Hannah Brockhaus của hãng tin CNA từ Thành phố Vatican, ngày 18 tháng 9 năm 2025, gửi đi bản tường trình sau đây:
Đức Giáo Hoàng Lêô XIV cho biết vai trò chính của ngài với tư cách là nhà lãnh đạo Giáo hội là củng cố đức tin của người Công Giáo và chia sẻ Tin Mừng với thế giới, chứ không phải giải quyết các cuộc khủng hoảng hoàn cầu.
Phát biểu với phóng viên kỳ cựu Elise Ann Allen của Crux trong cuộc phỏng vấn trực tiếp đầu tiên trong triều đại giáo hoàng của mình, Đức Giáo Hoàng Lêô cũng cho biết ngài “cố gắng không tiếp tục phân cực hoặc thúc đẩy sự phân cực trong Giáo hội.”
Cuộc phỏng vấn chính thức đầu tiên của Đức Leo với tư cách là Giáo hoàng diễn ra trong khuôn khổ cuốn tiểu sử “Leo XIV: Công dân của Thế giới, Nhà truyền giáo của Thế kỷ 21” của Allen, hiện đang được xuất bản bằng tiếng Tây Ban Nha và tiếng Anh vào năm tới.
Ngài nói: “Tôi không thấy vai trò chính của mình là cố gắng trở thành người giải quyết các vấn đề của thế giới. Thực sự, tôi không thấy vai trò của mình là như vậy, mặc dù tôi nghĩ rằng Giáo hội có tiếng nói, một thông điệp cần tiếp tục được rao giảng, cần được nói ra và nói ra một cách mạnh mẽ”.
Những vấn đề nóng hổi
Trong cuộc phỏng vấn mở rộng, vị Giáo hoàng đầu tiên sinh ra tại Hoa Kỳ đã giải thích cách ngài dự định giải quyết các vấn đề gây chia rẽ trong Giáo hội, bao gồm cách tiếp cận của ngài đối với các cuộc tranh luận về LGBT, khả năng có các phó tế nữ, tính đồng nghị và Thánh lễ Latinh truyền thống.
Đức Leo cho biết ngài nhận thức được rằng giáo huấn của Giáo hội về đạo đức tình dục là một chủ đề gây chia rẽ cao độ, và mặc dù ngài chào đón tất cả mọi người trong Giáo hội, ngài không có ý định thay đổi – ít nhất là không phải trong thời gian tới.
Thể hiện ý định tiếp nối đường lối cởi mở của Đức Phanxicô, ngài nói “mọi người đều được mời tham gia, nhưng tôi không mời một người nào vì họ có hoặc không có bất cứ bản sắc chuyên biệt nào.”
Ngài nói: “Mọi người muốn giáo lý của Giáo hội thay đổi, muốn thái độ thay đổi. Tôi nghĩ chúng ta phải thay đổi thái độ trước khi nghĩ đến việc thay đổi những gì Giáo hội nói về bất cứ vấn đề nào”.
Ngài nói tiếp: “Tôi thấy rất khó có khả năng, chắc chắn là trong tương lai gần, giáo lý của Giáo hội về những gì Giáo hội dạy về tình dục, những gì Giáo hội dạy về hôn nhân, [sẽ thay đổi]”.
“Các cá nhân sẽ được chấp nhận và đón nhận”, Đức Giáo Hoàng nói thêm như thế, đồng thời nhắc lại tầm quan trọng của việc tôn trọng và chấp nhận những người đưa ra những lựa chọn khác biệt trong cuộc sống của họ.
Ngài nói tiếp: “Tôi đã nói về hôn nhân, giống như Đức Giáo Hoàng Phanxicô khi ngài còn là giáo hoàng, về một gia đình gồm một người nam và một người nữ trong cam kết long trọng, được chúc phúc trong bí tích hôn nhân”.
Theo Đức Leo, “Vai trò của gia đình trong xã hội, vốn đôi khi đã bị ảnh hưởng trong những thập niên gần đây, một lần nữa cần được nhìn nhận và củng cố”.
Ngài cũng chỉ trích việc công bố các nghi lễ chúc phúc cho “những người yêu thương nhau” ở các quốc gia Bắc Âu, cho rằng chúng vi phạm chỉ thị của Đức Giáo Hoàng Phanxicô trong Fiducia Supplicans, vốn cho phép ban phước lành ngoài phụng vụ cho các cặp đồng tính.
Ngài nói: “Tôi nghĩ rằng giáo huấn của Giáo hội sẽ tiếp tục như hiện tại, và đó là những gì tôi phải nói về điều đó ngay bây giờ”.
Một thay đổi khác mà Đức Giáo Hoàng cho biết ngài sẽ không thực hiện vào lúc này là cho phép phong chức phó tế cho phụ nữ.
Ngài giải thích: “Tôi hy vọng sẽ tiếp bước Đức Phanxicô, bao gồm việc bổ nhiệm phụ nữ vào một số vai trò lãnh đạo ở các cấp độ khác nhau trong đời sống Giáo hội. Tôi nghĩ rằng có một số câu hỏi trước đó cần được đặt ra. … Tại sao chúng ta lại nói về việc phong chức phó tế cho phụ nữ nếu bản thân chức phó tế vẫn chưa được hiểu đúng đắn, chưa được phát triển và thúc đẩy đúng đắn trong Giáo hội?”
Ngài lưu ý rằng có một nhóm nghiên cứu, trong bối cảnh Thượng Hội đồng về Tính đồng nghị, đặc biệt để xem xét vấn đề các thừa tác vụ trong Giáo hội, bao gồm cả việc có thể phong chức phó tế cho phụ nữ.
Ngài nói: “Có lẽ có rất nhiều điều cần được xem xét và phát triển vào lúc này trước khi chúng ta thực sự có thể đặt ra những câu hỏi khác. … Chúng ta sẽ tiếp tục với điều đó và xem điều gì sẽ xảy ra”.
Đức Leo mô tả tính công đồng, chương trình của Đức Phanxicô nhằm tham vấn rộng rãi hơn về quản trị và giáo huấn của Giáo hội vượt ra ngoài hệ thống phẩm trật, là “một thái độ, một sự cởi mở, một sự sẵn lòng thấu hiểu” và một tiến trình “đối thoại và tôn trọng lẫn nhau” có thể diễn ra dưới nhiều hình thức khác nhau.
Ngài lưu ý: “Tôi nghĩ rằng sẽ có hy vọng lớn nếu chúng ta có thể tiếp tục phát huy kinh nghiệm của vài năm qua và tìm ra cách thức cùng nhau trở thành Giáo hội. Không phải cố gắng biến đổi Giáo hội thành một hình thức chính phủ dân chủ, mà nếu chúng ta nhìn vào nhiều quốc gia trên thế giới ngày nay, dân chủ không nhất thiết là giải pháp hoàn hảo cho mọi sự.”
Trong suốt cuộc phỏng vấn, ngài bày tỏ sự sẵn lòng ngồi xuống và lắng nghe quan điểm của bất cứ ai, kể cả những người ủng hộ Thánh lễ Latinh Truyền thống — mặc dù ngài vẫn chưa quyết định cách giải quyết căng thẳng về việc cử hành Thánh lễ này.
Ngài nói: “Nó đã trở thành một vấn đề gây chia rẽ đến mức mọi người thường không muốn lắng nghe nhau. … Bản thân điều đó đã là một vấn đề. Nó có nghĩa là chúng ta đang chạy theo hệ tư tưởng, chúng ta không còn tham gia vào trải nghiệm hiệp thông của Giáo hội nữa. Đó là một trong những vấn đề trong chương trình nghị sự”.
Ngài nói thêm: “Giữa Thánh lễ Tridentine và Thánh lễ Vatican II, Thánh lễ của Đức Phaolô VI, tôi không chắc điều đó sẽ đi đến đâu. Rõ ràng là rất phức tạp. Nó đã trở thành một công cụ chính trị, và điều đó rất đáng tiếc.”
Ngài lưu ý rằng sẽ sớm có cơ hội trò chuyện với những người ủng hộ điều mà ngài gọi là Nghi thức Thánh lễ Tridentine, một sự ám chỉ đến cuộc hành hương hàng năm của những người sùng kính Thánh lễ Latinh sẽ diễn ra tại Rome vào cuối tháng Mười.
Sứ mệnh của Giáo hội
Đức Leo cho biết một vấn đề khác được ngài đặt lên hàng đầu là các mối quan hệ nội bộ của Vatican. Ngài than thở rằng hiện tại, các cơ quan đang hoạt động rất "rời rạc".
Ngài ca ngợi việc Đức Giáo Hoàng Phanxicô tập trung trở lại vào công cuộc truyền giáo trong cuộc cải cách Giáo triều Rôma thông qua tông hiến Praedicate Evangelium, nhưng cho biết vẫn còn nhiều việc phải làm.
Ngài nói: "Việc thiếu đối thoại, thiếu các công cụ truyền thông giữa các cơ quan khác nhau đôi khi đã gây ra những hạn chế và tổn hại lớn cho việc quản trị Giáo hội".
"Vì vậy, tôi nghĩ rằng có một vấn đề ở đây, đó là ai đó đã sử dụng cụm từ 'tâm lý khép kín'... Chúng ta phải tìm cách tập hợp mọi người lại để thảo luận về điều đó."
Một trong những vấn đề mà Giáo triều Rôma đang phải giải quyết là cuộc khủng hoảng lạm dụng tình dục của giáo sĩ. Đức Giáo Hoàng Leo XIV cho biết mặc dù vấn đề này vẫn chưa được giải quyết, nhưng nó không thể là trọng tâm duy nhất của Giáo hội.
Ngài nói rằng việc cân bằng giữa việc hỗ trợ và công lý cho các nạn nhân với việc tôn trọng quyền của người bị cáo buộc là một thách thức. "Chúng ta đang ở trong một tình thế khó khăn."
Đức Giáo Hoàng Leo XIV đặt vấn đề lạm dụng tình dục của giáo sĩ vào bối cảnh quan điểm của ngài về vai trò rộng lớn hơn của Giáo hội trên thế giới: "Chúng ta không thể bắt toàn thể Giáo hội chỉ tập trung vào vấn đề này, bởi vì đó sẽ không phải là một phản ứng đích thực đối với những gì thế giới đang tìm kiếm về nhu cầu sứ mệnh của Giáo hội."
Đức Giáo Hoàng cho biết cách tiếp cận này đối với sứ mệnh của Giáo hội cũng sẽ ảnh hưởng đến sự tương tác của ngài với người Do Thái, người Hồi giáo và người Phật giáo. Ngài nói rằng điều quan trọng là phải tôn trọng những người có niềm tin khác biệt, nhưng “Tôi tin tưởng mạnh mẽ vào Chúa Giêsu Kitô và tin rằng đó là ưu tiên của tôi, bởi vì tôi là giám mục của Rôma và là người kế vị Thánh Phêrô, và Đức Giáo Hoàng cần giúp mọi người, đặc biệt các Ki-tô hữu, các người Công Giáo, hiểu rằng đây chính là con người chúng ta. Và tôi nghĩ đó là một sứ mệnh cao cả.”
Trong những cuộc gặp gỡ với đại diện của các tôn giáo khác, ngài nói: “Tôi không ngại nói rằng tôi tin vào Chúa Giêsu Kitô và rằng Người đã chết trên thập giá và sống lại từ cõi chết, và rằng chúng ta cùng nhau được kêu gọi chia sẻ thông điệp đó.”
Ngài cũng bày tỏ sự hài lòng về những gì ngài nhận thấy là sự cải thiện trong mối quan hệ với cộng đồng Do Thái. Dưới thời Đức Phanxicô, mối quan hệ này đã bị ảnh hưởng sau vụ tấn công ngày 7 tháng 10 năm 2023 của Hamas và cuộc chiến tranh sau đó của Israel ở Gaza dựa trên sự ủng hộ mạnh mẽ của Đức Giáo Hoàng đối với Palestine.
Đức Leo nói: "Tôi có thể hơi tự phụ, nhưng tôi dám chắc rằng ngay trong vài tháng đầu tiên, mối quan hệ với cộng đồng Do Thái nói chung đã được cải thiện đôi chút."