Sự phản đối dữ dội về các chuẩn mực được đề xuất trong giáo phận Bắc Carolina đang thu hút sự chú ý của quốc tế, vì đây là tranh chấp phụng vụ lớn đầu tiên dưới thời Giáo hoàng Leo XIV.
Đó là nhận định của Jonathan Liedl trên National Catholic Register ngày 28 tháng 5 năm 2025.
Ông viết: Tranh cãi trong một giáo phận Bắc Carolina đã lan rộng ra ngoài các hạn chế Thánh lễ Latin truyền thống sau khi có thông tin tiết lộ rằng giám mục địa phương cũng đã có kế hoạch cấm sử dụng tiếng Latinh, hàng rào ngăn với bàn thờ và các nghi lễ truyền thống khác trong tất cả các nghi lễ của giáo phận — một diễn biến có ý nghĩa vượt xa Tiểu bang North Carolina.
Giám mục Michael Martin của Charlotte đã đề xuất các hạn chế trong bản dự thảo bị rò rỉ về các chuẩn mực phụng vụ mới, lần đầu tiên được blog Rorate Caeli công bố vào ngày 28 tháng 5 và được Register xác nhận. Giám mục Martin viết rằng mục đích của các chuẩn mực mới, bao gồm cả việc cấm thờ phượng ad orientem [hướng về hướng đông] và các lời cầu nguyện truyền thống dưới chân bàn thờ, bao gồm cả Lời cầu nguyện của Thánh Michael, được đưa ra với mục đích “làm trong sạch và thống nhất việc cử hành Thánh lễ” trong giáo phận.
Giám mục cũng viết rằng các chuẩn mực được đề xuất được kêu gọi bởi Sacrosanctum Concilium, hiến chế mục vụ của Công đồng Vatican II về phụng vụ, một quan điểm đã bị thách thức rộng rãi trong các phản ứng đối với tài liệu này.
Bản dự thảo bị rò rỉ sau quyết định vào ngày 23 tháng 5 của giám mục Charlotte về việc hạn chế Thánh lễ La tinh truyền thống (TLM) trong giáo phận của mình từ bốn địa điểm giáo xứ sang một địa điểm không phải giáo xứ duy nhất. Dự kiến có hiệu lực vào ngày 8 tháng 7, Giám mục Martin cho biết động thái này phù hợp với Traditionis Custodes, tự sắc năm 2021 của Đức Giáo Hoàng Phanxicô hạn chế Thánh lễ La tinh và nhằm mục đích thúc đẩy “sự hòa hợp và thống nhất”.
Các nhà phê bình đã đặt câu hỏi về thời điểm của động thái này, vì giáo phận đã được miễn trừ khỏi Traditionis Custodes trong nhiều tháng nữa và Đức Giáo Hoàng Leo XIV có thể chỉ ra một cách tiếp cận khác đối với Thánh lễ La tinh so với Đức Giáo Hoàng Phanxicô.
Cuộc tranh cãi ở Charlotte đang thu hút sự chú ý của quốc tế, vì đây là cuộc tranh chấp phụng vụ lớn đầu tiên dưới thời Đức Giáo Hoàng Leo XIV, người đã cam kết mang lại sự thống nhất cho một Giáo hội chia rẽ. Giáo phận Bắc Carolina hiện được coi là một trường hợp thử nghiệm để xem liệu Đức Giáo Hoàng Leo có đưa ra bất cứ dấu hiệu nào không, nếu có, không những về tương lai của Thánh lễ La tinh mà còn về giáo huấn có thẩm quyền của Công đồng Vatican II về phụng vụ nói chung.
Giáo phận Charlotte nói với Register rằng tài liệu về các chuẩn mực phụng vụ là “bản thảo ban đầu đã trải qua những thay đổi đáng kể trong nhiều tháng” và vẫn đang được hội đồng linh mục giáo phận và Văn phòng Phụng tự thảo luận. Với những tham chiếu đến Đức Giáo Hoàng Phanxicô, tài liệu này dường như đã được soạn thảo trước khi cố giáo hoàng qua đời vào ngày 21 tháng 4.
“Nó đại diện cho một điểm khởi đầu để cập nhật các chuẩn mực phụng vụ và phương pháp giáo lý của chúng ta để rước lễ”, Giám đốc Truyền thông giáo phận Liz Chandler cho biết, đồng thời nói thêm rằng các chuẩn mực sẽ được “xem xét kỹ lưỡng” theo giáo huấn của Công đồng Vatican II và Hướng dẫn chung về Sách lễ Rôma (GIRM).
Giám mục Martin đã cử hành lễ thêm sức trong giáo phận vào ngày 28 tháng 5, bao gồm nửa phía tây của Bắc Carolina và bao gồm 565,000 người Công Giáo, và không thể trả lời thêm các câu hỏi về các chuẩn mực được đề xuất trước khi bài viết này được công bố.
Là một thành viên của Dòng Phanxicô Viện tu, Giám mục Martin đánh dấu một năm làm giám mục của Charlotte vào ngày 29 tháng 5. Trước khi trở thành giám mục, ngài là cha xứ của một giáo xứ trong Tổng giáo phận Atlanta và từng là giám đốc Trung tâm Công Giáo của Đại học Duke trước đó.
Công đồng Vatican II và Phụng vụ
Trong bản dự thảo tài liệu, giám mục viết rằng các chuẩn mực được đề xuất xuất phát từ lời kêu gọi của Công đồng Vatican II về việc giáo dân tham gia Thánh lễ phải “trọn vẹn, có ý thức và tích cực”.
“Ba từ này được kết hợp lại với nhau là cốt lõi và nền tảng cho những suy tư và chỉ dẫn sau đây của tôi về phụng vụ thánh trong giáo phận của chúng ta,” Đức Giám Mục Martin viết.
Tuy nhiên, một số nhà bình luận đã phản đối tuyên bố của giám mục rằng các chuẩn mực được đề xuất được yêu cầu bởi — hoặc, trong một số trường hợp, thậm chí phù hợp với — Công đồng Vatican II và hướng dẫn phụng vụ của Giáo hội.
Ví dụ, trong khi Giám mục Martin viết rằng Giáo hội không “yêu cầu sử dụng rộng rãi tiếng Latinh trong phụng vụ”, những người khác chỉ ra rằng hướng dẫn năm 2007 từ Hội đồng Giám mục Công Giáo Hoa Kỳ (USCCB) đề cập đến Sacrosanctum Concilium, yêu cầu đúng điều ấy.
Trong khi tiếng bản địa trong phụng vụ là chuẩn mực, tài liệu của Hội đồng Giám mục Công Giáo Hoa Kỳ nêu rõ rằng “cần phải cẩn thận để thúc đẩy vai trò của tiếng Latinh trong phụng vụ, đặc biệt là trong thánh ca phụng vụ.”
“Các mục tử phải đảm bảo rằng ‘các tín hữu cũng có thể nói hoặc hát cùng nhau bằng tiếng Latinh những phần trong Thánh lễ thường lệ liên quan đến họ’”, các giám mục tuyên bố, trích dẫn Công đồng Vatican II và ám chỉ đến các phần phụng vụ như Agnus Dei và Sanctus.
Matthew Hazell, một học giả về phụng vụ người Anh, cho biết quan điểm của Giám mục Martin nhất quán với những gì mà Đức Benedict XVI từng mô tả là “phép giải thích về sự gián đoạn và đứt gãy”.
“Thay vì cho phép Novus Ordo được cử hành theo cách phù hợp với các nghi lễ và truyền thống của Giáo hội, Giám mục Martin dường như coi đó là một sáng tạo hoàn toàn mới, thậm chí không thể thấy có điểm chung nào với những gì đã có trước đó”, Hazell nói với Register.
Phản ứng của Công Giáo
Các nhà bình luận khác thấy một số chuẩn mực do Giám mục Martin đề xuất quá cụ thể và mâu thuẫn với lời kêu gọi "gạt sở thích cá nhân của chúng ta sang một bên" của ngài và phản đối chuẩn mực được đề xuất là cấm phụ nữ đội khăn che mặt khi phục vụ với tư cách là người đọc sách, ca trưởng hoặc người giúp lễ, chỉ trích đó là một ví dụ về "chủ nghĩa giáo sĩ trị" và "quản lý vi mô".
"Giám mục Martin của Charlotte có thực sự nói với những người phụ nữ tham dự Thánh lễ những gì họ có thể và không thể đội trên đầu không?" Bronwen McShea, một nhà sử học của Giáo hội đã viết.
Các nhà bình luận khác phản đối mô tả mang tính nản lòng của các chuẩn mực được đề xuất về lễ phục truyền thống của linh mục là biểu hiện của sự thiên vị chống lại Vatican II, vì Đức Giáo Hoàng Leo XIV đã mặc một số loại trang phục giáo sĩ này.
Cha Paul Hedman, một linh mục từ Tổng giáo phận St. Paul và Minneapolis, đã đưa ra một bình luận trên mạng xã hội được nhiều người xem về những cách mà các chuẩn mực được đề xuất của Giám mục Martin dường như đi chệch khỏi hướng dẫn chính thức của Giáo hội. Ngài đặc biệt tức giận trước đề xuất hạn chế những lời cầu nguyện truyền thống mà các linh mục đọc khi mặc lễ phục của giám mục Charlotte, mô tả động thái này là "bạo ngược".
Ngay cả Mike Lewis, người sáng lập WherePeterIs.com và là một nhà phê bình nổi tiếng của những người theo chủ nghĩa truyền thống, cũng cho biết có những điều trong tài liệu "khiến tôi phải đau đầu", chẳng hạn như lệnh cấm thắp nến trên bàn thờ.
“Tuy nhiên, tôi đánh giá cao nỗ lực này và tôi sẽ cầu nguyện cho ngài và giáo phận khi ngài phải chịu đựng cơn thịnh nộ truyền thống không thể tránh khỏi”, Lewis viết trên X.
Đáng chú ý, lời kêu gọi của Giám mục Martin nhằm hạn chế các nghi lễ phụng vụ truyền thống hơn trong Novus Ordo lại khác với các giám mục khác, những người cũng hạn chế Thánh lễ La tinh trong giáo phận của họ.
Ví dụ, khi Hồng Y Blase Cupich hạn chế Thánh lễ La tinh trong Tổng giáo phận Chicago vào tháng 1 năm 2022, ngài cũng kêu gọi các mục tử đồng hành cùng những người Công Giáo có khuynh hướng truyền thống bằng cách “sáng tạo đưa vào các yếu tố mà mọi người thấy bổ dưỡng khi cử hành hình thức Thánh lễ trước Công đồng Vatican”, bao gồm cả thánh ca La tinh và Gregorian.
Tương lai không chắc chắn
Những người Công Giáo ở Charlotte đã bày tỏ lòng biết ơn vì Giám mục Martin đã không áp dụng các chuẩn mực mà ngài đề xuất, nhưng vẫn còn lo lắng về những gì tương lai có thể mang lại.
Amy Jay, một giáo dân tại St. Elizabeth ở Boone, Bắc Carolina, lưu ý rằng bà đã dạy bốn đứa con của mình các hình thức cầu nguyện truyền thống hơn theo gương của chính Đức Giáo Hoàng Leo XIV. Đức Giáo Hoàng mới đã tạo nên làn sóng ủng hộ việc đọc kinh bằng tiếng Latin và mặc lễ phục truyền thống hơn — tất cả những hoạt động mà Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã tránh.
Thay vì bối rối và buồn chán, Jay cho biết các con của bà đã phản ứng với các phong tục phụng vụ truyền thống bằng sự quan tâm và lòng sùng kính.
"Nghĩ đến việc phải nói với chúng rằng [những người quỳ gối di động] ở giáo xứ của chúng tôi sẽ không còn nữa, rằng sẽ không còn những bài thánh ca cổ xưa nữa, hoặc phải giải thích với chúng tại sao tôi không còn được phép che mặt khi hát thánh ca nữa, thật là nản lòng", bà nói. "Niềm nhiệt thành và tình yêu này cần được nuôi dưỡng, chứ không phải bị kìm nén".
Cho đến nay, vẫn chưa có thời biểu nào cho việc các chuẩn mực phụng vụ mới sẽ được thực hiện tại Giáo phận Charlotte, nếu có.