1. Lễ tang của Đức Thánh Cha Phanxicô được ấn định vào sáng thứ Bảy 26 Tháng Tư.

Hôm Thứ Ba, 22 Tháng Tư, Vatican cho biết trong quyết định đầu tiên của Hồng Y Đoàn, tang lễ của Đức Thánh Cha Phanxicô sẽ diễn ra vào sáng thứ Bảy 26 Tháng Tư, lúc 10 giờ sáng theo giờ địa phương Rôma, tức là 3 giờ chiều cùng ngày theo giờ Việt Nam.

Điều này phù hợp với tông hiến Universi Dominici Gregis, nghĩa là “Đoàn Chiên Phổ Quát của Chúa”, do Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II công bố ngày 22-02-1996. Tông hiến này quy định tang lễ của một vị Giáo Hoàng phải diễn ra trong vòng từ 4 đến 6 ngày sau khi ngài qua đời.

Lễ tang của Đức Giáo Hoàng Phanxicô sẽ được tổ chức tại quảng trường Thánh Phêrô. Buổi lễ sẽ do Đức Hồng Y Giovanni Battista Re, 91 tuổi, người Ý, là niên trưởng Hồng Y đoàn chủ sự.

Tòa Thánh cho biết thánh lễ an táng Đức Giáo Hoàng Phanxicô sẽ được tổ chức theo các quy định của Ordo Exsequiarum Romani Pontificis hay Nghi Thức An Táng Các Vị Giáo Hoàng Rôma, từ số 82 đến 109.

Vào cuối Thánh lễ, sẽ diễn ra nghi thức phó dâng và tiễn biệt. Thông thường, các vị Giáo Hoàng sẽ được chôn cất bên trong khu hầm mộ của Đền Thờ Thánh Phêrô. Cho nên, sau thánh lễ an táng, linh cữu của vị Giáo Hoàng quá cố sẽ được đưa từ quảng trường Thánh Phêrô vào Đền Thờ Thánh Phêrô và đưa đến khu hầm mộ.

Trường hợp Đức Giáo Hoàng Phanxicô có hơi khác. Theo di nguyện của ngài, ngài muốn được chôn cất tại Đền Thờ Đức Bà Cả. Thành ra, linh cữu của ngài đầu tiên sẽ được đưa vào bên trong Đền Thờ Thánh Phêrô; rồi từ đó sẽ được đưa đến Đền Thờ Đức Bà Cả để chôn cất theo đúng di nguyện của ngài.

Một loạt các nhà lãnh đạo thế giới và các chức sắc nước ngoài sẽ tham dự tang lễ tại quảng trường Thánh Phêrô, bao gồm Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Chủ tịch Ủy ban Âu Châu Ursula von der Leyen. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy được cho là có rất nhiều khả năng sẽ tham dự. Ông Zelenskiy có những hồi ức rất đẹp với Đức Giáo Hoàng Phanxicô. Một số nguồn tin Ukraine cho rằng điều duy nhất hơi phiền là ông không muốn gặp mặt Tổng thống Trump.

Putin — người đang bị Tòa án Hình sự Quốc tế, gọi tắt là ICC ra lệnh bắt giữ vì tội ác chiến tranh ở Ukraine — không có kế hoạch tham dự tang lễ, phát ngôn nhân của ông cho biết hôm thứ Ba. Ý là một bên tham gia ICC và có nghĩa vụ bắt giữ Putin nếu ông đặt chân lên đất Ý.

Tổng thống Trump cho biết ông chắc chắn sẽ tham dự tang lễ của Đức Thánh Cha Phanxicô trong chuyến công du nước ngoài đầu tiên của tổng thống trong nhiệm kỳ thứ hai của mình.

“Melania và tôi sẽ đến dự tang lễ của Đức Thánh Cha Phanxicô tại Rôma. Chúng tôi rất mong được đến đó!”

Tổng thống Trump và Đức Giáo Hoàng đã có mối quan hệ căng thẳng trong thập niên qua. Tuy nhiên, hai người đã gặp nhau vào năm 2017 trong chuyến đi đến Vatican. “Ngài là một người tuyệt vời. Chúng tôi đã có một cuộc gặp gỡ tuyệt vời”, Tổng thống Trump nói sau đó.

Tổng thống Trump đã ra một sắc lệnh yêu cầu treo cờ rủ “như một dấu hiệu tôn trọng đối với ký ức về Đức Thánh Cha Phanxicô.”

Trước khi có tin Đức Giáo Hoàng qua đời, chuyến công du nước ngoài đầu tiên của Tổng thống Trump dự kiến sẽ là chuyến thăm tới Saudi Arabia vào tháng 5.

2. Hiện tượng lửa thánh lạ lùng tại Mộ Chúa ở Giêrusalem đã xảy ra

Kính thưa quý vị và anh chị em,

Trưa Thứ Bẩy, 19 Tháng Tư, tức là ngày Thứ Bẩy Tuần Thánh của cả Công Giáo và Chính Thống Giáo, thế giới Chính Thống Giáo đã dán mắt vào các màn hình TV và computer để hồi hộp theo dõi hiện tượng lửa thánh lạ lùng tại Mộ Chúa ở Giêrusalem.

Những lo âu liên quan đến đại dịch coronavirus tuy đã có phần giảm bớt, nhưng lại có những âu lo về sự mở rộng và leo thang chiến tranh tại Ukraine. Trong các diễn biến mới nhất, quân Nga pháo kích vào thành phố Sumy vào ngày Chúa Nhật Lễ Lá giết chết 35 người và làm bị thương 119 người. Đây là cuộc tấn công chết chóc nhất nhắm vào thường dân Ukraine từ năm 2023. Trong vụ tấn công khủng bố này, Nga đã dùng hỏa tiễn đạn đạo có gắn đạn chùm để tăng mức độ sát thương. Vào ngày Thứ Sáu Tuần Thánh, quân Nga lại tung ra một đòn tương tự tại thành phố Kharkiv làm 1 người thiệt mạng và 127 người bị thương. Theo Thống Đốc khu vực Kharkiv, Oleh Syniehubov, con số thương vong có lẽ còn cao hơn gấp 10 lần nếu các nhà thờ trong khu vực không cử hành trễ hơn một tiếng như một biện pháp dự phòng.

Cuộc xâm lược Ukraine của Nga cũng được phản ảnh rất rõ rệt trong số những người tham dự tại đền thờ Mộ Chúa ở Giêrusalem. Các tín hữu Chính Thống Giáo Nga là lực lượng tham dự đông đảo nhất trước cuộc xâm lược vào Ukraine năm nay gần như vắng mặt hoàn toàn, ngoại trừ lác đác một vài giáo sĩ Chính Thống Giáo Nga thường trú tại Giêrusalem.

Kính thưa quý vị và anh chị em,

Được đi lại trên chính con đường thương khó Chúa đã đi qua là một kinh nghiệm sâu sắc thay đổi cuộc đời biết bao người hành hương đến Giêrusalem. Cho nên, các tín hữu Chính Thống Giáo có lòng mộ đạo đã cố gắng đến Giêrusalem trong thời gian này. Tuy nhiên, bộ Du Lịch Israel cho biết con số tín hữu Chính Thống Giáo đến Thánh Địa trong năm nay giảm bớt rất nhiều. Trước hết, các biện pháp trừng phạt kinh tế của Hoa Kỳ và Liên Hiệp Âu Châu đã gây ảnh hưởng đáng kể đến thu nhập của người Nga, là nhóm hành hương đông nhất. Nhiều người, có thể vẫn còn khả năng nhưng không biết tương lai ra sao nên cũng không thể đi.

Thứ hai, một trở ngại khó vượt qua hơn nữa là máy bay Nga không được phép bay qua các không phận của Liên Hiệp Âu Châu. Thành ra, giá vé máy bay đến Giêrusalem tăng vọt như hỏa tiễn.

Bên cạnh những trở ngại của người Nga, người Palestine ở dải Gaza cũng không được phép đến Giêrusalem để tham dự Tuần Thánh Chính Thống Giáo.

Ngoài ra, một tác động còn kinh hoàng hơn thế nữa, là cuộc tấn công lớn chưa từng có của quân khủng bố Hamas nhắm vào Israel vào ngày 7 Tháng Mười, năm 2023. Chiến cuộc đã bùng phát kể từ đó cho đến nay.

Thành ra, khung cảnh rất khác vắng vẻ, và âu lo. Vẫn có những người đến được nhưng không đông đảo như các năm trước. Nhà thờ Mộ Thánh ở Giêrusalem đã mở cửa cho công chúng vào ngày Thứ Bẩy Tuần Thánh để cho phép các tín hữu tham dự nghi thức đón lửa thánh tại địa điểm Chúa Giêsu đã bị đóng đinh và đã phục sinh. Dù vắng vẻ hơn mọi năm, bầu không khí cử mừng vẫn tràn ngập khu vực này khi các tín hữu đi qua cánh cửa gỗ khổng lồ của nhà thờ.

Trong mấy năm trở lại đây, năm 2000 là một lễ Phục sinh vắng lặng, không có bao nhiêu người được tham dự trong bối cảnh nhà thờ Thánh Mộ cửa đóng then cài. Năm 2021 và 2022, tình hình tốt hơn nhiều, cánh cửa rộng mở khiến các tín hữu cảm thấy hy vọng rằng mọi thứ sẽ trở nên tốt đẹp hơn. Năm 2023 là tưng bừng nhất. Năm nay, xem ra chỉ khá hơn năm 2000 một chút.

Nhà thờ Thánh Mộ - Holy Church of the Holy Sepulchre là danh từ của Công Giáo, người Chính Thống Giáo và Giáo Hội Armenia Tông Truyền gọi là nhà thờ Phục sinh – Holy Church of Resurrection - nằm phía bên trong bức tường than khóc trong khu vực cổ thành Giêrusalem, kế cận với đồi Golgotha. Theo truyền thống, nhà thờ đã được xây dựng trên khu mộ Chúa Giêsu đã được táng xác.

Trong những thời kỳ sơ khai của Giáo Hội, đây được xem là nơi thánh thiêng bậc nhất của Kitô Giáo. Thế nhưng đến thế kỷ thứ hai, hoàng đế Hadrianus đã cố ý cho đổ đất lấp hết những dấu tích của Kitô giáo, rồi xây đền thờ nữ thần Aphrodite, là một thứ nữ thần sắc đẹp như kiểu thần Vệ Nữ.

Sau khi đón nhận đức tin Công Giáo, năm 325, Đại Đế Constantine đã truyền phá hủy đền thờ nữ thần Aphrodite và cho đào bới khu vực này để tìm lại các dấu tích thánh thiêng của Kitô Giáo. Mẹ nhà vua là nữ hoàng Helena đã hiện diện từ năm 326 tại địa điểm này để đích thân giám sát các cuộc khai quật và xây dựng nhà thờ mới.

Theo thỏa ước Nguyên Trạng do Hoàng Đế Thổ Nhĩ Kỳ Osamn Đệ Tam đưa ra vào năm 1853, Công Giáo nghi lễ La Tinh, Chính Thống Giáo Hy Lạp, Chính Thống Giáo Coptic, Chính Thống Giáo Syria và Giáo Hội Armenia Tông Truyền đều có quyền ngang nhau trong việc coi sóc và cử hành các lễ nghi Phụng Vụ tại đây.

Truyền thống Chính Thống Giáo tin rằng hiện tượng Lửa Thánh là một phép lạ xảy ra hàng năm vào ngày Thứ Bẩy Tuần Thánh theo lịch Chính Thống Giáo. Đức Thượng Phụ Chính Thống Giáo Hy Lạp tại Giêrusalem được tin tưởng là nhận được lửa từ trời xuống bên trong ngôi mộ Chúa.

Lúc 10 giờ sáng ngày Thứ Bẩy, 19 Tháng Tư, theo truyền thống, cảnh sát Do Thái đã vào trong Edicule, là ngôi đền nhỏ bên trong đền thờ Thánh Mộ, bao bọc khu hầm mộ Chúa, lục soát để bảo đảm rằng bên trong không hề có vật dụng gì có thể tạo ra lửa.

Đúng 11 giờ, thanh tra cảnh sát Do Thái niêm phong Edicule.

Nghi thức bắt đầu lúc 12 giờ trưa với kinh cầu Các Thánh. Đức Thượng Phụ Chính Thống Hy Lạp và các Giám Mục của Giáo Hội Chính Thống Giáo Hy Lạp đến trước Edicule. Ngài cởi bỏ phẩm phục bên ngoài và chịu sự khám xét của cảnh sát Do Thái để chứng minh rằng ngài không hề mang theo bất cứ vật dụng nào có thể tạo ra lửa. Sau đó, chỉ một mình ngài được vào trong Edicule, hai tay cầm hai bó nến.

Đức Thượng Phụ qùy cầu nguyện trước tấm đá cẩm thạch bao bọc chiếc giường bằng đá nơi thi thể Chúa được an táng. Các tín hữu Chính Thống Giáo hiệp thông qua các phương tiện truyền thông hồi hộp theo dõi, lo sợ hiện tượng này không xảy ra trong năm nay.

Sử sách ghi lại năm 1101, là năm hiện tượng này không xảy ra, và đó là năm đại dịch kinh hoàng.

Một lúc sau, ánh lửa bắt đầu phát ra từ bên trong ngôi mộ của Chúa Kitô. Các tín hữu Chính Thống Giáo trên toàn thế giới thở phào nhẹ nhõm, chứa chan hy vọng chiến tranh sẽ sớm chấm dứt.

Đức Thượng Phụ tiến ra với hai bó nến được thắp sáng. Hai người phải kè hai bên ngài để dìu ngài đi. Có lẽ sức nặng tâm lý đã khiến ngài bước đi không nổi.

Đền thờ Thánh Mộ đã được thắp sáng với những ánh nến huy hoàng.

Những người hành hương và hàng giáo phẩm Chính Thống Giáo cho biết trong 33 phút đầu tiên lửa này không hề làm phỏng họ nếu họ giơ tay trên ngọn lửa.

Theo truyền thống Lửa Thánh sau đó được rước đến Bethlehem, nơi Chúa xuống thế làm người.

Trong những năm trước, chính quyền Do Thái đã dàn xếp các chuyến máy bay đặc biệt để đưa lửa thánh đến các quốc gia Chính Thống Giáo như Nga, Ukraine, Hy Lạp, Rumani. Các nhà lãnh đạo Chính Thống Giáo và cả các nhà lãnh đạo dân sự ra tận sân bay đón nhận. Năm nay, do ảnh hưởng của chiến sự, lửa thánh đã không được đưa đến Ukraine.

3. Đức Tổng Giám Mục Charles J. Chaput: Giáo Hội Sau Đức Phanxicô

Đức Tổng Giám Mục Charles J. Chaput, Tổng Giám Mục danh dự của Philadephia vừa có bài nhận định nhan đề “The Church After Francis”, nghĩa là “Giáo Hội Sau Đức Phanxicô”. Nguyên bản tiếng Anh có thể xem tại đây. Dưới đây là bản dịch toàn văn sang Việt Ngữ.

Tôi có những kỷ niệm cá nhân về Đức Giáo Hoàng Phanxicô mà tôi rất trân trọng:, chẳng hạn như mối quan hệ làm việc thân thiện và hào phóng tại Thượng hội đồng về Mỹ Châu năm 1997 khi cả hai chúng tôi đều là những tổng giám mục mới được bổ nhiệm; sự chào đón nồng nhiệt và thân tình của ngài tại hội nghị Humanum năm 2014 của Rôma; và thành công phi thường của chuyến thăm Philadelphia năm 2015 của ngài cho Hội nghị Gia đình Thế giới lần thứ Tám. Ngài đã tận tụy phục vụ Giáo hội và dân chúng theo những cách mà ngài cảm thấy thời đại đòi hỏi. Là một người anh em trong đức tin và là người kế vị Thánh Phêrô, ngài xứng đáng nhận được những lời cầu nguyện liên tục của chúng ta cho cuộc sống vĩnh hằng của ngài trong sự hiện diện của Thiên Chúa mà ngài yêu mến.

Sau khi đã nói như vậy, chúng ta cũng cần nhớ rằng thời kỳ giữa các Đức Giáo Hoàng là thời điểm cần sự thẳng thắn. Việc thiếu sự thẳng thắn, xét đến những thách thức ngày nay, là quá tốn kém. Theo nhiều cách, bất kể thế mạnh của nó là gì, triều đại Giáo Hoàng Phanxicô vẫn chưa đủ để giải quyết những vấn đề thực sự mà Giáo hội đang phải đối mặt. Ngài không tham gia trực tiếp vào Công đồng Vatican II và dường như không hài lòng với di sản của những người tiền nhiệm trực tiếp của mình; những người đã làm việc và chịu đựng để đưa những giáo huấn của công đồng vào đời sống Công Giáo một cách trung thành. Tính cách của ngài có xu hướng nóng nảy và độc đoán. Ngài phản đối ngay cả những lời chỉ trích trung thành. Ngài có kiểu nói mơ hồ và buông thả, gieo rắc sự nhầm lẫn và xung đột. Trước những rạn nứt văn hóa sâu sắc về các vấn đề hành vi và bản dạng tình dục, ngài lên án ý thức hệ giới tính nhưng dường như lại hạ thấp “thần học về thân xác” rất hấp dẫn của Kitô giáo. Ngài thiếu kiên nhẫn với giáo luật và các thủ tục thích hợp. Dự án đặc trưng của ngài, tính đồng nghị, nặng về quy trình và thiếu sự rõ ràng. Mặc dù có sự tiếp cận đầy cảm hứng đến các nhóm thiểu số của xã hội, triều đại Giáo Hoàng của ngài lại thiếu lòng nhiệt thành truyền giáo tự tin và năng động. Sự xuất sắc về mặt trí tuệ để duy trì chứng tá cứu rỗi (chứ không đơn thuần là chứng tá đạo đức mà thôi) của Kitô giáo trong một thế giới hiện đại đầy hoài nghi cũng không có.

Điều mà Giáo hội cần để tiến lên là một nhà lãnh đạo có thể kết hợp sự giản dị cá nhân với niềm đam mê hoán cải thế giới theo Chúa Giêsu Kitô, một nhà lãnh đạo có trái tim can đảm và trí tuệ sắc sảo để phù hợp với điều đó. Bất cứ điều gì ít hơn sẽ không hiệu quả.


Source:Firtt Things