Charles Collins, giám đốc điều hành của Crux, ngày 10 tháng 8 năm 2025, cho hay: Tôi vẫn đang làm việc tại Đài Phát thanh Vatican khi Đức Giáo Hoàng Benedict XVI tuyên bố từ chức, vào năm 2013.
Điều này đã gây chấn động thế giới – gây chấn động cả nhân viên Vatican – và nó đã thêm một điều bất thường vào cơ hội mà bất cứ sự thay đổi nào sắp xảy ra trong việc lãnh đạo của vị giáo hoàng cũng mang lại cho người Công Giáo, khi họ suy gẫm về tình trạng của Giáo hội. Những ý tưởng lớn đang được bàn tán. Tôi tập trung vào những vấn đề thực tế.
Trước khi Đức Giáo Hoàng Phanxicô được bầu, tôi đã viết đôi điều về những vấn đề mà Vatican và Giáo hội phải đối mặt trong năm 2013. Khi chúng ta bước vào một “giai đoạn lịch sử” mới vào năm 2025 – Đức Giáo Hoàng Leo XIV là vị giáo hoàng đầu tiên sinh ra ở Hoa Kỳ – có lẽ sẽ rất đáng lưu ý khi nhìn lại năm này.
Một trong những đề xuất của tôi là cải cách toàn diện luật Giáo hội liên quan đến tội phạm lạm dụng tình dục. “Sau khi tham khảo ý kiến của cả các luật sư giáo luật, luật sư dân sự nổi tiếng và các chuyên gia về lạm dụng tình dục”, tôi đã viết (trong một “ghi chú” trên Facebook phòng trường hợp ai đó còn nhớ), tân giáo hoàng nên “ban hành một tự sắc toàn diện”, xác định và nêu rõ hình phạt cho các tội lạm dụng tình dục (không chỉ trẻ em), sử dụng nội dung khiêu dâm trẻ em, v.v.
Tôi nghĩ luật cải cách nên “bao gồm các điều khoản dành cho những người che đậy tội ác và cố ý thuyên chuyển các linh mục lạm dụng”, và tôi nghĩ nó nên “áp dụng cho tất cả mọi người, kể cả các giám mục”.
Điều đặc biệt quan trọng là luật mới phải làm rõ rằng “hoàn tục không phải là hình phạt ‘cực đoan nhất’, nghĩa là bất cứ tình tiết giảm khinh nào cũng sẽ cho phép không áp dụng hình phạt này”. Tôi kêu gọi “các điều khoản chủ động, yêu cầu các giáo phận mở hồ sơ và tìm kiếm các trường hợp lạm dụng tình dục, luôn hợp tác với chính quyền dân sự”.
“Tự sắc nên có phần đề cập đến các quốc gia mà Giáo hội đang bị áp bức, để các giám mục ở những khu vực đó không phải ứng biến”, tôi cũng đã viết vào năm 2013 như thế.
Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã làm được điều đó khá nhiều, nhưng không phải tất cả. Ngài đã làm những gì ngài đã làm một cách rời rạc, thay vì ban hành một đạo luật toàn diện (mặc dù Vos estis lux mundi đã làm được nhiều điều trên giấy tờ), và cũng không phải lúc nào cũng tuân thủ các luật mới mà ngài đã ban hành.
Tôi cũng nói rằng Giáo triều cần được “phi Ý hóa” và tân giáo hoàng nên trao thêm nhiều chức vụ cho người từ các quốc gia khác, lưu ý rằng một linh mục từ Ottawa có thể trở thành Thư ký Hội đồng Giáo hoàng, nhưng ngài không thể thực sự coi đó là mục tiêu nghề nghiệp trong chủng viện; một chủng sinh ở Naples có thể coi việc phục vụ trong Giáo triều là mục tiêu của mình, và điều đó nuôi dưỡng chủ nghĩa nghề nghiệp ở Vatican.
Một thay đổi mà tôi kêu gọi là tiếng Anh phải được coi là “ngôn ngữ làm việc” tại tất cả các cơ quan của Vatican: Tiếng Anh đã được sử dụng tại Đài thiên văn Vatican, và là ngôn ngữ làm việc tại các văn phòng Liên Hợp Quốc đặt tại Rome.
Người ta nghĩ rằng một vị giáo hoàng đến từ Hoa Kỳ sẽ làm thay đổi điều đó, nhưng cho đến nay, các bản dịch tiếng Anh của các tuyên bố của giáo hoàng vẫn tiếp tục được xuất bản bằng các ngôn ngữ khác trước khi được xuất bản bằng tiếng Anh. Điều này không phải lúc nào cũng xảy ra, nhưng nó đã xảy ra khá thường xuyên.
Nhà báo Vatican Robert Mickens đã bày tỏ sự thất vọng của mình về điều này trong một cuộc phỏng vấn với tờ National Catholic Reporter, đổ lỗi cho những người Ý làm việc tại Vatican phản đối việc sử dụng tiếng Anh nhiều hơn.
Ông nói: "Họ sợ mất quyền kiểm soát Giáo hội, và quyền kiểm soát đó phụ thuộc vào việc tiếng Ý là ngôn ngữ chính của Giáo triều La Mã".
Trong các bình luận năm 2013 của mình, tôi cũng đã chỉ ra rằng phần lớn hành vi tại Vatican khiến mọi người trên khắp thế giới lắc đầu "dường như hoàn toàn bình thường trong thế giới của [cựu Thủ tướng Ý Silvio] Berlusconi và Phong trào 5 Sao". (Cũng cần lưu ý rằng Hoa Kỳ hiện đang ở trong tình huống tương tự.)
Tôi cũng đã nói rằng các vị trí nhân viên cấp cao trong Giáo triều nên được quảng cáo, "và một số hình thức giám sát trong việc tuyển dụng cần được thiết lập để chấm dứt bất cứ tình trạng gia đình trị nào."
"Cần tăng lương để những giáo dân không phải người Ý có năng lực có thể đủ khả năng làm việc tại Vatican," tôi đã viết cách đây mười hai năm, và với sự gia tăng lạm phát, mức lương tại Vatican đã giảm đáng kể kể từ đó.
Mặc dù đã có rất nhiều phản đối về cách thức "đồng nghị" được ủng hộ dưới thời Đức Phanxicô, tôi cũng đã viết về sự cần thiết phải sử dụng nhiều hơn các Thượng Hội đồng trong Giáo Hội Công Giáo trước khi ngài được bầu.
Tôi đã viết vào năm 2013: “Mặc dù tôi nghĩ lời khuyên của tôi về Giáo triều là tuyệt vời, nhưng những người khác cũng có thể có ý tưởng. Việc cải cách Giáo triều đã được nhiều Hồng Y đề cập đến trước Mật nghị Hồng Y, và là một chủ đề thảo luận thường xuyên giữa các giám mục. Có lẽ ý tưởng tốt nhất là tổ chức một cuộc họp của Thượng Hội đồng Giám mục về chủ đề này,”.
Tôi đã nói tiếp: “Điều này cho phép các giám mục và thành viên của Giáo triều thảo luận về vấn đề này trong một bối cảnh mang tính định chế, và có thể đưa ra nhiều ý tưởng cải cách hay. Nó cũng có thể dẫn đến việc Thượng Hội đồng Giám mục giải quyết một số vấn đề thực tế hơn, trái ngược với những chủ đề rộng lớn, mơ hồ hơn mà nó thường xử lý”.
Ghi chú của tôi viết tiếp: “Việc quản trị Giáo hội cũng có thể được cải cách ở cấp địa phương. Tóm lại, các giám mục có quá nhiều quyền lực. Những hạn chế hiện có dễ dàng bị lách luật. Trước hết, một giám mục chỉ có một người đứng đầu: Đức Giáo Hoàng. Các Tổng Giám mục Đô thị không có thực quyền. Hãy trao cho họ một ít quyền lực, có lẽ bắt đầu bằng tự sắc mà tôi đã đề xuất trước đó. Chấm dứt các điều khoản về giới hạn nhiệm kỳ cho các mục tử, vốn khiến họ dễ bị trả đũa, trao cho một số cơ quan nhiều quyền lực hơn, chẳng hạn như Hội đồng Cố vấn/Hội đồng Nhà thờ Chính tòa”.
Tôi đã viết thêm: “Và tăng cường vai trò của giáo dân trong việc quản lý tài sản của Giáo hội. Tôi không nói về việc bỏ phiếu về tín lý của Giáo hội, nhưng giáo dân đã xây dựng các tổ chức Giáo hội qua nhiều thế hệ, chỉ để chứng kiến chúng bị bán đi để trả tiền luật sư về lạm dụng tình dục. Các giám mục và cha xứ có quyền lực gần như vô hạn trong việc xử lý tài sản thế tục của Giáo hội, và những người thực sự bỏ tiền vào đó không có tiếng nói. Điều này cần phải chấm dứt”.
Các bài viết năm 2013 cũg nhấn mạnh: “Chúng ta có thể xem cách các tín phái khác xử lý những vấn đề này và học hỏi được đôi điều. Một định chế khác cần được khôi phục là Thượng Hội đồng Giáo phận. Tôi đề nghị khôi phục lại điều khoản của Bộ luật năm 1917, quy định một Thượng Hội đồng phải được tổ chức 10 năm một lần, và bao gồm nhiều thành viên khác nhau của Giáo hội. Các Thượng Hội đồng cũng có thể được triệu tập để thảo luận các vấn đề cụ thể. Có lẽ nếu các Thượng Hội đồng được triệu tập sau cuộc khủng hoảng lạm dụng tình dục, hoặc tại các giáo phận cần hợp nhất các giáo xứ, thì người dân sẽ bớt tức giận hơn sau khi các quyết định được đưa ra sau khi các "ủy ban tư vấn" bí mật được sử dụng để thúc đẩy các chính sách không được lòng dân".
Đó là những suy gẫm của một nhân viên Vatican trẻ hơn anh ta một chút so với tuổi hiện tại - điều này không cần phải bàn cãi - nhưng tháng Tám là tháng ấm nhất ở Rome (và thường cũng là tháng chậm nhất). Suy gẫm về quá khứ là một cách để tránh nóng.
Hơn mười hai năm sau, dù sao thì việc xem xét Tòa Thánh đã thay đổi như thế nào, và vẫn không thay đổi ra sao, cũng rất đáng lưu ý. Làm như vậy có thể cho chúng ta một chút manh mối về những gì đang chờ đợi Giáo hội khi Đức Giáo Hoàng Lêô XIV thực sự bắt đầu cai trị.