Phó Tổng thống Hoa Kỳ JD Vance đã gặp quan chức số 2 của Vatican vào hôm Thứ Bẩy, 19 Tháng Tư, trong bối cảnh căng thẳng về cuộc đàn áp người di cư của Hoa Kỳ, với việc Tòa thánh tái khẳng định mối quan hệ tốt đẹp nhưng lưu ý có những dị biệt khi “trao đổi quan điểm” về các cuộc xung đột quốc tế hiện nay, người di cư và tù nhân.

Vance, một người cải đạo Công Giáo, đã gặp Đức Hồng Y Pietro Parolin, Quốc Vụ Khanh Tòa Thánh và Ngoại trưởng, Đức Tổng Giám Mục Paul Gallagher, tại Điện Tông tòa. Không có dấu hiệu nào cho thấy ông đã gặp Đức Thánh Cha Phanxicô, người đã cắt giảm mạnh các nhiệm vụ chính thức trong thời gian hồi phục sau căn bệnh viêm phổi.

Văn phòng của Vance cho biết ông và Đức Hồng Y Parolin đã “thảo luận về đức tin tôn giáo chung của họ, Công Giáo tại Hoa Kỳ, hoàn cảnh khốn khổ của các cộng đồng Kitô giáo bị đàn áp trên khắp thế giới và cam kết của Tổng thống Trump trong việc khôi phục hòa bình thế giới”.

Tòa thánh đã phản ứng thận trọng với chính quyền Tổng thống Trump trong khi vẫn tìm cách tiếp tục mối quan hệ hiệu quả theo truyền thống trung lập về ngoại giao của mình.

Tòa Thánh đã bày tỏ sự quan ngại về việc chính quyền đàn áp người di cư và cắt giảm viện trợ quốc tế trong khi vẫn nhấn mạnh các giải pháp hòa bình cho các cuộc chiến ở Ukraine và Gaza.

Những lo ngại đó đã được phản ánh trong tuyên bố của Vatican, trong đó cho biết các cuộc đàm phán diễn ra thân thiện và Vatican bày tỏ sự hài lòng với cam kết của chính quyền trong việc bảo vệ quyền tự do tôn giáo và lương tâm.

“Đã có sự trao đổi ý kiến về tình hình quốc tế, đặc biệt là về các quốc gia bị ảnh hưởng bởi chiến tranh, căng thẳng chính trị và tình hình nhân đạo khó khăn, đặc biệt chú ý đến người di cư, người tị nạn và tù nhân”, tuyên bố cho biết. “Cuối cùng, hy vọng đã được bày tỏ về sự hợp tác thanh thản giữa nhà nước và Giáo Hội Công Giáo tại Hoa Kỳ, nơi có những dịch vụ giá trị cho những người dễ bị tổn thương nhất đã được ghi nhận”.

Việc nhắc đến “sự hợp tác thanh thản” dường như ám chỉ đến lời vu cáo của Vance rằng Hội đồng Giám mục Công Giáo Hoa Kỳ đang tái định cư “những người nhập cư bất hợp pháp” để nhận được tài trợ của liên bang. Các Hồng Y hàng đầu của Hoa Kỳ đã phản đối mạnh mẽ cáo buộc này của Vance là hoàn toàn sai trái.

“Rõ ràng là đường lối của chính quyền Hoa Kỳ hiện tại rất khác so với những gì chúng ta đặc biệt là ở phương Tây, từng quen thuộc và rất khác so với những gì chúng ta đã dựa vào trong nhiều năm”, Đức Hồng Y Parolin nói với tờ La Repubblica hàng ngày vào đêm trước chuyến thăm của Vance.

Trong khi Hoa Kỳ thúc đẩy chấm dứt chiến tranh ở Ukraine, Đức Hồng Y Parolin tái khẳng định quyền của Kyiv đối với toàn vẹn lãnh thổ của mình và nhấn mạnh rằng bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào cũng không được “áp đặt” lên Ukraine mà “phải được xây dựng một cách kiên nhẫn, từng ngày, bằng đối thoại và tôn trọng lẫn nhau”.

Vance đã dành kỳ nghỉ lễ Phục sinh ở Rôma với gia đình và tham dự các buổi lễ Thứ Sáu Tuần Thánh tại Đền Thờ Thánh Phêrô sau khi gặp Thủ tướng Ý Giorgia Meloni. Hôm Thứ Bẩy, sau khi giới thiệu gia đình mình với Đức Hồng Y Parolin, gia đình Vance đã được thăm riêng Nhà nguyện Sistina và sau đó đến thăm vườn bách thảo Rôma, nơi một trong những người con trai của ông được nhìn thấy trong trang phục đấu sĩ bằng nhựa được trẻ em Ý ưa chuộng.

Hiện vẫn chưa rõ họ sẽ cử hành lễ Phục sinh ở đâu. Về phần mình, Đức Phanxicô cho biết ngài hy vọng sẽ tham dự Thánh lễ Phục sinh thường thu hút hàng ngàn người đến Quảng trường Thánh Phêrô, theo các công bố chính thức liên quan đến kế hoạch phụng vụ được công bố hôm thứ Bảy.

Đức Giáo Hoàng khiển trách về vấn đề di cư, kêu gọi tù nhân

Đức Thánh Cha Phanxicô và Vance đã có sự bất đồng sâu sắc về vấn đề di cư và kế hoạch trục xuất hàng loạt người di cư của chính quyền Tổng thống Trump. Đức Thánh Cha Phanxicô đã biến việc chăm sóc người di cư thành đặc điểm của triều đại Giáo Hoàng của mình và quan điểm tiến bộ của ngài về các vấn đề công lý xã hội thường khiến ngài bất đồng quan điểm với các thành viên của Giáo Hội Công Giáo Hoa Kỳ bảo thủ hơn.

Đức Thánh Cha Phanxicô cũng thay đổi giáo lý để nói rằng án tử hình là không thể chấp nhận được trong mọi trường hợp. Sau lời kêu gọi công khai của Đức Thánh Cha Phanxicô chỉ vài tuần trước khi Tổng thống Trump nhậm chức, Tổng thống Joe Biden đã giảm án cho 37 trong số 40 người trong danh sách tử tù liên bang. Tổng thống Trump là người ủng hộ mạnh mẽ việc mở rộng án tử hình.

Vance, người đã cải sang Công Giáo vào năm 2019, tự nhận mình thuộc một phong trào trí thức Công Giáo nhỏ, bị một số nhà phê bình coi là có khuynh hướng độc đoán, thường được gọi là “hậu tự do”.

Chỉ vài ngày trước khi vào bệnh viện vào tháng 2, Đức Thánh Cha Phanxicô đã chỉ trích các kế hoạch trục xuất của chính quyền Tổng thống Trump, cảnh báo rằng chúng sẽ tước đi phẩm giá vốn có của người di cư. Trong một lá thư gửi các giám mục Hoa Kỳ, Đức Thánh Cha Phanxicô cũng có vẻ như trả lời trực tiếp Vance vì đã tuyên bố rằng giáo lý Công Giáo biện minh cho các chính sách như vậy.

Một khái niệm tình yêu của người Latinh

Vance đã bảo vệ chính sách “nước Mỹ trên hết” của chính quyền bằng cách trích dẫn một khái niệm từ thần học Công Giáo thời trung cổ được gọi bằng tiếng Latin là “ordo amoris”. Ông cho biết khái niệm này phân định thứ bậc chăm sóc - trước tiên là gia đình, sau đó là hàng xóm, cộng đồng, những người đồng hương và cuối cùng là những người ở nơi khác.

Trong lá thư ngày 10 tháng 2, Đức Thánh Cha Phanxicô đã sửa lại cách hiểu của Vance về khái niệm này.

“Tình yêu Kitô giáo không phải là sự mở rộng đồng tâm của các mối quan tâm mà từng chút một mở rộng ra những người và nhóm khác,” ngài viết. “Ordo amoris đích thực cần được thúc đẩy là điều mà chúng ta khám phá ra bằng cách liên tục suy ngẫm về dụ ngôn ‘Người Samaritanô nhân hậu’, nghĩa là bằng cách suy ngẫm về tình yêu xây dựng một tình huynh đệ mở ra cho tất cả mọi người, không có ngoại lệ.”

Vance đã thừa nhận lời chỉ trích của Đức Thánh Cha Phanxicô nhưng cho biết ông sẽ tiếp tục bảo vệ quan điểm của mình. Trong lần xuất hiện vào ngày 28 tháng 2 tại Bữa sáng cầu nguyện Công Giáo quốc gia ở Washington, Vance không đề cập cụ thể đến vấn đề này nhưng tự gọi mình là “người Công Giáo nhi đồng” và thừa nhận rằng có “những điều về đức tin mà tôi không biết”.

Mặc dù trước đây Vance từng chỉ trích Đức Thánh Cha Phanxicô trên mạng xã hội, nhưng gần đây ông đã đăng tải lời cầu nguyện cho Đức Thánh Cha Phanxicô mau bình phục.

Mục tiêu chính của Vance

Chính thức mà nói, khi Phó Tổng thống Hoa Kỳ JD Vance đến Rôma vào thứ sáu, ông sẽ gặp thủ tướng Ý và Ngoại trưởng Vatican.

Nhưng một trong những mục tiêu chính của ông không nằm trong lịch trình chính thức. Mục tiêu chính là được nhìn thấy bên cạnh Đức Thánh Cha Phanxicô.

Theo bốn nguồn tin thân cận với vấn đề này, phó tổng thống Mỹ hy vọng có được ít nhất một cuộc gặp gỡ ngắn ngủi với Vị Giáo Hoàng 88 tuổi, và đây sẽ là trọng tâm trong chuyến thăm của ông.

Một nguồn tin thân cận với ông cho biết khoảnh khắc như vậy sẽ mang ý nghĩa biểu tượng mạnh mẽ, cả về mặt chính trị và cá nhân, đặc biệt là vào dịp lễ Phục sinh, lễ kỷ niệm quan trọng nhất trong lịch Công Giáo.

Nó cũng có thể báo hiệu sự tan băng trong quan hệ giữa Vatican và Washington sau nhiều tháng căng thẳng về các vấn đề như đạo đức và di cư, với việc Đức Giáo Hoàng trước đó đã nói rằng việc trục xuất hàng loạt những người chạy trốn khỏi đói nghèo hoặc bị đàn áp đã làm tổn hại đến “phẩm giá của nhiều người đàn ông và phụ nữ, và của cả các gia đình”.

“Đức Thánh Cha Phanxicô và JD Vance là những người Công Giáo nổi tiếng nhất hiện nay, một nhà lãnh đạo Giáo hội và hàng giáo phẩm Công Giáo, người kia là giáo dân hiện là phó tổng thống Hoa Kỳ,” Cha Roberto Regoli, giáo sư lịch sử Giáo hội tại Đại học Đức Giáo Hoàng Gregorian, cho biết.

“Một cuộc gặp gỡ giữa các nhà lãnh đạo của hai cường quốc thế giới có tầm cỡ này sẽ có ý nghĩa biểu tượng to lớn.”

Tòa Bạch Ốc và văn phòng phó tổng thống không trả lời các câu hỏi của BBC về chuyến đi của Vance, và Vatican cũng không xác nhận bất kỳ cuộc gặp chính thức hoặc không chính thức nào với Vance.

Đức Thánh Cha Phanxicô đã có sức khỏe không tốt sau năm tuần nằm bệnh viện vì bệnh viêm phổi kép.

Kể từ khi trở về Vatican cách đây một tháng, ngài đã hủy hầu hết các cuộc hẹn chính thức của mình.

Tuy nhiên, khi tình hình sức khỏe cải thiện, Đức Thánh Cha Phanxicô đã bắt đầu xuất hiện bất ngờ - tuần trước, ngài đã có cuộc gặp ngắn với Vua Charles III và Hoàng hậu Camilla trong chuyến thăm chính thức của họ tới Ý.

David Gibson, giám đốc Trung tâm Tôn giáo và Văn hóa tại Đại học Fordham, trường đại học Dòng Tên ở New York, cho biết: “Một bức ảnh chụp với Đức Thánh Cha Phanxicô sẽ là một chiến thắng lớn cho JD Vance, và nó cũng phản ánh đường lối bao dung của Đức Thánh Cha Phanxicô - sự sẵn lòng chào đón và gặp gỡ bất kỳ ai, ngay cả những người có tầm nhìn hoặc giá trị khác biệt”.

Nhưng ông nói thêm, nếu không có cuộc gặp gỡ nào, chắc chắn sẽ có những suy đoán về sự khinh miệt hoặc sức khỏe của Đức Giáo Hoàng.

Bản thân Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã kêu gọi một phản ứng từ bi hơn đối với vấn đề di cư, dựa trên lời dạy trong Phúc âm và dụ ngôn Người Samari nhân hậu.

Trong một lá thư gửi các giám mục Hoa Kỳ vào tháng 2, ngài bày tỏ mối quan ngại về các chính sách của chính quyền và ngầm thách thức những nỗ lực của Vance nhằm sử dụng giáo lý Công Giáo để biện minh cho cuộc đàn áp nhập cư của chính quyền, nói rằng “Các Kitô hữu biết rất rõ rằng chỉ bằng cách khẳng định phẩm giá vô hạn của tất cả mọi người thì bản sắc của chúng ta với tư cách là những con người và cộng đồng mới đạt đến sự trưởng thành”.

Gibson cho biết: “Cuộc gặp giữa Đức Thánh Cha Phanxicô và JD Vance chắc chắn sẽ nhấn mạnh sự tương phản rõ rệt giữa quan điểm của họ về Công Giáo”.

“Tuy nhiên, một cuộc gặp gỡ sẽ có lợi cho cả hai bên - đối với Vance, một bức ảnh với Đức Giáo Hoàng có thể làm dịu đi nhận thức rằng ông là người phản đối Giáo Hội Công Giáo; đối với Đức Thánh Cha Phanxicô, nó sẽ chứng minh đường lối chào đón của ngài, và quan trọng hơn, việc chụp ảnh với JD Vance có thể đánh dấu một bước tiến quan trọng khác trong quá trình ông quay trở lại với nhiệm vụ trước công chúng.”

Những người khác cũng thấy lợi ích cho Vance khi kết giao với thẩm quyền đạo đức của Đức Giáo Hoàng, nếu ông có được cuộc gặp hoặc chụp ảnh với nhà lãnh đạo 1,2 tỷ người Công Giáo trên hành tinh này.

Phải đến tháng 8 năm 2019, ở tuổi 35, Vance mới chính thức cải đạo sang Công Giáo tại một tu viện dòng Đa Minh ở Cincinnati, Ohio.

Ông giải thích rằng quyết định này xuất phát từ việc tìm kiếm một khuôn khổ đạo đức và triết học có khả năng lý giải những sự đổ vỡ của xã hội mà ông đã ghi chép trong cuốn hồi ký bán chạy nhất của mình mang tên Hillbilly Elegy.

Trong bài luận năm 2020 cho tạp chí Công Giáo The Lamp, Vance đã viết một cách thẳng thắn về bước ngoặt tâm linh của mình, mô tả nhu cầu của ông về một thế giới quan có thể giải thích được cả trách nhiệm cá nhân và bất công về mặt cấu trúc.

Source:AP