Cha Raymond J. de Souza, trên Catholic Things, Thứ bảy, ngày 26 tháng 4 năm 2025, cho rằng : Các vị giáo hoàng gần đây biết cách chết theo phụng vụ.
Cái chết của Đức Giáo Hoàng Phanxicô là cái chết “tuần bát nhật” thứ tư trong số sáu vị giáo hoàng gần đây. Đức Thánh Cha qua đời vào Thứ Hai Phục sinh, ngày thứ hai của tuần bát nhật Phục sinh.
Thánh Gioan XXIII qua đời vào ngày sau Lễ Hiện xuống năm 1963, vào thời điểm đó là ngày thứ hai của tuần bát nhật Hiện xuống (nay là lễ Đức Mẹ Maria, Mẹ của Giáo hội).
Năm 2005, Thánh Gioan Phaolô Cả qua đời vào đêm vọng của tuần bát nhật Phục sinh, Chúa Nhật Lòng Thương Xót Chúa. Đức Giáo Hoàng Benedict qua đời vào ngày 31 tháng 12 năm 2022, đêm vọng của tuần bát nhật Giáng sinh, lễ Đức Mẹ Maria, Mẹ Thiên Chúa.
Thánh Phaolô VI không qua đời trong tuần bát nhật lớn, mà vào ngày lễ Biến hình, ngày 6 tháng 8 năm 1978, một ngày thích hợp để ra đi vinh quang.
Sau khi Đức Giáo Hoàng Phanxicô trở về từ bệnh viện vào cuối tháng 3, các bác sĩ của ngài báo cáo rằng ngài đã suýt chết hai lần, và đôi khi yếu đến mức ngài chỉ có thể ký các văn bản chính thức bằng chữ cái đầu “F” thay vì tên của mình. Ngài yếu và hầu như không thể nói trong các lần xuất hiện trước công chúng. Có khả năng đây sẽ là Tuần Thánh cuối cùng của ngài. Mặc dù không mong đợi ngài sẽ qua đời vào sáng Thứ Hai Phục Sinh, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã phải quyết định cách ngài sẽ dành Tuần Thánh cuối cùng của cuộc đời mình. Ngài đã làm điều đó một cách đáng ngưỡng mộ.
Đó là tiếng vang của Tuần Thánh hai mươi năm trước, khi Thánh Gioan Phaolô quá ốm để tham dự bất cứ nghi lễ phụng vụ nào; thực sự quá yếu để rời khỏi căn hộ giáo hoàng. Ngài đã đến cửa sổ của mình trong Tông điện để ban phép lành Urbi et Orbi vào Chúa Nhật Phục Sinh nhưng, mặc dù đã cố gắng, ngài vẫn không thể nói được.
Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã khỏe hơn và mặc dù không biết rằng mình sẽ bị đột quỵ vào sáng thứ Hai, nhưng rõ ràng là ngài đang chuẩn bị cho cái chết. Ngài đã sống Tuần Thánh cuối cùng của mình theo cách rất riêng tư, sử dụng sức lực còn lại của mình theo những cách thể hiện trái tim mình.
Vào Chúa Nhật Lễ Lá, ngài được đưa đến Nhà thờ Thánh Phêrô vào cuối Thánh lễ để chào đón các tín hữu. Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã không cử hành Thánh lễ trước công chúng trong gần ba năm do bệnh tật, nhưng đã có mặt nhiều lần để chủ trì và thuyết giảng. Mặc dù điều đó giờ đây đã trở nên không thể, nhưng Đức Thánh Cha vẫn muốn tham gia cùng các tín hữu, dù chỉ trong thời gian ngắn. Ngay từ đầu triều đại giáo hoàng của mình, Đức Phanxicô đã có niềm tin sâu sắc rằng một phần quan trọng trong thừa tác vụ của ngài chỉ đơn giản là hiện diện. Điều đó thể hiện rõ nhất trong một số chuyến đi của ngài, như khi ngài nói với những người sống sót sau cơn bão ở Philippines rằng: "Tôi cảm thấy rằng mình phải ở đây".
Trước Tuần Thánh, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã có những chuyến viếng thăm riêng đến Nhà thờ Thánh Phêrô, để cầu nguyện trước Bàn thờ Ngai tòa Thánh Phêrô, cũng như tại mộ của Thánh Piô X. Sau khi viếng thăm mộ của những người tiền nhiệm, ngài đã đến Nhà thờ Đức Bà Cả vào đêm trước Tuần Thánh, để cầu nguyện trước bức ảnh Salus Populi Romani. Ngôi mộ của ngài đã được chuẩn bị gần đó. Ngài có coi đó là chuyến viếng thăm chuẩn bị đến mộ của chính mình không?
Ngài đã đến đó vào ngày đầu tiên trong triều đại giáo hoàng của mình, và hơn một trăm lần kể từ đó, bao gồm cả trước và sau mỗi chuyến đi. Ngài có thể đã nghĩ rằng một chuyến ra đi cuối cùng sắp xảy ra.
Trong Tuần Thánh, khi rõ ràng là Đức Thánh Cha sẽ không tham dự các nghi lễ chính, nhiều đại biểu Hồng Y đã được chỉ định. Vatican thường xuyên xử lý các vấn đề nghi thức như vậy - các Hồng Y tự động được sắp xếp theo thứ tự thâm niên nghiêm ngặt khi họ họp. Thay vào đó, Đức Phanxicô đã chọn hai Hồng Y đã nghỉ hưu từ các chức vụ thấp hơn cho Thánh lễ Dầu và Chúa Nhật Phục sinh. Đối với Tuần Thánh cuối cùng này, tình bạn cá nhân, không phải là tiền lệ chính thức, sẽ chiếm ưu thế.
Sau đó là chuyến viếng thăm đầy cảm động đến nhà tù Regina Coeli vào Thứ Năm Tuần Thánh. Kể từ Tuần Thánh đầu tiên của mình, chỉ hai tuần sau khi được bầu vào tháng 3 năm 2013, Đức Phanxicô đã chọn cử hành Thánh lễ Tiệc Ly bên ngoài Vatican, thường là trong nhà tù. Năm 2013, ngài đã đến trại giam thanh thiếu niên Casal del Marmo. Phong tục đó, mà ngài mang theo từ Buenos Aires đến Rome, nhấn mạnh rằng Chúa Giêsu đã bị giam cầm vào Thứ Năm Tuần Thánh. Có rất nhiều điều xảy ra vào Thứ Năm Tuần Thánh - Lễ Vượt Qua, Bí tích Thánh Thể, chức linh mục, sự đau khổ ở Gethsemane, vụ bắt giữ - đến nỗi việc giam cầm hiếm khi được chú ý. Đức Giáo Hoàng Phanxicô, giữ cuộc hẹn trong tù của ngài chưa đầy 96 giờ trước khi qua đời, đã cộng hưởng nhiều hơn với lời của Chúa Giêsu, "Ta đã ở trong tù, và các ngươi đã viếng thăm Ta".
Đối với Thứ Sáu Tuần Thánh, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã tự viết các bài suy niệm cho Via Crucis tại Đấu trường La Mã, mặc dù ngài không thể tham dự. Bốn mươi năm trước, Thánh Gioan Phaolô đã bắt đầu thói quen mời những nhân vật đáng chú ý viết các bài suy niệm. Ngài đã tự mình đảm nhận nhiệm vụ này cho Đại lễ 2000, và một lần nữa vào năm 2003. Năm 2000, ngài đã đến Jerusalem; năm 2003, ngài đã ở Rome hai mươi lăm năm. Ngài đã viết rằng “Via Crucis là một cái ôm tượng trưng giữa Jerusalem và Rome, Thành phố mà Chúa Giêsu yêu mến... và Thành phố của Tòa vị kế nhiệm Thánh Phêrô.”
Những bài suy niệm nổi tiếng nhất về Thứ Sáu Tuần Thánh được viết bởi Hồng Y Joseph Ratzinger vào năm 2005. Chúng được cầu nguyện tám ngày trước khi Đức Gioan Phaolô II qua đời. Lên án “sự ô uế trong Giáo hội, trong chức linh mục”, Via Crucis là một bước tiến tới cuộc bầu cử của Ratzinger.
Thứ Bảy Tuần Thánh năm nay là kỷ niệm hai mươi năm ngày bầu cử Đức Benedict, người được sinh ra và rửa tội vào Thứ Bảy Tuần Thánh năm 1927. Ngài sẽ suy tư rằng Thứ Bảy Tuần Thánh không chỉ là câu chuyện về cuộc đời của ngài, mà còn là câu chuyện của mọi người hành hương: “Chúng ta vẫn đang chờ đợi Lễ Phục sinh; chúng ta vẫn chưa đứng trong ánh sáng trọn vẹn, nhưng đang tiến về phía nó với sự tin tưởng trọn vẹn.”
Đức Giáo Hoàng Phanxicô kết thúc bài suy niệm Via Crucis của ngài bằng một lời từ biệt. Lời cầu nguyện cuối cùng bao gồm các trích dẫn từ ba thông điệp của ngài – Laudato Si’, Fratelli Tutti và Dilexit Nos. Như thể ngài đang đặt công việc của mình dưới chân Thánh giá. Đáng chú ý là không có nhắc nhở nào về thông điệp đầu tiên, Lumen Fidei, mà thực tế là công trình của Benedict. Sự giả vờ không còn cần thiết khi cái chết đã gần kề.
Vào Thứ Bảy Tuần Thánh, Phó Tổng thống JD Vance đã được vinh dự tiếp đón tại Vatican vào một ngày mà Vatican thường không tiếp khách. Rõ ràng là ông rất muốn đến Rome để tham dự Tam Nhật Thánh, gặp thủ tướng Ý vào Thứ Sáu Tuần Thánh – cũng rất kỳ lạ ở một quốc gia Công Giáo. Đó là cái cớ bịa đặt cho chuyến đi đến Rome, vì ông vừa gặp bà vào ngày hôm trước tại Phòng Bầu dục. Ông có thể chở bà về nhà trên Không lực Hai. Đó là hành vi ngoan đạo đáng yêu, mặc dù kỳ lạ, nên Đức Thánh Cha đã chiều theo. Quốc vụ khanh đã gặp Vance vào thứ Bảy, và chính Đức Giáo Hoàng đã gặp Vance vào Chúa Nhật.
Cuối cùng, sự xuất hiện trên ban công để ban phép lành Urbi et Orbi (do vị chưởng nghi đọc) và lời chúc phúc. Ngài đã hỏi y tá hộ tống của mình xem ngài có thể sắp xếp một chuyến đi quanh Quảng trường Thánh Phêrôbằng xe giáo hoàng không. Y tá trả lời là có. Sáng hôm sau, những lời cuối cùng của Đức Giáo Hoàng Phanxicô là, "Cảm ơn con vì đã đưa cha trở lại Quảng trường."
Tuần Thánh đã kết thúc như vậy, cũng như triều đại giáo hoàng, nơi nó bắt đầu, tại ban công của Nhà thờ Thánh Phêrô để ban phép lành Urbi et Orbi. Đó là một cái chết tốt đẹp, mang tính xây dựng và nhanh chóng một cách thương xót, chết theo nhịp điệu phụng vụ.
Ở Ý - và có lẽ trong gia đình người Ý mà Jorge Bergoglio lớn lên - Thứ Hai Phục sinh được gọi là Pasquetta, Lễ Phục sinh nhỏ. Lễ Phục sinh lớn phù hợp dành riêng cho Chúa Kitô; Lễ Phục sinh nhỏ phù hợp với vị linh mục.
Dominus protected eum, et vivificet eum, et beatum faciat eum in terra... Et Nunc in caelo. (Chúa gìn giữ ngài, duy trì mạng sống ngài, và làm ngài hạnh phúc trên mặt đất… Và giờ đây, trên thiên đàng)