Tiến sĩ George Weigel là thành viên cao cấp của Trung tâm Đạo đức và Chính sách Công cộng Washington, và là người viết tiểu sử Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II. Ông vừa có bài viết nhan đề “A Catholic Fix for American Higher Education?”, nghĩa là “Phải chăng giải pháp Công Giáo là phương dược”.

Tại sao nhiều trường cao đẳng và đại học Mỹ lại rơi vào khủng hoảng? Drew Gilpin Faust, một nhà sử học lỗi lạc về cuộc Nội chiến Hoa Kỳ, đã đưa ra câu trả lời, có lẽ là vô tình, tại lễ nhậm chức năm 2007 của bà với tư cách là hiệu trưởng thứ 28 của Đại học Harvard.

Khi lưu ý đến dòng chữ tiếng Latin Veritas - nghĩa là “Sự thật” - trên tấm khiên của trường Harvard, Hiệu trưởng Faust cho biết, khi trường được thành lập, phương châm đó “có ý định gợi lên những điều tuyệt đối của mặc khải thiêng liêng, những chân lý không thể chối cãi” đã định hình nên tâm trí của John Harvard, mục sư và học giả Thanh giáo, người đã đóng góp công sức để xây dựng ngôi trường này.

Tuy nhiên, vào năm 2007, Veritas đã được hiểu “khá khác” trên bờ sông Charles. Faust nói tiếp rằng “Sự thật”, không phải là một “sự chiếm hữu”, và những “sự thật không thể chối cãi” đó không còn thổi qua Sân Harvard với những chiếc lá mùa thu nữa.

Thay vì xuất phát từ một nền tảng vững chắc của một số chân lý nhất định, đời sống trí thức trong thế kỷ 21, theo Chủ tịch Faust, là vấn đề của khát vọng hơn là niềm tin. Do đó, mệnh lệnh đạo đức của đời sống trí thức, theo như Faust hiểu, là “cam kết với quan điểm khó chịu của sự nghi ngờ” — vì chỉ trong “quan điểm khó chịu” đó, sinh viên và giảng viên mới có thể sống trong “sự khiêm nhường của việc luôn tin rằng có nhiều điều để biết, nhiều điều để dạy, nhiều điều để hiểu”.

Thái độ hoài nghi cấp tiến này — một sự từ chối về nguyên tắc khi bác bỏ rằng có một số điều chúng ta có thể biết là đúng, chấm hết, chúng không chỉ đúng với tôi — khiến hầu hết mọi người cảm thấy nực cười, nếu không muốn nói là hoàn toàn vô lý.

Chúng ta biết rằng Pietà của Michelangelo rất đẹp và vẻ đẹp của nó là vẻ đẹp tự thân, không chỉ là vẻ đẹp dành cho tôi. Tương tự với St. Matthew Passion của Bach, bản concerto Emperor của Beethoven, Ave Verum của Mozart — và một cú trượt bóng được ném khéo léo đã lao ra khỏi người đánh bóng vào khoảnh khắc cuối cùng. Chúng ta biết rằng, vào đúng một trăm năm ngày ra mắt, The Great Gatsby đã tiết lộ những sự thật trường tồn về tình trạng của con người. Hoặc để đảo ngược hướng và đi qua via negativa, chúng ta biết rằng hiếp dâm và tra tấn trẻ em luôn luôn và ở mọi nơi đều sai — cũng giống như chúng ta biết rằng bất kỳ ai phủ nhận điều đó đều là một kẻ đần độn về mặt đạo đức.

Khả năng của con người nắm bắt được chân lý của sự vật không chỉ giới hạn ở những phán đoán tiên nghiệm, như 2 cộng 2 luôn bằng 4 trong hệ cơ số 10. Tầm với trong tri thức của chúng ta xa hơn thế, và do đó, tầm nắm bắt của tri thức của chúng ta cũng vậy.

Các ý tưởng, như thường lệ, đều có hậu quả. Sự hoài nghi cấp tiến về khả năng biết chắc chắn bất cứ điều gì của con người — một sự hoài nghi được Drew Faust ca ngợi vào năm 2007 là chủ nghĩa anh hùng khắc kỷ — bảo vệ cả chủ nghĩa hư vô (không có ý nghĩa cố hữu trong cuộc sống) và chủ nghĩa tương đối (không có những sự tuyệt đối về mặt đạo đức). Và hỗn hợp chết người của chủ nghĩa hoài nghi pha trộn với chủ nghĩa hư vô và khuấy động thành chủ nghĩa tương đối đã góp phần to lớn vào các điều kiện văn hóa và trí tuệ trong khuôn viên trường, và đã trở nên rõ ràng một cách đau đớn trong năm rưỡi qua: các điều kiện mà Claudine Gay (người kế nhiệm thứ hai của Drew Faust làm hiệu trưởng Harvard) đã do dự về câu hỏi liệu những lời tuyên bố bài Do Thái, diệt chủng ở Harvard Yard có được bảo vệ bởi “quyền tự do học thuật” hay không, bởi vì tất cả đều “phụ thuộc vào bối cảnh”.

Cam kết của Faust là biết nhiều hơn, dạy nhiều hơn và hiểu nhiều hơn là một cam kết cao quý và đáng trân trọng. Một cam kết tương tự đã giúp phát minh ra cái mà chúng ta gọi là “trường đại học” vào thế kỷ 13. Và ai đã phát minh ra trường đại học? Giáo Hội Công Giáo, nơi tin vào “những điều tuyệt đối của Mặc khải thiêng liêng”. Niềm tin đó, trái ngược với quan điểm của Drew Faust, hoàn toàn phù hợp với cuộc tranh luận mạnh mẽ. Và những cuộc tranh luận như vậy đã giúp tạo ra nền văn hóa tự phê bình độc đáo mà chúng ta biết đến là nền văn minh phương Tây và sự bùng nổ kiến thức mà nền văn minh phương Tây tạo ra — không chỉ trong khoa học.

Đó là lý do tại sao trong cuốn sách mới của tôi, Pomp, Circumstance, and Unsolicited Advice: Commencement Addresses and University Lectures do Ignatius Press xuất bản, tôi đề xuất rằng các tổ chức giáo dục đại học Công Giáo có thể dẫn đầu cuộc cải cách đời sống cao đẳng và đại học: nếu họ từ chối chiều theo chủ nghĩa hoài nghi thời thượng đã dẫn đến sự tha hóa của rất nhiều trường đại học, với những kết quả tàn khốc hiện được hiển thị trên trang nhất của các tờ báo và trang chủ của các trang web.

Pomp không phải là một cuộc tranh luận. Đó là một lễ kỷ niệm giáo dục đại học như lẽ ra phải thế, và thực sự như vậy tại các trường đã tử tế mời tôi đến đọc diễn văn tốt nghiệp của họ — mà tôi hy vọng sẽ thách thức những người tốt nghiệp sống trong chân lý giải phóng mà Chúa đã nói trong Gioan 8:32. Các “bài giảng đại học” khám phá cuộc sống Công Giáo có hậu quả to lớn về mặt trí tuệ và văn hóa, bao gồm Gioan Phaolô Đệ Nhị, Bênêđíctô XVI, Jean-Marie Lustiger, John Henry Newman và Michael Novak.

Tôi hy vọng cuốn sách sẽ là món quà tốt nghiệp tuyệt vời. Tôi cũng hy vọng nó cung cấp đạn dược trí tuệ cho những nhà cải cách thực sự tại Harvard, Columbia, Princeton và các chiến trường đại học hiện tại khác.

Source:National Catholic Register