1. Tổng thống Zelenskiy tiết lộ: Putin nói với Tổng thống Trump rằng Donbas sẽ sụp đổ trong ‘3 đến 4 tháng’

Vladimir Putin đã nói với Tổng thống Donald Trump và đặc phái viên Hoa Kỳ tại Ukraine Steve Witkoff rằng ông có ý định xâm lược khu vực Donbas phía đông Ukraine trong vài tháng tới, Tổng thống Volodymyr Zelenskiy cho biết trong một cuộc phỏng vấn được công bố hôm thứ Ba.

“Tức là, Putin nói rằng trong vòng ba đến bốn tháng, và đây là những gì ông ấy nói với người Mỹ, Tòa Bạch Ốc và đại diện của Tổng thống Trump là Witkoff, ông ấy nói rằng ông ấy sẽ chiếm Donbas trong vòng hai đến ba tháng, tối đa là bốn tháng”, Tổng thống Ukraine nói với ABC News.

Nga lần đầu tiên xâm lược Donbas, bao gồm các khu vực Donetsk và Luhansk, vào năm 2014, trước khi phát động một cuộc chiến tranh toàn diện chống lại Ukraine vào năm 2022.

“Đó là khu vực kiên cố nhất với lực lượng hùng hậu nhất,” Tổng thống Zelenskiy nói, giải thích lý do tại sao việc nhượng lại khu vực này là điều không thể thương lượng đối với Ukraine. “Nó giống như một pháo đài… và nếu chúng ta rút quân, ông ta sẽ có toàn bộ Donbass, ai có thể bảo đảm rằng ông ta sẽ không tiến thêm 90 km nữa về Kharkiv, ông ta luôn muốn Kharkiv,” ông nói.

Hôm thứ Ba, những lo ngại đó càng được củng cố bởi một cuộc không kích của Nga vào dân thường ở khu vực Donetsk. Một quả bom lượn đã rơi trúng làng Yarova, cách tiền tuyến chưa đầy 10 km, khiến ít nhất 24 người thiệt mạng và gần hai chục người khác bị thương khi họ đang chờ nhận lương hưu, theo lời Tổng thống Zelenskiy và các quan chức địa phương.

Gọi cuộc tấn công là “tàn bạo một cách trắng trợn”, Tổng thống Zelenskiy kêu gọi cộng đồng quốc tế tăng cường gây áp lực lên Nga.

“Thế giới không được phép thụ động. Cần có phản ứng từ Hoa Kỳ. Cần có phản ứng từ Âu Châu. Cần có phản ứng từ G20. Cần có hành động mạnh mẽ để Nga ngừng gieo rắc cái chết”, ông nói.

Những phát biểu của Tổng thống Zelenskiy về Donbas được đưa ra sau các báo cáo rằng Putin đã trình bày với Tổng thống Trump một kế hoạch hòa bình trong cuộc họp song phương Mỹ-Nga tại Alaska vào ngày 15 tháng 8, theo đó Ukraine sẽ nhượng lại lãnh thổ chưa bị tạm chiếm để đổi lấy cam kết bằng văn bản của Mạc Tư Khoa là sẽ không xâm lược lại.

Phản ứng trước hội nghị thượng đỉnh của tổng thống, Tổng thống Zelenskiy cho biết “thật đáng tiếc” khi Ukraine không được mời và rằng “Tổng thống Trump đã trao cho Putin thứ ông ấy muốn”.

“Ông ấy rất muốn gặp Tổng thống Trump, với Tổng thống Hoa Kỳ, và tôi nghĩ Putin đã đạt được điều đó, và thật đáng tiếc”, Tổng thống Zelenskiy nói. “Putin không muốn gặp tôi, nhưng ông ấy muốn gặp Tổng thống Hoa Kỳ để cho mọi người thấy hình ảnh và video về sự hiện diện của ông ấy”, ông nói thêm.

Sau cuộc gặp cao cấp với Tổng thống Zelenskiy và các nhà lãnh đạo Âu Châu tại Tòa Bạch Ốc vào ngày 18 tháng 8, Tổng thống Trump tuyên bố ông đang sắp xếp một cuộc gặp song phương giữa Tổng thống Zelenskiy và Putin.

Tuy nhiên, Điện Cẩm Linh chưa cho thấy thiện chí cam kết tổ chức một cuộc gặp trực tiếp giữa hai nhà lãnh đạo. Vào ngày 3 tháng 9, Putin cho biết ông sẽ gặp trực tiếp Tổng thống Zelenskiy — nhưng chỉ khi cuộc gặp diễn ra tại Mạc Tư Khoa.

“Tôi không thể đến Mạc Tư Khoa khi đất nước tôi đang bị hỏa tiễn tấn công mỗi ngày. Điều đó dễ hiểu và ông ấy hiểu điều đó”, Tổng thống Zelenskiy nói. “Ông ấy làm vậy để hoãn cuộc họp... Ông ấy đang chơi trò chơi và đang chơi trò chơi với Hoa Kỳ.”

[Politico: Zelenskyy: Putin told Trump that Donbas would fall in ‘3 to 4 months’]

2. Chuyện phải đến đã đến: Ba Lan bắn hạ máy bay điều khiển từ xa của Nga sau nhiều lần vi phạm không phận

Quân đội Ba Lan cho biết họ đã điều động máy bay chiến đấu và bắn hạ máy bay điều khiển từ xa của Nga vào sáng sớm Thứ Tư, 10 Tháng Chín, sau khi chúng xâm phạm không phận Ba Lan từ Ukraine.

Thủ tướng Donald Tusk cho biết trong một tuyên bố rằng một chiến dịch quân sự đã được tiến hành vào đêm qua sau “nhiều lần vi phạm không phận Ba Lan” và “quân đội đã sử dụng vũ khí chống lại các đối tượng này”.

Quân đội Ba Lan trước đó cho biết không phận của nước này đã “liên tục bị các đối tượng giống máy bay điều khiển từ xa xâm phạm” trong một cuộc tấn công của Nga vào các mục tiêu ở Ukraine, và hệ thống phòng không của Ba Lan đã được chuyển sang “trạng thái sẵn sàng cao nhất”.

Máy bay quân sự của Ba Lan và NATO đã được điều động và một chiến dịch đã được phát động “nhằm xác định và vô hiệu hóa các đối tượng”. Các quan chức quân sự khuyên người Ba Lan nên ở nhà.

Riêng Cục Hàng không Liên bang Hoa Kỳ đã ban hành thông báo cho biết phi trường quốc tế chính của Ba Lan tại Warsaw đã bị đóng cửa do “hoạt động quân sự không được lên kế hoạch liên quan đến việc bảo đảm an ninh nhà nước”.

Trong tuyên bố về X, Tusk cho biết ông thường xuyên liên lạc với Bộ Quốc phòng Ba Lan và Tổng thống Karol Nawrocki.

Không rõ có bao nhiêu máy bay điều khiển từ xa đã xâm nhập không phận Ba Lan và con số bị bắn hạ.

[Politico: Poland shoots down Russian drones after ‘multiple’ airspace violations]

3. Pháp, Tây Ban Nha, Anh lên án vụ tấn công của Israel vào Qatar

Pháp, Tây Ban Nha và Vương quốc Anh lên án các cuộc không kích của Israel, mà họ cho là nhằm vào các quan chức Hamas, tại thủ đô Doha của Qatar vào thứ Ba.

Đây là lần đầu tiên Israel tấn công Qatar, quốc gia đóng vai trò trung gian hòa giải các cuộc đàm phán ngừng bắn gián tiếp giữa Israel và Hamas. Sự kiện này đánh dấu sự leo thang nghiêm trọng của tình hình bất ổn ở Trung Đông.

Cả Thủ tướng Anh Keir Starmer và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đều lên án các cuộc không kích, cảnh báo tình hình sẽ tiếp tục leo thang trên khắp khu vực.

“Ưu tiên hàng đầu phải là ngừng bắn ngay lập tức, thả con tin và tăng cường viện trợ cho Gaza. Đây là giải pháp duy nhất hướng tới hòa bình lâu dài”, Starmer nói.

“Các cuộc không kích của Israel vào Qatar hôm nay là không thể chấp nhận được, bất kể lý do gì. Tôi bày tỏ sự đoàn kết với Qatar và Quốc vương Sheikh Tamim Al Thani. Trong mọi trường hợp, chiến tranh không được phép lan rộng khắp khu vực”, Macron phát biểu.

Tây Ban Nha cũng kêu gọi kiềm chế và quay lại đàm phán ngoại giao. Bộ Ngoại giao Tây Ban Nha cho biết: “Cuộc tấn công này là hành vi vi phạm chủ quyền lãnh thổ của Qatar và là hành vi vi phạm trắng trợn luật pháp quốc tế”.

Thủ tướng Ý Giorgia Meloni không lên án rõ ràng vụ tấn công, thay vào đó bà cho biết bà ủng hộ Al Thani và rằng Ý “vẫn phản đối mọi hình thức leo thang có thể khiến cuộc khủng hoảng ở Trung Đông trở nên tồi tệ hơn”.

Một cuộc biểu tình lớn ủng hộ Gaza đã diễn ra tại Rôma vào tối thứ Ba, với sự tham gia của đông đảo người dân nhằm nêu bật hoàn cảnh khốn khổ của người Palestine bị Israel đàn áp và ủng hộ đoàn tàu chở hàng cứu trợ đến vùng lãnh thổ bị bao vây. Vụ tấn công Qatar có thể đã góp phần vào số lượng người tham gia đông đảo này.

Từ New York, Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc António Guterres bày tỏ lo ngại về tình hình bất ổn ngày càng gia tăng trong khu vực.

“ Chúng ta vừa biết về các cuộc tấn công của Israel vào Qatar, một quốc gia đã và đang đóng vai trò rất tích cực trong việc đạt được lệnh ngừng bắn và giải cứu tất cả các con tin,” ông Guterres nói. “Tôi lên án hành vi vi phạm trắng trợn chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Qatar. Tất cả các bên phải nỗ lực hướng tới một lệnh ngừng bắn vĩnh viễn, chứ không phải phá hủy nó.”

Ngay cả Hoa Kỳ, một đồng minh trung thành và là nước ủng hộ quân sự của Israel, cũng đã chỉ trích chính phủ Israel về vụ tấn công.

Thư ký báo chí Karoline Leavitt phát biểu từ phòng họp báo của Tòa Bạch Ốc: “Việc đơn phương ném bom vào Qatar, một quốc gia có chủ quyền và là đồng minh thân cận của Hoa Kỳ, đang nỗ lực hết sức và dũng cảm chấp nhận rủi ro cùng chúng tôi để làm trung gian hòa bình sẽ không thúc đẩy các mục tiêu của Israel hay Hoa Kỳ”.

Bộ ngoại giao Qatar nhanh chóng lên án cuộc tấn công, gọi đây là “sự vi phạm trắng trợn mọi luật pháp và chuẩn mực quốc tế”.

Một số quốc gia Trung Đông — bao gồm Oman, Ả Rập Xê Út, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, Kuwait, Thổ Nhĩ Kỳ, Li Băng, Jordan và Ai Cập — cũng lên án vụ tấn công và bày tỏ tình đoàn kết với Qatar.

Trước đó vào thứ Ba, Lực lượng Phòng vệ Israel tuyên bố họ đã “tiến hành một cuộc tấn công chính xác nhằm vào giới lãnh đạo cao cấp của tổ chức khủng bố Hamas”, khói bốc lên nghi ngút trên thủ đô Qatar.

Một quan chức Israel nói với POLITICO rằng vụ tấn công đã được phối hợp với Hoa Kỳ, sau đó làm rõ rằng mặc dù một hoạt động như vậy sẽ không diễn ra nếu không thông báo cho Washington, nhưng quan chức này không thể xác nhận liệu thông báo đó đã được thực hiện hay chưa.

Văn phòng Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tuyên bố rằng cuộc tấn công “là một hoạt động hoàn toàn độc lập của Israel” và nước này chịu hoàn toàn trách nhiệm về vụ việc.

Chính phủ Israel sau đó cho biết cuộc tấn công được lên kế hoạch nhằm đáp trả “các cuộc tấn công chết người ở Giêrusalem” khiến ít nhất sáu người thiệt mạng vào thứ Hai và Hamas đã nhận trách nhiệm.

[Politico: France, Spain, UK condemn Israel’s attack in Qatar]

4. Boris Johnson kêu gọi sự hiện diện của quân đội phương Tây tại Ukraine như một tín hiệu gửi tới Putin

Hôm Thứ Ba, 09 Tháng Chín, Cựu Thủ tướng Anh Boris Johnson phát biểu rằng sự hiện diện của lực lượng phương Tây tại Ukraine sẽ cho Putin thấy rằng Kyiv chắc chắn là một phần trong khuôn khổ an ninh của phương Tây.

Nhận xét của ông được đưa ra trong bối cảnh các nhà lãnh đạo Âu Châu đang tranh luận về việc bảo đảm an ninh cho Kyiv trong trường hợp ngừng bắn hoặc đạt được thỏa thuận hòa bình, cùng với đề xuất gửi quân đội nước ngoài để ngăn chặn một cuộc xâm lược khác có thể xảy ra của Nga.

Các đề xuất hiện tại chỉ hướng đến việc điều động lực lượng trấn an đa quốc gia sau khi xung đột kết thúc. Nga đã nhiều lần tuyên bố không có ý định chấm dứt chiến tranh với Ukraine trừ khi giành được chiến thắng hoàn toàn.

Phát biểu tại Diễn đàn Quốc phòng Ukraine của Quỹ Borderlands ở Luân Đôn, Johnson lập luận rằng sự hiện diện của nước ngoài sẽ báo hiệu rằng “Putin không quyết định quốc gia nước ngoài nào... được đến Ukraine và giúp đỡ quốc phòng của nước này.”

“Liên minh Tự nguyện có thể là minh chứng rõ ràng ngay lúc này để trả lời câu hỏi mà Putin cần tự trả lời trong đầu mình”, Johnson nói. “Câu trả lời cho câu hỏi đó là Ukraine là một phần của kiến trúc an ninh phương Tây và về cơ bản đó là hướng đi của nó.”

Cựu thủ tướng cho biết những lời hứa mang tính biểu tượng là không đủ, và cần có sự hiện diện thực sự của phương Tây để chứng minh hướng đi của Ukraine.

“Chúng ta cần hiện thực hóa sự lựa chọn đó bằng sự hiện diện của mình tại Ukraine... và làm rõ ràng cả về mặt thực tế lẫn vật chất rằng Ukraine đang trên con đường hướng tới các thể chế phương Tây, không chỉ Liên Hiệp Âu Châu, mà một ngày nào đó là cả NATO nữa.”

Mạc Tư Khoa đã cảnh báo rằng các lực lượng nước ngoài ở Ukraine sẽ bị coi là mục tiêu hợp pháp.

Johnson bác bỏ những lời đe dọa như vậy, nói rằng sự hiện diện rõ ràng của phương Tây ở Ukraine sẽ là cách duy nhất để thay đổi tính toán của Putin và buộc ông phải thỏa hiệp.

“Đó là cách duy nhất có thể khiến Putin thay đổi những tính toán hiện tại của mình... khiến ông ấy phải thỏa hiệp và đồng ý ngừng bắn”, ông nói.

Những bình luận này được đưa ra sau hội nghị thượng đỉnh Liên minh thiện chí tại Paris vào ngày 4 tháng 9, nơi Tổng thống Volodymyr Zelenskiy và các nhà lãnh đạo Âu Châu thảo luận về một khuôn khổ an ninh khả thi.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron phát biểu sau cuộc họp rằng 26 quốc gia sẵn sàng gửi quân hoặc đóng góp hỗ trợ khác như một phần của cam kết.

Chủ tịch Ủy ban Âu Châu Ursula von der Leyen tuyên bố rằng có một “lộ trình” điều động quân đội trong trường hợp ngừng bắn, nhưng Thủ tướng Đức Friedrich Merz đã bác bỏ ý tưởng này vì cho rằng đây là ý tưởng quá sớm.

Tổng thống Ukraine cũng kêu gọi các đồng minh thực hiện các bảo đảm ngay lập tức.

[Kyiv Independent: Boris Johnson urges Western troop presence in Ukraine as signal to Putin]

5. Bộ trưởng Quốc phòng Anh cho biết Anh sẽ tài trợ ‘hàng ngàn’ máy bay điều khiển từ xa tấn công tầm xa cho Ukraine

Hôm Thứ Ba, 09 Tháng Chín, Bộ trưởng Quốc phòng Anh John Healey cho biết tại cuộc họp của Nhóm liên lạc quốc phòng Ramstein Ukraine ở Luân Đôn rằng Vương quốc Anh sẽ tài trợ hàng ngàn máy bay điều khiển từ xa tấn công một chiều tầm xa cho Ukraine như một phần viện trợ quân sự của mình, Suspilne đưa tin.

Cuộc họp tại Luân Đôn đánh dấu cuộc họp mới nhất và lần thứ 30 của Nhóm liên lạc quốc phòng Ukraine, còn được gọi là hội nghị thượng đỉnh Ramstein, quy tụ hàng chục đồng minh của Kyiv để phối hợp viện trợ quân sự.

Healey cho biết máy bay điều khiển từ xa sẽ được sản xuất tại Vương quốc Anh và chuyển giao cho Ukraine trong vòng 12 tháng tới, đồng thời nhấn mạnh rằng Luân Đôn sẽ tiếp tục hỗ trợ những nỗ lực của Kyiv nhằm chấm dứt chiến tranh.

“Hòa bình là điều có thể. Nhưng như thống Trump đã nói, hòa bình chỉ đạt được thông qua sức mạnh”, Healey nói.

Bộ trưởng Quốc phòng Đức Boris Pistorius phát biểu tại cuộc họp này cho biết các phương tiện phóng đầu tiên của hai hệ thống phòng không Patriot mà Đức cam kết cung cấp cho Ukraine đã được chuyển giao.

Berlin đã hứa giao hàng trong nhiều tháng, ban đầu dự kiến các bệ phóng sẽ đến vào tháng 8.

Pistorius cho biết thêm rằng Đức cũng sẽ bắt đầu một sáng kiến “tấn công sâu” mới và tăng cường hỗ trợ cho việc sản xuất máy bay điều khiển từ xa của Ukraine. Các hợp đồng trị giá 300 triệu euro (351,6 triệu đô la) đang được ký kết với các công ty quốc phòng Ukraine để cung cấp hàng ngàn máy bay điều khiển từ xa tầm xa các loại, anh cho biết.

Bộ trưởng Quốc phòng Denys Shmyhal tham dự cuộc họp cho biết ưu tiên của Kyiv vẫn là hỗ trợ quân sự và tài chính liên tục, tăng cường phòng không và phát triển sản xuất quốc phòng chung với các đối tác.

“Nga tiếp tục leo thang căng thẳng. Do đó, phản ứng của chúng ta phải dựa trên sức mạnh”, Shmyhal nói. Ông đã nêu ra một số nhu cầu cấp thiết đối với Ukraine, bao gồm một lịch trình tài chính rõ ràng và việc giao vũ khí thường xuyên theo chương trình Danh sách Yêu cầu Ưu tiên của Ukraine, gọi tắt là PURL, và 6 tỷ đô la cho việc sản xuất máy bay điều khiển từ xa.

Shmyhal cũng kêu gọi thêm 10 hệ thống Patriot cùng các hỏa tiễn đi kèm, cũng như các hỏa tiễn SAMP/T, NASAMS, IRIS-T và HAWK, nhấn mạnh tính cấp bách trước các cuộc tấn công dự kiến của Nga vào năng lượng và cơ sở hạ tầng.

“Chỉ có cùng nhau, chúng ta mới có thể chiến thắng. Và chỉ cùng nhau, chúng ta mới có thể bảo đảm hòa bình ở Âu Châu. Chúng tôi biết ơn tất cả những người đã ủng hộ Ukraine,” Shmyhal nói thêm.

Shmyhal nhấn mạnh nhu cầu phân bổ 60 tỷ đô la từ ngân sách quốc phòng của các nước đồng minh cho năm 2026 “để bảo vệ Âu Châu và Ukraine”.

Cuộc họp cuối cùng theo định dạng Ramstein diễn ra tại Brussels vào ngày 4 tháng 6, cũng dưới sự chủ trì của Vương quốc Anh và Đức.

Trước đây, vai trò này do Hoa Kỳ nắm giữ. Sự thay đổi lãnh đạo diễn ra sau lễ nhậm chức của Tổng thống Trump, sau đó nhà lãnh đạo Ngũ Giác Đài Pete Hegseth đã nhường lại quyền chủ tịch và bỏ qua cuộc họp vào tháng 6, để lại Đại sứ Hoa Kỳ tại NATO Matthew Whitaker đại diện cho Washington.

Vào tháng 8, NATO và Hoa Kỳ đã khởi động chương trình Danh sách Yêu cầu Ưu tiên dành cho Ukraine, cho phép các đồng minh mua vũ khí do Mỹ sản xuất cho Kyiv. Tổng thống Volodymyr Zelenskiy cho biết Ukraine hy vọng sẽ nhận được ít nhất 1 tỷ đô la mỗi tháng từ các đối tác thông qua chương trình này.

Theo Tổng thống Zelenskiy, một trong những ưu tiên chính là sản xuất máy bay điều khiển từ xa trong nước và “cơ hội hợp tác với các đối tác”.

[Politico: UK to fund 'thousands' of long-range attack drones for Ukraine, defense minister says]

6. Ba Lan yêu cầu NATO kích hoạt Điều 4 về vụ xâm nhập bằng máy bay điều khiển từ xa của Nga

Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk tuyên bố vào ngày 10 tháng 9 rằng Ba Lan đã yêu cầu kích hoạt Điều 4 của hiệp ước NATO về việc máy bay điều khiển từ xa của Nga xâm nhập không phận Ba Lan.

Điều 4 của hiệp ước NATO cho phép các quốc gia thành viên yêu cầu tham khảo ý kiến với các đồng minh nếu họ tin rằng an ninh của họ bị đe dọa mà không cần phải đưa ra phản ứng quân sự.

Tin tức này xuất hiện khi Ba Lan, lần đầu tiên trong cuộc xâm lược toàn diện, xác nhận đã bắn hạ máy bay điều khiển từ xa của Nga trên không phận của mình trong bối cảnh Nga tiến hành một cuộc tấn công trên không quy mô lớn vào Ukraine.

Tusk cho biết trong bài phát biểu trước Sejm Ba Lan, hạ viện của quốc hội nước này: “Các cuộc tham khảo ý kiến của đồng minh hiện đã có hình thức là một yêu cầu chính thức nhằm kích hoạt Điều 4 của Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương”.

Tusk cho biết quyết định này được đưa ra sau khi tham khảo ý kiến với Tổng thống Ba Lan Karol Nawrocki và nói thêm rằng đây “chỉ là sự khởi đầu”.

Theo thủ tướng, có 19 vụ vi phạm không phận được ghi nhận trong đêm, trong khi ít nhất ba máy bay điều khiển từ xa đã bị máy bay của Ba Lan và đồng minh bắn hạ - vụ cuối cùng xảy ra lúc 6:45 sáng giờ địa phương.

Có ít nhất ba địa điểm rơi máy bay đã được phát hiện: hai địa điểm ở khu vực Lublin tại biên giới Ukraine và một địa điểm khác ở khu vực miền trung Lodz.

“Chúng tôi kỳ vọng sẽ nhận được sự ủng hộ lớn hơn đáng kể trong các cuộc tham khảo ý kiến. Đây là một cuộc đối đầu mà Nga đã tuyên bố chống lại thế giới tự do”, Tusk nói với các nhà lập pháp Ba Lan.

Riêng Nawrocki gọi vụ việc này là “một khoảnh khắc chưa từng có trong lịch sử NATO và lịch sử hiện đại của Ba Lan”.

Các đồng minh NATO của Warsaw và Kyiv đã lên án cuộc xâm nhập và lên tiếng ủng hộ Ba Lan, trong khi Ukraine đề nghị hỗ trợ thiết lập hệ thống cảnh báo và bảo vệ hiệu quả.

Phát ngôn nhân Allison Hart cho biết NATO đang liên lạc với giới lãnh đạo Ba Lan và “tham khảo ý kiến chặt chẽ” với Warsaw. Tuy nhiên, một nguồn tin giấu tên nói với Reuters rằng liên minh không coi cuộc xâm nhập này là một cuộc tấn công.

Máy bay điều khiển từ xa và hỏa tiễn của Nga đã nhiều lần xâm phạm không phận của Ba Lan và các thành viên NATO khác trong các cuộc tấn công vào Ukraine, nhưng ngày 10 tháng 9 là lần đầu tiên hệ thống phòng thủ địa phương bắn hạ máy bay điều khiển từ xa của Nga.

[Kyiv Independent: Poland asks NATO to activate Article 4 over Russian drone incursion]

7. Nguồn tin tình báo cho biết vụ nổ đã khiến 2 đường ống dẫn khí đốt của Nga ngừng hoạt động

Một loạt vụ nổ xảy ra tại thành phố Penza của Nga vào ngày 8 tháng 9 đã vô hiệu hóa hệ thống đường ống chính tại địa phương, làm gián đoạn nguồn cung cấp khí đốt, Phát ngôn nhân Cục Tình Báo Quân Đội Ukraine, Đại Úy Andriy Yusov, cho biết như trên vào chiều Thứ Ba, 09 Tháng Chín.

Đại Úy Yusov cho biết hai đường ống dẫn khí đốt có công suất 2 triệu thùng mỗi ngày đã ngừng hoạt động, nhưng không nêu rõ nguyên nhân gây ra vụ nổ.

Sự việc xảy ra trong bối cảnh chiến dịch máy bay điều khiển từ xa tầm xa của Ukraine nhắm vào cơ sở hạ tầng năng lượng của Nga đang leo thang và tình trạng thiếu hụt nhiên liệu ngày càng gia tăng ở Nga.

Ông nói: “Cả hai đường ống dẫn khí bị hư hại đều cung cấp khí đốt cho các cơ sở quân sự của Nga tham gia vào cuộc chiến toàn diện chống lại Ukraine”.

Theo nguồn tin, hai đường ống dẫn khí đốt khu vực khác trong cùng khu vực cũng bị hư hại.

Có ít nhất bốn vụ nổ được báo cáo đã xảy ra vào khoảng 4 giờ sáng tại quận Zheleznodorozhny của thành phố Penza.

Truyền thông địa phương đưa tin Transneft Druzhba, công ty vận hành đường ống dẫn dầu nhà nước của Nga, đang thực hiện “các cuộc diễn tập theo kế hoạch” tại các cơ sở dầu khí vào ngày 8 tháng 9, phối hợp với các cơ quan ứng phó khẩn cấp và các cơ quan đặc nhiệm. Chính quyền Nga kêu gọi người dân “giữ bình tĩnh và chỉ tin tưởng các nguồn thông tin đã được xác minh”.

Theo nguồn tin tình báo, thông báo này thực chất nhằm mục đích che giấu vụ nổ.

Thống đốc tỉnh Penza Oleg Melnichenko đã báo cáo về một vụ không kích trong khu vực vào đêm 9 tháng 9, không đề cập đến vụ nổ đường ống.

Thành phố Penza ở phía tây nằm cách biên giới Nga-Ukraine khoảng 530 km và cách Mạc Tư Khoa 540 km về phía đông nam.

Vụ việc xảy ra sau một vụ việc tương tự vào ngày 26 tháng 8, khi một vụ nổ không rõ nguyên nhân đã gây ra hỏa hoạn tại đường ống dẫn dầu Ryazan-Mạc Tư Khoa, một tuyến đường cung cấp sản phẩm dầu mỏ quan trọng cho thủ đô của Nga, một nguồn tin của HUR cho biết vào thời điểm đó.

Lực lượng Ukraine đã nhiều lần tấn công vào cơ sở hạ tầng năng lượng của Nga thông qua các hoạt động phá hoại và tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa trong suốt cuộc chiến toàn diện, nhằm mục đích làm suy yếu doanh thu từ khí đốt và dầu mỏ của Mạc Tư Khoa.

[Kyiv Independent: Explosions put 2 Russian gas pipelines out of service, intelligence source claims]

8. Ba Lan bắt giữ điệp viên Belarus và sẽ trục xuất nhà ngoại giao, Thủ tướng Tusk nói

Ba Lan đã bắt giữ một điệp viên Belarus và sẽ trục xuất một nhà ngoại giao bị cáo buộc hỗ trợ các hoạt động thù địch của Minsk, Thủ tướng Donald Tusk cho biết hôm Thứ Tư, 10 Tháng Chín.

Động thái này diễn ra trong bối cảnh Nga và đồng minh Belarus tăng cường các hoạt động gián điệp trên khắp Âu Châu, nhắm vào các đối tác của Ukraine tại Liên Hiệp Âu Châu và NATO trong khi leo thang các hoạt động hỗn hợp nhằm gây bất ổn cho những người ủng hộ Kyiv.

“Một nhà ngoại giao Belarus ủng hộ các hành động hung hăng của các cơ quan Belarus chống lại đất nước chúng tôi cũng sẽ bị trục xuất khỏi Ba Lan”, Tusk viết.

Ba Lan, một thành viên của NATO và Liên minh Âu Châu, từ lâu đã có mối quan hệ căng thẳng với nước láng giềng Belarus do mối quan hệ gần gũi với Nga, bao gồm cả việc nước này ủng hộ cuộc chiến của Mạc Tư Khoa ở Ukraine.

Vụ bắt giữ là kết quả của sự hợp tác giữa Cơ quan An ninh Nội địa Ba Lan, gọi tắt là ABW và các đối tác tại Cộng hòa Tiệp, Hung Gia Lợi, Rumani và Moldova, phát ngôn nhân cơ quan tình báo Ba Lan nói.

“Nghi phạm đang tiến hành các hoạt động tình báo ở Ba Lan và Hung Gia Lợi”. Ông cho biết thêm rằng Bộ Ngoại giao Ba Lan đã triệu tập đại biện lâm thời của Đại sứ quán Belarus tại Warsaw để thông báo rằng một nhà ngoại giao trực tiếp tham gia vào các hoạt động gián điệp sẽ bị thu hồi giấy phép.

Phát ngôn nhân cho biết thêm: “Vụ việc này chứng minh tầm quan trọng và tính hợp lệ của sự hợp tác quốc tế giữa các cơ quan tình báo Âu Châu trong việc chống lại các mối đe dọa tình báo do các cơ quan tình báo Belarus gây ra”.

Rumani, Tiệp và Hung Gia Lợi đã cùng nhau triệt phá một mạng lưới gián điệp Belarus hoạt động trên khắp Âu Châu vào ngày 8 tháng 9, Cơ quan An ninh và Thông tin Tiệp, gọi tắt là BIS cho biết. Theo BIS, mạng lưới này được KGB Belarus tổ chức để tuyển dụng điệp viên và thu thập thông tin tình báo nhạy cảm.

Trong số những người bị phát hiện có một cựu phó cơ quan tình báo Moldova, người bị cáo buộc đã chuyển thông tin mật cho Minsk. Các quan chức Tiệp nhấn mạnh rằng mạng lưới này đã mở rộng “chủ yếu nhờ khả năng di chuyển tự do khắp Âu Châu”. Praha tuyên bố một nhân viên đại sứ quán Belarus là “persona non grata” (người không được hoan nghênh) và ra lệnh trục xuất người này.

Belarus đã đóng vai trò quan trọng với tư cách là đồng minh của Nga trong cuộc xâm lược toàn diện Ukraine, cho phép lực lượng Nga sử dụng lãnh thổ của mình làm bàn đạp. Mạc Tư Khoa và Minsk đã tăng cường quan hệ an ninh khi cả hai đều phải đối mặt với sự cô lập ngày càng tăng từ phương Tây kể từ năm 2022.

[Politico: Poland arrests Belarusian spy, will expel diplomat, Tusk says]

9. ‘Cực kỳ nguy hiểm’ - Các nhà lãnh đạo Âu Châu lên án Nga sau khi máy bay điều khiển từ xa bị bắn hạ trên Ba Lan

Các nhà lãnh đạo Âu Châu đã lên án Nga vào ngày 10 tháng 9 sau khi Ba Lan bắn hạ nhiều máy bay điều khiển từ xa của Nga trên không phận của mình, đánh dấu lần đầu tiên một thành viên NATO phá hủy tài sản quân sự của Mạc Tư Khoa trên lãnh thổ của mình trong cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine.

“ Đêm qua không phận Ba Lan đã bị xâm phạm bởi một số lượng lớn máy bay điều khiển từ xa của Nga”, đồng thời nói thêm rằng những máy bay gây ra mối đe dọa trực tiếp “đã bị bắn hạ”.

Chính quyền đã tạm thời đóng cửa Sân bay Chopin của Warsaw và đặt hệ thống phòng không của đất nước vào tình trạng báo động cao, gọi sự việc này là “một hành vi vi phạm chưa từng có”.

Máy bay điều khiển từ xa đã bay vào Ba Lan trong cuộc tấn công trên không quy mô lớn của Nga vào Ukraine, khiến dân thường thiệt mạng và gây ra các thiệt hạ cho các cơ sở hạ tầng dân sự ở các khu vực miền trung và miền tây.

Theo Tusk, có 19 vụ vi phạm không phận được ghi nhận trong đêm, trong khi ít nhất ba máy bay điều khiển từ xa của Nga đã bị máy bay Ba Lan và đồng minh bắn hạ - vụ cuối cùng xảy ra lúc 6:45 sáng giờ địa phương.

Tổng thống Volodymyr Zelenskiy cảnh báo cuộc xâm nhập này “có khả năng không phải là một tai nạn”.

“Một tiền lệ cực kỳ nguy hiểm cho Âu Châu. Việc có các bước tiếp theo hay không hoàn toàn phụ thuộc vào sự phối hợp và sức mạnh của phản ứng”, tổng thống nói.

Tổng thống Ukraine đề nghị cung cấp cho Warsaw mọi dữ liệu có liên quan về vụ tấn công mới nhất và hỗ trợ thiết lập hệ thống cảnh báo và bảo vệ hiệu quả.

Nhà lãnh đạo chính sách đối ngoại của Liên Hiệp Âu Châu, Kaja Kallas, cho biết vụ tấn công này là “vụ vi phạm không phận Âu Châu nghiêm trọng nhất của Nga kể từ khi chiến tranh bắt đầu”.

“Chiến tranh của Nga đang leo thang chứ không hề kết thúc. Chúng ta phải tăng chi phí cho Mạc Tư Khoa, tăng cường hỗ trợ cho Ukraine và đầu tư vào quốc phòng Âu Châu”, bà nói.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron gọi vụ việc này là “hoàn toàn không thể chấp nhận được”.

Chủ tịch Ủy ban Âu Châu Ursula von der Leyen cho biết Âu Châu đang “trong cuộc chiến” sau “một hành vi vi phạm liều lĩnh và chưa từng có” vào bầu trời của Ba Lan.

“Hôm nay, chúng ta đã chứng kiến hơn 10 máy bay điều khiển từ xa Shahed của Nga xâm phạm không phận Ba Lan và Âu Châu một cách liều lĩnh và chưa từng có tiền lệ. Âu Châu hoàn toàn đoàn kết với Ba Lan”, bà nói.

Thủ tướng Ý Giorgia Meloni gọi đây là “sự vi phạm nghiêm trọng và không thể chấp nhận được” đối với không phận NATO.

Meloni nói thêm: “Ý sẽ tiếp tục nỗ lực bảo đảm an ninh Âu Châu, bắt đầu từ Ukraine, và đạt được hòa bình công bằng và lâu dài”.

Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen cho biết vụ việc cho thấy hành động khiêu khích của Nga là “mối đe dọa đối với an ninh Âu Châu”.

Tổng thống Latvia Edgars Rinkevics bình luận rằng cuộc xâm lược này chứng minh cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine “ảnh hưởng trực tiếp đến chúng ta”.

“Chúng tôi hoàn toàn ủng hộ và đoàn kết với bạn bè và đồng minh Ba Lan về sự xâm nhập của máy bay điều khiển từ xa Nga vào Ba Lan,” Rinkevics nói. “Các đồng minh đang và nên hợp tác với nhau.”

Thủ tướng Hung Gia Lợi Viktor Orban đã bày tỏ sự đoàn kết với Ba Lan sau sự việc máy bay điều khiển từ xa, nhưng đáng chú ý là không nói rõ máy bay điều khiển từ xa đó là của Nga.

“Vụ việc chứng minh rằng chính sách kêu gọi hòa bình trong cuộc chiến Nga-Ukraine của chúng ta là hợp lý và chính đáng. Sống trong bóng tối của chiến tranh luôn tiềm ẩn nhiều rủi ro và nguy hiểm”, ông nói.

Vụ việc xảy ra chỉ vài ngày trước cuộc tập trận Zapad 2025 giữa Nga và Belarus, vốn bị Ba Lan coi là mối đe dọa an ninh. Warsaw tuyên bố sẽ đóng cửa biên giới với Belarus trong thời gian diễn ra cuộc tập trận.

Máy bay điều khiển từ xa và hỏa tiễn của Nga trước đây đã từng đi lạc vào lãnh thổ NATO trong các cuộc tấn công vào Ukraine, nhưng ngày 10 tháng 9 đánh dấu trường hợp đầu tiên được xác nhận rằng hệ thống phòng thủ địa phương đã bắn hạ chúng.

Vị trí của Ba Lan trên biên giới phía đông của NATO đặt nước này vào trung tâm chiến lược răn đe của liên minh, khi các nhà lãnh đạo phương Tây tiếp tục cảnh báo về nguy cơ đối đầu rộng lớn hơn với Nga.

[Kyiv Independent: 'Extremely dangerous' — European leaders condemn Russia after drones shot down over Poland]

10. Ba Lan đóng cửa biên giới Belarus do cuộc tập trận hạt nhân “hung hăng” của Nga, Thủ tướng Tusk nói

Thủ tướng Donald Tusk cho biết Ba Lan sẽ đóng cửa biên giới với Belarus vào nửa đêm thứ năm để đáp trả cuộc tập trận quân sự lớn của Nga.

Mạc Tư Khoa tổ chức cuộc tập trận Zapad, một cuộc tập trận chung với Belarus, đồng minh của Điện Cẩm Linh, khoảng bốn năm một lần để mô phỏng một cuộc đụng độ với các nước NATO ở Đông Âu.

Tusk cho biết các cuộc tập trận “rất hung hăng” đã thúc đẩy Warsaw quyết định đóng cửa biên giới với Belarus.

Ông nói thêm: “Chúng tôi đang phải đối mặt với ngày càng nhiều hành động khiêu khích từ Nga và Belarus”.

Cuộc tập trận diễn ra từ ngày 12 đến ngày 16 tháng 9, sẽ có sự tham gia của hàng chục ngàn quân Nga và Belarus trong các cuộc tập trận gần Ba Lan và Lithuania.

Một số cuộc tập trận - gần làng Gozha của Belarus và tại Dobrovolsk thuộc vùng lãnh thổ Kaliningrad của Nga - sẽ diễn ra chỉ cách biên giới các nước NATO vài chục km.

Quân đội Nga và Belarus cũng sẽ diễn tập lập kế hoạch sử dụng hệ thống hỏa tiễn có khả năng mang đầu đạn hạt nhân Oreshnik.

Tusk cho biết “mục tiêu” chính của cuộc tập trận là Suwałki Gap, điểm nghẽn dài 70 km do NATO kiểm soát, ngăn cách Belarus và Kaliningrad mà Nga sẽ cần phải tiếp quản trong trường hợp xảy ra chiến tranh toàn diện.

Đây không phải là lần đầu tiên Ba Lan siết chặt biên giới với Belarus. Warsaw đã đóng cửa các trạm kiểm soát biên giới trong những năm gần đây giữa lúc căng thẳng gia tăng với Minsk và năm ngoái đã đình chỉ quyền tị nạn cho những người di cư vượt biên vào nước này qua Belarus, cáo buộc nước này dàn dựng một cuộc khủng hoảng ở biên giới Ba Lan dưới hình thức chiến tranh hỗn hợp.

[Politico: Poland closing Belarus border due to ‘aggressive’ Russian nuclear drill, Tusk says]

11. Ukraine cho biết hỏa tiễn Nga bắn trúng trụ sở chính phủ chứa hơn 30 bộ phận do nước ngoài sản xuất

Hôm Thứ Ba, 09 Tháng Chín, Thủ tướng Ukraine, Yulia Svyrydenko, cho biết hỏa tiễn Iskander của Nga tấn công tòa nhà Nội các Ukraine vào tuần trước có chứa hơn 30 bộ phận do nước ngoài sản xuất.

Tiết lộ này nhấn mạnh sự hiện diện liên tục của công nghệ phương Tây trong vũ khí của Mạc Tư Khoa, bất chấp nhiều năm bị trừng phạt.

Cuộc tấn công ngày 7 tháng 9 là cuộc tấn công trên không lớn nhất kể từ khi cuộc xâm lược toàn diện bắt đầu, với việc Nga phóng 810 máy bay điều khiển từ xa loại Shahed và 13 hỏa tiễn hành trình và hỏa tiễn đạn đạo vào các thành phố trên khắp Ukraine.

Svyrydenko cho biết đầu đạn Iskander không phát nổ sau khi đánh vào tòa nhà Nội các, có thể là do hư hỏng trong khi bay, nhưng nhiên liệu của hỏa tiễn đã gây ra hỏa hoạn.

Theo vị quan chức này, một hỏa tiễn tương tự được các chuyên gia Ukraine kiểm tra có chứa 35 bộ phận được sản xuất tại Hoa Kỳ, cùng với các bộ phận riêng lẻ từ Nhật Bản, Anh và Thụy Sĩ.

Năm thành phần được sản xuất tại Belarus và 57 thành phần tại Nga.

Trong số các công ty được xác định có Texas Instruments, Analog Devices và Altera (Hoa Kỳ); College Electronics Ltd. (Anh); Fujitsu (Nhật Bản); và Traco Power (Thụy Sĩ). Integral của Belarus và một số công ty Nga, bao gồm Mikron và Angstrem, cũng được liệt kê.

Những bức tường cháy đen, sàn nhà vỡ vụn: Bên trong trụ sở chính phủ Ukraine sau cuộc tấn công tàn khốc của Nga

Svyrydenko cho biết: “So với các hỏa tiễn của những năm trước, có ít thành phần từ Âu Châu và Hoa Kỳ hơn, và nhiều hơn từ Nga và Belarus”, đồng thời nói thêm rằng Kyiv đã chia sẻ những phát hiện này với các đối tác quốc tế để theo dõi các lệnh trừng phạt.

Trong khi các nước phương Tây cấm xuất khẩu nhiều phụ tùng có mục đích sử dụng kép sang Nga, Mạc Tư Khoa đã thích ứng với các lệnh trừng phạt bằng cách dựa vào mạng lưới buôn lậu và các kế hoạch khác để có được hàng hóa bị hạn chế.

Svyrydenko trước đây đã lưu ý rằng hầu hết các bộ phận nước ngoài được tìm thấy trong vũ khí Nga được sử dụng trên chiến trường ở Ukraine đều có nguồn gốc từ Trung Quốc.

Tòa nhà Nội các, tọa lạc tại khu vực chính quyền trung ương ở Kyiv, là một trong bảy địa điểm bị tấn công tại thủ đô đêm đó. Đại sứ Liên Hiệp Âu Châu tại Ukraine Katarina Mathernova cho biết tòa nhà đã thoát khỏi nguy cơ sụp đổ chỉ vì đầu đạn không phát nổ.

Iskander là hệ thống hỏa tiễn đạn đạo tầm ngắn của Nga với tầm bắn lên tới 500 km (310 dặm), được thiết kế để tấn công chính xác các mục tiêu quân sự và cơ sở hạ tầng. Nó có thể cơ động giữa đường bay để tránh hệ thống phòng không.

[Kyiv Independent: Russian missile that hit government headquarters contained over 30 foreign-made parts, Ukraine says]