1. Điện Cẩm Linh phản ứng với báo cáo Tổng thống Trump nói với các đồng minh Putin đang ‘chiến thắng’
Hôm Thứ Bẩy, 24 Tháng Năm, Điện Cẩm Linh đã phản hồi một báo cáo cho rằng Tổng thống Trump đã nói với các quan chức Âu Châu rằng Vladimir Putin tin rằng ông đang chiến thắng trong cuộc chiến ở Ukraine.
Tổng thống Trump được cho là đã đưa ra những phát biểu này sau cuộc điện đàm kéo dài hai giờ với nhà độc tài Nga, một phần trong nỗ lực mới nhất của Washington nhằm chấm dứt cuộc xung đột kéo dài ba năm với Ukraine.
Tổng thống Trump được cho là đã đưa ra những bình luận này khi ông ám chỉ rằng Hoa Kỳ sẽ không còn đóng vai trò trực tiếp trong các cuộc đàm phán hòa bình, làm dập tắt hy vọng rằng các cuộc đàm phán giữa Hoa Kỳ và Nga sẽ là bước ngoặt lớn trong cam kết làm trung gian hòa bình của ông.
Tờ Wall Street Journal đưa tin hôm thứ năm, trích dẫn lời các quan chức cao cấp Âu Châu nắm rõ nội dung cuộc trò chuyện, rằng Tổng thống Trump đã nói với các nhà lãnh đạo Âu Châu rằng Putin “chưa sẵn sàng chấm dứt chiến tranh Ukraine vì ông ta nghĩ mình đang thắng thế”.
Những người tham gia cuộc gọi bao gồm Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Thủ tướng Đức Friedrich Merz, Thủ tướng Ý Giorgia Meloni và Chủ tịch Ủy ban Âu Châu Ursula von der Leyen.
Một trong những quan chức Âu Châu tham gia cuộc điện đàm hôm thứ Hai nói với tờ Journal rằng Tổng thống Trump bắt đầu cuộc thảo luận bằng câu nói: “Tôi nghĩ Vladimir không muốn hòa bình”.
Phát ngôn nhân Điện Cẩm Linh Dmitry Peskov đã bác bỏ báo cáo này, nói rằng những gì đã được trao đổi trong cuộc điện đàm giữa hai nhà lãnh đạo không bao gồm những gì được cho là Tổng thống Trump đã đề cập đến.
“Hãy xem, chúng tôi biết Tổng thống Trump đã nói gì với Putin. Chúng tôi không biết Tổng thống Trump đã nói gì với người Âu Châu sau cuộc gọi điện thoại đó. Chúng tôi chỉ biết tuyên bố chính thức của Tổng thống Trump”, Peskov nói.
Trong khi đó, trả lời tờ Journal, thư ký báo chí Tòa Bạch Ốc Karoline Leavitt thừa nhận rằng Tổng thống Trump “đã nói ông tin Putin đang thắng thế trong cuộc chiến NHƯNG ông KHÔNG BAO GIỜ nói 'Putin chưa sẵn sàng chấm dứt chiến tranh.'“
Trong cuộc gọi, Tổng thống Trump đã nhiều lần nói rằng “ông tin Putin muốn hòa bình và muốn chiến tranh kết thúc”, Leavitt cho biết.
Các quan chức Âu Châu cáo buộc Tổng thống Trump đã trao cho Putin một chiến thắng sau cuộc điện đàm của họ, sau khi ông đề xuất từ bỏ vai trò trung gian chấm dứt chiến tranh và từ chối áp đặt lệnh trừng phạt mới đối với Nga để tăng áp lực buộc Putin phải nghiêm chỉnh đàm phán.
Ukraine và các đồng minh Âu Châu muốn Tổng thống Trump tăng áp lực lên Putin thông qua các lệnh trừng phạt và viện trợ quân sự nhiều hơn cho Kyiv để củng cố vị thế của mình trong các cuộc đàm phán. Họ không tin Putin sẽ dừng cuộc xâm lược theo các điều khoản dễ chịu trừ khi ông bị buộc phải làm như vậy.
Theo tờ Journal, trước khi điện đàm với Putin vào Chúa Nhật, Tổng thống Trump tuyên bố sẽ áp đặt lệnh trừng phạt đối với Nga nếu Putin không đồng ý chấm dứt xung đột.
Nhưng đến thứ Hai, ông đã thay đổi quyết định. “Ông ấy chưa sẵn sàng làm điều đó. Thay vào đó, Tổng thống Trump nói rằng ông muốn tiến hành nhanh chóng các cuộc đàm phán cấp thấp hơn giữa Nga và Ukraine tại Vatican”, tờ Journal đưa tin.
[Newsweek: Kremlin Reacts to Report Trump Told Allies Putin Is 'Winning']
2. Zaluzhnyi nói: Ukraine phải tiến hành một ‘cuộc chiến sinh tồn công nghệ cao’ chống lại Nga
Hôm Thứ Sáu, 23 Tháng Năm, cựu tổng tư lệnh và hiện là đại sứ tại Anh Valerii Zaluzhnyi nhận định rằng Ukraine không thể mong đợi Nga trả lại các vùng lãnh thổ bị tạm chiếm chừng nào Mạc Tư Khoa còn đủ nguồn lực để tiếp tục chiến tranh.
Phát biểu qua video tại một diễn đàn ở Kyiv, Zaluzhnyi cho biết Ukraine chỉ có thể tiến hành một “cuộc chiến sinh tồn công nghệ cao” bằng cách sử dụng tối thiểu nguồn lực con người và kinh tế.
“Ukraine không có khả năng chiến đấu thêm một cuộc chiến tranh nào nữa xét về mặt dân số và kinh tế, và chúng ta thậm chí không nên nghĩ đến điều đó”, đại sứ nói thêm.
Theo Zaluzhnyi, cách duy nhất để giành chiến thắng trong cuộc chiến là phá hủy tiềm lực quân sự và kinh tế của Nga để ngăn chặn những kẻ xâm lược tiếp tục tiến hành cuộc chiến.
“Tôi hy vọng không còn ai ở hội trường này vẫn đang chờ đợi một phép màu - một con thiên nga trắng mang lại hòa bình cho Ukraine, khôi phục biên giới năm 1991 hoặc 2022, và sau đó sẽ có hạnh phúc lớn lao ở Ukraine”, Zaluzhnyi nói.
Ông tin rằng chừng nào Nga còn nguồn lực, nhân lực và khả năng tấn công lãnh thổ Ukraine và tiến hành các cuộc tấn công thì Nga sẽ tiếp tục làm như vậy.
Giới lãnh đạo Ukraine luôn cam kết khôi phục lại đường biên giới năm 1991 của đất nước, bao gồm việc giải phóng Crimea và một số khu vực Donbas bị Nga tạm chiếm từ năm 2014.
Sau cuộc phản công thất bại năm 2023 và sự thay đổi chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ trong năm nay, Kyiv đã điều chỉnh lại lời lẽ của mình. Tổng thống Volodymyr Zelenskiy đã nói vào tháng 2 rằng Nga phải rút quân về ít nhất là tuyến đầu như trước cuộc xâm lược năm 2022.
Năm 2022, Nga phát động một cuộc chiến tranh toàn diện, tiếp tục xâm lược các vùng lãnh thổ ở Donetsk và Luhansk, cũng như xâm lược một phần lãnh thổ ở các tỉnh Kharkiv, Kherson và Zaporizhzhia.
[Kyiv Independent: Ukraine can only wage a 'high-tech war of survival' against Russia, Zaluzhnyi says]
3. Merz cho biết các cuộc đàm phán ngừng bắn ở Ukraine có thể kéo dài trong nhiều tháng
Thủ tướng Đức Friedrich Merz hôm thứ Năm cảnh báo rằng những nỗ lực đạt được lệnh ngừng bắn ở Ukraine vẫn đang ở giai đoạn đầu và có thể mất nhiều tháng, mặc dù có động lực ngoại giao gia tăng trong những tuần gần đây.
“Chúng tôi không hề ảo tưởng. Không có cách giải quyết nhanh chóng nào cả”, Merz phát biểu tại một cuộc họp báo ở Vilnius, nơi ông tham dự lễ khánh thành lữ đoàn thường trực mới của Đức tại Lithuania.
Merz cho biết: “Đây là một quá trình mới chỉ bắt đầu và có thể mất nhiều tuần nữa, thậm chí nhiều tháng nữa”.
Trong khi xác nhận Đức tiếp tục hỗ trợ quân sự cho Ukraine, Merz cho biết chính phủ của ông đang tích cực thúc đẩy một giải pháp ngoại giao. “Chúng tôi thực sự không bỏ lỡ bất kỳ cơ hội nào có thể đạt được một giải pháp ngoại giao ở đây”, ông nói. “Nhưng chúng tôi biết rằng chúng tôi không thể đạt được điều đó trong một khoảng thời gian ngắn, và không thể đạt được điều đó trong một tư thế yếu ớt về quân sự”.
Nhận xét của ông được đưa ra sau vòng đàm phán gián tiếp mới nhất giữa Kyiv và Mạc Tư Khoa - được làm trung gian với sự tham gia của Thổ Nhĩ Kỳ - đạt được tiến triển hạn chế, bao gồm cả cuộc trao đổi tù nhân gần đây.
Các quan chức Ukraine đã thúc đẩy lệnh ngừng bắn ngay lập tức, trong khi Nga đặt ra các điều kiện mà Kyiv cho là không thể chấp nhận được.
Merz cũng chỉ ra tầm quan trọng của sự thống nhất của phương Tây, cho biết sự phối hợp với các đối tác Liên Hiệp Âu Châu và tiếp cận các nhà lập pháp Hoa Kỳ sẽ vẫn là trọng tâm trong chiến lược của Đức.
Ông cho biết: “Việc chúng ta tiếp tục cùng nhau tiến về phía trước cũng vì lợi ích của nước Mỹ”, đồng thời nói thêm rằng các cuộc trò chuyện của ông với các thành viên Quốc hội Hoa Kỳ đã cho thấy sự ủng hộ rộng rãi đối với việc tiếp tục duy trì liên kết xuyên Đại Tây Dương.
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, người đã có cuộc điện đàm với Putin vào đầu tuần này, đã thúc đẩy các đồng minh ủng hộ một giải pháp đàm phán và tỏ ra thất vọng với những gì ông cho là sự chậm trễ.
[Kyiv Independent: Merz says Ukraine ceasefire talks could drag on for months]
4. Các nước phương Tây tiết lộ chiến dịch gián điệp mạng lớn của Nga
Mười một quốc gia phương Tây đã cáo buộc một nhóm tin tặc tình báo quân sự khét tiếng của Nga nhắm vào các công ty quốc phòng, vận tải và công nghệ có liên quan đến việc giúp đỡ Ukraine.
Hoa Kỳ, Vương quốc Anh, Đức, Cộng hòa Tiệp, Ba Lan, Úc, Canada, Đan Mạch, Estonia, Pháp và Hòa Lan hôm thứ Tư đã đưa ra tuyên bố chung về chiến dịch do nhà nước Nga tài trợ, nhắm vào các tổ chức tham gia vào “việc điều phối, vận chuyển và cung cấp viện trợ nước ngoài cho Ukraine”.
Các nước này cho biết Đơn vị 26165 của cơ quan tình báo quân sự Nga - được thế giới an ninh mạng gọi là “Fancy Bear” - đã thực hiện chiến dịch trong hơn hai năm bằng nhiều chiến thuật khác nhau, bao gồm cả email lừa đảo có chủ đích và mật khẩu bị đánh cắp.
Họ cho biết các tin tặc Nga tham gia vào chiến dịch này đã nhắm vào các tổ chức chính phủ và các công ty tư nhân trong các lĩnh vực quốc phòng, giao thông vận tải, hàng hải, quản lý không lưu và công nghệ thông tin.
Theo tuyên bố hôm thứ Tư, các tổ chức từ các ngành công nghiệp có trụ sở tại Bulgaria, Cộng hòa Tiệp, Pháp, Đức, Hy Lạp, Ý, Moldova, Hòa Lan, Ba Lan, Rumani, Slovakia, Ukraine và Hoa Kỳ đã trở thành mục tiêu.
Các nước phương Tây rõ ràng đã liên hệ chiến dịch mạng này với cuộc chiến của Nga ở Ukraine, nói rằng các cuộc tấn công gia tăng sau tháng 2 năm 2022.
Họ cho biết, khi lực lượng Nga “không đạt được mục tiêu quân sự và các nước phương Tây cung cấp viện trợ để hỗ trợ bảo vệ lãnh thổ cho Ukraine, Đơn vị 26165 đã mở rộng mục tiêu vào các thực thể hậu cần và các công ty công nghệ tham gia vào việc cung cấp viện trợ”.
Nhiều nhóm tin tặc Nga đã tăng cường hoạt động vào thời điểm đó, nhưng Đơn vị 26165 tập trung vào hoạt động gián điệp — bao gồm tấn công vào các camera kết nối internet tại các cửa khẩu biên giới Ukraine và ít nhất một tổ chức tham gia vào hệ thống kiểm soát công nghiệp hỏa xa — các nước phương Tây cho biết hôm thứ Tư.
Đơn vị 26165 trước đây đã bị Liên Hiệp Âu Châu trừng phạt vì tấn công Bundestag Đức năm 2015. Đơn vị này cũng có liên quan đến các vụ tấn công Ủy ban Quốc gia Dân chủ Hoa Kỳ năm 2016 và các tài khoản email thuộc về Đảng Dân chủ Xã hội của Thủ tướng Olaf Scholz vào năm 2022 và 2023.
Gần đây hơn, Pháp cáo buộc nước này đã dàn dựng các cuộc tấn công mạng vào chiến dịch tranh cử năm 2017 của Tổng thống Emmanuel Macron.
[Politico: Western countries reveal major Russian cyber-espionage campaign]
5. Các chi tiết chung quanh cựu quan chức gây tranh cãi của Ukraine Andriy Portnov bị hạ sát tại Madrid
Andriy Portnov, cựu quan chức cao cấp trong chính quyền của cựu Tổng thống Ukraine Viktor Yanukovych, đã bị những kẻ tấn công không rõ danh tính bắn chết bên ngoài Trường American ở Madrid, vào ngày 21 tháng 5.
Trong cuộc họp báo tại trung tâm báo chí Kyiv, phát ngôn nhân của SBU Artem Dekhtiarenko cho biết Portnov phục vụ trong chính quyền của Tổng thống Yanukovych từ năm 2010 đến năm 2014. Sau Cách mạng EuroMaidan, ông sống luân phiên ở nước ngoài và Ukraine và bị Hoa Kỳ trừng phạt vào năm 2021 vì cáo buộc ông có liên quan đến tham nhũng, đặc biệt là trong ngành tư pháp.
Vụ nổ súng xảy ra vào khoảng 9:15 sáng giờ địa phương ngày Thứ Tư, 21 Tháng Năm, Portnov bị bắn năm phát và bị ít nhất ba vết thương ở đầu và thân, tờ báo Tây Ban Nha El Pais đưa tin, trích dẫn nguồn tin cảnh sát không được tiết lộ. Tờ báo viết rằng phát súng vào đầu đã gây tử vong.
Người ta tin rằng có hai hoặc ba người tham gia vào vụ tấn công, mặc dù chưa có vụ bắt giữ nào được thực hiện cho đến nay.
Portnov đang tiến đến chiếc xe Mercedes của mình thì bị những kẻ tấn công bất ngờ bắn. Anh ta được tìm thấy ở lối vào Trường American, El Pais đưa tin. Các dịch vụ khẩn cấp phát hiện người đàn ông đã tử vong khi họ đến nơi, theo hãng tin này.
Dịch vụ khẩn cấp Madrid xác nhận trên phương tiện truyền thông xã hội rằng một người đàn ông đã bị bắn chết trong khu vực, nhưng không nêu tên nạn nhân. El Pais đưa tin Portnov được xác định là một người cha tại trường. Ông có bốn người con.
Đài phát thanh Âu Châu Tự do/Đài phát thanh Tự do, Ukrainska Pravda và nhiều kênh khác cũng đã đưa tin về sự việc này, trích dẫn nguồn tin của họ.
Portnov, một luật sư, được biết đến là một trong những cựu quan chức Ukraine hay kiện tụng nhất. Ông đã đệ đơn kiện phỉ báng một số cơ quan truyền thông, bao gồm cả Kyiv Independent, vì đã gọi ông là kẻ “ủng hộ Nga”.
Vụ kiện liên quan đến một câu chuyện của Glib Kanievskyi, khi đó là một nhà báo người Ukraine và hiện là quan chức bộ quốc phòng, được đăng trên một số cơ quan báo chí, bao gồm cả tờ Kyiv Independent, vào tháng 9 năm 2023. Một tòa án ở Kyiv đã ra phán quyết có lợi cho Portnov vào tháng 9 năm 2024.
Portnov là nhà lãnh đạo nhóm luật sư của Thủ tướng Yulia Tymoshenko trong giai đoạn 2005-2010 và tham gia quốc hội từ năm 2006 đến năm 2010. Sau năm 2010, ông trở thành nhà lãnh đạo bộ phận tư pháp chính của Yanukovych và phó trưởng phòng hành chính của Yanukovych.
Cựu quan chức này đã rời Ukraine sang Nga và sau đó là Áo sau khi Yanukovych bị lật đổ trong cuộc Cách mạng EuroMaidan năm 2014, nhưng đã trở lại Ukraine vào năm 2019. Portnov đã chạy trốn khỏi Ukraine một lần nữa vào năm 2022 sau khi cuộc xâm lược toàn diện của Nga nổ ra, mặc dù lệnh cấm đi lại đối với nam giới trong độ tuổi quân dịch đã có hiệu lực.
Cơ quan An ninh Ukraine, gọi tắt là SBU đã điều tra Portnov về cáo buộc liên quan đến việc Nga xâm lược Crimea. Một vụ án phản quốc chống lại ông đã được mở vào tháng 3 năm 2018, nhưng sau đó đã bị đóng lại.
Artem Dekhtiarenko khẳng định Ukraine chưa bao giờ ra lệnh truy nã ông này như các phương tiện truyền thông Nga tuyên bố trong cố gắng đổ lỗi cho Ukraine.
[Kyiv Independent: Controversial Ukrainian ex-official Portnov shot dead in Madrid, source says]
6. Các công tố viên cho biết Nga đã hành quyết 2 tù binh chiến tranh Ukraine gần Pokrovsk
Lực lượng Nga đã hành quyết hai tù nhân chiến tranh Ukraine trong một cuộc tấn công gần làng Udachne, cách Pokrovsk 12 km, hay 7 dặm, về phía tây ở Tỉnh Donetsk, Văn phòng Tổng công tố Ukraine đưa tin hôm Thứ Bẩy, 24 Tháng Năm.
Theo các công tố viên, vụ việc xảy ra vào ngày 22 tháng 5 trong một cuộc tấn công vào các vị trí của quân đội Ukraine tại một trong những khu vực chiến sự khốc liệt nhất ở tiền tuyến.
Quân đội Nga được cho là đã bắt giữ hai trong số bốn binh sĩ Ukraine làm tù binh trong cuộc tấn công và sau đó bắn chết họ bằng vũ khí tự động trong một khu rừng gần đó. Số phận của hai người lính còn lại vẫn chưa được biết.
“ Việc cố ý giết tù binh chiến tranh là hành vi vi phạm nghiêm trọng Công ước Geneva và được coi là một tội ác quốc tế nghiêm trọng”.
Quân đội và các cơ quan thực thi pháp luật của Ukraine đã mở cuộc điều tra để xác định những người chịu trách nhiệm.
Việc hành quyết tù nhân chiến tranh, gọi tắt là POW tuân theo mô hình tội ác chiến tranh được ghi chép lại của lực lượng Nga. Tính đến giữa tháng 12 năm 2024, chính quyền Ukraine đã ghi nhận việc hành quyết 177 binh lính Ukraine sau khi bị bắt.
Bằng chứng trực quan và hồ sơ pháp y đã chứng minh những tuyên bố liên tục của Kyiv rằng Mạc Tư Khoa vi phạm luật nhân đạo quốc tế một cách có hệ thống bằng cách nhắm vào binh lính và thường dân không vũ trang.
Công ước Geneva phân loại việc hành quyết tập thể những người bị giam giữ là hành vi vi phạm nghiêm trọng luật nhân đạo quốc tế.
[Kyiv Independent: Russia executes 2 Ukrainian POWs near Pokrovsk, prosecutors say]
7. Bộ trưởng Pháp rút lại đề xuất loại bỏ tiền mặt để chống buôn bán ma túy
Hôm Thứ Sáu, 23 Tháng Năm, Bộ trưởng Tư pháp Gérald Darmanin đã thanh minh sau khi phát biểu với các nhà lập pháp một ngày trước đó rằng loại bỏ tiền mặt sẽ giúp ngăn chặn nạn buôn bán ma túy. Ông khẳng định Pháp không từ bỏ tiền mặt.
Trong một cuộc phỏng vấn với đài phát thanh RTL, Darmanin thừa nhận rằng việc loại bỏ tiền mặt là không được ủng hộ và chính phủ thiếu “phương tiện chính trị” để thực hiện một động thái có thể ảnh hưởng đáng kể đến cuộc sống hàng ngày của hàng triệu người dân.
Darmanin cho biết cuộc tranh luận về tương lai của tiền mặt sẽ đòi hỏi “một cuộc thảo luận dài với người dân Pháp”, đặc biệt là để giải quyết mối quan ngại của các doanh nghiệp nhỏ và người dân lớn tuổi.
Vị tổng trưởng 42 tuổi này nói thêm rằng chiến dịch tranh cử tổng thống - mà ông đang chuẩn bị cho cuộc bầu cử năm 2027 - có thể là hướng đi đúng đắn cho cuộc thảo luận như vậy.
Một báo cáo của Thượng viện năm 2023 ước tính rằng hoạt động buôn bán ma túy bất hợp pháp ở Pháp có giá trị từ 3,5 đến 6 tỷ euro mỗi năm và phần lớn doanh thu này đến từ “những giao dịch mua nhỏ hàng ngày bằng những tờ tiền giấy nhỏ”. Darmanin cho biết, nhà nước Pháp chỉ thu hồi được vài triệu euro trong số tiền đó mỗi năm, đồng thời nói thêm rằng các hình thức thanh toán khác — bao gồm cả tiền điện tử — dễ theo dõi hơn đối với các nhà điều tra.
Bộ trưởng tư pháp thiên hữu, người đã dành nhiều năm làm bộ trưởng nội vụ trước khi đảm nhiệm vai trò mới vào tháng 12 năm ngoái, từ lâu đã ủng hộ các chính sách cứng rắn với tội phạm. Trong cùng một cuộc phỏng vấn với RTL, ông cũng ủng hộ việc sử dụng công nghệ nhận dạng khuôn mặt ở nơi công cộng để xác định những cá nhân bị cảnh sát truy nã.
[Politico: French minister dials back suggestion to get rid of cash to fight drug dealing]
8. Tổng thống Zelenskiy chỉ trích việc Nga trì hoãn bản ghi nhớ hòa bình là ‘sự chế giễu toàn thế giới’
Tổng thống Volodymyr Zelenskiy cho biết trong bài phát biểu buổi tối ngày 23 tháng 5 rằng việc Nga trì hoãn việc chuẩn bị đề xuất về giải pháp hòa bình trong cả tuần là “sự chế nhạo đối với toàn thế giới”.
Những bình luận này được đưa ra sau khi Putin, trong cuộc điện đàm với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump vào ngày 19 tháng 5, đã từ chối ủng hộ lệnh ngừng bắn hoàn toàn ở Ukraine. Thay vào đó, Điện Cẩm Linh đề xuất soạn thảo một “bản ghi nhớ” về một giải pháp hòa bình có thể có trong tương lai.
Tổng thống Zelenskiy cho biết, trong khi Ukraine và các đối tác đang nỗ lực hướng tới lệnh ngừng bắn ngay lập tức, Nga lại đang trì hoãn.
Tổng thống Zelenskiy cho biết: “Khi người Nga mất một tuần để soạn thảo cái gọi là 'bản ghi nhớ' để đáp lại yêu cầu ngừng bắn, thì đây chắc chắn là sự chế nhạo đối với toàn thế giới”.
“Chúng ta cần một lệnh ngừng bắn. Chúng ta cần các bước ngoại giao hướng tới hòa bình thực sự. Và chắc chắn đã đến lúc gây thêm áp lực lên Nga.”
Phát ngôn nhân Điện Cẩm Linh Dmitry Peskov cho biết vào ngày 20 tháng 5 rằng “không có mốc thời gian” nào để hoàn thành tài liệu này, theo hãng thông tấn nhà nước Nga TASS.
Ba ngày sau, Ngoại trưởng Sergey Lavrov cho biết Nga sẽ chỉ đệ trình dự thảo “văn bản giải quyết” sau khi quá trình trao đổi tù nhân đang diễn ra hoàn tất.
Cuộc trao đổi đó, được đồng ý trong các cuộc đàm phán trực tiếp giữa Ukraine và Nga tại Istanbul vào ngày 16 tháng 5, chứng kiến cả hai bên bắt đầu trao trả 1.000 tù nhân chiến tranh, gọi tắt là POW vào ngày 23 tháng 5. Đây là cuộc trao đổi lớn nhất kể từ khi Nga xâm lược Crimea năm 2014 và là kết quả cụ thể duy nhất của các cuộc đàm phán tại Istanbul cho đến nay.
Tổng thống Zelenskiy cho biết Mạc Tư Khoa tiếp tục ngăn chặn mọi tiến triển có ý nghĩa ngoài việc trao đổi tù nhân.
“Mỗi ngày trong chiến tranh đều có mất mát về người. Tất nhiên, ở Nga, họ không tính người. Nhưng thế giới phải tính,” ông nói. “Cần có các lệnh trừng phạt mới đối với Nga. Tôi cảm ơn từng người trong số các bạn đã ủng hộ và hỗ trợ điều này.”
[Kyiv Independent: Zelensky slams Russia's delay on peace memorandum as 'mockery of the whole world']
9. Tổng thống Donald Trump công bố ‘Cuộc trao đổi tù nhân lớn’
Tổng thống Trump tuyên bố một “cuộc trao đổi tù nhân lớn” đã diễn ra giữa Nga và Ukraine.
Hai bên đã đồng ý trao đổi 1.000 tù nhân mỗi bên trong cuộc đàm phán trực tiếp tại Istanbul tuần trước, đây là lần đầu tiên Nga và Ukraine gặp nhau để đàm phán sau hơn ba năm.
Việc trao đổi tù nhân là một trong số rất ít các tin tốt xuất hiện từ các cuộc đàm phán sau khi Nga cử một phái đoàn cấp thấp đến gặp gỡ các quan chức cao cấp của Ukraine, làm giảm hy vọng đạt được đột phá trong lệnh ngừng bắn.
“Một cuộc trao đổi tù nhân lớn vừa được hoàn tất giữa Nga và Ukraine. Nó sẽ sớm có hiệu lực. Xin chúc mừng cả hai bên về cuộc đàm phán này. Điều này có thể dẫn đến điều gì đó lớn lao???” Tổng thống Trump đã tuyên bố như trên vào sáng thứ sáu.
Ông không cung cấp thêm thông tin chi tiết về cuộc trao đổi ngay lập tức.
Một quan chức cao cấp của Ukraine nói với hãng tin The Associated Press rằng cuộc trao đổi tù nhân giữa Nga và Ukraine trong cuộc chiến kéo dài hơn ba năm đã diễn ra vào thứ sáu.
Mạc Tư Khoa không xác nhận ngay lập tức việc trao đổi đang diễn ra.
Tổng thống Trump đang cố gắng làm trung gian hòa bình giữa Nga và Ukraine, nhưng đã tuyên bố ông sẽ rời khỏi tiến trình này trừ khi sớm đạt được thỏa thuận.
Ông ngày càng thất vọng với cả hai bên vì không có tiến triển gì.
Ukraine và các đồng minh Âu Châu muốn Tổng thống Trump tăng cường áp lực lên Putin để đạt được hòa bình - hoặc ít nhất là đồng ý ngừng bắn tạm thời - thông qua nhiều lệnh trừng phạt hơn.
Nhưng Tổng thống Trump thấy giá trị của các cuộc đàm phán trực tiếp hơn nữa giữa Nga và Ukraine trước khi thực hiện bất kỳ hành động nào nữa và đang thúc giục hai bên tiếp tục hợp tác.
Cuộc gọi gần đây giữa Tổng thống Trump và Putin được tổng thống Mỹ mô tả là “tuyệt vời”. Nhưng nó khiến Ukraine và các đồng minh Âu Châu của nước này tự hỏi cuộc trò chuyện đã đạt được điều gì, sau khi Putin không thay đổi lập trường của mình.
Mạc Tư Khoa đã nói rằng họ sẵn sàng thảo luận về lệnh ngừng bắn và muốn hòa bình, nhưng có nhiều sắc thái và chi tiết cần giải quyết. Họ cũng nói rằng Ukraine có thể sử dụng thời gian tạm dừng để tập hợp lại và tái vũ trang vào thời điểm Nga đang tiến công trên chiến trường.
Phía Ukraine cho biết việc Nga miễn cưỡng đồng ý ngừng bắn ngay lập tức là bằng chứng cho thấy nước này không thực sự tìm kiếm hòa bình, và do đó sẽ cần thêm áp lực để buộc Nga phải thỏa hiệp nhằm chấm dứt chiến tranh.
Nga đã phát động cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine vào tháng 2 năm 2022, dẫn đến các lệnh trừng phạt rộng khắp từ các đồng minh phương Tây, dẫn đầu là Hoa Kỳ, cũng đã cung cấp viện trợ quân sự quan trọng cho Kyiv để bảo vệ nước này chống lại Mạc Tư Khoa.
Ukraine cáo buộc Nga tiến hành một cuộc chiến tranh xâm lược bất hợp pháp được thúc đẩy bởi mong muốn đế quốc là giành quyền kiểm soát Kyiv.
[Newsweek: Donald Trump Announces 'Major Prisoners Swap']
10. Máy bay phản lực Ba Lan chặn máy bay ném bom Nga trên Biển Baltic sau những động tác ‘nguy hiểm’
Theo hãng tin Ba Lan RMF24, Bộ trưởng Quốc phòng Ba Lan Wladyslaw Kosiniak-Kamysz cho biết trong một cuộc họp báo vào ngày 23 tháng 5 rằng các chiến đấu cơ của Ba Lan đã chặn một máy bay ném bom Su-24 của Nga trên không phận quốc tế trên Biển Baltic vào ngày 22 tháng 5.
Sự việc này đánh dấu hành động khiêu khích mới nhất của Nga gần lãnh thổ NATO. Theo Kosiniak-Kamysz, máy bay Nga gây ra mối đe dọa đối với an toàn không phận khu vực.
“Những động tác này do Su-24 của Nga thực hiện cho thấy hành động này là nguy hiểm và cố ý”, Bộ trưởng cho biết. Ông nói thêm rằng các phi công Ba Lan đã nhanh chóng phát hiện, chặn lại và buộc máy bay ném bom phải rút khỏi khu vực.
Cuộc chạm trán diễn ra gần khu vực quân sự hóa Kaliningrad, một vùng đất tách biệt của Nga nằm giữa Ba Lan và Lithuania.
Máy bay Nga thường bay từ Kaliningrad mà không sử dụng máy đáp, không nộp kế hoạch bay và không liên lạc với kiểm soát không lưu khu vực — một hành vi mà các quan chức NATO từ lâu đã mô tả là hành vi có nguy cơ cao.
Kosiniak-Kamysz cho biết: “Chúng tôi phản đối các hành động khiêu khích, nhưng chúng tôi phản ứng phù hợp, cả về mặt cá nhân và tập thể”, khi đề cập đến các biện pháp giám sát trên không của NATO.
Máy bay bị chặn là máy bay ném bom Su-24 do Liên Xô thiết kế, có khả năng mang bom dẫn đường và hỏa tiễn chính xác và được phát triển cho các nhiệm vụ thâm nhập tầm thấp.
Kể từ khi Nga bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine vào năm 2022, Ba Lan đã nhiều lần điều động chiến đấu cơ để đáp trả các cuộc tấn công bằng hỏa tiễn và máy bay điều khiển từ xa gần biên giới của nước này.
Nhiều lần, hỏa tiễn của Nga đã xâm nhập không phận Ba Lan trong thời gian ngắn, khiến Warsaw phản đối mạnh mẽ và NATO tăng cường giám sát trong khu vực.
Vào ngày 11 tháng 2, một máy bay trinh sát Su-24MR của Nga đã bay vào không phận Ba Lan trên Vịnh Gdansk trong hơn một phút. Mạc Tư Khoa đổ lỗi cho lỗi dẫn đường, mặc dù các quan chức Ba Lan đã bác bỏ những lời giải thích tương tự trong quá khứ là không hợp lý.
Ba Lan, quốc gia có chung đường biên giới với Ukraine và là nơi có cơ sở hạ tầng quan trọng của NATO, đã cảnh báo rằng các hành động khiêu khích trên không của Nga có thể gây ra leo thang nếu không được ngăn chặn.
[Kyiv Independent: Polish jets intercept Russian bomber over Baltic Sea after 'dangerous' maneuvers]
11. Sườn phía Bắc của NATO chuẩn bị đối phó với mối đe dọa từ Nga
“Dù ở bất cứ nơi đâu, bạn cũng có thể nhìn thấy nước Nga khi đang bay”, Chuẩn tướng Nick English, chỉ huy Lữ đoàn Không quân Chiến đấu số 1 của Quân đội Anh, cho biết khi ông sải bước qua lớp tuyết và mặt đất gồ ghề tại thao trường huấn luyện lớn nhất Âu Châu ở miền bắc Phần Lan.
Nhưng NATO đã sẵn sàng cho bất cứ điều gì Nga có thể làm ở sườn phía bắc của liên minh, các quân nhân cắm trại tại Vòng Bắc Cực của Phần Lan cho biết, bất chấp những lo ngại về việc quân đội Âu Châu đã sẵn sàng chiến đấu với Nga hay chưa và một số đội quân nhất định có thể cầm cự được bao lâu.
Binh lính Phần Lan, Thụy Điển và Anh đã nỗ lực tập trận chung để nâng cao tinh thần các thành viên mới nhất của NATO, bắn đạn thật và lắp hỏa tiễn Hellfire vào trực thăng Apache cách biên giới Nga khoảng 70 dặm.
Nhiều cuộc tập trận khác đã được điều động xa hơn về phía nam dọc theo biên giới phía đông của NATO, gần lãnh thổ Nga, lãnh thổ Belarus và ngay trước cửa ngõ Ukraine.
Phần Lan, Thụy Điển và Vương quốc Anh đã cam kết tăng chi tiêu quân sự trong vài năm tới, một phần trong nỗ lực của NATO nhằm dành nhiều tiền hơn cho quân đội trước sự chỉ trích dữ dội từ Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và lo ngại ngày càng gia tăng về những hành động tiếp theo của Nga.
Các quan chức quân sự trên khắp các nước NATO ngày càng lên tiếng về mối đe dọa mà Nga có thể gây ra cho liên minh một khi Mạc Tư Khoa có cơ hội phục hồi sau hơn ba năm chiến tranh khốc liệt ở Ukraine.
Cuộc xâm lược nước láng giềng của Nga vào ngày 24 tháng 2 năm 2022 đã gây tổn thất nặng nề cho lực lượng bộ binh của Điện Cẩm Linh nhưng phần lớn lực lượng quân đội còn lại của Nga vẫn còn nguyên.
Có những lo ngại ngày càng sâu sắc về nơi mà hàng trăm ngàn tân binh, tình nguyện viên và lính nghĩa vụ người Nga dày dạn kinh nghiệm sẽ đi về nếu một thỏa thuận ngừng bắn được ký kết. Tổng thống Trump và các quan chức cao cấp trong chính quyền của ông đã đưa việc chấm dứt cuộc chiến tranh trên bộ lớn nhất Âu Châu kể từ Thế chiến II trở thành ưu tiên chính sách đối ngoại, mặc dù điều này ngày càng khiến vị tổng thống Cộng hòa này thất vọng.
Người Phần Lan chắc chắn biết rằng Nga đang mở rộng các căn cứ của mình gần biên giới phía đông. Việc xây dựng này dường như là một phần của nỗ lực lâu dài nhằm mở rộng các cơ sở quân sự của Nga trong phạm vi gần NATO, tờ New York Times đưa tin tuần này.
Theo Trung tướng Vesa Virtanen, phó tổng tham mưu trưởng quân đội Phần Lan, Nga có khoảng 20.000 binh lính và bốn lữ đoàn trực chiến gần Phần Lan trước năm 2022. Một lữ đoàn thường có từ 3.000 đến 5.000 binh lính.
“Bây giờ chúng ta thấy Nga đang xây dựng cơ sở hạ tầng mới và đưa thêm quân đến khu vực này sớm nhất có thể,” Virtanen nói với tờ báo Đức Die Welt vào tháng trước. “Họ đang tự tổ chức lại.”
Vào cuối năm 2022, Bộ trưởng Quốc phòng Nga khi đó là Sergei Shoigu cho biết Điện Cẩm Linh sẽ cải tổ cơ cấu quân đội của Nga trong khi tăng số lượng quân nhân trong vài năm tới. Một phần của kế hoạch là chia Quân khu phía Tây của Nga - gần sườn phía đông của NATO - thành hai quận, Mạc Tư Khoa và Leningrad, và tăng quy mô quân đội. Điều này có hiệu lực vào tháng 6 năm 2024.
Khi Phần Lan gia nhập NATO vào năm 2023, Putin cho biết việc tái lập Quân khu Leningrad là kết quả trực tiếp của việc NATO tăng cường hiện diện trên biên giới của Nga. Việc Phần Lan gia nhập liên minh đã tăng gấp đôi kích thước biên giới của NATO với Nga.
Pekka Turunen, nhà lãnh đạo cơ quan tình báo quân sự Helsinki, nói với Reuters vào Tháng Giêng rằng số lượng quân Nga đóng gần Phần Lan có thể tăng gấp đôi hoặc gấp ba so với trước chiến tranh với Ukraine.
Đánh giá tình báo, bao gồm cả từ Estonia ngay phía nam Phần Lan, đã cảnh báo rằng NATO có thể phải đối mặt với một quân đội Nga lớn và giàu kinh nghiệm, mặc dù kém tiên tiến về mặt công nghệ, trong vài năm tới. Một cam kết dao động của Hoa Kỳ làm cho khả năng này có nhiều khả năng xảy ra hơn, nhiều người cho rằng.
Đại sứ của Washington tại NATO, Matthew Whitaker, cho biết trong những ngày gần đây rằng các cuộc đàm phán về việc giảm sự hiện quy mô lớn lớn của Hoa Kỳ tại Âu Châu sẽ diễn ra sau hội nghị thượng đỉnh sắp tới của liên minh tại The Hague. Hoa Kỳ không tham gia vào vòng tập trận này ở Phần Lan, cũng không tạo điều kiện cho các cuộc tập trận.
Trong khi công chúng tin tưởng vào sức mạnh của liên minh, vẫn có những lo ngại về khoảng cách năng lực lớn trên khắp Âu Châu. Hệ thống phòng không và thiết bị, cũng như đạn dược, là một trong những thứ cấp thiết nhất.
[Newsweek: NATO's Northern Flank Prepares To Counter Russia Threat]
12. 8 người bị thương khi Nga tấn công Kyiv bằng máy bay điều khiển từ xa, đạn đạo vài giờ sau khi cuộc trao đổi tù nhân lớn nhất bắt đầu
Ít nhất tám người đã bị thương khi nhiều vụ nổ liên tiếp xảy ra tại Kyiv vào đêm Thứ Sáu, 23 Tháng Năm, trong một cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa và hỏa tiễn lớn của Nga.
Hai người bị thương ở quận Dniprovskyi, những người bị thương khác được điều trị ở quận Sviatoshynskyi và Obolonskyi, Thị trưởng Kyiv Vitali Klitschko đưa tin. Ở quận Solomianskyi, bốn người bị phản ứng cấp tính với căng thẳng. Ít nhất hai người bị thương đã phải vào bệnh viện.
Kể từ khi bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện, Nga thường xuyên sử dụng hỏa tiễn và máy bay điều khiển từ xa để tấn công cơ sở hạ tầng dân sự của Ukraine.
Vụ nổ đầu tiên ở Kyiv được báo cáo vào khoảng 10 giờ tối ngày 23 tháng 5, cùng ngày Ukraine và Nga bắt đầu cuộc trao đổi tù nhân lớn nhất, với 390 người Ukraine được trả về vào ngày hôm đó, Tổng thống Volodymyr Zelenskiy cho biết.
Các mảnh vỡ máy bay điều khiển từ xa sau đó rơi xuống các quận Holosiivskyi, Shevchenkivskyi và Sviatoshynskyi, theo các quan chức thành phố Kyiv. Phòng không đã hoạt động ở thủ đô, Klitschko cho biết như trên.
Một làn sóng nổ khác được nghe thấy vào khoảng 1 giờ sáng giờ địa phương ngày Thứ Bẩy, 24 Tháng Năm. Không quân Ukraine trước đó đã cảnh báo rằng có mối đe dọa từ các cuộc tấn công bằng hỏa tiễn đạn đạo và máy bay điều khiển từ xa nhằm vào một số khu vực.
Các mảnh vỡ hỏa tiễn được báo cáo ở quận Obolonskyi, trong khi ở quận Solomianskyi, các mảnh vỡ máy bay điều khiển từ xa đã tấn công một tòa nhà dân cư gây ra hỏa hoạn. Một tòa nhà không phải nhà ở đã bốc cháy ở quận Sviatoshynskyi sau cuộc tấn công.
Trong khi đó, một người đàn ông 54 tuổi và một người phụ nữ 50 tuổi đã bị thương trong một cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa của Nga vào quận Brovary của Kyiv vào cuối ngày 23 tháng 5, chính quyền địa phương đưa tin. Cả hai đều bị thương do mảnh đạn ở đùi và đã được đưa vào bệnh viện.
[Kyiv Independent: 8 injured as Russia hits Kyiv with drones, ballistics hours after largest prisoner exchange kicks off]