Đức Giáo Hoàng Lêô XIV coi vai trò của ngài là xây dựng cầu nối, tránh những chia rẽ
Cuốn tiểu sử mới của Đức Giáo Hoàng Lêô XIV, “Lêô XIV: Công dân của Thế giới, Nhà Truyền giáo của Thế kỷ 21”, chứa toàn văn cuộc phỏng vấn mà Đức Thánh Cha dành cho Elise Ann Allen, đề cập đến nhiều chủ đề, bao gồm thảm kịch Gaza, chính sách của Giáo hội đối với Trung Quốc, vai trò của phụ nữ, sự chào đón của Giáo hội đối với những người tự nhận mình là VẤN NẠN DA MẦU (LGBTQ+), cuộc khủng hoảng lạm dụng tình dục của giáo sĩ, tình hình tài chính của Tòa thánh, trí tuệ nhân tạo và tin giả.
(Tin Vatican - Salvatore Cernuzio)
Trong cuộc phỏng vấn đầy đủ đầu tiên kể từ khi được bầu, Đức Giáo Hoàng Lêô XIV đã trả lời các câu hỏi về nhiều chủ đề đa dạng như nỗ lực tìm kiếm hòa bình cho Ukraine và “tình hình khủng khiếp ở Gaza”; vai trò của phụ nữ trong Giáo hội và mối quan hệ của Giáo hội với cộng đồng vấn nạn Da mầu (LGBTQ+); vấn nạn lạm dụng tình dục của giáo sĩ và cải cách Giáo triều Rôma.
Cuộc phỏng vấn được Elise Ann Allen thực hiện và viết cuốn tiểu sử của Đức Thánh Cha Lêô XIV: ciudadano del mundo, misionero del siglo XXI (“Lêô XIV: Công dân của Thế giới, Nhà truyền giáo của Thế kỷ XXI”), được xuất bản hôm thứ Năm do Nhà xuất bản Penguin Peru. Allen là phóng viên cao cấp của CruxNow.com, một trang tin tức Công Giáo trực tuyến độc lập, nơi đã đăng tải toàn văn cuộc phỏng vấn với Đức Thánh Cha Lêô trong một loạt bài viết cũng được phát hành hôm thứ Năm.
Vai trò của Giáo hoàng
Khi được hỏi về quan điểm của ngài về giáo hoàng, Đức Thánh Cha Lêô đã nhấn mạnh “phần mục vụ” trong vai trò mới của ngài, đặc biệt là “việc tiếp cận với mọi người ở mọi lứa tuổi”. “Tôi trân trọng tất cả mọi người, bất kể họ là ai, họ đến với điều gì, và tôi lắng nghe họ… Vì vậy, có một khía cạnh của việc làm mục tử của Giáo hội hoàn vũ mà tôi nghĩ là rất quan trọng, và tôi nghĩ một trong những điều mọi người trân trọng điều đó,” ngài nói.
Ngài cho biết ngài không cảm thấy choáng ngợp trước những quyết định cần phải đưa ra trong những tháng và năm tới, đồng thời thừa nhận rằng việc quản trị nội bộ Giáo hội là một phần quan trọng trong vai trò giáo hoàng của ngài.
Điều mới mẻ, ngài nói, là vai trò của ngài với tư cách là một nhà lãnh đạo thế giới. “Tôi đang học hỏi rất nhiều về vai trò của Tòa Thánh trong thế giới ngoại giao trong nhiều năm qua,” ngài nói. “Tôi luôn cố gắng cập nhật tin tức, nhưng vai trò giáo hoàng chắc chắn là mới mẻ đối với tôi.” Về vấn đề này, ngài cũng nói, “Tôi đang học hỏi rất nhiều và cảm thấy thật thách đố, nhưng không bị choáng ngợp.
Thảm kịch Gaza
Một trong những câu hỏi đầu tiên dành cho Đức Giáo Hoàng liên quan đến tình hình ở Gaza. Mặc dù đã có một số áp lực từ Hoa Kỳ đối với Israel, và bất chấp một số "tuyên bố rất rõ ràng" gần đây từ Tổng thống Trump, Đức Giáo Hoàng cho biết, "vẫn chưa có phản ứng rõ ràng nào về việc tìm ra những cách hiệu quả để giảm bớt đau khổ cho người dân, những người vô tội ở Gaza, và điều đó rõ ràng là rất đáng quan ngại."
Đức Giáo Hoàng nhấn mạnh nhu cầu của người dân Gaza, đặc biệt là trẻ em trong vùng đất này. "Họ sẽ cần rất nhiều sự giúp đỡ, hỗ trợ y tế cũng như viện trợ nhân đạo để thực sự xoay chuyển tình hình, và ngay lúc này, tình hình vẫn còn rất, rất nghiêm trọng," ngài nói. "Thật kinh hoàng khi nhìn thấy những hình ảnh mà chúng ta thấy trên truyền hình; hy vọng rằng, điều gì đó sẽ xoay chuyển tình hình."
Đức Giáo Hoàng Lêô lo lắng lớn tiếng về việc trở nên chai sạn trước nỗi đau. "Đó là một kiểu phản ứng của con người," ngài nói, "bởi vì bạn chỉ có thể chịu đựng được một lượng đau đớn nhất định." Con người, đặc biệt là những người theo đạo Thiên Chúa, không được chai sạn và không được phớt lờ tình hình, ngài nói. Thay vào đó, “bằng cách nào đó, chúng ta phải tiếp tục thúc đẩy, cố gắng tạo ra sự thay đổi ở đây.”
Từ “diệt chủng”
Về việc sử dụng từ “diệt chủng” liên quan đến thảm kịch ở Gaza, vốn “ngày càng bị bàn tán xôn xao”, Đức Giáo Hoàng nhấn mạnh rằng “về mặt chính thức, Tòa Thánh không tin rằng chúng ta có thể đưa ra bất kỳ tuyên bố nào vào lúc này về vấn đề này.”
Ngài giải thích: “Có một định nghĩa rất chuyên môn về việc diệt chủng, nhưng ngày càng có nhiều người nêu vấn đề này, bao gồm cả hai nhóm nhân quyền ở Israel đã đưa ra tuyên bố đó.”
Quan hệ với Trung Quốc
Tiếp tục bàn về địa chính trị, Đức Giáo Hoàng Lêô cũng được hỏi về “một nhân tố toàn cầu khác”, Trung Quốc. Ngài nói rằng “trong ngắn hạn, tôi sẽ tiếp tục chính sách mà Tòa Thánh đã theo đuổi trong vài năm qua”, đồng thời nói thêm rằng ngài “không hề” giả vờ “khôn ngoan hơn hay giàu kinh nghiệm hơn” những người tiền nhiệm của mình.
Ngài cho biết, trong một thời gian, ngài đã “đối thoại liên tục” với một số người Trung Quốc với nhiều quan điểm khác nhau, và ngài đang cố gắng “hiểu rõ hơn về cách Giáo hội có thể tiếp tục sứ mệnh của mình, tôn trọng cả văn hóa lẫn các vấn đề chính trị”, đồng thời “tôn trọng một nhóm đáng kể người Công Giáo Trung Quốc, những người trong nhiều năm đã phải chịu đựng một số áp bức hoặc khó khăn trong việc sống đức tin một cách tự do, và không đứng về phe nào”.
Đồng thời, ngài thừa nhận, “Đây là một tình huống rất khó khăn”.
Chính trị Hoa Kỳ
Khi được hỏi về tầm quan trọng, "ở cấp độ địa chính trị", của việc là Giáo hoàng đầu tiên đến từ Hoa Kỳ, Đức Giáo Hoàng Lêô trả lời: "Trước hết, tôi hy vọng rằng điều này cuối cùng sẽ tạo ra sự khác biệt với các giám mục Hoa Kỳ."
Về “một số điều đã được nói” về hàng giám mục Hoa Kỳ và mối quan hệ giữa Giáo hội và chính trị”, Đức Giáo Hoàng nói, “Việc tôi là người Mỹ có nghĩa là, trong số những điều khác, mọi người không thể nói, như họ đã nói với Đức Phanxicô, ‘Ngài không hiểu Hoa Kỳ, Ngài đơn giản là không thấy những gì đang xảy ra.’”
Tuy nhiên, Đức Giáo Hoàng Lêô đã tuyên bố rõ ràng, “Tôi không có ý định tham gia vào chính trị đảng phái.”
Về mối quan hệ với Tổng thống Donald Trump, Đức Giáo Hoàng bày tỏ quan điểm rằng “sẽ phù hợp hơn nhiều nếu giới lãnh đạo Giáo hội tại Hoa Kỳ tiếp xúc với ông ấy một cách nghiêm túc.” Tuy nhiên, ngài nói, “nếu hoặc khi có những vấn đề cụ thể” mà có thể tiếp xúc với Trump, “tôi sẽ không ngần ngại làm như vậy.”
Đức Giáo Hoàng Lêô đã lấy ví dụ về bức thư của Đức Giáo Hoàng Phanxicô, được ban hành gần cuối triều đại giáo hoàng của ngài, về cách đối xử với người di cư, và nói rằng, “Tôi rất vui khi thấy các giám mục Hoa Kỳ đã nắm bắt được điều đó, và một số vị đã đủ can đảm để làm điều đó.” Ngài giải thích: “Tôi nghĩ rằng cách tiếp cận đó, nhìn chung, là một cách tiếp cận tốt hơn, mà tôi sẽ tập trung vào làm việc với các giám mục.”
Sau đó, ngài thừa nhận rằng “Hoa Kỳ là một thế lực trên bình diện thế giới,” và nói, “chúng ta phải thừa nhận điều đó, và đôi khi các quyết định được đưa ra dựa trên kinh tế nhiều hơn là nhân phẩm và sự hỗ trợ của con người, nhưng [chúng ta phải] tiếp tục thách đố ấy và đặt ra một số câu hỏi” để xác định “cách tốt nhất” để giải quyết.
Đức Giáo Hoàng lưu ý rằng chính TT Trump gần đây đã tuyên bố rằng cuộc gặp giữa hai người không nằm trong chương trình nghị sự, nhưng nói thêm, “anh trai của ông ấy là một người tốt” – ám chỉ đến anh trai của Đức Giáo Hoàng Lêô, Louis, người đã được tiếp đón tại Phòng Bầu dục vài ngày sau Mật nghị Hồng Y. “Một trong những người anh em của tôi đã gặp ông ấy và TT rất cởi mở về quan điểm chính trị của ông ấy,” Đức Giáo Hoàng Lêô xác nhận.
Sau đó trong cuộc phỏng vấn, ngài lại nhắc đến anh trai mình khi mô tả mối quan hệ với gia đình. Ngài cho biết ngài và hai anh em, Louis và John, “rất thân thiết, mặc dù mỗi người ở một phía chính trị khác nhau, chúng tôi ở những vị thế khác nhau.”
Cuộc khủng hoảng lạm dụng trong Giáo hội
Phần lớn cuộc trò chuyện tập trung vào “cuộc khủng hoảng” lạm dụng tình dục của giáo sĩ trong Giáo hội. Đức Giáo Hoàng Lêô thừa nhận rằng đó là một “cuộc khủng hoảng thực sự”, và nói rằng “nạn nhân phải được đối xử với sự tôn trọng sâu sắc và với sự hiểu biết rằng những người đã chịu đựng những vết thương rất sâu do lạm dụng, đôi khi mang những vết thương đó suốt đời.
Đức Giáo Hoàng Lêô trích dẫn số liệu thống kê cho thấy “hơn 90% những người đứng ra tố cáo” là “nạn nhân đích thực”. Nói cách khác, họ không bịa đặt.
Tuy nhiên, ngài nói, “cũng đã có những trường hợp được chứng minh là có một số loại cáo buộc sai trái”, và một số linh mục đã bị “hủy hoại cuộc đời vì điều đó”. Đức Giáo Hoàng nhấn mạnh rằng một lời cáo buộc “không làm mất đi nguyên tắc suy đoán vô tội”, và nói thêm, “Vì vậy, các linh mục phải được bảo vệ, hoặc người bị cáo buộc phải được bảo vệ, quyền của họ phải được tôn trọng”. Tuy nhiên, ngài thừa nhận, “ngay cả khi nói điều đó đôi khi cũng gây ra nỗi đau lớn hơn cho các nạn nhân”.
Trong mọi trường hợp, ĐGH tiếp tục, trích dẫn “cái nhìn sâu sắc rất hay” của Đức Phanxicô, “vấn đề lạm dụng tình dục không thể trở thành trọng tâm của Giáo hội”. Sau khi lưu ý rằng “đại đa số” những người tận tụy với Giáo hội chưa bao giờ lạm dụng bất kỳ ai, ngài tiếp tục, “Chúng ta không thể để toàn thể Giáo hội chỉ tập trung vào vấn đề này, bởi vì đó sẽ không phải là một phản ứng đích thực đối với những gì thế giới đang tìm kiếm về nhu cầu sứ mệnh của Giáo hội.”
Cách tiếp cận của Giáo hội đối với cộng đồng Vấn nạn Da mầu (LGBTQ+)
Đức Giáo Hoàng cũng được hỏi về hai vấn đề “nóng” nảy sinh trong Thượng Hội đồng về Tính Công đồng: vai trò của phụ nữ trong cách tiếp cận của Giáo hội đối với cộng đồng Vấn nạn Da mầu (LGBTQ+).
Về vấn đề thứ hai, Đức Giáo Hoàng Lêô giải thích rằng ngài “hiện không có kế hoạch nào”, nhưng nói thêm rằng ngài không muốn “tiếp tục phân cực hoặc thúc đẩy sự phân cực trong Giáo hội”.
Đức Giáo Hoàng Lêô cho biết ngài ủng hộ thông điệp chào đón tất cả mọi người của Đức Phanxicô, “todos, todos, todos”. “Mọi người đều được mời vào”, ngài nói, “nhưng tôi không mời một người vì họ có hay không có bất kỳ bản sắc cụ thể nào. Tôi mời một người vì họ là con cái của Chúa. Tất cả các bạn đều được chào đón, và chúng ta hãy tìm hiểu nhau và tôn trọng lẫn nhau.”
Đề cập đến Tuyên ngôn Fiducia supplicans: Về ý nghĩa mục vụ của việc ban phép lành, Đức Giáo Hoàng Lêô nhấn mạnh rằng văn kiện này “về cơ bản, tất nhiên chúng ta có thể ban phép lành cho tất cả mọi người, nhưng không tìm cách nghi thức hóa một hình thức ban phép lành nào đó vì đó không phải là điều Giáo hội dạy.”
Ngài thừa nhận rằng một số người “muốn giáo lý của Giáo hội thay đổi, muốn thái độ thay đổi.” Tuy nhiên, ngài nói, “Tôi thấy rất khó có khả năng, chắc chắn là trong tương lai gần, giáo lý của Giáo hội về những gì Giáo hội dạy về tình dục, những gì Giáo hội dạy về hôn nhân, [sẽ thay đổi].”
Đức Giáo Hoàng Lêô lưu ý rằng ngài đã nói về hôn nhân, “giống như Đức Giáo Hoàng Phanxicô khi ngài còn là giáo hoàng, về một gia đình là một người nam và một người nữ trong sự cam kết long trọng, được ban phép lành trong bí tích hôn nhân.”
Vai trò của phụ nữ trong Giáo hội
Ngài cũng không nghĩ rằng Huấn quyền sẽ thay đổi lập trường của Giáo hội về việc phong chức phó tế cho phụ nữ. Cụ thể, liên quan đến khả năng phong chức phó tế cho phụ nữ, ngài nói: “Hiện tại, tôi không có ý định thay đổi giáo huấn của Giáo hội về vấn đề này.”
Đồng thời, Đức Giáo Hoàng Lêô XIV nói: “Tôi hy vọng sẽ tiếp tục bước chân Đức Phanxicô, bao gồm việc bổ nhiệm phụ nữ vào một số vai trò lãnh đạo ở các cấp độ khác nhau trong đời sống Giáo hội, công nhận những tài năng mà phụ nữ có thể đóng góp cho đời sống Giáo hội theo nhiều cách.”
Đức Giáo Hoàng Lêô XIV trò chuyện với nhà báo Elise Ann Allen, phóng viên cao cấp của CruxNow và là tác giả của cuốn sách "Lêô XIV: Công dân của Thế giới, Nhà truyền giáo của Thế kỷ 21"
Vai trò của phụ nữ trong Giáo hội
Ngài cũng không nghĩ rằng Huấn quyền sẽ thay đổi lập trường của Giáo hội về việc phong chức phó tế cho phụ nữ. Cụ thể, liên quan đến khả năng phong chức phó tế cho phụ nữ, ngài nói: "Hiện tại, tôi không có ý định thay đổi giáo huấn của Giáo hội về vấn đề này."
Đồng thời, Đức Giáo Hoàng Lêô XIV nói: "Tôi hy vọng sẽ tiếp tục bước chân của Đức Phanxicô, bao gồm việc bổ nhiệm phụ nữ vào một số vai trò lãnh đạo ở các cấp độ khác nhau trong đời sống Giáo hội, công nhận những ân huệ mà phụ nữ có thể đóng góp cho đời sống Giáo hội theo nhiều cách."
Tình hình tài chính của Tòa Thánh
Về tình hình tài chính của Tòa Thánh, Đức Giáo Hoàng Lêô nói: "Tôi chưa biết mình sẽ xử lý vấn đề này như thế nào, nhưng tôi đang có một số ý tưởng rõ ràng."
Ngài chỉ ra một số vấn đề cụ thể, bao gồm khoản lợi nhuận 60 triệu euro được Cơ quan Quản lý Di sản của Tòa Thánh (APSA) báo cáo trong báo cáo tài chính năm 2024 của họ." Đồng thời, ngài lưu ý những lo ngại về quỹ hưu trí dành cho nhân viên Vatican ("cần phải xem xét") và cuộc khủng hoảng Covid đã ảnh hưởng đến Bảo tàng Vatican như thế nào, "một trong những nguồn thu nhập quan trọng nhất của Vatican."
Tuy nhiên, Đức Giáo Hoàng Lêô cảnh báo rằng “chúng ta phải tránh những lựa chọn sai lầm như đã xảy ra trong những năm gần đây”, đề cập đến việc mua một tòa nhà ở London, nơi đã trở thành tâm điểm của một vụ kiện tụng “gây chú ý lớn”. “Bao nhiêu triệu đô la đã bị mất vì điều đó!”, Đức Giáo Hoàng than thở.
Đồng thời, ngài lưu ý đến “những bước đi quan trọng” đã được thực hiện trong triều đại Giáo hoàng Phanxicô nhằm áp đặt một hệ thống kiểm soát và cân bằng mới. Tuy nhiên, ngài nói thêm, “Tôi không nói rằng chúng ta có thể thư giãn và nói rằng cuộc khủng hoảng đã qua. Tôi không nghĩ rằng cuộc khủng hoảng đã qua, tôi nghĩ chúng ta phải tiếp tục nỗ lực giải quyết vấn đề này, nhưng tôi không mất ngủ vì nó, và tôi nghĩ rằng điều quan trọng là chúng ta phải truyền tải một thông điệp khác.
Cải cách Giáo triều
Về chủ đề cải cách Giáo triều Rôma, Đức Giáo Hoàng Lêô lưu ý rằng, “như trong bất kỳ tổ chức nào của con người, có những điều tích cực và có những điều cần được cải thiện”, đặc biệt nhấn mạnh tầm quan trọng của việc “tiếp tục phá vỡ hoặc chuyển đổi cách thức hoạt động biệt lập của mỗi cơ quan”. Ngài bày tỏ lo ngại về một loại “tâm lý khép kín”, đôi khi dẫn đến việc thiếu đối thoại và giao tiếp, và đôi khi là “một hạn chế và tổn hại lớn cho việc quản trị Giáo hội”.
Thánh Lễ Latinh
Đức Giáo Hoàng Lêô cũng trả lời câu hỏi về “Thánh Lễ Latinh Truyền Thống”, nói rằng, “một phần của vấn đề đó, thật không may, đã trở thành – một lần nữa, một phần của quá trình phân cực – người ta đã lợi dụng phụng vụ như một cái cớ để thúc đẩy các chủ đề khác. Nó đã trở thành một công cụ chính trị, và điều đó rất đáng tiếc”.
Ngài thừa nhận rằng ngài vẫn chưa thể “thực sự ngồi lại với một nhóm người đang ủng hộ Nghi Lễ Tridentine”, nhưng nói rằng, “sắp tới sẽ có cơ hội, và tôi chắc chắn sẽ có những dịp cho việc đó”. Ngài nói thêm, “Nhưng đó cũng là một vấn đề mà tôi nghĩ, có lẽ với tính công đồng, chúng ta phải ngồi lại và thảo luận.”
Tin giả và Trí tuệ Nhân tạo
Ngoài phạm vi giáo hội, cuộc phỏng vấn với Đức Giáo Hoàng Lêô cũng đề cập đến các vấn đề bao gồm sự phổ biến của “tin giả”, mà ngài gọi là “phá hoại”; và vấn đề trí tuệ nhân tạo.
Về vấn đề thứ hai, Đức Thánh Cha lo ngại về “những người cực kỳ giàu có đang đầu tư vào trí tuệ nhân tạo” trong khi “hoàn toàn phớt lờ giá trị của con người và nhân loại”.
“Tôi nghĩ Giáo hội phải lên tiếng ở đó”, ngài nói, nơi “những người cực kỳ giàu có” đang đầu tư, trong khi hoàn toàn phớt lờ “giá trị của con người”. “Nếu Giáo hội không lên tiếng, hoặc nếu ai đó không lên tiếng về điều đó – nhưng Giáo hội chắc chắn cần phải là một trong những tiếng nói ở đây – thì nguy cơ là thế giới kỹ thuật số sẽ tiếp tục vận hành theo cách riêng của nó và chúng ta sẽ trở thành những con tốt thí, hoặc bị bỏ rơi.”
Khi được hỏi về vấn đề của cái gọi là “tin giả mạo”, Đức Giáo Hoàng Lêô nhớ lại việc được yêu cầu cho phép tạo ra một “Giáo hoàng nhân tạo” để bất kỳ ai cũng có thể được gặp riêng Đức Giáo Hoàng. Tôi đã nói: ‘Tôi sẽ không cho phép điều đó,’” và nói thêm, “Nếu có ai đó không nên được đại diện bởi một hình đại diện, tôi sẽ nói rằng Đức Giáo Hoàng là người đứng đầu danh sách.”
Các phóng viên của Vatican News - Ban tiếng Anh đã đóng góp cho bài viết này. Toàn văn cuộc phỏng vấn, được chia thành nhiều bài viết, có thể được tìm thấy trên trang web Crux, www.cruxnow.com.
Cảm ơn bạn đã đọc bài viết của chúng tôi. Bạn có thể cập nhật thông tin bằng cách đăng ký nhận bản tin hàng ngày của chúng tôi. Chỉ cần nhấp vào đây.
Cuốn tiểu sử mới của Đức Giáo Hoàng Lêô XIV, “Lêô XIV: Công dân của Thế giới, Nhà Truyền giáo của Thế kỷ 21”, chứa toàn văn cuộc phỏng vấn mà Đức Thánh Cha dành cho Elise Ann Allen, đề cập đến nhiều chủ đề, bao gồm thảm kịch Gaza, chính sách của Giáo hội đối với Trung Quốc, vai trò của phụ nữ, sự chào đón của Giáo hội đối với những người tự nhận mình là VẤN NẠN DA MẦU (LGBTQ+), cuộc khủng hoảng lạm dụng tình dục của giáo sĩ, tình hình tài chính của Tòa thánh, trí tuệ nhân tạo và tin giả.
(Tin Vatican - Salvatore Cernuzio)
Trong cuộc phỏng vấn đầy đủ đầu tiên kể từ khi được bầu, Đức Giáo Hoàng Lêô XIV đã trả lời các câu hỏi về nhiều chủ đề đa dạng như nỗ lực tìm kiếm hòa bình cho Ukraine và “tình hình khủng khiếp ở Gaza”; vai trò của phụ nữ trong Giáo hội và mối quan hệ của Giáo hội với cộng đồng vấn nạn Da mầu (LGBTQ+); vấn nạn lạm dụng tình dục của giáo sĩ và cải cách Giáo triều Rôma.
Cuộc phỏng vấn được Elise Ann Allen thực hiện và viết cuốn tiểu sử của Đức Thánh Cha Lêô XIV: ciudadano del mundo, misionero del siglo XXI (“Lêô XIV: Công dân của Thế giới, Nhà truyền giáo của Thế kỷ XXI”), được xuất bản hôm thứ Năm do Nhà xuất bản Penguin Peru. Allen là phóng viên cao cấp của CruxNow.com, một trang tin tức Công Giáo trực tuyến độc lập, nơi đã đăng tải toàn văn cuộc phỏng vấn với Đức Thánh Cha Lêô trong một loạt bài viết cũng được phát hành hôm thứ Năm.
Vai trò của Giáo hoàng
Khi được hỏi về quan điểm của ngài về giáo hoàng, Đức Thánh Cha Lêô đã nhấn mạnh “phần mục vụ” trong vai trò mới của ngài, đặc biệt là “việc tiếp cận với mọi người ở mọi lứa tuổi”. “Tôi trân trọng tất cả mọi người, bất kể họ là ai, họ đến với điều gì, và tôi lắng nghe họ… Vì vậy, có một khía cạnh của việc làm mục tử của Giáo hội hoàn vũ mà tôi nghĩ là rất quan trọng, và tôi nghĩ một trong những điều mọi người trân trọng điều đó,” ngài nói.
Ngài cho biết ngài không cảm thấy choáng ngợp trước những quyết định cần phải đưa ra trong những tháng và năm tới, đồng thời thừa nhận rằng việc quản trị nội bộ Giáo hội là một phần quan trọng trong vai trò giáo hoàng của ngài.
Điều mới mẻ, ngài nói, là vai trò của ngài với tư cách là một nhà lãnh đạo thế giới. “Tôi đang học hỏi rất nhiều về vai trò của Tòa Thánh trong thế giới ngoại giao trong nhiều năm qua,” ngài nói. “Tôi luôn cố gắng cập nhật tin tức, nhưng vai trò giáo hoàng chắc chắn là mới mẻ đối với tôi.” Về vấn đề này, ngài cũng nói, “Tôi đang học hỏi rất nhiều và cảm thấy thật thách đố, nhưng không bị choáng ngợp.
Thảm kịch Gaza
Một trong những câu hỏi đầu tiên dành cho Đức Giáo Hoàng liên quan đến tình hình ở Gaza. Mặc dù đã có một số áp lực từ Hoa Kỳ đối với Israel, và bất chấp một số "tuyên bố rất rõ ràng" gần đây từ Tổng thống Trump, Đức Giáo Hoàng cho biết, "vẫn chưa có phản ứng rõ ràng nào về việc tìm ra những cách hiệu quả để giảm bớt đau khổ cho người dân, những người vô tội ở Gaza, và điều đó rõ ràng là rất đáng quan ngại."
Đức Giáo Hoàng nhấn mạnh nhu cầu của người dân Gaza, đặc biệt là trẻ em trong vùng đất này. "Họ sẽ cần rất nhiều sự giúp đỡ, hỗ trợ y tế cũng như viện trợ nhân đạo để thực sự xoay chuyển tình hình, và ngay lúc này, tình hình vẫn còn rất, rất nghiêm trọng," ngài nói. "Thật kinh hoàng khi nhìn thấy những hình ảnh mà chúng ta thấy trên truyền hình; hy vọng rằng, điều gì đó sẽ xoay chuyển tình hình."
Đức Giáo Hoàng Lêô lo lắng lớn tiếng về việc trở nên chai sạn trước nỗi đau. "Đó là một kiểu phản ứng của con người," ngài nói, "bởi vì bạn chỉ có thể chịu đựng được một lượng đau đớn nhất định." Con người, đặc biệt là những người theo đạo Thiên Chúa, không được chai sạn và không được phớt lờ tình hình, ngài nói. Thay vào đó, “bằng cách nào đó, chúng ta phải tiếp tục thúc đẩy, cố gắng tạo ra sự thay đổi ở đây.”
Từ “diệt chủng”
Về việc sử dụng từ “diệt chủng” liên quan đến thảm kịch ở Gaza, vốn “ngày càng bị bàn tán xôn xao”, Đức Giáo Hoàng nhấn mạnh rằng “về mặt chính thức, Tòa Thánh không tin rằng chúng ta có thể đưa ra bất kỳ tuyên bố nào vào lúc này về vấn đề này.”
Ngài giải thích: “Có một định nghĩa rất chuyên môn về việc diệt chủng, nhưng ngày càng có nhiều người nêu vấn đề này, bao gồm cả hai nhóm nhân quyền ở Israel đã đưa ra tuyên bố đó.”
Quan hệ với Trung Quốc
Tiếp tục bàn về địa chính trị, Đức Giáo Hoàng Lêô cũng được hỏi về “một nhân tố toàn cầu khác”, Trung Quốc. Ngài nói rằng “trong ngắn hạn, tôi sẽ tiếp tục chính sách mà Tòa Thánh đã theo đuổi trong vài năm qua”, đồng thời nói thêm rằng ngài “không hề” giả vờ “khôn ngoan hơn hay giàu kinh nghiệm hơn” những người tiền nhiệm của mình.
Ngài cho biết, trong một thời gian, ngài đã “đối thoại liên tục” với một số người Trung Quốc với nhiều quan điểm khác nhau, và ngài đang cố gắng “hiểu rõ hơn về cách Giáo hội có thể tiếp tục sứ mệnh của mình, tôn trọng cả văn hóa lẫn các vấn đề chính trị”, đồng thời “tôn trọng một nhóm đáng kể người Công Giáo Trung Quốc, những người trong nhiều năm đã phải chịu đựng một số áp bức hoặc khó khăn trong việc sống đức tin một cách tự do, và không đứng về phe nào”.
Đồng thời, ngài thừa nhận, “Đây là một tình huống rất khó khăn”.
Chính trị Hoa Kỳ
Khi được hỏi về tầm quan trọng, "ở cấp độ địa chính trị", của việc là Giáo hoàng đầu tiên đến từ Hoa Kỳ, Đức Giáo Hoàng Lêô trả lời: "Trước hết, tôi hy vọng rằng điều này cuối cùng sẽ tạo ra sự khác biệt với các giám mục Hoa Kỳ."
Về “một số điều đã được nói” về hàng giám mục Hoa Kỳ và mối quan hệ giữa Giáo hội và chính trị”, Đức Giáo Hoàng nói, “Việc tôi là người Mỹ có nghĩa là, trong số những điều khác, mọi người không thể nói, như họ đã nói với Đức Phanxicô, ‘Ngài không hiểu Hoa Kỳ, Ngài đơn giản là không thấy những gì đang xảy ra.’”
Tuy nhiên, Đức Giáo Hoàng Lêô đã tuyên bố rõ ràng, “Tôi không có ý định tham gia vào chính trị đảng phái.”
Về mối quan hệ với Tổng thống Donald Trump, Đức Giáo Hoàng bày tỏ quan điểm rằng “sẽ phù hợp hơn nhiều nếu giới lãnh đạo Giáo hội tại Hoa Kỳ tiếp xúc với ông ấy một cách nghiêm túc.” Tuy nhiên, ngài nói, “nếu hoặc khi có những vấn đề cụ thể” mà có thể tiếp xúc với Trump, “tôi sẽ không ngần ngại làm như vậy.”
Đức Giáo Hoàng Lêô đã lấy ví dụ về bức thư của Đức Giáo Hoàng Phanxicô, được ban hành gần cuối triều đại giáo hoàng của ngài, về cách đối xử với người di cư, và nói rằng, “Tôi rất vui khi thấy các giám mục Hoa Kỳ đã nắm bắt được điều đó, và một số vị đã đủ can đảm để làm điều đó.” Ngài giải thích: “Tôi nghĩ rằng cách tiếp cận đó, nhìn chung, là một cách tiếp cận tốt hơn, mà tôi sẽ tập trung vào làm việc với các giám mục.”
Sau đó, ngài thừa nhận rằng “Hoa Kỳ là một thế lực trên bình diện thế giới,” và nói, “chúng ta phải thừa nhận điều đó, và đôi khi các quyết định được đưa ra dựa trên kinh tế nhiều hơn là nhân phẩm và sự hỗ trợ của con người, nhưng [chúng ta phải] tiếp tục thách đố ấy và đặt ra một số câu hỏi” để xác định “cách tốt nhất” để giải quyết.
Đức Giáo Hoàng lưu ý rằng chính TT Trump gần đây đã tuyên bố rằng cuộc gặp giữa hai người không nằm trong chương trình nghị sự, nhưng nói thêm, “anh trai của ông ấy là một người tốt” – ám chỉ đến anh trai của Đức Giáo Hoàng Lêô, Louis, người đã được tiếp đón tại Phòng Bầu dục vài ngày sau Mật nghị Hồng Y. “Một trong những người anh em của tôi đã gặp ông ấy và TT rất cởi mở về quan điểm chính trị của ông ấy,” Đức Giáo Hoàng Lêô xác nhận.
Sau đó trong cuộc phỏng vấn, ngài lại nhắc đến anh trai mình khi mô tả mối quan hệ với gia đình. Ngài cho biết ngài và hai anh em, Louis và John, “rất thân thiết, mặc dù mỗi người ở một phía chính trị khác nhau, chúng tôi ở những vị thế khác nhau.”
Cuộc khủng hoảng lạm dụng trong Giáo hội
Phần lớn cuộc trò chuyện tập trung vào “cuộc khủng hoảng” lạm dụng tình dục của giáo sĩ trong Giáo hội. Đức Giáo Hoàng Lêô thừa nhận rằng đó là một “cuộc khủng hoảng thực sự”, và nói rằng “nạn nhân phải được đối xử với sự tôn trọng sâu sắc và với sự hiểu biết rằng những người đã chịu đựng những vết thương rất sâu do lạm dụng, đôi khi mang những vết thương đó suốt đời.
Đức Giáo Hoàng Lêô trích dẫn số liệu thống kê cho thấy “hơn 90% những người đứng ra tố cáo” là “nạn nhân đích thực”. Nói cách khác, họ không bịa đặt.
Tuy nhiên, ngài nói, “cũng đã có những trường hợp được chứng minh là có một số loại cáo buộc sai trái”, và một số linh mục đã bị “hủy hoại cuộc đời vì điều đó”. Đức Giáo Hoàng nhấn mạnh rằng một lời cáo buộc “không làm mất đi nguyên tắc suy đoán vô tội”, và nói thêm, “Vì vậy, các linh mục phải được bảo vệ, hoặc người bị cáo buộc phải được bảo vệ, quyền của họ phải được tôn trọng”. Tuy nhiên, ngài thừa nhận, “ngay cả khi nói điều đó đôi khi cũng gây ra nỗi đau lớn hơn cho các nạn nhân”.
Trong mọi trường hợp, ĐGH tiếp tục, trích dẫn “cái nhìn sâu sắc rất hay” của Đức Phanxicô, “vấn đề lạm dụng tình dục không thể trở thành trọng tâm của Giáo hội”. Sau khi lưu ý rằng “đại đa số” những người tận tụy với Giáo hội chưa bao giờ lạm dụng bất kỳ ai, ngài tiếp tục, “Chúng ta không thể để toàn thể Giáo hội chỉ tập trung vào vấn đề này, bởi vì đó sẽ không phải là một phản ứng đích thực đối với những gì thế giới đang tìm kiếm về nhu cầu sứ mệnh của Giáo hội.”
Cách tiếp cận của Giáo hội đối với cộng đồng Vấn nạn Da mầu (LGBTQ+)
Đức Giáo Hoàng cũng được hỏi về hai vấn đề “nóng” nảy sinh trong Thượng Hội đồng về Tính Công đồng: vai trò của phụ nữ trong cách tiếp cận của Giáo hội đối với cộng đồng Vấn nạn Da mầu (LGBTQ+).
Về vấn đề thứ hai, Đức Giáo Hoàng Lêô giải thích rằng ngài “hiện không có kế hoạch nào”, nhưng nói thêm rằng ngài không muốn “tiếp tục phân cực hoặc thúc đẩy sự phân cực trong Giáo hội”.
Đức Giáo Hoàng Lêô cho biết ngài ủng hộ thông điệp chào đón tất cả mọi người của Đức Phanxicô, “todos, todos, todos”. “Mọi người đều được mời vào”, ngài nói, “nhưng tôi không mời một người vì họ có hay không có bất kỳ bản sắc cụ thể nào. Tôi mời một người vì họ là con cái của Chúa. Tất cả các bạn đều được chào đón, và chúng ta hãy tìm hiểu nhau và tôn trọng lẫn nhau.”
Đề cập đến Tuyên ngôn Fiducia supplicans: Về ý nghĩa mục vụ của việc ban phép lành, Đức Giáo Hoàng Lêô nhấn mạnh rằng văn kiện này “về cơ bản, tất nhiên chúng ta có thể ban phép lành cho tất cả mọi người, nhưng không tìm cách nghi thức hóa một hình thức ban phép lành nào đó vì đó không phải là điều Giáo hội dạy.”
Ngài thừa nhận rằng một số người “muốn giáo lý của Giáo hội thay đổi, muốn thái độ thay đổi.” Tuy nhiên, ngài nói, “Tôi thấy rất khó có khả năng, chắc chắn là trong tương lai gần, giáo lý của Giáo hội về những gì Giáo hội dạy về tình dục, những gì Giáo hội dạy về hôn nhân, [sẽ thay đổi].”
Đức Giáo Hoàng Lêô lưu ý rằng ngài đã nói về hôn nhân, “giống như Đức Giáo Hoàng Phanxicô khi ngài còn là giáo hoàng, về một gia đình là một người nam và một người nữ trong sự cam kết long trọng, được ban phép lành trong bí tích hôn nhân.”
Vai trò của phụ nữ trong Giáo hội
Ngài cũng không nghĩ rằng Huấn quyền sẽ thay đổi lập trường của Giáo hội về việc phong chức phó tế cho phụ nữ. Cụ thể, liên quan đến khả năng phong chức phó tế cho phụ nữ, ngài nói: “Hiện tại, tôi không có ý định thay đổi giáo huấn của Giáo hội về vấn đề này.”
Đồng thời, Đức Giáo Hoàng Lêô XIV nói: “Tôi hy vọng sẽ tiếp tục bước chân Đức Phanxicô, bao gồm việc bổ nhiệm phụ nữ vào một số vai trò lãnh đạo ở các cấp độ khác nhau trong đời sống Giáo hội, công nhận những tài năng mà phụ nữ có thể đóng góp cho đời sống Giáo hội theo nhiều cách.”
Đức Giáo Hoàng Lêô XIV trò chuyện với nhà báo Elise Ann Allen, phóng viên cao cấp của CruxNow và là tác giả của cuốn sách "Lêô XIV: Công dân của Thế giới, Nhà truyền giáo của Thế kỷ 21"
Vai trò của phụ nữ trong Giáo hội
Ngài cũng không nghĩ rằng Huấn quyền sẽ thay đổi lập trường của Giáo hội về việc phong chức phó tế cho phụ nữ. Cụ thể, liên quan đến khả năng phong chức phó tế cho phụ nữ, ngài nói: "Hiện tại, tôi không có ý định thay đổi giáo huấn của Giáo hội về vấn đề này."
Đồng thời, Đức Giáo Hoàng Lêô XIV nói: "Tôi hy vọng sẽ tiếp tục bước chân của Đức Phanxicô, bao gồm việc bổ nhiệm phụ nữ vào một số vai trò lãnh đạo ở các cấp độ khác nhau trong đời sống Giáo hội, công nhận những ân huệ mà phụ nữ có thể đóng góp cho đời sống Giáo hội theo nhiều cách."
Tình hình tài chính của Tòa Thánh
Về tình hình tài chính của Tòa Thánh, Đức Giáo Hoàng Lêô nói: "Tôi chưa biết mình sẽ xử lý vấn đề này như thế nào, nhưng tôi đang có một số ý tưởng rõ ràng."
Ngài chỉ ra một số vấn đề cụ thể, bao gồm khoản lợi nhuận 60 triệu euro được Cơ quan Quản lý Di sản của Tòa Thánh (APSA) báo cáo trong báo cáo tài chính năm 2024 của họ." Đồng thời, ngài lưu ý những lo ngại về quỹ hưu trí dành cho nhân viên Vatican ("cần phải xem xét") và cuộc khủng hoảng Covid đã ảnh hưởng đến Bảo tàng Vatican như thế nào, "một trong những nguồn thu nhập quan trọng nhất của Vatican."
Tuy nhiên, Đức Giáo Hoàng Lêô cảnh báo rằng “chúng ta phải tránh những lựa chọn sai lầm như đã xảy ra trong những năm gần đây”, đề cập đến việc mua một tòa nhà ở London, nơi đã trở thành tâm điểm của một vụ kiện tụng “gây chú ý lớn”. “Bao nhiêu triệu đô la đã bị mất vì điều đó!”, Đức Giáo Hoàng than thở.
Đồng thời, ngài lưu ý đến “những bước đi quan trọng” đã được thực hiện trong triều đại Giáo hoàng Phanxicô nhằm áp đặt một hệ thống kiểm soát và cân bằng mới. Tuy nhiên, ngài nói thêm, “Tôi không nói rằng chúng ta có thể thư giãn và nói rằng cuộc khủng hoảng đã qua. Tôi không nghĩ rằng cuộc khủng hoảng đã qua, tôi nghĩ chúng ta phải tiếp tục nỗ lực giải quyết vấn đề này, nhưng tôi không mất ngủ vì nó, và tôi nghĩ rằng điều quan trọng là chúng ta phải truyền tải một thông điệp khác.
Cải cách Giáo triều
Về chủ đề cải cách Giáo triều Rôma, Đức Giáo Hoàng Lêô lưu ý rằng, “như trong bất kỳ tổ chức nào của con người, có những điều tích cực và có những điều cần được cải thiện”, đặc biệt nhấn mạnh tầm quan trọng của việc “tiếp tục phá vỡ hoặc chuyển đổi cách thức hoạt động biệt lập của mỗi cơ quan”. Ngài bày tỏ lo ngại về một loại “tâm lý khép kín”, đôi khi dẫn đến việc thiếu đối thoại và giao tiếp, và đôi khi là “một hạn chế và tổn hại lớn cho việc quản trị Giáo hội”.
Thánh Lễ Latinh
Đức Giáo Hoàng Lêô cũng trả lời câu hỏi về “Thánh Lễ Latinh Truyền Thống”, nói rằng, “một phần của vấn đề đó, thật không may, đã trở thành – một lần nữa, một phần của quá trình phân cực – người ta đã lợi dụng phụng vụ như một cái cớ để thúc đẩy các chủ đề khác. Nó đã trở thành một công cụ chính trị, và điều đó rất đáng tiếc”.
Ngài thừa nhận rằng ngài vẫn chưa thể “thực sự ngồi lại với một nhóm người đang ủng hộ Nghi Lễ Tridentine”, nhưng nói rằng, “sắp tới sẽ có cơ hội, và tôi chắc chắn sẽ có những dịp cho việc đó”. Ngài nói thêm, “Nhưng đó cũng là một vấn đề mà tôi nghĩ, có lẽ với tính công đồng, chúng ta phải ngồi lại và thảo luận.”
Tin giả và Trí tuệ Nhân tạo
Ngoài phạm vi giáo hội, cuộc phỏng vấn với Đức Giáo Hoàng Lêô cũng đề cập đến các vấn đề bao gồm sự phổ biến của “tin giả”, mà ngài gọi là “phá hoại”; và vấn đề trí tuệ nhân tạo.
Về vấn đề thứ hai, Đức Thánh Cha lo ngại về “những người cực kỳ giàu có đang đầu tư vào trí tuệ nhân tạo” trong khi “hoàn toàn phớt lờ giá trị của con người và nhân loại”.
“Tôi nghĩ Giáo hội phải lên tiếng ở đó”, ngài nói, nơi “những người cực kỳ giàu có” đang đầu tư, trong khi hoàn toàn phớt lờ “giá trị của con người”. “Nếu Giáo hội không lên tiếng, hoặc nếu ai đó không lên tiếng về điều đó – nhưng Giáo hội chắc chắn cần phải là một trong những tiếng nói ở đây – thì nguy cơ là thế giới kỹ thuật số sẽ tiếp tục vận hành theo cách riêng của nó và chúng ta sẽ trở thành những con tốt thí, hoặc bị bỏ rơi.”
Khi được hỏi về vấn đề của cái gọi là “tin giả mạo”, Đức Giáo Hoàng Lêô nhớ lại việc được yêu cầu cho phép tạo ra một “Giáo hoàng nhân tạo” để bất kỳ ai cũng có thể được gặp riêng Đức Giáo Hoàng. Tôi đã nói: ‘Tôi sẽ không cho phép điều đó,’” và nói thêm, “Nếu có ai đó không nên được đại diện bởi một hình đại diện, tôi sẽ nói rằng Đức Giáo Hoàng là người đứng đầu danh sách.”
Các phóng viên của Vatican News - Ban tiếng Anh đã đóng góp cho bài viết này. Toàn văn cuộc phỏng vấn, được chia thành nhiều bài viết, có thể được tìm thấy trên trang web Crux, www.cruxnow.com.
Cảm ơn bạn đã đọc bài viết của chúng tôi. Bạn có thể cập nhật thông tin bằng cách đăng ký nhận bản tin hàng ngày của chúng tôi. Chỉ cần nhấp vào đây.