Jonathan Liedl của hãng tin National Catholic Register, ngày 28 tháng 8 năm 2025, nhận định rằng: Trong ba tháng đầu tiên trên cương vị giáo hoàng, Đức Lêô XIV đã không ban hành bất cứ thay đổi đáng kể nào đối với quy chế của Thánh lễ La Tinh Truyền thống (TLM). Traditionis Custodes, chính sách năm 2021 của Đức Giáo Hoàng Phanxicô kêu gọi các hạn chế như loại bỏ phụng vụ tiền Công đồng khỏi tất cả các nhà thờ giáo xứ, vẫn còn hiệu lực.
Nhưng một điều khác liên quan đến Thánh lễ La Tinh Truyền thống đã thay đổi dưới thời Đức Giáo Hoàng Lêô: cuộc đàm luận.
Kể từ khi Đức Giáo Hoàng mới được bầu vào ngày 8 tháng 5, một số giám mục trước đây từng im lặng dưới thời Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã lên tiếng ủng hộ việc cử. Một số nhà lãnh đạo Giáo hội, bao gồm cả các Hồng Y cấp cao, đã kêu gọi Đức Giáo Hoàng Lêô XIV xem xét lại những hạn chế áp đặt lên phụng vụ truyền thống, trong khi những người khác chỉ trích một số lý do hạn chế việc cử hành Thánh lễ Truyền thống ngay từ đầu.
Mới đây nhất là Đức Giám Mục Earl Fernandes của Columbus, Ohio, người dường như đã thách thức lý lẽ được nêu ra về việc hạn chế Thánh lễ Truyền thống trong một cuộc phỏng vấn ngày 25 tháng 8 với Catholic World Report.
Trong khi Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã viết trong một lá thư kèm theo Traditionis Custodes rằng phụng vụ tiền Công đồng đã bị những người bác bỏ Công đồng Vatican II lợi dụng, Đức Giám Mục Fernandes chia sẻ rằng "không có gì mang tính ý thức hệ" trong trải nghiệm của chính ngài khi cử hành Thánh lễ Truyền thống, bắt đầu từ năm 2007.
Ngài nói: "Chúng tôi muốn dâng Thánh lễ để đáp ứng nhu cầu mục vụ của giáo dân. Đó là một phần tuyệt đẹp trong truyền thống của Giáo hội."
Đầu tháng này, Đức Hồng Y Kurt Koch, Tổng Trưởng Bộ Cổ Võ Hiệp Nhất Kitô Giáo, đã có những ý kiến khác nhau về Thánh Lễ Truyền Thống (Thánh lễ Latinh Truyền thống). Ngài nói với trang web Công Giáo Đức Kath.net rằng ngài hy vọng Đức Giáo Hoàng Lêô XIV sẽ noi gương Đức Giáo Hoàng Bênêđictô XVI trong việc mở rộng quyền tiếp cận Thánh Lễ này với Tự Sắc Summorum Pontificum năm 2007. Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã thực sự đảo ngược đường hướng.
Vị Hồng Y người Thụy Sĩ nói: “Về vấn đề này, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã chọn một con đường rất hạn chế. Chắc chắn sẽ rất đáng mong muốn mở lại cánh cửa hiện đang đóng chặt hơn một chút.”
Tương tự, Đức Hồng Y William Goh của Singapore, người đã thực thi tối thiểu Traditionis Custodes trong tổng giáo phận của mình nhưng trước đây chưa từng công khai chỉ trích, đã phát biểu vào ngày 22 tháng 5 rằng ngài “không thấy lý do gì để ngăn cản những người thích Thánh Lễ Tridentine,” vì họ “không làm điều gì sai trái hay tội lỗi.”
Và Đức Giám Mục Paul Reed, Giám Mục Phụ Tá của Tổng giáo phận Boston, đã công khai bày tỏ sự trân trọng của mình đối với Thánh lễ Latinh Truyền thống khi chia sẻ trong một bài đăng trên mạng xã hội ngày 2 tháng 7 rằng ngài đã "khóc" sau khi cử hành phụng vụ cổ xưa lần đầu tiên.
Mặc dù một số nhà lãnh đạo Giáo hội, như Đức Hồng Y Raymond Burke và Đức Hồng Y Gerhard Müller, từ lâu đã công khai phản đối Traditionis Custodes — và vẫn đang tiếp tục làm như vậy — nhưng họ đã được biết đến là những người chỉ trích thẳng thắn triều đại giáo hoàng Phanxicô.
Ngược lại, sự ủng hộ công khai đối với Thánh lễ Latinh Truyền thống từ những nhân vật ôn hòa hơn như Đức Hồng Y Goh, Đức Hồng Y Koch và Đức Giám Mục Fernandes là một diễn biến mới sau thời Đức Phanxicô.
Vậy, điều gì có thể được rút ra từ sự thay đổi rõ ràng này trong hàng giáo phẩm của Giáo hội?
Một lý thuyết cho rằng việc các giám mục ôn hòa mới công khai ủng hộ Thánh lễ Latinh Truyền thống là một dấu hiệu cho thấy chính Đức Giáo Hoàng Leo XIV ủng hộ việc nới lỏng các hạn chế. Suy cho cùng, Đức Giáo Hoàng mới đã thể hiện sự thành thạo tiếng Latinh trong phụng vụ, mặc lễ phục truyền thống hơn và nhấn mạnh sự cần thiết phải khôi phục lại cảm giác huyền nhiệm và tôn kính trong việc thờ phượng. Có lẽ các giám mục ủng hộ Thánh lễ Latinh Truyền thống giờ đây sẵn sàng lên tiếng hơn vì họ biết rằng Đức Giáo Hoàng Leo đứng về phía họ.
Nhưng những diễn biến khác cho thấy kết luận đó đi quá xa; cụ thể là, việc các hạn chế đối với Thánh lễ Latinh Truyền thống theo đúng Traditionis Custodes vẫn tiếp tục diễn ra trong triều đại giáo hoàng của Đức Leo XIV.
Đức Tổng Giám Mục Edward Weisenburger của Detroit đã tiến hành kế hoạch hạn chế Thánh lễ Latinh Truyền thống trong tổng giáo phận của ngài, giới hạn phụng vụ tại bốn địa điểm ngoài giáo xứ kể từ ngày 1 tháng 7. Tương tự, mặc dù bị trì hoãn sau phản ứng dữ dội của công chúng, Đức Giám Mục Michael Martin của Charlotte, Bắc Carolina, đang tiến hành kế hoạch hạn chế quyền tiếp cận Thánh lễ Latinh Truyền thống trong giáo phận của ngài xuống còn một nhà nguyện duy nhất được dành riêng vào ngày 2 tháng 10.
Nếu Đức Giáo Hoàng Leo XIV được biết đến trong hàng giáo phẩm là người ủng hộ việc nới lỏng các hạn chế của Traditionis Custodes, thì dường như không có khả năng nhiều giám mục sẽ háo hức ngăn cản ngài - đặc biệt là khi Giáo phận Charlotte đang đầu tư 700,000 đô la vào nhà nguyện Thánh lễ Latinh Truyền thống của mình.
Và thực sự, Đức Hồng Y Koch đã nói trong lời kêu gọi tăng cường quyền tiếp cận Thánh lễ Latinh Truyền thống rằng ngài không muốn "gieo hy vọng hão huyền", vì ngài chưa thảo luận vấn đề này với Đức Giáo Hoàng Leo.
Nhưng mặc dù các cuộc đàm luận cởi mở hơn xung quanh Thánh lễ Latinh Truyền thống có thể không phải là dấu hiệu chắc chắn cho thấy Đức Giáo Hoàng Leo có quan điểm phụng vụ khác với Đức Giáo Hoàng Phanxicô, nhưng chúng cho thấy ngài khác biệt ở một điểm quan trọng: phong cách lãnh đạo.
Tóm lại, Đức Leo, như nhà báo Công Giáo George Weigel đã lưu ý, là "một người biết lắng nghe". Ngài được cho là kiên nhẫn, tham vấn rộng rãi và cởi mở với sự thuyết phục.
Cha Anthony Pizzo, dòng Augustinô, người từng học tại Đại học Villanova với Đức Giáo Hoàng Leo tương lai, nói với Reuters: "Đây sẽ là phương thức hoạt động của ngài".
Điều này đánh dấu một sự thay đổi so với phong cách lãnh đạo được kiểm soát chặt chẽ hơn của Đức Phanxicô, vốn hạn chế các bình luận công khai từ hàng giáo phẩm về một số chủ đề nhất định.
Thực tế, ngay sau khi Đức Leo được bầu, Đức Hồng Y Michael Czerny đã nói rằng phong cách của Đức Giáo Hoàng mới "có thể còn bao quát hoặc dễ tiếp cận hơn Đức Phanxicô". Những nhận xét này càng nổi bật hơn khi phát xuất từ Đức Hồng Y Czerny, người được Đức Phanxicô bổ nhiệm làm Tổng trưởng Bộ Phát triển Con người Toàn diện và là một người bạn tâm giao của Đức Giáo Hoàng quá cố.
Chính cảm giác cởi mở của Đức Giáo Hoàng này có thể là nguyên nhân đằng sau hiện trạng mới của Thánh lễ Latinh Truyền thống. Các vị giám mục ôn hòa hơn như Hồng Y Koch và Goh sẵn sàng phản đối Traditionis Custodes mà không sợ bị Giáo hoàng trả đũa, trong khi những vị như Tổng giám mục Weisenburger và Giám mục Martin cảm thấy họ có toàn quyền áp dụng các hạn chế của mình.
Nhưng phong cách lắng nghe kiên nhẫn của Đức Giáo Hoàng Leo không có nghĩa là ngài sẽ không đưa ra bất cứ quyết định mới nào về quyền tiếp cận Thánh lễ Latinh Truyền thống. Và với mong muốn thúc đẩy sự hiệp nhất của Giáo hội, Đức Giáo Hoàng mới có thể sẽ xem xét nghiêm túc các bằng chứng và quan điểm mới khi ngài cân nhắc các bước tiếp theo của ngài.
Ví dụ, Đức Giáo Hoàng Leo có thể xem xét lại cuộc khảo sát mà Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã thực hiện về quan điểm của hàng giáo phẩm về Thánh lễ Latinh Truyền thống, đặc biệt là nếu, như các tài liệu bị rò rỉ gần đây cho thấy, các giám mục ủng hộ hơn những gì Đức Giáo Hoàng Phanxicô dường như gợi ý khi ngài ban hành Traditionis Custodes.
Ngoài ra, Đức Giáo Hoàng Leo XIV có thể trực tiếp tìm kiếm các cuộc đàm luận với những người ủng hộ Thánh lễ Latinh Truyền thống, những người đã bị gạt ra ngoài lề dưới thời Đức Phanxicô — có lẽ giống như những gì ngài đã làm với Đức Hồng Y Burke trong buổi tiếp kiến riêng tại Vatican vào ngày 25 tháng 8.
Điều rõ ràng là Đức Giáo Hoàng Leo XIV đã mở ra một bầu không khí mới, cởi mở hơn trong hàng giáo phẩm của Giáo hội, cho phép tự do ngôn luận hơn về các chủ đề trước đây bị cấm kỵ như quyền tiếp cận Thánh lễ Latinh Truyền thống.
Điều này có thể không có nghĩa là những người ủng hộ phụng vụ tiền Công đồng sẽ đạt được chính xác những gì họ muốn. Nhưng nó có thể cho thấy rằng ít nhất họ sẽ được lắng nghe.