CHÚA NHẬT 25 THƯỜNG NIÊN NĂM C : LC 16,1-13
1Khi ấy, Đức Giê-su nói với các môn đệ rằng : “Một nhà phú hộ kia có một người quản gia. Người ta tố cáo với ông là anh này đã phung phí của cải nhà ông. 2Ông mới gọi anh ta đến mà bảo : “Tôi nghe người ta nói gì về anh đó? Công việc quản lý của anh, anh tính sổ đi, vì từ nay anh không được làm quản gia nữa !” 3Người quản gia liền nghĩ bụng : “Mình sẽ làm gì đây? Vì ông chủ đã cất chức quản gia của mình rồi. Cuốc đất thì không nổi, ăn mày thì hổ ngươi. 4Mình biết phải làm gì rồi, để sau khi mất chức quản gia, sẽ có người đón rước mình về nhà họ.”
4“Anh ta liền cho gọi từng con nợ của chủ đến, và hỏi người thứ nhất : ‘Bác nợ chủ tôi bao nhiêu vậy?’ 6Người ấy đáp : ‘Một trăm thùng dầu ô-liu.’ Anh ta bảo : ‘Bác cầm lấy biên lai của bác đây, ngồi xuống mau, viết năm chục thôi.’ 7Rồi anh ta hỏi người khác : ‘Còn bác, bác nợ bao nhiêu vậy?’ Người ấy đáp : ‘Một ngàn giạ lúa.’ Anh ta bảo : ‘Bác cầm lấy biên lai của bác đây, viết lại tám trăm thôi.’ 8Và ông chủ khen tên quản gia bất lương đó đã hành động khôn khéo. Quả thế, con cái đời này khôn khéo hơn con cái ánh sáng khi xử sự với người đồng loại.
9“Phần Thầy, Thầy bảo cho anh em biết : hãy dùng Tiền Của bất chính mà tạo lấy bạn bè, phòng khi hết tiền bạc, họ sẽ đón rước anh em vào nơi ở vĩnh cửu. 10Ai trung tín trong việc rất nhỏ, thì cũng trung tín trong việc lớn; ai bất lương trong việc rất nhỏ, thì cũng bất lương trong việc lớn. 11Vậy nếu anh em không trung tín trong việc sử dụng Tiền Của bất chính, thì ai sẽ tín nhiệm mà giao phó của cải chân thật cho anh em? 12Và nếu anh em không trung tín trong việc sử dụng của cải người khác, thì ai sẽ ban cho anh em của cải dành riêng cho anh em?
13“Không gia nhân nào có thể làm tôi hai chủ, vì hoặc sẽ ghét chủ này mà yêu chủ kia, hoặc sẽ gắn bó với chủ này mà khinh dể chủ nọ. Anh em không thể vừa làm tôi Thiên Chúa vừa làm tôi Tiền Của được.”
TIỀN BẠC : ÔNG CHỦ HAY ĐẦY TỚ?
Trong tâm trí mình, chúng ta thường có xu hướng chỉ giữ lại những đoạn Tin Mừng trong đó Đức Giê-su khuyên nhủ sống khó nghèo và kết án sự giàu sang : “Phúc cho anh em là những kẻ khó nghèo… Khốn cho các ngươi là những kẻ giàu có….” (x. Lc 6,20-26). Thế nhưng, tư tưởng của Đức Giê-su, dĩ nhiên luôn đòi hỏi, vẫn chứa nhiều sắc thái, nhiều tiểu dị… và dụ ngôn “người quản gia khôn khéo” hôm nay, đầy tinh tế và hóm hỉnh, cũng như vài câu giải thích của Người tiếp đó, cho chúng ta một số giáo huấn về bản chất tiền bạc và một số chỉ dẫn về việc sử dụng bạc tiền.
1- Tiền bạc không phải là công chuyện lớn lao nhất.
“Ai trung tín trong việc rất nhỏ (tức chuyện tiền bạc), thì cũng trung tín trong việc lớn” (c.10). Theo văn mạch, câu này nhắm giải thích dụ ngôn. Sự bất trung bất tín của viên quản gia đối với chủ mình (khiến anh ta bị đuổi việc) nêu bật lòng trung tín cần có để điều hành, quản lý những chuyện lớn hơn. “Công chuyện lớn”, đối với Đức Giê-su, đó là đạt cho được sự sống đời đời, mà Người gọi là vào “nơi ở vĩnh cửu” (c.9).
Tiền bạc đúng là không phải chuyện lớn, đành thú nhận vậy ! Tuy nhiên, sau khi đưa ra nhận định ấy, Đức Giê-su chẳng kết luận rằng chúng ta có thể hờ hững những công chuyện trần gian. Trái lại Người khuyến dụ ta hãy điều hành giỏi, quản lý tốt “việc nhỏ” ấy để cũng xứng đáng quản lý những việc lớn. Thay vì là một lời khuyên hãy lãng phí hay phung phá, câu đầu tiên này của Đức Giê-su (tiếp sau dụ ngôn) là một sự kêu mời hãy quản lý cách thông minh tài sản trần thế của ta.
Trước Các Mác rất lâu, Đức Giê-su đã khẳng quyết tiền bạc “tha hóa”, “làm vong thân” con người. Nó không phải là của cải đích thực cho ta. Người ta có thể có nhiều tiền… mà vẫn xấu xa, ích kỷ, ác độc. Thực tế chứng minh điều ấy. Sự giàu có vật chất đâu khiến cho một con người trở nên giá trị, tốt lành, thông minh, hạnh phúc… Chẳng phải “đô-la”, “xế xịn” làm nên giá trị của một người chồng chưa cưới hay đã cưới rồi. Bất hạnh cho cô gái buông mình chạy theo những thứ hời hợt phù phiếm ấy như một chọn lựa cho cuộc đời mình.
Jean Paul Getty (1892-1976), nhà công nghiệp xăng dầu người Anh gốc Mỹ, được xem như một trong những người giàu nhất lịch sử, đã để lại một gia tài khoảng 20 tỷ USD. Bất chấp khối tài sản khổng lồ của mình, Getty khét tiếng là hà tiện, đặc biệt khi thương lượng tiền chuộc cho vụ bắt cóc cháu trai người Ý của ông vào năm 1973. Và ông đã 5 lần lấy vợ ! (theo Wikipedia).
Hãy tìm những của cải đích thực, Đức Giê-su bảo. Bởi lẽ, theo câu 9, tiền bạc mang tính bất chính (Nova Vulgata, CGKPV, BJ), bất lương (Nguyễn Thế Thuấn), giả dối (trompeur, TOB, Claude Tassin), bẩn thỉu (filthy, Christian Community Bible)…. Từ này trở đi trở lại 5 lần trên miệng Đức Giê-su ! Người muốn chúng ta đề phòng nó. Nó là một cái bẫy, chớ nên tin vào. Khôn ngoan bình dân đã biết nhận định như thế khi bảo : “Tiền bạc chẳng làm nên hạnh phúc.” Nhưng còn hơn thế nữa. Tiền bạc bất chính vì có thể xảy ra chuyện đó là hoa trái của bất công, áp bức, gian lận. “Của phi nghĩa có giàu đâu”, tục ngữ nói thế. Chớ để mình bị tiền bạc gài bẫy. Nó có thể trở thành một vị thần khiến ta tôn thờ mà Đức Giê-su gọi là Mammon, một từ gốc Phê-ni-xi chỉ sự an toàn và ổn định kinh tế, thành công và huy hoàng cuộc sống. Bằng cách đối chiếu nó với Thiên Chúa (c.13), Đức Giê-su biến nó thành một loại ngẫu tượng. Do đó, như thể có hai tôn giáo đối lập, như thể có hai lòng trung thành, hai lựa chọn cơ bản : một bên là lựa chọn lòng yêu thương và tình huynh đệ quảng đại vốn là tôn giáo đích thực và thiên linh; bên kia ngược lại là logic thuần túy của sở hữu, của lợi nhuận như một mục đích tự thân, của sự ích kỷ là nền tảng của tôn giáo thờ Satan và ngẫu tượng, thờ Thần Tài như văn hóa Việt gọi. Đức Giê-su kịch liệt tấn công ảo tưởng là có thể đồng thời đứng về cả hai phía, phía Thiên Chúa và phía của cải.
Xuyên suốt các trang sách của mình, Lu-ca khẩn thiết lặp đi lặp lại về sự cần thiết của việc chọn phe này : của cải là trở ngại chính cho việc bước vào Vương quốc Thiên Chúa.
2- Tiền bạc tuy thế vẫn có thể “phục vụ”.
“Hãy dùng Tiền Của bất chính mà tạo lấy bạn bè”, Đức Giê-su dám nói vậy. Câu chuyện kể trong dụ ngôn được cố ý làm cho trớ trêu và khôi hài. Vì Đức Giê-su muốn lôi kéo sự chú ý. Nhưng bài học rút ra từ đó thì chói lọi và rõ rệt.
Viên quản gia phá hoại tài sản của chủ bị đòi hỏi thanh toán sổ sách trước khi nghỉ việc. Ở khúc quanh bi đát này của cuộc đời, anh ta đã biết tìm ra cách nhanh chóng, với khôn ngoan và quyết tâm cực độ, con đường duy nhất dẫn đến thoát nạn, tấm ván có thể cứu khỏi đắm tàu : đó là hy sinh không lấy phần trăm (tiền hoa hồng, thay đổi ít nhiều tùy loại) những thứ cho vay mà quản gia được hưởng theo quy định của pháp luật địa phương đương thời (kết luận của nhiều nhà nghiên cứu cổ luât). Việc này khiến các con nợ hưởng lợi dễ dàng đón tiếp anh ta về sau, còn trước mắt là lời khen ngợi của chủ cũ (c. 8).
Rõ ràng Đức Giê-su có ý trình bày hành động của viên quản gia, cách thức nhanh chóng mà nó được tiến hành và khai triển, như điển hình của "con cái thế gian" để làm gương cho “con cái sự sang.” (c. 8b). Người như muốn cảnh báo : "Hỡi con cái sự sáng, sao anh em lại không hiểu được tính cấp bách của thời điểm mình đang sống? Sao anh em cứ trơ lỳ, xa tránh và phân tâm, mà không tìm đến phương thuốc mạnh mẽ và quyết định là hoán cải và tích cực lắng nghe lời Tin Mừng?" Đó là với của cải của mình (bất chính hay trung thực), hãy tạo cho mình nhiều bạn hữu giữa những kẻ nghèo khổ, bé mọn và túng thiếu bằng cách bố thí và giúp đỡ; vì chính họ sẽ dẫn chúng ta vào Vương quốc Thiên Chúa, một khi chúng ta từ bỏ gánh nặng của cải vốn cản bước chúng ta đến với Người (c.9). Như câu tục ngữ nhà đạo : “Ở thế gian, người giàu giúp kẻ nghèo; trên Thiên đàng, người nghèo giúp kẻ giàu lại.”
Như thế, Đức Giê-su mạnh mẽ khẳng định rằng tiền bạc tự bản chất không xấu. Nó chỉ xấu, theo kiểu nói của một câu tục ngữ, khi làm ông chủ, nhưng tốt khi làm đầy tớ. Nó có thể phục vụ. Và Người đã đưa ra một lời khen ngợi nghịch lý đối với nó, bằng cách cho thấy việc sử dụng tốt đồng tiền. Lối sử dụng này, chính là chia sẻ nó, tạo lấy bạn bè nhờ nó như nói trên. Tiền bạc là tốt, khi nó tạo nên niềm vui cho tha nhân, và vì thế cũng cho kẻ ban tặng.
Vậy bạn đã làm gì đối với bạc tiền của bạn? Nó đã phục vụ bạn trong việc gì? Nó có ích đối với bạn thế nào? Làm sao biến tiền bạc vốn hay phá hoại thành yếu tố tích cực và xây dựng? Rốt cục, Đức Giê-su xem ra muốn nói : càng tốt nếu tài khoản ngân hàng của bạn đầy lên, miễn đầy lên một cái thì liền cạn kiệt qua việc phục vụ, cứu trợ.
Dĩ nhiên, mọi lời khuyên đầy lương tri ấy cần lấy lương tri mà giải thích. Một cha gia đình, một chủ doanh nghiệp… trước tiên phải quản lý của cải mình để “tạo lấy bạn bè” nhất định trong gia đình, và trong những ai được mình quản lý. Vâng, điều đó là rất tích cực. Bác ái khởi sự từ người thân thuộc. Nhưng không chỉ dừng lại tại đó mà phải lan tỏa đến mọi người, nhất là những kẻ bất hạnh, những kẻ không trả được cho bạn đời này nhưng ở đời sau (x. Lc 14,12-14).
1Khi ấy, Đức Giê-su nói với các môn đệ rằng : “Một nhà phú hộ kia có một người quản gia. Người ta tố cáo với ông là anh này đã phung phí của cải nhà ông. 2Ông mới gọi anh ta đến mà bảo : “Tôi nghe người ta nói gì về anh đó? Công việc quản lý của anh, anh tính sổ đi, vì từ nay anh không được làm quản gia nữa !” 3Người quản gia liền nghĩ bụng : “Mình sẽ làm gì đây? Vì ông chủ đã cất chức quản gia của mình rồi. Cuốc đất thì không nổi, ăn mày thì hổ ngươi. 4Mình biết phải làm gì rồi, để sau khi mất chức quản gia, sẽ có người đón rước mình về nhà họ.”
4“Anh ta liền cho gọi từng con nợ của chủ đến, và hỏi người thứ nhất : ‘Bác nợ chủ tôi bao nhiêu vậy?’ 6Người ấy đáp : ‘Một trăm thùng dầu ô-liu.’ Anh ta bảo : ‘Bác cầm lấy biên lai của bác đây, ngồi xuống mau, viết năm chục thôi.’ 7Rồi anh ta hỏi người khác : ‘Còn bác, bác nợ bao nhiêu vậy?’ Người ấy đáp : ‘Một ngàn giạ lúa.’ Anh ta bảo : ‘Bác cầm lấy biên lai của bác đây, viết lại tám trăm thôi.’ 8Và ông chủ khen tên quản gia bất lương đó đã hành động khôn khéo. Quả thế, con cái đời này khôn khéo hơn con cái ánh sáng khi xử sự với người đồng loại.
9“Phần Thầy, Thầy bảo cho anh em biết : hãy dùng Tiền Của bất chính mà tạo lấy bạn bè, phòng khi hết tiền bạc, họ sẽ đón rước anh em vào nơi ở vĩnh cửu. 10Ai trung tín trong việc rất nhỏ, thì cũng trung tín trong việc lớn; ai bất lương trong việc rất nhỏ, thì cũng bất lương trong việc lớn. 11Vậy nếu anh em không trung tín trong việc sử dụng Tiền Của bất chính, thì ai sẽ tín nhiệm mà giao phó của cải chân thật cho anh em? 12Và nếu anh em không trung tín trong việc sử dụng của cải người khác, thì ai sẽ ban cho anh em của cải dành riêng cho anh em?
13“Không gia nhân nào có thể làm tôi hai chủ, vì hoặc sẽ ghét chủ này mà yêu chủ kia, hoặc sẽ gắn bó với chủ này mà khinh dể chủ nọ. Anh em không thể vừa làm tôi Thiên Chúa vừa làm tôi Tiền Của được.”
TIỀN BẠC : ÔNG CHỦ HAY ĐẦY TỚ?
Trong tâm trí mình, chúng ta thường có xu hướng chỉ giữ lại những đoạn Tin Mừng trong đó Đức Giê-su khuyên nhủ sống khó nghèo và kết án sự giàu sang : “Phúc cho anh em là những kẻ khó nghèo… Khốn cho các ngươi là những kẻ giàu có….” (x. Lc 6,20-26). Thế nhưng, tư tưởng của Đức Giê-su, dĩ nhiên luôn đòi hỏi, vẫn chứa nhiều sắc thái, nhiều tiểu dị… và dụ ngôn “người quản gia khôn khéo” hôm nay, đầy tinh tế và hóm hỉnh, cũng như vài câu giải thích của Người tiếp đó, cho chúng ta một số giáo huấn về bản chất tiền bạc và một số chỉ dẫn về việc sử dụng bạc tiền.
1- Tiền bạc không phải là công chuyện lớn lao nhất.
“Ai trung tín trong việc rất nhỏ (tức chuyện tiền bạc), thì cũng trung tín trong việc lớn” (c.10). Theo văn mạch, câu này nhắm giải thích dụ ngôn. Sự bất trung bất tín của viên quản gia đối với chủ mình (khiến anh ta bị đuổi việc) nêu bật lòng trung tín cần có để điều hành, quản lý những chuyện lớn hơn. “Công chuyện lớn”, đối với Đức Giê-su, đó là đạt cho được sự sống đời đời, mà Người gọi là vào “nơi ở vĩnh cửu” (c.9).
Tiền bạc đúng là không phải chuyện lớn, đành thú nhận vậy ! Tuy nhiên, sau khi đưa ra nhận định ấy, Đức Giê-su chẳng kết luận rằng chúng ta có thể hờ hững những công chuyện trần gian. Trái lại Người khuyến dụ ta hãy điều hành giỏi, quản lý tốt “việc nhỏ” ấy để cũng xứng đáng quản lý những việc lớn. Thay vì là một lời khuyên hãy lãng phí hay phung phá, câu đầu tiên này của Đức Giê-su (tiếp sau dụ ngôn) là một sự kêu mời hãy quản lý cách thông minh tài sản trần thế của ta.
Trước Các Mác rất lâu, Đức Giê-su đã khẳng quyết tiền bạc “tha hóa”, “làm vong thân” con người. Nó không phải là của cải đích thực cho ta. Người ta có thể có nhiều tiền… mà vẫn xấu xa, ích kỷ, ác độc. Thực tế chứng minh điều ấy. Sự giàu có vật chất đâu khiến cho một con người trở nên giá trị, tốt lành, thông minh, hạnh phúc… Chẳng phải “đô-la”, “xế xịn” làm nên giá trị của một người chồng chưa cưới hay đã cưới rồi. Bất hạnh cho cô gái buông mình chạy theo những thứ hời hợt phù phiếm ấy như một chọn lựa cho cuộc đời mình.
Jean Paul Getty (1892-1976), nhà công nghiệp xăng dầu người Anh gốc Mỹ, được xem như một trong những người giàu nhất lịch sử, đã để lại một gia tài khoảng 20 tỷ USD. Bất chấp khối tài sản khổng lồ của mình, Getty khét tiếng là hà tiện, đặc biệt khi thương lượng tiền chuộc cho vụ bắt cóc cháu trai người Ý của ông vào năm 1973. Và ông đã 5 lần lấy vợ ! (theo Wikipedia).
Hãy tìm những của cải đích thực, Đức Giê-su bảo. Bởi lẽ, theo câu 9, tiền bạc mang tính bất chính (Nova Vulgata, CGKPV, BJ), bất lương (Nguyễn Thế Thuấn), giả dối (trompeur, TOB, Claude Tassin), bẩn thỉu (filthy, Christian Community Bible)…. Từ này trở đi trở lại 5 lần trên miệng Đức Giê-su ! Người muốn chúng ta đề phòng nó. Nó là một cái bẫy, chớ nên tin vào. Khôn ngoan bình dân đã biết nhận định như thế khi bảo : “Tiền bạc chẳng làm nên hạnh phúc.” Nhưng còn hơn thế nữa. Tiền bạc bất chính vì có thể xảy ra chuyện đó là hoa trái của bất công, áp bức, gian lận. “Của phi nghĩa có giàu đâu”, tục ngữ nói thế. Chớ để mình bị tiền bạc gài bẫy. Nó có thể trở thành một vị thần khiến ta tôn thờ mà Đức Giê-su gọi là Mammon, một từ gốc Phê-ni-xi chỉ sự an toàn và ổn định kinh tế, thành công và huy hoàng cuộc sống. Bằng cách đối chiếu nó với Thiên Chúa (c.13), Đức Giê-su biến nó thành một loại ngẫu tượng. Do đó, như thể có hai tôn giáo đối lập, như thể có hai lòng trung thành, hai lựa chọn cơ bản : một bên là lựa chọn lòng yêu thương và tình huynh đệ quảng đại vốn là tôn giáo đích thực và thiên linh; bên kia ngược lại là logic thuần túy của sở hữu, của lợi nhuận như một mục đích tự thân, của sự ích kỷ là nền tảng của tôn giáo thờ Satan và ngẫu tượng, thờ Thần Tài như văn hóa Việt gọi. Đức Giê-su kịch liệt tấn công ảo tưởng là có thể đồng thời đứng về cả hai phía, phía Thiên Chúa và phía của cải.
Xuyên suốt các trang sách của mình, Lu-ca khẩn thiết lặp đi lặp lại về sự cần thiết của việc chọn phe này : của cải là trở ngại chính cho việc bước vào Vương quốc Thiên Chúa.
2- Tiền bạc tuy thế vẫn có thể “phục vụ”.
“Hãy dùng Tiền Của bất chính mà tạo lấy bạn bè”, Đức Giê-su dám nói vậy. Câu chuyện kể trong dụ ngôn được cố ý làm cho trớ trêu và khôi hài. Vì Đức Giê-su muốn lôi kéo sự chú ý. Nhưng bài học rút ra từ đó thì chói lọi và rõ rệt.
Viên quản gia phá hoại tài sản của chủ bị đòi hỏi thanh toán sổ sách trước khi nghỉ việc. Ở khúc quanh bi đát này của cuộc đời, anh ta đã biết tìm ra cách nhanh chóng, với khôn ngoan và quyết tâm cực độ, con đường duy nhất dẫn đến thoát nạn, tấm ván có thể cứu khỏi đắm tàu : đó là hy sinh không lấy phần trăm (tiền hoa hồng, thay đổi ít nhiều tùy loại) những thứ cho vay mà quản gia được hưởng theo quy định của pháp luật địa phương đương thời (kết luận của nhiều nhà nghiên cứu cổ luât). Việc này khiến các con nợ hưởng lợi dễ dàng đón tiếp anh ta về sau, còn trước mắt là lời khen ngợi của chủ cũ (c. 8).
Rõ ràng Đức Giê-su có ý trình bày hành động của viên quản gia, cách thức nhanh chóng mà nó được tiến hành và khai triển, như điển hình của "con cái thế gian" để làm gương cho “con cái sự sang.” (c. 8b). Người như muốn cảnh báo : "Hỡi con cái sự sáng, sao anh em lại không hiểu được tính cấp bách của thời điểm mình đang sống? Sao anh em cứ trơ lỳ, xa tránh và phân tâm, mà không tìm đến phương thuốc mạnh mẽ và quyết định là hoán cải và tích cực lắng nghe lời Tin Mừng?" Đó là với của cải của mình (bất chính hay trung thực), hãy tạo cho mình nhiều bạn hữu giữa những kẻ nghèo khổ, bé mọn và túng thiếu bằng cách bố thí và giúp đỡ; vì chính họ sẽ dẫn chúng ta vào Vương quốc Thiên Chúa, một khi chúng ta từ bỏ gánh nặng của cải vốn cản bước chúng ta đến với Người (c.9). Như câu tục ngữ nhà đạo : “Ở thế gian, người giàu giúp kẻ nghèo; trên Thiên đàng, người nghèo giúp kẻ giàu lại.”
Như thế, Đức Giê-su mạnh mẽ khẳng định rằng tiền bạc tự bản chất không xấu. Nó chỉ xấu, theo kiểu nói của một câu tục ngữ, khi làm ông chủ, nhưng tốt khi làm đầy tớ. Nó có thể phục vụ. Và Người đã đưa ra một lời khen ngợi nghịch lý đối với nó, bằng cách cho thấy việc sử dụng tốt đồng tiền. Lối sử dụng này, chính là chia sẻ nó, tạo lấy bạn bè nhờ nó như nói trên. Tiền bạc là tốt, khi nó tạo nên niềm vui cho tha nhân, và vì thế cũng cho kẻ ban tặng.
Vậy bạn đã làm gì đối với bạc tiền của bạn? Nó đã phục vụ bạn trong việc gì? Nó có ích đối với bạn thế nào? Làm sao biến tiền bạc vốn hay phá hoại thành yếu tố tích cực và xây dựng? Rốt cục, Đức Giê-su xem ra muốn nói : càng tốt nếu tài khoản ngân hàng của bạn đầy lên, miễn đầy lên một cái thì liền cạn kiệt qua việc phục vụ, cứu trợ.
Dĩ nhiên, mọi lời khuyên đầy lương tri ấy cần lấy lương tri mà giải thích. Một cha gia đình, một chủ doanh nghiệp… trước tiên phải quản lý của cải mình để “tạo lấy bạn bè” nhất định trong gia đình, và trong những ai được mình quản lý. Vâng, điều đó là rất tích cực. Bác ái khởi sự từ người thân thuộc. Nhưng không chỉ dừng lại tại đó mà phải lan tỏa đến mọi người, nhất là những kẻ bất hạnh, những kẻ không trả được cho bạn đời này nhưng ở đời sau (x. Lc 14,12-14).