1. Nga điều động ‘Trung đoàn phòng vệ phủ Tổng thống’ của FSB tới thị trấn pháo đài quan trọng của Ukraine
Trung tướng Kyrylo Budanov, nhà lãnh đạo cơ quan tình báo quân sự GUR của Ukraine, cho biết hôm Thứ Tư, 14 Tháng Năm, Nga đã điều động “Trung đoàn phòng vệ phủ Tổng thống” tinh nhuệ của FSB trong cuộc tấn công thị trấn Chasiv Yar có vị trí chiến lược quan trọng ở miền đông Ukraine.
Trích dẫn các báo cáo của Lữ đoàn cơ giới độc lập số 24, Ông cho biết trung đoàn này đang hỗ trợ Sư đoàn dù số 98 của Nga trong nỗ lực chiếm giữ thị trấn pháo đài này, nơi giao tranh đã diễn ra trong hơn một năm.
Thị trấn Chasiv Yar, nơi có dân số trước chiến tranh là hơn 12.000 người và bị chia cắt bởi một kênh đào, nằm ở vùng Donetsk và là trọng tâm của quân đội Nga kể từ tháng 3 năm 2024.
Vị trí chiến lược của thị trấn này đã cho phép quân đội Ukraine giữ được thị trấn và gây ra tổn thất nặng nề cho quân đội Nga đang tiến quân.
Tướng Budanov cho biết Trung đoàn phòng vệ phủ Tổng thống trực thuộc Cơ quan An ninh Liên bang Nga, gọi tắt là FSB, là đơn vị báo cáo trực tiếp lên nhà độc tài Vladimir Putin, đang “tăng cường đáng kể” cho Sư đoàn Dù số 98 của Nga tại Chasiv Yar.
“Đây là những quân nhân hàng đầu. Bây giờ chúng ta phải đối mặt với những cuộc chiến rất dữ dội, và công việc rất chính xác và tỉ mỉ”, ông nói.
Tướng Budanov cho rằng động thái điều động này cho thấy lực lượng Nga đang gặp một số rắc rối trong khu vực.
Viện Nghiên Cứu Chiến Tranh Hoa Kỳ, gọi tắt là ISW, một nhóm nghiên cứu có trụ sở tại Hoa Kỳ, cho biết hôm Thứ Ba, 13 Tháng Năm, rằng Trung đoàn phòng vệ phủ Tổng thống “chủ yếu chịu trách nhiệm thực hiện nhiệm vụ đội danh dự tại các buổi lễ cấp nhà nước và bảo vệ các quan chức Nga, Điện Cẩm Linh và Ngọn lửa vĩnh cửu tại Lăng mộ Chiến sĩ vô danh gần Bức tường Điện Cẩm Linh.”
“ISW trước đây chưa từng quan sát trung đoàn này hoạt động ở Ukraine. Truyền thông nhà nước Nga đưa tin vào năm 2014 và 2016 rằng đơn vị này có quy mô xấp xỉ một lữ đoàn súng trường cơ giới và bao gồm các quân nhân chuyên nghiệp”, nhóm nghiên cứu cho biết.
Giao tranh dữ dội đang diễn ra ở Donetsk và Luhansk của Ukraine—hai khu vực phần lớn nằm dưới sự xâm lược của Nga. Điện Cẩm Linh đã thúc đẩy việc chiếm giữ hoàn toàn hai khu vực này kể từ khi Nga can thiệp bí mật vào miền đông Ukraine năm 2014.
ISW cho biết họ đánh giá rằng lực lượng Nga không có đủ khả năng để đạt được những tiến bộ đáng kể trên chiến trường trong tương lai gần.
ISW cho biết vào thứ Hai: “Quyết định điều động Trung đoàn Tổng thống đến chiến đấu ở Ukraine của bộ chỉ huy quân sự Nga có thể là một phần trong nỗ lực lớn hơn của Nga nhằm đe dọa Ukraine và phương Tây thông qua hoạt động chiến trường tăng cường và miêu tả lực lượng Nga là lực lượng tinh nhuệ và hoàn toàn có khả năng đạt được những thành công đáng kể ở Ukraine trong tương lai gần.
“Bộ chỉ huy quân sự Nga cũng có thể đang cố gắng đưa bất kỳ nhân lực nào có sẵn vào khu vực Chasiv Yar do nỗ lực rõ ràng của họ nhằm ưu tiên các hoạt động tấn công vào Kostyantynivka trong những tháng gần đây.”
Giao tranh ở Donetsk dự kiến sẽ gia tăng khi lực lượng Nga tiếp tục nỗ lực giành quyền kiểm soát hoàn toàn khu vực này.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy đã kêu gọi Putin tổ chức các cuộc đàm phán hòa bình song phương trực tiếp tại Istanbul vào thứ năm. Điện Cẩm Linh vẫn chưa xác nhận liệu tổng thống Nga có tham dự cuộc họp được đề xuất hay không.
“Tổng thống Zelenskiy sẽ không gặp bất kỳ đại diện nào khác của Nga tại Istanbul, ngoại trừ Putin”, cố vấn tổng thống Ukraine Mykhailo Podolyak cho biết hôm thứ Ba.
[Newsweek: Russia Deploys FSB's 'Presidential Regiment' to Key Ukraine Fortress Town]
2. Macron: Liên Hiệp Âu Châu chuẩn bị lệnh trừng phạt mới đối với Nga ‘trong những ngày tới’
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã hé lộ các lệnh trừng phạt mới có thể áp dụng đối với Nga và mở rộng khả năng răn đe hạt nhân của Pháp trong một cuộc phỏng vấn quan trọng vào giờ vàng trên truyền hình Pháp vào thứ ba.
Trong hơn ba giờ, Macron đã nói về vô số thách thức mà nước Pháp phải đối mặt, bắt đầu từ các vấn đề về quốc phòng, an ninh Âu Châu và chiến tranh ở Ukraine.
Về lệnh trừng phạt Nga, Macron cho biết Ủy ban Âu Châu đang chuẩn bị “trong những ngày tới” một gói biện pháp mới nhắm vào “các dịch vụ tài chính và dầu mỏ đối với người bán thứ cấp” hợp tác với Hoa Kỳ trong trường hợp Điện Cẩm Linh không tiến tới đồng ý ngừng bắn vô điều kiện.
“Chúng tôi muốn áp dụng biện pháp trừng phạt”, Macron nói.
Macron cũng cho biết ông “sẵn sàng mở” các cuộc đàm phán về việc Pháp chia sẻ chiếc ô hạt nhân với các đồng minh Âu Châu. Tuy nhiên, ông đặt ra một số điều kiện, bao gồm cả việc Paris sẽ không trả tiền cho an ninh của những nước khác và quyết định sử dụng kho vũ khí hạt nhân của nước này sẽ vẫn là đặc quyền của tổng thống Pháp.
Ông cho biết: “Tôi sẽ định nghĩa khuôn khổ này một cách chính thức trong những tuần và tháng tới”.
Các đồng minh Âu Châu lo ngại về việc mất đi sự bảo vệ từ Hoa Kỳ dưới thời Tổng thống Trump, người có cam kết đối với NATO và việc duy trì quân đội Mỹ ở Âu Châu đang bị đặt dấu hỏi.
Macron nhắc lại rằng ông không ủng hộ việc tịch thu 200 tỷ euro tài sản của Nga được nắm giữ tại tổ chức tài chính Euroclear có trụ sở tại Brussels, vốn đã bị đóng băng sau khi cuộc xâm lược toàn diện của Điện Cẩm Linh bắt đầu vào tháng 2 năm 2022, mặc dù có thông tin cho rằng Pháp đã cởi mở hơn với ý tưởng này.
Ông cho biết “Ngày nay chúng ta không có khuôn khổ pháp lý” để làm như vậy.
Macron cho biết Âu Châu phải chuẩn bị sẵn sàng cho việc Washington rút lại các cam kết trước đây với châu lục này: “Chúng tôi biết rằng lợi ích của Hoa Kỳ ngày càng ít đi ở Âu Châu”.
Tổng thống Pháp, người từ lâu đã thúc đẩy Âu Châu độc lập hơn khỏi Washington, cho biết Âu Châu vẫn cần quân đội của Hoa Kỳ, đặc biệt là ở sườn phía đông, “nhưng chúng ta sẽ vô trách nhiệm nếu không tự tổ chức trong năm đến mười năm tới”.
Những cuộc trao đổi căng thẳng nhất diễn ra về các vấn đề trong nước, chẳng hạn như nợ công và thâm hụt chi tiêu đáng lo ngại của Pháp, mặc dù Macron phần lớn vẫn giữ vững lập trường của mình.
Tổng thống đã tranh cãi với Sophie Binet, lãnh đạo của một trong những công đoàn lớn nhất nước Pháp, về cải cách hưu trí gây tranh cãi và việc sa thải nhân viên tại nhà sản xuất thép đang gặp khó khăn ArcelorMittal.
Macron sau đó đã lên tiếng ủng hộ việc tổ chức một số cuộc trưng cầu dân ý, vì chính phủ đang phải vật lộn để thông qua luật thông qua một quốc hội bế tắc. Ông cho biết ông sẽ ủng hộ việc tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý về cái chết được hỗ trợ nếu các nhà lập pháp không thể đồng ý về luật hiện đang được tranh luận.
Tổng thống Pháp đề xuất tư vấn cho người dân Pháp về giáo dục, các vấn đề xã hội hoặc kinh tế, nhưng không nêu rõ ông sẽ thực hiện như thế nào.
[Politico: Macron: EU readying new Russia sanctions ‘in coming days’]
3. Sau khi vụ bê bối gián điệp nổ ra, Orban cáo buộc Ukraine can thiệp vào nội tình Hung Gia Lợi, hợp tác với phe đối lập
Thủ tướng Hung Gia Lợi Viktor Orban cáo buộc Ukraine can thiệp vào công việc nội bộ của Hung Gia Lợi và thông đồng với đảng đối lập, tờ European Pravda đưa tin hôm Thứ Tư, 14 Tháng Năm.
“Ukraine đã khởi xướng một chiến dịch phối hợp nhằm bôi nhọ Hung Gia Lợi nhằm phá hoại sáng kiến của chúng tôi về việc tổ chức cuộc thăm dò ý kiến về tư cách thành viên Liên Hiệp Âu Châu của Kyiv”, Orban phát biểu sau cuộc họp của Hội đồng Quốc phòng Hung Gia Lợi.
Những phát biểu này được đưa ra vài ngày sau khi Cơ quan An ninh Ukraine, gọi tắt là SBU tuyên bố đã vạch trần một mạng lưới gián điệp Hung Gia Lợi ở miền tây Ukraine, bắt giữ hai điệp viên.
Để đáp trả, Hung Gia Lợi đã trục xuất hai nhà ngoại giao Ukraine, động thái này cũng vấp phải hành động trục xuất tương ứng từ Kyiv.
Orban leo thang cáo buộc bằng cách tuyên bố rằng Kyiv đã “nối lại các mối liên hệ ở Hung Gia Lợi để thực hiện chiến dịch này” và đã “phát động một chiến dịch chống lại Lực lượng Phòng vệ Hung Gia Lợi với sự giúp đỡ của một chính trị gia Hung Gia Lợi”.
“Do đó, đảng đối lập Hung Gia Lợi đã tham gia tích cực vào hoạt động đặc biệt của cơ quan mật vụ Ukraine. Một điều như vậy chưa bao giờ xảy ra trong ký ức của chúng tôi”, Orban nói, có thể ám chỉ đến đảng Tisza do nhân vật đối lập Peter Magyar lãnh đạo.
Chính trị gia đối lập này đã đến thăm Kyiv vào tháng 7 năm 2024, gây quỹ viện trợ nhân đạo và cam kết “chấm dứt tình trạng cô lập của Hung Gia Lợi với phương Tây” nếu được bầu.
Đất nước này dự kiến sẽ tổ chức bầu cử toàn quốc vào năm 2026.
'Không phải tất cả người Hung Gia Lợi đều là Orban', người Ukraine sống ở quốc gia thân Nga nhất Liên Hiệp Âu Châu cho biết
Orban cho biết Hung Gia Lợi sẽ tiến hành tham khảo ý kiến toàn quốc về nỗ lực gia nhập Liên Hiệp Âu Châu của Ukraine, đồng thời nhấn mạnh rằng “cả Brussels và Kyiv đều không thể quyết định thay cho người dân Hung Gia Lợi”.
Cuộc thăm dò không mang tính ràng buộc và là một phần trong chiến lược chính trị thường xuyên của Orban. Các cuộc tham khảo ý kiến trước đây đã bị chỉ trích vì tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu thấp và các câu hỏi mang tính thao túng.
Ví dụ, một cuộc tham khảo ý kiến năm 2023 về chính sách di cư của Liên Hiệp Âu Châu đã hỏi người Hung Gia Lợi liệu họ có ủng hộ việc Brussels thành lập “khu ổ chuột dành cho người di cư” ở Hung Gia Lợi hay không.
Ít hơn 20% số người bỏ phiếu tham gia, nhưng 99% số người bỏ phiếu trả lời là “không”.
Kyiv chính thức nộp đơn xin gia nhập Liên Hiệp Âu Châu vào năm 2022 và bắt đầu các cuộc đàm phán gia nhập vào tháng 6 năm 2024. Các nhà lãnh đạo Liên Hiệp Âu Châu đã vạch ra năm 2030 là mục tiêu tạm thời cho khả năng gia nhập của Ukraine.
Với tư cách là một quốc gia thành viên, Hung Gia Lợi có quyền phủ quyết đối với từng giai đoạn của quá trình.
Orban, được coi rộng rãi là nhà lãnh đạo thân Nga nhất của Liên Hiệp Âu Châu, đã nhiều lần phản đối viện trợ quân sự cho Ukraine và cảnh báo rằng tư cách thành viên Liên Hiệp Âu Châu của Ukraine sẽ “phá hủy” Hung Gia Lợi.
[Kyiv Independent: After spying scandal erupts, Orban accuses Ukraine of meddling, cooperating with Hungarian opposition]
4. Trong bài phát biểu tại Saudi Arabia, Tổng thống Trump cho biết ông sẽ dỡ bỏ lệnh trừng phạt Syria và thúc giục Iran đàm phán
Tổng thống Trump đã dỡ bỏ lệnh trừng phạt đối với Syria vào hôm Thứ Ba, 13 Tháng Năm, và đưa ra lời dụ dỗ tương tự đối với Iran trong bài phát biểu tại Ả Rập Xê Út, tự coi mình là người gìn giữ hòa bình lịch sử và vạch ra tầm nhìn mang tính giao dịch cho sự hợp tác trong tương lai ở Trung Đông dựa trên “thương mại, không phải hỗn loạn”.
Bày tỏ hy vọng về chính phủ mới của Syria, Tổng thống Trump tuyên bố rằng ông sẽ dỡ bỏ mọi lệnh trừng phạt đối với Damascus “để trao cho họ cơ hội phát triển”, điều mà ông cho biết các nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ và Ả Rập Xê Út đã khuyến khích ông làm.
“Ồ, tôi làm gì cho thái tử đây”, Tổng thống Trump nói, trong khi Thái tử Mohammed bin Salman ngồi tươi cười dưới sân khấu.
Và trong khi tuyên bố rằng Iran “sẽ không bao giờ có vũ khí hạt nhân”, Tổng thống Trump đã đưa ra cái mà ông gọi là “một nhánh ô liu” để đạt được một thỏa thuận nhằm cắt giảm chương trình hạt nhân của nước này, có thể nới lỏng các lệnh trừng phạt kinh tế đối với Tehran. “Iran có thể có một tương lai tươi sáng hơn nhiều”, Tổng thống Trump nói. “Sự lựa chọn là của họ”.
Nhưng, tổng thống khẳng định rằng lời đề nghị của ông “sẽ không kéo dài mãi mãi”, đe dọa sẽ “gây áp lực tối đa” nếu các cuộc đàm phán không thành công. “Mọi thứ đang diễn ra với tốc độ rất nhanh”, Tổng thống Trump nói. “Vì vậy, họ phải hành động ngay bây giờ, theo cách này hay cách khác. Hãy hành động”.
Bài phát biểu buổi tối được đưa ra sau khi Tổng thống Trump, trong ngày đầu tiên ở Riyadh, đã gặp gỡ các nhà đầu tư tỷ phú và chào hàng cam kết đầu tư 600 tỷ đô la Mỹ của Saudi Arabia. Những phát biểu cao cả của Tổng thống Trump về sự phát triển và tương lai của khu vực này nhằm mở rộng trọng tâm vào chuyến đi kéo dài một tuần của ông tới khu vực này, nơi mà ông mô tả là nơi tăng trưởng và có tiềm năng vô hạn.
“Một thế hệ lãnh đạo mới đang vượt qua những xung đột lâu đời của những chia rẽ mệt mỏi trong quá khứ”, Tổng thống Trump nói.
Ngạc nhiên trước sự phát triển nhanh chóng của Trung Đông, Tổng thống Trump đã đối chiếu đường lối của mình đối với khu vực này và thế giới nói chung với những người tiền nhiệm truyền thống hơn của mình, những người từ lâu đã tuân thủ chính sách đối ngoại được neo giữ trong các liên minh được xây dựng xung quanh việc thúc đẩy các giá trị dân chủ. Tổng thống Trump ngụ ý một sự phá vỡ cụ thể khỏi các nỗ lực xây dựng quốc gia và các cuộc xâm lược của thời George W. Bush, điều này tiêu biểu cho chính sách đối ngoại chính thống lâu đời của GOP mà ông đã chỉ trích và, với tư cách là tổng thống, đã đảo lộn. Ông đã không nhắc đến Bush bằng tên.
Tổng thống Trump phát biểu rằng: “Điều quan trọng đối với thế giới nói chung là sự chuyển đổi lớn này không đến từ những người theo chủ nghĩa can thiệp phương Tây bay đến với những bài giảng về cách sống hay cách quản lý công việc của chính mình”, đồng thời tuyên bố rằng “những người được gọi là 'người xây dựng quốc gia' đã phá hủy nhiều quốc gia hơn là xây dựng”.
Đồng thời, Tổng thống Trump bày tỏ mong muốn đóng vai trò quan trọng trong khu vực, thúc đẩy các cuộc đàm phán với Iran, cũng như với Li Băng và Syria, và hy vọng cuối cùng sẽ thấy Saudi Arabia tham gia Hiệp định Abraham để bình thường hóa quan hệ với Israel.
“Tôi thực sự nghĩ rằng đó sẽ là điều gì đó đặc biệt, nhưng bạn sẽ tự mình thực hiện vào thời điểm thích hợp,” Tổng thống Trump nói.
Trong khi chỉ trích các nhà lãnh đạo Iran vì “tập trung vào việc đánh cắp tài sản của người dân để tài trợ cho khủng bố và đổ máu ở nước ngoài”, Tổng thống Trump đã đưa ra cái mà ông gọi là “một con đường mới” và nói rằng ông sẽ “rất vui” nếu Hoa Kỳ có thể đạt được thỏa thuận với Iran để cắt giảm chương trình hạt nhân của nước này.
Ông nói thêm: “Như tôi đã nhiều lần chứng minh, tôi sẵn sàng chấm dứt các xung đột trong quá khứ và xây dựng các quan hệ đối tác mới vì một thế giới tốt đẹp và ổn định hơn, ngay cả khi những khác biệt của chúng ta có thể rất sâu sắc”.
Tổng thống Trump cũng chỉ ra những nỗ lực đang diễn ra của ông nhằm làm trung gian cho hòa bình giữa Nga và Ukraine, với khả năng diễn ra các cuộc đàm phán tại Istanbul vào thứ năm giữa Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy và Putin. Với sự tham dự của Putin vẫn còn bỏ ngỏ, Tổng thống Trump có kế hoạch cử đặc phái viên Steve Witkoff và Ngoại trưởng Marco Rubio tham gia các cuộc họp tiềm năng đó thay vì thay đổi các chuyến thăm theo lịch trình của ông tới Qatar và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất để đích thân tham gia, một quan chức Tòa Bạch Ốc cho biết hôm thứ ba.
Tổng thống cũng ca ngợi lệnh ngừng bắn gần đây của ông với lực lượng Houthi do Iran hậu thuẫn sau gần hai tháng giao tranh ở Biển Đỏ.
“Chúng tôi đã đánh chúng rất mạnh. Chúng tôi đã đạt được mục đích của mình, và sau đó chúng tôi đã rút lui,” ông nói.
Tổng thống Trump bắt đầu bài phát biểu của mình bằng cách tóm tắt lại vài tháng đầu nhiệm kỳ của mình, mô tả những nỗ lực hạn chế nhập cư, cắt giảm các quy định của chính phủ và thiết lập các thỏa thuận thương mại với Vương quốc Anh và Trung Quốc.
“Chúng ta đang bùng nổ, Hoa Kỳ là quốc gia nóng nhất”, tổng thống phát biểu trước khi dừng lại để tỏ lòng tôn trọng với chủ nhà.
“Ngoại trừ đất nước của anh,” anh xen vào. “Anh nóng bỏng hơn.”
[Politico: In Saudi Arabia speech, Trump says he’ll lift Syria sanctions and urges Iran to negotiate]
5. Điện Cẩm Linh xác nhận phái đoàn sẽ tham dự các cuộc đàm phán hòa bình ở Istanbul — Lavrov, Ushakov có thể sẽ đại diện cho Nga
Điện Cẩm Linh xác nhận phái đoàn sẽ tham dự các cuộc đàm phán hòa bình ở Istanbul — Lavrov, Ushakov có thể sẽ đại diện cho Nga
Phát ngôn nhân Điện Cẩm Linh Dmitry Peskov xác nhận hôm Thứ Tư, 14 Tháng Năm, rằng một phái đoàn Nga sẽ có mặt tại Istanbul vào cuối tuần này để đàm phán hòa bình trực tiếp với Ukraine.
Putin đã mời Ukraine tham gia đàm phán trực tiếp tại Istanbul sau khi bác bỏ lời kêu gọi ngừng bắn vô điều kiện trong 30 ngày được Âu Châu, Ukraine và Hoa Kỳ hậu thuẫn.
Tổng thống Volodymyr Zelenskiy đã đáp lại bằng cách chấp nhận lời mời và cho biết ông sẵn sàng gặp Putin tại Thổ Nhĩ Kỳ vào ngày 15 tháng 5.
Trong khi sự tham dự của Putin vẫn chưa được xác nhận, Peskov đã hứa rằng Điện Cẩm Linh sẽ cử một phái đoàn đến tham dự các cuộc đàm phán hòa bình.
“Phái đoàn của chúng tôi sẽ có mặt ở đó và chờ phía Ukraine,” Peskov phát biểu với phóng viên truyền thông nhà nước Nga.
Điện Cẩm Linh vẫn chưa công bố ai sẽ tham gia phái đoàn Nga và sẽ chỉ công bố khi Putin “cho là cần thiết”.
Tuy nhiên, theo một cựu quan chức Nga phát biểu với tờ Washington Post, Mạc Tư Khoa sẽ được đại diện bởi Ngoại trưởng Sergey Lavrov và trợ lý chính sách đối ngoại của Putin, Yuri Ushakov.
Hoa Kỳ cũng sẽ có đại diện tham dự các cuộc đàm phán hòa bình ở Istanbul.
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump xác nhận vào ngày 13 tháng 5 rằng Ngoại trưởng Marco Rubio sẽ tham dự. Các phái viên của Tổng thống Trump, Steve Witkoff và Keith Kellogg, cũng sẽ đến Istanbul để quan sát các cuộc đàm phán.
Tổng thống Trump, người hiện đang có chuyến công du Trung Đông, cho biết ông có thể tham gia các cuộc đàm phán hòa bình; tuy nhiên, việc ông có tham dự hay không sẽ “phụ thuộc phần lớn” vào sự hiện diện của Putin.
Nếu cuộc gặp Putin-Tổng thống Zelenskiy thực sự diễn ra, đây sẽ là cuộc gặp trực tiếp đầu tiên giữa hai nhà lãnh đạo kể từ năm 2019. Kể từ cuộc xâm lược toàn diện của Nga vào tháng 2 năm 2022, không có cuộc gặp trực tiếp nào giữa hai người.
[Kyiv Independent: Kremlin confirms delegation will attend Istanbul peace talks — Lavrov, Ushakov will likely represent Russia]
6. Putin sẽ không dám gặp Tổng thống Zelenskiy, Kallas của Liên Hiệp Âu Châu cho biết
Đại diện cao cấp của Liên Hiệp Âu Châu Kaja Kallas không nghĩ rằng cuộc gặp giữa tổng thống Ukraine và Nga thực sự sẽ diễn ra trong tuần này.
Phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh Dân chủ Copenhagen hôm thứ Ba, Kallas cho biết, mặc dù Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy đã đưa ra quyết định đúng đắn khi chấp nhận lời mời của Putin gặp mặt tại Thổ Nhĩ Kỳ vào thứ Năm, nhưng “vẫn còn là một câu hỏi lớn” liệu Putin có thực sự sẵn lòng gặp Tổng thống Zelenskiy ở đó hay không.
“Tôi nghĩ đây là một động thái tốt nếu họ ngồi lại, tôi nghĩ nó nên diễn ra giữa Tổng thống Zelenskiy và Putin, nhưng tôi không nghĩ Putin dám làm vậy, tôi đoán vậy,” Kallas nói.
Hơn ba năm sau khi Mạc Tư Khoa bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine, Putin đã đề nghị đàm phán trực tiếp với Tổng thống Zelenskiy vào tuần này “mà không có bất kỳ điều kiện tiên quyết nào”. Tổng thống Zelenskiy đã trả lời câu nói hù dọa của Putin - nhưng nói thêm rằng Ukraine sẽ chỉ chấp nhận đàm phán hòa bình nếu Điện Cẩm Linh đồng ý ngừng bắn trong 30 ngày, một đề xuất mà Hoa Kỳ đưa ra hai tháng trước.
Nga có vẻ sẽ không chấp nhận lệnh ngừng bắn, nhưng Tổng thống Zelenskiy vẫn có thể xuất hiện để đàm phán.
“Những gì người Mỹ đang cố gắng làm là thực sự giữ cánh cửa mở, để Nga có thể ngồi vào bàn đàm phán. Đó có lẽ là lý do tại sao họ không gây quá nhiều áp lực lên Nga. Nhưng giờ đã hơn 60 ngày trôi qua, và chúng ta cần thấy một số bước khác, để bạn có thể thấy Putin quanh bàn đàm phán đó,” Kallas nói hôm thứ Ba.
Cựu thủ tướng Estonia cũng nhấn mạnh rằng không nên thảo luận bất cứ điều gì về Ukraine mà không có Ukraine. “Nếu chúng ta thấy [Nga và Hoa Kỳ] đồng ý với những điều hoàn toàn không thể chấp nhận được đối với Ukraine, hoặc đối với Âu Châu, thì điều đó thực sự, thực sự không thể bay”, bà nói.
[Politico: Putin won’t dare meet Zelenskyy, says EU’s Kallas]
7. Lula của Brazil cho biết ông sẽ yêu cầu Putin đến Thổ Nhĩ Kỳ để đàm phán hòa bình về Ukraine
Tổng thống Brazil Lula da Silva cho biết ông sẽ yêu cầu Putin tới Thổ Nhĩ Kỳ để đàm phán hòa bình với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy, CNN đưa tin ngày 14 tháng 5.
Nga đã mời Ukraine đàm phán trực tiếp tại Istanbul sau khi từ chối lời kêu gọi ngừng bắn vô điều kiện trong 30 ngày do Âu Châu, Ukraine và Hoa Kỳ hậu thuẫn. Tổng thống Zelenskiy đã chấp nhận lời mời và cho biết ông sẵn sàng gặp trực tiếp Putin tại Thổ Nhĩ Kỳ vào ngày 15 tháng 5.
Điện Cẩm Linh chưa xác nhận sự tham gia của Putin nhưng cho biết Nga sẽ cử một phái đoàn.
Trong chuyến thăm Trung Quốc, Lula cho biết ông sẽ cố gắng yêu cầu Putin đến Thổ Nhĩ Kỳ để đàm phán với Kyiv trong chuyến đi tới Mạc Tư Khoa. Ông nói thêm rằng Ngoại trưởng Ukraine Andrii Sybiha đã kêu gọi người đồng cấp Brazil của mình, Mauro Vieira, hỏi Putin liệu ông có sẵn lòng ký kết một thỏa thuận hòa bình hay không.
Tổng thống Brazil cho biết ông đã chuyển lời đề nghị này trực tiếp tới Putin trong bữa tối song phương tại Mạc Tư Khoa.
“ Đó là điều đầu tiên tôi nói với Putin: 'Tôi có một thông điệp từ Tổng thống Zelenskiy để xem liệu ông có chấp nhận lệnh ngừng bắn 30 ngày hay không'“, ông nói. Theo Lula, tổng thống Nga đã phản ứng tích cực với khả năng thảo luận vấn đề này.
Về mặt công khai, Mạc Tư Khoa đã nhiều lần bác bỏ lời kêu gọi ngừng bắn trong 30 ngày, lần đầu tiên được Hoa Kỳ và Ukraine đồng ý vào ngày 11 tháng 3.
Lula cũng cho biết Putin đã kêu gọi nối lại các cuộc đàm phán dựa trên các điều khoản đã thảo luận tại Istanbul vào năm 2022.
Theo đề xuất dự thảo hòa bình năm 2022 bị rò rỉ, cả hai bên đều đồng ý loại Crimea khỏi hiệp ước, để lại Crimea dưới sự xâm lược của Nga mà không cần Ukraine công nhận chủ quyền của Nga đối với Crimea. Tình trạng của các vùng lãnh thổ khác bị Nga tạm chiếm sẽ được quyết định trong các cuộc đàm phán sau đó giữa Tổng thống Zelenskiy và Putin.
Hiệp ước này được cho là sẽ khiến Ukraine từ bỏ tham vọng gia nhập NATO hoặc bất kỳ liên minh quân sự nào khác, nhưng cho phép gia nhập Liên Hiệp Âu Châu. Nga cũng yêu cầu dỡ bỏ mọi lệnh trừng phạt, bãi bỏ luật của Kyiv liên quan đến ngôn ngữ và bản sắc dân tộc, và hạn chế Quân đội của Ukraine.
Các cuộc đàm phán không thành công và không dẫn đến việc ký kết bất kỳ thỏa thuận nào. Sau đó, không có cuộc đàm phán trực tiếp nào giữa Ukraine và Nga.
Cuộc gặp giữa Tổng thống Zelenskiy và Putin, nếu diễn ra, có thể báo hiệu bước đột phá trong nỗ lực ngoại giao đang bế tắc nhằm chấm dứt cuộc xâm lược toàn diện của Nga.
Cuộc gặp trực tiếp cuối cùng và duy nhất giữa Tổng thống Zelenskiy và Putin diễn ra vào tháng 12 năm 2019 tại Paris theo Định dạng Normandy. Kể từ cuộc xâm lược toàn diện của Nga vào tháng 2 năm 2022, không có cuộc gặp trực tiếp nào giữa hai người.
[Kyiv Independent: Brazil's Lula says he'd ask Putin to go to Turkey for Ukraine peace talks]
8. Tổng thống Zelenskiy sẽ tới Thổ Nhĩ Kỳ để tham dự cuộc gặp có thể có với Putin, trợ lý cao cấp cho biết
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy sẽ tới Thổ Nhĩ Kỳ vào tuần này để đàm phán “bất cứ điều gì góp phần vào hòa bình thực sự và lâu dài”, theo chánh văn phòng của ông.
Bình luận của Andriy Yermak được đưa ra sau khi Putin đề nghị đàm phán trực tiếp “mà không có bất kỳ điều kiện tiên quyết nào” trong bối cảnh cuộc xâm lược toàn diện mà Mạc Tư Khoa phát động vào tháng 2 năm 2022 vẫn đang tiếp diễn.
Putin, người chưa bao giờ nhượng bộ trước những yêu cầu tối đa của mình về việc chiếm lãnh thổ Ukraine và lật đổ chính phủ nước này, đã đề xuất một cuộc gặp giữa các quan chức Mạc Tư Khoa và Kyiv tại Istanbul trong tuần này — và Tổng thống Zelenskiy đã gọi điện cho nhà lãnh đạo Nga.
“Cho đến nay, chúng tôi vẫn chưa nhận được câu trả lời hoặc xác nhận rằng Tổng thống Putin sẽ đến Thổ Nhĩ Kỳ. Nhưng Tổng thống Zelenskiy của Ukraine đã sẵn sàng và sẽ đi”, Yermak phát biểu trong một cuộc thảo luận quan trọng vào thứ Ba tại Hội nghị thượng đỉnh Dân chủ Copenhagen.
Sau lời đề nghị của Nga, Tổng thống Zelenskiy nhấn mạnh rằng Ukraine sẽ chỉ chấp nhận đàm phán hòa bình nếu Điện Cẩm Linh đồng ý ngừng bắn trong 30 ngày, và Yermak nhắc lại rằng Ukraine “sẵn sàng thảo luận bất cứ điều gì”, nhưng “chỉ khi đạt được lệnh ngừng bắn”.
“Chúng tôi muốn hòa bình, nhưng chúng tôi không bắt đầu cuộc chiến này”, Yermak nói. “Người dân của chúng tôi đang bị tấn công 24 Tháng Bẩy”.
Trợ lý cao cấp của tổng thống Ukraine nhấn mạnh rằng nếu Putin từ chối đến Thổ Nhĩ Kỳ, đây sẽ là “tín hiệu cuối cùng” cho thấy Nga “không muốn chấm dứt chiến tranh và không sẵn sàng cho bất kỳ cuộc đàm phán nào”.
Yermak nói thêm rằng nếu Nga từ chối đàm phán với Ukraine, các đồng minh của Kyiv phải tăng cường hỗ trợ, bao gồm cả việc cung cấp bảo đảm an ninh.
“Chúng tôi sẵn sàng thảo luận bất kỳ phương án nào có trên bàn. Có nhiều phương án thú vị và rất mạnh. Sự bảo đảm mạnh mẽ nhất là lực lượng quân sự được chuẩn bị và huấn luyện của Ukraine, và các đối tác của chúng tôi hiểu chính xác những gì chúng tôi cần để ngăn chặn một cuộc chiến khủng khiếp như vậy xảy ra một lần nữa”, ông nói thêm.
Yermak cho biết một bảo đảm an ninh nghiêm chỉnh khác cho Ukraine sẽ là tư cách thành viên NATO của Kyiv.
“Đây là chủ đề thảo luận chỉ giữa các nước NATO và Ukraine, không phải giữa Nga”, Yermak nói.
Ông nói thêm rằng Kyiv biết rằng “không phải tất cả các thành viên NATO đều sẵn sàng ủng hộ tư cách thành viên đầy đủ của Ukraine trong liên minh”.
Trợ lý hàng đầu của Tổng thống Zelenskiy có thể đang ám chỉ đến các chính phủ Hung Gia Lợi và Slovakia có thiện cảm với Nga, cũng như Hoa Kỳ. Vào cuối tháng 4, đặc phái viên của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump về Ukraine, Keith Kellogg, cho biết tư cách thành viên NATO “không còn trên bàn đàm phán” đối với Ukraine.
Tuy nhiên, Yermak lưu ý rằng thỏa thuận khoáng sản mà Kyiv đã ký với Hoa Kỳ và chuyến thăm của các nhà lãnh đạo Âu Châu tới thủ đô Ukraine vào cuối tuần này đã chứng minh rằng các đồng minh của Kyiv sẽ tiếp tục ủng hộ Ukraine.
[Politico: Zelenskyy will head to Turkey for potential Putin meeting, top aide says]
9. Lễ trao giải thưởng của Nga gây phẫn nộ trong cộng đồng Kitô hữu
Các blogger quân sự Nga đã chỉ trích buổi lễ trao giải thưởng Chechnya cho Adam Kadyrov, con trai của nhà lãnh đạo khu vực Ramzan Kadyrov, sau khi quốc huy của Nga được trưng bày mà không có hình thánh giá Chính thống giáo.
Dưới sự lãnh đạo của Ramzan Kadyrov, nước cộng hòa Chechnya ở miền Nam nước Nga chủ yếu theo đạo Hồi đã duy trì được mức độ tự chủ cao trong khi vẫn trung thành với Điện Cẩm Linh và Putin. Việc loại trừ các cây thánh giá Chính thống giáo có thể sẽ làm mất lòng nhà lãnh đạo Nga.
Sự việc xảy ra khi mối quan hệ giữa Putin và nhà lãnh đạo Chechnya được cho là đã xấu đi trong những tháng gần đây.
Hôm thứ Hai, Adam Kadyrov, 17 tuổi, đã được trao tặng huy chương kỷ niệm 25 năm ngày thành lập Akhmat-Grozny OMON, một đơn vị cảnh sát đặc nhiệm.
Theo tờ The Moscow Times, Adam đã nhận được ít nhất 16 giải thưởng nhà nước và là vệ sĩ trưởng của cha mình và là nhà lãnh đạo một tiểu đoàn súng trường trực thuộc Bộ Quốc phòng Nga kể từ năm 2023.
Một số phóng viên chiến trường ủng hộ Điện Cẩm Linh đã lưu ý trên Telegram rằng quốc huy của Nga đã được trưng bày trong buổi lễ mà không có thánh giá Chính thống giáo.
“Chúng ta đã quen với việc 'thánh giá biến mất' từ lâu. Thánh giá Chính thống giáo đã bị xóa khỏi bìa sách, bích chương, biển báo—bạn cứ nói đi. Nhưng chưa bao giờ trên các biểu tượng chính thức của nhà nước. Bây giờ thì điều đó đã xảy ra. Quốc huy của Nga được hiển thị trong video từ Chechnya không có thánh giá. Đó không phải là tin giả”, blogger quân sự người Nga Yuri Kotenok cho biết.
Kênh Telegram ủng hộ Điện Cẩm Linh RIA Katyusha cho biết nhà lãnh đạo Chechnya “đã đi quá xa”.
Người dùng Telegram viết: “Nếu thực sự có chuyện này xảy ra và có người ở Chechnya quyết định xóa bỏ những cây thánh giá trên quốc huy của Nga, điều đầu tiên xuất hiện trong đầu chúng ta là Kadyrov đã đi quá xa”.
Nhà viết blog quân sự người Nga Kirill Fedorov đã viết: “Ai dám và ai sẽ phải chịu trách nhiệm về việc biểu tượng nhà nước bị bóp méo tại một sự kiện chính thức?”
Kênh Telegram ủng hộ Điện Cẩm Linh Two Majors cảnh báo rằng việc gỡ bỏ các cây thánh giá Chính thống giáo có thể gây ra tác động tiêu cực đến quan hệ giữa các dân tộc.
Vào tháng 3, cơ quan điều tra của Nga, Important Stories, đưa tin rằng mối quan hệ giữa Kadyrov và Putin đã trở nên căng thẳng vì các cuộc đàm phán được cho là của ông với đại diện các quốc gia Trung Đông liên quan đến tương lai tài sản của ông và sự an toàn của các thành viên trong gia đình ông.
Tuần trước, ông cho biết ông đã yêu cầu “được miễn nhiệm” trong bối cảnh có tin đồn về tình hình sức khỏe suy yếu sẽ sớm buộc ông phải từ chức.
Theo báo cáo từ Novaya Gazeta Europe, Kadyrov hiện đang chuẩn bị cho Adam Kadyrov thay thế ông làm nhà lãnh đạo Chechnya.
[Newsweek: Russian Award Ceremony Sparks Outrage Among Christians]
10. Cuộc thăm dò mới cho thấy tỷ lệ tín nhiệm Tổng thống Zelenskiy tăng lên 74%, cao nhất kể từ năm 2023,
Tỷ lệ tín nhiệm dành cho Tổng thống Volodymyr Zelenskiy đã tăng từ 69% vào tháng 3 lên 74% vào nửa đầu tháng 5, theo cuộc thăm dò do Viện Xã hội học Quốc tế Kyiv, gọi tắt là KIIS công bố vào ngày 14 tháng 5.
Đây là mức đánh giá tín nhiệm cao nhất của Tổng thống Zelenskiy được KIIS ghi nhận kể từ tháng 12 năm 2023, khi ông nhận được sự tin tưởng của 77% số người được hỏi.
Viện đã tiến hành cuộc khảo sát trong bối cảnh nhà lãnh đạo Ukraine đang chuẩn bị cho cuộc gặp có thể diễn ra với Putin vào ngày 15 tháng 5 tại Thổ Nhĩ Kỳ để đàm phán hòa bình.
So với cuộc thăm dò hồi tháng 3, mức độ tin tưởng vào tổng thống đã tăng 5%, trong khi mức độ ngờ vực đã giảm từ 28% xuống 22%. Cân bằng tin tưởng-ngờ vực là +52%. Các nhà nghiên cứu cũng lưu ý rằng Tổng thống Zelenskiy được mọi người ở khắp các khu vực trên khắp Ukraine tin tưởng.
Cuộc thăm dò được tiến hành từ ngày 2 tháng 5 đến ngày 12 tháng 5 với 1.010 công dân trên 18 tuổi đang sinh sống tại các vùng lãnh thổ do Ukraine kiểm soát.
Nga đã mời Ukraine đàm phán trực tiếp tại Istanbul sau khi từ chối lời kêu gọi ngừng bắn vô điều kiện trong 30 ngày do Âu Châu, Ukraine và Hoa Kỳ hậu thuẫn. Tổng thống Zelenskiy đã chấp nhận lời mời và cho biết ông sẵn sàng gặp trực tiếp Putin tại Thổ Nhĩ Kỳ vào ngày 15 tháng 5.
Điện Cẩm Linh chưa xác nhận sự tham gia của Putin nhưng cho biết Nga sẽ cử một phái đoàn.
Cuộc gặp giữa Tổng thống Zelenskiy và Putin, nếu diễn ra, có thể báo hiệu bước đột phá trong nỗ lực ngoại giao đang bế tắc nhằm chấm dứt cuộc xâm lược toàn diện của Nga.
Cuộc gặp trực tiếp cuối cùng và duy nhất giữa Tổng thống Zelenskiy và Putin diễn ra vào tháng 12 năm 2019 tại Paris theo Định dạng Normandy. Kể từ cuộc xâm lược toàn diện của Nga vào tháng 2 năm 2022, không có cuộc gặp trực tiếp nào giữa hai người.
[Kyiv Independent: Zelensky's trust rating rises to 74%, highest since 2023, poll shows]
11. Cựu tổng giám đốc NATO yêu cầu Tổng thống Trump hãy tránh xa Greenland
Cựu Thủ tướng Đan Mạch và Tổng thư ký NATO Anders Fogh Rasmussen nói với tờ POLITICO rằng những lời đe dọa ngày càng công khai của Ông Donald Trump về việc sáp nhập Greenland vào Hoa Kỳ đang khiến Đan Mạch lo ngại.
“Tôi thấy thật vô liêm sỉ khi một tổng thống Mỹ có thể đe dọa một đồng minh. Đan Mạch là một trong những đồng minh thân cận và đáng tin cậy nhất của Hoa Kỳ,” ông nói, phát biểu từ thủ đô Đan Mạch. “Tôi lo ngại.”
Tổng thống Trump đã nêu khả năng mua lại Greenland trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình với tư cách là tổng thống, nhưng đã quay trở lại ý tưởng này thường xuyên hơn nhiều trong nhiệm kỳ thứ hai của mình. Trong một cuộc phỏng vấn đầu tháng này, ông đã từ chối loại trừ khả năng sử dụng vũ lực để chiếm hòn đảo có 57.000 người, vốn là một phần của vương quốc Đan Mạch.
“Tôi không loại trừ điều đó. Tôi không nói rằng tôi sẽ làm điều đó, nhưng tôi không loại trừ bất cứ điều gì. Không, không phải ở đó. Chúng ta rất cần Greenland. Greenland là một lượng người rất nhỏ, mà chúng ta sẽ chăm sóc, và chúng ta sẽ trân trọng họ, và tất cả những điều đó. Nhưng chúng ta cần điều đó cho an ninh quốc tế,” Tổng thống Trump nói với NBC's Meet the Press vào ngày 4 tháng 5.
Tờ Wall Street Journal cũng đưa tin rằng Tổng thống Trump đã ra lệnh cho các cơ quan tình báo Hoa Kỳ tăng cường nỗ lực thu thập thông tin tình báo của họ trên đảo Bắc Cực. Chính phủ Đan Mạch đã triệu tập đại sứ Hoa Kỳ để phản đối.
Tuần trước, Reuters đưa tin rằng các viên chức Tòa Bạch Ốc đang xem xét Hiệp ước Liên kết Tự do với lãnh thổ Đan Mạch, một thỏa thuận hiện đang được sử dụng với các quốc đảo Thái Bình Dương như Micronesia, Palau và Quần đảo Marshall. Theo thỏa thuận như vậy, Hoa Kỳ sẽ cung cấp cho Greenland các dịch vụ thiết yếu, bảo vệ quân sự và thương mại miễn thuế phần lớn, mặc dù hòn đảo này sẽ duy trì nền độc lập của mình.
Rasmussen, thủ tướng Đan Mạch từ năm 2001 đến năm 2009, nhấn mạnh rằng Greenland “là một phần của Đan Mạch và người dân Greenland không muốn trở thành người Mỹ”.
Ông nói thêm rằng mặc dù theo hiệp ước năm 1951, Hoa Kỳ có quyền thiết lập căn cứ ở Greenland, nhưng trong những thập niên gần đây, Hoa Kỳ đã giảm sự hiện diện quân sự trên hòn đảo này.
“ Sự thật là Greenland là một phần của NATO,” ông nói. “Nếu Hoa Kỳ không hài lòng với việc bảo vệ Greenland... chúng tôi sẽ đánh giá cao sự hợp tác quốc phòng chặt chẽ hơn với Hoa Kỳ.”
[Politico: Hands off Greenland, ex-NATO chief defies Trump]