1. SBU của Ukraine công bố video mới nhất về Chiến dịch Spiderweb, hé lộ ‘những bất ngờ mới’
Cơ quan An ninh Ukraine, gọi tắt là SBU đã công bố ngày 11 tháng 6 một video mới nêu chi tiết về diễn biến cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa nhằm vào lực lượng hàng không chiến lược của Nga vào đầu tháng này.
Chiến dịch Spiderweb, được tiến hành vào ngày 1 tháng 6, có sự tham gia của 117 máy bay điều khiển từ xa được giấu trong các xe tải di chuyển trên khắp nước Nga để tấn công bốn căn cứ không quân, cách biên giới Ukraine hàng ngàn km.
Cuộc tấn công sâu vào phía sau đã làm hư hại 41 máy bay, bao gồm máy bay ném bom Tu-95, Tu-22M3 và Tu-160, máy bay do thám hiếm A-50 và máy bay vận tải An-12 và Il-78, gây thiệt hại hơn 7 tỷ đô la, SBU cho biết.
Những chiếc xe tải, được nhìn thấy trong đoạn phim lái xe ở một địa điểm không được tiết lộ, đầu tiên đã vận chuyển máy bay điều khiển từ xa góc nhìn thứ nhất, gọi tắt là FPV trong các container bằng gỗ đến Nga, SBU cho biết. Ngay khi có mặt trên lãnh thổ Nga, các máy bay điều khiển từ xa đã được chất đầy trong container.
Theo SBU, hoạt động chuẩn bị diễn ra tại thành phố Chelyabinsk của Nga, không xa văn phòng Cơ quan An ninh Liên bang, gọi tắt là FSB.
Những chiếc xe tải chở hàng sau đó di chuyển đến nhiều địa điểm ở các thành phố Ivanovo, Ryazan và các tỉnh Murmansk, Irkutsk và Amur. Các cabin mở từ xa vào thời điểm xảy ra vụ tấn công, cho phép máy bay điều khiển từ xa tấn công máy bay Nga tại các căn cứ không quân Belaya, Olenya, Dyagilevo và Ivanovo.
Chiến dịch này cũng có mục đích tấn công vào căn cứ không quân của Nga ở Ukrainka thuộc tỉnh Amur, nhưng mục tiêu này đã thất bại.
Trong cuộc tấn công, Ukraine đã điều động máy bay điều khiển từ xa được thiết kế đặc biệt bởi các chuyên gia SBU để tấn công sâu vào hậu phương. Các tính năng độc đáo của chúng cho phép chúng được điều khiển từ xa theo thời gian thực, cách xa hàng ngàn km bên kia biên giới.
Nguồn tin cho biết thiết kế của máy bay điều khiển từ xa cũng giúp chúng “vượt qua hệ thống phòng thủ của Nga và tấn công hiệu quả vào lực lượng hàng không chiến lược”.
Nhà lãnh đạo SBU Vasyl Maliuk, người trực tiếp giám sát hoạt động này, nhấn mạnh rằng máy bay điều khiển từ xa của Ukraine nhắm vào “các mục tiêu hoàn toàn hợp pháp - phi trường quân sự và máy bay tấn công các thành phố yên bình của chúng tôi”.
“SBU đang và sẽ tấn công Nga vào nơi mà họ cho là không thể tiếp cận được!” Maliuk cho biết trong một tuyên bố.
“Chúng tôi đang thực hiện những bất ngờ mới, không kém phần đau đớn so với Chiến dịch Mạng Nhện.”
Cuộc tấn công được các nhà lãnh đạo Ukraine và các đối tác phương Tây ca ngợi, với Đô đốc NATO Pierre Vandier gọi đây là sự tái tạo phương pháp “Con ngựa thành Troy” với “sự sáng tạo về kỹ thuật và công nghiệp”.
[Kyiv Independent: Ukraine's SBU releases fresh video of Operation Spiderweb, teases 'new surprises']
2. Bản đồ cho thấy kế hoạch chiếm một nửa Ukraine của Nga
Nga cho biết lực lượng của họ đang tiến vào một vùng mới của Ukraine mà họ chưa từng xâm lược trước đây. Sự việc diễn ra vài ngày sau khi một quan chức Kyiv cảnh báo Mạc Tư Khoa muốn chiếm một nửa Ukraine vào cuối năm sau, như một bản đồ của Newsweek minh họa cho những tuyên bố này.
Bộ Quốc phòng Nga và các quan chức Điện Cẩm Linh hôm thứ Hai cho biết quân đội của họ đã xâm nhập biên giới giữa hai tỉnh Donetsk và Dnipropetrovsk, sau khi có báo cáo chưa được xác nhận rằng quân đội Nga cũng đã tiến vào khu vực Sumy.
Tuần trước, Phó Chánh Văn phòng Tổng thống Ukraine, Đại tá Pavlo Palisa đã trình bày một bản đồ mà ông cho biết thể hiện mục tiêu của Nga là chiếm các tỉnh Donetsk và Luhansk vào ngày 1 tháng 9 và các vùng Odesa và Mykolaiv vào cuối năm 2026.
Vào tháng 9 năm 2022, Vladimir Putin tuyên bố Nga đã sáp nhập các vùng Donetsk, Luhansk, Kherson và Zaporizhzhia của Ukraine mà Mạc Tư Khoa không kiểm soát hoàn toàn. Bản đồ mà Palisa cho các phóng viên xem cho thấy Kyiv đã đóng khung những gì có thể xảy ra trong 18 tháng tới nếu Putin không bị ngăn chặn.
Bản đồ đó kết hợp với thông điệp hiện tại của Mạc Tư Khoa về hoạt động mới nhất của nước này chỉ ra tham vọng lãnh thổ rộng lớn hơn của Điện Cẩm Linh tại Ukraine, vượt xa các yêu cầu đàm phán mà Tổng thống Trump đang cố gắng làm trung gian.
Bộ Quốc phòng Nga cho biết Sư đoàn xe tăng số 90 đã đến biên giới phía tây của Tỉnh Donetsk và đang điều động một cuộc tấn công vào Tỉnh Dnipropetrovsk. Nếu được xác nhận, động thái này sẽ đánh dấu một động thái tiến vào một khu vực mới mà Mạc Tư Khoa chưa tuyên bố là đã sáp nhập.
Cựu Tổng thống Dmitry Medvedev gọi hoạt động này là một phần của “thực tế mới trên thực địa”, một cụm từ được các quan chức Điện Cẩm Linh sử dụng để mô tả tiền tuyến, ngụ ý những gì Ukraine phải nhượng bộ như một phần của các cuộc đàm phán nhằm chấm dứt chiến tranh.
Các blogger quân sự Nga cho biết quân đội Mạc Tư Khoa đã đến biên giới Donetsk-Dnipropetrovsk, phía tây bắc Horikhove, nhưng Viện Nghiên cứu Chiến tranh, gọi tắt là ISW cho biết tính đến thứ Hai, họ vẫn chưa tìm thấy bằng chứng xác định vị trí địa lý về những tuyên bố này.
Các video lan truyền trực tuyến vào thứ Hai cho thấy quân đội Nga đã tiến vào tỉnh Dnipropetrovsk.
Trong khi đó, lực lượng Nga cũng tiếp tục các hoạt động tấn công ở Sumy, một khu vực khác không nằm trong số những khu vực mà Mạc Tư Khoa tuyên bố xâm lược. Các blogger quân sự Nga cho biết lực lượng Nga đã tiến về phía bắc thành phố Sumy nhưng những tuyên bố này cũng chưa được xác nhận, ISW cho biết.
Các hoạt động tiếp theo của Nga chỉ ra kế hoạch bành trướng của Putin mà Palisa đã nêu ra với các phóng viên tuần trước.
Tuần trước, Đại Tá Palisa từ văn phòng tổng thống Ukraine cho biết Nga có ý định chiếm toàn bộ khu vực Donetsk và Luhansk vào ngày 1 tháng 9 và tạo ra vùng đệm dọc theo biên giới phía bắc giữa Ukraine và Nga vào cuối năm 2025.
Đại Tá Palisa nói thêm rằng Nga muốn xâm lược bờ đông của sông Dnipro và chiếm các khu vực Odesa và Mykolaiv vào cuối năm sau trong một động thái sẽ tước đi quyền tiếp cận Hắc Hải của Ukraine.
ISW đã công bố một phiên bản bản đồ do Palisa trình bày, trong đó nêu rõ kế hoạch chiếm thêm khoảng 85.000 dặm vuông lãnh thổ và nắm giữ 129.000 dặm vuông vào cuối năm 2026, tức hơn một nửa tổng diện tích của Ukraine.
[Newsweek: Map Shows Russia's Plan to Seize Half of Ukraine]
3. Báo cáo về hỏa hoạn, vụ nổ tại nhà máy thuốc súng ở Tambov của Nga bị máy bay điều khiển từ xa tấn công
Các kênh Telegram của Nga đưa tin, một vụ hỏa hoạn lớn đã bùng phát tại một nhà máy thuốc súng ở thị trấn Kotovsk thuộc tỉnh Tambov của Nga vào rạng sáng 11 tháng 6.
Người dân báo cáo đã nghe thấy nhiều tiếng nổ giữa cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa của Ukraine vào khu vực này. Các video đăng trên mạng xã hội được cho là cho thấy một đám cháy lớn ở khu vực gần nhà máy.
Hiện vẫn chưa có thông tin chính xác về mức độ thiệt hại gây ra.
Hãng thông tấn nhà nước Nga TASS tuyên bố rằng một cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa quy mô lớn vào khu vực này đã bị hệ thống phòng không của Nga đẩy lùi, dẫn đến hỏa hoạn. Hãng thông tấn này không đề cập đến cuộc tấn công vào nhà máy.
Thống đốc khu vực Maxim Egorov cho biết đám cháy bùng phát đã được dập tắt bởi các dịch vụ khẩn cấp — mà không nêu rõ vị trí xảy ra đám cháy. Egorov tuyên bố rằng không có thương vong nào do vụ tấn công.
Nhà máy thuốc súng trước đây đã là mục tiêu tấn công của Ukraine. Vào tháng 7 năm 2024, cơ sở này đã bị tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa tấn công của Ukraine, một nguồn tin tình báo quân sự nói với tờ Kyiv Independent. Nhà máy này cũng đã bị tấn công trước đó vào Tháng Giêng năm 2024 và tháng 11 năm 2023.
Nhà máy thuốc súng Tambov là một trong những cơ sở công nghiệp lớn nhất ở Nga chuyên sản xuất đạn dược cho quân đội, bao gồm thuốc súng cho hộp đạn vũ khí nhỏ.
Sản lượng của nhà máy được cho là đã tăng thêm một phần ba kể từ khi Nga bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine. Nhà máy này đã bị đưa vào danh sách trừng phạt của Hoa Kỳ vào năm 2023.
Lực lượng Ukraine thường xuyên tiến hành các cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa và hành động phá hoại trên lãnh thổ Nga, nhắm vào các tài sản quân sự, nhà máy lọc dầu và cơ sở công nghiệp.
Sáng ngày 10 tháng 6, máy bay điều khiển từ xa được cho là đã tấn công các mục tiêu ở Cộng hòa Tatarstan của Nga và Tỉnh Leningrad.
Vào ngày 6 tháng 6, máy bay điều khiển từ xa đã tấn công một nhà máy quân sự của Nga ở gần Michurinsk, tỉnh Tambov.
Khi các cuộc đàm phán hòa bình bị đình trệ và Nga từ chối chấp nhận lệnh ngừng bắn, chiến tranh đã leo thang.
Nga đã tăng cường các cuộc tấn công trên không vào các thành phố của Ukraine vào cuối tháng 5, phát động một số cuộc tấn công dữ dội nhất của cuộc chiến tranh toàn diện trong ba đêm liên tiếp. Chưa đầy một tuần sau, Ukraine đã phát động Chiến dịch Spiderweb, một cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa hàng loạt táo bạo được cho là đã làm hư hại 41 máy bay quân sự của Nga.
Trong những ngày kể từ đó, Ukraine tiếp tục nhắm vào các tài sản quân sự quan trọng của Nga, tiến hành các cuộc tấn công vào các căn cứ hỏa tiễn và Cầu Crimea.
[Kyiv Independent: Fire, explosions reported at gunpowder plant in Russia's Tambov Oblast amid drone attack]
4. Trao đổi thi thể binh lính hy sinh diễn ra vào tuần này, quan chức cho biết
Hôm Thứ Hai, 09 Tháng Sáu, Trung tướng Kyrylo Budanov, nhà lãnh đạo cơ quan tình báo quân sự GUR của Ukraine cho biết việc trao đổi thi thể của những người lính đã hy sinh, được thống nhất trong các cuộc đàm phán Ukraine-Nga tại Istanbul vào ngày 2 tháng 6, dự kiến diễn ra trong tuần này.
Tuyên bố của Budanov được đưa ra chỉ một ngày sau khi Nga tuyên bố rằng cuộc trao đổi tù nhân đã thất bại do lỗi của Ukraine - một cáo buộc mà Kyiv đã phủ nhận.
Bộ Tư lệnh Điều phối Đối xử với Tù nhân Chiến tranh của Ukraine cho biết vào ngày 7 tháng 6 rằng các công tác chuẩn bị cho việc trao đổi thi thể đang được tiến hành, mặc dù chưa có ngày cụ thể nào được xác nhận.
Tướng Budanov lên án những nỗ lực tuyên truyền của Nga xung quanh vấn đề này.
“Những nỗ lực của một số nhà tuyên truyền Nga nhằm lợi dụng nỗi đau khổ của con người, mà chính họ phải chịu trách nhiệm, nghe có vẻ đặc biệt bi quan”, ông nói. “Đặc biệt là vào ngày lễ Ngũ tuần lớn mà chúng ta đang cử hành hôm nay”.
Vào ngày 7 tháng 6, truyền thông Nga đã công bố một đoạn video cho thấy những chiếc tủ lạnh được cho là chứa thi thể của những người lính Ukraine đã hy sinh, tuyên bố rằng chúng được chuyển đến để trao đổi.
Phó giám đốc Trụ sở điều phối tù binh chiến tranh Andrii Yusov nói với tờ Pravda của Ukraine rằng đoạn phim được quay bên trong nước Nga chứ không phải tại một địa điểm trao đổi được chỉ định.
Theo Budanov, Ukraine vẫn tiếp tục tôn trọng các điều khoản đã thỏa thuận trong cuộc đàm phán Istanbul ngày 2 tháng 6 bất chấp áp lực thông tin ngày càng tăng của Nga và các nỗ lực áp đặt các điều kiện đơn phương.
Tại cuộc họp ở Istanbul, cả hai bên đã đồng ý về một vòng trao đổi tù nhân mới liên quan đến những người bị thương nặng và những cá nhân từ 18 đến 25 tuổi.
Nga cũng cam kết trao trả 6.000 thi thể binh lính và sĩ quan Ukraine đã tử trận. Tổng thống Volodymyr Zelenskiy cho biết vào ngày 4 tháng 6 rằng việc hồi hương sẽ diễn ra sau cuộc trao đổi tù binh chiến tranh tiếp theo.
Cuộc đàm phán ngày 2 tháng 6 đánh dấu cuộc đàm phán hòa bình trực tiếp thứ hai giữa Nga và Ukraine tại Istanbul, sau phiên họp trước đó vào ngày 16 tháng 5. Mặc dù không đạt được lệnh ngừng bắn hoặc giải pháp chính trị nào, cả hai vòng đều dẫn đến các thỏa thuận về các biện pháp nhân đạo.
Ukraine và Nga đã tiến hành đợt trao đổi tù nhân lớn nhất trong cuộc chiến tranh toàn diện từ ngày 23 đến 25 tháng 5, mỗi bên trao đổi 1.000 tù nhân.
Ukraine đã nhiều lần thúc giục Mạc Tư Khoa áp dụng công thức trao đổi tù nhân “tất cả đổi tất cả”. Trong khi hơn 5.000 người Ukraine đã được trả về từ nơi giam giữ của Nga kể từ tháng 3 năm 2022, Nga vẫn tiếp tục phản đối việc trao đổi toàn diện.
[Kyiv Independent: Exchange of fallen soldiers' bodies expected next week, official says]
5. Ukraine hồi hương thi thể của 1.212 chiến sĩ hy sinh
Bộ Tư lệnh Điều phối Đối xử với Tù nhân Chiến tranh của Ukraine cho biết vào ngày 11 tháng 6 rằng Ukraine đã đưa về thi thể của 1.212 quân nhân đã hy sinh.
Thông báo này được đưa ra sau cuộc đàm phán giữa Nga và Ukraine tại Istanbul vào ngày 2 tháng 6, tập trung vào việc trao đổi tù binh chiến tranh và binh lính tử trận.
Việc hồi hương được thực hiện thông qua nỗ lực phối hợp có sự tham gia của Cơ quan An ninh Ukraine, Quân đội, Bộ Nội vụ, Văn phòng Thanh tra, Cơ quan Tình trạng Khẩn cấp Nhà nước và các tổ chức an ninh và quốc phòng quốc gia khác. Hội Hồng Thập Tự Quốc tế cũng hỗ trợ hoạt động này.
Hài cốt của những người lính được trao trả từ nhiều vùng tiền tuyến, bao gồm Kharkiv, Donetsk, Luhansk, Zaporizhzhia, Kherson và Sumy.
[Kyiv Independent: Ukraine repatriates bodies of 1,212 fallen soldiers]
6. Tình báo Đức cho biết Nga chuẩn bị ‘trắc nghiệm’ NATO ở vùng Baltic
Theo giám đốc tình báo nước ngoài của Đức, Nga muốn thử thách liên minh NATO và mở rộng cuộc đối đầu với phương Tây ra ngoài Ukraine.
Lời cảnh báo của Bruno Kahl được đưa ra sau khi nhà lãnh đạo NATO Mark Rutte cho biết tổ hợp công nghiệp quân sự của Nga đang sản xuất vũ khí với tốc độ đủ nhanh để cho phép Mạc Tư Khoa sẵn sàng tấn công liên minh trong vòng năm năm.
Các nhà lãnh đạo NATO đã nhiều lần tuyên bố rằng hành động xâm lược của Vladimir Putin sẽ không dừng lại ở Ukraine, với các thành viên ở sườn phía đông của liên minh như các quốc gia Baltic, cảnh báo về các biện pháp chiến tranh hỗn hợp của Mạc Tư Khoa.
Bình luận của Kahl và Rutte là chủ đề thảo luận mới nhất về cách phương Tây có thể ứng phó với mối đe dọa từ Nga, sẽ được thảo luận tại hội nghị thượng đỉnh của liên minh tại The Hague vào cuối tháng này.
Kahl cho biết Mạc Tư Khoa đang hướng tới một cuộc đối đầu chưa phải là một cuộc giao tranh quân sự toàn diện và điều đó không có nghĩa là quân đội xe tăng Nga sẽ tiến vào các vùng lãnh thổ phía tây nhưng có thể tiến hành các hoạt động bí mật vào các quốc gia Baltic lân cận.
Theo Reuters, ông nói với Table Media rằng: “Chỉ cần gửi những người đàn ông xanh bé nhỏ đến Estonia để bảo vệ những nhóm thiểu số người Nga bị áp bức là đủ rồi”.
Câu này ám chỉ đến việc Nga sáp nhập Crimea vào năm 2014, trong đó những người lính Nga mặc quân phục không có phù hiệu và quần áo thường dân đã gọi họ là “những người đàn ông xanh bé nhỏ” khi ban đầu Mạc Tư Khoa phủ nhận danh tính của họ.
Kahl cho biết Berlin “khá chắc chắn” rằng Ukraine là bàn đạp cho hành động xâm lược của Nga và Mạc Tư Khoa tìm cách thử thách quyết tâm của NATO.
“Điều đó không có nghĩa là chúng tôi mong đợi các đội quân xe tăng sẽ tiến về phía tây”, ông nói thêm. “Nhưng chúng tôi thấy rằng lời hứa phòng thủ tập thể của NATO sẽ bị thử thách”.
Trong khi đó, hôm thứ Hai, Tổng thư ký NATO Mark Rutte phát biểu với tổ chức tư vấn Chatham House tại Luân Đôn rằng lượng thiết bị quân sự mà Nga sản xuất trong ba tháng bằng lượng thiết bị mà toàn bộ liên minh sản xuất trong một năm.
Rutte cho biết Nga dự kiến sẽ điều động 1.500 xe tăng, 3.000 xe thiết giáp và 200 hỏa tiễn Iskander chỉ riêng trong năm nay và rằng Mạc Tư Khoa có thể sẵn sàng sử dụng vũ lực chống lại NATO trong vòng năm năm.
Ông cho biết khi NATO họp thượng đỉnh tại The Hague vào tháng này, ông hy vọng các thành viên liên minh sẽ đồng ý chi 5 phần trăm GDP cho quốc phòng.
Hội nghị thượng đỉnh đó sẽ diễn ra trong bối cảnh liên minh xuyên Đại Tây Dương đang phải đối mặt với những thách thức không chỉ từ Nga mà còn giữa những câu hỏi về cam kết của chính quyền Hoa Kỳ hiện tại đối với khối này.
Mark Montgomery, thành viên cao cấp tại Quỹ Bảo vệ Dân chủ, gọi tắt là FDD đã phát biểu với các nhà lập pháp Hoa Kỳ trong tháng này rằng các thành viên NATO, ngay cả những nước không nằm trong tầm bắn xa của Nga và bao gồm cả Hoa Kỳ, phải cam kết thực hiện đề xuất của Rutte về việc dành ít nhất 3,5 phần trăm GDP cho quốc phòng và 1,5 phần trăm khác cho cơ sở công nghiệp, bảo vệ cơ sở hạ tầng và an ninh mạng.
Trong các bình luận gửi qua email cho Newsweek, thông điệp của Montgomery gửi tới Tiểu ban Âu Châu của Ủy ban Đối ngoại Hạ viện là Putin không phải là một nhà lãnh đạo khu vực bị hiểu lầm hay một nhân vật bất bình phản ứng trước sự mở rộng của NATO mà là một “kẻ giết người máu lạnh đã phát động các cuộc chiến tranh xâm lược”.
Ông Montgomery, một chuẩn đô đốc đã nghỉ hưu của Hoa Kỳ, cho biết thêm rằng nếu NATO muốn chiến thắng trước mối đe dọa từ Nga thì cần phải có sự lãnh đạo của Hoa Kỳ, các khoản đầu tư quốc phòng của Âu Châu và hành động tập thể.
[Newsweek: Russia Setting Up to 'Test' NATO in Baltics: German Intelligence]
7. Nga thừa nhận ‘bản ghi nhớ hòa bình’ của mình là tối hậu thư mà Kyiv sẽ không chấp nhận, Tổng thống Zelenskiy nói
Các nhà đàm phán Nga đã nói trực tiếp với phái đoàn Ukraine rằng cái gọi là “bản ghi nhớ hòa bình” của họ là tối hậu thư mà họ biết chắc chắn rằng Kyiv không thể chấp nhận, Tổng thống Volodymyr Zelenskiy cho biết trong một cuộc phỏng vấn với hãng tin Hung Gia Lợi Valasz Online được công bố hôm Thứ Tư, 11 Tháng Sáu.
“Họ thậm chí còn nói với phái đoàn của chúng tôi rằng: chúng tôi biết rằng bản ghi nhớ của chúng tôi là tối hậu thư, và các bạn sẽ không chấp nhận nó,” Tổng thống Zelenskiy nói. “Vì vậy, câu hỏi không phải là phẩm chất của định dạng Istanbul, mà là phải làm gì với những lời nói dối của người Nga.”
Tổng thống Zelenskiy cho biết mục tiêu của Nga là làm xói mòn sự ủng hộ của phương Tây đối với Ukraine và kéo dài các cuộc đàm phán trong khi tiếp tục hành động xâm lược quân sự.
Những phát biểu này được đưa ra sau vòng đàm phán hòa bình trực tiếp thứ hai tại Istanbul vào ngày 2 tháng 6, nơi Điện Cẩm Linh đã đệ trình bản ghi nhớ liệt kê các điều kiện cho lệnh ngừng bắn.
Theo Tổng thống Zelenskiy, phái đoàn Ukraine tại Istanbul có nhiệm vụ đàm phán các vấn đề nhân đạo như ngừng bắn, trao đổi tù nhân và trả lại trẻ em bị bắt cóc — nhưng không phải là chủ quyền hay toàn vẹn lãnh thổ của đất nước.
“Đây là vấn đề hiến pháp của riêng chúng tôi. Nhiệm vụ của tôi là đàm phán về các vùng lãnh thổ — và với Putin, là người đã chiếm giữ chúng. Tôi sẽ không thảo luận lập trường của mình về vấn đề này với bất kỳ ai khác,” Tổng thống Zelenskiy nói.
Cái gọi là “bản ghi nhớ hòa bình” của Nga yêu cầu Ukraine công nhận việc Nga sáp nhập Crimea, cũng như các tỉnh Kherson, Donetsk, Zaporizhzhia và Luhansk — không có tỉnh nào trong số này nằm hoàn toàn dưới sự kiểm soát của Mạc Tư Khoa.
Điện Cẩm Linh cũng nhấn mạnh rằng Ukraine phải rút quân hoàn toàn khỏi các khu vực này. Tổng thống Zelenskiy tái khẳng định Ukraine từ chối nhượng lại bất kỳ vùng lãnh thổ nào bị tạm chiếm.
“Chúng tôi cũng đã nhiều lần nói rằng nếu chúng tôi nhận được sự bảo đảm an ninh đầy đủ ngăn cản Putin tiếp tục chiến tranh, thì chúng tôi sẽ có thời gian để quyết định các vấn đề lãnh thổ. Bằng biện pháp ngoại giao, không phải bằng vũ khí”, ông nói.
Các yêu cầu khác của Nga bao gồm sự trung lập của Ukraine, chấm dứt hỗ trợ quân sự nước ngoài, công nhận tiếng Nga là ngôn ngữ chính thức, ân xá cho những người cộng tác với Nga và cấm quân đội nước ngoài, trái ngược với các đề xuất gìn giữ hòa bình do Liên Hiệp Âu Châu hậu thuẫn.
Đề xuất phản đối của Ukraine tại Istanbul bao gồm việc trao đổi tù nhân toàn diện, trả lại trẻ em Ukraine bị Nga bắt cóc, trả tự do cho tất cả thường dân bị giam cầm và tự do theo đuổi tư cách thành viên Liên Hiệp Âu Châu và NATO.
Kyiv cũng đề xuất sử dụng tài sản bị đóng băng của Nga để tái thiết và cho biết sẽ xem xét dỡ bỏ một số lệnh trừng phạt nếu lệnh ngừng bắn đạt được.
Mặc dù không có lệnh ngừng bắn hay đột phá chính trị nào đạt được, các cuộc đàm phán đã đưa đến những thỏa thuận nhân đạo quan trọng, bao gồm cam kết trao đổi tù binh chiến tranh, gọi tắt là POW và thi thể của những người lính đã hy sinh.
Trong khi Ukraine và Hoa Kỳ tiếp tục thúc đẩy lệnh ngừng bắn vô điều kiện, Nga vẫn duy trì các yêu cầu tối đa và bác bỏ mọi đề xuất như vậy.
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump được cho là đã bày tỏ sự thất vọng với thái độ ngoan cố và bạo lực ngày càng gia tăng của Mạc Tư Khoa nhưng vẫn chưa áp dụng bất kỳ lệnh trừng phạt mới nào đối với Nga.
[Kyiv Independent: Russia admitted its 'peace memorandum' is an ultimatum Kyiv won't accept, Zelensky says]
8. Renault sẽ bắt đầu sản xuất máy bay điều khiển từ xa tại Ukraine, báo chí đưa tin
Hôm Thứ Hai, 09 Tháng Sáu, Bộ trưởng Quốc phòng Sébastien Lecornu đã xác nhận rằng một nhà sản xuất xe hơi lớn của Pháp sẽ hợp tác với một doanh nghiệp quốc phòng để sản xuất máy bay điều khiển từ xa tại Ukraine. Phát biểu với Le Monde, Lecornu không nêu tên nhà sản xuất xe hơi, nhưng ca ngợi dự án này là “mối quan hệ đối tác chưa từng có”.
France Info đưa tin sau đó cho biết thêm rằng hãng sản xuất xe hơi Pháp Renault sẽ bắt đầu sản xuất máy bay điều khiển từ xa tại Ukraine, đánh dấu sự hợp tác quan trọng giữa ngành xe hơi và quốc phòng. Renault sẽ hợp tác với một công ty quốc phòng nhỏ của Pháp để trang bị dây chuyền sản xuất trên lãnh thổ Ukraine, với máy bay điều khiển từ xa dự kiến sẽ phục vụ cho cả lực lượng quân sự Ukraine và Pháp.
Việc sản xuất sẽ diễn ra xa các khu vực tiền tuyến, mặc dù địa điểm chính xác không được tiết lộ. Lecornu nhấn mạnh rằng việc lắp ráp sẽ do người Ukraine đảm nhiệm, trích dẫn chuyên môn mạnh mẽ của họ trong phát triển máy bay điều khiển từ xa và chiến lược điều động chiến đấu.
Lecornu cũng cho biết “không cần thiết” phải cử công dân Pháp đến làm việc trên dây chuyền sản xuất, vì dây chuyền này sẽ được thành lập tại Ukraine, nơi người Ukraine “giỏi hơn chúng ta về thiết kế máy bay điều khiển từ xa và đặc biệt là phát triển các chiến lược đi kèm”.
Động thái này nhấn mạnh sự ủng hộ ngày càng tăng của Pháp đối với ngành công nghiệp quốc phòng của Ukraine và diễn ra trong bối cảnh Ukraine tiếp tục mở rộng năng lực sản xuất máy bay điều khiển từ xa của mình.
Tổng thống Zelenskiy gần đây cho biết các nhà sản xuất Ukraine có khả năng sản xuất hơn 5 triệu máy bay điều khiển từ xa FPV mỗi năm.
Chiến tranh máy bay điều khiển từ xa đã trở thành một thành phần trung tâm của cuộc chiến đang diễn ra, với cả Ukraine và Nga ngày càng dựa vào các hệ thống điều khiển từ xa để trinh sát và tấn công. Các cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa tầm xa gần đây của Ukraine, bao gồm cả các cuộc tấn công vào các phi trường sâu bên trong lãnh thổ Nga, đã chứng minh giá trị chiến lược của công nghệ như vậy.
[Kyiv Independent: Renault to begin drone production in Ukraine, media reports]
9. Tổng thống Zelenskiy áp đặt lệnh trừng phạt đối với các cá nhân, tổ chức liên quan đến việc bắt cóc trẻ em Ukraine
Hôm Thứ Tư, 11 Tháng Sáu, Tổng thống Volodymyr Zelenskiy đã áp đặt lệnh trừng phạt đối với 48 cá nhân và chín tổ chức có liên quan đến việc bắt cóc trẻ em Ukraine, theo quyết định của Hội đồng An ninh và Quốc phòng Ukraine, gọi tắt là NSDC.
Ukraine đã ghi nhận hơn 19.500 trường hợp trẻ em bị đưa cưỡng bức đến Nga, Belarus hoặc các vùng lãnh thổ bị tạm chiếm kể từ khi cuộc xâm lược toàn diện bắt đầu vào tháng 2 năm 2022.
Theo số liệu chính thức, chỉ có khoảng 1.300 người trong số họ được đưa trở lại khu vực do Ukraine kiểm soát.
Danh sách trừng phạt bao gồm Sergey Havrilchuk, giám đốc “Trung tâm khu vực chuẩn bị nghĩa vụ quân sự và giáo dục quân sự yêu nước” tại Crimea bị Nga tạm chiếm, cũng như nhà lãnh đạo sở chỉ huy khu vực của Yunarmiya hay “Quân đội thanh niên”, một tổ chức thanh niên do nhà nước tài trợ kết hợp giáo dục tư tưởng với huấn luyện quân sự cho trẻ em và thanh thiếu niên.
Cơ quan tình báo quân sự Ukraine, gọi tắt là HUR cho biết Havrilchuk có liên quan đến việc tổ chức bắt cóc và di chuyển bất hợp pháp trẻ em Ukraine khỏi các vùng lãnh thổ bị Nga tạm chiếm dưới chiêu bài “phục hồi chức năng, giải trí và giáo dục”, đồng thời thúc đẩy việc tái giáo dục tư tưởng và quân sự hóa trẻ em ở Crimea.
Ukraine cũng đã áp đặt lệnh trừng phạt đối với Irina Ageeva, thanh tra viên trẻ em tại Kaluga của Nga. Ageeva ủng hộ và thực hiện chính sách trục xuất trẻ em Ukraine, đặc biệt là bằng cách phổ biến thông tin về trẻ em bị đưa đến Nga, cấp cho chúng quốc tịch Nga và sắp xếp cho các gia đình trên mạng xã hội Nga Vkontakte, theo HUR.
Danh sách này cũng có chín tổ chức của Nga, bao gồm Viện giáo dục ngân sách nhà nước liên bang “Trung tâm trẻ em quốc tế Artek”. Trước khi Crimea bị sáp nhập bất hợp pháp vào năm 2014, “Artek” là một trại trẻ em của Ukraine, nhưng sau khi bán đảo này bị tạm chiếm, Nga đã nắm quyền kiểm soát nơi này.
Theo HUR, trại này hiện đang tham gia vào hoạt động bắt cóc hàng loạt, trục xuất bất hợp pháp và cưỡng bức di dời trẻ em Ukraine, tổ chức “phục hồi chức năng, giải trí và giáo dục” và truyền bá thông tin về các mục tiêu “gìn giữ hòa bình và nhân đạo” của Nga.
Trước đó, vào ngày 25 tháng 5, Tổng thống Zelenskiy tuyên bố rằng ba gói trừng phạt mới đã có hiệu lực, nhắm vào các nhà tuyên truyền, mạng lưới tội phạm và các nhà tài trợ Nga.
[Kyiv Independent: Zelensky imposes sanctions against individuals, organizations involved in deportation of Ukrainian children]
10. Tác động toàn cầu của vụ tranh cãi giữa Tổng thống Trump và Elon Musk
Liệu cuộc đấu khẩu trực tuyến giữa Elon Musk và Tổng thống Trump có ảnh hưởng đến tham vọng viễn thông toàn cầu của ông không?
Công ty Internet tốc độ cao vệ tinh Starlink của Musk đã thu được lợi nhuận khổng lồ kể từ khi ông trở thành “người bạn đầu tiên” của Tổng thống Trump. Nhiều quốc gia đã cắt giảm thủ tục giấy tờ để phê duyệt Starlink trong năm nay, một số quốc gia được cho là chịu áp lực từ Bộ Ngoại giao của Tổng thống Trump. Trong một số trường hợp, các quốc gia dường như đang bật đèn xanh cho Starlink để lấy lòng Tòa Bạch Ốc.
Việt Nam đã phê duyệt dịch vụ vào tháng 2. Đầu tháng 5, Cộng hòa Dân chủ Congo đã cấp giấy phép cho Starlink. Cuối tháng đó, Nam Phi đã nới lỏng luật yêu cầu các công ty viễn thông phải cung cấp 30 phần trăm vốn chủ sở hữu cho các nhóm vốn bị thiệt thòi trong lịch sử — điều này có thể cho phép Starlink bắt đầu dịch vụ mà không cần đáp ứng yêu cầu.
Bây giờ, mối bất hòa giữa Musk và Tổng thống Trump đặt ra câu hỏi về việc Starlink sẽ ra sao trong các cuộc đàm phán trong tương lai. Liệu các quốc gia có cảm thấy cần phải cho phép công ty này hoạt động ở quốc gia mình hay không? Liệu Tổng thống Trump có ra tay bảo vệ công ty không?
“Khi các viên chức thương mại hoặc khi chính phủ ngồi lại đàm phán, bạn sẽ nghĩ về những con ngựa bạn phải giao dịch”, một cựu giám đốc điều hành của Starlink, xin được giấu tên để nói chuyện một cách thoải mái, cho biết. “Tôi thậm chí còn không biết Starlink có phải là một con ngựa nữa không nữa”.
Một phiên bản của câu chuyện này ban đầu xuất hiện trên tờ Digital Future Daily của POLITICO.
Kể từ khi Tổng thống Trump nhậm chức, một số quốc gia đã cấp giấy phép cho Starlink, bao gồm cả Ấn Độ vào thứ sáu. Bộ Ngoại giao được cho là đã thúc đẩy một số quốc gia đó, như Gambia và Cameroon, chấp thuận dịch vụ. (Tính đến cuối tháng 3, Starlink cho biết họ đã phủ sóng tại 130 quốc gia hoặc vùng lãnh thổ.)
Caleb Henry, giám đốc nghiên cứu tại công ty tư vấn Quilty Space, cho biết hoạt động ngoại giao của Hoa Kỳ đã giúp Starlink thu hút được sự chú ý ở những nơi khó tiếp cận.
“Starlink đã tiếp cận được thị trường ở các quốc gia dễ nhất và các quốc gia trung bình”, ông nói. “Những gì còn lại là các quốc gia khó khăn. Đó là nơi Bộ Ngoại giao tham gia”.
Henry và những cựu chiến binh viễn thông khác từng trao đổi với Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ cho biết điều này không hẳn là bất thường: Bộ Ngoại giao thường vận động hành lang cho các công ty Hoa Kỳ và theo nghĩa đó, Starlink đang nhận được sự hỗ trợ tương tự như Boeing hoặc các công ty vệ tinh Iridium và Globalstar đã từng nhận được trong quá khứ.
Blair Levin, một chuyên gia viễn thông từng giữ các chức vụ cao cấp tại Ủy ban Truyền thông Liên bang dưới thời chính quyền Dân chủ, cho biết ông đã thấy một yếu tố phi truyền thống trong các cuộc thảo luận của Bộ Ngoại giao về Starlink: Họ cũng đang ràng buộc chính sách thuế quan của Tòa Bạch Ốc.
Hãy xem xét trường hợp của Lesotho. Theo tờ The Washington Post, quốc gia Phi Châu không giáp biển này đang tìm cách thoát khỏi mức thuế 50 phần trăm do Tổng thống Trump công bố. Sau đó, vào tháng 4 năm nay, họ đã cấp giấy phép cho Starlink.
Theo tờ Post, Bộ Ngoại giao đã lưu ý về diễn biến này trong một bản ghi nhớ nội bộ: “Khi chính phủ Lesotho đàm phán một thỏa thuận thương mại với Hoa Kỳ, họ hy vọng rằng việc cấp phép cho Starlink thể hiện thiện chí và ý định chào đón các doanh nghiệp Hoa Kỳ”.
Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ không xác nhận hoặc phủ nhận báo cáo này, nhưng cho biết, “Bất kỳ người Mỹ yêu nước nào cũng muốn chứng kiến sự thành công của một công ty Mỹ trên trường quốc tế, đặc biệt là trước các đối thủ cạnh tranh Trung Quốc “.
“Các đại sứ quán thường đại diện cho lợi ích của các công ty có trụ sở tại Hoa Kỳ. Điều đó không có gì bất thường. Nhưng việc ràng buộc các cuộc đàm phán thuế quan với một số công ty nhất định thì lại rất bất thường”, Levin nói.
Chuyên gia chính sách vệ tinh Ruth Pritchard-Kelly đồng tình. “Tôi từng thấy một quốc gia cầu xin Hoa Kỳ đừng làm điều gì đó thảm khốc, nói rằng 'này, chúng tôi thậm chí đã cấp phép cho dịch vụ vệ tinh của người bạn thân nhất của bạn, xin đừng áp thuế đối với chúng tôi'“, bà nói.
Vậy thì sao bây giờ? Nếu Musk vẫn bất hòa với Tổng thống Trump, ông có thể trở thành gánh nặng toàn cầu cho công ty, Pritchard-Kelly cho biết: “Nếu Lesotho thực sự lo lắng về việc Hoa Kỳ áp thuế đối với họ, thì việc liên kết với công nghệ này, hiện đang được điều hành bởi một người không được Tổng thống Trump chấp nhận, có thể là một vấn đề”.
Cho đến nay, mối bất hòa giữa Musk và Tổng thống Trump chủ yếu diễn ra trên mạng, và Tổng thống Trump vẫn chưa thực hiện lời đe dọa hủy hợp đồng với SpaceX của chính phủ.
Nhưng Tổng thống Trump có những nút khác mà ông có thể nhấn để khiến cuộc sống của Musk trở nên khó khăn, Pritchard-Kelly cho biết. Một trong số đó là thu hồi giấy phép hoạt động trong không gian của Starlink. “Điều đó chưa bao giờ xảy ra, nhưng tôi nghĩ nếu Tổng thống Trump thực sự muốn làm Musk hoảng sợ, ông ấy sẽ nói, 'Tôi sẽ thu hồi giấy phép của anh'“, bà nói.
Cựu giám đốc điều hành của Starlink cho biết Bộ Ngoại giao — và chính phủ nói chung — cũng có thể gây ra những trở ngại tinh vi cho công ty, chẳng hạn như bằng cách phê duyệt chậm hoặc ít coi trọng hơn các bình luận của Starlink về chính sách liên bang. “Có những bất lợi khác có thể xảy ra với Starlink hoặc các công ty khác của Musk chỉ vì họ không còn được coi là con trai được ưu ái nữa”, người này cho biết.
Theo nhà phân tích vệ tinh Tim Farrar, về lâu dài, việc Musk bất đồng quan điểm với Tổng thống Trump có thể thúc đẩy các quốc gia khác tiếp tục đầu tư vào hệ thống của riêng họ.
Hôm thứ sáu, các nhà lập pháp hàng đầu tại Nghị viện Âu Châu đã viết thư cho Chủ tịch Ủy ban Ursula von der Leyen, yêu cầu bà dành riêng 60 tỷ euro cho không gian — bao gồm cả mạng lưới truyền thông vệ tinh IRIS2 của Liên Hiệp Âu Châu.
Farrar cho biết: “Sẽ có những người muốn thấy IRIS2 tiến triển, lợi dụng rủi ro khi Musk đe dọa rằng ông ta có thể ngừng hoạt động mọi thứ một cách ngẫu nhiên”.
Nhưng ông cho biết sẽ phải mất “nhiều năm nữa, nếu không muốn nói là không bao giờ” thì các dịch vụ internet đối thủ mới có đủ sức mạnh để sánh ngang với hơn 7.000 vệ tinh của Starlink, ngay cả khi các công ty Trung Quốc và Dự án Kuiper của Amazon đang chạy đua để phóng các chòm sao vệ tinh của riêng họ.
“Bộ Ngoại giao phải thúc đẩy lợi ích vệ tinh của Hoa Kỳ hơn lợi ích vệ tinh của Trung Quốc,” Farrar nói thêm. “Hiện tại, Starlink là lựa chọn duy nhất.”
[Politico: The global impact of Trump vs. Musk]