Chiến lược đúng đắn của Hoa Kỳ cho các cuộc đàm phán Nga-Ukraine
Áp lực của Hoa Kỳ có thể đưa cuộc chiến đến hồi kết có thể chấp nhận được như thế nào



Thomas Wright (*), trên Foreign Affairs, ngày 24 tháng 2 năm 2025, nhận định rằng: Ukraine có đòn bẩy đáng kể trong các cuộc đàm phán sắp tới với Nga—miễn là Hoa Kỳ ủng hộ Kyiv và áp dụng chiến lược đàm phán tạo ra tình thế tiến thoái lưỡng nan thực sự cho Moscow. Sự ủng hộ của Hoa Kỳ đối với Ukraine đã bị đặt dấu hỏi trong những tuần gần đây sau một loạt bình luận của các quan chức chính quyền Trump đưa ra những nhượng bộ đơn phương cho Moscow và chỉ trích Ukraine. Các cuộc đàm phán song phương giữa Nga và Hoa Kỳ tại Riyadh đã làm gia tăng mối lo ngại ở Ukraine và Châu Âu. Nhưng những động thái này là một sự lựa chọn, không phải là một sự tất yếu. Một thỏa thuận tốt vẫn nằm trong tầm tay nếu Washington sẵn sàng theo đuổi nó.

Chính quyền Trump nên tham gia các cuộc đàm phán này với nhận thức rõ ràng về lợi ích của Hoa Kỳ, chẩn đoán đúng vấn đề cần giải quyết, xếp hạng ưu tiên các kết quả có thể xảy ra và chiến lược về cách thực hiện mục tiêu của mình. Nếu làm được như vậy, họ có thể đảm bảo một Ukraine tự do và độc lập với khả năng tự vệ và ngăn chặn các cuộc tấn công trong tương lai. Nếu Hoa Kỳ không giúp Ukraine khai thác lợi thế mà họ có vào đêm trước các cuộc đàm phán, họ sẽ trao cho Moscow một đường dây cứu sinh, mà họ sẽ không chỉ sử dụng trong nỗ lực thống trị Ukraine mà còn để gây tổn hại đến lợi ích của Hoa Kỳ trên hoàn cầu.

NGA DƯỚI ÁP LỰC

Trong năm cuối cùng của nhiệm kỳ, chính quyền Biden, nơi tôi giữ chức giám đốc cấp cao về hoạch định chiến lược tại Hội đồng An ninh Quốc gia, đã chuẩn bị cho Ukraine đàm phán vào năm 2025 bất kể ai thắng cử ở Hoa Kỳ năm 2024. Sau cuộc phản công không thành công năm 2023, chính quyền đã giúp Ukraine tạo ra ba hướng hành động làm suy yếu khả năng tiến hành chiến tranh vô thời hạn của Moscow và do đó gây áp lực buộc nước này phải đàm phán nghiêm túc.

Một hướng là ủng hộ chiến lược tiêu hao không đối xứng. Theo Bộ Quốc phòng, thương vong của Nga là hơn 700,000 người kể từ khi chiến tranh bắt đầu và trung bình 1,500 người mỗi ngày. Những nỗ lực của Moscow nhằm mở ra một đường ống quân đội mới từ Triều Tiên dường như đã thất bại, vì số thương vong của Triều Tiên quá cao đến mức Bình Nhưỡng không gửi thêm nhiều quân nữa. Theo đó, nếu muốn tiến hành một cuộc chiến tranh lâu dài, Tổng thống Nga Vladimir Putin đang phải đối mặt với viễn cảnh phải ra lệnh huy động quân vào cuối năm nay, điều mà ông đã cố gắng tránh để bảo vệ người dân Nga bình thường khỏi thực tế và nỗi đau của mặt trận. Hướng thứ hai là hỗ trợ chiến dịch tấn công lâu dài của Ukraine, ban đầu thông qua việc ủng hộ chương trình máy bay không người lái trong nước và sau đó là cung cấp ATACMS tầm xa. Và hướng thứ ba là tăng cường các lệnh trừng phạt đối với Nga, bao gồm cả 50 ngân hàng và lĩnh vực năng lượng của nước này, nhằm làm phức tạp thêm khả năng tài trợ cho một cuộc chiến tranh lâu dài của Moscow; một tác động là lạm phát tăng đột biến ở Nga, vượt quá 9.5 phần trăm, với lãi suất trên 21 phần trăm, vào cuối năm 2024.

Hoa Kỳ cũng đã gửi đủ đạn pháo, tên lửa, phòng không và xe chiến đấu để đưa Ukraine vào vị thế chiến đấu đến năm 2025. Khoản vay 50 tỷ đô la của đồng minh, tận dụng các tài sản có chủ quyền của Nga bị đóng băng, đã mang lại cho Ukraine một đường dây cứu sinh tài chính. Kết quả là Nga bị mắc kẹt. Moscow vẫn tìm cách thống trị Ukraine, nhưng họ chỉ giành được một phần lãnh thổ ở miền đông Ukraine với rất ít triển vọng đạt được lợi ích to lớn. Họ đã không thể khiến Ukraine sụp đổ thông qua các cuộc tấn công năng lượng trong mùa đông. Họ vẫn chưa giành lại được toàn bộ lãnh thổ của Nga do Ukraine chiếm giữ ở Kursk, hơn sáu tháng sau cuộc xâm lược của Ukraine. Và tất cả những điều này đã trở nên phức tạp hơn do sự sụp đổ của đồng minh của Nga là Bashar al-Assad ở Syria và khả năng chấm dứt sự hiện diện quân sự của họ tại đó.

LÝ DO VÌ SAO UKRAINE QUAN TRỌNG

Có một số nhà quan sát và nhà hoạch định chính sách, bao gồm cả chính quyền Trump, tin rằng kết quả của cuộc chiến ở Ukraine không quan trọng đối với Hoa Kỳ và an ninh châu Âu đã làm sao nhãng thách thức chiến lược chính của Hoa Kỳ là chống lại Trung Quốc. Tuy nhiên, ngay cả khi người ta xem xét lợi ích quốc gia của Hoa Kỳ thông qua lăng kính “Nước Mỹ trên hết” và thấy ít giá trị trong việc duy trì trật tự dựa trên luật lệ hoặc củng cố NATO, Hoa Kỳ có ít nhất bốn lợi ích cốt lõi trong việc ngăn chặn Nga giành chiến thắng ở Ukraine và đảm bảo một Ukraine tự do và có chủ quyền.

Đầu tiên, kể từ khi chiến tranh bắt đầu, Nga đã tăng cường đáng kể sự hợp tác với Trung Quốc, Bắc Triều Tiên và Iran. Nước này đã nhận được sự hỗ trợ quan trọng từ mỗi bên— bao gồm các công cụ máy móc, vi điện tử và quan hệ đối tác sản xuất chung để giúp tái thiết quân đội từ Trung Quốc; tên lửa và máy bay không người lái từ Iran; và pháo binh và binh lính từ Triều Tiên. Đổi lại, Điện Kremlin đã cung cấp hỗ trợ quân sự và công nghệ chưa từng có cho mỗi bên, vượt xa những gì họ từng cân nhắc trước đây. Sự hợp tác này là lâu dài và gây ra mối đe dọa thực sự đối với lợi ích của Hoa Kỳ. Nếu Nga thắng thế ở Ukraine, đó cũng sẽ là chiến thắng cho mỗi trong ba đối tác của mình, nếu không có họ, Moscow đã thua. Sự liên kết này của các đối thủ và đối thủ của Hoa Kỳ sẽ sâu sắc hơn, vì các đối tác của Nga nhận được sự đền đáp xứng đáng. Không có triển vọng nào về một thỏa thuận hòa bình gây chia rẽ giữa Nga và Trung Quốc—mối quan hệ giữa các nhà lãnh đạo của họ quá bền chặt. Trung Quốc, nói riêng, sẽ được khuyến khích bởi chiến thắng của Nga và có thể đưa ra kết luận về thiện chí của Hoa Kỳ trong việc gắn bó với một đối tác bất chấp mọi khó khăn.

Thứ hai, sự tồn tại của một Ukraine tự do và độc lập sẽ có lợi cho Hoa Kỳ. Quân đội Ukraine sẽ nổi lên sau chiến tranh với tư cách là lực lượng lớn thứ ba của châu Âu, sau Nga và Thổ Nhĩ Kỳ. Nước này đã đi tiên phong trong các phát triển công nghệ tiên tiến, đặc biệt là về chiến tranh máy bay không người lái và ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào chiến tranh. Nước này sẽ chia sẻ công nghệ này với Hoa Kỳ và giúp châu Âu tái thiết cơ sở công nghiệp quốc phòng của mình. Hoa Kỳ đã học được rất nhiều điều về tương lai của chiến tranh từ Ukraine. Ukraine có khả năng trở thành đồng minh mạnh mẽ và đáng tin cậy của Hoa Kỳ ở các khu vực khác trên thế giới, bao gồm cả Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, nơi nước này có thể tư vấn và củng cố các đồng minh của Hoa Kỳ.

Thứ ba, chiến thắng của Nga ở Ukraine sẽ làm tăng đáng kể mối đe dọa đối với một số quốc gia châu Âu ủng hộ Mỹ và chi một tỷ lệ phần trăm GDP cao cho quốc phòng. Những quốc gia này bao gồm Lithuania, quốc gia đã cam kết chi hơn 5 phần trăm GDP cho quốc phòng trong hai năm tới; Ba Lan, quốc gia đang trên đà đạt được 4.7 phần trăm; Latvia, quốc gia đạt 3.45 phần trăm; và Estonia, quốc gia đạt 3.2 phần trăm. Các nước Tây Âu sẽ không có đủ năng lực để ngăn chặn sự xâm lược của Nga trong nhiều năm, ngay cả khi họ ngay lập tức tăng chi tiêu quốc phòng, và họ cũng có khả năng thiếu ý chí. Hoa Kỳ không nên từ bỏ cam kết liên minh với các quốc gia có chủ quyền đang làm mọi thứ mà Washington yêu cầu vì những quốc gia khác ở Tây Âu không làm nhiều hơn.

Cuối cùng, và có lẽ quan trọng nhất, Hoa Kỳ có lợi ích trong một châu Âu ổn định và hòa bình. Châu Âu là nguồn đầu tư nước ngoài lớn nhất và là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Hoa Kỳ, đồng thời là đồng minh chủ chốt có chung quan điểm với Hoa Kỳ về các vấn đề cốt lõi trong chính trị thế giới. Nếu đàm phán diễn ra không như mong đợi và dẫn đến chiến thắng của Nga, điều này sẽ tạo ra một hố đen địa chính trị ở châu Âu—một hố đen không thể tách biệt hoàn toàn khỏi phần còn lại của thế giới. Điều này có thể bao gồm việc gieo mầm cho các cuộc xung đột trong tương lai có thể lan rộng ra ngoài Ukraine, làm suy yếu các quốc gia thân Mỹ ở châu Âu và tạo cơ hội cho Nga thể hiện sức mạnh trên toàn cầu theo cách gây bất lợi cho lợi ích của Hoa Kỳ, bao gồm cả ở Trung Đông, Châu Phi và Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.

NHỮNG ĐƯỜNG RANH ĐỎ

Vấn đề chính cần giải quyết trong các cuộc đàm phán là Nga muốn một Ukraine trung lập và suy yếu, trong khi Ukraine muốn có đủ năng lực và sự đảm bảo an ninh để có thể ngăn chặn và phòng thủ trước bất cứ cuộc tấn công nào trong tương lai.

Trong bài phát biểu trước Bộ Ngoại giao của mình vào tháng 6 năm 2024, Putin đã nêu rõ lập trường cứng rắn rằng "Ukraine nên áp dụng quy chế trung lập, không liên kết, không có vũ khí hạt nhân và trải qua quá trình phi quân sự hóa và phi phát xít hóa" và yêu cầu Ukraine nhượng lại toàn bộ các tỉnh Donetsk, Luhansk, Kherson và Zaporizhzhia. Trong một số cuộc phỏng vấn kể từ đó, ông đã khẳng định lập trường đó và mô tả Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky là nhà lãnh đạo bất hợp pháp của Ukraine, không có thẩm quyền ký hiệp ước chấm dứt chiến tranh. Putin cũng yêu cầu giới hạn nghiêm ngặt về quy mô và phạm vi của quân đội Ukraine, bao gồm lệnh cấm vũ khí "tấn công", quyền phủ quyết hiệu quả của Nga đối với bất cứ bảo đảm an ninh quốc tế nào được cung cấp cho Ukraine và bảo đảm an ninh của phương Tây đối với Nga.

Một kết quả như vậy sẽ (và nên) hoàn toàn không thể chấp nhận được đối với Ukraine và các đối tác của nước này. Không có nhà lãnh đạo Ukraine nào có thể chấp nhận thay đổi chế độ và giới hạn lớn đối với khả năng tự vệ của mình. Kyiv cần một số thỏa thuận có thể ngăn cản Nga tiếp tục chiến tranh vào thời điểm mà họ lựa chọn. Quan điểm chính thức của chính phủ Ukraine là họ muốn toàn bộ lãnh thổ có chủ quyền của Ukraine, bao gồm cả Crimea, trở lại, cũng như tư cách thành viên NATO, để Nga không thể tấn công lại mà không gây ra một cuộc chiến tranh rộng lớn hơn. Tuy nhiên, có những dấu hiệu cho thấy Ukraine sẽ sẵn sàng chấp nhận đóng băng đường ranh giới lãnh thổ nếu điều đó xảy ra mà không có sự công nhận hợp pháp về lợi ích của Nga và nếu các đồng minh ủng hộ quyền của Ukraine giành lại lãnh thổ bằng các biện pháp phi quân sự. Quan trọng nhất đối với người Ukraine, họ sẽ được đền bù bằng các đảm bảo an ninh vững chắc cho phần còn lại của đất nước và bằng lời cam kết hội nhập chính trị và kinh tế vào phương Tây.

Theo đó, nhiệm vụ của Hoa Kỳ và các đồng minh phải rõ ràng: làm việc với Kyiv để đạt được kết quả là một Ukraine tự do và độc lập với khả năng tự vệ và ngăn chặn một cuộc tấn công trong tương lai, sau đó thuyết phục Putin chấp nhận.

HÃY NÓI CHO TÔI BIẾT ĐIỀU NÀY KẾT THÚC NHƯ THẾ NÀO

Các bên khác nhau trong các cuộc đàm phán đã đưa ra bốn trạng thái kết thúc riêng biệt, mỗi trạng thái có luận lý và ý nghĩa riêng, không phải tất cả đều được hiểu đúng. Đầu tiên là tư cách thành viên NATO của Ukraine, điều này sẽ cung cấp cho Kyiv sự đảm bảo an ninh theo Điều 5. Mặc dù ngôn ngữ cụ thể có phần mơ hồ, nhưng Điều 5 thường được Hoa Kỳ (và các thành viên NATO khác) diễn giải là một cam kết vững chắc can thiệp trực tiếp thay mặt cho một đồng minh. Với cam kết như vậy, người Ukraine tin rằng Nga sẽ ít có khả năng tấn công lại hơn, vì khả năng làm như vậy sẽ dẫn đến chiến tranh với Hoa Kỳ. Có thể áp dụng hai biến thể tư cách thành viên trong trường hợp này. Theo mô hình Tây Đức, Kyiv sẽ gia nhập NATO với sự hiểu biết rằng Điều 5 chỉ áp dụng cho lãnh thổ do nước này kiểm soát và cam kết không sử dụng vũ lực để chiếm lại các lãnh thổ do Nga chiếm đóng. Theo mô hình Na Uy (dựa trên cách tiếp cận tư cách thành viên của quốc gia đó khi NATO được thành lập vào năm 1949), nước này sẽ đồng ý tự áp đặt các giới hạn đối với các căn cứ, quân đội, tàu hải quân và thiết bị nước ngoài có mặt trong nước - nói cách khác, phân biệt giữa Ukraine trong NATO và NATO trong Ukraine.

Trạng thái thứ hai là cái được gọi là mô hình Israel, với việc Washington cung cấp đủ hỗ trợ quân sự và tình báo để cho phép Ukraine ngăn chặn và nếu cần thiết, đánh bại các lực lượng Nga mà không cần sự can thiệp trực tiếp của các quốc gia khác. Trong trường hợp của Israel, sự hỗ trợ của Hoa Kỳ dựa trên nhiều biên bản ghi nhớ nhằm mục đích cung cấp cho nước này lợi thế quân sự về chất lượng (lợi thế quân sự về công nghệ so với các nước láng giềng). Điều này sẽ không áp dụng trong trường hợp của Ukraine, nhưng Hoa Kỳ có thể hướng đến mục tiêu cung cấp cho nước này khả năng phòng thủ và răn đe đáng tin cậy, như Thỏa thuận an ninh song phương Hoa Kỳ-Ukraine năm 2024 đã nêu. Đây sẽ không chỉ là thứ đôi khi được gọi là "chiến lược nhím", ngụ ý một vị thế hoàn toàn phòng thủ. Nó sẽ cung cấp cho Ukraine khả năng sử dụng tên lửa tầm xa, chẳng hạn như ATACMS và JASSM, để tấn công bên trong nước Nga và những nơi khác trong trường hợp Nga xâm lược một lần nữa.

Trên thực tế, mô hình Israel sẽ yêu cầu Hoa Kỳ và các đồng minh cam kết giúp Ukraine xây dựng một lực lượng bao gồm phòng không nhiều lớp, một lực lượng không quân bao gồm một số lượng lớn máy bay F-16, kho dự trữ 155 loại đạn dược và tên lửa tầm trung như GMLR, một lực lượng được đào tạo có khả năng hoạt động vũ trang kết hợp, phòng thủ mạnh mẽ dọc theo tuyến kiểm soát, tên lửa tầm xa và cơ sở công nghiệp quốc phòng kiên cường và tiên tiến để sản xuất càng nhiều càng tốt trong nước. Hoa Kỳ cũng có thể hứa sẽ cung cấp hỗ trợ gián tiếp cho Ukraine nếu nước này bị tấn công lần nữa, tương tự như những gì Hoa Kỳ đã hỗ trợ trong ba năm qua, ngoại trừ việc không có hạn chế nào đối với việc Ukraine sử dụng vũ khí của Hoa Kỳ.

Một trạng thái thứ ba sẽ tập trung vào sự đảm bảo an ninh của châu Âu. Cố vấn an ninh quốc gia của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, Mike Waltz, gần đây đã nói với NBC rằng vấn đề đảm bảo an ninh "hoàn toàn thuộc về người châu Âu", đặt ra câu hỏi liệu các nước châu Âu có thể gửi quân đến Ukraine sau chiến tranh hay không. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ mục đích của việc triển khai như vậy là gì. Liệu quân đội có đóng vai trò là lực lượng bẫy để ngăn chặn một cuộc xâm lược của Nga trong tương lai không? Trong trường hợp đó, các quốc gia châu Âu sẽ có chiến tranh với Nga. Họ có ở đó để huấn luyện lực lượng Ukraine và giúp phục hồi, nhưng không phải là lực lượng răn đe? Trong trường hợp đó, họ sẽ phải rời đi ngay khi có khả năng xảy ra một cuộc xâm lược mới. Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Pete Hegseth đã nói rõ rằng nếu quân đội châu Âu đến Ukraine, họ sẽ hoạt động mà không có sự bảo đảm của Hoa Kỳ. Một số người châu Âu lo ngại rằng điều này sẽ tạo cơ hội cho Putin tạo ra sự chia rẽ giữa Hoa Kỳ và châu Âu—nếu ông nhắm vào quân đội châu Âu, các thành viên châu Âu của NATO sẽ có chiến tranh với Nga mà không có sự hỗ trợ của Hoa Kỳ. Về phần mình, Zelensky đã nhấn mạnh rằng "bảo đảm an ninh mà không có Hoa Kỳ không phải là bảo đảm an ninh thực sự".

Trạng thái thứ tư sẽ phụ thuộc vào sự trung lập của Ukraine, một yêu cầu mà Nga có thể sẽ bắt đầu với bất cứ cuộc đàm phán nào, dựa trên các cuộc thảo luận tại Istanbul vào năm 2022. Câu hỏi chính sẽ là điều gì sẽ xảy ra nếu sự trung lập bị vi phạm. Ở đây, điều đáng xem xét là lỏng lẻo tại các cuộc đàm phán ở Istanbul: Moscow đề xuất rằng Ukraine sẽ không tham gia bất cứ liên minh nào, rằng quy mô quân đội của nước này sẽ bị hạn chế và an ninh sẽ được đảm bảo bởi một nhóm các quốc gia cam kết hỗ trợ Ukraine trong trường hợp bị tấn công. Nhưng điều khoản này được xây dựng để trao cho Nga quyền phủ quyết hiệu quả—nói cách khác, không có cơ chế thực thi nào.

Các cách tiếp cận khác đối với sự trung lập cũng sẽ không hiệu quả. Trong trường hợp của Phần Lan, sau Thế chiến II, Liên Xô đã có thể can thiệp vào cả chính sách đối ngoại và đối nội, thực hiện quyền kiểm soát đáng kể trong nhiều thập niên. Đối với Áo trong Chiến tranh Lạnh, sự trung lập phần lớn được tôn trọng, nhưng chủ yếu là vì một hành vi vi phạm của Liên Xô sẽ xảy ra trong bối cảnh xâm lược Tây Âu, gây ra phản ứng lớn của Hoa Kỳ trong mọi trường hợp. Và Bỉ, được cho là đóng vai trò là vùng đệm trung lập mà không có sự hỗ trợ từ các cường quốc khác, đã bị xâm lược trong cả Thế chiến I và Thế chiến II.

NHỮNG THẾ LƯỠNG NAN CỦA KREMLIN

Khi tiếp cận các trạng thái kết thúc có thể này, chiến lược của Hoa Kỳ nên tạo ra một thế tiến thoái lưỡng nan cho Nga về loại Ukraine mà nước này có thể phải đối mặt. Chính quyền Trump đã có quan điểm rất khác, nhưng Washington có thể và nên loại trừ hoàn toàn việc vô hiệu hóa Ukraine hoặc trung lập chính thức, và thay vào đó đưa ra ba lựa chọn: mô hình Na Uy về tư cách thành viên NATO, mô hình Israel và bảo đảm an ninh châu Âu.

Mỗi lựa chọn này đều có nhược điểm đáng kể đối với Nga. Có một lập luận hợp lý rằng mô hình Na Uy về tư cách thành viên NATO có thể dễ chấp nhận hơn đối với Moscow so với mô hình Israel hoặc quân đội châu Âu, đặc biệt là nếu nó mở ra khả năng thảo luận rộng hơn về một số giới hạn đối với vũ khí tấn công của Ukraine và về kiến trúc châu Âu. Đây là những điều mà thông thường sẽ bị Ukraine và các đồng minh bác bỏ nhưng có thể được liên minh thảo luận và xem xét trong trường hợp Nga chấp nhận tư cách thành viên NATO của Ukraine. Hơn nữa, theo mô hình Na Uy, sẽ không có quân đội NATO ở Ukraine và chính phủ của nước này sẽ bị các đồng minh kiềm chế phần nào.

Ngược lại, mô hình Israel sẽ có nghĩa là một Ukraine được trang bị vũ khí hạng nặng và không an toàn, phải tự bảo vệ mình và do đó dễ có xu hướng tự vệ trước và hành động động lực đơn phương dưới hình thức phá hoại, hành động bí mật và ám sát. Việc tăng cường hỗ trợ gián tiếp có nghĩa là nếu Nga xâm lược một lần nữa, Hoa Kỳ sẽ cung cấp hỗ trợ quân sự và tình báo cho Ukraine, như đã làm trong ba năm qua, nhưng không có hạn chế nào đối với việc sử dụng vũ khí của đồng minh bên trong nước Nga.

Sự hiện diện của quân đội châu Âu có nghĩa là, ngoài việc tái vũ trang Ukraine, Nga sẽ phải đối phó với các lực lượng của quốc gia thành viên NATO gần biên giới của mình hơn với khả năng giám sát các hoạt động di chuyển quân đội và huấn luyện lực lượng Ukraine trong nước. Điện Kremlin có thể cảm thấy thoải mái khi biết rằng châu Âu chưa sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ này, nhưng chắc chắn họ sẽ lo lắng rằng một chính quyền Hoa Kỳ trong tương lai sẽ cung cấp cho những đội quân này sự đảm bảo an ninh.

Washington có thể và nên loại trừ sự trung lập chính thức đối với Ukraine.

Mục tiêu trong một cuộc đàm phán là buộc Nga phải đối mặt với những tình thế tiến thoái lưỡng nan mà họ phải đối mặt và thử thách giới hạn mà họ có thể chịu đựng được. Nga có thể sẽ từ chối mô hình Na Uy, nhưng khi đó Hoa Kỳ có thể chuyển sang mô hình Israel—tốt hơn là triển khai quân đội châu Âu mà chính người châu Âu chưa sẵn sàng thực hiện hiệu quả. Tóm lại, mặc dù Kế hoạch A nên là mô hình Na Uy, nhưng mô hình Israel sẽ là phương án dự phòng như Kế hoạch B.

Tất nhiên, Nga có thể từ chối mô hình Israel, cũng như NATO và sự bảo đảm của châu Âu, và bám sát các mục tiêu tối đa của mình. Đó là lý do tại sao Hoa Kỳ nên tiếp tục hỗ trợ Ukraine và duy trì áp lực lên Nga, đặc biệt là thông qua sự hao mòn không đối xứng, điều này sẽ khiến Nga khó có thể tiến hành một cuộc chiến tranh lâu dài. Chính quyền Trump sẽ miễn cưỡng yêu cầu Quốc hội hỗ trợ quân sự mới cho Ukraine, mặc dù việc làm như vậy sẽ gửi một tín hiệu quan trọng tới Moscow. Trong khi đó, các đề xuất rằng các chính phủ châu Âu mua vũ khí của Hoa Kỳ cho Ukraine sẽ phải đối mặt với sự phản đối tại Lầu Năm Góc do lượng hàng tồn kho của Hoa Kỳ đang ở mức thấp và do nhu cầu từ các khu vực khác. Một cách để khắc phục cả hai vấn đề này là thông qua luật tài trợ cho sản xuất đạn dược nói chung, gửi tín hiệu rằng ngành công nghiệp quốc phòng nên tăng cường sản xuất - cho Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương và Trung Đông cũng như cho châu Âu. Một số sản lượng này sau đó có thể được Hoa Kỳ cung cấp để đổi lấy một thỏa thuận về quyền tiếp cận các khoáng sản quan trọng hoặc được mua cho Ukraine, được các chính phủ châu Âu tài trợ bằng cách sử dụng các tài sản bị đóng băng của Nga.

Về phần mình, Nga có thể sẽ yêu cầu dỡ bỏ các lệnh trừng phạt và trả lại 300 tỷ đô la tài sản có chủ quyền bị đóng băng. Những yêu cầu này phần lớn sẽ bị từ chối, với phần lớn các lệnh trừng phạt vẫn được áp dụng miễn là Nga bất hợp pháp chiếm đóng lãnh thổ Ukraine. (Các lệnh trừng phạt có lợi ích bổ sung là cản trở mối quan hệ kinh tế sâu sắc hơn giữa Nga và Trung Quốc.) Nếu chính quyền Trump khăng khăng dỡ bỏ các lệnh trừng phạt, ít nhất họ cũng nên duy trì các lệnh trừng phạt cản trở quá trình hiện đại hóa quân sự của Nga, chẳng hạn như đối với vi điện tử. Các tài sản có chủ quyền nên được chuyển cho Ukraine thay vì bồi thường, để được sử dụng cho mục đích tái thiết và xây dựng lại quân đội của nước này. Điều này không cần phải được người Nga đồng ý; các quốc gia châu Âu có quyền thực hiện động thái đơn phương, vì phần lớn tài sản bị đóng băng vẫn ở đó.

ĐỦ TỐT

Nếu ủng hộ Ukraine trong các cuộc đàm phán và sử dụng đòn bẩy có sẵn, chính quyền Trump có thể đảm bảo mô hình Israel cho Ukraine—xây dựng một lực lượng tương lai hùng mạnh có khả năng tấn công lãnh thổ Nga nếu bị tấn công, được hỗ trợ bởi lời hứa hỗ trợ gián tiếp của Hoa Kỳ trong trường hợp xảy ra chiến tranh mới. Thỏa thuận này sẽ không hoàn hảo, vì nó khiến Ukraine không có sự đảm bảo an ninh bên ngoài. Mặc dù có thể có một con đường dẫn đến NATO, theo mô hình Na Uy, dưới một chính quyền Dân chủ, nhưng kết quả như vậy rõ ràng là không thể chấp nhận được đối với Trump. (Nó vẫn có thể được một chính quyền Hoa Kỳ khác tiếp nhận trong tương lai.) Mô hình Israel cung cấp một con đường khả thi để có một Ukraine tự do và độc lập với khả năng tự vệ và ngăn chặn các cuộc tấn công trong tương lai. Và theo thời gian, nó có thể đóng vai trò là bước đệm cho một nền hòa bình bền vững và công bằng hơn.

(*) THOMAS WRIGHT là Nghiên cứu viên cao cấp tại Trung tâm An ninh, Chiến lược và Công nghệ Strobe Talbott thuộc Viện Brookings. Ông từng là Giám đốc cấp cao về Kế hoạch chiến lược tại Hội đồng An ninh Quốc gia trong chính quyền Biden.