức tạp đáng kể do tình trạng các thi thể mà Nga trả lại.
“Các bộ phận của thi thể của những người lính đã hy sinh được đựng trong những chiếc túi khác nhau. Có những trường hợp hài cốt của một người được trả về nhiều lần trong những giai đoạn hồi hương khác nhau”, Bộ trưởng cho biết.
Klymenko cho biết Nga có thể đã cố ý hoặc vô tình đưa thi thể binh lính của mình vào lô hàng chuyển đến Ukraine.
“Điều này có thể do người Nga cố tình thực hiện để tăng số lượng thi thể được chuyển giao và để các chuyên gia pháp y của chúng tôi phải làm việc, tăng thêm áp lực thông tin hoài nghi này. Hoặc có thể là thái độ thờ ơ thường thấy của họ đối với chính người dân của họ. Trong mọi trường hợp, chúng tôi cũng xác định được những thi thể này”, Klymenko nói.
Các cuộc đàm phán ngày 2 tháng 6 tại Istanbul đã dẫn đến thỏa thuận trao đổi tù nhân và thi thể rộng rãi nhất trong cuộc chiến toàn diện, mặc dù không có lệnh ngừng bắn nào được đưa ra.
Thỏa thuận này diễn ra sau cuộc trao đổi tù binh chiến tranh lớn nhất từ trước đến nay vào cuối tháng 5, khi 1.000 tù nhân được trao đổi ở mỗi bên. Các cuộc trao đổi bổ sung vào tuần trước bao gồm cả những người lính bị thương nặng và bị bệnh.
Nga cáo buộc Ukraine vào ngày 7 tháng 6 đã từ chối đề xuất trao trả thi thể, công bố đoạn phim được cho là cho thấy các thi thể người Ukraine được lưu trữ trong các đơn vị làm lạnh. Kyiv đã bác bỏ các cáo buộc, nói rằng đoạn phim được quay bên trong nước Nga chứ không phải tại một địa điểm trao đổi được chỉ định.
Cơ quan Tình báo Nước ngoài của Ukraine đưa tin vào ngày 16 tháng 6 rằng Nga đang chuẩn bị leo thang chiến dịch thông tin sai lệch liên quan đến các cuộc trao đổi tù binh chiến tranh đang diễn ra vào tuần tới, nhằm mục đích khơi dậy sự phẫn nộ của công chúng trong xã hội Ukraine.
[Kyiv Independent: Russia hands over bodies of its own soldiers in recent exchange, Kyiv says]
10. Hoa Kỳ hủy bỏ các cuộc đàm phán với Nga về việc khôi phục quan hệ ngoại giao, Mạc Tư Khoa tuyên bố
Hôm Thứ Ba, 17 Tháng Sáu, Phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova tuyên bố rằng Hoa Kỳ đã hủy vòng đàm phán tiếp theo với Nga về việc khôi phục quan hệ ngoại giao.
Tuyên bố của Zakharova được đưa ra vài ngày sau khi Đại sứ Nga tại Hoa Kỳ Alexander Darchiev thông báo rằng phái đoàn của cả hai nước dự kiến sẽ gặp nhau tại Mạc Tư Khoa trong tương lai gần.
Các cuộc đàm phán theo kế hoạch được cho là một phần trong các cuộc thảo luận giữa Hoa Kỳ và Nga tập trung vào các nỗ lực hòa bình tại Ukraine và việc nối lại quan hệ song phương.
Theo bà Zakharova, vòng đàm phán sắp tới nhằm mục đích “loại bỏ những yếu tố gây khó chịu” và giúp bình thường hóa hoạt động của các phái bộ ngoại giao của cả hai nước.
Phát ngôn nhân của Nga cho biết: “Chúng tôi hy vọng rằng thời gian tạm dừng của họ (Hoa Kỳ) sẽ không kéo dài quá lâu”.
Washington vẫn chưa bình luận về tuyên bố của Zakharova.
Cuộc đàm phán đầu tiên kể từ khi Nga tiến hành cuộc chiến toàn diện với Ukraine đã diễn ra vào ngày 18 tháng 2 tại Riyadh, nơi hai bên thảo luận về quan hệ song phương, cuộc gặp tổng thống tiềm năng và cách thức chấm dứt cuộc chiến của Nga với Ukraine.
Darchiev cho biết trong vòng đàm phán gần đây vào ngày 10 tháng 4 tại Istanbul, hai bên đã đồng ý chuyển các cuộc tham khảo ý kiến trong tương lai tới thủ đô của nhau.
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ mô tả các cuộc đàm phán ngày 10 tháng 4 tại Istanbul là có “đường lối mang tính xây dựng”. Các cuộc tham khảo ý kiến kín kéo dài khoảng sáu giờ và tập trung vào việc bảo đảm các dịch vụ ngân hàng ổn định cho các phái bộ ngoại giao. Cả hai phái đoàn đã trao đổi ghi chú về vấn đề này và đồng ý tiếp tục thảo luận.
Nỗ lực ngoại giao vẫn tiếp tục trong bối cảnh Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump nỗ lực làm trung gian cho một lệnh ngừng bắn và thỏa thuận hòa bình ở Ukraine. Tổng thống Trump đã gợi ý vào ngày 5 tháng 6 rằng có lẽ tốt hơn là để cuộc xung đột tiếp tục ngay bây giờ, ví cuộc chiến như một cuộc chiến giữa những đứa trẻ không nên bị gián đoạn quá nhanh.
Kyiv và các đồng minh vẫn hoài nghi về đường lối của Tổng thống Trump đối với các nỗ lực hòa bình.
Tổng thống Volodymyr Zelenskiy đã nhiều lần kêu gọi Hoa Kỳ hành động mạnh mẽ hơn và cảnh báo rằng “Sự im lặng của Hoa Kỳ và sự im lặng của những nước khác trên thế giới chỉ khuyến khích Putin.”
[Kyiv Independent: US cancels talks with Russia on restoring diplomatic relations, Moscow claims]
NewsUKEve18Jun2025