1. Các cuộc đàm phán mới giữa Nga và Ukraine mang lại một cuộc trao đổi tù binh chiến tranh lớn khác — nhưng không có lệnh ngừng bắn
Ukraine và Nga đã đồng ý chuẩn bị một cuộc trao đổi toàn diện cho hai loại tù binh chiến tranh tại vòng đàm phán hòa bình thứ hai ở Istanbul vào thứ Hai.
“Chúng tôi đã đồng ý trao đổi tất cả các tù binh chiến tranh bị thương nặng và bị bệnh. Chúng tôi cũng sẽ trao đổi tất cả các binh lính trẻ, tuổi từ 18-25. Chúng tôi cũng đã đồng ý trao đổi 6.000 thi thể của những người lính đã hy sinh”, Bộ trưởng Quốc phòng Rustem Umerov, nhà lãnh đạo phái đoàn Ukraine, phát biểu tại một cuộc họp báo. Ông cho biết cuộc họp đã dẫn đến một cuộc trao đổi 1200 lấy 1200 tù binh chiến tranh.
Ukraine cũng trao cho phái đoàn Nga một danh sách ghi tên hàng trăm trẻ em mà Mạc Tư Khoa đã bắt cóc bất hợp pháp khỏi Ukraine, nói rằng việc trả lại những đứa trẻ này sẽ được coi là dấu hiệu cho thấy Nga nghiêm chỉnh về các cuộc đàm phán hòa bình. Kyiv đang đề xuất một cuộc họp giữa các nhà lãnh đạo của hai nước diễn ra vào cuối tháng 6, Umerov cho biết.
Thứ trưởng Ngoại giao Ukraine, Sergiy Kyslytsya, phát biểu tại cuộc họp báo rằng Nga vẫn từ chối chấp nhận lệnh ngừng bắn. Tuy nhiên, trưởng đoàn Nga Vladimir Medinsky phản bác vào thứ Hai rằng Nga đề nghị ngừng bắn trong hai đến ba ngày ở một số khu vực nhất định của mặt trận để có thể thu thập các thi thể. Medinsky nói thêm rằng Ukraine và Nga sẽ thành lập các ủy ban y tế để xác định số lượng chính xác binh lính sẽ được trao đổi.
Đối với những trẻ em Ukraine bị bắt cóc, Medinsky cho biết Mạc Tư Khoa sẽ xem xét danh sách 339 trẻ vị thành niên “mất liên lạc với cha mẹ” của Kyiv và quyết định từng trường hợp riêng lẻ.
Số phận của những đứa trẻ là nguồn đau khổ đặc biệt ở Ukraine, và Tổng thống Volodymyr Zelenskiy hôm thứ Hai tiếp tục đổ lỗi cho Mạc Tư Khoa vì đã không hợp tác.
“Để cho thấy thái độ của người Nga đối với các vấn đề nhân đạo, khi chúng tôi thảo luận về việc trao trả trẻ em bị giam giữ ở Nga, tên đồng chí Medinsky nói rằng chúng ta nên để “chương trình này” cho những bà già Âu Châu không có con”, nhà lãnh đạo Ukraine nói với các nhà báo trong cuộc họp báo trực tuyến sau hội nghị thượng đỉnh.
Súng không bị làm im tiếng
Các cuộc đàm phán hòa bình giữa Nga và Ukraine đã diễn ra trong bối cảnh không mấy hứa hẹn của cuộc xung đột đang diễn ra. Vòng đàm phán thứ hai diễn ra vào ngày sau khi Ukraine phá hủy 41 máy bay ném bom chiến lược của Nga trong một hoạt động máy bay điều khiển từ xa táo bạo có mật danh là “Mạng Nhện”. Cuộc họp diễn ra trong sự hằn học của Nga rất ngắn, kéo dài khoảng một giờ và được Thổ Nhĩ Kỳ làm trung gian.
Một quan chức cao cấp của Ukraine giấu tên khi thảo luận về các cuộc trao đổi tại cuộc họp hạn chế này đã nói với POLITICO rằng: “Ít nhất thì cũng có trao đổi được vài câu, nghe một vài câu chuyện tưởng tượng dã sử từ phía Nga sau sự kiện Mạng Nhện”.
“Có lẽ chúng ta cần thêm một vài cú như Mạng Nhện nữa, và sau đó họ sẽ cư xử, cố gắng cư xử như con người,” Tổng thống Zelenskiy nói với các nhà báo.
Trong vòng đàm phán đầu tiên vào ngày 16 tháng 5, phía Nga đã đe dọa các đại biểu Ukraine, tuyên bố rằng Mạc Tư Khoa sẵn sàng chiến đấu lâu dài và thúc đẩy Ukraine rút khỏi bốn khu vực mà Điện Cẩm Linh đã sáp nhập bất hợp pháp vào năm 2022. Tuy nhiên, hai bên đã đồng ý trao đổi 1.000 tù nhân mỗi bên và soạn thảo một giải pháp hòa bình chi tiết để trình bày cho nhau trước vòng đàm phán tiếp theo.
Kyiv yêu cầu
Ukraine đã trình bày tầm nhìn của mình về các cuộc đàm phán hòa bình với phái đoàn Nga trước cuộc họp vào thứ Hai.
Trong tài liệu mà POLITICO xem được, Kyiv tiếp tục thúc đẩy lệnh ngừng bắn hoàn toàn và vô điều kiện, trao đổi tù nhân toàn diện, trả tự do vô điều kiện cho tất cả trẻ em Ukraine bị bắt cóc bất hợp pháp sang Nga và thả tất cả các con tin dân sự.
Ngoài ra, Kyiv yêu cầu Cẩm Linh thực hiện nghĩa vụ không tấn công Ukraine nữa trong tương lai và Ukraine không bị buộc phải từ bỏ chủ quyền của mình. Kyiv sẽ được phép tiến tới tư cách thành viên Liên Hiệp Âu Châu và tương lai NATO của nước này sẽ do các thành viên của liên minh quyết định, không phải do Nga.
Tài liệu nêu rõ rằng những thành tựu về lãnh thổ mà Nga đạt được kể từ tháng 2 năm 2014 không được cộng đồng quốc tế công nhận, đồng thời cho biết thêm rằng giới tuyến — dải đất dài 1.000 km đã chia cắt các bên tham chiến kể từ tháng 2 năm 2022 — là điểm khởi đầu cho các cuộc đàm phán. Các vấn đề về lãnh thổ sẽ chỉ được thảo luận sau khi một lệnh ngừng bắn hoàn toàn và vô điều kiện được đồng ý tại cuộc họp giữa các nhà lãnh đạo Ukraine và Nga.
Đổi lại, Ukraine đồng ý rằng một số lệnh trừng phạt có thể dần được dỡ bỏ khỏi Nga, nhưng với một cơ chế để khôi phục lại nếu Nga vi phạm các lời hứa của mình. Kyiv cho biết họ sẽ sẵn sàng thảo luận về vấn đề lãnh thổ chỉ trong cuộc gặp giữa Tổng thống Zelenskiy và Putin. Người Ukraine cũng muốn Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tham dự cuộc họp của các nhà lãnh đạo.
Điều kiện của Mạc Tư Khoa
Trong khi đó, Điện Cẩm Linh đã tuyên bố trước các cuộc đàm phán rằng họ sẽ không thông báo cho Kyiv về tầm nhìn hòa bình của riêng mình hoặc công bố bản ghi nhớ trước vòng đàm phán thứ hai — và đã chuyển các đề xuất của mình cho phía Ukraine vào thứ Hai.
Umerov cho biết: “Chúng tôi sẽ dành một tuần để nghiên cứu tài liệu này và đưa ra đánh giá”.
Sau cuộc họp ở Istanbul, hãng thông tấn nhà nước TASS của Nga đã công bố bản ghi nhớ, trong đó có điều kiện cũ của Mạc Tư Khoa là Kyiv phải rút khỏi bốn vùng của Ukraine mà Nga đã sáp nhập bất hợp pháp nhưng không kiểm soát hoàn toàn. Nga cũng yêu cầu Ukraine giải giáp và ngừng huy động quân mới; rằng nước này vẫn là một quốc gia trung lập và tuyên bố tình trạng phi hạt nhân; và rằng nước này phải khôi phục lại Chính Thống Giáo Nga và tiến hành bầu cử tổng thống trong vòng 100 ngày sau khi thiết quân luật kết thúc.
Hơn nữa, Nga muốn quốc tế công nhận tất cả các vùng lãnh thổ Ukraine mà họ đã xâm lược kể từ năm 2014, dỡ bỏ mọi lệnh trừng phạt và cam kết không áp đặt thêm lệnh trừng phạt nào trong tương lai. Bản ghi nhớ cũng đề xuất “Từ chối các yêu sách chung với Ukraine do thiệt hại từ các cuộc giao tranh”.
Tổng thống Zelenskiy cho biết danh sách các yêu cầu “một lần nữa trông giống như một tối hậu thư”.
Tổng thống Zelenskiy muốn áp lực trừng phạt của Hoa Kỳ
Trước cuộc gặp Kyiv-Mạc Tư Khoa vào thứ Hai, Tổng thống Zelenskiy đã thúc giục Tổng thống Trump áp đặt lệnh trừng phạt cứng rắn hơn đối với Nga nếu Mạc Tư Khoa đình trệ các cuộc đàm phán hòa bình. Sau cuộc đàm phán ở Istanbul, tổng thống Ukraine đã lặp lại lời kêu gọi của mình trong cuộc họp báo trực tuyến.
“Điều rất quan trọng đối với chúng tôi là nhấn mạnh một lần nữa, như trong cuộc trò chuyện gần đây nhất của chúng tôi với Tổng thống Trump, rằng nếu lần này Istanbul không tiến hành lệnh ngừng bắn, thì phải có những bước đi mạnh mẽ từ phía Hoa Kỳ, chủ yếu là một gói trừng phạt. Có những dấu hiệu tích cực mà chúng tôi vừa nhận được trong hội nghị thượng đỉnh”, Tổng thống Zelenskiy nói thêm, ám chỉ đến một kế hoạch của hai thượng nghị sĩ chủ chốt của Hoa Kỳ nhằm tăng cường áp lực lên Mạc Tư Khoa bằng các lệnh trừng phạt mới.
Tuy nhiên, Tổng thống Zelenskiy cũng cảnh báo rằng không nên tin tưởng Nga sẽ thực hiện các lời đề nghị hợp tác.
“Các cuộc trao đổi tù binh chiến tranh rất quan trọng đối với chúng tôi,” ông nói. “Và họ [các nhà đàm phán Nga] hiểu rằng việc chúng tôi trao trả người là rất quan trọng. Và họ đang sử dụng điều này… để cung cấp tiến triển cho người Mỹ, để họ kéo dài quyết định trừng phạt của mình, để họ không thực hiện chúng như họ đáng lẽ phải làm.”
[Politico: New Russia-Ukraine talks yield another large POW swap — but no ceasefire]
2. Tình báo Ukraine cảnh báo Nga đang tuyển dụng người Ukraine cho các hoạt động bất hợp pháp ở Âu Châu
Cơ quan tình báo quân sự Ukraine, gọi tắt là HUR cho biết vào ngày 2 tháng 6 rằng các cơ quan tình báo Nga đang tích cực tìm cách tuyển dụng công dân Ukraine gốc Nga cho các hoạt động bất hợp pháp trên khắp Liên minh Âu Châu.
Trung tướng Kyrylo Budanov, nhà lãnh đạo cơ quan tình báo quân sự GUR của Ukraine, cảnh báo rằng các điệp viên có liên hệ với Điện Cẩm Linh đang cung cấp tiền cho những người Ukraine dễ bị tổn thương, đặc biệt là những người đến từ các vùng lãnh thổ bị Nga tạm chiếm, để tiến hành giám sát cơ sở hạ tầng quan trọng và thực hiện các nhiệm vụ khác vì lợi ích của nhà nước Nga.
“Việc tuyển dụng người Ukraine cho các hoạt động thù địch ở Âu Châu là một công cụ xâm lược hỗn hợp khác mà Liên bang Nga đang tiến hành chống lại Ukraine và toàn bộ cộng đồng Âu Châu”, ông cho biết.
Tướng Budanov kêu gọi công dân Ukraine ở nước ngoài báo cáo ngay lập tức bất kỳ cuộc tiếp xúc nào với những cá nhân đáng ngờ cho cơ quan thực thi pháp luật địa phương hoặc các phái bộ ngoại giao Ukraine.
Lời cảnh báo được đưa ra trong bối cảnh ngày càng có nhiều âm mưu phá hoại và đốt phá do Nga chỉ đạo trên khắp Âu Châu liên quan đến công dân Ukraine.
Các quan chức an ninh Anh hiện đang điều tra khả năng Nga có liên quan đến một loạt vụ tấn công đốt phá nhằm vào các bất động sản có liên quan đến Thủ tướng Anh Keir Starmer, tờ Financial Times đưa tin vào ngày 23 tháng 5. Các vụ việc bao gồm hỏa hoạn tại nhà riêng của gia đình Starmer, một chiếc xe và một nơi ở cũ tại Luân Đôn vào đầu tháng này.
Ba người đàn ông — công dân Ukraine Roman Lavrynovych và Petro Pochynok, và người Rumani Stanislav Carpiuc — đã bị buộc tội âm mưu đốt phá với ý định gây nguy hiểm đến tính mạng. Các công tố viên cáo buộc họ đã hành động phối hợp với những cá nhân không rõ danh tính, và chính quyền Anh đang xem xét liệu các điệp viên Nga có thể đã tuyển dụng họ hay không.
Theo Der Spiegel, chính quyền Đức cũng cáo buộc ba công dân Ukraine tham gia vào một âm mưu đánh bom bưu kiện do Nga dàn dựng. Những nghi phạm này đã bị bắt vào tháng 5 trong các cuộc đột kích phối hợp ở Đức và Thụy Sĩ.
Trong một vụ án khác vào ngày 12 tháng 5, Ba Lan đã buộc tội hai người Ukraine có liên quan đến các vụ tấn công đốt phá được Nga hậu thuẫn tại một cửa hàng IKEA ở Vilnius và một trung tâm mua sắm ở Warsaw vào năm 2024.
Ngoài ra, tình báo Nga được cho là đứng sau vụ hỏa hoạn vào tháng 7 năm 2024 tại một trung tâm hậu cần phi trường DHL ở Leipzig, Đức. Các nhà điều tra cho biết một gói hàng dễ cháy được gửi từ Lithuania đã được đánh dấu để giao đến một địa chỉ giả ở Birmingham, Vương quốc Anh
Các quan chức phương Tây đã nhiều lần cáo buộc Mạc Tư Khoa sử dụng các hoạt động phá hoại ngầm, tấn công mạng và thông tin sai lệch như một phần trong chiến dịch rộng lớn hơn nhằm gây bất ổn cho các quốc gia Âu Châu ủng hộ Ukraine trong cuộc chiến tranh quy mô lớn của Nga.
Cơ quan tình báo Ukraine nhấn mạnh rằng các hoạt động như vậy dựa trên việc khai thác những cá nhân tuyệt vọng và biến họ thành vũ khí chống lại các quốc gia chủ nhà. Cơ quan này kêu gọi các chính phủ Âu Châu duy trì cảnh giác và phối hợp chặt chẽ với các cơ quan an ninh Ukraine.
[Kyiv Independent: Russia recruiting Ukrainians for illegal activities in Europe, Ukrainian intel warns]
3. Chiến dịch Mạng Nhện: Cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa tuyệt mật táo bạo của Ukraine diễn ra như thế nào
Ivan Stupak, cựu sĩ quan của cơ quan an ninh SBU của Ukraine, cho biết chỉ có năm người biết về kế hoạch táo bạo của Ukraine nhằm tấn công sâu hàng ngàn dặm vào lãnh thổ Nga khi chúng mới được vạch ra.
Hơn một năm rưỡi sau, Kyiv đã thành công trong việc thực hiện cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa có thể coi là kịch tính nhất và được phối hợp chặt chẽ nhất vào Nga trong cuộc chiến.
Các quan chức cho biết, Ukraine đã tấn công 41 máy bay ném bom đắt tiền, khó thay thế của Nga vào Chúa Nhật trong một hoạt động được tính toán thời gian tỉ mỉ trên ba múi giờ khác nhau, cách xa lãnh thổ Ukraine hàng ngàn dặm.
Những chiếc máy bay điều khiển từ xa này được đưa lén qua biên giới, đặt trong các container gỗ có mái tháo rời và gắn trên xe tải.
SBU cho biết: “Vào đúng thời điểm, mái nhà đã được mở từ xa”.
Cơ quan này cho biết các máy bay điều khiển từ xa đã lao vút về phía mục tiêu, nhắm vào các máy bay ném bom có khả năng mang vũ khí hạt nhân của Nga kể cả những máy bay do thám A-50 của Mạc Tư Khoa. Người ta cho rằng Nga chỉ còn lại một số ít máy bay do thám này.
Kyiv cho biết máy bay điều khiển từ xa đã gây ra thiệt hại khoảng 7 tỷ đô la, đánh trúng hơn 34% lực lượng máy bay ném bom và hỏa tiễn hành trình chiến lược của Mạc Tư Khoa. Nga gọi hoạt động này là “cuộc tấn công khủng bố”.
Để chuyển hóa đơn khổng lồ này cho Mạc Tư Khoa trong chiến dịch được gọi là “Mạng nhện”, thông tin được bảo vệ chặt chẽ. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy đích thân giám sát chiến dịch, với sự chuẩn bị được giám sát bởi Trung tướng Vasyl Malyuk, giám đốc SBU.
Frederik Mertens, nhà phân tích chiến lược của tổ chức nghiên cứu TNO của Hòa Lan, cho biết: “Để thực hiện một hoạt động đặc biệt phức tạp, an ninh phải rất nghiêm ngặt”.
“Không chỉ trong hàng ngũ của bạn, mà đặc biệt là khi trao đổi về vấn đề này với những người khác,” ông nói với Newsweek. “Điều này phải được đo lường dựa trên 'nhu cầu biết', cả về mặt quân sự và chính trị, nhưng càng ít người biết về vấn đề này thì càng tốt, vì khả năng rò rỉ thông tin tăng theo cấp số nhân với mọi bên được thông báo.”
Kyiv đã công khai thừa nhận đã tấn công bốn phi trường của Nga—căn cứ không quân Olenya ở vùng Murmansk, tây bắc nước Nga, căn cứ không quân Ivanovo ở đông bắc Mạc Tư Khoa, Dyagilevo ở vùng Ryazan và Belaya, một cơ sở quân sự cách Ukraine 2.500 dặm ở Siberia.
Trong một tuyên bố, Nga cho biết Ukraine đã tấn công các phi trường ở Murmansk, Irkutsk, Ivanovo và Ryazan, cũng như một căn cứ ở vùng Amur cực đông, giáp với Trung Quốc.
Tổng thống Zelenskiy cho biết mỗi máy bay điều khiển từ xa trong số 117 máy bay điều khiển từ xa được sử dụng để tấn công các căn cứ không quân của Nga vào Chúa Nhật đều có người điều khiển riêng.
Tất cả những người giúp Kyiv thực hiện chiến dịch Mạng Nhện đã được rút khỏi Nga trước khi máy bay điều khiển từ xa cất cánh, tổng thống nói thêm. Căn cứ chính trên lãnh thổ Nga, nơi chiến dịch được chỉ đạo, nằm “ngay cạnh” trụ sở khu vực của FSB, Tổng thống Zelenskiy nói thêm.
Cơ quan an ninh nội địa FSB của Nga là tiền thân của KGB thời Liên Xô.
Chính phủ Nga cho biết “một số người tham gia vụ tấn công khủng bố đã bị bắt giữ”. Phát ngôn nhân Cục Tình Báo Quân Đội Ukraine, Đại Úy Andriy Yusov, đã bác bỏ tin này của Nga.
[Newsweek: Operation Spiderweb: How Ukraine's Daring Top Secret Drone Assault Unfolded]
4. 34% máy bay ném bom của lực lượng không quân chiến lược của Nga tại các phi trường chính bị hư hại trong chiến dịch máy bay điều khiển từ xa của Ukraine, SBU đưa tin
Hôm Thứ Hai, 02 Tháng Sáu, Cơ quan An ninh Ukraine, gọi tắt là SBU báo cáo rằng chiến dịch máy bay điều khiển từ xa “Mạng nhện” ngày 1 tháng 6 đã gây thiệt hại khoảng 7 tỷ đô la và vô hiệu hóa 34% máy bay ném bom hỏa tiễn hành trình tại các căn cứ không quân quan trọng của Nga.
“Và bạn nghĩ chiếm Ukraine dễ dàng ư? Ukraine là ngoại lệ. Ukraine là độc đáo. Tất cả những cỗ máy nghiền nát lịch sử đều đã lăn qua nó. Nó đã chịu đựng mọi loại thử thách. Nó được tôi luyện ở mức độ cao nhất. Trong thế giới ngày nay, giá trị của nó là không thể đo lường được”, Phát ngôn nhân Cục Tình Báo Quân Đội Ukraine, Đại Úy Andriy Yusov, tuyên bố, trích lời nhà thơ Ukraine Lina Kostenko.
Ông cũng tuyên bố sẽ tiếp tục đẩy lui lực lượng Nga ra khỏi lãnh thổ Ukraine.
“Chúng tôi sẽ tấn công Nga trên biển, trên không và trên bộ. Và nếu cần, chúng tôi cũng sẽ tấn công họ từ dưới lòng đất”, Ông cho biết thêm:.
Chiến dịch này nhắm vào các loại máy bay thường được sử dụng trong các cuộc tấn công tầm xa vào các thành phố của Ukraine và kế hoạch này đã được chuẩn bị trong hơn một năm rưỡi.
Theo Đại Úy Yusov, máy bay điều khiển từ xa góc nhìn thứ nhất, gọi tắt là FPV đã được bí mật vận chuyển sâu vào lãnh thổ Nga và giấu bên trong xe tải trước khi được phóng vào bốn phi trường lớn.
Nguồn tin cho biết một trong những phi trường bị tấn công là căn cứ không quân Belaya ở Tỉnh Irkutsk của Nga, cách Ukraine hơn 4.000 km.
Căn cứ không quân Olenya ở tỉnh Murmansk của Nga, căn cứ không quân Diaghilev ở tỉnh Ryazan và căn cứ không quân Ivanovo ở tỉnh Ivanovo cũng là mục tiêu.
Theo nguồn tin, hơn 40 máy bay được biết là đã bị trúng đạn, bao gồm A-50, Tu-95 và Tu-22 M3.
Tu-95 là máy bay thời Liên Xô thực hiện chuyến bay đầu tiên vào năm 1952. Ban đầu, máy bay này được sử dụng để mang bom hạt nhân nhưng sau đó đã được cải tiến để có thể phóng hỏa tiễn hành trình.
Mỗi máy bay có thể mang theo 16 hỏa tiễn hành trình – gồm Kh-55/Kh-555 hoặc các hỏa tiễn hành trình phóng từ trên không Kh-101 và Kh-102 mới hơn.
Nga đã leo thang các cuộc tấn công vào Ukraine trong những tuần gần đây, trong bối cảnh các cuộc đàm phán và thương lượng ngừng bắn do Hoa Kỳ hậu thuẫn đang diễn ra.
Vào ngày 26 tháng 5, lực lượng Nga đã phát động cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa quy mô lớn nhất trong cuộc chiến tranh toàn diện, được cho là sử dụng 355 máy bay điều khiển từ xa tấn công loại Shahed và mồi bẫy.
[Kyiv Independent: 34% of Russian strategic missile bombers at main airfields damaged in Ukrainian drone operation, SBU reports]
5. ‘Gần hơn tới chiến thắng’ – Chiến dịch Mạng Nhện mang lại sự khích lệ tinh thần rất cần thiết cho người dân Ukraine sau 3 năm chiến dịch toàn diện
Một cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa quy mô lớn do Cơ quan An ninh Ukraine, gọi tắt là SBU thực hiện, được cho là đã phá hủy hoặc làm hư hại 41 máy bay ném bom hạng nặng của Nga vào ngày 1 tháng 6, đã mang lại sự khích lệ tinh thần rất cần thiết cho người dân Ukraine.
Có mật danh là “Mạng Nhện”, chiến dịch này nhắm vào máy bay chiến lược mà Nga sử dụng để tấn công bằng hỏa tiễn tầm xa vào các thành phố của Ukraine. Thiệt hại gây ra có khả năng cản trở khả năng thực hiện các cuộc tấn công hàng loạt như vậy của Mạc Tư Khoa trong tương lai.
Ở Ukraine, hoạt động này nhanh chóng được so sánh với một số khoảnh khắc phấn khởi nhất kể từ năm 2022 – bao gồm vụ đánh chìm tàu chiến chủ lực Moskva của Hạm đội Hắc Hải, vụ tấn công vào Cầu Crimea và cuộc đột kích bất ngờ vào Tỉnh Kursk của Nga.
Thời điểm này không thể quan trọng hơn khi người dân Ukraine đã bước vào năm thứ tư bảo vệ đất nước trước cuộc xâm lược toàn diện của Nga, trong khi các cuộc tấn công trên không và trên bộ của Mạc Tư Khoa vẫn tiếp tục gia tăng.
“Tôi bị sốc vì điều này và không thể tin rằng điều này có thể được thực hiện. Đây là một hoạt động tuyệt vời,” Volodymyr, một cư dân Kyiv, nói với tờ Kyiv Independent. “Bất kỳ hoạt động nào như vậy cũng đưa chúng ta đến gần hơn với chiến thắng.”
Chiến dịch này đã được chuẩn bị trong một năm rưỡi. Nó sử dụng máy bay điều khiển từ xa FPV (góc nhìn thứ nhất) giá rẻ được tuồn lậu vào Nga và giấu bên trong xe tải để tấn công bốn phi trường trên khắp đất nước, hai trong số đó nằm cách Ukraine hàng ngàn dặm.
[Kyiv Independent: ‘Closer to victory’ – Operation Spiderweb gives much-needed morale boost to Ukrainians after 3 years of full-scale wa]
6. Putin có thể phản ứng thế nào với ‘Trân Châu Cảng của Nga’
Một tờ báo được Điện Cẩm Linh hậu thuẫn đã đưa tin rằng các cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa của Ukraine vào các căn cứ không quân sâu bên trong nước Nga là lý do để đáp trả bằng hạt nhân, trong bối cảnh có nhiều dự đoán về những gì Mạc Tư Khoa sẽ làm sau sự kiện được mô tả là “Trân Châu Cảng” của nước này.
Bình luận của nhà phân tích chính trị người Nga Sergei Markov với Moskovsky Komsomolets được đưa ra sau tiết lộ từ Cơ quan An ninh Ukraine, gọi tắt là SBU rằng hoạt động máy bay điều khiển từ xa của nước này đã tấn công bốn căn cứ không quân và 41 máy bay ném bom chiến lược, gây thiệt hại trị giá 7 tỷ đô la.
Mặc dù phát biểu của ông không nhất thiết phản ánh lập trường của Điện Cẩm Linh, mọi sự chú ý vẫn đổ dồn vào phản ứng của Mạc Tư Khoa khi các phái đoàn Nga và Ukraine gặp nhau tại Istanbul vào thứ Hai để thảo luận về cách chấm dứt cuộc chiến do Vladimir Putin phát động.
“Chúng ta có thể mong đợi rất nhiều tiếng ồn và sự giận dữ từ Mạc Tư Khoa,” Keir Giles, từ tổ chức nghiên cứu Chatham House có trụ sở tại Luân Đôn, nói với Newsweek vào thứ Hai. Newsweek đã liên hệ với Điện Cẩm Linh để bình luận.
Các kênh Telegram thân Nga đã so sánh cuộc tấn công táo bạo của Ukraine vào Chúa Nhật với cuộc tấn công của Hải quân Đế quốc Nhật Bản vào Trân Châu Cảng ngày 7 tháng 12 năm 1941.
Max Boot của tờ The Washington Post cũng đưa ra sự so sánh trong một bài xã luận rằng “bộ chỉ huy cao cấp của Nga hẳn đã bị sốc như người Mỹ vào năm 1941”.
Các blogger quân sự ủng hộ Nga và một số quan chức đổ lỗi cho giới lãnh đạo Nga vì đã không bảo vệ được cơ sở hạ tầng quân sự xa xôi như Irkutsk ở Siberia trong một cuộc tấn công mang lại chiến thắng quan hệ công chúng bất ngờ cho Kyiv, đồng thời có nguy cơ leo thang khi các cuộc đàm phán hòa bình bị đình trệ được khởi động lại vào thứ Hai.
Trong một chiến dịch có mật danh “Mạng nhện” được cho là đã được lên kế hoạch trong 18 tháng, Ukraine đã tiến hành một loạt các cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa đồng thời và trên quy mô lớn vào các căn cứ không quân ở Nga vào Chúa Nhật.
Các nguồn tin của SBU cho biết 41 máy bay Nga bị phá hủy, bao gồm máy bay cảnh báo sớm và kiểm soát trên không A-50 và máy bay ném bom chiến lược Tupolev Tu-95 và Tu-22M3 được sử dụng để phóng hỏa tiễn hành trình vào Ukraine.
Giles, cố vấn cao cấp của Chương trình Nga và Á-Âu của Chatham House, cho biết sau các cuộc không kích, Nga sẽ một lần nữa nhấn mạnh đến những rủi ro leo thang không thể kiểm soát trong thông điệp gửi tới phương Tây.
Điều này sẽ khiến Mạc Tư Khoa cố gắng tạo ra ấn tượng rằng lực lượng hạt nhân của họ vẫn đang trong tình trạng sẵn sàng chiến đấu và bất kỳ cuộc tấn công thành công nào nữa của Ukraine đều có thể dẫn đến chiến tranh toàn diện với NATO.
Ông cho biết Mạc Tư Khoa sẽ nỗ lực thuyết phục Hoa Kỳ kiềm chế Ukraine để ngăn chặn mọi thiệt hại thêm nữa cho khả năng Nga bắn phá các thành phố của Ukraine bằng hỏa tiễn tầm xa.
Ở một mức độ nào đó, câu hỏi quan trọng hơn không phải là Nga sẽ phản ứng thế nào, mà là Hoa Kỳ sẽ phản ứng như thế nào và họ mong muốn đứng về phía Mạc Tư Khoa và kiềm chế Ukraine đến mức nào, Giles nói thêm.
Cédomir Nestorovic, đồng giám đốc học thuật tại Viện Địa chính trị và Kinh doanh ESSEC, nói với Newsweek rằng ông không tin Nga sẽ chọn cách leo thang và rằng Mạc Tư Khoa có thể sẽ hạ thấp tầm quan trọng của các cuộc tấn công để không thừa nhận thất bại.
[Newsweek: How Putin Might Respond to 'Russia's Pearl Harbor']
7. Trước thềm cuộc đàm phán hòa bình ở Istanbul, Nga hạ sát 9 người, làm bị thương 49 thường dân trên khắp Ukraine
Các cuộc tấn công của Nga trên khắp Ukraine đã giết chết ít nhất chín thường dân và làm bị thương ít nhất 49 người, bao gồm cả trẻ em, trong ngày qua, chính quyền khu vực báo cáo vào ngày 2 tháng 6.
Các cuộc tấn công diễn ra khi các quan chức Ukraine và Nga dự kiến sẽ tổ chức vòng đàm phán hòa bình thứ hai tại Istanbul vào cuối ngày. Chúng cũng diễn ra sau một cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa của Ukraine được cho là đã phá hủy hoặc làm hư hại một phần ba đội bay chiến lược của Nga vào ngày 2 tháng 6.
Không quân Nga đưa tin, Nga đã tấn công Ukraine bằng 80 máy bay điều khiển từ xa tấn công và mồi bẫy loại Shahed, cũng như ba hỏa tiễn đạn đạo Iskander-M hoặc KN-23 và một hỏa tiễn hành trình Iskander-K.
Theo tuyên bố, lực lượng phòng không Ukraine đã bắn hạ 15 máy bay điều khiển từ xa, trong khi 37 chiếc khác bị hệ thống tác chiến điện tử chặn lại hoặc biến mất khỏi radar.
Tại Dnipropetrovsk, các cuộc tấn công bằng pháo binh và máy bay điều khiển từ xa của Nga vào quận Nikopol đã làm bị thương ba người đàn ông ở độ tuổi 51, 68 và 72, tất cả đều phải vào bệnh viện, Thống đốc Serhii Lysak báo cáo. Một cơ sở y tế, một sở cứu hỏa và một cửa hàng được báo cáo là đã bị hư hại.
Theo Thống đốc Vadym Filashkin, các cuộc tấn công của Nga vào Donetsk đã giết chết một người và làm bị thương ba người ở Kostiantynivka. Một thường dân khác bị thương do một cuộc không kích của Nga ở Hryshyne.
Nga đã tấn công Kharkiv rất mạnh bằng máy bay điều khiển từ xa, hỏa tiễn đạn đạo và các loại vũ khí khác. Mười hai người, bao gồm hai trẻ em, đã bị thương trong khu vực, trong đó có sáu người ở Kharkiv, Thống đốc Oleh Syniehubov cho biết.
Tại Kherson, ba người đã thiệt mạng và 19 người bị thương, trong đó có hai trẻ em, Thống đốc Oleksandr Prokudin báo cáo. Ba tòa nhà cao tầng, bảy ngôi nhà, nhà kho và các tài sản khác đã bị hư hại.
Tại tỉnh Mykolaiv, một người đàn ông 65 tuổi và một người phụ nữ 60 tuổi đã phải vào bệnh viện sau một cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa của Nga, Thống đốc Vitalii Kim đưa tin.
Các cuộc tấn công của Nga trên khắp Tỉnh Zaporizhzhia đã giết chết năm người và làm bị thương chín người, Thống đốc Ivan Fedorov báo cáo. Lực lượng Nga đã phóng hỏa tiễn, bom trên không, máy bay điều khiển từ xa và các vũ khí khác vào khu vực này.
Tại tỉnh Chernihiv, một cuộc tấn công của Nga đã gây ra một vụ hỏa hoạn lớn tại cơ sở sản xuất, Cơ quan Tình trạng Khẩn cấp Nhà nước cho biết.
[Kyiv Independent: Ahead of Istanbul peace talks, Russia kills 9, injures 49 civilians across Ukraine]
8. Nga đề xuất ngừng bắn 2-3 ngày ở một số khu vực mặt trận để thu hồi thi thể những người đã hy sinh, Medinsky nói
Nga đã đề xuất với Ukraine một lệnh ngừng bắn tạm thời trong hai hoặc ba ngày tại một số khu vực tiền tuyến để thu thập thi thể của những người lính đã hy sinh, Vladimir Medinsky, trợ lý của Putin và là nhà lãnh đạo phái đoàn nước này tại Istanbul, cho biết trong một cuộc họp báo vào ngày 2 tháng 6.
Tuyên bố của Medinsky được đưa ra vài giờ sau khi vòng đàm phán hòa bình thứ hai giữa Ukraine và Nga tại Istanbul kết thúc.
Ukraine vẫn chưa phản ứng với đề xuất của Nga. Theo một nguồn tin giấu tên tại Văn phòng Tổng thống, Nga đã từ chối lệnh ngừng bắn do Ukraine đề xuất.
Theo Medinsky, Nga cũng sẽ chuyển giao 6.000 thi thể binh lính và sĩ quan Ukraine.
“Chúng tôi đã xác định được tất cả các thi thể mà chúng tôi có thể, tiến hành xét nghiệm DNA, tìm ra họ là ai. Tuần tới, chúng tôi sẽ chuyển những thi thể này đến phía Ukraine theo cách có tổ chức bằng các chuyến tàu đặc biệt để họ có thể chôn cất một cách nhân đạo”, Medinsky nói.
Medinsky cho biết thêm rằng Ukraine và Nga cũng đã đồng ý trao đổi những người bị thương nặng và những người dưới 25 tuổi. Ông cho biết thêm, tổng số người tham gia vào cuộc trao đổi này có thể lên tới 1.000 người.
Một đại diện của phái đoàn Nga cũng đã trình bày một danh sách do Ukraine trao trong các cuộc đàm phán. Danh sách này bao gồm 339 tên trẻ em bị Nga bắt cóc và Ukraine muốn trả về nhà.
Medinsky phủ nhận cáo buộc của Kyiv và tuyên bố rằng Nga không bắt cóc những đứa trẻ.
Kể từ khi Nga bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện vào tháng 2 năm 2022, Ukraine đã xác định được hơn 19.500 trẻ em bị trục xuất cưỡng bức đến Nga, Belarus hoặc các vùng lãnh thổ bị Nga tạm chiếm. Cho đến nay, chỉ có khoảng 1.300 trẻ em được trả về các khu vực do Ukraine kiểm soát, theo dữ liệu chính thức.
Vụ bắt cóc trẻ em Ukraine đã bị quốc tế lên án. Vào tháng 3 năm 2023, Tòa án Hình sự Quốc tế đã ban hành lệnh bắt giữ Putin và Ủy viên Quyền Trẻ em Maria Lvova-Belova, cáo buộc họ giám sát các vụ trục xuất cưỡng bức.
Đầu tháng này, Nghị viện Âu Châu đã thông qua một nghị quyết coi hành động của Nga là “chiến lược diệt chủng” nhằm xóa bỏ bản sắc Ukraine và yêu cầu trả lại vô điều kiện tất cả trẻ vị thành niên bị bắt cóc.
[Kyiv Independent: Russia proposes 2-3-day ceasefire in some areas of front to retrieve bodies of the fallen, Medinsky says]
9. Nga phá vỡ kỷ lục máy bay điều khiển từ xa, phóng 472 UAV vào Ukraine đêm trước cuộc tấn công của Kyiv vào các phi trường của Nga
Hôm Thứ Hai, 02 Tháng Sáu, Phát ngôn nhân của lực lượng không quân Ukraine, Đại Tá Yurii Ihnat, báo cáo rằng Nga đã phóng một số lượng máy bay điều khiển từ xa kỷ lục vào Ukraine trong một cuộc tấn công trên không vào ban đêm.
Nga đã tấn công Ukraine vào ban đêm bằng 472 máy bay điều khiển từ xa tấn công loại Shahed, phá vỡ kỷ lục trước đó - được thiết lập vào tuần trước vào ngày 26 tháng 5 - với hơn 100 máy bay điều khiển từ xa.
Đại Tá Ihnat, cho biết, ngoài gần 500 máy bay điều khiển từ xa, gọi tắt là UAV, Mạc Tư Khoa còn tấn công vào Ukraine bằng ba hỏa tiễn đạn đạo Iskander-M/KN-23 và bốn hỏa tiễn hành trình trên không và trên bộ Kh-101, Iskander-K.
Ông nhấn mạnh rằng các đơn vị phòng không Ukraine đã bắn hạ 210 máy bay điều khiển từ xa, trong khi 172 máy bay khác bị tiêu diệt bằng chiến tranh điện tử. Máy bay điều khiển từ xa của Nga đã bị chặn ở 18 địa điểm khác nhau trên khắp cả nước.
Cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa phá vỡ kỷ lục diễn ra vào đêm trước “Chiến dịch Mạng nhện” của Ukraine — một cuộc tấn công lớn vào các phi trường quân sự của Nga do Cơ quan An ninh Ukraine, gọi tắt là SBU điều phối. Theo SBU, chiến dịch này đã tấn công 41 máy bay ném bom của Nga tại bốn phi trường.
Cuộc tấn công được lên kế hoạch trong hơn một năm, bao gồm việc tuồn máy bay điều khiển từ xa góc nhìn thứ nhất, gọi tắt là FPV vào sâu trong nước Nga. Hoạt động này gây ra thiệt hại khoảng 7 tỷ đô la và vô hiệu hóa 34% Hàng Không Mẫu Hạm hỏa tiễn hành trình tại các căn cứ không quân quan trọng của Nga, SBU đưa tin.
Cuộc tấn công của Ukraine vào máy bay quân sự của Nga diễn ra sau một số cuộc ném bom trên không dữ dội nhất của Mạc Tư Khoa kể từ khi bắt đầu cuộc chiến toàn diện.
Trong ba đêm liên tiếp từ ngày 24 đến ngày 26 tháng 5, Nga đã tấn công Ukraine bằng máy bay điều khiển từ xa và hỏa tiễn, phóng kỷ lục 298 máy bay điều khiển từ xa vào ngày 25 tháng 5 nhưng lại phá kỷ lục với 355 máy bay vào đêm hôm sau.
Các cuộc tấn công leo thang tạo thành bối cảnh mà các phái đoàn Ukraine và Nga chuẩn bị cho vòng đàm phán hòa bình trực tiếp thứ hai của họ, dự kiến diễn ra vào ngày 2 tháng 6 tại Istanbul. Điện Cẩm Linh đã tuyên bố sẽ đệ trình một bản ghi nhớ nêu rõ các điều kiện ngừng bắn của mình trong cuộc họp — mặc dù các lời hứa trước đó về các điều khoản hiện tại đã bị trì hoãn nhiều tuần.
Vòng đàm phán đầu tiên được tổ chức vào ngày 16 tháng 5 đã không tạo ra được bước đột phá đáng kể nào hướng tới giải pháp hòa bình.
Nga tiếp tục bác bỏ lời kêu gọi ngừng bắn vô điều kiện.
[Kyiv Independent: Russia shatters drone record, launches 472 UAVs at Ukraine night before Kyiv's strike on Russian airfields]