Khuôn mặt thánh tích thập gía Chúa Giêsu Kitô.
Hằng năm Giáo hội Công giáo Roma và Chính Thống giáo mừng lễ kính thập gía Chúa Giêsu Kitô được dương dựng lên cao vào ngày 14. Tháng Chín.
Lễ mừng kính theo đức tin Kitô giáo này có nguồn gốc từ thế kỷ 04.. Sau khi hoàng đế Constanino của đế quốc Roma cho phép đạo Công giáo được tự do sống truyền đạo trong toàn đế quốc, mẹ của nhà vua, Thánh nữ Helena hành hương sang thánh địa nước Do Thái. Bà đã lần theo sử sách Kinh Thánh, cùng dựa theo truyền khẩu tìm được cây thập gía gỗ của Chúa Giêsu ngày xưa bị đóng đinh chết trên đó. Chính tại nơi đây Thánh nữ Helena đã cho xây dựng ngôi thánh đường mộ Chúa Giêsu Kitô. Ngôi thánh đường được khánh thành ngày 13.09.335, ngày 14.09. cây thập gía gỗ Chúa Giêsu Kitô được đưa vào dựng lên nơi cao để tôn kính.
Vào thế kỷ 07. quân Batư đã xâm chiếm thành Jerusalem và đã lấy đi cây thập gía Chúa Giêsu, và sau khi tìm lại được năm 628 dưới thời hoàn đế Heraklius, cây thánh tích thập gía Chúa Giêsu xưa lại được đưa vào đền thờ tôn kính ngày 14.09. như trước đây.
Truyền thống đạo đức tôn kính thánh tích này sống động lan rộng từ ngày đó hằng năm.
Thập gía theo truyền thống và đức tin của người Công giáo là dấu chỉ cốt lõi quan trọng. Nhưng ngày xưa và cả ngày nay lại là một vấn đề lớn khó hiểu cùng khó chấp nhận. Vì đó là điều sỉ nhục, người bị kết án đóng trói buộc trên đó là hình phạt án tử tàn bạo phải chịu đựng quằn quại đau đớn giữa trời lộ thiên ngoài công cộng! Án phạt bị treo trên cây thập gía không còn gì hạ thấp phẩm gía con người hơn nữa!
Vì thế Thánh Phaolô đã viết “ Chúng tôi loan truyền Chúa Giêu Kitô bị đóng đinh trên thập gía, với người Do Thái cho là sự ô nhục, không thể chấp nhận được và người Hy Lạp cho là sự điền rồ. ( 1 Cor, 1, 23)
Nhưng với người tín hữu Chúa Kitô cây thập gía Chúa Giêsu không phải như thế. Đó là hình ảnh dấu chỉ sức mạnh sự khôn ngoan của Thiên Chúa ( 1 cor 1,24), là hình ảnh chất chứa ý nghĩa đức tin ơn cứu chuộc cho linh hồn thoát khỏi hình phạt tội lỗi.
Thánh Gioan Tông đồ đã ví sự chết của Chúa Kitô trên thập gía như ngày xưa trong sa mạc tiên tri Mose, vâng mệnh Thiên Chúa đã treo con rắn bằng đồng lên cây cao. Hễ ai bị rắn cắn nhìn lên con rắn đồng treo trên cây gậy đó thì được khỏi.( Ds 21, 4-9), trong thời dân Do Thái xuất hành từ nước Ai Cập trở về đất nước Do Thái do Thiên Chúa hứa ban.
Cây gậy có hình con rắn nhắc nhớ đến hình ảnh Aeskulappius theo thần thoại của người Hy lạp, để chỉ nói về vị Thần chữa lành bệnh. Hình ảnh cây gậy với con rắn trở thành biểu tượng về y khoa chữa bệnh, cửa hàng bán thuốc tây.
Từ khi Chúa Giêsu Kitô bị kết án đóng đinh trên cây thập tự, cây thập tự không chỉ là hình ảnh kết án sự ngược đãi hành hạ, nhưng đã trở nên dấu chỉ hình ảnh tình liên đới tương quan, sự chữa lành và sức sống..
Đức tin nói với chúng ta, trong Chúa Giêsu Kitô chính Thiên Chúa, Đấng là nguồn sự sống ơn cứu chuộc, đến gặp gỡ con người, không chỉ người mạnh khoẻ, người no đủ người quyền thế cao sang, nhưng nhất là người đau yếu bệnh tật, người nghèo đói cùng khổ, người yếu thế kém, người vướng mắc vào con đường đời sống phải chịu đựng đau khổ hoạn nạn chao đảo khủng hoảng, những người như thế khác nào bị rắn cắn, như dân Do Thái ngày xưa trong sa mạc.
Người tín hữu Kitô giáo tôn kính cây thập gía Chúa Giêsu, dù có cảm giác đau buồn về hình ảnh sự chết nhục nhã đau thương, nhưng lại nhìn đó là thánh tích của Chúa Giêsu, Đấng là Con Thiên Chúa đã khiêm nhường hạ mình xuống trần gian làm người, chịu đau khổ nhục nhã, cùng phải trải qua sự sợ hãi trong giờ phút hấp hối bước vào sự chết, để nói lên tình liên đới với con người trần gian. Vì con người trần gian xưa nay có ai là người không có đau khổ cách này hay cách khác trong đời sống, phần thân xác cũng như phần tâm linh tinh thần.
Kinh thánh thuật lại một người lính lấy ngọn giáo đâm vào cạnh sườn Chúa Giêsu bị đóng đinh trên cây thập tự và đã chết “tức thì máu cùng nước tuôn chẩy ra.” ( Ga 19,34). Hình ảnh lấy giáo đâm người đã chết là việc làm rất dã man, cùng rất đau lòng thương tâm!
Các Thánh giáo phụ không dừng lại nơi điểm đó. Các ngài có suy tư theo ý nghĩa tâm linh về dòng nước và máu tuôn chẩy ra từ cạnh sườn Chúa Giêsu Kitô.: “Đây là hình ảnh chỉ về hai Bí tích nền tảng: Bí Tích Thánh Thể và Bí tích Rửa tội. Hai dòng máu và nước tuôn chảy ra từ trái tim Chúa Giêsu mang đến cho Giáo hội Chúa dòng năng lượng sự sống được đổi mới.
Các Giáo phụ cũng có suy tư so sánh liên tưởng từ cạnh sườn Chúa Giêsu bị đâm thủng trên thập gía máu và nước sự sống thiêng liêng tuôn chẩy ra đến sự tạo dựng bà Evà cũng từ cạnh sườn của ông Adong đang lúc ông ngủ. Cũng như dòng nước và máu của Chúa Giêsu Kitô được nhìn nhận trở nên bí tích nền tảng khởi đầu của Giáo Hội Chúa: sự tạo dựng một người nữ mới từ cạnh sườn của Adong mới.” ( Joseph Ratzinger, Benedikt XVI., JESUS von Nazareth, Phần 2., Kreuzigung und Grablegung Jesu, Chương 8.. tr. 250, Herder 2011)
Lm. Daminh Nguyễn ngọc Long
Hằng năm Giáo hội Công giáo Roma và Chính Thống giáo mừng lễ kính thập gía Chúa Giêsu Kitô được dương dựng lên cao vào ngày 14. Tháng Chín.
Lễ mừng kính theo đức tin Kitô giáo này có nguồn gốc từ thế kỷ 04.. Sau khi hoàng đế Constanino của đế quốc Roma cho phép đạo Công giáo được tự do sống truyền đạo trong toàn đế quốc, mẹ của nhà vua, Thánh nữ Helena hành hương sang thánh địa nước Do Thái. Bà đã lần theo sử sách Kinh Thánh, cùng dựa theo truyền khẩu tìm được cây thập gía gỗ của Chúa Giêsu ngày xưa bị đóng đinh chết trên đó. Chính tại nơi đây Thánh nữ Helena đã cho xây dựng ngôi thánh đường mộ Chúa Giêsu Kitô. Ngôi thánh đường được khánh thành ngày 13.09.335, ngày 14.09. cây thập gía gỗ Chúa Giêsu Kitô được đưa vào dựng lên nơi cao để tôn kính.
Vào thế kỷ 07. quân Batư đã xâm chiếm thành Jerusalem và đã lấy đi cây thập gía Chúa Giêsu, và sau khi tìm lại được năm 628 dưới thời hoàn đế Heraklius, cây thánh tích thập gía Chúa Giêsu xưa lại được đưa vào đền thờ tôn kính ngày 14.09. như trước đây.
Truyền thống đạo đức tôn kính thánh tích này sống động lan rộng từ ngày đó hằng năm.
Thập gía theo truyền thống và đức tin của người Công giáo là dấu chỉ cốt lõi quan trọng. Nhưng ngày xưa và cả ngày nay lại là một vấn đề lớn khó hiểu cùng khó chấp nhận. Vì đó là điều sỉ nhục, người bị kết án đóng trói buộc trên đó là hình phạt án tử tàn bạo phải chịu đựng quằn quại đau đớn giữa trời lộ thiên ngoài công cộng! Án phạt bị treo trên cây thập gía không còn gì hạ thấp phẩm gía con người hơn nữa!
Vì thế Thánh Phaolô đã viết “ Chúng tôi loan truyền Chúa Giêu Kitô bị đóng đinh trên thập gía, với người Do Thái cho là sự ô nhục, không thể chấp nhận được và người Hy Lạp cho là sự điền rồ. ( 1 Cor, 1, 23)
Nhưng với người tín hữu Chúa Kitô cây thập gía Chúa Giêsu không phải như thế. Đó là hình ảnh dấu chỉ sức mạnh sự khôn ngoan của Thiên Chúa ( 1 cor 1,24), là hình ảnh chất chứa ý nghĩa đức tin ơn cứu chuộc cho linh hồn thoát khỏi hình phạt tội lỗi.
Thánh Gioan Tông đồ đã ví sự chết của Chúa Kitô trên thập gía như ngày xưa trong sa mạc tiên tri Mose, vâng mệnh Thiên Chúa đã treo con rắn bằng đồng lên cây cao. Hễ ai bị rắn cắn nhìn lên con rắn đồng treo trên cây gậy đó thì được khỏi.( Ds 21, 4-9), trong thời dân Do Thái xuất hành từ nước Ai Cập trở về đất nước Do Thái do Thiên Chúa hứa ban.
Cây gậy có hình con rắn nhắc nhớ đến hình ảnh Aeskulappius theo thần thoại của người Hy lạp, để chỉ nói về vị Thần chữa lành bệnh. Hình ảnh cây gậy với con rắn trở thành biểu tượng về y khoa chữa bệnh, cửa hàng bán thuốc tây.
Từ khi Chúa Giêsu Kitô bị kết án đóng đinh trên cây thập tự, cây thập tự không chỉ là hình ảnh kết án sự ngược đãi hành hạ, nhưng đã trở nên dấu chỉ hình ảnh tình liên đới tương quan, sự chữa lành và sức sống..
Đức tin nói với chúng ta, trong Chúa Giêsu Kitô chính Thiên Chúa, Đấng là nguồn sự sống ơn cứu chuộc, đến gặp gỡ con người, không chỉ người mạnh khoẻ, người no đủ người quyền thế cao sang, nhưng nhất là người đau yếu bệnh tật, người nghèo đói cùng khổ, người yếu thế kém, người vướng mắc vào con đường đời sống phải chịu đựng đau khổ hoạn nạn chao đảo khủng hoảng, những người như thế khác nào bị rắn cắn, như dân Do Thái ngày xưa trong sa mạc.
Người tín hữu Kitô giáo tôn kính cây thập gía Chúa Giêsu, dù có cảm giác đau buồn về hình ảnh sự chết nhục nhã đau thương, nhưng lại nhìn đó là thánh tích của Chúa Giêsu, Đấng là Con Thiên Chúa đã khiêm nhường hạ mình xuống trần gian làm người, chịu đau khổ nhục nhã, cùng phải trải qua sự sợ hãi trong giờ phút hấp hối bước vào sự chết, để nói lên tình liên đới với con người trần gian. Vì con người trần gian xưa nay có ai là người không có đau khổ cách này hay cách khác trong đời sống, phần thân xác cũng như phần tâm linh tinh thần.
Kinh thánh thuật lại một người lính lấy ngọn giáo đâm vào cạnh sườn Chúa Giêsu bị đóng đinh trên cây thập tự và đã chết “tức thì máu cùng nước tuôn chẩy ra.” ( Ga 19,34). Hình ảnh lấy giáo đâm người đã chết là việc làm rất dã man, cùng rất đau lòng thương tâm!
Các Thánh giáo phụ không dừng lại nơi điểm đó. Các ngài có suy tư theo ý nghĩa tâm linh về dòng nước và máu tuôn chẩy ra từ cạnh sườn Chúa Giêsu Kitô.: “Đây là hình ảnh chỉ về hai Bí tích nền tảng: Bí Tích Thánh Thể và Bí tích Rửa tội. Hai dòng máu và nước tuôn chảy ra từ trái tim Chúa Giêsu mang đến cho Giáo hội Chúa dòng năng lượng sự sống được đổi mới.
Các Giáo phụ cũng có suy tư so sánh liên tưởng từ cạnh sườn Chúa Giêsu bị đâm thủng trên thập gía máu và nước sự sống thiêng liêng tuôn chẩy ra đến sự tạo dựng bà Evà cũng từ cạnh sườn của ông Adong đang lúc ông ngủ. Cũng như dòng nước và máu của Chúa Giêsu Kitô được nhìn nhận trở nên bí tích nền tảng khởi đầu của Giáo Hội Chúa: sự tạo dựng một người nữ mới từ cạnh sườn của Adong mới.” ( Joseph Ratzinger, Benedikt XVI., JESUS von Nazareth, Phần 2., Kreuzigung und Grablegung Jesu, Chương 8.. tr. 250, Herder 2011)
Lm. Daminh Nguyễn ngọc Long