Thảm kịch đang diễn ra ở Gaza đòi hỏi sự chung tay của nhân loại và sự cấp bách của một phản ứng chung trước hoàn cảnh khốn khổ của người dân Palestine, là điều mà Tòa thánh đã liên tục ủng hộ trong nhiều thập niên.

Tổng thống Emmanuel Macron đã tuyên bố Pháp sẽ công nhận Nhà nước Palestine, với một tuyên bố chính thức sẽ được đưa ra tại Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc vào tháng 9 tới. Trong khi đó, công tác chuẩn bị cho “Hội nghị Quốc tế Cao cấp về Giải quyết Hòa bình Vấn đề Palestine và Thực hiện Giải pháp Hai Nhà nước” đang được tiến hành. Hội nghị này ban đầu dự kiến diễn ra tại trụ sở Liên Hiệp Quốc ở New York vào tháng 6 năm ngoái, dưới sự chủ trì của chính phủ Pháp và Saudi Arabia, nhưng đã bị hoãn lại do cuộc tấn công của Israel vào Iran.

Thảm kịch đang diễn ra ở Gaza - những vụ thảm sát liên tiếp khiến hàng chục ngàn thường dân vô tội thiệt mạng dưới bom đạn, và giờ đây đang chết đói, chết khát, hoặc bị bắn khi đang tìm kiếm thức ăn - cần phải cho mọi người thấy rõ tính cấp thiết của việc chấm dứt các cuộc tấn công quân sự đang gây ra thảm sát này. Đồng thời, điều này cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tìm ra giải pháp cho vấn đề Palestine. Đây là giải pháp mà Tòa Thánh đã kiên trì kêu gọi trong nhiều thập niên qua, và không thể thực hiện được nếu không có sự đóng góp tích cực của cộng đồng quốc tế, cũng như các quốc gia liên quan trực tiếp.

Thật hữu ích khi nhớ lại rằng Tòa thánh đã ký một thỏa thuận cơ bản với Tổ chức Giải phóng Palestine, gọi tắt là PLO 25 năm trước. Sau đó, mười năm trước, Tòa thánh đã ký một Thỏa thuận Toàn diện với Nhà nước Palestine, có hiệu lực vào Tháng Giêng năm 2016. Quyết định và sự công nhận này phù hợp với mối quan tâm mà các Giáo hoàng đã bày tỏ kể từ năm 1948 về tình trạng của các Địa điểm Thánh và số phận của người dân Palestine. Giáo hoàng Phaolô VI là Giáo hoàng đầu tiên khẳng định rõ ràng rằng người Palestine là và vẫn là một dân tộc, chứ không chỉ là một nhóm người tị nạn chiến tranh. Trong thông điệp Giáng Sinh năm 1975, ngài đã yêu cầu con cái của người Do Thái, những người có Nhà nước Israel có chủ quyền đã được thành lập, “hãy công nhận các quyền và nguyện vọng chính đáng của một dân tộc khác, những người cũng đã chịu đau khổ trong một thời gian dài - người dân Palestine”.

Vào đầu những năm 1990, Đức Gioan Phaolô II đã thiết lập quan hệ với cả Nhà nước Israel vào năm 1993 và Tổ chức Giải phóng Palestine, gọi tắt là PLO vào năm 1994, vào thời điểm mà dường như hai bên đã gần đạt được một thỏa thuận và sự công nhận lẫn nhau về hai Nhà nước. Vào tháng 2 năm 2000, vài tháng trước khi Thủ tướng Israel Ariel Sharon bước vào khu phức hợp Nhà thờ Hồi giáo Al-Aqsa châm ngòi cho cuộc Intifada lần thứ hai, Tòa thánh đã ký Thỏa thuận Cơ bản nói trên với PLO. Khi đến Bethlehem vào tháng 3 năm 2000, Đức Gioan Phaolô II tuyên bố: “Tòa thánh luôn công nhận rằng người dân Palestine có quyền tự nhiên được có một quê hương, và quyền được sống trong hòa bình và yên tĩnh với các dân tộc khác trong khu vực này. Trên diễn đàn quốc tế, những người tiền nhiệm của tôi và tôi đã nhiều lần tuyên bố rằng sẽ không có hồi kết cho cuộc xung đột đáng buồn ở Thánh Địa nếu không có những bảo đảm vững chắc cho quyền của tất cả các dân tộc liên quan, trên cơ sở luật pháp quốc tế và các nghị quyết và tuyên bố liên quan của Liên Hiệp Quốc.”

Chín năm sau, trong chuyến viếng thăm Thánh Địa, Đức Bênêđíctô XVI tái khẳng định: Hãy để mọi người công nhận rằng Nhà nước Israel có quyền tồn tại, được hưởng hòa bình và an ninh trong phạm vi biên giới quốc tế đã được thỏa thuận. Tương tự, hãy để người dân Palestine được thừa nhận quyền có một quê hương độc lập, có chủ quyền, được sống trong phẩm giá và được tự do đi lại. Hãy để giải pháp hai nhà nước trở thành hiện thực, chứ không phải chỉ là một giấc mơ. Năm 2012, Tòa Thánh đã ủng hộ việc công nhận “Nhà nước Palestine” là thành viên quan sát viên của Liên Hiệp Quốc.

Đức Thánh Cha Phanxicô, trong chuyến thăm Thánh Địa năm 2014, đã phát biểu trước Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas: “Đã đến lúc mọi người cần tìm kiếm lòng can đảm để rộng lượng và sáng tạo trong việc phục vụ lợi ích chung, lòng can đảm để xây dựng một nền hòa bình dựa trên sự thừa nhận của tất cả mọi người về quyền tồn tại và chung sống hòa bình và an ninh của hai quốc gia trong phạm vi biên giới được quốc tế công nhận”. Đó cũng là lần đầu tiên ngài gọi quốc gia chủ nhà là “Nhà nước Palestine”.

Điều này dẫn đến Thỏa thuận Toàn diện năm 2015 giữa Tòa thánh và Nhà nước Palestine, trong đó nhấn mạnh giải pháp hai nhà nước đã được hình dung trong Nghị quyết 181 của Liên Hiệp Quốc ngày 11 tháng 11 năm 1947. Lời mở đầu của Thỏa thuận, tham chiếu đến luật pháp quốc tế, nêu rõ các điểm chính, bao gồm: quyền tự quyết của người dân Palestine; mục tiêu của giải pháp hai nhà nước; ý nghĩa biểu tượng và tinh thần của Giêrusalem đối với người Do Thái, Kitô giáo và Hồi giáo; và giá trị tôn giáo và văn hóa phổ quát của nó như một kho báu cho toàn thể nhân loại. Lời mở đầu tái khẳng định quyền của người dân Palestine “tự do, an ninh và phẩm giá trong một Nhà nước độc lập của riêng họ” - một “Nhà nước Palestine độc lập, có chủ quyền, dân chủ và khả thi trên cơ sở đường biên giới trước năm 1967, trên Bờ Tây, bao gồm Đông Giêrusalem và Dải Gaza, chung sống hòa bình và an ninh với tất cả các nước láng giềng”.

Nhắc lại Thỏa thuận cơ bản năm 2000 với PLO, Thỏa thuận toàn diện đã tái khẳng định yêu cầu về “giải pháp công bằng cho vấn đề Giêrusalem, dựa trên các nghị quyết quốc tế”, khẳng định rằng “các quyết định và hành động đơn phương làm thay đổi bản chất và quy chế cụ thể của Giêrusalem là không thể chấp nhận được về mặt đạo đức và pháp lý “ và rằng “bất kỳ biện pháp đơn phương bất hợp pháp nào, dù là loại nào, đều vô hiệu” và “tạo ra trở ngại cho việc tìm kiếm hòa bình”.

Bản tóm tắt ngắn gọn này chứng minh tính nhất quán và thực tế của lập trường được thể hiện trong lời kêu gọi của các Giáo hoàng gần đây, trong các tuyên bố của Tòa thánh gửi Liên Hiệp Quốc và trong các thỏa thuận đã ký kết cho đến nay. Ngay sau vụ tấn công khủng bố vô nhân đạo của Hamas vào ngày 7 tháng 10 năm 2023, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã lên án vụ thảm sát và nhiều lần kêu gọi thả tất cả các con tin. Đồng thời, trong khi công nhận quyền tự vệ của Israel, Tòa thánh đã nhiều lần - và vô ích - kêu gọi kiềm chế trong việc tấn công vào toàn bộ người dân Palestine ở Gaza, và cũng lên án các cuộc tấn công của những người định cư chống lại người Palestine sống ở Bờ Tây, một phần của Nhà nước Palestine. Thật không may, điều này đã không xảy ra: ở Gaza và nhiều nơi khác, có những cuộc tấn công không thể biện minh được và đại diện cho một cuộc thảm sát đè nặng lên lương tâm của tất cả mọi người.

Như Đức Giáo Hoàng Lêô XIV đã tuyên bố rõ ràng trong buổi đọc kinh Truyền tin vào Chúa Nhật, ngày 20 tháng 7, việc “tuân thủ luật nhân đạo” và “tôn trọng nghĩa vụ bảo vệ thường dân, cũng như lệnh cấm trừng phạt tập thể, sử dụng vũ lực bừa bãi và cưỡng bức di dời dân chúng là hết sức cấp bách và cần thiết”. Cộng đồng quốc tế không thể tiếp tục đứng nhìn trong khi cuộc thảm sát này vẫn đang diễn ra. Hy vọng rằng Hội nghị Quốc tế Cao cấp về Giải quyết Hòa bình Vấn đề Palestine và Thực hiện Giải pháp Hai Nhà nước, nhận thức được tính cấp bách của một phản ứng tập thể trước những đau khổ của người dân Palestine, sẽ mạnh mẽ theo đuổi một giải pháp cuối cùng bảo đảm cho họ một nhà nước với biên giới an toàn, được tôn trọng và công nhận.

Source:Vatican News