Daniel Esparza của Aleteia, ngày 15/05/25, nhận định: Những thông điệp đầu tiên của Đức Giáo Hoàng Leo XIV cho thấy mong muốn xây dựng trên di sản hòa giải được những người tiền nhiệm của ngài thúc đẩy.
Thực vậy, Đức Giáo Hoàng Leo XIV đã bày tỏ cam kết của mình trong việc tăng cường mối quan hệ với cộng đồng Do Thái, coi đối thoại liên tôn là ưu tiên hàng đầu ngay từ khi bắt đầu nhiệm kỳ giáo hoàng của mình. Trong một trong những thông điệp công khai đầu tiên của mình, ngài tái khẳng định sự tận tụy của Giáo Hội Công Giáo đối với các nguyên tắc của Nostra Aetate, tuyên bố mang tính bước ngoặt của Công đồng Vatican II đã làm thay đổi mối quan hệ Do Thái-Công Giáo cách đây 60 năm.
Thông điệp về tính liên tục và hợp tác
Vào ngày 8 tháng 5, ngày bầu cử ngài, Đức Giáo Hoàng Leo XIV đã gửi thông điệp tới Rabbi Noam Marans, giám đốc các vấn đề liên tôn tại Ủy ban Do Thái Hoa Kỳ (AJC), hứa sẽ "tiếp tục và tăng cường đối thoại và hợp tác của giáo hội với người Do Thái theo tinh thần của tuyên bố Nostra Aetate của Công đồng Vatican II".
Thông điệp này, được Justin McLellan của Catholic News Service đưa tin, đã được chia sẻ trên tài khoản X của AJC vào ngày 13 tháng 5.
Được công bố vào năm 1965, Nostra Aetate đánh dấu sự thay đổi sâu sắc trong mối quan hệ của Giáo hội với Do Thái giáo, bác bỏ những định kiến đã tồn tại hàng thế kỷ và khẳng định mối liên kết tâm linh giữa các Ki-tô hữu và người Do Thái. Tuyên bố này lên án rõ ràng mọi hình thức bài Do Thái, công nhận di sản chung và mối liên hệ tâm linh sâu sắc gắn kết hai đức tin.
Một cử chỉ bản thân đối với cộng đồng Do Thái tại Rome
Đức Giáo Hoàng Leo XIV cũng đã đích thân liên lạc với Rabbi Riccardo Di Segni, giáo sĩ trưởng Do Thái của Rome, thông báo cho ông về cuộc bầu cử mình và cam kết tiếp tục con đường đối thoại này. Theo một tuyên bố được cộng đồng Do Thái tại Rome đăng tải vào ngày 13 tháng 5, giáo sĩ trưởng Do Thái đã đáp lại bằng lòng biết ơn, hoan nghênh những lời của vị Giáo hoàng như một bước tiến tích cực cho mối quan hệ Do Thái-Công Giáo. Di Segni dự kiến sẽ tham dự lễ nhậm chức của vị Giáo hoàng vào ngày 18 tháng 5.
Di sản của Nostra Aetate
Được ban hành vào năm 1965, Nostra Aetate đã thay đổi cơ bản mối quan hệ của Giáo Hội Công Giáo với người Do Thái. Tuyên bố mang tính đột phá này đã bác bỏ nhiều thế kỷ thành kiến, khẳng định mối liên kết tâm linh giữa những người theo đạo Thiên chúa và người Do Thái và lên án rõ ràng mọi hình thức bài Do Thái.
Văn kiện này thừa nhận rằng mối quan hệ của Giáo hội với đức tin Do Thái là duy nhất, bắt nguồn từ di sản chung của Kinh thánh tiếng Do Thái và những lời hứa đã đưa ra với các tổ phụ. Tuyên bố rằng Giáo hội “không thể quên rằng mình đã nhận được sự mặc khải của Giao ước Cũ thông qua những con người mà Thiên Chúa trong lòng thương xót vô biên của Người đã ký kết Giao ước Cũ”.
Quan trọng hơn, Nostra Aetate cũng bác bỏ lời buộc tội hàng thế kỷ về trách nhiệm tập thể của người Do Thái đối với cái chết của Chúa Giêsu, một lời buộc tội đã thúc đẩy phần lớn chủ nghĩa bài Do Thái ở châu Âu theo Ki-tô giáo trong nhiều thế kỷ. Tuyên bố kêu gọi sự hiểu biết và tôn trọng lẫn nhau, nhấn mạnh đến nhu cầu công nhận di sản tinh thần chung của cả hai tôn giáo.
Trong những thập niên kể từ đó, tuyên bố này đã mở đường cho một loạt các cử chỉ lịch sử, bao gồm chuyến viếng thăm của Thánh Gioan Phaolô II đến Đại giáo đường Do Thái ở Rome vào năm 1986 và việc thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức giữa Vatican và Israel vào năm 1993. Ngày nay, cam kết của Đức Giáo Hoàng Leo XIV đối với di sản này phản ảnh nỗ lực liên tục nhằm xây dựng cầu nối và thúc đẩy tình anh em thực sự giữa hai cộng đồng tôn giáo.
Tiến về phía trước
Những thông điệp ban đầu của Đức Giáo Hoàng Leo XIV cho thấy mong muốn xây dựng trên di sản hòa giải được thúc đẩy bởi những vị tiền nhiệm của ngài, bao gồm Thánh Gioan Phaolô II và Đức Giáo Hoàng Benedict XVI. Công trình của riêng Đức Phanxicô về mối quan hệ này đã phải đối diện với khó khăn của cuộc chiến ở Trung Đông. Khi căng thẳng tiếp tục bùng phát ở Trung Đông, và với việc Đức Giáo Hoàng Leo XIV lặp lại lời kêu gọi ngừng bắn ở Gaza của Đức Phanxicô, những nỗ lực của ngài nhằm củng cố mối quan hệ Do Thái-Công Giáo có thể chứng minh là một thành phần quan trọng trong cam kết rộng lớn hơn của ngài đối với hòa bình và sự hiểu biết lẫn nhau.