Elise Ann Allen của Crux ngày 26 tháng 4 năm 2025, tường trình rằng: Trong Thánh lễ tang của ngài vào Thứ Bảy, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã được tưởng nhớ vì di sản phi thường của ngài trong việc phục vụ những người bên lề cuộc sống và được ca ngợi vì ngài luôn nhấn mạnh đến lòng thương xót của Chúa và tầm quan trọng của tình huynh đệ trong một thế giới chia rẽ.
“Đức Giáo Hoàng Phanxicô luôn đặt Tin mừng của lòng thương xót vào vị trí trung tâm, liên tục nhấn mạnh rằng Thiên Chúa không bao giờ mệt mỏi tha thứ cho chúng ta”, Đức Hồng Y người Ý Giovanni Battista Re, Niên Trưởng Hồng Y đoàn, phát biểu trong bài giảng của ngài tại Thánh lễ an táng Đức Giáo Hoàng Phanxicô ngày 26 tháng 4.
“[Thiên Chúa] luôn tha thứ, bất kể hoàn cảnh của người cầu xin sự tha thứ và quay trở lại con đường đúng đắn có thể như thế nào”, Đức Hồng Y Re nói, “Lòng thương xót và niềm vui của Tin mừng là hai từ khóa đối với Đức Giáo Hoàng Phanxicô”.
Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã qua đời vào thứ Hai, ngày 21 tháng 4, ở tuổi 88 sau một thời gian dài chống chọi với căn bệnh đường hô hấp, sau khi xuất hiện trước công chúng lần cuối tại Quảng trường Thánh Phêrô vào Chúa Nhật Phục sinh, ban phước lành Urbi et Orbi truyền thống và chào đón các tín hữu tại quảng trường từ xe giáo hoàng của ngài.
Theo ước tính của Vatican, có khoảng 250,000 người đã đến để bày tỏ lòng thành kính cuối cùng đối với Đức Giáo Hoàng Phanxicô trong ba ngày ngài nằm tại nhà tang lễ.
Khoảng 130 phái đoàn, 50 nguyên thủ quốc gia và 10 quốc vương trị vì đã tham dự Thánh lễ tang của ngài vào thứ Bảy, tạm biệt một vị giáo hoàng khác thường đã để lại dấu ấn sâu sắc trong Giáo hội và thế giới, bao gồm Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy.
Ngoài ra còn có các phái đoàn đại kết từ 34 Giáo hội và truyền thống Kitô giáo khác, bao gồm một phái đoàn từ Tòa Thượng phụ Moscow do Đức Tổng Giám Mục Antonij của Volokolamsk, chủ tịch Bộ Giáo hội Đối ngoại của tòa Thượng phụ, dẫn đầu. Các phái đoàn liên tôn khác cũng có mặt.
Trong bài giảng của mình, Đức Hồng Y Re đã cảm ơn các nguyên thủ quốc gia và chức sắc khác nhau vì sự hiện diện của họ, nói rằng sự ủng hộ nồng nhiệt sau khi ngài qua đời cho thấy "triều đại giáo hoàng sâu sắc của Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã chạm đến tâm trí và trái tim như thế nào".
Ngài đã suy gẫm về bài đọc Tin Mừng, trong đó Chúa Giêsu hỏi Phêrô: "Con có yêu Thầy hơn những người này không?" và bảo ông: "Hãy chăn dắt chiên của Thầy".
“Đây sẽ là nhiệm vụ thường trực của Phêrô và những người kế nhiệm ngài, một sự phục vụ của tình yêu theo bước chân của Chúa Kitô, Thầy và Chúa của chúng ta, Đấng “đến không phải để được phục vụ mà là để phục vụ và hiến dâng mạng sống mình làm giá chuộc cho nhiều người”, Đức Hồng Y Re cho biết.
Mặc dù Đức Giáo Hoàng Phanxicô mắc bệnh nặng và đau đớn về thể xác trong những năm cuối nhiệm kỳ giáo hoàng, ngài đã chọn “đi theo con đường hiến dâng này cho đến ngày cuối cùng của cuộc đời trần thế”, Đức Hồng Y Re cho biết, “Và ngài đã làm như vậy với sức mạnh và sự thanh thản, gần gũi với đàn chiên của mình, Giáo hội của Chúa”.
Lưu ý rằng Đức Phanxicô đã có rất nhiều kinh nghiệm lãnh đạo khi được bầu làm giáo hoàng vào ngày 13 tháng 3 năm 2013, từng là bề trên tỉnh dòng Tên ở Argentina và tổng giám mục Buenos Aires, ngài cho biết kinh nghiệm này đã trở thành nền tảng cho toàn bộ triều đại giáo hoàng của ngài.
Quyết định lấy tên là Phanxicô, ngài nói, “dường như chỉ ra kế hoạch mục vụ và phong cách mà ngài muốn dựa vào đó cho triều đại giáo hoàng của ngài, tìm kiếm cảm hứng từ tinh thần của Thánh Phanxicô thành Assisi”.
“Ngài vẫn giữ được tính khí và hình thức lãnh đạo mục vụ của mình, và thông qua tính cách kiên quyết của mình, ngài đã ngay lập tức tạo dấu ấn trong việc quản lý Giáo hội”, ĐHY Re nói, chỉ ra sự gần gũi của Đức Phanxicô với mọi người và sự quan tâm của ngài đối với người nghèo và những người bị thiệt thòi.
Đức Phanxicô, ngài nói, “là một giáo hoàng giữa mọi người, với trái tim rộng mở đối với mọi người. Ngài là một giáo hoàng chú ý đến các dấu hiệu của thời đại và những gì Chúa Thánh Thần đang đánh thức trong Giáo hội”.
Nhắc lại cách sử dụng hình ảnh và biểu tượng sống động của vị giáo hoàng, cũng như ngôn ngữ và vốn từ vựng quen thuộc của ngài, ĐHY Re cho biết Đức Phanxicô đã đưa ra phản hồi cho các Ki-tô hữu giữa những thách thức và mâu thuẫn của thời hiện đại, mà ngài thường mô tả là một “sự thay đổi mang tính thời đại”.
“Ngài có tính tự phát tuyệt vời và cách nói chuyện không chính thức với mọi người, ngay cả những người ở xa Giáo hội”, ngài nói, ca ngợi sự nồng hậu và sự nhạy cảm sâu sắc của vị giáo hoàng đối với những thách thức đương thời, và khả năng chia sẻ những đau khổ và hy vọng “của thời đại hoàn cầu hóa này”.
ĐHY Re ca ngợi “sức thu hút chào đón và lắng nghe” của Đức Giáo Hoàng Phanxicô, cũng như khả năng chạm đến trái tim và “đánh thức lại những nhạy cảm về đạo đức và tinh thần” của ngài.
“Truyền giáo là nguyên tắc chỉ đạo của triều đại giáo hoàng của ngài”, ngài nói, đặc biệt là khi ngài nhấn mạnh đến niềm vui của Tin mừng như “niềm vui lấp đầy trái tim của tất cả những ai phó thác mình cho Chúa với sự tin tưởng và hy vọng”.
Nhắc đến cách Đức Phanxicô thường mô tả Giáo hội như một “bệnh viện dã chiến” để điều trị những người đau khổ và bị thương, ngài nói rằng sợi chỉ hướng dẫn sứ mệnh của Đức Phanxicô là xác tín của ngài rằng Giáo hội “là ngôi nhà cho tất cả mọi người”, với cánh cửa luôn rộng mở.
ĐHY Re cũng ca ngợi sự quan tâm của Đức Giáo Hoàng Phanxicô đối với người nghèo, người di cư, người tị nạn và người di tản, đặc biệt là các chuyến thăm của ngài đến đảo Lampedusa của Ý và đảo Lesbos của Hy Lạp, cũng như biên giới Hoa Kỳ-Mexico. Đám đông đã vỗ tay rất to khi ngài đưa ra tuyên bố này.
Có ý nghĩa đặc biệt là chuyến thăm Iraq năm 2021 của ngài, “bất chấp mọi rủi ro” vào thời điểm đó, bao gồm cả COVID-19 và các mối đe dọa an ninh trên thực địa, ngài nói, gọi chuyến đi đó là “một liều thuốc xoa dịu vết thương hở của người dân Iraq, những người đã phải chịu đựng quá nhiều từ các hành động vô nhân đạo của ISIS”.
“Đó cũng là một chuyến đi quan trọng đối với đối thoại liên tôn, một chiều kích quan trọng khác trong công tác mục vụ của ngài”, ĐHY Re nói.
Ngài đã suy gẫm về tầm quan trọng của lòng thương xót và tình huynh đệ trong suốt triều đại giáo hoàng của Đức Giáo Hoàng Phanxicô, nói rằng tình huynh đệ, nói riêng, “chảy qua toàn bộ triều đại giáo hoàng của ngài với những giai điệu sống động”.
Đức Giáo Hoàng Phanxicô, ngài nói, “muốn khơi dậy khát vọng về tình huynh đệ trên toàn thế giới, bởi vì tất cả chúng ta đều là con của cùng một Cha trên thiên đàng. Ngài thường nhắc nhở chúng ta một cách mạnh mẽ rằng tất cả chúng ta đều thuộc về cùng một gia đình nhân loại”.
ĐHY Re cũng nhớ lại chuyến thăm Abu Dhabi năm 2019 của Đức Giáo Hoàng, trong đó ngài đã ký Văn kiện về tình huynh đệ nhân loại vì hòa bình thế giới và chung sống hòa bình, văn kiện này cũng đã được nhiều nhà lãnh đạo liên tôn quốc tế ký kết.
Cuối cùng, ĐHY Re nhắc lại sự quan tâm liên tục của Đức Giáo Hoàng Phanxicô đối với môi trường và những lời kêu gọi hòa bình thường xuyên của ngài trong bối cảnh các cuộc chiến tranh đang hoành hành trên khắp thế giới trong những năm gần đây, “với những nỗi kinh hoàng vô nhân đạo và vô số cái chết và sự tàn phá”.
“Đức Giáo Hoàng Phanxicô không ngừng lên tiếng cầu xin hòa bình và kêu gọi lý trí và đàm phán trung thực để tìm ra các giải pháp khả thi. Ngài nói rằng chiến tranh dẫn đến cái chết của con người và sự phá hủy nhà cửa, bệnh viện và trường học”, ĐHY Re nói.
“Chiến tranh luôn khiến thế giới tồi tệ hơn trước: Đó luôn là một thất bại đau đớn và bi thảm cho tất cả mọi người”, ngài nói, đồng thời nhắc lại nhiều tuyên bố của Đức Giáo Hoàng Phanxicô về vấn đề này.
Đám đông tại Quảng trường Thánh Phêrô một lần nữa vỗ tay vang dội trước lời của ĐHY Re về việc Giáo hoàng Phanxicô lên án chiến tranh.
Ngài chỉ ra lời kêu gọi thường xuyên của Phanxicô với thế giới là "xây dựng những cây cầu, chứ không phải những bức tường", nói rằng việc phục vụ của ngài với tư cách giáo hoàng luôn dành riêng cho việc phục vụ nhân loại, "trong mọi chiều kích".
Lưu ý rằng Giáo hoàng Phanxicô đã kết thúc hầu hết mọi bài diễn văn và bài phát biểu trước công chúng bằng cách cầu nguyện, ĐHY Re cho biết rằng Giáo hội hiện đang xin Đức Phanxicô cầu nguyện cho mình.
"Xin cha ban phước cho Giáo hội, ban phước cho Rome và ban phước cho toàn thế giới từ thiên đàng như cha đã làm vào Chúa Nhật tuần trước từ ban công của Vương cung thánh đường này trong vòng tay cuối cùng với tất cả mọi người của Chúa, nhưng cũng ôm lấy nhân loại đang tìm kiếm sự thật bằng một trái tim chân thành và giơ cao ngọn đuốc hy vọng", ngài nói.
Vào cuối Thánh lễ an táng, quan tài của Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã được đưa bằng xe hơi đến Vương cung thánh đường Đức Bà Cả của Rôma, nơi ngài sẽ được một nhóm người nghèo và vô gia cư chào đón trước khi được an táng bên trong Vương cung thánh đường.
Là nơi có bức ảnh nổi tiếng của Rome Maria Salus Populi Romani, hay Đức Maria, Đấng Cứu giúp Nhân dân Rôma, vương cung thánh đường này là nơi yêu thích của Đức Giáo Hoàng Phanxicô, người đã đến thăm trước và sau mỗi chuyến tông du quốc tế, và hiện sẽ là nơi an nghỉ cuối cùng của ngài.