Edgar Beltrán của tạp chí The Pillar, ngày 25 tháng 4 năm 2025, viết về phát biểu của Cha Bề trên Cả Dòng Tên đối với Đức Phanxicô, người anh em của ngài trong Dòng:
'Đây không phải là việc trao tặng Đức Giáo Hoàng Phanxicô một huy chương hay cho ngài một điểm nào, mà là việc tìm hiểu về những lời chỉ trích và sai lầm tiềm ẩn', người đứng đầu Dòng Tên cho biết.
Người đứng đầu dòng Tên cho biết hôm thứ Năm rằng "Đức Giáo Hoàng Phanxicô luôn thừa nhận những hạn chế, sai lầm và sự chậm trễ của mình" trong việc ứng phó với các trường hợp lạm dụng, như trường hợp của Đức Giám Mục Gustavo Zanchetta và Cha Marko Rupnik.
Tại một cuộc họp báo ngày 24 tháng 4 tại Rome về cuộc đời và di sản của Đức Giáo Hoàng Phanxicô, Cha Arturo Sosa, S.J., cho biết rằng “vấn đề không phải là giữ thể diện cho những gì ngài đã làm hoặc không làm, mà là nếu có sai lầm, và nếu những sai lầm này gây ra hậu quả, chúng ta phải khắc phục chúng”.
“Đây không phải là trao tặng Đức Giáo Hoàng Phanxicô huy chương hay cho điểm, mà là tìm hiểu về những lời chỉ trích và sai lầm tiềm ẩn”, Cha Sosa trả lời một câu hỏi từ The Pillar.
“Về các trường hợp lạm dụng, tôi nghĩ rằng Giáo hội không còn ở cùng vị trí khi Đức Giáo Hoàng Phanxicô được bầu. Điều đó không còn nghi ngờ gì nữa. Nó không phải là một đường thẳng… nhưng Giáo hội đã tiến triển theo hướng đó”, ngài bình luận.
Các cải cách của Đức Giáo Hoàng Phanxicô đối với các định chế Giáo hội, luật giáo luật và văn hóa liên quan đến lạm dụng tình dục của giáo sĩ bao gồm thành lập Ủy ban Giáo hoàng về Bảo vệ Trẻ vị thành niên vào năm 2014, giám sát hội nghị thượng đỉnh về bảo vệ toàn cầu vào năm 2019 và thiết lập một cơ chế để buộc các giám mục phải chịu trách nhiệm về hành vi tắc trách trong việc xử lý các trường hợp lạm dụng với tự sắc Vos estis lux mundi.
Nhưng Đức Giáo Hoàng Phanxicô cũng bị chỉ trích vì cách xử lý các vụ tai tiếng liên quan đến Zanchetta và Rupnik.
Trong một trong những cuộc bổ nhiệm giám mục đầu tiên sau cuộc bầu cử năm 2013, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã bổ nhiệm Zanchetta làm người lãnh đạo Giáo phận Orán của Argentina. Zanchetta đã từ chức vào năm 2017, ở tuổi 53, với lý do sức khỏe được đưa ra.
Mặc dù sau đó Vatican cho biết các cáo buộc lạm dụng đối với Zanchetta lần đầu tiên được đưa ra vào năm 2018, Cha Juan José Manzano, cựu tổng đại diện của giáo phận, tuyên bố các quan chức đã được cảnh báo sớm nhất là vào năm 2015 về hành vi sai trái của giám mục, bao gồm sở hữu ảnh khiêu dâm, quấy rối chủng sinh và các hành vi bất thường về tài chính.
Sau khi từ chức, Zanchetta được trao một chức vụ tại Vatican, làm giám định viên tại Cơ quan Quản lý Di sản của Tòa thánh và sống tại cư sở của Đức Giáo Hoàng. Ông đã rời khỏi vị trí này vào năm 2021.
Một tòa án Argentina đã kết án Zanchetta vào năm 2022 về nhiều tội danh lạm dụng tình dục nghiêm trọng và tuyên án ông bốn năm rưỡi tù vì tội lạm dụng tình dục các chủng sinh. Ông vẫn chưa phải đối mặt với bất cứ hình phạt hoặc sự chỉ trích nào theo giáo luật.
Trong trường hợp của Rupnik, một nghệ sĩ tranh ghép bị buộc tội lạm dụng tình dục khoảng 30 nữ tu và bị trục xuất khỏi Dòng Tên vào năm 2023 vì từ chối tuân theo lời thề vâng lời, Vatican ban đầu đã từ chối dỡ bỏ thời hiệu cho một phiên tòa theo giáo luật khi hàng chục cáo buộc chống lại Rupnik xuất hiện vào năm 2022.
Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã dỡ bỏ thời hiệu và ra lệnh tiến hành một quá trình theo giáo luật, nhưng chỉ một năm sau đó và năm tiếp theo sau sự phản đối của công chúng về việc Rupnik được nhập tịch vào một giáo phận ở quê hương Slovenia của ông, sau khi ông bị trục xuất khỏi Dòng Tên.
Vụ án của Vatican chống lại Rupnik vẫn đang diễn ra.
Sosa, bề trên tổng quyền của Dòng Tên từ năm 2016, cũng được hỏi về nhận định rằng Đức Giáo Hoàng đã không lên tiếng phản đối các chế độ độc tài ở Mỹ Latinh, bao gồm cả ở Nicaragua, Venezuela và Cuba.
Sosa, người Venezuela, cho biết "không phải ai cũng đồng ý về việc ngài đã làm hay không làm những gì ngài nên làm ở Mỹ Latinh, đó là một vấn đề gây tranh cãi".
"Nhưng tôi có thể chứng thực rằng có bao nhiêu mạng sống đã được cứu nhờ các hành động bí mật, bởi vì không phải mọi thứ đều được thực hiện từ ban công của Thánh Phêrô, có nhiều việc được thực hiện mà không cần phải công khai, và tốt hơn là không nên biết đến chúng", cha nói.
Tại Venezuela, Đức Giáo Hoàng đã bị chỉ trích vào năm 2019 khi Quốc vụ khanh, Hồng Y Pietro Parolin, cho biết Vatican có lập trường "trung lập tích cực" trong bối cảnh các cuộc biểu tình lan rộng bị đàn áp dữ dội ở nước này.
Khi được hỏi về Venezuela trong một cuộc phỏng vấn vào tháng 9 năm 2024, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã nói: "Các chế độ độc tài không hiệu quả và sớm muộn gì cũng sẽ kết thúc tồi tệ".
Trong khi Nicaragua phải chịu cuộc đàn áp tôn giáo tồi tệ nhất ở Tây bán cầu, nhiều người chỉ trích những gì họ coi là sự im lặng của giáo hoàng, trong khi những người khác tuyên bố rằng ngài sẽ chỉ khiến cuộc đàn áp trở nên tồi tệ hơn bằng cách lên tiếng.
Nhưng từ năm 2023 trở đi, Đức Giáo Hoàng đã hướng những lời lẽ mạnh mẽ hơn chống lại chế độ Nicaragua, so sánh Tổng thống Daniel Ortega với Hitler trong một cuộc phỏng vấn, viết một lá thư mục vụ cho Giáo hội Nicaragua và đích thân bổ nhiệm Giám mục lưu vong Rolando Álvarez làm đại biểu cho phiên họp thứ hai của Thượng hội đồng về tính đồng nghị.
“Tôi nghĩ đánh giá ở đây là khác biệt,” Sosa nói. “Trong trường hợp của Venezuela, Đức Giáo Hoàng rất nhất quán khi nói rằng ‘tiếng nói của các giám mục Venezuela là tiếng nói của tôi’, và các giám mục Venezuela đã rất kiên quyết. Tôi nghĩ đây là những tình huống mà chỉ có thời gian mới có thể giúp chúng ta đánh giá tốt hơn.”
“Vấn đề không phải là nói Đức Giáo Hoàng đã đúng hay sai, mà là làm thế nào chúng ta có thể tìm ra một lập trường tốt hơn, một sự đóng góp tốt hơn của Giáo hội cho các tiến trình này.”