1. Moldova tuyên án chính trị gia thân Nga 7 năm tù vì tài trợ bất hợp pháp cho đảng
Một tòa án Moldova đã tuyên án Evghenia Guțul, lãnh đạo khu vực tự trị Gagauzia, mức án 7 năm tù vì chuyển tiền của Nga cho đảng Shor bất hợp pháp từ năm 2019 đến năm 2022.
Guțul bị kết tội thường xuyên chuyển tiền tài trợ của Nga cho đảng Shor thân Nga trong thời gian làm thư ký từ năm 2019 đến năm 2022, cũng như điều phối các hoạt động của đảng và trả tiền cho những người biểu tình. Đảng này đã bị Tòa án Hiến pháp cấm hoạt động vào năm 2023 vì những nỗ lực gây bất ổn đất nước, chỉ vài tuần sau khi Liên Hiệp Âu Châu trừng phạt lãnh đạo đảng này vì mối liên hệ của ông với Mạc Tư Khoa.
Phiên tòa đã kết thúc sau một ngày tranh luận sôi nổi trong đó Evghenia Guțul lớn tiếng đe dọa quan tòa. Guțul là một người thân cận với Vladimir Putin và thường xuyên có mặt trong các hội nghị quan trọng do Putin tổ chức.
Oktawian Milewski, một nhà khoa học chính trị tại Warsaw, cho biết: “Bản cáo trạng đối với Guțul là một trong số ít ví dụ thành công trong xu hướng rộng hơn nhằm làm trong sạch không gian công cộng của Moldova khỏi các quan chức tham nhũng và có dính líu tới Nga”.
Theo ông, Guțul lên nắm quyền ở Gagauzia sau cuộc bầu cử gian lận năm 2023, trong đó các chính trị gia trao tặng cái gọi là quà tặng bầu cử bao gồm thực phẩm và hàng tiêu dùng cơ bản.
“Cuộc bầu cử Gagauz vào tháng 4-5 năm 2023 đóng vai trò là phép thử cho những gì sắp diễn ra trong kế hoạch hối lộ bầu cử quy mô lớn của Điện Cẩm Linh vào mùa hè-thu năm 2024, tức là trên toàn bộ lãnh thổ Moldova”, Milewski nói. “Mặc dù chưa từng có kinh nghiệm chính trị, Guțul đã trở thành một trong những tiếng nói và gương mặt chủ chốt trong bộ máy tuyên truyền của Điện Cẩm Linh tại Gagauzia, cũng như của phe đối lập thân Nga tại Chisinau”.
Guțul tự tin đến mức không nghĩ mình có thể bị kết án tù. Do đó, bà ta lộ vẻ ngạc nhiên khi 2 nữ cảnh sát viên tiến đến gần bà ta ngay trước khi quan tòa tuyên án.
Guțul lộ vẻ hốt hoảng khi quan tòa dám tuyên án bà ta đến 7 năm tù giam và 2 nữ cảnh sát viên sấn lại còng tay bà ta.
Guțul đã bị áp giải đến nhà tù sau phán quyết. Tuy nhiên, luật sư của bà, Sergiu Moraru, dự định sẽ nộp đơn kháng cáo.
“Đây không phải là một phiên tòa, mà là một cuộc hành quyết công khai. Tôi không thể nói rằng có bằng chứng ở đó, chỉ là bịa đặt,” Moraru nói với đài truyền hình địa phương TV8.md sau phiên tòa. Tuy nhiên, báo chí Moldova cho rằng tội danh khinh mạn tòa án, đem Putin ra hù chánh án cũng đáng bị 7 năm tù.
Đầu tháng 7, Guțul đã phủ nhận mọi hành vi sai trái và nói rằng bà chưa bao giờ vi phạm bất kỳ luật pháp nào của Moldova trong đời.
Vào tháng 3, Guțul đã viết đơn kháng cáo gửi tới Putin - được gọi là “Vladimir Vladimirovich thân mến” - yêu cầu ông gây áp lực lên chính quyền Moldova “để chấm dứt đàn áp chính trị đối với bà” và khẩn cầu ông “sử dụng toàn bộ kho vũ khí ngoại giao, chính trị và cơ chế pháp lý” để buộc chính quyền Moldova thả bà.
Hội đồng Âu Châu đã áp đặt lệnh trừng phạt đối với Guțul vào năm ngoái vì thúc đẩy chủ nghĩa ly khai ở Gagauzia, qua đó cố gắng lật đổ trật tự hiến pháp và đe dọa chủ quyền và độc lập của Moldova.
Nga trước đây đã thúc đẩy chủ nghĩa ly khai và sau đó dùng nó làm cái cớ để xâm lược và sáp nhập một số vùng của các quốc gia khác, chẳng hạn như bán đảo Crimea của Ukraine và khu vực Nam Ossetia của Georgia.
Milewski cho biết chính quyền Moldova sẽ coi bản án dành cho Guțul là một ví dụ thành công trong cuộc chiến chống lại các mạng lưới đầu sỏ được Điện Cẩm Linh hậu thuẫn ở Moldova.
Milewski nói thêm: “Việc bản án được tuyên khi Moldova đã bước vào quá trình bầu cử đầy đủ cũng mang lại hy vọng khích lệ cho cử tri ủng hộ Âu Châu”.
Phiên tòa cũng diễn ra trong bối cảnh chính quyền Moldova cảnh báo rằng Nga đang tăng cường nỗ lực gây ảnh hưởng đến người Moldova sống trên khắp Âu Châu, nhằm mục đích tác động đến cuộc bầu cử quốc hội quan trọng vào tháng tới.
Cố vấn An ninh Quốc gia Stanislav Secrieru phát biểu với POLITICO rằng: “Nga và các lực lượng ủy nhiệm của họ hiện đang tích cực tập trung nỗ lực vào cộng đồng người Moldova ở nước ngoài”.
[Politico: Moldova sentences pro-Russian politician to 7 years in prison over illegal party financing]
2. Quân đội Hoa Kỳ tổ chức tập trận phòng thủ Bắc Cực để đối phó với mối đe dọa từ Nga
Hoa Kỳ đang tiến hành cuộc tập trận quân sự thường niên theo chủ đề Bắc Cực tại Alaska nhằm tăng cường khả năng bảo vệ Bắc Mỹ trong bối cảnh mối đe dọa dai dẳng từ nước láng giềng Nga.
Mạc Tư Khoa duy trì sự hiện diện mạnh mẽ ở Bắc Cực - một ranh giới địa chính trị ngày càng tăng giữa Nga và phương Tây - thông qua việc xây dựng các tiền đồn quân sự, điều động máy bay quân sự gần không phận Alaska và các hoạt động hợp tác với Trung Quốc, quốc gia gần như đồng minh của nước này.
Mùa hè năm ngoái, quân đội Hoa Kỳ đã công bố chiến lược Bắc Cực cập nhật, kêu gọi tăng cường hiện diện tại khu vực này, vốn đang trở nên dễ tiếp cận hơn do biến đổi khí hậu. Gần đây hơn, các máy bay chiến đấu của Hoa Kỳ và Canada đã phô diễn sức mạnh trên một hòn đảo Alaska gần biên giới Nga.
Một cuộc tập trận chung và kết hợp thực địa, mang mật danh “Bờ Bắc Cực 2025”, đã bắt đầu vào thứ Sáu và diễn ra tại nhiều địa điểm trên khắp Alaska. Bộ Tư lệnh Phòng thủ Không gian Bắc Mỹ, gọi tắt là NORAD và Bộ Tư lệnh Phương Bắc Hoa Kỳ đang tiến hành cuộc tập trận.
Bên cạnh lực lượng Hoa Kỳ, cuộc tập trận - dự kiến kết thúc vào cuối tháng này - còn có sự tham gia của Vương quốc Anh, Đan Mạch và các đối tác liên ngành của Hoa Kỳ, bao gồm FBI và cơ quan thực thi pháp luật cấp tiểu bang và địa phương của Alaska.
Theo Bộ Tư lệnh Phương Bắc Hoa Kỳ, cuộc tập trận phòng thủ này nhằm mục đích nâng cao khả năng sẵn sàng chiến đấu và thể hiện năng lực ở Bắc Cực. Mục tiêu chính của cuộc tập trận bao gồm phát hiện, theo dõi và ngăn chặn “các mối đe dọa hỏa tiễn hành trình tiên tiến” ở các hướng tiếp cận phía bắc.
Theo Liên đoàn các nhà khoa học Mỹ, máy bay ném bom Tu-95MS - một trong những máy bay Nga đã tiếp cận Alaska - có khả năng mang theo từ sáu đến 16 hỏa tiễn hành trình. Các tàu ngầm Nga đồn trú ở Viễn Đông cũng có khả năng phóng hỏa tiễn hành trình.
Trong khi đó, Trung tâm Nghiên cứu An ninh Bắc Cực Ted Stevens - trung tâm khu vực của Ngũ Giác Đài tại Căn cứ chung Elmendorf-Richardson ở Alaska - đã thông báo vào ngày 30 tháng 7 rằng họ đã tổ chức Khóa học Rủi ro Hoạt động Bắc Cực cho lực lượng Hoa Kỳ và Canada lần đầu tiên.
Khóa học - được tổ chức từ ngày 14 đến ngày 18 tháng 7 - nhằm mục đích tăng cường khả năng sẵn sàng hoạt động ở Bắc Cực đồng thời thúc đẩy các mục tiêu phòng thủ nội địa của Hoa Kỳ bằng cách cung cấp các công cụ mới để dự đoán và giảm thiểu rủi ro trong “một trong những môi trường hoạt động phức tạp nhất thế giới”, trung tâm cho biết.
[Newsweek: US Military Holds Arctic Defense Drills With Eye on Russia Threat]
3. Hoa Kỳ bảo vệ chủ quyền của Moldova trước những cáo buộc can thiệp của Nga
Hoa Kỳ đã lên án mạnh mẽ bất kỳ nỗ lực nào nhằm phá hoại chủ quyền của Moldova, tái khẳng định quyền tự quyết của quốc gia này.
Động thái này diễn ra trong bối cảnh Bộ Ngoại Giao Nga phản đối việc Modolva kết án Evghenia Guțul 7 năm tù giam. Bà ta được coi là một tay sai của Nga tại Modolva và là một người có mối quan hệ mờ ám với Vladimir Putin.
Tổng thống Moldova Maia Sandu cáo buộc Nga dàn dựng một chiến dịch “chưa từng có” nhằm can thiệp vào cuộc bầu cử quốc hội sắp tới vào tháng 9, trong đó Guțul là người chịu trách nhiệm chuyển tiền từ Nga cho các đản phái thân Nga ở Moldova mua phiếu của cử tri.
Phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ khẳng định: “Chúng tôi lên án bất kỳ nỗ lực nào nhằm phá hoại an ninh quốc gia và chủ quyền của các quốc gia khác.” Phát ngôn nhân này nhấn mạnh thêm: “Người dân Moldova có quyền tự quyết định về các nhà lãnh đạo và tương lai của họ.”
Tuần trước, Tổng thống Moldova Maia Sandu đã công khai cáo buộc Nga đang lên kế hoạch cho một nỗ lực can thiệp quy mô lớn trước cuộc bầu cử quốc hội ngày 28 tháng 9.
Phát biểu tại một cuộc họp báo ở Chișinău, Sandu cảnh báo về một chiến lược đa hướng liên quan đến tài chính bất hợp pháp, các cuộc tấn công mạng tinh vi và thông tin sai lệch lan rộng.
“Liên bang Nga muốn kiểm soát Cộng hòa Moldova từ mùa thu trở đi”, bà Sandu tuyên bố, đồng thời gọi kế hoạch bị cáo buộc này là “mối đe dọa trực tiếp đến an ninh nhà nước, chủ quyền quốc gia và tương lai Âu Châu của Moldova”. Bà kêu gọi cả người dân và các tổ chức hãy cảnh giác trước những mối đe dọa này.
Chính quyền Moldova được tường trình đã xác định được ít nhất mười phương thức can thiệp bầu cử chính.
Những phương thức này bao gồm việc sử dụng bất hợp pháp khoảng 100 triệu euro tiền điện tử, tung ra deepfake, tổ chức các cuộc biểu tình trả tiền và thao túng dư luận thông qua các giáo sĩ có liên hệ với Điện Cẩm Linh.
Các cuộc thăm dò hiện tại cho thấy Đảng Hành động và Đoàn kết của Tổng thống Sandu đang dẫn đầu với 27% sự ủng hộ khi cuộc bầu cử ngày 28 tháng 9 đang đến gần.
Andrew D’Anieri, phó giám đốc Trung tâm Á-Âu thuộc Hội đồng Đại Tây Dương, nói với tờ Kyiv Post hôm thứ Ba rằng chính quyền Tổng thống Trump “đúng” khi lên án tin tức giả mạo của Nga nhằm thao túng cuộc bầu cử ở Moldova.
Ông kêu gọi chính phủ Hoa Kỳ chuẩn bị sử dụng nhiều công cụ khác nhau, bao gồm cả các biện pháp trừng phạt, để gửi tín hiệu tới Điện Cẩm Linh rằng “việc xâm phạm chủ quyền của một quốc gia khác sẽ không được dung thứ”, đặc biệt là khi cuộc bầu cử ở Moldova đang đến gần và hòa bình ở Ukraine vẫn còn khó khăn.
Richard Kauzlarich, một nhà ngoại giao kỳ cựu và cựu đặc phái viên của Tổng thống tại các Quốc gia Mới Độc lập dưới thời chính quyền Bill Clinton, đã đề xuất với Kyiv Post rằng Hoa Kỳ có thể hành động nhiều hơn nữa. “Hoa Kỳ có thể làm nhiều hơn nữa - các biện pháp trừng phạt đối với các thực thể Nga liên quan hiện lên trong đầu - nhưng liệu Chính quyền Tổng thống Trump có làm nhiều hơn nữa không?”
Kauzlarich cũng đề xuất rằng Hoa Kỳ có thể hỗ trợ ngành năng lượng của Moldova để giúp giảm sự phụ thuộc vào khí đốt của Nga.
[Kyiv Post: US Defends Moldova’s Sovereignty Amid Russian Interference Claims]
4. Witkoff đến Mạc Tư Khoa trước các cuộc đàm phán quan trọng về việc tránh các lệnh trừng phạt của Tổng thống Trump
Đặc phái viên của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, Steve Witkoff, đã đến Mạc Tư Khoa hôm Thứ Tư, 06 Tháng Tám, sau khi Điện Cẩm Linh yêu cầu gặp ông trong nỗ lực cuối cùng nhằm tránh các lệnh trừng phạt mới mà Tổng thống Trump đe dọa áp đặt trong tuần này.
Máy bay chở Witkoff đã hạ cánh xuống Sân bay Vnukovo của Mạc Tư Khoa, hãng thông tấn nhà nước Nga RIA Novosti đưa tin. Đây là chuyến thăm chính thức thứ năm của phái viên Hoa Kỳ tới Nga.
Witkoff đã gặp Kirill Dmitriev, nhà lãnh đạo quỹ đầu tư quốc gia của Nga, người trước đây được giao nhiệm vụ tạo điều kiện cho cuộc đối thoại với chính quyền Tổng thống Trump, hãng truyền thông thân chính phủ Nga RBC đưa tin.
Đặc phái viên Hoa Kỳ dự kiến sẽ gặp các quan chức Nga - có thể bao gồm cả nhà độc tài Vladimir Putin - khi cuộc chiến của Nga ở Ukraine vẫn tiếp diễn.
Liệu Putin có thể thuyết phục Witkoff, và rộng hơn là Tổng thống Trump, rằng ông thực sự nghiêm chỉnh trong việc chấm dứt xung đột hay không vẫn còn là một câu hỏi bỏ ngỏ. Tổng thống Trump đã công khai bày tỏ sự nghi ngờ về thiện chí chấm dứt chiến sự của Putin và tỏ ra lo ngại bị một nhà lãnh đạo mà ông hiện đang công khai không tin tưởng lôi kéo.
Chính quyền Tổng thống Trump cũng đang xem xét các lệnh trừng phạt mới đối với cái gọi là “đội tàu chở dầu ngầm” của Nga nếu nhà độc tài Vladimir Putin không đồng ý ngừng bắn ở Ukraine trước ngày 8 tháng 8, những người nắm rõ các cuộc thảo luận tại Tòa Bạch Ốc nói với tờ Financial Times.
Trong khi đó, Putin vẫn duy trì tham vọng tối đa của mình đối với cuộc chiến, bao gồm việc chiếm giữ các khu vực Donetsk, Luhansk, Zaporizhzhia và Kherson của Ukraine (không nơi nào trong số đó do Nga kiểm soát hoàn toàn), cũng như yêu cầu Ukraine hạn chế quy mô quân đội của mình.
Witkoff, một đồng minh thân cận của Tổng thống Trump, không có kinh nghiệm ngoại giao trước khi gia nhập chính quyền hiện tại, được coi là có thiện cảm với Mạc Tư Khoa hơn nhiều người trong đội ngũ của Tổng thống Trump. Ông đã phải đối mặt với sự chỉ trích ở Ukraine và nước ngoài vì lặp lại những luận điệu tuyên truyền của Nga. Tháng trước, ông được tường trình đã thúc đẩy Hoa Kỳ dỡ bỏ các lệnh trừng phạt năng lượng đối với Nga.
Một ngày trước khi Witkoff đến, Tổng thống Trump nói rằng ông sẽ đợi cho đến khi các cuộc đàm phán kết thúc mới quyết định có nên áp đặt các biện pháp trừng phạt mới hay không. “Chúng tôi có cuộc họp với Nga vào ngày mai. Chúng tôi sẽ xem xét điều gì sẽ xảy ra”, ông phát biểu tại Tòa Bạch Ốc. “Chúng tôi sẽ đưa ra quyết định vào thời điểm đó.”
Khi Witkoff hạ cánh xuống Mạc Tư Khoa, bầu không khí sẽ khác biệt đáng kể so với cuộc gặp gần nhất của ông với Putin hồi tháng Tư, khi sự thất vọng của Tổng thống Trump đối với nhà lãnh đạo Nga ngày càng tăng trong những tháng gần đây. Kể từ chuyến thăm đó, Nga đã phản đối các nỗ lực do Hoa Kỳ dẫn đầu nhằm làm trung gian hòa giải ở Ukraine và đã tăng cường các cuộc tấn công bằng hỏa tiễn và máy bay điều khiển từ xa vào các thành phố của Ukraine, bao gồm cả Kyiv.
[Kyiv Independent: Witkoff arrives in Moscow ahead of key talks on avoiding Trump's sanctions]
5. Quân đội Hoa Kỳ tăng cường các tiểu đoàn phòng không Patriot
Quân đội Hoa Kỳ sẽ bổ sung thêm ba tiểu đoàn vào lực lượng phòng không Patriot và tăng cường phòng không trên lãnh thổ quan trọng của Hoa Kỳ là Guam.
Hệ thống phòng không mặt đất Patriot được coi là tiêu chuẩn vàng của phòng không, được tường trình có khả năng đánh chặn ngay cả những mối đe dọa tinh vi nhất, như hỏa tiễn đạn đạo khó đánh chặn.
Các hệ thống do Raytheon chế tạo đang có nhu cầu rất cao trên toàn thế giới, đặc biệt là ở Âu Châu khi các đồng minh của Ukraine đang phải vật lộn để đáp ứng các yêu cầu của Kyiv về khả năng phòng thủ chống lại các loại vũ khí trên không thế hệ tiếp theo thường xuyên được Mạc Tư Khoa phóng.
Các tiểu đoàn Patriot được điều động ở Thái Bình Dương. Họ cũng đã chặn đứng cuộc tấn công của Iran vào căn cứ không quân Al Udeid của Mỹ ở Qatar hồi tháng 6.
Phát ngôn nhân của Quân đội cho biết trong một tuyên bố với Defense News rằng Quân đội Hoa Kỳ sẽ tăng số lượng tiểu đoàn Patriot đang hoạt động từ 15 lên 18.
William Freer, nghiên cứu viên về an ninh quốc gia tại tổ chức tư vấn có trụ sở tại Anh, Hội đồng Địa chiến lược, cho biết một tiểu đoàn Patriot bao gồm nhiều khẩu đội Patriot.
Mỗi tổ hợp Patriot bao gồm nhiều thành phần, bao gồm radar, nhiều bệ phóng và trung tâm chỉ huy - điều khiển. Ngoài ra còn có các loại hỏa tiễn đánh chặn Patriot khác nhau.
Theo báo cáo, một tiểu đoàn khác đóng quân tại đảo Guam xa xôi ở Tây Thái Bình Dương sẽ có thêm khả năng Patriot.
Quân đội Hoa Kỳ có một số căn cứ quân sự quan trọng ở Guam, một vùng lãnh thổ do Hoa Kỳ sở hữu ở phía đông Phi Luật Tân.
Vào giữa năm 2023, khi đó là Tổng tư lệnh Bộ Tư lệnh Phòng thủ Hỏa tiễn và Không gian, Trung tướng Daniel Karbler cho biết Hoa Kỳ sẽ mở rộng năng lực Patriot để “đáp ứng nhu cầu của lực lượng Patriot”. Vào thời điểm đó, Karbler không nói rõ sẽ bổ sung thêm bao nhiêu tiểu đoàn nữa.
Tướng James Mingus, phó tham mưu trưởng Lục quân Hoa Kỳ, cho biết vào tháng 7 rằng Lục quân sẽ bổ sung “tối đa bốn” tiểu đoàn Patriot mới, bao gồm một tiểu đoàn ở Guam.
Một quan chức cao cấp cho biết các tiểu đoàn mới sẽ sử dụng radar hiện đại nhất dành cho Patriot để “mở rộng đáng kể” phạm vi của hệ thống phòng không.
Freer nói với Newsweek rằng: “Những cải tiến gần đây đối với radar được sử dụng trong hệ thống Patriot, việc áp dụng các bài học và dữ liệu từ các cuộc giao tranh trong những năm gần đây, cùng với việc tích hợp tốt hơn với các hệ thống khác hứa hẹn sẽ khiến Patriot trở nên hiệu quả hơn nữa trong tương lai”.
Quân đội Hoa Kỳ cho biết trong một thông cáo báo chí rằng: “Trong tương lai, phần lớn các mối đe dọa mà binh lính phải đối mặt sẽ xảy ra trên bầu trời, khiến cho phòng không trở nên quan trọng hơn”.
Patriot, mặc dù được ca ngợi rộng rãi là rất hiệu quả, nhưng lại là những hệ thống rất tốn kém. Nếu có thể, các hệ thống phòng không hoặc máy bay điều khiển từ xa rẻ hơn sẽ được sử dụng để đánh chặn các mối đe dọa di chuyển chậm và được chế tạo giá rẻ, giống như các loại máy bay điều khiển từ xa khác.
“Danh sách chờ đợi khách hàng mới rất dài,” Freer nói. “Một khẩu đội và hỏa tiễn riêng lẻ có giá khoảng 1,1 tỷ đô la, nghĩa là một tiểu đoàn Patriot có thể có giá từ 4-5 tỷ đô la.”
Freer cho biết thêm rằng Patriot sẽ là “một thành phần quan trọng” trong hệ thống phòng thủ của Hoa Kỳ trong bất kỳ cuộc chiến nào với Trung Quốc trong tương lai.
Hòa Lan cho biết vào thứ Hai rằng họ sẽ gửi các bộ phận và hỏa tiễn Patriot tới Ukraine như một phần của gói viện trợ trị giá khoảng 577 triệu đô la.
“ Hòa Lan là quốc gia đầu tiên thực hiện thỏa thuận vũ khí giữa NATO và Hoa Kỳ”, bao gồm cả việc mua hệ thống phòng không của Mỹ cho Kyiv.
Tổng thư ký NATO Mark Rutte và Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã tuyên bố vào tháng 7 rằng các thành viên Âu Châu của NATO và Canada sẽ trả tiền cho các thiết bị cần thiết khẩn cấp cho Ukraine, mua các thiết bị như hệ thống phòng không từ Hoa Kỳ
“Tôi khen ngợi Hòa Lan vì đã đi đầu và biến sáng kiến này thành sự hỗ trợ cụ thể trên thực địa, dựa trên các bước đi mà Đức đã thực hiện vào tuần trước để cung cấp thêm hệ thống Patriot cho Ukraine”, Rutte cho biết trong một tuyên bố hôm thứ Hai.
Berlin cho biết vào thứ sáu rằng họ sẽ gửi thêm hai hệ thống Patriot tới Ukraine thông qua một thỏa thuận với Hoa Kỳ để thay thế khẩn cấp các hệ thống đã được tặng.
[Newsweek: US Army To Boost Patriot Air Defense Battalions]
6. Đối tác quốc phòng mới nổi phản ứng sau lời đe dọa của Tổng thống Trump
Ấn Độ đã phản pháo Hoa Kỳ để bảo vệ việc mua dầu từ Nga sau khi Tổng thống Trump đưa ra lời đe dọa mới về việc áp thuế liên quan đến hoạt động thương mại này.
Căng thẳng ngày càng gia tăng giữa Ấn Độ và Hoa Kỳ một phần là dấu hiệu cho thấy thỏa thuận thương mại giữa chính quyền Tổng thống Trump và quốc gia đông dân nhất thế giới, đồng thời là nền kinh tế hàng đầu tăng trưởng nhanh nhất, đã thất bại. Mối quan hệ ngày càng thân thiện giữa Hoa Kỳ và Pakistan, đối thủ của Ấn Độ, cũng là một yếu tố gây khó chịu khác.
Nhưng nó cũng làm nổi bật sự xấu đi trong mối quan hệ đóng vai trò then chốt đối với an ninh toàn cầu, khi Ấn Độ được coi là lá chắn tiềm năng chống lại Trung Quốc của Hoa Kỳ trong khi theo đuổi chính sách đối ngoại vốn có truyền thống độc lập mạnh mẽ.
Hôm thứ Hai, Tổng thống Trump đã đưa ra lời đe dọa áp thuế mới lên Ấn Độ, liên hệ việc Ấn Độ mua dầu của Nga.
Ông nói: “Ấn Độ không chỉ mua một lượng lớn dầu mỏ của Nga, mà phần lớn số dầu họ mua được còn được bán LẠI trên thị trường mở để kiếm lời lớn. Họ không quan tâm đến việc có bao nhiêu người ở Ukraine bị Cỗ máy chiến tranh của Nga giết hại. Vì vậy, tôi sẽ tăng đáng kể mức thuế quan mà Ấn Độ phải trả cho Hoa Kỳ.”
Động thái này diễn ra vào thời điểm Tổng thống Trump đang tìm cách gia tăng áp lực lên Nga về cuộc chiến ở Ukraine, vốn ngày càng leo thang căng thẳng bất chấp cam kết của tổng thống sẽ chấm dứt ngay sau khi nhậm chức.
Bộ Ngoại giao Ấn Độ cho biết trong một tuyên bố rằng việc mua dầu từ Nga là một nhu cầu cấp thiết do tình hình thị trường toàn cầu. Bộ này phản đối những chỉ trích liên quan đến các thỏa thuận dầu mỏ từ cả Hoa Kỳ và Liên minh Âu Châu.
“Điều này cho thấy chính những quốc gia chỉ trích Ấn Độ lại đang tham gia vào hoạt động thương mại với Nga. Khác với trường hợp của chúng tôi, hoạt động thương mại đó thậm chí không phải là một nghĩa vụ quốc gia thiết yếu”, tuyên bố từ phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Ấn Độ cho biết.
“Về phía Hoa Kỳ, nước này vẫn tiếp tục nhập khẩu uranium hexafluoride từ Nga cho ngành công nghiệp hạt nhân, palladium cho ngành công nghiệp xe điện, phân bón cũng như hóa chất.”
New Delhi cho biết Washington đã khuyến khích nước này mua dầu của Nga sau cuộc xâm lược Ukraine năm 2022 để ổn định thị trường năng lượng toàn cầu.
Báo cáo cũng cho biết kim ngạch thương mại giữa Liên Hiệp Âu Châu và Nga lớn hơn đáng kể so với Ấn Độ. Nga vẫn tiếp tục thu về hàng tỷ đô la từ xuất khẩu năng lượng bất chấp các lệnh trừng phạt của phương Tây nhằm gây áp lực lên cuộc chiến tranh Ukraine.
Báo cáo cho biết: “Thương mại giữa Âu Châu và Nga không chỉ bao gồm năng lượng mà còn cả phân bón, sản phẩm khai khoáng, hóa chất, sắt thép, máy móc và thiết bị vận tải”.
“ Việc nhắm vào Ấn Độ là không chính đáng và vô lý. Giống như bất kỳ nền kinh tế lớn nào, Ấn Độ sẽ thực hiện mọi biện pháp cần thiết để bảo vệ lợi ích quốc gia và an ninh kinh tế của mình.”
Trong bối cảnh không có thỏa thuận thương mại nào với Hoa Kỳ, Ấn Độ vẫn đang theo đuổi các thỏa thuận khác và tăng cường quan hệ với Trung Quốc.
[Newsweek: Rising Defense Partner Reacts After Trump Threat]
7. Bloomberg cho biết Nga xem xét đề xuất ngừng bắn trên không với Tổng thống Trump mà không chấm dứt chiến tranh
Điện Cẩm Linh đang cân nhắc đề xuất tạm dừng chiến dịch tấn công tầm xa tại Ukraine như một sự nhượng bộ tiềm năng đối với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, ngay cả khi vẫn cam kết tiếp tục cuộc chiến, Bloomberg đưa tin hôm Thứ Tư, 06 Tháng Tám, trích dẫn các nguồn tin giấu tên có liên quan đến vấn đề này.
Nga hiện chỉ còn vài ngày nữa là đến thời hạn do Tổng thống Trump đặt ra vào ngày 8 Tháng Tám, để chấm dứt chiến tranh ở Ukraine.
Theo Bloomberg, các quan chức Nga đang tìm kiếm các lựa chọn trước chuyến thăm của đặc phái viên Hoa Kỳ Steve Witkoff tới Mạc Tư Khoa trong tuần này. Một đề xuất khả thi đang được xem xét là một “lệnh ngừng bắn trên không” có giới hạn, bao gồm việc tạm dừng các cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa và hỏa tiễn, nhưng chỉ khi Ukraine đồng ý tham gia.
Phát ngôn nhân Điện Cẩm Linh Dmitry Peskov đã xác nhận tầm quan trọng của cuộc gặp với Witkoff, nhưng từ chối bình luận về bất kỳ đề xuất cụ thể nào.
Tổng thống Trump xác nhận vào ngày 3 tháng 8 rằng Witkoff có thể sẽ tới Nga vào ngày 6 hoặc 7 tháng 8.
“Tôi nghĩ tuần tới, thứ Tư hoặc thứ Năm, ông ấy có thể sẽ đến Nga”, Tổng thống Trump nói với các phóng viên. “Họ muốn gặp ông ấy. Họ đã đề nghị ông ấy gặp, nên chúng ta hãy chờ xem điều gì sẽ xảy ra.”
Witkoff đã gặp Putin vào tháng 4. Những tương tác của ông với Putin, bao gồm việc sử dụng phiên dịch viên do Điện Cẩm Linh cung cấp và việc lặp lại những câu chuyện của Nga về cuộc chiến, đã bị chỉ trích từ các quan chức ở Washington và nước ngoài.
Trong khi Putin không mong đợi sẽ đồng ý ngừng bắn hoàn toàn, Mạc Tư Khoa đang tìm cách giảm bớt áp lực ngày càng tăng từ Tổng thống Trump, Bloomberg đưa tin.
“Tổng thống Trump cần một 'món quà' nào đó, một sự nhượng bộ từ Nga”, Sergei Markov, một nhà phân tích chính trị thân Điện Cẩm Linh, nói với Bloomberg. “Một lệnh ngừng bắn trên không có thể là một món quà như vậy.”
Ý tưởng về một “lệnh ngừng bắn trên không” cũng đã được Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko nêu ra tuần trước trong cuộc hội đàm với Putin vào ngày 1 tháng 8, mặc dù Tổng thống Nga không bình luận công khai. Trước đó, Lukashenko đã thảo luận về vấn đề này với đặc phái viên của Tổng thống Trump về Ukraine, Keith Kellogg, trong chuyến thăm hiếm hoi của Hoa Kỳ tới Belarus vào tháng 6.
Kellogg dự kiến sẽ đến Kyiv vào cuối tuần này để gặp Tổng thống Volodymyr Zelenskiy.
Tổng thống Zelenskiy cho biết ông đã có cuộc điện đàm “hiệu quả” với Tổng thống Trump vào ngày 5 tháng 8, bao gồm các cuộc thảo luận về lệnh trừng phạt và các cuộc không kích gần đây của Nga vào các thành phố của Ukraine.
[Kyiv Independent: Russia considers air truce proposal to Trump without ending war, Bloomberg says]
8. Máy bay chiến đấu phản lực của đồng minh NATO cạnh tranh với doanh số bán F-35 của Hoa Kỳ
Máy bay chiến đấu KAAN của Thổ Nhĩ Kỳ có thể sớm cạnh tranh với máy bay tàng hình F-35 do Hoa Kỳ sản xuất trong lĩnh vực bán vũ khí cho Nam bán cầu bằng cách định vị mình là một giải pháp thay thế dễ tiếp cận hơn.
Sản phẩm của Thổ Nhĩ Kỳ đang thu hút sự quan tâm từ các nền kinh tế mới nổi. Cuối tháng 7, Thổ Nhĩ Kỳ đã ký thỏa thuận xuất khẩu đầu tiên với Indonesia, quốc gia Hồi giáo lớn nhất thế giới, với 48 máy bay, theo thông tin từ chính phủ.
Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận bằng văn bản.
Máy bay chiến đấu tàng hình thế hệ thứ năm đầu tiên do Thổ Nhĩ Kỳ tự phát triển là một phần trong bước chuyển mình quan trọng hướng tới tự chủ về công nghệ quốc phòng. Vốn đã được trang bị công nghệ quân sự phương Tây, Thổ Nhĩ Kỳ hiện đang giành được lợi thế trong một lĩnh vực vốn lâu nay do Hoa Kỳ, Liên Xô và sau này là Nga, các cường quốc Âu Châu và Trung Quốc thống trị.
Ngành công nghiệp vũ khí của nước này đã thu hút được sự chú ý sau thành công ban đầu của máy bay điều khiển từ xa Bayraktar TB2, được Ukraine sử dụng chống lại Nga.
Máy bay chiến đấu KAAN, do Tập đoàn Hàng không Vũ trụ Thổ Nhĩ Kỳ, gọi tắt là TAI thuộc sở hữu nhà nước phát triển, được dự định thay thế phi đội F-16 cũ kỹ của Thổ Nhĩ Kỳ và cũng đang được định vị là giải pháp thay thế giá rẻ cho các nước láng giềng.
Theo ban lãnh đạo TAI, loại máy bay này dự kiến sẽ có giá cả phải chăng hơn so với máy bay F-35 của Hoa Kỳ do Lockheed Martin sản xuất.
Việc Thổ Nhĩ Kỳ bị loại khỏi chương trình F-35 năm 2019 do mua hệ thống hỏa tiễn S-400 từ Nga đã đánh dấu sự chuyển dịch của Ankara sang tự chủ chiến lược dưới thời Tổng thống Recep Tayyip Erdogan. Trước khi chia tách, các công ty Thổ Nhĩ Kỳ đã sản xuất hơn 900 bộ phận F-35, tích lũy kinh nghiệm quan trọng về công nghệ tàng hình và hàng không vũ trụ.
Sự quan tâm ngày càng tăng lên kể từ chuyến bay thử nghiệm đầu tiên của KAAN vào năm 2024, với các báo cáo chỉ ra rằng Ai Cập sẽ trở thành bên tham gia tiếp theo của chương trình máy bay phản lực, mặc dù Cairo hoặc Ankara chưa đưa ra tuyên bố chính thức nào.
Thỏa thuận cung cấp vũ khí cho Indonesia của Thổ Nhĩ Kỳ được Erdogan tiết lộ lần đầu tiên vào tháng 6. Thỏa thuận với Jakarta, nơi có lịch sử sử dụng thiết bị NATO trong quân đội, “thể hiện sự tiến bộ và thành tựu của ngành công nghiệp quốc phòng trong nước và quốc gia của chúng tôi”, Erdogan nói.
Các đối tác vùng Vịnh của Mỹ cũng đã thể hiện sự quan tâm đến KAAN, trong khi Washington vẫn chưa muốn chuyển giao các hệ thống tiên tiến cho khu vực này để duy trì lợi thế quân sự của Israel. Trong khi đó, Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ vẫn bất đồng về vấn đề Gaza, bên cạnh những căng thẳng hiện tại giữa Israel và Thổ Nhĩ Kỳ về vấn đề Syria.
Tuy nhiên, Erdogan vẫn muốn trang bị máy bay phản lực F-35 cho lực lượng không quân Thổ Nhĩ Kỳ và gần đây đã công bố tiến triển trong các cuộc đàm phán với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, làm dấy lên lo ngại ở Israel.
[Newsweek: NATO Ally's Jet Fighter Rivals US F-35 Sales]
9. Đồng minh của Hoa Kỳ chặn tàu Trung Quốc lập bản đồ vùng biển ngoài khơi Guam
Phi Luật Tân đã điều động một máy bay tuần duyên vào cuối tuần để chặn một tàu nghiên cứu của Trung Quốc khi tàu này quay trở lại vùng biển của nước này sau một nhiệm vụ kéo dài ở phía đông đảo Guam.
Dữ liệu theo dõi tàu do lực lượng bảo vệ bờ biển Phi Luật Tân công bố và được Newsweek xác nhận cho thấy tàu Hướng Dương Hồng (Xiang Yang Hong, 向阳红) 05 đã hoạt động hơn năm tuần gần lãnh thổ Hoa Kỳ trước khi quay trở lại Phi Luật Tân.
Trung Quốc tuyên bố chủ quyền gần như toàn bộ Biển Đông, một tuyến đường vận chuyển ước tính khoảng một phần ba lượng hàng hải toàn cầu. Điều này khiến Trung Quốc bất đồng quan điểm với một số nước láng giềng, bao gồm Phi Luật Tân, nước từ năm 2023 đã tăng cường thách thức sự hiện diện ngày càng mở rộng của Trung Quốc trong vùng đặc quyền kinh tế, gọi tắt là EEZ của đồng minh hiệp ước với Mỹ.
Vùng đặc quyền kinh tế là khu vực trải dài 200 hải lý tính từ bờ biển của quốc gia yêu sách, nơi các hoạt động đánh bắt cá và nghiên cứu của nước ngoài bị cấm nếu không được phép theo luật hàng hải quốc tế.
Phát ngôn nhân của lực lượng bảo vệ bờ biển Phi Luật Tân, Jay Tarriela, đã nói rằng nhà lãnh đạo lực lượng bảo vệ bờ biển Phi Luật Tân, Ronnie Gil Gavan, đã ra lệnh cho một máy bay của Phi Luật Tân thực hiện tuần tra nhận thức về vùng biển vào thứ Bảy để ứng phó với sự hiện diện của tàu Hướng Dương Hồng 05 ngoài khơi mũi đông bắc của tỉnh Cagayan.
Tarriela cho biết: “Con tàu đã bị máy bay của Lực lượng bảo vệ bờ biển Phi Luật Tân thách thức nhưng không phản hồi”.
Theo dữ liệu theo dõi tàu lịch sử, dựa trên công nghệ vệ tinh, tàu Xiang Yang Hong 05 khởi hành từ thành phố Quảng Châu, tây nam Trung Quốc vào ngày 5 tháng 6.
Từ ngày 14 tháng 6 đến ngày 24 tháng 7, con tàu di chuyển qua lại ngay phía đông vùng đặc quyền kinh tế của Hoa Kỳ quanh đảo Guam theo “mô hình máy cắt cỏ” thường được sử dụng trong việc lập bản đồ đáy biển.
Guam, nơi có một số căn cứ quân sự lớn của Hoa Kỳ, nằm trong cái gọi là chuỗi đảo thứ hai - một vòng cung chiến lược trải dài từ quần đảo Ogasawara của Nhật Bản đến Palau và một phần Micronesia. Washington coi khu vực này là tuyến phòng thủ thứ hai quan trọng trong trường hợp xảy ra xung đột với Trung Quốc.
Tàu Hướng Dương Hồng 05, mà Tarriela mô tả là một tàu chở hàng cũ, là một phần của dòng tàu nghiên cứu Hướng Dương Hồng, sự hiện diện của chúng đã làm gia tăng căng thẳng ở vùng biển của các nước láng giềng của Trung Quốc.
Đây là một trong ba tàu Trung Quốc khác, bao gồm Hướng Dương Hồng 10, tàu hai thân Bối Điều (Bei Diao, 北调) 996 và Châu Hải Vân (Zhuhai Yun, 珠海云), một tàu nghiên cứu hải dương học kiêm nhiệm chức năng tàu mẹ điều khiển từ xa tự động, mà Phi Luật Tân đã theo dõi trong vùng EEZ của mình vào tuần trước.
[Newsweek: US Ally Intercepts Chinese Ship Mapping Waters Off Guam]
10. Tổng thống Donald Trump nhắm đòn trừng phạt mới của Hoa Kỳ vào Hạm đội Nga
Chính quyền Tổng thống Trump đang cân nhắc các lệnh trừng phạt bổ sung đối với cái gọi là “đội tàu chở dầu ngầm” của Nga nếu nhà độc tài Vladimir Putin không đồng ý ngừng bắn ở Ukraine trước thứ Sáu, tờ Financial Times đưa tin.
Hai nguồn tin thân cận với các cuộc thảo luận nội bộ của Tòa Bạch Ốc nói với Financial Times rằng các biện pháp tiếp theo nhắm vào hạm đội này được xem là một cách tương đối đơn giản để gia tăng áp lực lên Nga. Một nguồn tin thứ ba thân cận với chính quyền nói với hãng tin này rằng Hoa Kỳ đang xem xét một loạt các lựa chọn rộng hơn, nhưng các lệnh trừng phạt đối với hạm đội ngầm vẫn đang được xem xét.
Là những nguồn thu xuất khẩu chính của Nga, dầu mỏ và khí đốt tự nhiên đã trở thành trọng tâm của các lệnh trừng phạt do phương Tây dẫn đầu nhằm bóp nghẹt cỗ máy chiến tranh của Mạc Tư Khoa. Tuy nhiên, Nga đã thành lập một đội tàu ngầm để lách luật giá dầu vận chuyển bằng đường biển, và hoạt động xuất khẩu này tiếp tục làm giàu cho ngân khố của Điện Cẩm Linh.
Việc đưa các tàu vào danh sách đen sẽ là lệnh trừng phạt đầu tiên của Hoa Kỳ đối với Mạc Tư Khoa kể từ khi Ông Donald Trump trở lại Tòa Bạch Ốc vào tháng Giêng.
Căng thẳng giữa Washington và Mạc Tư Khoa đã lên đến đỉnh điểm trong những tháng gần đây, đặc biệt liên quan đến nỗ lực của chính quyền Tổng thống Trump nhằm đàm phán lệnh ngừng bắn trong cuộc chiến của Nga với nước láng giềng Ukraine.
Yuriy Boyechko, Giám đốc của Hope for Ukraine, tuần trước nói với Newsweek rằng Putin đang cố gắng giành được càng nhiều lãnh thổ càng tốt trước thời hạn. Các nhà phân tích khác cho rằng cả Nga lẫn thị trường tài chính đều không lo ngại về thời hạn của Tổng thống Trump.
Kể từ khi chiến tranh bắt đầu, các lệnh trừng phạt đã nhắm vào các mặt hàng xuất khẩu chủ chốt của Nga là dầu mỏ và khí đốt tự nhiên, nhưng ngân khố của Mạc Tư Khoa vẫn tiếp tục phình to nhờ doanh thu từ nhiên liệu hóa thạch, đặt ra tình thế tiến thoái lưỡng nan cho các nhà hoạch định chính sách phương Tây muốn kiềm chế cỗ máy chiến tranh của Putin.
Ngành công nghiệp khí đốt tự nhiên đường ống của Nga đã bị ảnh hưởng nặng nề bởi chiến tranh. Tuy nhiên, xuất khẩu LNG đường biển từ Nga sang Liên Hiệp Âu Châu đang gia tăng và các tàu chở dầu do Nga chế tạo đang ngày càng trở thành một phần quan trọng của đội tàu ngầm.
Hạm đội ngầm thường tránh sử dụng các công ty bảo hiểm phương Tây, cơ quan ghi danh tàu và các dịch vụ hàng hải khác, khiến việc thực thi lệnh trừng phạt đối với chủ tàu trở nên khó khăn.
Vào tháng 5, các tàu mà Nga sử dụng để né tránh lệnh trừng phạt của phương Tây đối với hoạt động xuất khẩu năng lượng của nước này đã bị Liên minh Âu Châu tấn công trong một loạt biện pháp.
Theo Reuters, Ủy ban Âu Châu đã bổ sung hơn 100 tàu từ “hạm đội ngầm” của Nga vào gói trừng phạt mới nhất nhằm trừng phạt Putin.
[Newsweek: Donald Trump Aims New US Sanctions at Russian Fleet: Report]