1. Tổng thống Donald Trump chỉ trích Putin—’Chuyện quái quỷ gì đã xảy ra với ông ấy vậy?’
Tổng thống Trump đã chỉ trích người đồng cấp Nga Vladimir Putin vì tiếp tục tấn công Ukraine trong khi các cuộc đàm phán đang diễn ra giữa hai nước nhằm tìm cách chấm dứt xung đột.
Phát biểu với các phóng viên trên chuyên cơ Không lực Một và trở về Washington, DC, Tổng thống Trump đã nói về nhiều chủ đề khi trả lời các câu hỏi từ thuế quan đến mục tiêu sản xuất cho đến các cuộc đàm phán hòa bình giữa Nga và Ukraine.
“Tôi không hài lòng với những gì Putin đang làm”, Tổng thống Trump nói. “Ông ta đang giết rất nhiều người, và tôi không biết chuyện quái quỷ gì đã xảy ra với Putin. Tôi đã biết ông ta từ lâu rồi. Luôn hòa thuận với ông ta, nhưng ông ta đang bắn hỏa tiễn vào các thành phố và giết người, và tôi không thích điều đó chút nào”.
“Chúng tôi đang nói chuyện, và ông ta bắn hỏa tiễn vào Kyiv và các thành phố khác. Tôi không thích điều đó chút nào,” ông nói, và nói thêm, “Tôi không thích những gì Putin đang làm, thậm chí không thích một chút nào. Ông ta đang giết người. Có chuyện gì đó đã xảy ra với gã này, và tôi không thích điều đó.”
Khi được hỏi liệu ông có bình luận gì về tin tức Putin suýt bị kẹt giữa một cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa từ Ukraine hay không, Tổng thống Trump cho rằng “có lẽ đó là lý do” cho sự thay đổi tính cách của Putin, nhưng nhấn mạnh “Tôi không biết. Tôi chưa nghe thấy điều đó”.
Sau đó, khi được hỏi về các cuộc đàm phán với Putin, Tổng thống Trump nói rằng ông “hoàn toàn” sẽ cân nhắc áp dụng thuế quan đối với Nga để thúc đẩy tiến trình đàm phán hòa bình, một lần nữa nói rằng, “Ông ta đang giết rất nhiều người, tôi không biết ông ta bị làm sao. Chuyện quái gì đã xảy ra với ông ta vậy, đúng không? Ông ta đang giết rất nhiều người, tôi không vui với điều đó.”
[Newsweek: Donald Trump Blasts Putin—'What the Hell Happened to Him?']
2. Chỉ huy Nga tuyên bố Putin suýt thiệt mạng khi chiếc trực thăng của Putin là ‘tâm chấn’ của cuộc tấn công dữ dội bằng máy bay điều khiển từ xa của Ukraine
Một chỉ huy quân đội Nga tuyên bố rằng trực thăng của nhà độc tài Vladimir Putin “nằm ở tâm điểm” của cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa của Ukraine vào ngày 20 tháng 5 tại Tỉnh Kursk của Nga.
Hãng thông tấn Nga RBC loan tin hôm Chúa Nhật, 25 Tháng Năm, rằng Yury Dashkin, chỉ huy một sư đoàn phòng không, cho biết “Chúng tôi vừa tham gia vào trận chiến phòng không vừa bảo đảm an ninh không phận cho chuyến bay trực thăng của tổng thống. Chiếc trực thăng thực sự là tâm điểm của phản ứng trước cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa quy mô lớn”.
Trong cuộc phỏng vấn dành cho Suspine hôm Thứ Hai, 26 Tháng Năm, Trung tướng Kyrylo Budanov, nhà lãnh đạo cơ quan tình báo quân sự GUR của Ukraine nhận định rằng những tuyên bố này có thể là một nỗ lực nhằm thu hút sự ủng hộ cho nhà độc tài Nga bằng cách miêu tả ông như là người có liên quan chặt chẽ hơn đến cuộc giao tranh, và rằng ông ta suýt mất mạng vì dám xông pha vào khu vực nguy hiểm đang có giao tranh. Tắt một điều là muốn tạo hào quang cho ông ta. Tướng Budanov nhấn mạnh rằng “Nếu chúng tôi biết trên chiếc trực thăng đó có một nhân vật quan trọng, chúng tôi có những cách để nhân vật ấy không thể thoát được. Toàn bộ câu chuyện này chỉ là hư cấu từ A đến Z”.
Hôm Chúa Nhật, 25 Tháng Năm, Tổng thống Trump đã được hỏi liệu ông có bình luận gì về tin tức Putin suýt bị kẹt giữa một cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa từ Ukraine hay không. Tổng thống Trump cho rằng “có lẽ đó là lý do cho sự thay đổi tính cách của Putin.”
“Rõ ràng câu chuyện được hư cấu từ A đến Z này đã được dùng để biện minh cho hành động tàn bạo của Putin khi mở cuộc không kích lớn chưa từng có vào Ukraine trong hai ngày qua,” Oleksandr Merezhko, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại của Quốc Hội Ukraine, nói.
Ông nhấn mạnh rằng “Cần nhớ rằng đây không phải là lần đầu tiên Putin ra lệnh tấn công tàn bạo vào các cơ sở hạ tầng dân sự Ukraine. Hắn ta đã làm như thế từ ba năm nay rồi. Có hay không có vụ tấn công vào máy bay trực thăng của hắn, hắn ta vẫn hành xử như thế.”
Putin đã đến thăm Kursk vào đầu tuần này, đánh dấu chuyến thăm đầu tiên của ông tới Tỉnh Kursk kể từ khi lực lượng Nga giành lại phần lớn quyền kiểm soát của Ukraine trong khu vực vào tháng 3.
Ukraine đã phát động cuộc tấn công xuyên biên giới vào Kursk vào tháng 8 năm 2024, đánh dấu cuộc xâm lược quy mô lớn đầu tiên vào lãnh thổ Nga của các lực lượng nước ngoài kể từ Thế chiến II. Nước này đã nắm giữ một phần đáng kể lãnh thổ cho đến khi Nga phản công thành công vào tháng 3, được thực hiện với sự hỗ trợ của quân đội Bắc Hàn.
[Kyiv Independent: Russian commander claims Putin's helicopter was 'at the epicenter' of Ukrainian drone attack]
3. Tổng thống Trump phàn nàn về hỏa tiễn siêu thanh ‘bị đánh cắp’ trong bài phát biểu tại West Point
Tổng thống Trump đã chỉ trích Nga và cựu Tổng thống Barack Obama trong bài phát biểu tại lễ tốt nghiệp của West Point vào hôm Thứ Bẩy, 24 Tháng Năm, và tuyên bố rằng Hoa Kỳ đã phát minh ra hỏa tiễn siêu thanh và nó đã bị “đánh cắp” bởi đối phương.
Vũ khí siêu thanh, đạt tốc độ tối đa gấp nhiều lần tốc độ âm thanh, đã chứng minh là một thách thức đối với Hoa Kỳ khi Trung Quốc chứng minh khả năng phát triển và sử dụng các loại vũ khí như vậy trong những năm gần đây. Một cuộc thử nghiệm vào năm 2022 của Bắc Kinh đã khiến bộ chỉ huy quân sự Hoa Kỳ bất ngờ, theo báo cáo của Financial Times.
Trong nhiều năm, bộ chỉ huy quân sự đã đề xuất rằng Hoa Kỳ cần đầu tư không chỉ vào vũ khí siêu thanh mà còn vào cả hệ thống phòng thủ siêu thanh. Họ thường xuyên trích dẫn Trung Quốc là một thách thức về tốc độ, điều đó có nghĩa là Hoa Kỳ có khoảng cách với Bắc Kinh, nhưng khoảng cách đó đang nhanh chóng thu hẹp.
Vào tháng 11 năm 2024, Nga đã chứng minh khả năng của hỏa tiễn siêu thanh của riêng mình bằng một cuộc tấn công vào thành phố Dnipro của Ukraine, lên truyền hình ngay sau đó để khoe khoang về khả năng của vũ khí. Putin tuyên bố hỏa tiễn Oreshnik đạt tốc độ Mach 10 và miễn nhiễm với mọi hệ thống phòng thủ hỏa tiễn.
Tổng thống Trump đã có bài phát biểu tại lễ tốt nghiệp West Point năm 2025 ở New York, phần lớn bài phát biểu tập trung vào Quân đội Hoa Kỳ và nhiều thành tựu của học viện.
Một tuyên bố đáng chú ý mà Tổng thống Trump đưa ra trong bài phát biểu của mình tập trung vào vũ khí siêu thanh, ông đã đề cập đến một dự án do tám học viên West Point hoàn thành, trong đó họ thiết kế và phóng một hỏa tiễn siêu thanh lên độ cao chỉ dưới 150 km (khoảng 93 dặm).
“Tám học viên ở đây hôm nay đã thực hiện thử thách thiết kế hỏa tiễn siêu thanh của riêng họ,” Tổng thống Trump nói. “Ồ, chúng tôi có thể sử dụng các bạn để xây dựng chúng ngay bây giờ. Bạn biết đấy, chúng tôi đã bị đánh cắp. Chúng tôi là người thiết kế ra nó. Chúng tôi đã bị đánh cắp trong thời chính quyền Obama. Họ đã thấy—bạn biết ai đã đánh cắp nó không? Người Nga đã đánh cắp nó. Một điều tồi tệ đã xảy ra.”
Tổng thống nói thêm: “Nhưng chúng tôi hiện là nhà thiết kế của nó. Chúng tôi hiện đang chế tạo chúng, và rất nhiều, và đầu năm nay, họ đã phóng nó vào không gian, lập kỷ lục thế giới về hỏa tiễn nghiệp dư.”
Các học viên đã tham gia chương trình SPEAR bắt đầu vào năm 2018 và là “một trong những chương trình đào tạo hỏa tiễn bậc đại học đầy tham vọng nhất trên toàn quốc”, theo West Point.
Học viện mô tả vấn đề này là một sáng kiến cung cấp cho học viên “kinh nghiệm thực tế trong môi trường chiến đấu công nghệ cao”, nhằm mục đích “thúc đẩy sự hiểu biết về năng lực của Bộ Quốc phòng”.
Nga đã chứng minh việc sử dụng vũ khí siêu thanh, nhưng Ngũ Giác Đài xác định hỏa tiễn Oreshnik là loại hỏa tiễn đạn đạo thử nghiệm dựa trên hỏa tiễn đạn đạo liên lục địa, gọi tắt là ICBM RS-26 Rubezh của Nga.
Vào tháng Giêng, chỉ vài ngày sau khi nhậm chức nhiệm kỳ thứ hai, Tổng thống Trump đã cáo buộc Nga đánh cắp thiết kế hỏa tiễn của họ từ Hoa Kỳ, nói với người dẫn chương trình Sean Hannity của Fox News rằng “một kẻ xấu đã đưa cho họ các thiết kế”.
“Nga đã đánh cắp thiết kế, họ lấy nó từ chúng tôi,” Tổng thống Trump nói, nhưng ông cũng cho biết Hoa Kỳ đang phát triển “hỏa tiễn siêu thanh...thậm chí còn tốt hơn một bước.” Tổng thống không đưa ra bằng chứng nào để chứng minh cho tuyên bố này.
Tổng thống Trump đã thảo luận về những nỗ lực của mình nhằm tái thiết và cải thiện quân đội, trích dẫn ngân sách tăng thêm khoảng 1 ngàn tỷ đô la và nói về cách ông “tái thiết” Quân đội.
“Mỗi học viên trên sân trước tôi nên tận hưởng buổi sáng này, vì đây là ngày mà các bạn sẽ không bao giờ, không bao giờ quên trong vài khoảnh khắc, các bạn sẽ trở thành những sinh viên tốt nghiệp của học viện quân sự ưu tú và lừng danh nhất trong lịch sử loài người, và các bạn sẽ trở thành sĩ quan trong Quân đội vĩ đại và hùng mạnh nhất mà thế giới từng biết đến. Và tôi biết vì tôi đã xây dựng lại Quân đội đó, và tôi đã xây dựng lại quân đội,” Tổng thống Trump nói.
“Và chúng tôi đã xây dựng lại nó theo cách chưa ai từng làm được trước đây, trong nhiệm kỳ đầu tiên của tôi,” ông nói thêm.
Theo Kho lưu trữ Tòa Bạch Ốc của Tổng thống Trump, nơi ghi lại chi tiết các khía cạnh trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông, Tổng thống Trump đã phục hồi cơ sở công nghiệp quốc phòng, bảo đảm tăng lương cho quân đội và thành lập Lực lượng Không gian, mở rộng phạm vi và hoạt động của quân đội.
Điều này bao gồm 2,2 ngàn tỷ đô la chi tiêu trong bốn năm đầu tiên của ông, với 738 tỷ đô la được chi vào năm 2020; hiện đại hóa hệ thống phòng thủ hỏa tiễn và hạt nhân; và nâng cấp phòng thủ mạng bằng cách nâng Bộ tư lệnh Không gian mạng lên thành một bộ tư lệnh tác chiến lớn.
Một báo cáo từ Politico năm 2020 ghi nhận Tổng thống Trump đã giám sát “mức tăng lịch sử trong ngân sách quốc phòng”, đưa một số người trong ngành quốc phòng vào các vị trí hàng đầu của Ngũ Giác Đài và thúc đẩy mạnh mẽ việc bán thêm vũ khí của Mỹ ra nước ngoài, bao gồm hơn 55,6 tỷ đô la doanh số bán vũ khí ra nước ngoài vào năm 2018, tăng 20 tỷ đô la so với năm đầu tiên ông nhậm chức.
4. Nga tuyên bố đã bắn hạ 110 máy bay điều khiển từ xa của Ukraine trong đêm
Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố lực lượng phòng không của Nga đã phá hủy và đánh chặn 110 máy bay điều khiển từ xa của Ukraine vào đêm Chúa Nhật, 25 Tháng Năm.
Phát ngôn nhân Bộ Quốc phòng Nga, Trung tướng Igor Konashenkov nói rằng các máy bay điều khiển từ xa đã bị chặn ở một số khu vực của Nga, bao gồm cả Mạc Tư Khoa và vùng Kursk.
Konashenkov cũng báo cáo rằng máy bay điều khiển từ xa đã bị chặn trên bán đảo Crimea của Ukraine bị Nga tạm chiếm. Giải thích về các vụ nổ và hỏa hoạn ông ta cho rằng đó là do các mảnh vỡ rơi xuống không phải do các máy bay điều khiển từ xa của Ukraine đánh thàh công.
Trong tuần qua, Ukraine đã điều động nhiều đợt máy bay điều khiển từ xa ồ ạt vào sâu trong lãnh thổ Nga, buộc các phi trường phải đóng cửa trong nhiều ngày liên tiếp.
Máy bay điều khiển từ xa của Ukraine đã buộc ít nhất 217 phi trường trên khắp nước Nga phải đóng cửa tạm thời kể từ ngày 1 tháng Giêng, hãng tin độc lập Novaya Gazeta Europe của Nga đưa tin vào ngày 14 tháng 5, trích dẫn dữ liệu từ cơ quan hàng không nhà nước Rosaviatsia của Nga.
Vụ tấn công diễn ra vào đêm cùng ngày khi Nga tiến hành cuộc không kích lớn vào lãnh thổ Ukraine, khiến ít nhất một chục người thiệt mạng, trong đó có 3 trẻ em.
Theo Bộ Tổng tham mưu Ukraine, Ukraine đã phá hủy 1.169 hệ thống phòng không của Nga kể từ khi bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện.
[Kyiv Independent: Russia claims it downed 110 Ukrainian drones overnight]
5. Cuộc tấn công bằng hỏa tiễn và máy bay điều khiển từ xa của Nga làm ít nhất 12 người ở Ukraine thiệt mạng
Theo các quan chức địa phương, Nga đã tấn công Kyiv và các khu vực khác của Ukraine bằng máy bay điều khiển từ xa và hỏa tiễn vào đêm ngày 25 tháng 5, khiến ít nhất một chục người thiệt mạng, trong đó có ba trẻ em.
Theo Không quân Ukraine, Nga đã phóng 69 hỏa tiễn và 298 máy bay điều khiển từ xa trong đêm.
Không quân báo cáo rằng 45 hỏa tiễn hành trình đã bị phòng không bắn hạ và 266 máy bay điều khiển từ xa đã bị vô hiệu hóa, trong khi 22 địa điểm ghi nhận một cuộc tấn công trực tiếp.
Các cuộc tấn công diễn ra vào một đêm sau một trong những cuộc tấn công dữ dội nhất của Nga vào Kyiv trong suốt cuộc chiến toàn diện. Cuộc tấn công cũng trùng với Ngày Kyiv, một ngày lễ của thành phố thường được tổ chức vào Chúa Nhật cuối cùng của tháng 5.
Không quân Ukraine đã cảnh báo vào cuối ngày 24 tháng 5 rằng Nga đã phóng các đợt máy bay điều khiển từ xa về phía nhiều khu vực và cũng đã ban hành cảnh báo hỏa tiễn đạn đạo ngay trước nửa đêm. Vào đêm muộn, một cảnh báo trên không đã có hiệu lực đối với tất cả các khu vực của Ukraine, bao gồm cả các tỉnh cực tây của đất nước.
Theo các quan chức địa phương và hãng tin Suspilne, các vụ nổ đã được báo cáo trong đêm ở Kyiv, Odesa, Dnipro, Mykolaiv, Sumy, Konotop, Chernihiv, Ternopil và Kharkiv.
Ngoại trưởng Andrii Sybiha lên án vụ tấn công và kêu gọi cộng đồng quốc tế tiếp tục gây áp lực buộc Nga ngừng bắn.
“Khi toàn thế giới kêu gọi chấm dứt giết chóc, Putin lại ra lệnh tấn công, tấn công và giết trẻ em nhiều hơn nữa. Điều này một lần nữa nhấn mạnh sự cấp thiết của lệnh ngừng bắn hoàn toàn, vô điều kiện và lâu dài cho bất kỳ nỗ lực hòa bình có ý nghĩa nào”, Sybiha nói.
“Thế giới phải gây áp lực buộc Nga chấp nhận và chấm dứt ngay lập tức các vụ giết người.”
Theo Cơ quan Tình trạng Khẩn cấp Nhà nước, ba trẻ em tuổi từ 8, 12 và 17 đã thiệt mạng ở Tỉnh Zhytomyr, trong khi 12 trẻ khác trong tỉnh bị thương.
Thị trưởng Kyiv Vitali Klitschko cho biết thủ đô một lần nữa bị tấn công và khuyên người dân nên tìm nơi trú ẩn.
“Đêm nay sẽ không dễ dàng. Có mối đe dọa từ đối phương sử dụng một số lượng lớn máy bay điều khiển từ xa và hỏa tiễn từ máy bay chiến lược”, Klitschko cảnh báo khi lực lượng phòng không tích cực đẩy lùi máy bay điều khiển từ xa trên bầu trời Kyiv.
Klitschko cho biết mảnh vỡ từ một máy bay điều khiển từ xa rơi trúng một ký túc xá sinh viên ở quận Holosiivskyi của Kyiv, gây ra hỏa hoạn. Bốn người bị thương và được điều trị y tế tại chỗ.
Một người khác bị thương ở quận Desnianskyi đã được chăm sóc y tế tại hiện trường, Klitschko cho biết, trong khi nạn nhân thứ hai trong khu vực đã được đưa vào bệnh viện. Một ngôi nhà ở quận Dniprovskyi của thành phố cũng bị hư hại. Cơ quan quản lý quân sự thành phố Kyiv báo cáo rằng một phụ nữ trẻ trong quận đã bị thương và gãy chân.
Theo chính quyền, một trung tâm thương mại ở quận Shevchenkivskyi đã bị hư hại.
Chính quyền cho biết 11 nạn nhân bị thương có độ tuổi từ 18 đến 62.
Bên ngoài thủ đô, bốn người ở Tỉnh Kyiv đã thiệt mạng trong các vụ tấn công và 15 người khác bị thương, Cơ quan Cấp cứu Nhà nước đưa tin.
Tại Kharkiv, Thống Đốc khu vực Kharkiv, Oleh Syniehubov, cũng báo cáo rằng máy bay điều khiển từ xa đã tấn công các quận Osnovianskyi, Novobavarskyi và Shevchenkivskyi của thành phố. Một doanh nghiệp dân sự ở quận Osnovianskyi đã bị hư hại trong khi một tòa nhà văn phòng bị tấn công ở quận Shevchenkivskyi.
Syniehubov cho biết kính vỡ ở một số tòa nhà chung cư trong vụ tấn công. Một đứa trẻ bị thương do mảnh kính vỡ và đang được điều trị y tế.
Artem Semenikhin, thị trưởng thành phố Konotop thuộc tỉnh Sumy, cho biết cuộc tấn công đêm qua của Nga “có lẽ là cuộc tấn công tổng hợp và lớn nhất vào thành phố của chúng tôi kể từ Thế chiến thứ hai”.
Máy bay điều khiển từ xa và hỏa tiễn cũng tấn công nhiều khu vực ở thành phố Chernihiv và khu vực xung quanh, Cơ quan khẩn cấp nhà nước đưa tin. Cháy nổ tại các cơ sở lưu trữ và các tòa nhà phi dân cư, bao gồm một đám cháy bao phủ hơn 1.000 mét vuông. Thông tin về thương vong và thiệt hại vẫn đang được điều tra.
Tại thành phố Mykolaiv ở phía nam, một người đàn ông đã thiệt mạng và năm người khác bị thương khi một máy bay điều khiển từ xa đâm vào một tòa nhà dân cư năm tầng, Cơ quan Tình trạng Khẩn cấp Nhà nước Ukraine đưa tin. Một thiếu niên nằm trong số những nạn nhân bị thương.
Theo Thống đốc Viacheslav Nehoda, tại Ternopil, một thành phố phía tây ít bị Nga tấn công, một hỏa tiễn hành trình Kalibr đã tấn công một cơ sở công nghiệp và gây ra hỏa hoạn.
Thương vong và thiệt hại cũng được báo cáo tại Khmelnytskyi. Thống đốc Serhii Tiurin cho biết các cuộc tấn công đã giết chết bốn người trong khu vực và làm bị thương năm người khác, ngoài ra còn phá hủy cơ sở hạ tầng dân sự.
Ba Lan đã điều động chiến binh và kích hoạt hệ thống phòng không, giống như trước đây họ đã làm để bảo vệ không phận của mình trong các cuộc tấn công quy mô lớn của Nga vào Ukraine.
Đêm trước, Nga đã tiến hành một cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa và hỏa tiễn quy mô lớn vào Kyiv, làm bị thương ít nhất 15 người. Các cuộc tấn công gây ra các vụ nổ khắp thành phố và làm hư hại các tòa nhà dân cư.
Nga tiếp tục nhắm vào các khu dân cư bằng các cuộc tấn công trên không ngày càng nguy hiểm trong khi Điện Cẩm Linh vẫn công khai bác bỏ lời kêu gọi ngừng bắn của quốc tế.
[Kyiv Independent: Russian missile, drone attack kills at least 12 in Ukraine]
6. ‘Putin không quan tâm đến hòa bình’ - Ngoại trưởng Đức kêu gọi thêm lệnh trừng phạt sau cuộc tấn công quy mô lớn của Nga vào Ukraine
Ngoại trưởng Đức Johann Wadephul đã kêu gọi Liên Hiệp Âu Châu áp dụng thêm lệnh trừng phạt đối với Nga vào ngày 25 tháng 5 sau cuộc tấn công quy mô lớn của Nga vào Ukraine trong đêm khiến 12 người thiệt mạng và 79 người bị thương.
“Putin không quan tâm đến hòa bình, hắn ta muốn tiếp tục cuộc chiến này và chúng ta không được phép để điều đó xảy ra, đó là lý do tại sao Liên minh Âu Châu sẽ đồng ý về các lệnh trừng phạt bổ sung”, Wadephul nói trong một cuộc phỏng vấn với ARD.
Theo Không quân Ukraine, Nga đã phóng 69 hỏa tiễn và 298 máy bay điều khiển từ xa trong đêm ngày 25 tháng 5. Bộ trưởng Nội vụ Ihor Klymenko cho biết cuộc tấn công đã giết chết 12 người, trong đó có ba trẻ em, và làm bị thương 79 người.
Tổng thống Volodymyr Zelenskiy phát biểu vào ngày 20 tháng 5 rằng gói trừng phạt tiếp theo “đã được chuẩn bị” sau khi Liên Hiệp Âu Châu phê duyệt gói trừng phạt thứ 17 đối với Nga, chủ yếu nhắm vào “hạm đội bóng tối” của Nga.
Các đồng minh Âu Châu của Ukraine đang tiếp tục thắt chặt lệnh trừng phạt đối với Nga khi Mạc Tư Khoa từ chối ngừng bắn. Ngược lại, bất chấp cam kết từ Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, cho đến nay vẫn chưa có lệnh trừng phạt mới nào của Hoa Kỳ được áp dụng, với việc Tổng thống Trump nói rằng việc thực hiện các lệnh trừng phạt “cũng có thể khiến tình hình tồi tệ hơn nhiều”.
Đặc phái viên của Tổng thống Trump về Ukraine Keith Kellogg trở thành quan chức Hoa Kỳ duy nhất cho đến nay phản ứng với cuộc tấn công quy mô lớn của Nga vào Ukraine vào ngày 25 tháng 5, kêu gọi chấm dứt thù địch.
“Việc giết phụ nữ và trẻ em bừa bãi vào ban đêm tại nhà của họ là hành vi vi phạm rõ ràng Nghị định thư Geneva năm 1977 được thiết kế để bảo vệ những người vô tội. Những cuộc tấn công này thật đáng xấu hổ,” Kellogg nói trên X mà không nêu đích danh Nga. “Hãy dừng việc giết chóc. Hãy ngừng bắn ngay bây giờ.”
Tờ New York Times đưa tin vào ngày 20 tháng 5, trích lời một quan chức Tòa Bạch Ốc, rằng Tổng thống Trump từ chối áp đặt lệnh trừng phạt đối với Nga vì điều đó có thể cản trở các cơ hội kinh doanh và thương mại trong tương lai với Mạc Tư Khoa.
Ngoại trưởng Estonia Margus Tsahkna vào ngày 25 tháng 5 cũng kêu gọi gây thêm áp lực kinh tế lên Mạc Tư Khoa sau vụ tấn công.
“Putin tiếp tục làm như vậy cho đến khi áp lực trở nên không thể chịu đựng được. Chúng ta phải khiến ông ta dừng lại”, Tsahkna nói và nhận xét chua chát rằng trong khi Liên Hiệp Âu Châu mong đợi Tổng thống Trump tung ra các biện pháp trừng phạt Nga vì thẳng thừng từ chối lệnh ngừng bắn mà Ukraine đã đồng ý, Tổng thống Trump lại trừng phạt Liên Hiệp Âu Châu bằng mức thuế quan 50% áp dụng từ ngày 1 Tháng Sáu.
Reuters đưa tin vào ngày 21 tháng 5, Ukraine sẽ đưa ra nhiều khuyến nghị hơn cho Liên minh Âu Châu vào tuần tới về cách khối này có thể tiếp tục gia tăng áp lực kinh tế lên Mạc Tư Khoa thông qua các lệnh trừng phạt.
Bloomberg đưa tin vào ngày 23 tháng 5 rằng Liên Hiệp Âu Châu sắp hạn chế đường ống Nord Stream 2 trong một vòng trừng phạt mới.
[Kyiv Independent: 'Putin is not interested in peace' — German FM calls for additional sanctions following large-scale Russian attack on Ukraine]
7. Thống đốc tuyên bố có thiệt hại sau khi xe lửa cán phải mìn ở Belgorod của Nga
Hôm Thứ Hai, 26 Tháng Năm, thống đốc khu vực Vyacheslav Gladkov tuyên bố rằng một tuyến hỏa xa đã bị hư hại ở Tỉnh Belgorod của Nga vào ngày 25 tháng 5 sau khi một đoàn tàu chở hàng chạy qua một thiết bị nổ được đặt bên dưới đường ray. Do biến cố này, tuyến hỏa xa bị tạm ngừng hoạt động cho đến khi có thông báo mới.
Sau vụ nổ ở quận Novooskolsky, đường dây tiếp xúc trên cao của hỏa xa đã bị hư hại, Gladkov cho biết. Giao thông hỏa xa đã bị đình chỉ do hậu quả của vụ việc.
Gladkov tuyên bố rằng không có ai bị thương trong vụ tấn công bị cáo buộc. Mức độ thiệt hại đầy đủ vẫn chưa có ngay lập tức vì các đội cấp cứu đang đánh giá thiệt hại.
Các cơ quan tình báo Ukraine cũng như các phong trào du kích Ukraine trước đây đã tham gia vào các cuộc tấn công phá hoại hỏa xa của Nga, làm gián đoạn việc vận chuyển hàng hóa quân sự ra tiền tuyến.
Cơ quan Tình báo Quân sự Ukraine, gọi tắt là HUR cho biết các máy bay điều khiển từ xa của Ukraine đã phá hủy ba thùng nhiên liệu của Nga trong một cuộc tấn công vào một đoàn tàu đang di chuyển qua các khu vực bị tạm chiếm của Tỉnh Zaporizhzhia vào ngày 24 tháng 5.
Quân đội Ukraine hiện có sự hiện diện hạn chế ở Tỉnh Belgorod, đánh dấu cuộc xâm nhập thứ hai vào lãnh thổ Nga, sau cuộc xâm nhập thành công vào Kursk vào tháng 8 năm 2024.
[Kyiv Independent: Damage reported after train runs over explosive device in Russia's Belgorod Oblast, governor claims]
8. Ukraine đưa 303 tù binh chiến tranh về nước trong giai đoạn cuối của cuộc trao đổi tù nhân lớn nhất với Nga
Tổng thống Volodymyr Zelenskiy tuyên bố Ukraine đã đưa 303 tù nhân chiến tranh về nước vào ngày 25 tháng 5 trong giai đoạn cuối cùng của cuộc trao đổi tù nhân 1.000 đổi 1.000 với Nga.
Việc trao đổi tù nhân diễn ra trong ba giai đoạn trong ba ngày và đã được thống nhất trong các cuộc đàm phán hòa bình được tổ chức tại Thổ Nhĩ Kỳ vào ngày 16 tháng 5, đây là cuộc đàm phán trực tiếp đầu tiên giữa Ukraine và Nga trong ba năm.
“Tôi cảm ơn nhóm đã làm việc suốt ngày đêm để thực hiện thành công cuộc trao đổi này. Chúng tôi chắc chắn sẽ đưa tất cả mọi người trở về từ nơi giam cầm của Nga”, Tổng thống Zelenskiy nói trong diễn từ gởi quốc dân đồng bào tối Chúa Nhật, 25 Tháng Năm.
Tổng thống Zelenskiy tuyên bố rằng những tù nhân trở về bao gồm các thành viên của Quân đội Ukraine, Vệ binh quốc gia, Cục Biên phòng Nhà nước và Cục Vận tải Đặc biệt Nhà nước.
Trụ sở điều phối đối xử với tù binh chiến tranh của Ukraine cho biết trong số các tù nhân được thả có 70 người đã bảo vệ Mariupol trong thời gian Nga bao vây thành phố cảng này vào năm 2022.
Trụ sở điều phối cho biết thêm rằng 5.757 tù nhân Ukraine đã được trả tự do thông qua các cuộc đàm phán và trao đổi kể từ tháng 3 năm 2022, trong khi 536 người Ukraine khác đã được trả tự do thông qua các phương tiện khác.
Cuộc trao đổi tù nhân lớn nhất từ trước đến nay giữa Ukraine và Nga bị chỉ trích vì thiếu chiến binh Azov và dân thường
Việc trao đổi tù nhân là thỏa thuận cụ thể duy nhất đạt được trong các cuộc đàm phán trực tiếp được tổ chức vào tuần trước.
Ukraine và Hoa Kỳ đã thúc đẩy Nga đồng ý ngừng bắn vô điều kiện, nhưng Nga đã “dứt khoát” bác bỏ lời kêu gọi này tại Thổ Nhĩ Kỳ, theo Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Ukraine Serhiy Kyslytsia, người tham dự các cuộc đàm phán với tư cách là thành viên của phái đoàn Ukraine.
Kyiv không công bố số liệu về số lượng tù binh chiến tranh Nga hiện đang bị Ukraine giam giữ.
Ukraine từ lâu đã ủng hộ một cuộc trao đổi “tất cả đổi lấy tất cả”, nhưng cho đến nay Nga vẫn bác bỏ đề xuất này.
[Kyiv Independent: Ukraine brings home 303 POWs in final phase of biggest prisoner swap with Russia]
9. Liên Hiệp Âu Châu cân nhắc cắt hơn 20 ngân hàng Nga khỏi SWIFT, cấm Nord Stream trong lệnh trừng phạt mới, Bloomberg đưa tin
Hôm Chúa Nhật, 25 Tháng Năm, Bloomberg đưa tin, trích dẫn nguồn tin giấu tên, Liên minh Âu Châu đang cân nhắc đề xuất ngắt kết nối hơn 20 ngân hàng Nga khỏi SWIFT, mạng lưới tin nhắn tài chính toàn cầu, như một phần trong gói trừng phạt thứ 18 sắp tới đối với Mạc Tư Khoa.
Các cuộc thảo luận diễn ra khi Liên Hiệp Âu Châu đồng ý về gói trừng phạt thứ 17 của khối đối với Nga vào ngày 20 tháng 5, chủ yếu nhắm vào đội tàu chở dầu ngầm của Nga. Mặc dù được ca ngợi tại Brussels như một dấu hiệu của sự quyết tâm liên tục, gói này đã vấp phải sự chỉ trích, bao gồm cả một số người trong Liên Hiệp Âu Châu, những người cho rằng đây là một bước đi yếu kém và không đáp ứng được tính cấp bách cần thiết.
Các biện pháp mới đang được xem xét cũng sẽ bao gồm việc hạ giá dầu thô xuất khẩu của Nhóm nhóm bẩy cường quốc trên thế giới, thường được gọi là G7, từ 60 đô la xuống còn khoảng 45 đô la một thùng, cấm đường ống dẫn khí Nord Stream và áp đặt khoảng 2,5 tỷ euro, hay 2,84 tỷ đô la, vào các hạn chế thương mại mới.
Trong khi đó, tại Warsaw, Thủ đô Ba Lan, Thủ tướng Donald Tusk nói trong một cuộc phỏng vấn rằng theo ý ông 45 đô la một thùng vẫn còn cao quá. Ông nhấn mạnh rằng Ba Lan vẫn tiếp tục yêu cầu hạ giá xuống còn từ 30 đến 35 đô la một thùng mới có khả năng gây ra các tác động hiệu quả đối với guồng máy chiến tranh của Nga.
Các đề xuất hiện đang được Ủy ban Âu Châu xem xét khi tham khảo ý kiến với các quốc gia thành viên. Các lệnh trừng phạt của Liên Hiệp Âu Châu cần có sự chấp thuận đồng ý của tất cả 27 quốc gia và các chi tiết của gói này vẫn có thể thay đổi trước khi chính thức thông qua.
Động thái này nhằm mục đích cắt giảm thêm các nguồn thu của Nga và hạn chế quyền tiếp cận các công nghệ phương Tây quan trọng đối với sản xuất vũ khí. Đề xuất giảm giá dầu, một đặc điểm chính trong nỗ lực trừng phạt phối hợp của G7, sẽ cần sự ủng hộ từ Hoa Kỳ, quốc gia cho đến nay vẫn trì hoãn các lệnh trừng phạt bổ sung dưới thời Tổng thống Trump, bất chấp những lời đe dọa liên tục.
Tờ New York Times đưa tin vào ngày 20 tháng 5 rằng Tổng thống Trump đã từ chối áp đặt thêm lệnh trừng phạt đối với Nga, với lý do lo ngại rằng chúng có thể gây nguy hiểm cho các cơ hội kinh doanh và thương mại trong tương lai với Mạc Tư Khoa.
Sau cuộc điện đàm kéo dài hai giờ với Putin, Tổng thống Trump cho biết các lệnh trừng phạt có thể “khiến tình hình tồi tệ hơn nhiều”, mặc dù ông không loại trừ hoàn toàn khả năng này.
Đức đã ra tín hiệu ủng hộ lệnh cấm đường ống Nord Stream, với phát ngôn nhân của chính phủ Đức Stefan Cornelius xác nhận rằng Liên Hiệp Âu Châu đang phối hợp hành động với Hoa Kỳ
Nord Stream 1 và 2 là đường ống dẫn khí đốt chạy giữa Nga và Đức dưới Biển Baltic. Nord Stream 2 chưa bao giờ được kích hoạt và các đường ống đã đóng cửa sau khi bị nghi ngờ phá hoại vào năm 2022.
Các lệnh trừng phạt này nhằm mục đích ngăn chặn mọi khả năng hồi sinh của dự án trong bối cảnh đang có những lời kêu gọi đàm phán hòa bình.
Theo Bloomberg, Liên Hiệp Âu Châu cũng đang chuẩn bị mở rộng lệnh hạn chế đối với đội tàu chở dầu ngầm của Nga, mở rộng lệnh cấm đối với các ngân hàng hỗ trợ nỗ lực chiến tranh của Điện Cẩm Linh và nhắm vào Quỹ đầu tư trực tiếp của Nga.
Ủy ban Âu Châu cũng được cho là đang thúc đẩy việc đưa vào các điều khoản bảo vệ các công ty Âu Châu khỏi các khiếu nại trọng tài theo các hiệp định đầu tư song phương bị ảnh hưởng bởi lệnh trừng phạt.
Các biện pháp được đề xuất diễn ra trong bối cảnh các nỗ lực quốc tế mới nhằm làm trung gian cho lệnh ngừng bắn giữa Nga và Ukraine. Trong khi Tổng thống Trump kêu gọi đàm phán hòa bình trực tiếp, Nga vẫn tiếp tục từ chối đề xuất ngừng bắn 30 ngày do Hoa Kỳ hậu thuẫn.
[Kyiv Independent: EU mulls cutting over 20 Russian banks from SWIFT, banning Nord Stream in new sanctions, Bloomberg reports]
10. Nicușor Dan bắt đầu công việc mới đầy ác mộng với tư cách là tổng thống Rumani
Người chiến thắng trong cuộc bầu cử tại Rumani, Nicușor Dan, đã tuyên thệ nhậm chức tổng thống nước này vào hôm Thứ Hai, 26 Tháng Năm, và sẽ ngay lập tức phải đối mặt với vô vàn khó khăn khi phải vật lộn với tình hình kinh tế khó khăn nghiêm trọng và di sản của xung đột chính trị.
Sau khi vượt qua mọi khó khăn để đánh bại ứng cử viên cực hữu George Simion trong cuộc bỏ phiếu vòng 2 bầu tổng thống vào ngày 18 tháng 5, thị trưởng độc lập của Bucharest Dan sẽ bắt đầu công tác thành lập chính phủ mới thông qua các cuộc đàm phán giữa các đảng phái chính trị ủng hộ Âu Châu tại quốc hội Rumani.
Quá trình đó, và việc bổ nhiệm một thủ tướng mới, có thể mất vài tuần. Khi hoàn tất, chính phủ mới của Dan sẽ phải giải quyết một hộp thư đến thực sự đau đầu. Dưới đây, POLITICO phân tích những vấn đề đau đầu nhất của ông:
Dan đã nói rằng ông sẽ làm việc với các đảng ủng hộ Âu Châu trong quốc hội, mặc dù đảng lớn nhất trong số đó — Đảng Dân chủ Xã hội, gọi tắt là PSD — đang cân nhắc liệu họ có muốn đóng vai trò đối lập hay không. Dan muốn đưa Tổng thống lâm thời đáng kính Ilie Bolojan lên làm thủ tướng và định hình ưu tiên của mình là cắt giảm thâm hụt ngân sách của chính phủ xuống còn 7,5 phần trăm GDP.
Nếu PSD từ chối tham gia liên minh cầm quyền, những mục tiêu đó có thể cần phải được theo đuổi thông qua một chính phủ thiểu số, điều này sẽ khiến chính quyền mới kém ổn định hơn và trở thành triển vọng rủi ro hơn đối với các nhà đầu tư đang lo lắng.
Elena Calistru, đồng sáng lập kiêm chủ tịch của Funky Citizens, một tổ chức phi chính phủ dân sự tại Bucharest, cho biết: “Rumani có nguy cơ bị hạ xếp hạng tín nhiệm quốc gia, đang chịu thủ tục thâm hụt quá mức của Liên Hiệp Âu Châu và phải đối mặt với các vấn đề nghiêm trọng về lòng tin của thị trường”. “Dan phải sử dụng vốn chính trị mới có được của mình để tạo điều kiện cho các cải cách tài chính khó khăn thông qua một nhóm kinh tế thống nhất”.
Điều đó có nghĩa là đề cử một thủ tướng có thể chỉ huy đa số nghị viện tập trung vào cải cách tài chính. Calistru nói thêm: “Rumani rất cần gửi tín hiệu mạnh mẽ đến cả thị trường và Ủy ban Âu Châu rằng họ đã sẵn sàng thực hiện các biện pháp kỷ luật tài chính nghiêm chỉnh”.
Với dân số 19 triệu người, sự hiện diện đông đảo của NATO — bao gồm cả căn cứ lớn nhất của Liên minh tại Âu Châu — và vị trí chiến lược quan trọng trên Hắc Hải giáp với Ukraine, Rumani đáng lẽ phải là đối tác quan trọng đối với các lợi ích của phương Tây, đặc biệt là ở Brussels.
Dan nói với POLITICO rằng ông muốn đóng vai trò “tích cực” hơn trong các vấn đề của Liên Hiệp Âu Châu, bao gồm đàm phán ngân sách bảy năm của khối. Không giống như các đối thủ chính trị của mình, ông ủng hộ mạnh mẽ việc tiếp tục viện trợ cho Ukraine và tăng cường năng lực phòng thủ tự chủ của Liên Hiệp Âu Châu, vào thời điểm Hoa Kỳ của Ông Donald Trump đang đe dọa sẽ lùi bước.
Calistru cho biết: “Đường lối phân tích của Dan có thể chứng minh được giá trị trong các cuộc đàm phán phức tạp này vào thời điểm Đông Âu đang ngày càng trở nên quan trọng đối với kiến trúc an ninh Âu Châu. Đây cũng là cơ hội để xây dựng lại uy tín của Rumani tại Brussels sau nhiều năm trượt dốc về tài chính”.
Otilia Nuțu, một nhà phân tích chính sách công tại tổ chức tư vấn Expert Forum có trụ sở tại Bucharest, cho biết đã đến lúc Rumani cần có “tiếng nói mạnh mẽ hơn” tại Brussels.
“Rumani là một quốc gia thành viên lớn của Liên Hiệp Âu Châu, và chúng ta nên đóng vai trò tích cực hơn nhiều so với những gì chúng ta đã làm cho đến nay.” Nuțu nói thêm: “Chúng ta không biết mình có thể trông cậy vào sự ủng hộ của Hoa Kỳ trong bao lâu, và điều quan trọng là chúng ta phải trở thành tiếng nói thúc đẩy sự thống nhất của Âu Châu. Tổng thống phải tuyên bố rõ ràng rằng chiến thắng của Ukraine trong cuộc chiến là vấn đề sống còn đối với chúng ta.”
Nuțu cho biết điều đó bao gồm việc thúc đẩy tịch thu các tài sản bị đóng băng của Nga và chuyển chúng sang Ukraine để tài trợ cho quốc phòng và tái thiết.
Bản thân Dan đã nói rằng ông muốn khôi phục lại niềm tin của quốc gia vào nền dân chủ, vốn đã yếu ớt và phải chịu một đòn giáng thảm khốc sau khi cuộc bầu cử tổng thống năm ngoái bị hủy bỏ trong bối cảnh có những cáo buộc về sự can thiệp của nước ngoài.
Nhiệm vụ đó sẽ bao gồm việc giải quyết nạn tham nhũng ở mọi cấp độ, bổ nhiệm những thẩm phán và công tố viên mới có năng lực, đồng thời phá vỡ sự kìm kẹp của các đảng phái chính trị lâu đời như PSD và Đảng Tự do Quốc gia, gọi tắt là PNL trong cách thức hoạt động của chính trị.
Oana Popescu-Zamfir, cựu cố vấn chính phủ tại Rumani và là chuyên gia tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại Âu Châu, cho biết các đảng phái chính trị trong nước bị coi là tham nhũng và ích kỷ. Bà cho biết: “Chính trị nói chung được coi là thứ bạn làm nếu bạn muốn làm giàu hoặc muốn giành ảnh hưởng; theo nhiều cách, nó không được coi là một công việc hoặc nghề nghiệp hợp pháp”. “Vẫn còn là câu hỏi chưa có lời giải đáp về cách Nicușor Dan có thể làm việc với các đảng phái, nhưng ông ấy đã làm được điều đó với tư cách là thị trưởng. Những gì mọi người đang chú ý những ngày này là khả năng học hỏi to lớn của ông ấy”.
Dan nói với POLITICO rằng có “áp lực từ xã hội” đối với “giới chính trị cũ” để cải cách cách thức hoạt động sau nhiều năm thất bại. “Tôi nghĩ rằng họ hiểu rằng họ phải thay đổi một số điều, một số điều quan trọng”, ông nói.
[Politico: Nicușor Dan starts nightmare new job as president of Romania]