1. Quân đội Ukraine quét sạch quân xâm lược khỏi Dnipropetrovsk

Trong cuộc họp báo tại trung tâm báo chí Kyiv chiều Chúa Nhật, 14 Tháng Chín, phát ngôn nhân Bộ Quốc phòng Ukraine, Chuẩn tướng Oleksii Hromov, đã xác nhận tin chiến thắng được loan truyền rộng rãi trên các phương tiện truyền thông Ukraine vào đầu ngày rằng lực lượng Ukraine đã giành lại quyền kiểm soát làng Filia thuộc tỉnh Dnipropetrovsk. Với chiến thắng này quân Nga đã bị quét sạch khỏi tỉnh Dnipropetrovsk.

Trong khuôn khổ chiến dịch tấn công mùa hè, Nga đã nỗ lực xâm nhập vào tỉnh Dnipropetrovsk, một khu vực trước đây chưa bị tạm chiếm của Ukraine. Cuối tháng 8, các quan sát viên chiến trường đưa tin lực lượng Nga đã lần đầu tiên chiếm được một thị trấn trong khu vực, mặc dù Ukraine đã phủ nhận thông tin này.

Các đơn vị thuộc Trung đoàn Skelya 425 của Ukraine đã giành lại quyền kiểm soát Filia cho Ukraine, Chuẩn tướng Oleksii Hromo, cho biết như trên.

“Tin tốt lành hôm nay… Filiia ở tỉnh Dnipropetrovsk đã được giải phóng khỏi đối phương,” ông nói.

“Bọn xâm lược đã cắm lá cờ rách nát của chúng. Hai đơn vị thuộc Trung đoàn Skelya 425 đã tấn công chớp nhoáng, ném lựu đạn, bắn vào đối phương, bắt tù binh và đưa quân tiếp viện đến giữ vững trận địa. Đây là tin rất tốt. Filiia lại là của chúng ta.”

Trung đoàn 425 cũng đã công bố một video mô tả chi tiết hoạt động này.

Nga tuyên bố đã chiếm được Filia vào ngày 24 tháng 8, Ngày Độc lập của Ukraine. Vào thời điểm đó, Kyiv không bình luận gì về tuyên bố này.

Lực lượng Nga trước đây đã nhiều lần cố gắng tiến vào làng Dachne thuộc tỉnh Dnipropetrovsk, nhưng quân đội Ukraine khẳng định họ đã bị đẩy lùi.

Phát ngôn nhân Điện Cẩm Linh Dmitry Peskov phát biểu với truyền thông nhà nước Nga vào tháng 6 rằng lực lượng Nga đang tiến hành các hoạt động ở Tỉnh Dnipropetrovsk như một phần trong nỗ lực tạo ra “vùng đệm” trên lãnh thổ Ukraine.

Tỉnh Dnipropetrovsk hàng ngày phải hứng chịu các cuộc tấn công bằng không quân và pháo binh của Nga và giáp với Tỉnh Donetsk, điểm nóng trong cuộc xâm lược của Nga kể từ năm 2014 và là chiến trường lớn kể từ cuộc xâm lược toàn diện vào năm 2022.

[Kyiv Independent: Ukrainian troops regain control of Dnipropetrovsk Oblast village, military says]

2. Đặc phái viên của Tổng thống Trump, Kellogg, cho biết Hoa Kỳ ‘tụt hậu’ so với Ukraine về công nghệ máy bay điều khiển từ xa

Đặc phái viên Hoa Kỳ Keith Kellogg phát biểu tại hội nghị Chiến lược Âu Châu Yalta ở Kyiv vào ngày 13 tháng 9 rằng Ukraine đã trở thành quốc gia dẫn đầu thế giới về công nghệ máy bay điều khiển từ xa, vượt qua Hoa Kỳ.

Kellogg, Đặc phái viên của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump về Ukraine, đã đến Kyiv trong chuyến thăm chính thức vào ngày 11 tháng 9.

“Ukraine hiện dường như là quốc gia dẫn đầu thế giới về công nghệ quốc phòng. Bản thân điều này đã là một lý do khá thuyết phục để trở thành thành viên của Liên minh Âu Châu”, ông nói.

Công nghệ máy bay điều khiển từ xa đã thay đổi bản chất của chiến tranh, Kellogg nói. So sánh những tiến bộ của Ukraine trong phát triển máy bay điều khiển từ xa với Hoa Kỳ, ông cho rằng Hoa Kỳ “đang tụt hậu rất xa”.

“Tôi nghĩ chúng tôi ở Hoa Kỳ đang tụt hậu... Tôi nghĩ rất nhiều quốc gia đang tụt hậu, và tôi nghĩ người Ukraine đã nhận ra điều đó, và họ là những người dẫn đầu thế giới trong lĩnh vực này. Chúng ta đang nhanh chóng hết thời gian.”

Kellogg cũng cho biết điều quan trọng là Hoa Kỳ phải hợp tác với Ukraine để trao đổi công nghệ máy bay điều khiển từ xa.

Kể từ khi Nga bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện vào năm 2022, Kyiv đã mở rộng sản xuất máy bay điều khiển từ xa trên mọi lĩnh vực - trên không, trên bộ và trên biển - với kế hoạch sản xuất 30.000 máy bay điều khiển từ xa tầm xa vào năm 2025.

Vào tháng 7, Tổng thống Volodymyr Zelenskiy tuyên bố rằng ông đã đạt được thỏa thuận với Tổng thống Trump về việc bán máy bay điều khiển từ xa của Ukraine cho Hoa Kỳ. Tổng thống Zelenskiy ước tính hợp đồng tiềm năng này sẽ có giá trị từ 10 tỷ đô la đến 30 tỷ đô la.

Ukraine cũng đã ký một thỏa thuận lớn với công ty Swift Beat của Hoa Kỳ để cùng sản xuất hàng trăm ngàn máy bay điều khiển từ xa trong năm nay.

Kellogg cũng nhận xét về tiến trình xâm lược toàn diện của Nga, nói rằng những thành tựu lãnh thổ khiêm tốn của Mạc Tư Khoa ở miền đông Ukraine chứng minh rằng Nga còn lâu mới đạt được chiến thắng trên chiến trường.

“Trên thực tế, Nga đang thua trong cuộc chiến này”, ông nói.

“Giờ đây, họ có thể di chuyển và nói rằng, à, họ đang tiến vào khu vực Donbas và Donetsk. Nhưng nếu xét việc tiến quân tính bằng mét chứ không phải dặm, thì, được thôi, như vậy là thành công. Nhưng cái giá họ phải trả là rất lớn. Và tôi không nghĩ mọi người thực sự trân trọng điều đó.”

Kellogg cho biết Nga quá phụ thuộc vào sự hỗ trợ từ Trung Quốc và mô tả Nga là “đối tác cấp dưới trong liên minh của họ”.

Ông nói: “Tôi nghĩ rằng nếu Trung Quốc cắt đứt sự hỗ trợ cho Nga ngày hôm nay, chiến tranh sẽ kết thúc vào ngày mai”.

Tướng Kellogg trước đó đã đến thăm Kyiv vào ngày 24 tháng 8 nhân dịp kỷ niệm 34 năm Ngày Độc lập của Ukraine. Vị tướng đã nghỉ hưu này là một trong những trợ lý hàng đầu của Tổng thống Trump trong nỗ lực đàm phán một thỏa thuận hòa bình giữa Nga và Ukraine và đã liên lạc chặt chẽ với các quan chức cao cấp của Ukraine.

Phát biểu tại hội nghị YES một ngày trước đó, Tổng thống Zelenskiy đã ghi nhận công lao của Kellogg trong việc giúp bảo vệ Kyiv khỏi các cuộc tấn công trên không của Nga.

“Mỗi lần ngài đến đây, thưa Tướng quân, chúng tôi có thể ngủ thêm một chút. Chúng tôi muốn ngài đi thăm tất cả các thành phố của Ukraine,” Tổng thống Zelenskiy nói.

[Kyiv Independent: US 'behind' Ukraine in drone technology, Trump envoy Kellogg says]

3. Vụ nổ hỏa xa ở tỉnh Oryol của Nga khiến 2 sĩ quan Vệ binh Quốc gia thiệt mạng

Một vụ nổ trên đường ray xe lửa ở Tỉnh Oryol của Nga vào ngày 13 tháng 9 đã khiến hai sĩ quan Rosgvardia, tức là Lực lượng Vệ binh Quốc gia Nga, thiệt mạng và một người khác trong tình trạng nguy kịch, Thống đốc khu vực Andrey Klychkov đưa tin.

Ông Klychkov cho biết các thiết bị nổ đã phát nổ, khiến hai người thiệt mạng và một người khác bị thương nặng. Theo các quan chức, không có hành khách nào thiệt mạng hoặc bị thương trong vụ nổ.

Vụ nổ đã làm chậm trễ ít nhất 10 chuyến tàu trên tuyến hỏa xa Maloarkhangelsk-Glazunovka ở tỉnh Oryol. Chuyến tàu số 726 Kursk-Mạc Tư Khoa cũng bị chậm giờ khởi hành, theo Hỏa xa Mạc Tư Khoa.

Klychkov tuyên bố rằng tình hình đã được “kiểm soát” và cuộc tìm kiếm những người liên quan đến việc đặt chất nổ đang được tiến hành.

Klychkov có ý muốn ám chỉ rằng đây là một vụ tấn công khủng bố nhắm vào các cơ sở hạ tầng dân sự. Tuy nhiên, Alexander Khinshtein, quyền thống đốc tỉnh Kursk lân cận, giải thích theo một hướng hoàn toàn khác. Ông đã làm rõ rằng các nạn nhân trong vụ nổ là các sĩ quan Vệ binh Quốc gia Nga đang trên đường trở về tỉnh Kursk; và ám chỉ rằng đây là hoạt động của biệt kích Ukraine trả thù các sĩ quan Nga có liên quan đến các cuộc giao tranh ở tỉnh Kursk.

Lực lượng Ukraine và các nhóm du kích thân Ukraine đã nhiều lần tấn công vào cơ sở hạ tầng hỏa xa và năng lượng của Nga thông qua các hoạt động phá hoại và tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa. Những hoạt động này nhằm mục đích làm suy yếu năng lực hậu cần và khả năng cung cấp nhiên liệu, đạn dược và nhân sự cho quân đội Nga. Các nhóm biệt kích Ukraine cũng thực hiện các vụ ám sát trên đất Nga.

Trong cuộc họp báo tại trung tâm báo chí Kyiv hôm Chúa Nhật, 14 Tháng Chín, Phát ngôn nhân Cục Tình Báo Quân Đội Ukraine, Đại Úy Andriy Yusov, nhắc lại rằng Ukraine đã phá hủy cơ sở hạ tầng hỏa xa của Nga tại thành phố Tver bằng cách đặt thuốc nổ dưới các bồn chứa nhiên liệu hỏa xa vào ngày 28 tháng 8.

4. Hải quân cho biết Ukraine tấn công trung tâm liên lạc của Hạm đội Hắc Hải của Nga tại Crimea bị tạm chiếm

Hải quân Ukraine đã tấn công một trung tâm liên lạc của Hạm đội Hắc Hải của Nga ở Sevastopol bị tạm chiếm vào đầu tuần này, Thuyền trưởng Trung Tá Dmytro Pletenchuk, phát ngôn nhân Hải Quân, cho biết như trên vào chiều Chúa Nhật, 14 Tháng Chín.

Theo tuyên bố, trung tâm truyền thông chịu trách nhiệm điều phối hoạt động của các đơn vị Hạm đội Hắc Hải của Nga được đặt tại địa điểm của Cơ sở nghiên cứu và thử nghiệm số 184.

Vụ tấn công được tường trình xảy ra vào đêm 13 tháng 9. Hải quân đã công bố những bức ảnh được tường trình cho thấy hậu quả của vụ tấn công.

Sevastopol đã đóng vai trò là căn cứ của Hạm đội Hắc Hải của Nga kể từ trước khi Crimea bị tạm chiếm vào năm 2014. Các cuộc tấn công liên tục của Ukraine bằng thuyền điều khiển từ xa, hỏa tiễn và máy bay điều khiển từ xa tầm xa đã buộc Điện Cẩm Linh phải giảm sự hiện diện của hải quân tại bán đảo này.

Ukraine đã phá hủy một số tàu của Nga, bao gồm tàu đổ bộ Caesar Kunikov, tàu tuần tra Sergei Kotov, tàu hộ tống hỏa tiễn Ivanovets và nhiều tàu đổ bộ tốc độ cao.

Sự hiện diện của Nga tại Sevastopol đang thu hẹp trong bối cảnh Ukraine tăng cường các cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa vào các căn cứ khác của Hạm đội Hắc Hải. Vào ngày 6 tháng 7, máy bay điều khiển từ xa đã tấn công các cơ sở của hạm đội tại Novorossiysk, Krasnodar Krai, một cảng quan trọng ở phía đông Crimea, bên kia eo biển Kerch.

[Kyiv Independent: Ukraine hits Russia's Black Sea Fleet communication hub in occupied Crimea, Navy says]

5. Tại sao Putin không chấm dứt cuộc chiến chống lại phương Tây

Khi Vladimir Putin gửi ít nhất 19 máy bay điều khiển từ xa vào Ba Lan vào tuần trước, nhà độc tài Nga đã truyền tải một thông điệp: Ông ta không có kế hoạch chấm dứt cuộc chiến chống lại phương Tây trong thời gian tới. Mikhail Khodorkovsky, một nhà hoạt động đối lập người Nga khẳng định.

Cuộc xâm nhập của Nga vào không phận NATO diễn ra sau nhiều tuần không kích vào Ukraine khiến hàng chục thường dân thiệt mạng, phá hủy các tòa nhà nơi các phái đoàn Liên Hiệp Âu Châu và Anh làm việc và lần đầu tiên tấn công vào một tòa nhà chính phủ ở trung tâm Kyiv.

Thay vì sẵn sàng đạt được thỏa thuận hòa bình với Ukraine dưới áp lực từ Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, Putin lại gắn sự sống còn về mặt chính trị của mình vào cuộc xung đột âm ỉ với Hoa Kỳ và các đồng minh.

Putin là tổng thống của chiến tranh. Ông ấy không hề quan tâm đến việc chấm dứt chiến tranh.

Đã tự coi mình là một nhà lãnh đạo thời chiến, việc quay lại làm tổng thống thời bình sẽ chẳng khác nào giáng chức. Dù điều kiện có ra sao, ông ấy cũng không thể từ bỏ vai trò đó.

Bị vây trong vòng tròn khép kín của thông tin sai lệch, bạo chúa Nga có lý do để lạc quan nhất trong những ngày đầu của cuộc chiến khi Điện Cẩm Linh hy vọng có thể chiếm được đất nước này chỉ trong vài ngày. Niềm tin vào chiến thắng của bạo chúa Nga phai nhạt dần khi cuộc tấn công toàn diện của Putin vào Ukraine đã bước sang năm thứ tư, với những tiến triển diễn ra chậm chạp — và tốn kém. Quân đội của Điện Cẩm Linh ước tính đã phải chịu khoảng một triệu thương vong, và cuộc xung đột đã gây thiệt hại nặng nề cho nền kinh tế Nga, đe dọa đẩy nền kinh tế vào suy thoái.

Tuy nhiên, về mặt chính trị, việc chấm dứt xung đột cũng đi kèm với rủi ro.

Việc Điện Cẩm Linh kiểm soát chặt chẽ truyền thông và internet có thể sẽ cho phép họ thuyết phục hầu hết người dân Nga về một thỏa thuận hòa bình như một chiến thắng. Nhưng đó không phải là điều mà Tổng thống Nga sẽ lo lắng.

Khodorkovsky nhận định rằng với sự suy yếu của phe đối lập tự do tại Nga, một nhóm nhỏ nhưng có tiếng nói của những người theo chủ nghĩa dân tộc hiện đang là mối đe dọa lớn nhất đối với sự cai trị của Putin. Và ông đã hứa với họ một chiến thắng vang dội, không chỉ trước Ukraine mà còn trước cái mà Điện Cẩm Linh gọi là “phương Tây tập thể”.

Có một mong muốn trong số những người theo chủ nghĩa diều hâu trong giới quân sự-chính trị là phá hủy NATO. Đó là việc thể hiện rằng NATO là vô giá trị.

Theo các nhà phân tích quân sự, kể từ khi Putin gặp Tổng thống Trump ở Alaska vào tháng trước trong sự kiện mà tổng thống Hoa Kỳ coi là hội nghị thượng đỉnh nhằm đạt được lệnh ngừng bắn, Mạc Tư Khoa đã đẩy mạnh chiến dịch chiến tranh hỗn hợp chống lại Âu Châu.

Trước vụ xâm nhập hôm thứ Tư, máy bay điều khiển từ xa của Nga đã nhiều lần xâm nhập không phận Ba Lan từ nước láng giềng Belarus, bay vòng quanh các thành phố trước khi quay trở lại. Vào tháng 8, một máy bay điều khiển từ xa của Nga đã bị rơi cách Warsaw khoảng 100 km về phía tây nam.

Theo WELT, một cơ quan truyền thông liên kết của POLITICO thuộc Axel Springer Group, năm máy bay điều khiển từ xa bay vào Ba Lan đang trên đường bay thẳng tới một căn cứ của NATO trước khi bị máy bay chiến đấu Lockheed Martin F-35 của Hòa Lan chặn lại.

Trong một bài bình luận được công bố hai ngày trước khi máy bay điều khiển từ xa xâm phạm Ba Lan, Dmitry Medvedev, phó chủ tịch Hội đồng An ninh Nga, đã cáo buộc Helsinki đang lên kế hoạch tấn công, đe dọa rằng bất kỳ cuộc tấn công nào “cũng có thể dẫn đến sự sụp đổ của nhà nước Phần Lan - một lần và mãi mãi”.

Các nhà phân tích lưu ý rằng giọng điệu trong bài viết giống với quan điểm của Điện Cẩm Linh trước cuộc xâm lược toàn diện của Nga vào Ukraine vào tháng 2 năm 2022.

Mạc Tư Khoa cũng đã bắt đầu chuyển các ngành công nghiệp quan trọng, bao gồm cả đóng tàu, về phía đông đất nước, tránh xa biên giới với NATO. Hôm thứ Sáu, Nga đã bắt đầu tiến hành các cuộc tập trận quân sự quy mô lớn với Belarus, bao gồm cả các cuộc tập trận ngay bên kia biên giới Ba Lan. Các cuộc tập trận dự kiến sẽ kết thúc vào thứ Ba.

“Dù Putin đạt được điều gì ở Ukraine, cuộc đối đầu với phương Tây sẽ không dừng lại ở đó; nó sẽ tiếp tục dưới nhiều hình thức khác nhau,bao gồm cả quân sự.”

Với những hành động như cuộc tấn công vào Ba Lan, Putin đang đưa ra lời cảnh báo tới Tổng thống Trump và các nhà lãnh đạo Âu Châu đang thảo luận về việc cung cấp bảo đảm an ninh cho Kyiv sau một thỏa thuận hòa bình tiềm năng.

Putin đã chứng minh rằng ông ta có thể tấn công các nước NATO ngay lúc này và họ không có hệ thống phòng thủ nào cả.

Việc Tổng thống Trump đưa ra tín hiệu lẫn lộn về cam kết của ông với NATO và việc không sẵn lòng tuân thủ thời hạn của mình khi áp đặt lệnh trừng phạt đối với Mạc Tư Khoa khiến Putin tự tin rằng ông có thể thoát tội.

Khodorkovsky nói thêm rằng đối với bạo chúa Nga, “bây giờ hoặc không bao giờ”.

Những cuộc tấn công như ở Ba Lan nhằm mục đích làm suy yếu cam kết phòng thủ tập thể của liên minh quân sự phương Tây, bằng các cuộc tấn công nhỏ để thử thách ý chí phản ứng của NATO.

Khodorkovsky cho biết, hy vọng của Putin là sẽ vạch trần liên minh quân sự này như một con hổ không răng.

Cho đến nay, phản ứng từ Washington đã làm gia tăng thêm hy vọng đó.

Vào thứ năm, Tổng thống Trump đã nhắc lại quan điểm của Mạc Tư Khoa khi nói với các phóng viên rằng “đó có thể là một sai lầm”.

Điện Cẩm Linh bác bỏ cáo buộc cho rằng các máy bay điều khiển từ xa là hành động khiêu khích có chủ đích. Bộ Quốc phòng Nga cho biết “không hề có kế hoạch tấn công vào các cơ sở” ở Ba Lan.

Belarus, quốc gia đóng vai trò là bệ phóng cho một số máy bay điều khiển từ xa theo các quan chức Ba Lan, cho biết vụ xâm nhập có thể là kết quả của một sự việc do “gây nhiễu điện tử”.

“Đây là kiểu chế giễu và thăm dò điển hình của Putin. Hắn ta thích mọi thứ mơ hồ để có thể diễn giải là cố ý hay vô tình.”

[Politico: Why Putin won’t end his war against the West]

6. Rumani không bắn hạ máy bay điều khiển từ xa của Nga trên không phận nước này vì nó bay vòng lại để tấn công Ukraine, Bộ trưởng Quốc phòng Rumani cho biết

Máy bay Rumani đã không bắn hạ một máy bay điều khiển từ xa của Nga xâm phạm không phận Rumani vào ngày 13 tháng 9, vì cuối cùng nó đã quay lại ném bom Ukraine, Bộ trưởng Quốc phòng Ionut Mosteanu nói với Antena 3 CNN.

Chiếc máy bay điều khiển từ xa đã bay vào Rumani trong một cuộc tấn công của Nga vào Ukraine, xâm nhập khoảng 10 km và ở lại không phận NATO trong khoảng 50 phút, Tổng thống Volodymyr Zelenskiy cho biết.

Vụ việc xảy ra vài ngày sau khi ít nhất 19 máy bay điều khiển từ xa của Nga xâm nhập không phận Ba Lan trong một cuộc tấn công mà các quan chức Ba Lan mô tả là một cuộc tấn công và khiêu khích “có chủ đích”. Lần đầu tiên, không quân nước này, cùng với các đồng minh NATO, đã bắn hạ ít nhất ba máy bay điều khiển từ xa đang bay đến.

Theo Mosteanu, hệ thống radar đã phát hiện ra máy bay điều khiển từ xa khi nó tiếp cận không phận Rumani. Hai máy bay chiến đấu F-16 đã được điều động để đánh chặn nó.

“Máy bay đã cất cánh và phát hiện ra chiếc máy bay điều khiển từ xa của Nga, các phi công đã rất gần với việc bắn hạ nó. Máy bay điều khiển từ xa bay rất thấp và tại một thời điểm nào đó đã quay trở lại Ukraine”, ông nói.

Các máy bay phản lực đã theo dõi máy bay điều khiển từ xa cho đến khi nó “biến mất khỏi radar cách làng Chilia Veche 20 km về phía tây nam”, Bộ Quốc phòng Rumani cho biết trong một tuyên bố, đồng thời nói thêm rằng “máy bay điều khiển từ xa không bay qua khu vực có người ở và không gây nguy hiểm trực tiếp cho người dân Rumani”.

Rumani đã thông qua luật cho phép quân đội bắn hạ máy bay điều khiển từ xa trái phép xâm phạm không phận quốc gia trong thời bình, nhưng các quy tắc thực thi luật này vẫn chưa được hoàn thiện.

Trong khi máy bay điều khiển từ xa của Nga bay qua Ukraine, Ba Lan cũng đã điều động máy bay và tạm thời đóng cửa Sân bay Lublin.

Theo Tổng thống Zelenskiy, các báo cáo ban đầu cho thấy Nga đã phóng một số máy bay điều khiển từ xa vào Ukraine từ Belarus, hướng về phía tây tỉnh Volyn.

“Quân đội Nga biết chính xác máy bay điều khiển từ xa của họ đang bay đến đâu và chúng có thể hoạt động trên không trong bao lâu. Lộ trình của chúng luôn được tính toán”, tổng thống nói.

“Đây không thể là sự trùng hợp ngẫu nhiên, nhầm lẫn hay chủ động của một số chỉ huy cấp thấp. Đây rõ ràng là sự mở rộng chiến tranh của Nga - và đây chính xác là cách họ hành động.”

Tổng thống Zelenskiy nhắc lại lời kêu gọi tăng cường các biện pháp trừng phạt đối với Nga và thúc giục các đối tác quốc tế thiết lập một hệ thống phòng thủ chung.

Máy bay điều khiển từ xa tấn công của Nga đã nhiều lần xâm phạm không phận NATO kể từ năm 2022, nhắm vào Lithuania, Ba Lan và Rumani.

Vụ xâm nhập bằng máy bay điều khiển từ xa vào Ba Lan xảy ra vào ngày 10 tháng 9, chỉ vài ngày trước khi cuộc tập trận quân sự Nga-Belarus Zapad 2025 dự kiến bắt đầu.

Nga phủ nhận việc tấn công vào lãnh thổ Ba Lan.

[Kyiv Independent: Romania didn't down Russian drone in its airspace because it circled back to attack Ukraine, Romanian defense minister says]

7. Rumani điều động máy bay phản lực, Ba Lan đóng cửa phi trường vì cảnh báo máy bay điều khiển từ xa của Nga

Rumani và Ba Lan đã thực hiện các biện pháp quân sự khẩn cấp vào đêm 13 tháng 9 để ứng phó với các mối đe dọa ngày càng gia tăng từ hoạt động máy bay điều khiển từ xa của Nga gần biên giới của họ với Ukraine.

Các sự việc xảy ra chỉ vài ngày sau khi Ba Lan xác nhận đã bắn hạ máy bay điều khiển từ xa của Nga trên không phận của mình trong một cuộc tấn công trên không quy mô lớn vào Ukraine vào đêm 10 tháng 9 - đánh dấu trường hợp đầu tiên được biết đến về một thành viên NATO giao chiến với các phương tiện quân sự của Mạc Tư Khoa trên lãnh thổ của mình kể từ khi cuộc xâm lược toàn diện bắt đầu vào năm 2022.

Bộ Quốc phòng Rumani xác nhận đã điều động hai máy bay chiến đấu F-16 sau khi phát hiện một máy bay điều khiển từ xa xâm phạm không phận nước này trong một cuộc tấn công của Nga vào cơ sở hạ tầng của Ukraine gần biên giới. Chính quyền đã ban hành cảnh báo cho người dân ở Quận Tulcea, gần Đồng bằng sông Danube, tìm nơi ẩn náu.

Bộ này cho biết trong một tuyên bố rằng các máy bay phản lực đã theo dõi máy bay điều khiển từ xa cho đến khi nó “biến mất khỏi radar cách làng Chilia Veche 20 km về phía tây nam”, đồng thời nói thêm rằng “máy bay điều khiển từ xa không bay qua khu vực có người ở và không gây nguy hiểm trực tiếp cho người dân”.

Rumani, một thành viên của NATO và Liên Hiệp Âu Châu, có chung đường biên giới dài 650 km với Ukraine và đã nhiều lần báo cáo các mảnh vỡ máy bay điều khiển từ xa của Nga rơi xuống lãnh thổ của mình kể từ khi cuộc xâm lược toàn diện bắt đầu.

“Quân đội Nga biết chính xác máy bay điều khiển từ xa của họ đang hướng đến đâu và có thể ở trên không bao lâu”, Tổng thống Volodymyr Zelenskiy phát biểu khi bình luận về các cuộc tấn công. “Các tuyến đường luôn được tính toán kỹ lưỡng. Đây không thể là một tai nạn, một sai lầm, hay một sáng kiến của một số chỉ huy cấp thấp. Đây là một sự mở rộng chiến tranh có chủ đích của Nga. Đây là cách họ hành động - ban đầu là những bước nhỏ, và cuối cùng là những tổn thất lớn.”

Ngoại trưởng Rumani Toiu Oana gọi hành động của Nga là “không thể chấp nhận được và liều lĩnh”.

“Rumani lên án hành vi của Nga và thực hiện các biện pháp cần thiết để bảo vệ chủ quyền và an ninh của mình”, Oana nói.

Oana cam kết sẽ nêu hành động khiêu khích mới nhất của Nga tại Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc và kêu gọi tuân thủ nghiêm ngặt các lệnh trừng phạt quốc tế.

Ngoại trưởng cũng kêu gọi Liên Hiệp Âu Châu nhanh chóng thông qua gói trừng phạt thứ 19 đối với Nga và “toàn bộ các biện pháp” theo sứ mệnh Eastern Sentry của NATO, được điều động vào ngày 13 tháng 9 để ứng phó với hành vi vi phạm không phận Ba Lan.

Trong khi đó, máy bay Ba Lan và NATO đồng minh cũng được điều động để bảo vệ không phận Ba Lan cùng ngày do mối đe dọa tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa ở Ukraine. Để phòng ngừa, chính quyền đã tạm thời đóng cửa Sân bay Lublin ở miền đông Ba Lan.

Bộ Chỉ huy tác chiến của Quân đội Ba Lan cho biết các máy bay này đã tham gia vào một hoạt động gần biên giới với Ukraine “nhằm bảo đảm an ninh cho không phận của chúng tôi”.

“Những hành động này mang tính chất phòng ngừa và nhằm mục đích bảo vệ không phận và bảo vệ công dân, đặc biệt là ở những khu vực liền kề với khu vực bị đe dọa.” Tuyên bố không đề cập đến hành vi vi phạm không phận trực tiếp.

Cơ quan Hàng không Ba Lan xác nhận các hoạt động bay đã bị tạm dừng tại Sân bay Lublin và trong vùng không phận do cơ quan này kiểm soát vào ngày 13 tháng 9 như một biện pháp phòng ngừa.

Rumani đã thông qua luật cho phép quân đội nước này bắn hạ máy bay điều khiển từ xa trái phép xâm phạm không phận quốc gia trong thời bình, nhưng các quy tắc thực thi luật đó vẫn chưa được hoàn thiện.

NATO đã cam kết tăng cường phòng thủ dọc theo sườn phía đông của liên minh để ứng phó với các vụ vi phạm không phận gần đây và việc Nga ngày càng hung hăng sử dụng máy bay điều khiển từ xa trong khu vực.

8. Máy bay điều khiển từ xa của Ukraine tấn công nhà máy lọc dầu lớn của Nga ở tỉnh Leningrad, thống đốc cho biết

Bộ Tổng tham mưu Ukraine xác nhận lực lượng Ukraine đã tấn công nhà máy lọc dầu Kirishi ở tỉnh Leningrad của Nga vào đêm 14 tháng 9.

Nhà máy lọc dầu Kirishi là một trong những nhà máy lớn nhất ở Nga và có công suất giải quyết hơn 17 triệu tấn dầu mỗi năm.

Thống đốc tỉnh Leningrad Alexander Drozdenko tuyên bố lực lượng phòng không Nga đã đánh chặn ba máy bay điều khiển từ xa, gọi tắt là UAV ở khu vực Kirishi. Mảnh vỡ của một máy bay điều khiển từ xa bị bắn hạ đã rơi xuống khu vực nhà máy lọc dầu, gây ra hỏa hoạn.

Ông Drozdenko cho biết đám cháy đã được dập tắt và không có thương vong nào.

Các đoạn video và hình ảnh từ người dân địa phương do kênh tin tức đối lập Astra của Nga công bố dường như cho thấy ít nhất một máy bay điều khiển từ xa lao thẳng vào nhà máy gây ra một vụ nổ lớn và ngọn lửa bốc lên từ nhà máy lọc dầu Kirishi sau vụ tấn công.

Nhà máy lọc dầu Kirishi, còn được gọi là Kirishinefteorgsintez hoặc KINEF, là một trong hai nhà máy lọc dầu hàng đầu của Nga xét về sản lượng, cùng với Nhà máy Lọc dầu Ryazan. Là công ty con của Surgutneftegaz, nhà máy này lọc khoảng 17,7 triệu tấn dầu thô mỗi năm (355.000 thùng mỗi ngày), chiếm 6,4% tổng sản lượng dầu thô của cả nước.

Nhà máy lọc dầu này nằm cách biên giới Ukraine hơn 800 km.

Cơ quan tình báo quân sự Ukraine, gọi tắt là HUR cho biết họ đã thực hiện một cuộc tấn công vào nhà máy lọc dầu Kirishi vào tháng 3 năm 2025.

Vụ tấn công mới nhất vào nhà máy lọc dầu diễn ra ngay sau một trong những cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa lớn nhất nhằm vào Tỉnh Leningrad trong cuộc chiến tranh toàn diện. Máy bay điều khiển từ xa của Cơ quan An ninh Ukraine, gọi tắt là SBU đã tấn công Primorsk, cảng tiếp nhận dầu lớn nhất của Nga trên Biển Baltic, vào đêm 12 tháng 9.

Một nguồn tin của SBU nói với tờ Kyiv Independent rằng sau cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa của Ukraine, hỏa hoạn đã bùng phát tại một trong những tàu và một trạm bơm, buộc phải tạm dừng các chuyến hàng chở dầu. Mỗi ngày ngưng hoạt động khiến Nga mất ít nhất là 41 triệu Mỹ Kim.

Lực lượng Ukraine đã tăng cường tấn công vào ngành công nghiệp dầu mỏ của Nga trong năm qua, buộc phải ngừng hoạt động và làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu hụt nhiên liệu trên toàn quốc. Kyiv coi các nhà máy lọc dầu của Nga là mục tiêu quân sự hợp lệ vì chúng cung cấp tài chính và nhiên liệu cho cỗ máy chiến tranh của Mạc Tư Khoa.

[Kyiv Independent: Ukrainian drones strike major Russian oil refinery in Leningrad Oblast, governor says]

9. Sau khi thử nghiệm hệ thống phòng thủ máy bay điều khiển từ xa của Ba Lan, Nga cũng đã thử nghiệm phản ứng thông tin sai lệch của nước này

Nga không chỉ xâm phạm không phận Ba Lan vào đầu tuần này. Mà còn xâm phạm cả không gian mạng nữa.

Các quan chức an ninh mạng của Ba Lan đã tổ chức các cuộc họp khẩn cấp vào thứ Tư và thứ Năm sau khi máy bay điều khiển từ xa của Nga xâm phạm không phận nước này vào sáng sớm thứ Tư - khiến nước này phải điều động máy bay chiến đấu và viện dẫn Điều 4 của NATO.

Đến sáng thứ Tư, một trung tâm phân tích thuộc viện nghiên cứu quốc gia NASK của nước này đã nhận thấy mức độ thông tin sai lệch gia tăng, mà họ cho là do các “dịch vụ” của Nga và Belarus gây ra.

Ba Lan đã công bố những giải thích chi tiết về thông tin sai lệch mà họ xác định đang lan truyền trên mạng xã hội và các kênh tin tức — vạch trần cách Nga kết hợp chiến dịch thông tin sai lệch với hành động xâm nhập lãnh thổ NATO, cũng như hậu quả sau đó.

Một số câu chuyện được xác định bao gồm việc Ukraine cho phép máy bay điều khiển từ xa bay vào không phận Ba Lan để kéo Ba Lan vào cuộc chiến, vụ việc là một “sân khấu” do Kyiv và Warsaw dàn dựng, rằng Belarus đã cảnh báo Ba Lan về máy bay điều khiển từ xa đang bay tới và thậm chí quân đội Ba Lan đang chuẩn bị tấn công Belarus.

Ba Lan cho biết mục đích của thông tin sai lệch là chuyển hướng trách nhiệm về vụ vi phạm không phận từ Nga sang Ukraine và miêu tả quân đội và lực lượng an ninh Ba Lan là yếu kém và bối rối.

Bộ Công nghệ số Ba Lan cho biết công chúng nên “hết sức thận trọng” khi tiếp cận thông tin được chia sẻ công khai, đặc biệt là trên mạng xã hội - đồng thời cảnh báo mọi người không nên “buông xuôi theo cảm xúc”, đặc biệt là khi xem video hoặc ảnh. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng thông tin sai lệch thành công thường được nuôi dưỡng bởi cảm xúc dâng trào của con người.

Bộ này cho biết hôm thứ Năm rằng các bài đăng thúc đẩy những luận điệu này và các luận điệu khác đã thu hút hàng triệu lượt xem. Các cơ quan an ninh của Bộ đang cung cấp thông tin đã được xác minh cho công chúng một cách “liên tục”.

[Politico: After testing Poland’s drone defenses, Russia tested its disinformation response too]

10. Liên Hiệp Âu Châu sẽ áp dụng đường lối ‘độc đáo’ đối với con đường gia nhập của Ukraine khi Hung Gia Lợi phủ quyết, một quan chức cho biết

Phó Thủ tướng phụ trách Hội nhập Âu Châu Taras Kachka cho biết Liên minh Âu Châu đã đồng ý áp dụng một đường lối “độc đáo” cho phép Ukraine và Moldova tiến tới con đường trở thành thành viên của khối bất kể Hung Gia Lợi vẫn tiếp tục phủ quyết việc gia nhập của họ.

Hung Gia Lợi, quốc gia được coi là thân Điện Cẩm Linh nhất trong Liên Hiệp Âu Châu và NATO, đã tuyên bố vào ngày 30 tháng 8 rằng họ sẽ không đồng ý mở vòng đàm phán đầu tiên về việc Ukraine gia nhập Liên Hiệp Âu Châu. Là một thành viên Liên Hiệp Âu Châu, Hung Gia Lợi có quyền phủ quyết đối với những tiến triển tiếp theo.

Kachka phát biểu với các phóng viên bên lề cuộc họp Chiến lược Âu Châu thường niên Yalta, nơi có sự tham dự của một nhà báo Ukraine, rằng có một thỏa thuận giữa Kyiv và Liên Hiệp Âu Châu nhằm duy trì tiến độ của Kyiv bất chấp sự phủ quyết của Budapest.

“Chính sách truyền thống của Liên Hiệp Âu Châu là bạn phải thuyết phục một quốc gia thành viên như vậy, và cho đến khi bạn thuyết phục được họ, bạn sẽ bị chặn. Bạn có thể bị chặn trong hai tuần, hoặc có thể bị chặn trong 10 năm,” ông nói.

Đây là quy định áp dụng cho một số quốc gia Tây Balkan, những quốc gia đã gặp phải sự phản đối tương tự từ các quốc gia thành viên trong quá trình gia nhập, Kachka cho biết. Đường lối này cũng làm gián đoạn các quy trình chuẩn bị kỹ thuật trong thời gian quyền phủ quyết còn hiệu lực.

“Chúng ta đang ở trong một tình huống đặc biệt: các quốc gia thành viên và Ủy ban Âu Châu cho rằng trong trường hợp của Ukraine, sẽ không có sự dừng lại... Cụ thể, các quốc gia thành viên nên xác định 'mốc chuẩn' mà không cần chờ đợi Hung Gia Lợi”, ông nói.

“Đây thực sự là một câu chuyện độc đáo.”

Kachka cho biết Kyiv và Brussels đang tiếp tục hợp tác để xác định các tiêu chuẩn và chuẩn bị cho một chương trình quốc gia nhằm điều chỉnh luật pháp và quy trình của Liên Hiệp Âu Châu.

Tuy nhiên, công việc này không thể hoàn thành về mặt pháp lý nếu không có sự đồng ý của tất cả các quốc gia thành viên. Một cuộc bỏ phiếu chính thức sẽ được tổ chức khi Hung Gia Lợi thay đổi lập trường, Kachka nói. Đến thời điểm đó, có khả năng Ukraine sẽ đáp ứng tất cả các tiêu chuẩn hiện đang được thảo luận.

Theo Kachka, Liên Hiệp Âu Châu đang tìm hiểu các phương án để thông qua một số quyết định mà không cần sự chấp thuận của Hung Gia Lợi.

Tiến trình mà Kachka mô tả có nhiều điểm tương đồng với đề xuất từ Lithuania, quốc gia gần đây đã thúc giục Liên Hiệp Âu Châu bỏ qua quyền phủ quyết của Hung Gia Lợi trong các cuộc đàm phán gia nhập của Ukraine. Trong một lá thư gửi các thủ đô Liên Hiệp Âu Châu vào cuối tháng 8, Lithuania đề xuất khởi động các cuộc đàm phán gia nhập ở cấp độ kỹ thuật với Ukraine và Moldova mà không có Hung Gia Lợi, với điều kiện 26 quốc gia thành viên còn lại đồng ý.

Ukraine đã nộp đơn xin gia nhập Liên Hiệp Âu Châu ngay sau khi Nga phát động chiến tranh vào năm 2022 và được cấp tư cách ứng cử viên chỉ vài tháng sau đó. Hung Gia Lợi đã lên tiếng phản đối, thậm chí còn tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý toàn quốc rất đáng ngờ để chứng minh rằng người Hung Gia Lợi phản đối việc Ukraine gia nhập Liên Hiệp Âu Châu.

Ngoại trưởng Hung Gia Lợi Peter Szijjarto phát biểu vào ngày 30 tháng 8 rằng việc Ukraine gia nhập khối này “sẽ phá hủy nông dân Hung Gia Lợi, an ninh lương thực của Hung Gia Lợi và cho phép mafia Ukraine xâm nhập vào Hung Gia Lợi”.

Hầu hết các quốc gia thành viên Liên Hiệp Âu Châu đều đồng ý vào tháng 6 rằng Ukraine đã sẵn sàng mở nhóm Cơ bản, nhưng các cuộc đàm phán chính thức chỉ có thể bắt đầu khi có sự đồng ý đồng ý của tất cả 27 quốc gia thành viên.

Nhà lãnh đạo chính sách đối ngoại của Liên Hiệp Âu Châu, Kaja Kallas, cho biết vào tháng 5 rằng khối này có “kế hoạch B và kế hoạch C” nếu Hung Gia Lợi tiếp tục phủ quyết việc Ukraine gia nhập.