Emma Gatti, trên tạp chí Aleteia, ngày 30/05/25, nhận xét rằng: Trong những bài phát biểu và bài giảng đầu tiên của triều đại giáo hoàng, Đức Leo XIV đã nhấn mạnh tầm quan trọng của gia đình và bổn phận của chúng ta trong việc hỗ trợ các gia đình đang gặp khó khăn.

Cuối tuần này tại Rome, Đức Leo XIV sẽ cử hành Thánh lễ mừng Năm Thánh Gia đình. Ngay từ đầu triều đại giáo hoàng của ngài, trong một trong những bài phát biểu công khai đầu tiên, ngài đã khẳng định rằng gia đình "được thành lập trên sự kết hợp vững chắc giữa một người đàn ông và một người đàn bà", và ngài đã nhắc lại phẩm giá của đứa trẻ chưa chào đời và người già, cho thấy ngài là người bảo vệ kiên định cho học thuyết truyền thống của Giáo hội.

Chỉ trong vài ngày, ngài cũng đã nhiều lần bày tỏ lòng cảm thương đối với nỗi đau khổ mà các gia đình phải chịu đựng, dù là do “bất ổn về mặt cảm xúc” hay xung đột.

Gia đình là nền tảng của xã hội

Vào ngày 16 tháng 5, một tuần sau khi được bầu, tân giáo hoàng đã tiếp đón — như thường lệ — các đại sứ của 184 quốc gia có quan hệ với Tòa thánh. Trước mặt họ, ngài kêu gọi các nhà lãnh đạo thế giới “xây dựng các xã hội dân sự hòa hợp và hòa bình”.

Tiếp bước những người tiền nhiệm, ngài ngay lập tức định nghĩa nền tảng của những xã hội như vậy: gia đình, “một xã hội nhỏ nhưng chân chính, chắc chắn là như vậy, và có trước mọi xã hội dân sự”.

Những lời này ám chỉ trực tiếp đến thông điệp Rerum novarum, được ký 134 năm trước bởi Đức Leo XIII, người mà vị giáo hoàng hiện tại đã lấy tên. Trong văn kiện này, cha đẻ của học thuyết xã hội của Giáo hội đã gán cho gia đình “những quyền và nghĩa vụ riêng của gia đình, hoàn toàn độc lập với Nhà nước”.

Ngài thừa nhận nó là "tiền đề, cũng như trong ý tưởng và thực tế" đối với xã hội dân sự và lên án mọi sự can thiệp của quyền lực dân sự vào cung thánh gia đình.

Đây là tiền đề của một dòng suy nghĩ đã phát triển với Công đồng Vatican II (Gaudium et Spes), sau đó là Đức Gioan Phaolô II (Familiaris consortio) và các vị giáo hoàng tiếp theo.

Một quan điểm truyền thống

Rõ ràng bảo vệ tầm nhìn truyền thống này của Giáo Hội Công Giáo trước các đại sứ, Đức Leo XIV đã thúc giục các chính trị gia đầu tư "vào gia đình, được xây dựng trên sự kết hợp ổn định giữa một người đàn ông và một người đàn bà". Tuyên bố này đã không bị bỏ qua.

"Đức Giáo Hoàng Leo XIV bảo vệ gia đình và hôn nhân truyền thống", một số tiêu đề trên báo chí tiếng Anh sau những lời của vị giáo hoàng mới.

Trong cùng một bài phát biểu trước các nhà ngoại giao — theo truyền thống được coi là chỉ ra những nét chính của một triều đại giáo hoàng — Đức Leo XIV cũng kêu gọi bảo vệ "phẩm giá của mọi người", đặc biệt là "những người yếu đuối và dễ bị tổn thương nhất, từ trẻ chưa sinh đến người già, từ người bệnh đến người thất nghiệp, cả công dân và người nhập cư".

Một lần nữa, tài liệu tham khảo này được các nhà quan sát nhấn mạnh như một lập trường rõ ràng về các vấn đề xã hội nhạy cảm — phá thai, an tử, nhập cư — đang ngày càng gây chia rẽ trong các quốc gia.

Một ngày trước đó, vào ngày 15 tháng 5, Đức Leo XIV đã đề cập đến gia đình và vai trò giáo dục thiết yếu của gia đình khi tiếp đón các tu sĩ của Dòng Các Trường Kitô giáo. Ngài nhấn mạnh về "sự tham gia của các gia đình vào chương trình giảng dạy của trường, theo nguyên tắc 'tam giác giáo dục'".

Những gia đình đau khổ

Trong bài phát biểu của ngài, vị giáo hoàng thứ 267, người rất quan tâm đến các gia đình khi còn là giám mục của Chiclayo ở Peru, cũng đã đề cập đến nhiều thực tại đau khổ mà các gia đình phải trải qua. Phát biểu với tu sĩ dòng La San, ngài mô tả những thiếu sót của bối cảnh xã hội hiện tại, không có lợi cho sự viên mãn của các gia đình.

Ngài than thở về "sự cô lập do các mô hình quan hệ tràn lan ngày càng được đánh dấu bằng sự hời hợt, chủ nghĩa cá nhân và sự bất ổn về mặt cảm xúc". Ngài lên án “sự phổ biến của nhịp điệu và lối sống không có đủ chỗ cho việc lắng nghe, suy gẫm và đối thoại, ở trường học, trong gia đình và đôi khi giữa chính những người bạn đồng trang lứa, dẫn đến sự cô đơn”.

Trong buổi tiếp kiến chung vào ngày 28 tháng 5, Đức Leo XIV đã bày tỏ nỗi buồn trước hoàn cảnh khốn khổ của người dân Gaza, nơi “tiếng kêu của những người mẹ, của những người cha ôm chặt xác con cái đã chết và liên tục phải di chuyển để tìm kiếm một chút thức ăn và nơi trú ẩn an toàn hơn khỏi bom đạn, ngày càng vang vọng khắp bầu trời”. Ngài đã tái kêu gọi ngừng bắn và viện trợ nhân đạo.

Trong buổi hát kinh Regina Cæli đầu tiên của ngài vào ngày 11 tháng 5, ba ngày sau khi được bầu, người đứng đầu Giáo Hội Công Giáo đã nhấn mạnh đến mối liên kết tâm linh tồn tại trong các gia đình ngay cả sau khi chết. Vào Ngày của Mẹ ở Ý, ngài đã gửi “lời chào trân trọng đến tất cả các bà mẹ, cùng lời cầu nguyện cho họ và cho những người đã ở trên Thiên đàng”, tạo nên tiếng vỗ tay như sấm.

"Ngài luôn rất quan tâm đến các gia đình, sự hình thành và sự hội nhập của họ vào xã hội như là hạt nhân cơ bản của nó. Tôi tin rằng những gì ngài sẽ tìm kiếm với tư cách là giáo hoàng là một Giáo hội trong Chúa Kitô, sự hiệp nhất của tất cả mọi người và sự thúc đẩy vai trò cơ bản của gia đình", Edinson Delgado, giám đốc Trường Công Giáo Giáo phận Saint Turibe de Mogrovejo ở Chiclayo, nói với ACI Prensa.

Gia đình vĩ đại của Chúa

Nói rộng hơn, Đức Giáo Hoàng đã nhiều lần gọi Giáo hội là một gia đình, “gia đình của Chúa”. Đây là một thực tại bao gồm “sự đa dạng phong phú về ngôn ngữ, văn hóa và kinh nghiệm của chúng ta”, ngài nói với các Hội Truyền giáo Giáo hoàng.

Phát biểu trước người dân Rome từ Vương cung thánh đường Đức Mẹ Cả vào Chúa Nhật tuần trước, Đức Giáo Hoàng kêu gọi các tín hữu “cùng nhau bước đi trong Giáo hội, hiệp nhất như một gia đình của Chúa”.

Trong Thánh lễ khai mạc triều đại giáo hoàng của ngài, người kế nhiệm Thánh Phêrô cũng đã trình diện dưới sự bảo trợ của gia đình. “Tôi đã được chọn, không có bất cứ công trạng nào của riêng tôi, và bây giờ, với sự sợ hãi và run rẩy, tôi đến với anh chị em như một người anh em, người mong muốn trở thành người phục vụ đức tin và niềm vui của anh chị em, đồng hành cùng anh chị em trên con đường tình yêu của Thiên Chúa, vì Người muốn tất cả chúng ta được hiệp nhất trong một gia đình”, ngài nói.

Và ngài thúc giục: “Hãy lắng nghe lời đề nghị yêu thương của Người và trở thành một gia đình của Người: trong một Chúa Kitô, chúng ta là một”.