1. Hoa Kỳ di chuyển tàu chiến gần Israel hơn

Ngũ Giác Đài đang di chuyển hai tàu khu trục về phía Đông Địa Trung Hải khi Israel chuẩn bị ứng phó với cuộc tấn công trả đũa từ Tehran sau cuộc không kích vào các mục tiêu quân sự của Iran vào thứ sáu.

Hai quan chức quốc phòng Hoa Kỳ giấu tên để thảo luận về tình hình cho biết các tàu này, có khả năng phòng thủ chống lại các cuộc tấn công bằng hỏa tiễn đạn đạo và hỏa tiễn hành trình, đã có mặt trong khu vực và đang đổi hướng.

Chúng cung cấp thêm một lớp bảo mật cho các tài sản của Hoa Kỳ đã có ở Trung Đông và có thể giúp Israel đánh bại mọi cuộc tấn công bằng hỏa tiễn của Iran. Các tàu của Hoa Kỳ đã đóng vai trò tương tự vào tháng 10 năm ngoái trong việc đánh bại một cuộc tấn công bằng hỏa tiễn đạn đạo và hỏa tiễn hành trình lớn của Iran vào Israel.

Ngũ Giác Đài đã chuyển một số hỏa lực đến Trung Đông trong chiến dịch ném bom mùa xuân chống lại phiến quân Houthi do Iran hậu thuẫn ở Yemen. Chiến dịch này bao gồm ít nhất hai khẩu đội hỏa tiễn phòng thủ Patriot từ Á Châu và một hệ thống phòng không và hỏa tiễn Terminal High Altitude Area Defense.

Trong khi những điều đó vẫn còn hiệu lực, chính quyền Tổng thống Trump đã cắt giảm một nửa sự hiện diện của hải quân được tăng cường trong tháng qua, với nhóm tác chiến Hàng Không Mẫu Hạm Harry S. Truman đang trên đường trở về Virginia. Nhóm tác chiến Hàng Không Mẫu Hạm Carl Vinson vẫn ở Biển Ả Rập.

Một quan chức Bộ Quốc phòng vẫn chưa trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận.

[Politico: US moves warships closer to Israel]

2. Con gái của Putin được phát hiện làm việc tại các phòng trưng bày phản chiến ở Paris

Mikhail Khodorkovsky, một nhà hoạt động đối lập người Nga tiết lộ rằng Nastya Rodionova, một nhà văn và nghệ sĩ người Nga sống tại Paris từ năm 2022, có kể cho ông nghe về những ấn tượng rất tốt của cô đối với người quản lý phòng tranh Luiza Rozova.

Sau khi nghe hết câu chuyện của nhà văn Nastya Rodionova, Khodorkovsky đã nói với cô về thân thế của cô gái 22 tuổi này.

Được nhiều người mô tả là “một cô gái rất dễ thương và lịch sự”, Rozova là con gái của một người phụ nữ Nga tên là Svetlana Krivonogikh — và cha cô ấy chính là Putin. Nhà văn Rodionova há hốc mồm kinh ngạc trước những tiết lộ động trời của Khodorkovsky.

Tưởng cũng nên biết thêm: Mikhail Khodorkovsky, từng là người giàu nhất nước Nga trước khi lên tiếng chống lại Vladimir Putin và thành lập nhóm Open Russia, nghĩa là nước Nga cởi mở, với chủ trương thân phương Tây. Ông bị tịch thu tài sản và bị bỏ tù từ năm 2003 cho đến khi được Putin ân xá vào này 20 Tháng Mười Hai, 2013, sau một thập niên tù tội. Ông hiện đang sống lưu vong ở Luân Đôn và thành lập Trung tâm Dossier nhằm điều tra các nguồn tài sản của Putin, không do Putin trực tiếp đứng tên nhưng do các tình nhân của ông ta đứng tên.

Sau khi biết về thân thế của Rozova, Rodionova đã hốt hoảng đưa chuyện ấy lên mạng xã hội vào ngày 4 tháng 6 để chia sẻ thông tin này, đồng thời nhấn mạnh rằng các phòng trưng bày nơi Rozova làm việc chủ yếu trưng bày các tác phẩm nghệ thuật phản chiến của Nga và Ukraine.

Bài đăng nhanh chóng lan truyền — nhưng phản ứng lại trái chiều. Một số thành viên của cộng đồng người Nga di cư bày tỏ sự thông cảm với Rozova. Cô gái tội nghiệp không có quyền kiểm soát cha mẹ mình là ai và điều đó không nên được dùng để chống lại cô.

Những người khác lại cho rằng việc một thành viên gia đình của nhà độc tài Điện Cẩm Linh làm việc tại các phòng trưng bày nghệ thuật phản chiến trong bối cảnh Nga đang tiến hành chiến tranh với Ukraine là điều đáng ngờ về mặt đạo đức, và khen ngợi nhà văn Rodionova đã nhanh chóng tiết lộ điều đó.

“Chúng ta đang nói về những nghệ sĩ và các tác phẩm của họ được trưng bày trong các phòng trưng bày sau khi đã chạy trốn khỏi chế độ”.

“Nhiều người trong số họ đang gặp nguy hiểm. Họ chia sẻ tất cả thông tin cá nhân của mình với nhân viên phòng trưng bày mà không biết ai làm việc ở đó — họ rất buồn và thật sự là tá hỏa tam tinh khi biết cô ấy là con gái của Putin.”

[Kyiv Independent: Putin’s suspected daughter found working in anti-war galleries in Paris]

3. Iran có thể trả đũa cuộc tấn công của Israel như thế nào

Iran đã điều động máy bay điều khiển từ xa về phía Israel như một phản ứng ban đầu nhanh chóng đối với nhiều cuộc tấn công nhằm vào quân đội và chương trình hạt nhân của nước này, nhưng có thể sẽ có sự trả đũa lớn hơn nhiều.

Israel đã đặt lực lượng của mình vào tình trạng báo động và ban bố “tình trạng khẩn cấp đặc biệt” với cảnh báo rằng người dân Israel nên chuẩn bị cho các cuộc tấn công bằng hỏa tiễn và máy bay điều khiển từ xa.

Lãnh tụ tối cao Iran, Đại giáo chủ Ali Khamenei, tuyên bố Israel sẽ phải đối mặt với “hình phạt nghiêm khắc”. Phản ứng của Iran không chỉ nhắm vào Israel mà còn ảnh hưởng đến một vùng rộng lớn hơn nhiều ở Trung Đông và có tác động lớn đến nền kinh tế toàn cầu.

Đây là một số phương án mà Iran đã chuẩn bị để đáp trả.

1. Tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa và hỏa tiễn

Những điều này đã bắt đầu. Iran sở hữu hàng ngàn hỏa tiễn đạn đạo và một đội máy bay điều khiển từ xa đang mở rộng, cả hai đều đóng vai trò quan trọng trong chiến lược trả đũa của nước này. Vào tháng 4 năm 2024, Iran đã thực hiện một cuộc tấn công trực tiếp vào lãnh thổ Israel lần đầu tiên, phóng hơn 300 hỏa tiễn và máy bay điều khiển từ xa để đáp trả các cuộc tấn công của Israel vào các vị trí của Iran. Hành động này chứng minh khả năng trả đũa nhanh chóng và chính xác của Tehran.

Mặc dù các cuộc không kích trước đây của Israel đã nhắm vào cơ sở hạ tầng hỏa tiễn của Iran trong nỗ lực hạn chế sức mạnh quân sự đang tiến triển của nước này, Bộ trưởng Quốc phòng Iran đã khẳng định rằng nước này đã khôi phục và tăng cường khả năng phòng thủ của mình. Do đó, Iran vẫn tiếp tục duy trì một kho vũ khí mạnh mẽ, bao gồm nhiều hỏa tiễn có tầm bắn có thể tấn công các căn cứ của Hoa Kỳ trên khắp khu vực, chẳng hạn như các căn cứ ở Iraq và vùng Vịnh—làm gia tăng rủi ro liên quan đến bất kỳ cuộc đối đầu tiềm tàng nào. Tuy nhiên, Hoa Kỳ đã tránh xa các cuộc tấn công của Israel, có khả năng làm dấy lên câu hỏi liệu nước này có phải là mục tiêu hay không.

2. Lực lượng ủy nhiệm

Mạng lưới các nhóm ủy nhiệm của Iran—bao gồm Houthis ở Yemen, dân quân Iraq, phe phái Palestine và Hezbollah ở Li Băng—có khả năng thực hiện các cuộc tấn công bằng hỏa tiễn, phá hoại và các hoạt động bí mật. Tuy nhiên, sức mạnh hoạt động của Hezbollah đã bị suy giảm do các hành động quân sự gần đây của Israel và các lệnh trừng phạt kinh tế nghiêm ngặt, đã hạn chế hiệu quả hiện tại của họ.

Tuy nhiên, tình báo Hoa Kỳ và Israel vẫn tiếp tục coi trả đũa ủy nhiệm là phản ứng có khả năng xảy ra và tức thời nhất đối với bất kỳ cuộc tấn công nào của Israel vào Iran. Trong một cuộc phỏng vấn gần đây của Newsweek, một đại diện cao cấp của Houthi đã khẳng định họ sẵn sàng ủng hộ Iran trong một cuộc xung đột với Israel, nhấn mạnh khả năng của Tehran trong việc dàn dựng một cuộc trả đũa nhanh chóng, trên nhiều mặt trận.

3. Bóp nghẹt dầu toàn cầu

Iran liên tục đưa ra cảnh báo về ý định phá hoại hoạt động vận chuyển ở Eo biển Hormuz, một tuyến đường quan trọng mà gần 20 phần trăm lượng dầu của thế giới được vận chuyển qua mỗi ngày. Đầu năm nay, các chỉ huy của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran, gọi tắt là IRGC tuyên bố họ sẵn sàng sử dụng thủy lôi, hỏa tiễn, tàu tấn công nhanh và tàu ngầm để đe dọa hoặc tạm thời chặn eo biển này nếu lệnh trừng phạt tăng cường hoặc các cuộc tấn công xảy ra. Khả năng can thiệp vào giao thông hàng hải này có khả năng đẩy giá dầu lên cao đáng kể và gây áp lực kinh tế toàn cầu mà không cần phải khởi xướng một cuộc xung đột toàn diện, chứng minh đòn bẩy của Tehran đối với hành lang năng lượng quan trọng này. Giá dầu thế giới đã tăng hơn 10 phần trăm ngay sau khi Israel tấn công Iran.

4. Chiến tranh mạng

Các hoạt động mạng của Iran, bao gồm cả những hoạt động do Viện Mabna trực thuộc IRGC thực hiện, đã nhắm vào các tổ chức tài chính, tiện ích và mạng lưới quân sự của Hoa Kỳ và Israel—gây ra cả thiệt hại kinh tế và đòn giáng mang tính biểu tượng trong khi vẫn cho phép phủ nhận một cách hợp lý. Gần đây, Iran tuyên bố đã có được hàng ngàn tài liệu nhạy cảm của Israel, được cho là chứa thông tin về chương trình hạt nhân của Israel, mà các quan chức Iran cho rằng có thể có tác động đến một số quốc gia. Ngoài ra, tin tặc Iran đã leo thang các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng quan trọng của Israel, bao gồm các hệ thống nước và năng lượng, cho thấy sự phụ thuộc ngày càng tăng vào chiến tranh mạng như một hình thức trả đũa chính.

5. Leo thang hạt nhân

Mặc dù Iran nói rằng họ không theo đuổi vũ khí hạt nhân, các quan chức của họ đã cảnh báo rằng áp lực bên ngoài đang diễn ra hoặc các mối đe dọa đối với sự tồn vong của đất nước có thể thúc đẩy một động thái hướng tới vũ khí hóa. Iran đã nói rằng họ sẽ đẩy nhanh việc làm giàu uranium sau một cuộc bỏ phiếu chỉ trích trong tuần này tại cơ quan giám sát hạt nhân của Liên Hiệp Quốc, Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế.

Các cố vấn cao cấp của Lãnh tụ tối cao đã chỉ ra rằng nếu các lệnh trừng phạt được tái áp dụng hoặc Iran nhận thấy mối đe dọa hiện hữu, nước này có thể loại bỏ các giới hạn tự nguyện và nhanh chóng tăng cường làm giàu uranium lên mức độ vũ khí - làm tăng đáng kể rủi ro hạt nhân trong bất kỳ cuộc xung đột tiềm tàng nào

[Newsweek: How Iran Can Retaliate for Israeli Attack]

4. Cơ quan tình báo Mossad của Israel xác nhận sự tham gia

Cơ quan tình báo nước ngoài Mossad của Israel thường hoạt động trong bóng tối, nhưng cơ quan này đã có động thái hiếm hoi thừa nhận sự liên quan của mình.

Lực Lượng Phòng Vệ Israel, gọi tắt là IDF xác nhận rằng cơ quan tình báo nước ngoài Mossad của Israel đã đóng vai trò quan trọng trong việc tiêu diệt các tướng hàng đầu của Iran.

Cả 2 tướng hàng đầu của Iran là Tướng Hossein Salami, chỉ huy của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo, và Tướng Mohammad Bagheri, Tổng Tham Mưu Trưởng quân đội Iran đều bị giết chết ngay trong những phút đầu tiên của cuộc tấn công nên phản ứng của Iran được ghi nhận là thiếu mạch lạc, không hiệu quả.

IDF cũng xác nhận các báo cáo trước đó rằng họ đã tiêu diệt được bộ phận lãnh đạo không quân của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran, gọi tắt là IRGC trong một cuộc tấn công vào một trung tâm chỉ huy ngầm.

Tin tức cho biết tình báo Israel đã “xác định rằng chuỗi chỉ huy cao cấp” của lực lượng không quân đã tập trung tại địa điểm này để “chuẩn bị cho một cuộc tấn công” vào Israel.

IDF cho biết: “Là một phần của cuộc không kích mở màn kết hợp, các chiến binh của IAF đã tấn công vào trung tâm chỉ huy, nơi Tư lệnh Không quân IRGC, Amir Ali Hajizadeh, đang làm việc cùng với các quan chức cao cấp khác”.

“Cùng với Hajizadeh, Tư lệnh Lực lượng UAV của Không quân IRGC, Taher-pour, và Tư lệnh Bộ tư lệnh Không quân của Không quân IRGC, Davoud Shaykhian, đã bị tiêu diệt.

“Lực lượng Không quân IRGC chịu trách nhiệm về nhiều cuộc tấn công liên tiếp nhằm vào thường dân Israel.

“Đáng chú ý, Hajizadeh và cấp dưới đã chỉ huy các cuộc tấn công bằng hỏa tiễn và UAV trực tiếp của Iran vào Israel vào tháng 10 năm 2024 và cuộc tấn công bằng hỏa tiễn trực tiếp vào tháng 4 năm 2024.

“Ngoài ra, các quan chức cao cấp bị loại bỏ đã chỉ đạo cuộc tấn công vào các cơ sở dầu mỏ của Saudi Arabia vào tháng 9 năm 2019.”

[Newsweek: Israeli spy agency Mossad confirms involvement]

5. Thụy Điển mong Liên Hiệp Âu Châu cấm pháo hoa để chống du đãng

Không cần quan tâm đến súng, dao. Để cứng rắn với tội phạm có tổ chức, Thụy Điển đang yêu cầu Liên minh Âu Châu giúp đỡ trong việc trấn áp... pháo hoa.

Hai bộ trưởng Thụy Điển đã cảnh báo các quan chức cao cấp của Liên Hiệp Âu Châu về tình trạng tội phạm ở Thụy Điển đang nhanh chóng chuyển sang sử dụng chất nổ như pháo hoa, trong một bức thư gần đây gửi tới Phó chủ tịch điều hành công nghiệp của Ủy ban Âu Châu Stéphane Séjourné và Ủy viên Nội vụ Magnus Brunner mà POLITICO đã xem.

Thụy Điển đang phải vật lộn với làn sóng tội phạm băng đảng, khiến nước này phải thúc đẩy các chính sách thực thi pháp luật ngày càng cứng rắn hơn, bao gồm cho phép cảnh sát nghe lén trẻ em và trấn áp mạng xã hội.

Bộ trưởng Tư pháp Thụy Điển Gunnar Strömmer và Bộ trưởng Phòng vệ Dân sự Carl-Oskar Bohlin cho biết trong bức thư ngày 22 tháng 5: “Trong khi các mạng lưới tội phạm thường sử dụng vũ khí bất hợp pháp khi thực hiện các cuộc tấn công bạo lực, thì xu hướng sử dụng thuốc nổ đang ngày càng gia tăng”.

Một nguồn thuốc nổ chính là “vật phẩm pháo hoa”, Strömmer và Bohlin viết - một thuật ngữ kỹ thuật thường dùng để chỉ pháo hoa. “Sự phát triển về phương thức đã thay đổi nhanh chóng và có nguy cơ đáng kể rằng loại bạo lực này sẽ lan rộng nhanh chóng sang các quốc gia thành viên khác”, các bộ trưởng cảnh báo.

Ủy ban nên “nhanh chóng” cập nhật Chỉ thị về pháo hoa của Liên Hiệp Âu Châu, một luật năm 2013 điều chỉnh thị trường pháo hoa trên khắp Âu Châu, Thụy Điển đang yêu cầu. Cụ thể, họ muốn thắt chặt luật đối với hoạt động buôn bán pháo hoa bất hợp pháp; đưa ra các biện pháp giúp theo dõi hoạt động bán pháo hoa dễ dàng hơn; khiến cơ quan thực thi pháp luật và ngành công nghiệp hợp tác với nhau; và thậm chí sử dụng trí tuệ nhân tạo để ngăn chặn hoạt động buôn bán, vận chuyển và vận chuyển pháo hoa bất hợp pháp.

Các bộ trưởng Thụy Điển cho biết Liên Hiệp Âu Châu cũng nên siết chặt hơn đối với vũ khí không có đầu đạn, loại vũ khí mà bọn tội phạm thường cải tiến để sử dụng trong các vụ nổ súng thực sự.

Cập nhật luật về pháo hoa là một trong những mục tiêu trong chiến lược an ninh nội bộ gần đây của Liên Hiệp Âu Châu.

Làn sóng tội phạm này cũng đang gây lo ngại cho các nước láng giềng của Thụy Điển, khi Bộ trưởng Tư pháp Đan Mạch Peter Hummelgaard đã lưu ý đến việc tội phạm có tổ chức sử dụng các dịch vụ nhắn tin được mã hóa để tuyển dụng trẻ em vào các tội ác bao gồm “giết người, cố gắng giết người và đánh bom”.

[Politico: Sweden eyes EU fireworks ban to blow up the mob]

6. Tổng thống Trump: Tôi đã cho Iran cơ hội này đến cơ hội khác

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã đưa ra phản ứng mới về cuộc không kích của Israel, mặc dù trước đó ông cho biết mình đã được cảnh báo trước.

Tổng thống Trump đã cố gắng đàm phán một thỏa thuận hạt nhân mới với Iran, với một vòng đàm phán khác dự kiến diễn ra vào Chúa Nhật tuần này. Ông đã cầu xin Iran thực hiện một thỏa thuận, nói rằng vẫn còn thời gian.

“Tôi đã cho Iran cơ hội này đến cơ hội khác để thực hiện một thỏa thuận. Tôi đã nói với họ, bằng những lời lẽ mạnh mẽ nhất, rằng 'cứ làm đi', nhưng dù họ có cố gắng thế nào, dù họ có tiến gần đến đâu, họ vẫn không thể thực hiện được”, Tổng thống Trump nói trên nền tảng Truth Social của mình.

“Tôi đã nói với họ rằng tình hình sẽ còn tệ hơn nhiều so với bất kỳ điều gì họ biết, dự đoán hoặc được nghe, rằng Hoa Kỳ sản xuất thiết bị quân sự tốt nhất và nguy hiểm nhất trên thế giới, NHIỀU NHẤT, và rằng Israel có rất nhiều thiết bị như vậy, và còn nhiều hơn nữa - Và họ biết cách sử dụng chúng.

“Một số người Iran cứng rắn đã lên tiếng một cách dũng cảm, nhưng họ không biết điều gì sắp xảy ra. Tất cả bọn họ đều CHẾT rồi, và tình hình sẽ chỉ trở nên tồi tệ hơn!

“Đã có rất nhiều cái chết và sự tàn phá, nhưng vẫn còn thời gian để chấm dứt cuộc thảm sát này, cùng với những cuộc tấn công tiếp theo đã được lên kế hoạch thậm chí còn tàn bạo hơn.

“Iran phải thực hiện một thỏa thuận, trước khi không còn gì nữa, và cứu lấy thứ từng được gọi là Đế chế Iran. Không còn cái chết, không còn sự hủy diệt, HÃY LÀM ĐI, TRƯỚC KHI QUÁ MUỘN. Chúa phù hộ tất cả các bạn!”

[Newsweek: Trump: I gave Iran chance after chance]

7. Cuộc tấn công của Israel vào Iran khiến giá dầu tăng vọt, tạo động lực cho Putin

Giá dầu tăng cao sau cuộc không kích của Israel vào các cơ sở hạt nhân của Iran có thể trở thành động lực cho nỗ lực chiến tranh của Nga.

Israel đã phát động Chiến dịch Rising Lion nhằm vào các cơ sở hạt nhân của Iran vào sáng sớm thứ Sáu, trong một hoạt động mà Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cho biết là “một chiến dịch quân sự có mục tiêu nhằm đẩy lùi mối đe dọa từ Iran đối với sự tồn vong của Israel”.

Iran dự kiến sẽ có phản ứng sau khi Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi gọi các cuộc tấn công là “lời tuyên chiến”.

Đây là thời điểm quan trọng đối với Trung Đông, cũng như phần còn lại của thế giới, vì nó có những hậu quả sâu rộng, bao gồm cả tác động đến giá dầu toàn cầu.

Giá dầu thô Brent tăng gần 7 phần trăm lên 74,2 đô la một thùng, Reuters cho biết. Giá đã từng cao tới 14 phần trăm trên thị trường Á Châu. Giá đang hướng tới mức tăng hàng ngày lớn nhất kể từ năm 2022, khi Nga bắt đầu xâm lược Ukraine, hãng tin này cho biết.

Đây sẽ là tin tốt cho nước Nga vốn đang phải đối mặt với tình trạng thâm hụt ngân sách do giá dầu giảm, tờ Moscow Times đưa tin.

Iulia-Sabina Joja, một chuyên gia về an ninh Âu Châu và Hắc Hải làm việc tại Viện Trung Đông, cho biết: “Giá cao hơn đối với Nga có nghĩa là doanh thu cao hơn”.

Bà nói với tờ Newsweek rằng: “Mạc Tư Khoa sẽ được hưởng lợi đáng kể từ sự gia tăng này, vì xuất khẩu và nền kinh tế nói chung của nước này phụ thuộc rất nhiều vào xuất khẩu dầu mỏ và cỗ máy chiến tranh của Nga được thúc đẩy bởi xuất khẩu năng lượng”.

Janiv Shah, một nhà phân tích tại công ty nghiên cứu năng lượng Rystad cho biết: “Câu hỏi quan trọng hiện nay là liệu đợt tăng giá dầu này có kéo dài hơn cuối tuần hay một tuần không. Tín hiệu của chúng tôi là khả năng xảy ra chiến tranh toàn diện thấp hơn và đợt tăng giá dầu có thể sẽ gặp phải sự kháng cự”.

Paul Salem, chuyên gia về hợp tác quốc tế tại Viện Trung Đông, cho biết mặc dù “không còn nghi ngờ gì nữa” rằng giá dầu sẽ giúp tăng doanh thu cho Putin, nhưng điều này có thể chỉ là tạm thời và có thể không có “tác động lâu dài”.

Ông nói với Newsweek rằng có những khía cạnh quan trọng khác mà Putin phải cân nhắc, bao gồm cả việc Iran, một đồng minh của Mạc Tư Khoa, hiện đã bị “suy yếu”.

Salem dự đoán rằng cuộc tấn công này có thể thúc đẩy Iran ký một thỏa thuận với Hoa Kỳ, “có thể là Iran chấp nhận từ bỏ việc làm giàu uranium bên trong Iran, với một thỏa thuận lớn với Hoa Kỳ và Hoa Kỳ dỡ bỏ lệnh trừng phạt đối với Iran và điều đó rõ ràng có thể dẫn đến sự sụt giảm đột ngột và nhanh chóng của giá dầu, vì vậy người ta phải ghi nhớ điều đó.”

Cho dù Iran có đạt được thỏa thuận với Hoa Kỳ hay không, Mạc Tư Khoa vẫn có thể mất quyền tiếp cận hỏa tiễn, máy bay điều khiển từ xa và các thiết bị khác mà Tehran cung cấp.

“Tehran đã tự biến mình thành một phần không thể thiếu của Nga”, Joja nói. “Hai nước đã tăng cường hợp tác kinh tế, chính trị và quân sự. Đổi lại, Nga đã ủng hộ Iran về mặt chính trị và ngoại giao”.

[Newsweek: Israel's Attack on Iran Sends Oil Prices Soaring in Boost for Putin]

8. Nga đáp trả các cuộc tấn công của Israel vào Iran: ‘Chiến tranh toàn diện’ có thể xảy ra

Một đồng minh của Putin đã nói rằng “một cuộc chiến tranh toàn diện” ở Trung Đông là điều có thể xảy ra sau các cuộc không kích của Israel vào Iran.

Israel đã tiến hành một loạt các cuộc không kích trên khắp Iran vào sáng thứ Sáu, nhắm vào các cơ sở hạt nhân quan trọng và cơ sở hạ tầng quân sự trong một trong những cuộc tấn công đáng kể nhất vào lãnh thổ Iran kể từ Chiến tranh Iran-Iraq những năm 1980.

Ngoại trưởng Iran cho biết trong một lá thư gửi Liên Hiệp Quốc, các cuộc không kích này “tương đương với một lời tuyên chiến”, truyền thông nhà nước Iran đưa tin.

Konstantin Kosachev, phó chủ tịch thượng viện Nga và là nhà lãnh đạo Ủy ban Đối ngoại, đã tuyên bố rằng Mạc Tư Khoa sẽ sát cánh cùng đồng minh Iran.

“Hành động của Israel không thể được biện minh từ quan điểm pháp lý, chính trị, quân sự hoặc đạo đức. Hy vọng duy nhất, mặc dù là viển vông, để tránh một cuộc chiến tranh toàn diện là sự lên án chung đối với hoạt động này của cộng đồng quốc tế”, ông nói, theo hãng thông tấn chính thức TASS của Nga.

“Chúng ta có thể và phải hy vọng Iran sẽ thể hiện sự kiềm chế khác. Người ta phải luôn hy vọng điều tốt nhất, nhưng tất nhiên là có giới hạn cho sự kiên nhẫn của [Iran].”

'Vòng luẩn quẩn leo thang' giữa Israel và Iran

Ông nói thêm rằng “vòng luẩn quẩn của sự leo thang đang nhanh chóng đi lên”.

“Netanyahu nói rằng Israel đã tấn công 'vào trung tâm chương trình làm giàu hạt nhân của Iran.' Trên thực tế, còn nhiều cuộc tấn công khác nữa… Và điều đáng tiếc nhất là đây không phải là hồi kết của câu chuyện. Một phản ứng của Iran đối với Israel là điều không thể tránh khỏi, vòng luẩn quẩn của sự leo thang đang nhanh chóng tăng lên”, ông nói.

Phát ngôn nhân Điện Cẩm Linh Dmitry Peskov trước đó cho biết: “Nga quan ngại về những diễn biến này và lên án sự leo thang nghiêm trọng này”.

Theo truyền thông nhà nước Iran, ít nhất hai chỉ huy quân sự cao cấp của Iran đã thiệt mạng trong vụ tấn công, cùng với một số nhà khoa học hạt nhân chủ chốt.

Các cuộc không kích đánh dấu sự leo thang đáng kể trong căng thẳng âm ỉ từ lâu giữa hai đối thủ—và làm dấy lên nỗi lo sợ về một cuộc chiến tranh lớn hơn ở Trung Đông.

Lãnh tụ tối cao Iran, Đại giáo chủ Ali Khamenei đã thề sẽ “trừng phạt nghiêm khắc” Israel trong bài phát biểu trên truyền hình.

Còi báo động không kích đã được kích hoạt trên khắp các thành phố của Israel như một biện pháp phòng ngừa trong bối cảnh mức độ cảnh báo được nâng cao.

[Newsweek: Russia Responds to Israel's Strikes on Iran: 'Full-Scale War' Possible]

9. Các nước vùng Baltic hợp tác lập kế hoạch di tản hàng loạt khi mối đe dọa từ Nga gia tăng

Hôm Thứ Bẩy, 14 Tháng Sáu, các nước Baltic đã ký một thỏa thuận, cam kết cùng nhau lập kế hoạch di tản hàng loạt khi bóng ma của Putin đang bao trùm khu vực.

Các vị Bộ trưởng Nội vụ của Lithuania, Latvia và Estonia cam kết xây dựng các kế hoạch di tản hàng loạt chung, hợp lý hóa việc trao đổi thông tin và bảo đảm các nhóm dễ bị tổn thương không bị bỏ lại phía sau trong quá trình di tản.

Dữ liệu về năng lực di tản, các hành lang di tản có thể có và tình trạng của các cửa khẩu biên giới quan trọng sẽ được chia sẻ, vì lo ngại về tình hình an ninh ở khu vực Baltic ngày càng gia tăng khi Putin tiếp tục tiến hành chiến tranh với Ukraine.

Bộ trưởng Nội vụ Lithuania Vladislav Kondratovič cho biết trong một thông cáo báo chí rằng: “Các thủ tục rõ ràng là rất quan trọng, cũng như việc trao đổi thông tin nhanh chóng”, đồng thời nói thêm rằng điều này sẽ bảo đảm điều động các biện pháp nhanh chóng và không có sự hoảng loạn trước và trong khi khủng hoảng xảy ra.

Ông cho biết: “Điều quan trọng là các nước vùng Baltic phải duy trì đường lối thống nhất và phối hợp hành động khi có mối đe dọa xảy ra để bảo đảm an toàn cho người dân của chúng tôi - đặc biệt là trong trường hợp phải di tản trên quy mô lớn”.

Động thái này diễn ra trước Zapad 2025 — cuộc tập trận quân sự chung giữa Mạc Tư Khoa và Minsk — dự kiến diễn ra tại Belarus vào tháng 9 năm nay. Các quan chức đồng minh ngày càng lo lắng về các cuộc tập trận, mà một số người coi là màn dạo đầu tiềm tàng cho hành động xâm lược.

Lãnh đạo phe đối lập Belarus Sviatlana Tsikhanouskaya đã cảnh báo trong một cuộc phỏng vấn gần đây với Euronews rằng các cuộc tập trận này gây ra mối đe dọa thực sự, lưu ý rằng Zapad 2021 diễn ra trước cuộc xâm lược toàn diện của Mạc Tư Khoa vào Ukraine.

Thỏa thuận Baltic được đưa ra sau tuyên bố chung được đưa ra vào cuối tháng 5 bởi các bộ trưởng nội vụ và bảo vệ dân sự từ tám quốc gia Liên Hiệp Âu Châu — Bỉ, Estonia, Latvia, Lithuania, Luxembourg, Hòa Lan, Phần Lan và Thụy Điển — kêu gọi các biện pháp bổ sung khẩn cấp để tăng cường bảo vệ dân sự, khả năng sẵn sàng và khả năng phục hồi ở cả cấp quốc gia và cấp Liên Hiệp Âu Châu.

Tuyên bố nhấn mạnh rằng an ninh quốc gia không chỉ liên quan đến sự sẵn sàng của quân đội mà còn phụ thuộc vào sự chuẩn bị của dân sự. Khả năng duy trì sự ổn định nội bộ và ứng phó với nhiều cuộc khủng hoảng, từ thiên tai đến các mối đe dọa hỗn hợp, là rất quan trọng “để bảo vệ công dân của chúng ta và giúp họ tự bảo vệ mình, hiện tại và trong tương lai”, các bộ trưởng viết trong tuyên bố chung.

[Politico: Baltic countries team up on mass evacuation plans as Russian threat grows]

10. Hòa Lan chấp thuận tăng chi tiêu quốc phòng lên 3,5 phần trăm GDP

Chính phủ Hòa Lan đã bật đèn xanh cho đợt tăng chi tiêu quốc phòng khổng lồ khi các đồng minh NATO đang nỗ lực đạt được các mục tiêu mới to lớn theo thúc đẩy của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump.

Liên minh lâm thời đã đồng ý tăng chi tiêu quốc phòng lên 3,5 phần trăm tổng sản phẩm quốc nội, gọi tắt là GDP, với 1,5 phần trăm bổ sung được phân bổ cho cơ sở hạ tầng hỗ trợ khả năng sẵn sàng chiến đấu của quân đội, đài truyền hình công cộng NOS đưa tin hôm thứ sáu.

Mặc dù không đưa ra mốc thời gian cụ thể để đạt được mục tiêu, nhưng kế hoạch này giúp Hòa Lan phù hợp với khuôn khổ chi tiêu mới của NATO do Tổng thư ký Mark Rutte đề xuất, hướng tới tổng chi tiêu là 5 phần trăm GDP.

Thông báo này được đưa ra ngay sau khi chính phủ Hòa Lan sụp đổ, để lại một chính quyền tạm quyền trước cuộc bầu cử vào mùa thu.

Bộ trưởng Quốc phòng Ruben Brekelmans gọi sự thay đổi này là một “quyết định lịch sử”, nhấn mạnh tầm quan trọng của nó trong bối cảnh căng thẳng gia tăng với Nga và những lời kêu gọi rộng rãi hơn về quyền tự chủ quốc phòng của Âu Châu.

Đề xuất tăng ngân sách này được đưa ra trước áp lực liên tục từ Tổng thống Trump, người đã thúc giục các đồng minh NATO tăng đóng góp quốc phòng hoặc có nguy cơ vai trò của Mỹ trong liên minh quân sự này sẽ giảm sút.

Kế hoạch này dự kiến sẽ được thảo luận và có khả năng được thông qua tại hội nghị thượng đỉnh NATO ở The Hague vào ngày 24 và 25 tháng 6. Theo NOS, chi phí hàng năm ước tính từ 16 đến 19 tỷ euro vẫn chưa được lập ngân sách và sẽ được giao cho liên minh trong tương lai giải quyết.

[Politico: Netherlands approves defense spending boost to 3.5 percent of GDP]

11. Latvia cấm các đại biểu quốc hội đi du lịch tới Nga, Belarus

Các thành viên quốc hội Latvia không còn được phép đi du lịch tới Nga và Belarus.

Quốc hội Latvia đã thông qua luật cấm các viên chức nhà nước đến thăm hai quốc gia đối địch, với lý do lo ngại về an ninh quốc gia. Ngoài các đại biểu quốc hội, lệnh cấm còn mở rộng đến nhiều viên chức nhà nước, bao gồm cả những người làm việc với bí mật nhà nước hoặc cơ sở hạ tầng quan trọng, cũng như các nhà ngoại giao và nhân viên hệ thống tư pháp.

Những người trong danh sách hiện chỉ có thể đi Nga hoặc Belarus để thực hiện nhiệm vụ chính thức hoặc được phép vì lý do nhân đạo, chẳng hạn như tham dự đám tang. Vi phạm lệnh cấm có thể là lý do để sa thải các quan chức.

Ainars Latkovskis, chủ tịch Ủy ban An ninh Quốc gia tại quốc hội cho biết: “Bất chấp những khuyến cáo rõ ràng… không nên đi du lịch tới Nga hoặc Belarus, vì lợi ích của nhà nước hoặc vì lý do an toàn cá nhân, số lượng người đến đó vẫn tiếp tục tăng”.

Các cơ quan tình báo Nga và Belarus đang tích cực do thám và cố gắng tuyển dụng người Latvia trên lãnh thổ của các quốc gia đó, Latkovskis nói thêm. Ông cũng lưu ý rằng Latvia có năng lực hạn chế trong việc hỗ trợ công dân của mình gặp rắc rối khi ở đó.

Luật mới cũng cấm công dân Nga và Belarus sở hữu cơ sở hạ tầng quan trọng ở Latvia. Để làm việc trên cơ sở hạ tầng như vậy, giờ đây họ sẽ cần sự cho phép của một cơ quan tình báo.

Kể từ khi tiến hành cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine vào năm 2022, Mạc Tư Khoa cũng đã tăng cường chiến tranh hỗn hợp chống lại các nước Liên Hiệp Âu Châu, bao gồm cả hoạt động phá hoại nhằm vào cơ sở hạ tầng quan trọng.

[Politico: Latvia bans MPs from traveling to Russia, Belarus]

12. Tiến sĩ George Weigel: Vâng, Ukraine cũng là cuộc chiến của chúng ta

Tiến sĩ George Weigel là thành viên cao cấp của Trung tâm Đạo đức và Chính sách Công cộng Washington, và là người viết tiểu sử Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II. Ông vừa có bài viết nhan đề “Yes, It’s Our War, Too”, nghĩa là “Vâng, đó cũng là cuộc chiến của chúng ta”.

Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Thụy Khanh.

Hãy nói rõ ràng: Cuộc xâm lược của Nga ở Ukraine không phải là cuộc chiến tranh giành một vài mảnh đất, hay cuộc chiến vì quyền ngôn ngữ của người nói tiếng Nga ở Ukraine hay vì khoáng sản đất hiếm. Đây là cuộc chiến để chiếm Ukraine, chấm hết.

Vào cuối tháng 5, các quan chức cao cấp nhất của chính quyền Trump, thất vọng vì những gì họ coi là sự bướng bỉnh khó hiểu của Vladimir Putin về cuộc chiến với Ukraine, đã gợi ý rằng sự kiên nhẫn của họ đã cạn kiệt, và vì thế Hoa Kỳ - nước đã không phê duyệt thêm nguồn cung cấp quân sự cho Ukraine trong nhiều tháng - sẽ bỏ mặc những người tham chiến tự xoay xở.

“Đây không phải là cuộc chiến của chúng ta” là câu thần chú của ngày hôm đó.

Tôi có thể phản đối không?

Tất nhiên, đây không phải là cuộc chiến “của chúng ta” theo nghĩa là cuộc chiến bảo vệ tổ quốc của người Ukraine. Tuy nhiên, vì những người mà mọi thứ trong cuộc sống đều mang tính giao dịch chưa bao giờ hiểu được, nên chúng ta cần phải nói lớn hơn và thường xuyên hơn rằng đây là một cuộc xung đột hiện sinh đối với Ukraine: một cuộc chiến sinh tồn. Đây không phải là cuộc chiến giành một vài vùng lãnh thổ, hay quyền ngôn ngữ của người nói tiếng Nga ở Ukraine hay khoáng sản đất hiếm. Đây là cuộc chiến xâm lược toàn bộ Ukraine, chấm hết, chấm hết.

Putin đã nói rõ ngay từ đầu rằng ông ta có ý định phá hủy những gì ông coi là một quốc gia giả mạo đang che giấu một tổ chức phi nhà nước do “Đảng Quốc xã” điều hành, và sáp nhập vào “thế giới Nga” bất cứ thứ gì còn sót lại khi các băng đảng cướp bóc của ông ta chiến thắng. Putin là một kẻ nói dối, một tên cướp và một kẻ giết người, nhưng ông ta đã khá minh bạch về điều này. Nhại lại bài ca chống thành Carthage của Nghị Sĩ La Mã Cato Già trong những năm cuối của nền Cộng hòa La Mã, Carthago delenda est, nghĩa là “Thành Carthage phải bị hủy diệt”, Putin bị ám ảnh bởi ý tưởng về “Ukraine delenda est” — “Ukraine phải bị diệt vong”.

Tuy nhiên, nỗi ám ảnh chết người đó chính là lúc chúng ta xuất hiện.

Trái ngược với cách đọc lịch sử sai lệch của Putin, Liên Xô không phải là “thế giới Nga” được viết rộng ra. Liên Xô là một cấu trúc nhân tạo, một “liên minh” các quốc gia trá hình thành “các nước cộng hòa”, gắn kết với nhau bằng một cỗ máy khủng bố tàn ác chưa từng có. Sự giải thể của Liên Xô, do đó, đã giải phóng các quốc gia lịch sử với nền văn hóa đặc thù để họ có thể tìm kiếm tương lai của họ như các quốc gia độc lập. Sự giải phóng của họ, và sự sụp đổ của Liên Xô, là kết quả của sự kiên định của phương Tây trong Chiến tranh Lạnh. Biểu hiện chính trị và quân sự của quyết tâm đó là Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương, và nhà lãnh đạo không thể tranh cãi của NATO là Hoa Kỳ, quốc gia đã đầu tư sinh mạng và tiền bạc vào việc bảo vệ Âu Châu tự do: bởi vì đó là điều đúng đắn cần làm, và vì nó phục vụ cho lợi ích quốc gia của chính Hoa Kỳ.

Cuộc chiến của Putin với Ukraine là cuộc chiến nhằm đảo ngược chiến thắng của Mỹ và phương Tây trong việc giải quyết Chiến tranh Lạnh. Nếu Putin thành công ở Ukraine, hắn ta sẽ không dừng lại ở đó. Các quốc gia vùng Baltic biết điều đó. Ba Lan biết điều đó. Thụy Điển và Phần Lan biết điều đó, và đó chính là lý do tại sao họ gia nhập NATO. Một số quan chức chính quyền, bao gồm cả những người ở phạm vi cao cấp nhất, có thể tin rằng đây Không Phải Là Vấn Đề Lớn: rằng một thế giới được chia thành các phạm vi lợi ích giữa ba cường quốc — Nga, Trung Quốc và Hoa Kỳ — sẽ hoàn toàn ổn thỏa đối với Hoa Kỳ, nước sẽ được tự do theo đuổi sự giàu có.

Cơ hội thấp.

Không có gì trong lịch sử chính trị hiện đại cho thấy các cường quốc với tham vọng bá quyền và được cai trị bởi các nhà lãnh đạo toàn trị hay những tên độc tài sẽ tự nguyện dừng lại. Họ chỉ dừng lại khi bị ngăn chặn. Nước Pháp thời Napoleon đã không dừng lại. Nước Đức thời Wilhelm đã không dừng lại. Đế chế thứ ba đã không dừng lại, và cả Đế quốc Nhật Bản cũng vậy. Liên Xô đã không dừng lại. Trung Quốc do cộng sản lãnh đạo đã nghỉ ngơi trong thời đại Đặng Tiểu Bình để xây dựng một cường quốc kinh tế; giờ đây họ đang sử dụng sự giàu có đó để tăng cường quân đội và đảo ngược “thế kỷ nhục nhã” của mình bằng cách thể hiện sức mạnh trên toàn thế giới. Một thế giới tam giác trong đó Âu Châu bị Nga khuất phục, còn Á Châu và Phi Châu bị Trung Quốc khuất phục, sẽ không tốt cho Hoa Kỳ, về mặt kinh tế hay bất kỳ khía cạnh nào khác.

Cũng có những vấn đề đạo đức rõ ràng ở đây. Không thể có hòa bình nếu không có công lý, như Đức Giáo Hoàng Lêô XIV — một người theo chủ thuyết Augustinô rất tốt về mặt này — đã nêu rõ trong một số tuyên bố đầu tiên của mình. Nếu sự tàn bạo của Putin được tưởng thưởng theo bất kỳ cách nào, hệ sinh thái đạo đức vốn đã mong manh của chính trị thế giới sẽ bị tổn hại nghiêm trọng. Nếu những kẻ xâm lược khác biết rằng hàng trăm cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa và hỏa tiễn có thể được thực hiện vào các mục tiêu dân sự mà không bị trừng phạt, chúng sẽ hành động theo cách tương tự trong tương lai. Và nhiều người vô tội hơn sẽ là nạn nhân.

Cuộc chiến của Ukraine cũng là cuộc chiến của chúng ta theo một nghĩa khác. Nếu Putin thắng, một số tiếng nói dối trá nhất trong không gian thông tin của Mỹ — như ông Tucker Carlson là người hiện ra ngay trong tâm trí tôi — sẽ nghĩ rằng mình được minh oan, và chiến dịch thông tin sai lệch rộng lớn của họ sẽ làm xói mòn thêm sự cân nhắc hợp lý vốn là mạch máu của nền dân chủ.

Ukraine không yêu cầu chúng ta bảo vệ người dân của họ hoặc chiến đấu vì họ. Họ yêu cầu chúng ta cung cấp các công cụ để làm như vậy. Cung cấp các công cụ đó là điều đúng đắn cần làm, về mặt đạo đức và chiến lược, vì nó giúp giành chiến thắng trong cuộc chiến vì tương lai mà chúng ta đang tham gia, dù muốn hay không.

Vâng, đó cũng là cuộc chiến của chúng ta