Charles Collins, giám đốc điều hành Crux, ngày 17 tháng 7 năm 2025, tường trình rằng: Đức Giáo Hoàng Leo XIV đã cam kết nỗ lực "theo đuổi con đường hiệp nhất và bác ái huynh đệ" trong buổi gặp gỡ tại Castel Gandolfo với các giáo sĩ Chính Thống giáo và Công Giáo từ Hoa Kỳ.
Các giáo sĩ đã tham gia chuyến hành hương "Từ Rôma đến Rôma Mới", bao gồm năm mươi tín hữu Chính Thống giáo Hy Lạp, Công Giáo Byzantine và Công Giáo Latinh từ Hoa Kỳ, trong đó có Đức Tổng Giám Mục Chính Thống giáo Hy Lạp Elpidophoros của Hoa Kỳ và Đức Hồng Y Joseph Tobin, Tổng Giám mục Newark, New Jersey.
Năm nay đánh dấu kỷ niệm 1700 năm Công đồng Chung Nicaea. Công đồng Chung đầu tiên diễn ra vào năm 325, và đã chống lại tà thuyết Ariô, vốn phủ nhận thiên tính thực sự của Chúa Giêsu Kitô. Năm nay cũng là một trong số ít năm mà các Giáo hội Tây phương và Đông phương kỷ niệm cùng một ngày Chúa Nhật Phục Sinh.
Đức Leo nói rằng việc cuộc hành hương đánh dấu kỷ niệm Công đồng Nicaea là "có ý nghĩa".
Đức Giáo Hoàng nói: "Bản Tuyên xưng Đức tin được các Giáo phụ họp nhau thông qua vẫn còn - cùng với những bổ sung được thực hiện tại Công đồng Constantinople năm 381 - là di sản chung của tất cả các Kitô hữu, đối với nhiều người trong số họ, Kinh Tin Kính là một phần không thể thiếu trong các nghi lễ phụng vụ của họ". Và ngài nói thêm rằng đó là "một sự trùng hợp ngẫu nhiên của Chúa quan phòng" khi năm nay hai lịch được các Giáo hội Đông phương và Tây phương sử dụng trùng một ngày với Lễ Phục Sinh.
Ngài nói: lời Alleluia Phục Sinh "Chúa Kitô đã phục sinh! Người đã thực sự phục sinh!" tuyên bố rằng bóng tối của tội lỗi và sự chết “đã bị đánh bại bởi Chiên Con đã bị sát tế, Chúa Giêsu Kitô, Chúa chúng ta.”
Đức Leo nói: “Điều này khơi dậy trong chúng ta niềm hy vọng lớn lao, vì chúng ta biết rằng không một tiếng kêu nào của những nạn nhân vô tội của bạo lực, không một tiếng than khóc nào của những người mẹ than khóc con mình sẽ không được lắng nghe. Niềm hy vọng của chúng ta ở nơi Thiên Chúa, nhưng chính vì chúng ta không ngừng kín múc từ nguồn ân sủng vô tận của Người, chúng ta được kêu gọi trở thành những chứng nhân và người mang hy vọng”.
Ngài nói tiếp: “Tại Rôma, anh chị em đã dành thời gian cầu nguyện bên mộ hai Thánh Tông đồ Phêrô và Phaolô. Khi anh chị em đến thăm Tòa Constantinople, tôi xin anh chị em gửi lời chào và vòng tay bình an của tôi đến người anh em đáng kính của tôi, Đức Thượng Phụ Bartholomew, người đã rất tử tế tham dự Thánh lễ khai mạc triều đại giáo hoàng của tôi. Tôi hy vọng có thể gặp lại anh chị em, trong vài tháng tới, để tham dự lễ kỷ niệm đại kết Công đồng Nicaea”.
Ngài cũng nói về sự chia rẽ giữa Giáo Hội Công Giáo và Chính thống giáo diễn ra vào năm 1054, khi Đức Giáo Hoàng tại Rome – trùng hợp thay lại mang tên Leo IX – và Thượng phụ Constantinople đã rút phép thông công lẫn nhau.
Đức Leo XIV nói với những người hành hương rằng chuyến viếng thăm của họ là một trong những “thành quả dồi dào của phong trào đại kết nhằm khôi phục sự hiệp nhất trọn vẹn giữa tất cả các môn đệ của Chúa Kitô”, và lưu ý rằng vào ngày 7 tháng 12 năm 1965 – đêm trước khi bế mạc Công đồng Vatican II – Thánh Phaolô VI và Thượng phụ Athenagoras đã ký một Tuyên bố chung bãi bỏ các án vạ tuyệt thông sau sự kiện năm 1054.
Đức Giáo Hoàng Leo nói: “Trước đó, một cuộc hành hương như của anh chị em có lẽ thậm chí còn không thể thực hiện được. Công trình của Chúa Thánh Thần đã tạo nên trong tâm hồn sự sẵn sàng thực hiện những bước đi đó như một điềm báo tiên tri về sự hiệp nhất trọn vẹn và hữu hình. Về phần chúng ta, chúng ta cũng phải tiếp tục cầu xin Đấng Bảo Trợ, Đấng An Ủi, ban ơn để theo đuổi con đường hiệp nhất và bác ái huynh đệ. Rôma, Constantinople và tất cả các Giáo phận khác không được kêu gọi tranh giành quyền tối thượng, kẻo chúng ta có nguy cơ rơi vào tình trạng giống như các tông đồ, trên đường đi, ngay cả khi Chúa Giêsu loan báo về cuộc khổ nạn sắp tới của Người, đã tranh cãi xem ai trong số họ là người vĩ đại nhất”.
Đức Giáo Hoàng lưu ý rằng trong Tông sắc Công bố Năm Thánh 2025, Đức cố Giáo hoàng Phanxicô đã lưu ý rằng “Năm Thánh cũng sẽ dẫn dắt chúng ta đến một lễ kỷ niệm cơ bản khác cho tất cả các Kitô hữu: Năm 2033 sẽ đánh dấu kỷ niệm hai ngàn năm ơn cứu chuộc đạt được nhờ cuộc khổ nạn, cái chết và sự phục sinh của Chúa Giêsu”.
Về mặt tinh thần, Đức Giáo Hoàng Leo nói, tất cả các Kitô hữu cần “trở về Giêrusalem, Thành phố Hòa bình, nơi Phêrô, Anrê và tất cả các Tông đồ, sau những ngày Chúa chịu khổ nạn và phục sinh, đã nhận được Chúa Thánh Thần vào Lễ Ngũ Tuần, và từ đó làm chứng cho Chúa Kitô đến tận cùng trái đất”.
Đức Giáo Hoàng nói: “Mong sao việc chúng ta trở về với cội nguồn đức tin của mình giúp tất cả chúng ta trải nghiệm được hồng phúc an ủi của Thiên Chúa và giúp chúng ta có khả năng, giống như người Samari nhân hậu, đổ dầu an ủi và rượu vui mừng cho nhân loại ngày nay”.